Sobreira ou corticeira (Quercus suber). Descrición, ciclo, aproveitamento, exemplares senlleiras...

1. Sobreira
corticeira
(Quercus suber)
alcornoque
cork oak
chêne liège
sobreiro

2. CLASE
Anxiospermas
ORDE
Fagales
FAMILIA
Fagáceas

3. É unha árbore de orixe sur-europea e norteafricana.
Pode acadar os 25 m de altura, coa copa máis ou
menos esférica ou irregular.

4. O toro é curto e groso, coa
tona (cortiza) grosa,
esponxosa, moi enrugada e
fendida.
As árbores presentan aspecto
distinto se manteñen a tona
orixinal (cor gris, moi gretada)
ou se lles foi retirada (de
vermello a castaño escuro e
con menos fendas).

5. FOLLAS
persistentes, simples, ovais, de
3 a 7 cm de lonxitude por 2 a 3
cm de ancho, ríxidas, coa beira
enteira ou lixeiramente ondeada
con pequenas espiñas, lisas e
de cor verde escura polo dereito
e máis craras e peludas polo
envés.

6. FLORES
Son unisexuais. As masculinas son amentos
colgantes de cor verde-amarela. As femininas
son pequenas e forman grupos reducidos.
Florece de maio a xuño.
Polinízase polo vento.
Amentos de flores
masculinas
♂
♀

7. FROITOS
Landras de 3 cm de lonxitude,
cubertas na súa metade por
unha cúpula escamosa.
Madura de setembro a xaneiro.

8. CICLO ANUAL-SOBREIRA
Folla
Flor
Froito
xaneiro febreiro marzo abril maio xuño xullo agosto setembro outubro novembro decembro

9. En Galiza atópase nas
zonas de clima
mediterráneo, en Ourense
(vales do Miño e Sil), no
Ulla e nas Rías Baixas, en
pés illados no medio
doutras árbores ou
formando pequenas
manchas boscosas
(sobreirais) xunto con
carballos, rebolos,
escornacabras, érbedos,
loureiros…

10. Sobreiral do Arnego, protexido como LIC, o único bosque de sobreiras
que se conserva en Galiza no que se explota a cortiza.

11. Sobreiral de Froxán (O Courel).

12. Sobreiral de San Lourenzo, en Lousame.

13. Sobreiral de Paradela (Castro Caldelas).

14. Pazo de Guimaráns.
(San Mamede de Ribadulla; Vedra).
-17 m de altura; 5,73 m de perímetro.
Pazo de Santa Cruz de Ribadulla
(Vedra)
-18 m de altura, 6 m de perímetro.

15. Herbón (Padrón) a carón do mosteiro.
Un grupo de sobreiras con varios
exemplares de gran porte.
-3,90 m de perímetro
-4,10 m de perímetro

16. Imo (Dodro)
Dúas sobreiras.
A máis grande mide 3.80 m de
perímetro.

17. Asados (Rianxo).
Un grupo de sobreiras ao
pé da estrada na que a
máis grande acada 4,97 m
de perímetro.

18. Pedrouzo
(O Pino)

19. Bolmente (Sober)
No camiño dos miradoiros do Sil.

20. Penedo do Castelo do Graúllo
(Erbedeiro-Carballedo)
Un grupo de sobreiras na baixada
ao canón do Miño.

21. Casa do Tristo, (Santiorxo, San
Cosme de Liñares; A Pobra de
Brollón)
Ten perto de 500 anos, 15,2 m de
altura; 10,85 m de perímetro, e unha
copa de 15,2 m de diámetro.
Incluída no Catálogo de Árbores
Senlleiras da Xunta de Galiza.

22. A Peneda
(Arnoia)
No val do Arnoia.
Namelas
(Alvarellos-Boborás)

23. Seminario
(Ourense)

24. Loña
(Santo Cristo de Lonia-Ourense)
-7,40 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de Árbores Senlleiras
da Xunta de Galiza.

25. Castrelo de Miño
Atópase ao pé da pista que sube desde
Castrelo do Miño ao Coto Novelle.
-4,05 m de perímetro.

26. Munín (Espiñeira, O Irixo)
-4,63 m de perímetro.

27. Bubán (Ludeiros-Manín, Lobios).
Un grupo de sobreiras, o máis grande mide
5,60 m de perímetro.

28. Balboa (Arnois, A Estrada)
-20,3 m de altura; 9,43 m de
perímetro.
Arredor de 500 anos.
Incluída no Catálogo de
Árbores Senlleiras da Xunta
de Galiza.

29. Pazo de Valiñas (Vilar, San Martín de
Callobre, A Estrada)
-21 m de altura; 5,7 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de Árbores
Senlleiras da Xunta de Galiza.

30. Pazo de Oca (A Estrada)
-5,10 m de perímetro.
Bermés (Lalín). Varios exemplares, o
máis destacado ten gran porte e mide
4,60 m de perímetro.

31. Siador (A Saleta, Silleda)
-30 m de altura e 8,40 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de Árbores Senlleiras da Xunta de Galiza.

32. Os Miragres de Requián (Frades, A Estrada)
Un grupo de sobreiras no adro da capela dos Miragres de Requián.
A máis grande mide 4,80 m de perímetro.

33. Pontecesures. Un grupo de sobreiras
entre as que destaca unha de gran
porte, con 4 m de perímetro.

34. Magariños
(Valga)

35. Sobreiral de Magán (Estacas, Cuntis)
Un grupo de varios exemplares de ata 3,75 m
de perímetro.
Sobreira en Magán (Estacas, Cuntis)
-3,80 m de perímetro.

36. Segade
(Caldas de Reis)

37. Xafardán (Tremoedo-Vilanova de Arousa)
13 sobreiras, a máis grande mide 3,5 m de
perímetro.

38. Pazo de Vista Real
(Vilanova de Arousa)
-5,10 m de perímetro.

39. O Rial, (Vilagarcía)

40. Pazo de Rubiáns (Vilagarcía de Arousa)
-4,11 m de perímetro.

41. Pazo de Rubiáns
(Vilagarcía de Arousa)
-4,60 e 3,65 m de perímetro.

42. A Pastora (Cambados)
-4 m de perímetro.

43. Couso (Armenteira-Meis)
Preto do paseo do rego da Armenteira.
-5,80 m de perímetro (3,55 m
por enriba das nórregas).-3,25 m de perímetro.

44. Arcos
(San Tomé de Nogueira-Meis)

45. Outeda (Curro, Barro)
- 4,10 m de perímetro.

46. San Brais (Pontevedra)
-4,75 m de perímetro.

47. Cristo de Arriba (Reboreda, Redondela)
-17,8 m de altura e 6,03 m de perímetro.
Incluída no Catálogo de Árbores
Senlleiras da Xunta de Galiza.

48. A Peneda (O Viso-Redondela, no linde con
Soutomaior)
-10,5 m de altura; 5,19 m de perímetro.

49. Capela da Ascensión
(Entenza, Salceda de Caselas)
-5,68 e 6,62 m de perímetro.

50. Sobreiral de Viladesuso (Oia)
Na parte alta do val do río de Viladesuso.

51. Bonaval (Burgueira, Oia)
-13,5 m de altura, 4,35 m de
perímetro.
Bonaval (Burgueira, Oia). A carón dos restos
da capela de San Domingos de Bonaval.
-4,31 m de perímetro.

52. Pazo de Vilarés (Vilaza, Gondomar).
-4,5 m de perímetro.
Pazo de Pampillón.
(Vilaza, Gondomar).

53. As Eiras (O Rosal)
Na ermida da Madalena.
Varias sobreiras de 4,8; 4,23 e 3,95 m de perímetro.

54. O Monte (Pexegueiro, Tui)
-12 m de altura, 6,9 m de perímetro

55. Monte Aloia (Tui)
Un grupo de sobreiras que se poden ver
seguindo a ruta do Rego de Pedra.
PN Monte Aloia

56. Capela de San Roque (Goián-Tomiño)
Un conxunto de 14 sobreiras, algunhas de gran tamaño.
A máis grande ten 4,32 m de perímetro.

57. Igrexa de Santa María de Arbo
Varias sobreiras de 4,80 e 5 m de
contorno, unha no Adro e outra un pouco
máis adiante, ao pé da estrada.

58. A Moreira (Cequeliños-Arbo).
A carón do pazo.

59. O Calvario (A Soidade)
(Santiago de Ribarteme, As Neves)
-16 m de altura, 4,84 m de perímetro.

60. Adro da Igrexa de Setados (As Neves)
Un grupo de varias sobreiras entre 4 e 4,90 m de perímetro.

61. USOS:
A cortiza da sobreira, polo
seu grosor e elasticidade
explótase comercialmente
Ultilízase para rollas de
botellas, láminas illantes e
revestimentos de paredes e
pisos. Noutros tempos
utilizouse para facer trobos
para as colmeas e boias
para os aparellos de pesca.
A colleita de cortiza faise
cada 7 anos.
A cortiza utilízase tamén
como astrinxente.
A madeira úsase para leña
e para facer carbón.

62. Boureis

63. MONTAXE: Adela Leiro
FOTOS: Adela Leiro,
Mon Daporta, Internet
Xullo 2015