Уян хатан төсөв ба хэлбэлзэл

1. СЭДЭВ. 8 УЯН ХАТАН ТӨСӨВ,
ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН НЭМЭГДЭЛ ЗАРДЛЫН
ХЭЛБЭЛЗЛИЙН ШИНЖИЛГЭЭ

2. СЭДВИЙН АГУУЛГА
1.Төсөв боловсруулах аргууд
2.Үйлдвэрлэлийн нэмэгдэл
зардлын хэлбэлзэл

3. ТӨСӨВ БОЛОВСРУУЛАХ АРГУУД
Төсөв боловсруулах үндсэн 2 арга байдаг.
Тогтмол төсвийн арга
Уян хатан төсвийн арга

4. ТӨСӨВ БОЛОВСРУУЛАХ АРГУУД
Ялгаа Тогтмол төсөв Уян хатан төсөв
Зохиогдох түвшин Тодорхой нэг
түвшинд
Үйл явцын янз
бүрийн түвшинд
Гүйцэтгэлийн
үнэлгээ
Анхны төлөвлөсөн
үйл ажиллагааны
түвшинд
боловсруулсан
төсөвтэй харьцуулах
замаар дүгнэнэ
Гүйцэтгэлийн үйл
ажиллагаатай
зохицуулан
боловсруулсан
төсөвтэй харьцуулах
замаар дүгнэнэ

5. ТӨСӨВ БОЛОВСРУУЛАХ АРГУУД
ҮНЗ-ийн төсвийг дараах шалтгаануудын
улмаас уян хатан төсвийг бэлтгэн ашигладаг.
 ҮНЗ нь бие даасан олон тооны зардлуудаас
бүрдэнэ
 ҮНЗ нь шууд зардлуудтай харьцуулахад
мөнгөн дүнгээрээ бага
 ҮНЗ-ыг бүрдүүлж буй зардлууд нь
удирдлагын янз бүрийн түвшинд хянагдана
 ҮНЗ нь хувьсах холимог хагас хувьсах гэсэн
янз бүрийн зардлаас бүрдэнэ.

6. ТӨСӨВ БОЛОВСРУУЛАХ АРГУУД
“А компани”хэвийн ажиллаж байх үедээ сард 20000-25000
нэгж бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг.
Төсөвт сард 22000 нэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхээр
төлөвлөсөн ба нэгжид ноогдох шууд бус хөдөлмөр 150 төг,
шууд бус материал 200 төг, бусад зардал 120 төг гэж
тооцоолсон.
Тайлант сард 21500 нэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэсэн бөгөөд
дараах зардлууд гарсан.
Шууд бус хөдөлмөр 3165100 төг
Шууд бус материал 4287500 төг
Бусад 2650000 төг
Гүйцэтгэх нь:
Тогтмол төсвийн аргаар гүйцэтгэлийг үнэл
Уян хатан төсвийн аргаар гүйцэтгэлийг үнэл.

7. ТОГТМОЛ ТӨСВИЙН АРГА
Үзүүлэлт
Төсөвлөсөн
үйлдвэрлэл
22000 нэгж
Гүцэтгэлээрхи
үйлдвэрлэл
21500 нэгж
Хэлбэлзэл
Шууд бус
хөдөлмөр
3300000 3165100 -134900
Шууд бус
материал
4400000 4287500 -112500
Бусад хувьсах
ҮНЗ
2640000 2650000 10000
-237400

8. УЯН ХАТАН ТӨСВИЙН АРГА
Үзүүлэлт
Гүйцэтгэлээрхи
үйлдвэрлэлд
ноогдох төсөв
21500 нэгж
Гүцэтгэлээрхи
үйлдвэрлэл
21500 нэгж
Хэлбэлзэл
Шууд бус
хөдөлмөр
3225000 3165100 -59900
Шууд бус
материал
4300000 4287500 -12500
Бусад хувьсах
ҮНЗ
2580000 2650000 70000
-2400

9. ТӨСӨВ БОЛОВСРУУЛАХ АРГУУД
Уян хатан төсвөөр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн
болон зардлын хяналтыг тавих боломжтой
болдог.
Нэгж бүтээгдэхүүнд ноогдох зардлын тусламжтай
холбогдлын хүрээн доторхи янз бүрийн үйл
ажиллагааны түвшинд ямар ч цаг хугацаанд уян
хатан төсвийг бэлтгэх бололцоотой байна.
Уян хатан төсөв бэлтгэхэд орцын нормуудыг
өргөнөөр ашигладаг.

10. 2.ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН НЭМЭГДЭЛ ЗАРДЛЫН
ХЭЛБЭЛЗЭЛ
ҮНЗын хэлбэлзлийг тооцохдоо:
Тогтмол ҮНЗ-ын хувьд
Тоо хэмжээний хэлбэлзэл = / Төсөвлөсөн суурь - Норматив/*
тогтмол ҮНЗ норм
Төсвийн хэлбэлзэл= Гүйцэтгэл ҮНЗ - Төсөвлөсөн ҮНЗ
Хувьсах ҮНЗ-ын хувьд
Зарцуулалтын хэлбэлзэл = Гүйцэтгэл хувьсах ҮНЗ –
Гүйцэтгэлийн суурь * хувьсах ҮНЗ норм
Үр ашгийн хэлбэлзэл = /Гүйцэтгэлийн суурь - Норматив/ *
хувьсах ҮНЗ норм