SlideShare a Scribd company logo
1 of 26
การคุมกาเนิดเพศหญิง
มัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 342 สายการเรียน วิทยาศาสตร์ - คอมพิวเตอร์
รายวิชาชีววิทยา 3 (ว30243) ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
อาจารย์ผู้สอน
อาจารย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครู คศ.2 สาขาวิชาชีววิทยา
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
กลุ่มนักเรียน
นางสาวจินต์ภาณี ดวงอุดม เลขที่ 1
นางสาวเพียงมณี สุริยะวงค์ เลขที่15
นางสาวภาศิณี ล้อมวงษ์ เลขที่17
นายอริย์ธัช กรวิชญ์สิริชัย เลขที่ 42
คำนำ
01 Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing
elit. Curabitur eleifend a diam quis suscipit. Class
aptent taciti sociosqu ad litora et nec torquent per
conubia nostra.02 Amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur eleifend a
diam quis suscipit. Class aptent taciti sociosqu ad
litora torquent per conubia nostra.
03
รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา3(ว30243) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 342 โรงเรียนเตรียม
อุดมศึกษา โดยมีจุดประสงค์เพื่อนาเสนอข้อข้อมูลเกี่ยวกับการคุมกาเนิดในเพศหญิง ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับ ยา
อุปกรณ์และวิธีการปฎิบัติตนเพื่อคุมกาเนิดโดยสังเขป และข้อดีข้อเสียของวิธีต่างๆ
การคุมกาเนิดเป็นส่วนหนึ่งของการวางแผนครอบครัวในอนาคตซึ่งนามาสู่คุณภาพชีวิตที่ดี คณะผู้จัดทาจึงมีความเห็น
ว่าหากเราได้มีโอกาสศึกษารวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการคุมกาเนิดด้วยวิธีต่างๆอย่างถูกต้องจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อ
ผู้อ่านหรือผู้ที่มีความสนใจศึกษาข้อมูล
หากมีข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทาขอน้อมรับความผิดพลาดและขออภัยมา ณ ที่นี้
คณะผู้จัดทา
สำรบัญ
กำรคุมกำเนิดคืออะไร
กำรคุมกำเนิด (Contraception) คือ เทคนิคหรือวิธีการที่ใช้ในการป้องกันการตั้งครรภ์หรือ
ขัดขวางการตั้งครรภ์ โดยอาศัยกลไกในการป้องกันหลายกลไก เช่น การป้องกันไม่ให้อสุจิกับไข่เกิด
การปฏิสนธิ การป้องกันไม่ให้มีการตกไข่ การป้องกันไม่ให้มีการฝังตัวอ่อนในโพรงมดลูกของสตรี
การคุมกาเนิดจึงเป็นหนึ่งในการวางแผนครอบครัวอย่างหนึ่ง โดยมีเป้าหมายเพื่อจากัดจานวนการ
มีบุตร ซึ่งการคุมกาเนิดนั้นก็สามารถทาได้หลายวิธีด้วยกัน และทาได้ทั้งหญิงและชาย
ควรคุมกำเนิดเมื่อใด
Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum
● ฝ่ายหญิงควรเริ่มมีการคุมกาเนิดตั้งแต่เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ ที่สามารถตั้งครรภ์ได้ หรือตั้งแต่
เมื่อคิดจะมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์โดยไม่ตั้งใจ
● ควรจะคุมกาเนิดไปเรื่อย ๆ ไปจนกว่าจะถึงวัยหมดประจาเดือน แม้ว่าจะมีอายุมากกว่า 50
ปีก็ตาม
● หากอายุน้อยกว่า 50 ปี และยังมีประจาเดือนและมีเพศสัมพันธ์อยู่ ก็ควรจะคุมกาเนิดไป
จนกว่าประจาเดือนจะหมดถาวรแล้วประมาณ 2 ปี
หากอายุมากกว่า 50 ปี ก็ควรจะคุมกาเนิดไปจนกว่าจะหมดประจาเดือนถาวรแล้ว 1 ปี
ประเภทของกำรคุมกำเนิด
● กำรคุมกำเนิดชั่วครำว คือ วิธีการคุมกาเนิดที่มีประสิทธิภาพในการคุมกาเนิดได้
เพียงชั่วคราว เมื่อหยุดใช้จะสามารถกลับมาตั้งครรภ์ได้ เหมาะสาหรับผู้ที่ยังไม่
พร้อมจะมีลูก แต่ยังต้องการที่จะมีลูกในอนาคต มี3 วิธีหลัก คือ
○ การคุมกาเนิดด้วยวิธีธรรมชาติ
○ การคุมกาเนิดโดยใช้ฮอร์โมน
○ การคุมกาเนิดโดยใช้อุปกรณ์
● กำรคุมกำเนิดถำวร คือ วิธีการคุมกาเนิดที่สามารถคุมกาเนิดไปได้ตลอดชีวิต ไม่
สามารถกลับมาตั้งครรภ์ได้เองอีก เหมาะสาหรับครอบครัวที่มีลูกเพียงพอแล้ว
และไม่ต้องการมีลูกอีก โดยแบ่งเป็นการทาหมันชายและการทาหมันหญิง
โดยในที่นี้จะกล่าวถึงการคุมกาเนิดในเพศหญิงเป็นหลัก
กำรคุมกำเนิดชั่วครำว
● กำรนับหน้ำ 7 หลัง 7 เป็นวิธีการคุมกาเนิดแบบธรรมชาติอย่างหนึ่งที่ใช้ได้เฉพาะกับสตรีที่มี
รอบเดือนปกติ มาตรงเวลาสม่าเสมอทุกเดือน คือ ประมาณ 26-32 วัน ซึ่งโดยปกติแล้วสตรี
ทั่วไปจะมีรอบเดือนประมาณ 28 วัน โดยปกติแล้วจะบวกลบไม่เกิน 2 วัน คือ ไม่สั้นกว่า 26
วัน และไม่ยาวกว่า 32 วัน โดยระยะปลอดภัยที่ว่านี้ก็คือ ระยะในช่วง 7 วันก่อนที่ประจาเดือน
จะมารอบหน้า และระยะ 7 วันหลังจากที่ประจาเดือนมาวันแรก (ให้เริ่มนับวันแรกตั้งแต่วัน
แรกที่ประจาเดือนมา)
การคุมกาเนิดด้วยวิธีธรรมชาติ
กำรคุมกำเนิดโดยฮอร์โมน
ยำเม็ดคุมกำเนิด
ยำเม็ดคุมกำเนิด (Contraception pill) คือ ยาที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศหญิง (เอสโตรเจนและโปรเจส
โตเจน) มีคุณสมบัติช่วยป้องกันการตั้งครรภ์โดยยับยั้งการตกไข่ ทาให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีสภาพไม่พร้อมต่อการฝัง
ตัวของตัวอ่อน และทาให้มูกที่ปากมดลูกมีความเหนียวข้นขึ้น จนเป็นอุปสรรคต่อการเคลื่อนตัวของอสุจิให้ไม่
สามารถเข้าไปปฏิสนธิกับไข่ได้ ซึ่งยาเม็ดคุมกาเนิดที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันจะมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด ดังนี้
● ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pill)
● ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pill)
ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม
ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pill) เป็นยา
คุมกาเนิดที่ประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสโตรเจนรวมกันในเม็ดเดียว ซึ่งมีอยู่
ด้วย 2 แบบ ได้แก่ แบบที่มีฮอร์โมนทั้งสองชนิดเท่ากันทุกเม็ด และแบบที่ฮอร์โมนไม่เท่ากัน มี
ข้อดี คือ ทาให้ประจาเดือนมาสม่าเสมอ ช่วยลดปริมาณเลือดประจาเดือน อาการปวด
ประจาเดือน ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งรังไข่ โรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก โรคมะเร็ง
ลาไส้ใหญ่ และอุ้งเชิงกรานอักเสบ เมื่อหยุดใช้ยาแล้วสามารถตั้งครรภ์ได้ภายในระยะเวลาอัน
สั้น แต่มีข้อเสีย คือ ยาคุมชนิดนี้จะไม่เหมาะกับผู้ที่มีน้าหนักตัวเกิน อายุมากกว่า 35 ปีที่สูบบุหรี่
ผู้ที่มีข้อห้ามใช้ฮอร์โมน และในการใช้ยายังอาจเกิดผลข้างเคียงได้ เช่น การมีเลือดออก
กะปริดกะปรอยทางช่องคลอด อาการคัดตึงเต้านม เป็นต้น
ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว
ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว (Progestogen only pill) เป็นยาคุมที่มีฮอร์โมนโปรเจสโตเจนเพียงอย่างเดียว
ทาออกมาเพื่อลดอาการข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน ข้อดีของยาคุมกาเนิดชนิดนี้ คือ สามารถใช้ในผู้ที่กาลังให้นม
บุตร ใช้ในผู้ที่มีข้อห้ามต่อการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน และใช้ในผู้ที่มีอายุมากกว่า 35 ปีที่สูบบุหรี่ได้ จะมีความเสี่ยงในการ
ตั้งครรภ์มากกว่าการใช้ยาคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ส่วนข้อเสีย คือ จะมีความเสี่ยงในการตั้งครรภ์มากกว่ายาเม็ด
คุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ต้องรับประทานยาในเวลาเดิมทุกวัน หากรับประทานผิดเวลาไป 3 ชั่วโมง ต้องใช้วิธีคุมกาเนิด
อื่นร่วมด้วย เพราะจะทาให้มีความเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์สูง นอกจากนี้ในขณะใช้ยาอาจจะไม่มีประจาเดือน แต่อาจมี
เลือดออกกะปริดกะปรอยได้
ยำเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน
ยำเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency contraception pill) คือ ยาคุมกาเนิดที่ประกอบด้วยฮอร์โมนโปรเจสตินใน
ขนาดสูง โดยมีกลไกป้องกันการตั้งครรภ์โดยการป้องกันหรือเลื่อนระยะเวลาการตกไข่ จึงช่วยขัดขวางการฝังตัวของตัว
อ่อน เป็นยาคุมกาเนิดที่ใช้รับประทานหลังจากมีเพศสัมพันธ์ในกรณีที่ลืมคุมกาเนิด หรือเกิดเหตุฉุกเฉินไม่คาดฝันขณะมี
เพศสัมพันธ์ เช่น ถุงยางอนามัยรั่วหรือแตก มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน แต่ได้ผลดีที่สุดถ้ารับประทานเข้าไปหลังจากที่
มีเพศสัมพันธ์ทันทีหรือไม่เกิน 72 ชั่วโมง มีผลข้างเคียงคือ ทาให้มีเลือดออกทางช่องคลอดกะปริดกะปรอย
ยำฉีดคุมกำเนิด
ยำฉีดคุมกำเนิด (Injectable contraceptive) คือ วิธีการคุมกาเนิดแบบชั่วคราวแบบหนึ่ง โดยจะเป็นการฉีดยาเข้า
กล้ามเนื้อของสตรีในระยะเวลาตามที่แพทย์กาหนด หลังจากฉีดตัวยาจะค่อย ๆ ขับฮอร์โมนออกมา เป็นวิธีที่นิยมใช้กัน
มากในรายที่ต้องการเว้นระยะการมีบุตร เนื่องจากมีประสิทธิภาพในการคุมกาเนิดสูง ทาได้ง่าย สะดวก และมีราคาถูก
โดยแบ่งออกเป็น 2 แบบ ดังนี้
● ยาฉีดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ซึ่งเป็นยาฉีดคุมกาเนิดที่มีฮอร์โมนโปรเจสติน (Progestin) เพียงอย่างเดียว คือ ยา Depot
Medroxyprogesterone acetate (DMPA) ขนาด 150 มิลลิกรัม (ใช้ฉีดเข้ากล้ามทุก 3 เดือน) เป็นตัวยาที่ได้รับความนิยมมาก
ที่สุดในปัจจุบัน มีชื่อทางการค้าว่า Depo-Provera® และอีกชนิดคือยา Norethisterone Enanthate (NET-EN) ขนาด 200
มิลลิกรัม มีชื่อทางการค้าว่า Noristerat® (ใช้ฉีดเข้ากล้ามทุก 2 เดือน)
● ยาฉีดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม เป็นยาฉีดคุมกาเนิดแบบใหม่ที่ผลิตมาเพื่อลดอาการผิดปกติของประจาเดือน ในยาฉีดจะมีทั้ง
ฮอร์โมนโปรเจสติน (Progestin) และฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) ชนิดนี้มีชื่อทางการค้าว่า Cyclofem® และ Lunelle™ ถูก
ผลิตขึ้นมาเพื่อแก้ไขข้อด้อยของยาฉีดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวและเพื่อเป็นการเลียนแบบฮอร์โมนของร่างกาย (ใช้ฉีดเข้ากล้ามทุก ๆ 1
เดือน)
ยำฝังคุมกำเนิด
ยำฝังคุมกำเนิด (Contraceptive implant) คือ วิธีการคุมกาเนิดแบบชั่วคราวชนิดหนึ่ง (เป็นวิธีการคุมกาเนิดที่ดีที่สุด)
โดยเป็นการใช้ฮอร์โมนชนิดเดียว คือ โปรเจสติน (Progestin) ที่บรรจุเอาไว้ในหลอดหรือแท่งพลาสติกเล็ก ๆ ขนาดเท่าไม้
จิ้มฟันชนิดกลม นามาฝังเข้าไปที่ใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขนด้านที่ไม่ถนัด ซึ่งฮอร์โมนจะค่อย ๆ ซึมผ่านออกมาจากแท่ง
ยาเข้าสู่ร่างกายและไปยับยั้งการเจริญเติบโตของฟองไข่ ส่งผลทาให้ไม่มีการตกไข่ตามมา จึงช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้
การคุมกาเนิดโดยใช้อุปกรณ์
ห่วงอนำมัย
ห่วงอนำมัย (Intrauterine device) เป็นเครื่องมือทางการแพทย์ชิ้นเล็ก ๆ ที่มีไว้สาหรับใส่เข้าไปในโพรงมดลูกของสตรี
เพื่อทาให้สภาพในโพรงมดลูกไม่เหมาะแก่การฝังตัวของตัวอ่อน จึงใช้ป้องกันการตั้งครรภ์ชั่วคราวได้ดี โดยจะแบ่ง
ออกเป็น 2 ชนิดหลัก ๆ ดังนี้
● ห่วงอนามัยหุ้มทองแดง (IUD with copper) ในปัจจุบันที่ใช้กันอยู่จะมี 2 ชนิด คือ มัลติโหลด (มีอายุการใช้งานได้ 3 ปี สาหรับ
Cu250 และ 5 ปี สาหรับ Cu375) และคอปเปอร์ที (มีอายุการใช้งาน 10 ปี)
● ห่วงอนามัยเคลือบฮอร์โมน (IUD with progestogen) มีอยู่ด้วยกัน 2 ขนาด คือ LNg14 (Skyla®) ที่ใช้คุมกาเนิดได้นาน 3 ปี และ
LNg20 (Mirena®) ที่ใช้คุมกาเนิดได้นาน 5 ปี
ถุงยำงอนำมัยสตรี
ถุงยำงอนำมัยสตรี (Female condom) คือ อุปกรณ์ที่มีไว้ใช้สาหรับสอดเข้าไปภายในช่องคลอดของสตรีก่อนที่จะเริ่มมี
เพศสัมพันธ์ เพื่อป้องกันไม่ให้อสุจิผ่านเข้าสู่โพรงมดลูก (หลักการเดียวกับถุงยางอนามัยชาย) โดยลักษณะของถุงยาง
อนามัยสตรีจะมีความยาว 6.5 นิ้ว หรือยาวประมาณ 15 เซนติเมตร ที่ปลายถุงทั้งสองด้านมีห่วงยางหรือวงแหวนยืดหยุ่น
2 วง ห่วงจะมีลักษณะแข็งกว่าส่วนอื่น มีไว้เพื่อให้เกิดความกระชับและเพื่อให้คงรูปร่างไว้ได้ในขณะใช้งาน ปลายถุงด้าน
หนึ่งตันเพื่อใช้สอดเข้าไปในช่องคลอด ส่วนปลายถุงอีกด้านหนึ่งจะเป็นปลายเปิด ยื่นออกมานอกช่องคลอด ภายในถุงยาง
จะมีน้ายาหล่อลื่น แต่ไม่มียาฆ่าเชื้ออสุจิ
หมวกครอบปำกมดลูก
หมวกครอบปำกมดลูก (Cervical Cap) คือ อุปกรณ์ที่ใช้สาหรับคุมกาเนิดในสตรีแบบชั่วคราวชนิดหนึ่ง มีลักษณะรูปร่าง
คล้ายกับฝาครอบปากมดลูก (Diaphragm) แต่จะมีขนาดเล็กกว่า ทามาจากยางธรรมชาติหรือสารสังเคราะห์หรือซิลิโคน
(Silicone) ที่ไม่ระคายเคืองต่อผิวก็ได้ ผู้ใช้จึงไม่เกิดอาการแพ้ ยกเว้นในรายที่แพ้สารนั้น ๆ อยู่ก่อนแล้ว โดยหมวกครอบ
จะมีไว้ใช้ใส่เข้าไปในช่องคลอดให้ตัวหมวกไปสวมครอบที่ปากมดลูกก่อนจะมีเพศสัมพันธ์ เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวอสุจิวิ่งเข้า
ไปในโพรงมดลูกเพื่อผสมกับไข่ ส่วนมากตัวหมวกจะมีการใส่ยาฆ่าเชื้ออสุจิไว้ด้วย เพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการ
คุมกาเนิดอีกทางหนึ่ง
กำรคุมกำเนิดแบบถำวร
คือ เทคนิคการผ่าตัดอย่างหนึ่งที่ทาให้เพศชาย หรือเพศหญิง ไม่สามารถให้กาเนิดลูกได้ การทาหมันเป็นวิธีการหนึ่งของการคุมกาเนิด สาหรับภาวะที่ไม่สามารถให้กาเนิดลูกซึ่ง
ไม่ใช่สาเหตุจากการผ่าตัด การทาหมันเหมาะสาหรับครอบครัวที่มีบุตรเพียงพอแล้ว การคุมกาเนิดวิธีนี้มีผลดี คือ เป็นการคุมกาเนิดถาวร ปลอดภัย ไม่มีฤทธิของฮอร์โมน ไม่มี
ผลต่อสุขภาพหรือสมรรถภาพทางเพศ แบ่งเป็นการทาหมันชาย และการทาหมันหญิง ซึ่งมีหลายวิธีโดยในที่นี้เราจะพูดถึงเพียงการทาหมันในเพศหญิง
กำรทำหมันหญิง
การทาหมันหญิงแบ่งออกได้เป็น 3 วิธี ได้แก่
1. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดท่อนำไข่ออกบำงส่วน
2. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรอุดท่อนำไข่ (Tubal occlusion techniques: Essure)
3. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดมดลูก (Hysterectomy)
กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดท่อนำไข่ออกบำงส่วน
วิธีการนี้เป็นวิธีทาหมันหญิงยอดนิยม เนื่องจากสะดวกและรวดเร็ว วิธีทาคือตัดท่อนาไข่ออกบางส่วน การทาหมันหญิง
แบบนี้ยังสามารถแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่
1.การทาหมันเปียก เป็นการทาหมันหลังคลอด นิยมทาภายใน 48 ชั่วโมงแรกหลังการคลอดบุตร และไม่เกิน 6 สัปดาห์
หลังคลอด โดยแพทย์จะทาการผ่าตัดบริเวณใต้สะดือ จากนั้นจะทาการผูกท่อนาไข่ แล้วตัดท่อนาไข่บางส่วนออกทั้งสอง
ข้าง
2.การทาหมันแห้ง หรือการทาหมันในช่วงเวลาปกติที่ไม่อยู่ในระยะ 6 สัปดาห์แรกหลังการคลอดบุตร วิธีนี้จะใช้เวลาไม่
นาน เมื่อทาเสร็จแล้วนอนพักประมาณ 2-3 ชั่วโมงก็สามารถกลับบ้านได้
กำรทำหมันหญิงด้วยกำรอุดท่อนำไข่ (Tubal occlusion techniques:
Essure)
วิธีนี้เป็นการสกัดกั้นไม่ให้ไข่กับสเปิร์มมาเจอกันหรือสามารถปฏิสนธิกันได้ โดยจะใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ขนาดเล็กซึ่งมี
ลักษณะคล้ายขดลวด 2 ขด สอดเข้าไปในท่อนาไข่ทั้ง 2 ข้าง เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างพังผืดขึ้นมาปิดท่อนาไข่
กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดมดลูก (Hysterectomy)
การทาหมันหญิงด้วยการตัดมดลูกนั้น แพทย์จะทาการผ่าตัดเพื่อนามดลูกออก โดยไม่มีการตัดรังไข่หรือยุ่งเกี่ยวกับรังไข่
เหมือนสองวิธีแรก วิธีนี้สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้แบบถาวร นอกจากนี้ยังสามารถผ่าตัดเพื่อรักษาโรคร้ายที่เกี่ยวกับ
ระบบสืบพันธุ์หลายๆ โรคได้ เช่น มะเร็งปากมดลูก เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ประจาเดือนมาไม่ปกติ หรือมะเร็งรังไข่
เป็นต้น สาเหตุที่ต้องทาวิธีนี้เพื่อความปลอดภัยและการป้องกันโรคแทรกซ้อน
บรรณำนุกรม
http://www.siphhospital.com/th/news/article/share/934/Birthcontrol
https://medthai.com/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B3%E
0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94/#%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%8
A%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8
%B8%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94
http://www.contraceptivetechnology.org/
https://www.bloggang.com/m/viewdiary.php?id=cmu2807&month=09-2017&date=13&group=4&gblog=132
กิตติกรรมประกำศ
การทาโปสเตอร์รวบรวมข้อมูลนี้สาเร็จลุล่วงได้ก็ด้วยความกรุณาและการกากับดูแลจาก
อาจารย์วิชัย ลิขิตพรรักษ์ อาจารย์ที่ปรึกษา ที่ได้ให้ข้อเสนอแนะ แนวคิดการจัดทา ตลอดจน
ให้ความรู้ต่างๆมาโดยตลอด จนโปสเตอร์เสร็จสมบูรณ์ คณะผู้จัดทา จึงขอกราบขอบพระคุณ
อาจารย์เป็นอย่างสูงมา ณ ที่นี้
คณะผู้จัดทา
นางสาวจินต์ภาณี ดวงอุดม
นางสาวเพียงมณี สุริยะวงค์
นางสาวภาศิณี ล้อมวงษ์
นายอริย์ธัช กรวิชญ์สิริชัย
ขอขอบคุณค่ะ

More Related Content

What's hot

การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825
การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825
การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825PhatwarinSaksomboon
 
แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อ
แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อแผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อ
แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อtassanee chaicharoen
 
โครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วง
โครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วงโครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วง
โครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วงchanon leedee
 

What's hot (20)

M6 78 60_2
M6 78 60_2M6 78 60_2
M6 78 60_2
 
M6 78 60_5
M6 78 60_5M6 78 60_5
M6 78 60_5
 
Intro bio m5_61
Intro bio m5_61Intro bio m5_61
Intro bio m5_61
 
M6 126 60_9
M6 126 60_9M6 126 60_9
M6 126 60_9
 
การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825
การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825
การคุมกำเนิดในเพศหญิง กลุ่ม3 825
 
M6 78 60_7
M6 78 60_7M6 78 60_7
M6 78 60_7
 
M6 78 60_10
M6 78 60_10M6 78 60_10
M6 78 60_10
 
M6 143 60_7
M6 143 60_7M6 143 60_7
M6 143 60_7
 
M6 78 60_9
M6 78 60_9M6 78 60_9
M6 78 60_9
 
M6 78 60_6
M6 78 60_6M6 78 60_6
M6 78 60_6
 
M6 144 60_5
M6 144 60_5M6 144 60_5
M6 144 60_5
 
M6 144 60_9
M6 144 60_9M6 144 60_9
M6 144 60_9
 
แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อ
แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อแผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อ
แผนการเรียนรู้ที่ 1 ระบบประสาทและระบบต่อมไร้ท่อ
 
M6 143 60_3
M6 143 60_3M6 143 60_3
M6 143 60_3
 
ชุดการสอนที่ 8 ฟีโรโมน
ชุดการสอนที่ 8 ฟีโรโมนชุดการสอนที่ 8 ฟีโรโมน
ชุดการสอนที่ 8 ฟีโรโมน
 
Plant hor 8_77_60
Plant hor 8_77_60Plant hor 8_77_60
Plant hor 8_77_60
 
Plant hor 3_77_60
Plant hor 3_77_60Plant hor 3_77_60
Plant hor 3_77_60
 
M6 78 60_8
M6 78 60_8M6 78 60_8
M6 78 60_8
 
M6 144 60_1
M6 144 60_1M6 144 60_1
M6 144 60_1
 
โครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วง
โครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วงโครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วง
โครงงานงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง ใบฝรั่งลดผมร่วง
 

Similar to Female contraception g5 342

Female contraception g5 342
Female contraception g5 342Female contraception g5 342
Female contraception g5 342Jin Chinphanee
 
แบบโครงร่าง โรคเบาหวาน
แบบโครงร่าง โรคเบาหวานแบบโครงร่าง โรคเบาหวาน
แบบโครงร่าง โรคเบาหวานDduang07
 
แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)
แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)
แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)Nuties Electron
 
การนับระยะปลอดภัย
การนับระยะปลอดภัยการนับระยะปลอดภัย
การนับระยะปลอดภัยPloyphanL
 
สุขศึกษา ม.3
สุขศึกษา ม.3สุขศึกษา ม.3
สุขศึกษา ม.3Kruthai Kidsdee
 
หน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่งหน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่งTanutkit Kinruean
 
หน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่งหน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่งTanutkit Kinruean
 
Technology for helping birth
Technology for helping birthTechnology for helping birth
Technology for helping birthmazuroze
 
2562 final-project 34-610
2562 final-project  34-6102562 final-project  34-610
2562 final-project 34-610Pichnaree Suta
 
2562 final-project 40
2562 final-project 402562 final-project 40
2562 final-project 40ssuserceb50d
 
2562 final-project -31-nutchaya
2562 final-project -31-nutchaya2562 final-project -31-nutchaya
2562 final-project -31-nutchayaNatchaya49391
 
กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์Korakrit Jindadang
 
2562 final-project computer
2562 final-project computer2562 final-project computer
2562 final-project computertataaaz
 
โครงการยุววิจัยสุขภาพ
โครงการยุววิจัยสุขภาพโครงการยุววิจัยสุขภาพ
โครงการยุววิจัยสุขภาพNIM Phimnaree
 

Similar to Female contraception g5 342 (20)

Female contraception g5 342
Female contraception g5 342Female contraception g5 342
Female contraception g5 342
 
Final Project computer_4
Final Project computer_4Final Project computer_4
Final Project computer_4
 
Nut1
Nut1Nut1
Nut1
 
แบบโครงร่าง โรคเบาหวาน
แบบโครงร่าง โรคเบาหวานแบบโครงร่าง โรคเบาหวาน
แบบโครงร่าง โรคเบาหวาน
 
656 pre7
656 pre7656 pre7
656 pre7
 
แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)
แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)
แบบเสนอโครงงาน (ล าส ด)
 
2562 final-project 03
2562 final-project 032562 final-project 03
2562 final-project 03
 
การนับระยะปลอดภัย
การนับระยะปลอดภัยการนับระยะปลอดภัย
การนับระยะปลอดภัย
 
Herbarium Group5 Room833
Herbarium Group5 Room833Herbarium Group5 Room833
Herbarium Group5 Room833
 
สุขศึกษา ม.3
สุขศึกษา ม.3สุขศึกษา ม.3
สุขศึกษา ม.3
 
หน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่งหน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่ง
 
หน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่งหน่อไม้ฝรั่ง
หน่อไม้ฝรั่ง
 
Technology for helping birth
Technology for helping birthTechnology for helping birth
Technology for helping birth
 
2562 final-project 34-610
2562 final-project  34-6102562 final-project  34-610
2562 final-project 34-610
 
2562 final-project 40
2562 final-project 402562 final-project 40
2562 final-project 40
 
2562 final-project -31-nutchaya
2562 final-project -31-nutchaya2562 final-project -31-nutchaya
2562 final-project -31-nutchaya
 
กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
กิจกรรมที่ 5 โครงร่างโครงงานคอมพิวเตอร์
 
2560 project
2560 project 2560 project
2560 project
 
2562 final-project computer
2562 final-project computer2562 final-project computer
2562 final-project computer
 
โครงการยุววิจัยสุขภาพ
โครงการยุววิจัยสุขภาพโครงการยุววิจัยสุขภาพ
โครงการยุววิจัยสุขภาพ
 

Female contraception g5 342

  • 1. การคุมกาเนิดเพศหญิง มัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 342 สายการเรียน วิทยาศาสตร์ - คอมพิวเตอร์ รายวิชาชีววิทยา 3 (ว30243) ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2562 โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
  • 2. อาจารย์ผู้สอน อาจารย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์ ครู คศ.2 สาขาวิชาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
  • 3. กลุ่มนักเรียน นางสาวจินต์ภาณี ดวงอุดม เลขที่ 1 นางสาวเพียงมณี สุริยะวงค์ เลขที่15 นางสาวภาศิณี ล้อมวงษ์ เลขที่17 นายอริย์ธัช กรวิชญ์สิริชัย เลขที่ 42
  • 4. คำนำ 01 Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur eleifend a diam quis suscipit. Class aptent taciti sociosqu ad litora et nec torquent per conubia nostra.02 Amet, consectetur adipiscing elit. Curabitur eleifend a diam quis suscipit. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra. 03 รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยา3(ว30243) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง 342 โรงเรียนเตรียม อุดมศึกษา โดยมีจุดประสงค์เพื่อนาเสนอข้อข้อมูลเกี่ยวกับการคุมกาเนิดในเพศหญิง ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับ ยา อุปกรณ์และวิธีการปฎิบัติตนเพื่อคุมกาเนิดโดยสังเขป และข้อดีข้อเสียของวิธีต่างๆ การคุมกาเนิดเป็นส่วนหนึ่งของการวางแผนครอบครัวในอนาคตซึ่งนามาสู่คุณภาพชีวิตที่ดี คณะผู้จัดทาจึงมีความเห็น ว่าหากเราได้มีโอกาสศึกษารวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการคุมกาเนิดด้วยวิธีต่างๆอย่างถูกต้องจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อ ผู้อ่านหรือผู้ที่มีความสนใจศึกษาข้อมูล หากมีข้อผิดพลาดประการใด ผู้จัดทาขอน้อมรับความผิดพลาดและขออภัยมา ณ ที่นี้ คณะผู้จัดทา
  • 6. กำรคุมกำเนิดคืออะไร กำรคุมกำเนิด (Contraception) คือ เทคนิคหรือวิธีการที่ใช้ในการป้องกันการตั้งครรภ์หรือ ขัดขวางการตั้งครรภ์ โดยอาศัยกลไกในการป้องกันหลายกลไก เช่น การป้องกันไม่ให้อสุจิกับไข่เกิด การปฏิสนธิ การป้องกันไม่ให้มีการตกไข่ การป้องกันไม่ให้มีการฝังตัวอ่อนในโพรงมดลูกของสตรี การคุมกาเนิดจึงเป็นหนึ่งในการวางแผนครอบครัวอย่างหนึ่ง โดยมีเป้าหมายเพื่อจากัดจานวนการ มีบุตร ซึ่งการคุมกาเนิดนั้นก็สามารถทาได้หลายวิธีด้วยกัน และทาได้ทั้งหญิงและชาย
  • 7. ควรคุมกำเนิดเมื่อใด Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum Lorem Ipsum ● ฝ่ายหญิงควรเริ่มมีการคุมกาเนิดตั้งแต่เข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ ที่สามารถตั้งครรภ์ได้ หรือตั้งแต่ เมื่อคิดจะมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์โดยไม่ตั้งใจ ● ควรจะคุมกาเนิดไปเรื่อย ๆ ไปจนกว่าจะถึงวัยหมดประจาเดือน แม้ว่าจะมีอายุมากกว่า 50 ปีก็ตาม ● หากอายุน้อยกว่า 50 ปี และยังมีประจาเดือนและมีเพศสัมพันธ์อยู่ ก็ควรจะคุมกาเนิดไป จนกว่าประจาเดือนจะหมดถาวรแล้วประมาณ 2 ปี หากอายุมากกว่า 50 ปี ก็ควรจะคุมกาเนิดไปจนกว่าจะหมดประจาเดือนถาวรแล้ว 1 ปี
  • 8. ประเภทของกำรคุมกำเนิด ● กำรคุมกำเนิดชั่วครำว คือ วิธีการคุมกาเนิดที่มีประสิทธิภาพในการคุมกาเนิดได้ เพียงชั่วคราว เมื่อหยุดใช้จะสามารถกลับมาตั้งครรภ์ได้ เหมาะสาหรับผู้ที่ยังไม่ พร้อมจะมีลูก แต่ยังต้องการที่จะมีลูกในอนาคต มี3 วิธีหลัก คือ ○ การคุมกาเนิดด้วยวิธีธรรมชาติ ○ การคุมกาเนิดโดยใช้ฮอร์โมน ○ การคุมกาเนิดโดยใช้อุปกรณ์ ● กำรคุมกำเนิดถำวร คือ วิธีการคุมกาเนิดที่สามารถคุมกาเนิดไปได้ตลอดชีวิต ไม่ สามารถกลับมาตั้งครรภ์ได้เองอีก เหมาะสาหรับครอบครัวที่มีลูกเพียงพอแล้ว และไม่ต้องการมีลูกอีก โดยแบ่งเป็นการทาหมันชายและการทาหมันหญิง โดยในที่นี้จะกล่าวถึงการคุมกาเนิดในเพศหญิงเป็นหลัก
  • 9. กำรคุมกำเนิดชั่วครำว ● กำรนับหน้ำ 7 หลัง 7 เป็นวิธีการคุมกาเนิดแบบธรรมชาติอย่างหนึ่งที่ใช้ได้เฉพาะกับสตรีที่มี รอบเดือนปกติ มาตรงเวลาสม่าเสมอทุกเดือน คือ ประมาณ 26-32 วัน ซึ่งโดยปกติแล้วสตรี ทั่วไปจะมีรอบเดือนประมาณ 28 วัน โดยปกติแล้วจะบวกลบไม่เกิน 2 วัน คือ ไม่สั้นกว่า 26 วัน และไม่ยาวกว่า 32 วัน โดยระยะปลอดภัยที่ว่านี้ก็คือ ระยะในช่วง 7 วันก่อนที่ประจาเดือน จะมารอบหน้า และระยะ 7 วันหลังจากที่ประจาเดือนมาวันแรก (ให้เริ่มนับวันแรกตั้งแต่วัน แรกที่ประจาเดือนมา) การคุมกาเนิดด้วยวิธีธรรมชาติ
  • 10. กำรคุมกำเนิดโดยฮอร์โมน ยำเม็ดคุมกำเนิด ยำเม็ดคุมกำเนิด (Contraception pill) คือ ยาที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศหญิง (เอสโตรเจนและโปรเจส โตเจน) มีคุณสมบัติช่วยป้องกันการตั้งครรภ์โดยยับยั้งการตกไข่ ทาให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีสภาพไม่พร้อมต่อการฝัง ตัวของตัวอ่อน และทาให้มูกที่ปากมดลูกมีความเหนียวข้นขึ้น จนเป็นอุปสรรคต่อการเคลื่อนตัวของอสุจิให้ไม่ สามารถเข้าไปปฏิสนธิกับไข่ได้ ซึ่งยาเม็ดคุมกาเนิดที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันจะมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด ดังนี้ ● ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pill) ● ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pill)
  • 11. ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม (Combined oral contraceptive pill) เป็นยา คุมกาเนิดที่ประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสโตรเจนรวมกันในเม็ดเดียว ซึ่งมีอยู่ ด้วย 2 แบบ ได้แก่ แบบที่มีฮอร์โมนทั้งสองชนิดเท่ากันทุกเม็ด และแบบที่ฮอร์โมนไม่เท่ากัน มี ข้อดี คือ ทาให้ประจาเดือนมาสม่าเสมอ ช่วยลดปริมาณเลือดประจาเดือน อาการปวด ประจาเดือน ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งรังไข่ โรคมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก โรคมะเร็ง ลาไส้ใหญ่ และอุ้งเชิงกรานอักเสบ เมื่อหยุดใช้ยาแล้วสามารถตั้งครรภ์ได้ภายในระยะเวลาอัน สั้น แต่มีข้อเสีย คือ ยาคุมชนิดนี้จะไม่เหมาะกับผู้ที่มีน้าหนักตัวเกิน อายุมากกว่า 35 ปีที่สูบบุหรี่ ผู้ที่มีข้อห้ามใช้ฮอร์โมน และในการใช้ยายังอาจเกิดผลข้างเคียงได้ เช่น การมีเลือดออก กะปริดกะปรอยทางช่องคลอด อาการคัดตึงเต้านม เป็นต้น
  • 12. ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ยาเม็ดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว (Progestogen only pill) เป็นยาคุมที่มีฮอร์โมนโปรเจสโตเจนเพียงอย่างเดียว ทาออกมาเพื่อลดอาการข้างเคียงจากฮอร์โมนเอสโตรเจน ข้อดีของยาคุมกาเนิดชนิดนี้ คือ สามารถใช้ในผู้ที่กาลังให้นม บุตร ใช้ในผู้ที่มีข้อห้ามต่อการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน และใช้ในผู้ที่มีอายุมากกว่า 35 ปีที่สูบบุหรี่ได้ จะมีความเสี่ยงในการ ตั้งครรภ์มากกว่าการใช้ยาคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ส่วนข้อเสีย คือ จะมีความเสี่ยงในการตั้งครรภ์มากกว่ายาเม็ด คุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ต้องรับประทานยาในเวลาเดิมทุกวัน หากรับประทานผิดเวลาไป 3 ชั่วโมง ต้องใช้วิธีคุมกาเนิด อื่นร่วมด้วย เพราะจะทาให้มีความเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์สูง นอกจากนี้ในขณะใช้ยาอาจจะไม่มีประจาเดือน แต่อาจมี เลือดออกกะปริดกะปรอยได้
  • 13. ยำเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน ยำเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน (Emergency contraception pill) คือ ยาคุมกาเนิดที่ประกอบด้วยฮอร์โมนโปรเจสตินใน ขนาดสูง โดยมีกลไกป้องกันการตั้งครรภ์โดยการป้องกันหรือเลื่อนระยะเวลาการตกไข่ จึงช่วยขัดขวางการฝังตัวของตัว อ่อน เป็นยาคุมกาเนิดที่ใช้รับประทานหลังจากมีเพศสัมพันธ์ในกรณีที่ลืมคุมกาเนิด หรือเกิดเหตุฉุกเฉินไม่คาดฝันขณะมี เพศสัมพันธ์ เช่น ถุงยางอนามัยรั่วหรือแตก มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน แต่ได้ผลดีที่สุดถ้ารับประทานเข้าไปหลังจากที่ มีเพศสัมพันธ์ทันทีหรือไม่เกิน 72 ชั่วโมง มีผลข้างเคียงคือ ทาให้มีเลือดออกทางช่องคลอดกะปริดกะปรอย
  • 14. ยำฉีดคุมกำเนิด ยำฉีดคุมกำเนิด (Injectable contraceptive) คือ วิธีการคุมกาเนิดแบบชั่วคราวแบบหนึ่ง โดยจะเป็นการฉีดยาเข้า กล้ามเนื้อของสตรีในระยะเวลาตามที่แพทย์กาหนด หลังจากฉีดตัวยาจะค่อย ๆ ขับฮอร์โมนออกมา เป็นวิธีที่นิยมใช้กัน มากในรายที่ต้องการเว้นระยะการมีบุตร เนื่องจากมีประสิทธิภาพในการคุมกาเนิดสูง ทาได้ง่าย สะดวก และมีราคาถูก โดยแบ่งออกเป็น 2 แบบ ดังนี้ ● ยาฉีดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ซึ่งเป็นยาฉีดคุมกาเนิดที่มีฮอร์โมนโปรเจสติน (Progestin) เพียงอย่างเดียว คือ ยา Depot Medroxyprogesterone acetate (DMPA) ขนาด 150 มิลลิกรัม (ใช้ฉีดเข้ากล้ามทุก 3 เดือน) เป็นตัวยาที่ได้รับความนิยมมาก ที่สุดในปัจจุบัน มีชื่อทางการค้าว่า Depo-Provera® และอีกชนิดคือยา Norethisterone Enanthate (NET-EN) ขนาด 200 มิลลิกรัม มีชื่อทางการค้าว่า Noristerat® (ใช้ฉีดเข้ากล้ามทุก 2 เดือน) ● ยาฉีดคุมกาเนิดชนิดฮอร์โมนรวม เป็นยาฉีดคุมกาเนิดแบบใหม่ที่ผลิตมาเพื่อลดอาการผิดปกติของประจาเดือน ในยาฉีดจะมีทั้ง ฮอร์โมนโปรเจสติน (Progestin) และฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) ชนิดนี้มีชื่อทางการค้าว่า Cyclofem® และ Lunelle™ ถูก ผลิตขึ้นมาเพื่อแก้ไขข้อด้อยของยาฉีดชนิดฮอร์โมนเดี่ยวและเพื่อเป็นการเลียนแบบฮอร์โมนของร่างกาย (ใช้ฉีดเข้ากล้ามทุก ๆ 1 เดือน)
  • 15. ยำฝังคุมกำเนิด ยำฝังคุมกำเนิด (Contraceptive implant) คือ วิธีการคุมกาเนิดแบบชั่วคราวชนิดหนึ่ง (เป็นวิธีการคุมกาเนิดที่ดีที่สุด) โดยเป็นการใช้ฮอร์โมนชนิดเดียว คือ โปรเจสติน (Progestin) ที่บรรจุเอาไว้ในหลอดหรือแท่งพลาสติกเล็ก ๆ ขนาดเท่าไม้ จิ้มฟันชนิดกลม นามาฝังเข้าไปที่ใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขนด้านที่ไม่ถนัด ซึ่งฮอร์โมนจะค่อย ๆ ซึมผ่านออกมาจากแท่ง ยาเข้าสู่ร่างกายและไปยับยั้งการเจริญเติบโตของฟองไข่ ส่งผลทาให้ไม่มีการตกไข่ตามมา จึงช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้
  • 16. การคุมกาเนิดโดยใช้อุปกรณ์ ห่วงอนำมัย ห่วงอนำมัย (Intrauterine device) เป็นเครื่องมือทางการแพทย์ชิ้นเล็ก ๆ ที่มีไว้สาหรับใส่เข้าไปในโพรงมดลูกของสตรี เพื่อทาให้สภาพในโพรงมดลูกไม่เหมาะแก่การฝังตัวของตัวอ่อน จึงใช้ป้องกันการตั้งครรภ์ชั่วคราวได้ดี โดยจะแบ่ง ออกเป็น 2 ชนิดหลัก ๆ ดังนี้ ● ห่วงอนามัยหุ้มทองแดง (IUD with copper) ในปัจจุบันที่ใช้กันอยู่จะมี 2 ชนิด คือ มัลติโหลด (มีอายุการใช้งานได้ 3 ปี สาหรับ Cu250 และ 5 ปี สาหรับ Cu375) และคอปเปอร์ที (มีอายุการใช้งาน 10 ปี) ● ห่วงอนามัยเคลือบฮอร์โมน (IUD with progestogen) มีอยู่ด้วยกัน 2 ขนาด คือ LNg14 (Skyla®) ที่ใช้คุมกาเนิดได้นาน 3 ปี และ LNg20 (Mirena®) ที่ใช้คุมกาเนิดได้นาน 5 ปี
  • 17. ถุงยำงอนำมัยสตรี ถุงยำงอนำมัยสตรี (Female condom) คือ อุปกรณ์ที่มีไว้ใช้สาหรับสอดเข้าไปภายในช่องคลอดของสตรีก่อนที่จะเริ่มมี เพศสัมพันธ์ เพื่อป้องกันไม่ให้อสุจิผ่านเข้าสู่โพรงมดลูก (หลักการเดียวกับถุงยางอนามัยชาย) โดยลักษณะของถุงยาง อนามัยสตรีจะมีความยาว 6.5 นิ้ว หรือยาวประมาณ 15 เซนติเมตร ที่ปลายถุงทั้งสองด้านมีห่วงยางหรือวงแหวนยืดหยุ่น 2 วง ห่วงจะมีลักษณะแข็งกว่าส่วนอื่น มีไว้เพื่อให้เกิดความกระชับและเพื่อให้คงรูปร่างไว้ได้ในขณะใช้งาน ปลายถุงด้าน หนึ่งตันเพื่อใช้สอดเข้าไปในช่องคลอด ส่วนปลายถุงอีกด้านหนึ่งจะเป็นปลายเปิด ยื่นออกมานอกช่องคลอด ภายในถุงยาง จะมีน้ายาหล่อลื่น แต่ไม่มียาฆ่าเชื้ออสุจิ
  • 18. หมวกครอบปำกมดลูก หมวกครอบปำกมดลูก (Cervical Cap) คือ อุปกรณ์ที่ใช้สาหรับคุมกาเนิดในสตรีแบบชั่วคราวชนิดหนึ่ง มีลักษณะรูปร่าง คล้ายกับฝาครอบปากมดลูก (Diaphragm) แต่จะมีขนาดเล็กกว่า ทามาจากยางธรรมชาติหรือสารสังเคราะห์หรือซิลิโคน (Silicone) ที่ไม่ระคายเคืองต่อผิวก็ได้ ผู้ใช้จึงไม่เกิดอาการแพ้ ยกเว้นในรายที่แพ้สารนั้น ๆ อยู่ก่อนแล้ว โดยหมวกครอบ จะมีไว้ใช้ใส่เข้าไปในช่องคลอดให้ตัวหมวกไปสวมครอบที่ปากมดลูกก่อนจะมีเพศสัมพันธ์ เพื่อป้องกันไม่ให้ตัวอสุจิวิ่งเข้า ไปในโพรงมดลูกเพื่อผสมกับไข่ ส่วนมากตัวหมวกจะมีการใส่ยาฆ่าเชื้ออสุจิไว้ด้วย เพื่อเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพในการ คุมกาเนิดอีกทางหนึ่ง
  • 19. กำรคุมกำเนิดแบบถำวร คือ เทคนิคการผ่าตัดอย่างหนึ่งที่ทาให้เพศชาย หรือเพศหญิง ไม่สามารถให้กาเนิดลูกได้ การทาหมันเป็นวิธีการหนึ่งของการคุมกาเนิด สาหรับภาวะที่ไม่สามารถให้กาเนิดลูกซึ่ง ไม่ใช่สาเหตุจากการผ่าตัด การทาหมันเหมาะสาหรับครอบครัวที่มีบุตรเพียงพอแล้ว การคุมกาเนิดวิธีนี้มีผลดี คือ เป็นการคุมกาเนิดถาวร ปลอดภัย ไม่มีฤทธิของฮอร์โมน ไม่มี ผลต่อสุขภาพหรือสมรรถภาพทางเพศ แบ่งเป็นการทาหมันชาย และการทาหมันหญิง ซึ่งมีหลายวิธีโดยในที่นี้เราจะพูดถึงเพียงการทาหมันในเพศหญิง
  • 20. กำรทำหมันหญิง การทาหมันหญิงแบ่งออกได้เป็น 3 วิธี ได้แก่ 1. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดท่อนำไข่ออกบำงส่วน 2. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรอุดท่อนำไข่ (Tubal occlusion techniques: Essure) 3. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดมดลูก (Hysterectomy)
  • 21. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดท่อนำไข่ออกบำงส่วน วิธีการนี้เป็นวิธีทาหมันหญิงยอดนิยม เนื่องจากสะดวกและรวดเร็ว วิธีทาคือตัดท่อนาไข่ออกบางส่วน การทาหมันหญิง แบบนี้ยังสามารถแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆ ได้แก่ 1.การทาหมันเปียก เป็นการทาหมันหลังคลอด นิยมทาภายใน 48 ชั่วโมงแรกหลังการคลอดบุตร และไม่เกิน 6 สัปดาห์ หลังคลอด โดยแพทย์จะทาการผ่าตัดบริเวณใต้สะดือ จากนั้นจะทาการผูกท่อนาไข่ แล้วตัดท่อนาไข่บางส่วนออกทั้งสอง ข้าง 2.การทาหมันแห้ง หรือการทาหมันในช่วงเวลาปกติที่ไม่อยู่ในระยะ 6 สัปดาห์แรกหลังการคลอดบุตร วิธีนี้จะใช้เวลาไม่ นาน เมื่อทาเสร็จแล้วนอนพักประมาณ 2-3 ชั่วโมงก็สามารถกลับบ้านได้
  • 22. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรอุดท่อนำไข่ (Tubal occlusion techniques: Essure) วิธีนี้เป็นการสกัดกั้นไม่ให้ไข่กับสเปิร์มมาเจอกันหรือสามารถปฏิสนธิกันได้ โดยจะใช้อุปกรณ์ทางการแพทย์ขนาดเล็กซึ่งมี ลักษณะคล้ายขดลวด 2 ขด สอดเข้าไปในท่อนาไข่ทั้ง 2 ข้าง เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายสร้างพังผืดขึ้นมาปิดท่อนาไข่
  • 23. กำรทำหมันหญิงด้วยกำรตัดมดลูก (Hysterectomy) การทาหมันหญิงด้วยการตัดมดลูกนั้น แพทย์จะทาการผ่าตัดเพื่อนามดลูกออก โดยไม่มีการตัดรังไข่หรือยุ่งเกี่ยวกับรังไข่ เหมือนสองวิธีแรก วิธีนี้สามารถป้องกันการตั้งครรภ์ได้แบบถาวร นอกจากนี้ยังสามารถผ่าตัดเพื่อรักษาโรคร้ายที่เกี่ยวกับ ระบบสืบพันธุ์หลายๆ โรคได้ เช่น มะเร็งปากมดลูก เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ประจาเดือนมาไม่ปกติ หรือมะเร็งรังไข่ เป็นต้น สาเหตุที่ต้องทาวิธีนี้เพื่อความปลอดภัยและการป้องกันโรคแทรกซ้อน
  • 25. กิตติกรรมประกำศ การทาโปสเตอร์รวบรวมข้อมูลนี้สาเร็จลุล่วงได้ก็ด้วยความกรุณาและการกากับดูแลจาก อาจารย์วิชัย ลิขิตพรรักษ์ อาจารย์ที่ปรึกษา ที่ได้ให้ข้อเสนอแนะ แนวคิดการจัดทา ตลอดจน ให้ความรู้ต่างๆมาโดยตลอด จนโปสเตอร์เสร็จสมบูรณ์ คณะผู้จัดทา จึงขอกราบขอบพระคุณ อาจารย์เป็นอย่างสูงมา ณ ที่นี้ คณะผู้จัดทา นางสาวจินต์ภาณี ดวงอุดม นางสาวเพียงมณี สุริยะวงค์ นางสาวภาศิณี ล้อมวงษ์ นายอริย์ธัช กรวิชญ์สิริชัย