1. § ESTE
I. Định nghĩa, phân loại, đồng phân, tên gọi
1. Định ngĩa
Este là dẫn xuất của axit cacboxylic. Khi thay thế nhóm hiđroxyl (–OH) ở nhóm
cacboxyl (–COOH) của axit cacboxylic bằng nhóm –OR’ thì được este. Este đơn giản
có công thức cấu tạo: RCOOR’ với R, R’ là gốc hiđrocacbon no, không no hoặc thơm
(trừ trường hợp este của axit fomic có R là H)

2. Công thức chung là :RCOOR’
+ R và R’ có thể là gốc HC no,không no,thơm (R có thể là H,nhưng R’ phải khác H
vì nếu R’=H
thì trở thành Axit cacboxylic).có thể mạch hở hoặc vòng.
Công thức phân tử là: CnH2nO2 (n≥2)

4. đietyl oxalat
Tính chất vật lí của este - Giữa các phân tử este không có liên kết hiđro vì thế este có nhiệt độ
sôi thấp hơn so với axit và ancol có cùng số nguyên tử C. Ví dụ HCOOCH3 (ts = 30oC);
CH3CH2OH (ts = 78oC); CH3COOH (ts = 118oC) - Thường là chất lỏng, nhẹ hơn nước, dễ bay hơi,
rất ít tan trong nước, có khả năng hòa tan nhiều chất hữu cơ khác nhau. Các este có khối lượng
phân tử rất lớn có thể ở trạng thái rắn (như mỡ động vật, sáp ong…) - Các este thường có mùi
thơm dễ chịu như isoamyl axetat có mùi chuối chín, etyl butirat có mùi dứa, etyl isovalerat có
mùi táo... II

5. II – TÍNH CHẤT HÓA HỌC CỦA
ESTE
• 1. Phản ứng ở nhóm chức a) Phản ứng thủy
phân:
• - Este bị thủy phân cả trong môi trường axit
và bazơ. Phản ứng thủy phân trong môi trường
axit là phản ứng nghịch

6. Phản ứng theo chiều từ trái sang phải là phản ứng thủy phân este,phản ứng
theo chiều từ phải sang
trái là phản ứng este hóa..
Vậy phản ứng thủy phân este trong dung dịch axit là phản ứng thuận nghịch.
• -Phản ứng thủy phân trong môi trường
kiềm là phản ứng một chiều và còn được
gọi là phản ứng xà phòng hóa
Đây là phản ứng không thuận nghịch vì không còn axit
cacboxylic phản ứng với rượu để tạo lại
este.Phản ứng này được gọi là phản ứng xà phòng
hóa.

7. 2. Phản ứng ở gốc hiđrocacbon không
no
• a) Phản ứng cộng:

8. III – ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
• 1. Điều chế a) Phản ứng giữa axit và ancol (Este
của ancol): - Phản ứng este hóa là phản ứng
thuận nghịch xảy ra chậm ở điều kiện thường:

9. 2. Ứng dụng - Làm dung môi (butyl và amyl axetat được dùng để pha sơn tổng hợp) -
Poli(metyl acrylat), poli(metyl metacrylat) dùng làm thủy tinh hữu cơ, poli(vinyl
axetat) dùng làm chất dẻo hoặc thủy phân thành poli(vinyl ancol) dùng làm keo dán -
Một số este có mùi thơm của hoa quả được dùng trong công nghiệp thực phẩm (bánh
kẹo, nước giải khát) và mỹ phẩm (xà phòng, nước hoa…)