1. บทที่ 6
การจัดการแฟมขอมูล ดวย
โปรแกรมยอย Analyze Data
ภายหลังจากตรวจสอบขอมูลนําเขาดวยโปรแกรมยอย Data Compare เสร็จแลว กอน
เขาสูขั้นตอนการวิเคราะหสถิติเชิงพรรณนาดวยโปรแกรมยอย Analyze Data ควรทําความเขาใจ
และเรีย นรูเ กี่ย วกั บโปรแกรมยอ ยดัง กล า วก อน เพื่อ ใหการปฏิบั ติ จ ริง เปน ไปไดอยางคล องตัว
และมีป ระสิทธิ ภ าพ ดั งนั้ น ในบทนี้จึง ไดแ นะนําหนาตางและรายการคําสั่งของโปรแกรมยอย
Analyze Data ทั้งหมด รวมถึงวิธีการใชงานคําสั่งสําคัญในการจัดการแฟมขอมูล ซึ่งประกอบดวย
คําสั่ง Read(Import) คําสั่ง Relate คําสั่ง Write(Export) คําสั่ง Merge และคําสั่ง Delete File/Table
6.1 หนาตางและรายการคําสังของโปรแกรมยอย Analyze Data
่
เมื่อเขาสูโปรแกรม Analyze Data จะมีหนาตางหลัก 3 สวน ดังรูปที่ 6.1
สวนที่ 3
สวนที่ 1
สวนที่ 2
รูปที่ 6.1 หนาตางหลักของโปรแกรมยอย Analyze Data
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

2. 92 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
จากรูปหนาแรกของโปรแกรมยอย Analyze Data สามารถอธิบายหนาตางหลักในแตละ
สวน ไดดังนี้
6.1.1 หนาตางหลักสวนที่ 1
เปนสวนของรายการคําสั่งหลักในการทํางาน ประกอบดวยรายละเอียดตางๆดังนี้
(1) รายการคําสั่งกลุม Data
Read (Import) เปนรายการคําสั่งที่ใชในการเปดแฟมขอมูลใหม ซึ่งสามารถเรียกจากแฟม
ที่สรางจากโปรแกรมอื่นได เชน Excel Foxpro Paradox Html เปนตน
Relate เปนรายการคําสั่งที่ใชในการเชื่อมแฟมขอมูล 2 แฟมที่มีโครงสรางขอมูล
ตางกัน แตมีตัวแปรที่รวมกันอยู เพื่อนําขอมูลทั้งสองแฟมรวมกัน
Write (Export) เปนรายการคําสั่งที่ใชในสําเนาแฟมขอมูลทั้งหมด หรือบางสวนไปยัง
แฟมขอมูลใหมที่กําหนดไว
Merge เปนรายการคําสั่งที่ใชในการเชื่อมแฟมขอมูล 2 แฟมที่มีโครงสรางขอมูล
เหมือนกัน เพื่อนําขอมูลทั้งสองแฟมรวมกัน
Delete File/Table เปนรายการคําสั่งที่ใชในการลบแฟมขอมูล(Project)/ตารางขอมูล(View)
Delete Records เปนรายการคําสั่งที่ใชในการลบเรคคอรด
Undelete Records เปนรายการคําสั่งที่ใชในการยกเลิกการลบเรคคอรด ที่เคยลบโดยใช
รายการคําสั่งยอย Delete Records มากอนหนานี้
(2) รายการคําสั่งกลุม Variables
Define เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางตัวแปรใหม
Undefine เปนรายการคําสั่งที่ใชในการยกเลิกตัวแปรใหมที่ถูกสรางขึ้นจากการใช
รายการคําสั่ง Define มากอนหนานี้
Assign เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางตัวแปรขึ้นมาใหม พรอมกับระบุคา
หรือขอมูลให หรือสรางขึ้นมาใหมภายใตเงื่อนไขที่ระบุตามมา
Recode เป น รายการคํ าสั่ ง ที่ใ ช ใ นการแปลงค า ของข อมู ลให เ ป น คา ใหม ต ามที่
กําหนด
Display เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการแสดงรายละเอี ย ดคุ ณ สมบั ติ ข องฟ ล ด ที่
กําหนด
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

3. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 93
(3) รายการคําสั่งกลุม Select/If
Select เปนรายการคําสั่งที่ใชในการระบุเลือกเฉพาะบางคาของตัวแปรโดยการ
กําหนดเงื่อนไขใหเปนไปตามที่ตองการ
Cancel Select เป น รายการคํา สั่ งที่ ใ ชใ นการยกเลิ ก เงื่ อนไขที่ ร ะบุ ไ ปก อ นหน านี้ ด ว ย
รายการคําสั่ง Select
If เปนรายการคําสั่งที่ใชในการกําหนดเงื่อนไขของขอมูลใหทํางานตามที่
ระบุไวในเงื่อนไข
Sort เปนรายการคําสั่ งที่ใ ชในการจัด เรี ย งลําดับของคาข อมู ลของตั ว แปรที่
กําหนด
Cancel Sort เปนรายการคําสั่งที่ใชในการยกเลิกการจัดเรียงลําดับของคาขอมูลของ
ตัวแปรที่กําหนดที่ระบุไปกอนหนานี้ดวยรายการคําสั่ง Sort
(4) รายการคําสั่งกลุม Statistics
List เปนรายการคําสั่งที่ใชในการเรียกดูคาขอมูลของตัวแปรตางๆที่มีอยูใน
แฟมขอมูล
Frequencies เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางและแสดงตารางแจกแจงความถี่ของ
ตัวแปร ซึ่งแสดงไดเพียงหนึ่งตัวแปร
Tables เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางและแสดงตารางแจกแจงความถี่ของ
ตั ว แปร ซึ่ ง แสดงได ม ากกว า หนึ่ ง ตั ว แปร ทั้ ง มี ก ารวิ เ คราะห ท างสถิ ติ
เกี่ยวกับคา Odd Ratio(OR), Relative Risk(RR), Chi-square เปนตน ซึ่ง
เหมาะสมสําหรับกรณีขอมูลแจงนับ(Categorical data)
Match เปนรายการคําสั่งที่ใชในการวิเคราะหขอมูลกรณีการศึกษาแบบ Match
case-control study
Means เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางและแสดงตารางแจกแจงความถี่ของ
ตัวแปร ซึ่งแสดงไดมากกวาหนึ่งตัวแปร เหมาะสมสําหรับกรณีขอมูล
ตอเนื่อง(Continuous data) และมีการวิเคราะหทางสถิติเกี่ยวกับคา Mean,
Standard Deviation, Variance, t-test, ANOVA เปนตน
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

4. 94 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
Summarize เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการสร า งและแสดงตารางที่ มี
ค า สถิ ติพื้ น ฐานของข อมู ลทั้ ง หมดในตั ว แปรที่ร ะบุ หรื อ
แสดงในลักษณะของการแบงกลุม
Graph เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการสร า งและแสดงกราฟใน
รู ป แบบต า งๆ อาทิ เ ช น แบบแท ง ฮี ส โตแกรม เส น จุ ด
ประมิด เปนตน
Map เปนรายการคําสั่งที่ใชในการวิเคราะหขอมูลรวมกับการใช
แผนที่ในโปรแกรมยอย Create Maps
(5) รายการคําสั่งกลุม Advanced Statistics
Linear Regression เปนรายการคําสั่งในการวิเคราะห Regression
Logistics Regression เปนรายการคําสั่งที่ใชในการวิเคราะห Logistics Regression
Kaplan-Meier Survival เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการวิ เ คราะห Kaplan-Meier
Survival
Cox Proportional Hazards เปนรายการคําสั่งที่ใชในการวิเคราะห Cox Proportional
Hazards
Complex Sample Frequencies เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางและแสดงตารางแจกแจง
ความถี่ของตัวแปร ภายใตขอตกลงเบื้องวา ขอมูลมาจาก
การสุมแบบงาย
Complex Sample Tables เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการสร า งและแสดงตารางที่ มี
คาสถิติพื้นฐานของขอมูลทั้งหมดในตัวแปรที่ระบุภายใต
ขอตกลงเบื้องวา ขอมูลมาจากการสุมแบบงาย
Complex Sample Mean เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางและแสดงตารางแจกแจง
ความถี่ของตัวแปร ซึ่งแสดงไดมากกวาหนึ่งตัวแปร ภายใต
ขอตกลงเบื้องวา ขอมูลมาจากการสุมแบบงาย
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

5. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 95
(6) รายการคําสั่งกลุม Output
Header เปนรายการคําสั่งที่ใชในการระบุขอความประกอบหัวกระดาษของ
ผลลัพธทุกหนา
Type เปนรายการคําสั่งที่ใชในการระบุขอความใหแสดงบนหนาตางของ
ผลลัพธ
RouteOut เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการกํ า หนดให ผ ลลั พ ธ ที่ เ กิ ด จากการ
วิ เ คราะห ทั้ ง หมดไปอยู ยั ง แฟ ม ข อ มู ล ที่ ร ะบุ ชื่ อ และตํ า แหน ง ที่
ตองการ
CloseOut เปนรายการคําสั่งที่ใชในการยกเลิกขั้นตอนการใชงานจากรายการ
คําสั่ง RouteOut กอนหนานี้
PrintOut เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการส ง แฟ ม ที่ บ รรจุ ผ ลลั พ ธ อ อกทาง
เครื่องพิมพ
Report เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางและแกไขรูปแบบรายงาน
Storing Output เป น รายการคํ าสั่ งที่ ใ ช ใ นการกํ า หนดและตรวจสอบการจั ด เก็ บ
ผลลัพธ
(7) รายการคําสั่งกลุม User-Defined Command
Define Command เปนรายการคําสั่งที่ใชในการตั้งชื่อและสรางคําสั่งใหม
User Command เปนรายการคําสั่งที่ใชในการเรียกคําสั่งที่สรางใหมดวยรายการ
คําสั่ง Define Command กอนหนานี้
Run Saved Program เปนรายการคําสั่งที่ใชในการ run โปรแกรมคําสั่งที่มีการบันทึกไว
กอนหนานี้
Execute File เปนรายการคําสั่งที่ใชในการ run โปรแกรมตางๆจากระบบของ
Windows ได หรือ run โปรแกรมคําสั่งที่มีการบันทึกไวกอนหนานี้
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

6. 96 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
(8) รายการคําสั่งกลุม User Interaction
Dialog เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางหนาตางโตตอบกับผูใชงานกรณี
ที่มีการเขียนโปรแกรมคําสั่ง
Beep เปนรายการคําสั่งที่ใชในการสรางเสียง เมื่อมีการเรียกใชฟงกชั่น
บางอยาง
Help เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการเรี ย กแฟ ม ข อ มู ล ที่ จั ด เก็ บ ความ
ชวยเหลือตางๆ
Quit Program เปนรายการคําสั่งที่ใชในการปดแฟมขอมูล ยกเลิกการทํางานของ
ชุดคําสั่งและออกจากการทํางานของโปรแกรม Analyze Data
(9) รายการคําสั่งกลุม Options
Set เป น รายการคํ า สั่ ง ที่ ใ ช ใ นการติ ด ตั้ ง ค า ต า งๆให กั บ ระบบของ
โปรแกรม
6.1.2 หนาตางหลักสวนที่ 2
เปนสวนของการเขียนชุดคําสั่งในการทํางาน ดังรูปที่ 6.2
รูปที่ 6.2 หนาตางการเขียนชุดคําสั่งของโปรแกรมยอย Analyze Data
หนาตางนี้เปนหนาตางที่รองรับการเขียนภาษาชุดคําสั่งของโปรแกรม ซึ่งผูใชงาน
ในสวนนี้ อาจตองมีทักษะและประสบการณใชงานโปรแกรม Epi Info มาพอสมควรในเวอรช่ัน
กอนหนานี้ และขณะเดียวกันควรมีพื้นความรูเกี่ยวกับการเขียนโปรแกรมมาบาง แตอยางไรก็ตาม
เมื่อผูใชงานเลือกคําสั่งโดยผานรายการกลุมคําสั่ง บนหนาตางนี้ ก็จะปรากฏรูปแบบชุดคําสั่งในการ
ทํางานทุกครั้งเชนเดียวกัน ดังนั้นจึงสามารถเรียนรูรูปแบบชุดคําสั่งในการทํางานของโปรแกรมยอย
Analyze Data ได บนหนาตางหลักสวนนี้
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

7. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 97
6.1.3 หนาตางหลักสวนที่ 3
เปนสวนแสดงขอมูลที่เปนผลลัพธจากการใชคําสั่งตางๆ ดังรูปที่ 6.3
รูปที่ 6.3 หนาตางแสดงผลลัพธของโปรแกรมยอย Analyze Data
รายละเอียดของปุมตางๆบนหนาตางผลลัพธ
ดูผลลัพธกอน ดูผลลัพธหนา เปดแฟม สงออก
หนานี้ สุดทาย ผลลัพธ เครื่องพิมพ
ดูผลลัพธหนา ดูคําสั่ง ระบุชื่อ แสดงผล
ถัดไป ยอนหลัง Bookmark เต็มหนาจอ
รูปที่ 6.4 รายการปุมเครื่องมือบนหนาตางแสดงผลลัพธของโปรแกรมยอย Analyze Data
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

8. 98 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
6.2 การเปดแฟมขอมูล ดวยคําสัง Read (Import)
่
เปนการเปดแฟมขอมูลที่ถูกสรางจากโปรแกรม Epi Info หรือโปรแกรมอื่น มาใช
งาน ซึ่งจําแนกออกเปนขั้นตอนในการปฏิบัติจริงไดดังนี้
. เรียกใชงานโปรแกรมยอย Analyze Data โดยเลื่อนตัวชี้เมาสไปคลิกที่รายการคําสั่งหลัก
Programs แลวเลือกคลิกที่รายการคําสั่งยอย Analyze Data หรือคลิกเมาสที่ปุม Analyze Data บน
หนาตางหลักของโปรแกรม Epi Info จากนั้นจะเขาสูการทํางานของโปรแกรมยอย Analyze Data
ดังรูปที่ 6.5
หรือ
รูปที่ 6.5 การเรียกใชงานโปรแกรมยอย Analyze Data
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

9. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 99
. เลื่อนเมาสไปคลิกที่รายการคําสั่ง Read(Import) ในกลุมคําสั่ง Data ดังรูปที่ 6.6
รูปที่ 6.6 รายการคําสั่ง Read(Import) ของโปรแกรมยอย Analyze Data
. จากนั้นจะปรากฏหนาตาง Read ขึ้นมา หากแฟมขอมูลนําเขา Access2000
ถูกสรางจากโปรแกรมอื่น ใหเลือกประเภทของโปรแกรม โดยคลิก Access97
ที่ บนแถบ Data Formats ดังรูปที่ 6.7 dBASE 5.0
dBASE III
dBASE IV
Epi 2000
Epi 6
Epi 6 Direct Read
Excel 3.0
Excel 4.0
Excel 5.0
Excel 8.0
Foxpro 2.0
Foxpro 2.5
Foxpro 2.6
Foxpro 3.0
HTML
ODBC
Paradox 3.x
Paradox 4.x
Paradox 5.x
Text
รูปที่ 6.7 หนาตาง Read(Import) ของโปรแกรมยอย Analyze Data
Text(Delimite)
Text(Fixed)
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

10. 100 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
. จากนั้นเลื่อนเมาสมาคลิกที่ปุม บนแถบรายการ Data Source เพื่อเลือกตําแหนงที่อยูของ
แฟมขอมูล
. กรณีแฟมขอมูลที่เลือก ถูกสรางจากโปรแกรม Epi Info for Windows จะปรากฏรายชื่อ View
หรือตารางยอยในแฟมขอมูลใหเลือก บนแถบรายการ Views จากนั้นจึงคลิกเมาสบนชื่อ View ที่
ตองการเปดใชงาน (กรณีแฟมขอมูลถูกสรางจากโปรแกรมอื่นจะไมปรากฏรายชื่อ View ในสวนนี้
แตจะปรากฏสวนยอยอื่นของโปรแกรมนั้นๆแทน เชน หากแฟมขอมูลถูกสรางดวยโปรแกรม
Microsoft Excel ในสวนนี้จะปรากฏเปนรายชื่อ Sheet ทั้งหมดที่มีอยูใหเลือก เปนตน)
. เมื่อเลือกแฟมขอมูล และ View เสร็จสิ้น จึงเลื่อนมาคลิกเมาสที่ ปุม
. จากนั้นจะปรากฏหนาตาง เพื่อใหกําหนดชื่อ temporary link ซึ่งสามารถระบุเปนชื่อใดก็ได
หรืออาจกําหนดใหตามที่ปรากฏก็ได จากนั้นจึงเลื่อนมาคลิกเมาสที่ ปุม ก็จะสามารถ
เรียกแฟมขอมูลดังกลาว มาใชในโปรแกรมยอย Analyze Data ได ดังรูปที่ 6.8
รูปที่ 6.8 หนาตางกําหนด temporary link ของโปรแกรมยอย Analyze Data
6.3 การเชื่อมโยงแฟมขอมูลที่มีโครงสรางตางกัน ดวยคําสั่ง Relate
เปนการนําแฟมขอมูลสองแฟม ที่มีโครงสรางของฐานขอมูลตางกัน มาเชื่อมโยง
กัน โดยใชตัวแปรรวมที่มีอยูในทั้งสองแฟม เปนตัวเชื่อม เชน มีแฟมขอมูลชื่อ MAIN และ
แฟมขอมูลชื่อ SICK โดยมีรายชื่อฟลด ดังรูปที่ 6.9
แฟมขอมูล : MAIN แฟมขอมูล : SICK
ID ID
SEX SICKNESS
AGE
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

11. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 101
รูปที่ 6.9 รายการขอมูลใน 2 แฟมขอมูลที่ตองการนํามาเชื่อมโยงดวยคําสั่ง Relate
หากตองการนําแฟมขอมูลสองแฟมมารวมกันเปนแฟมเดียวกัน ก็สามารถทําได
แตเ ป นการรวมกั น ชั่ว คราวเพื่ อการวิเ คราะหเ ทานั้น และจะไม มีผลกระทบใดๆตอ แฟมขอมู ล
ตนฉบับทั้งสอง ซึ่งในการปฏิบัติจริงจําแนกออกเปนขั้นตอนไดดังนี้
. เขาสูการทํางานของโปรแกรมยอย Analyze Data จากนั้นเลือกรายการคําสั่ง Read ในกลุม
คําสั่ง Data แลวเปดแฟมขอมูลที่ 1 ชื่อ MAIN ดังรูปที่ 6.10
รูปที่ 6.10 หนาตาง Read(Import) ของโปรแกรมยอย Analyze Data
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

12. 102 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
. จากนั้นจะปรากฏหนาตาง เพื่อใหกําหนดชื่อ temporary link ซึ่งสามารถระบุเปนชื่อใดก็ได
หรืออาจกําหนดใหตามที่ปรากฏก็ได จากนั้นจึงเลื่อนมาคลิกเมาสที่ ปุม ก็จะสามารถ
เรียกแฟมขอมูลดังกลาว มาใชในโปรแกรมยอย Analyze Data ได ดังรูปที่ 6.11
รูปที่ 6.11 หนาตางกําหนด temporary link ของโปรแกรมยอย Analyze Data
. เลื่อนเมาสไปคลิกที่รายการคําสั่ง Relate ในกลุมคําสั่ง Data ดังรูปที่ 6.12
รูปที่ 6.12 รายการคําสั่ง Relate ของโปรแกรมยอย Analyze Data
. เมื่อปรากฏหนาตาง RELATE ใหระบุ Data Source เปนชื่อแฟมขอมูลที่ตองการนํามาเชื่อม
คือ SICKNESS และระบุ Key ในการเชื่อมโยงเปน ID::ID แลวคลิกที่ปุม ดังรูป
ที่ 6.13
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

13. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 103
รูปที่ 6.13 การระบุชื่อแฟมขอมูลและ Key บนหนาตางคําสั่ง Relate
. จากนั้นจะปรากฏหนาตาง เพื่อใหกําหนดชื่อ temporary link ซึ่งสามารถระบุเปนชื่อใดก็ได ใน
กรณีนี้กําหนดใหชื่อเปน temp จากนั้นจึงเลื่อนมาคลิกเมาสที่ ปุม ก็จะสามารถเชื่อมโยง
แฟมขอมูลทั้งสองเขาดวยกันได ดังรูปที่ 6.14
รูปที่ 6.14 การกําหนด temporary link และผลจากการเชือมโยงแฟมขอมูล
่
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

14. 104 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
ดังที่กลาวไปขางตน การเชื่อมโยงแฟมขอมูลดวยคําสั่ง Relate นี้ เปนการเชื่อมโยง
ชั่วคราว เพื่อการวิเคราะหเทานั้น แตเมื่อออกจากโปรแกรม หรือปดแฟมขอมูลทั้งสอง การเชื่อมโยง
ดังกลาวจะถูกยกเลิก ดังนั้นหากผูใชงานตองการเชื่อมโยงแบบถาวร ก็สามารถทําไดโดยใชรายการ
คําสั่ง Write(Export) ซึ่งจะกลาวถึงในหัวขอถัดไป
6.4 การโอนยายขอมูล ดวยคําสัง Write (Export)
่
เปนรายการคําสั่งที่ใชในการจัดเก็บขอมูลทุกฟลด หรือบางฟลดของแฟมขอมูลที่กําลัง
ทํา งานอยู ไปยังแฟ ม ข อมู ลใหม หรื อ แฟ มข อมู ลที่มี อยู กอ นหน านี้แ ลว เช น จากการเชื่ อ มโยง
แฟมขอมูลดวยรายการคําสั่ง Relate ที่ผานมา จะเกิดฐานขอมูลชั่วคราวที่เกิดขึ้นระหวางแฟมขอมูล
ชื่อ MAIN กับ SICKNESS และหากผูใชงานตองการนําผลของการเชื่อมโยงขอมูลใหคงอยูอยาง
ถาวร ก็สามารถทําไดโดยใชรายการคําสั่ง Write(Export) โดยมีแนวทางในการปฏิบัติจริงจําแนก
เปนขั้นตอนไดดังนี้
. ภายหลังจากการเชื่อมโยงแฟมขอมูลทั้งสอง ดวยรายการคําสั่ง Relate สามารถเรียกดูขอมูล
ทั้งหมด โดยใชรายการคําสั่ง List ไดเปนดังรูปที่ 6.15
รูปที่ 6.15 ผลของการเชื่อมโยงแฟมขอมูล 2 แฟมเขาดวยกัน
. ตองการใหผลของการเชื่อมโยงเปนไปอยางถาวร ดังนั้นจึงตองทําการบันทึกจัดเก็บเปนอีก
แฟมขอมูลหนึ่ง โดยเรียกใชรายการคําสั่ง Write(Export) ในกลุมคําสั่ง Data ดังรูปที่ 6.16
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

15. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 105
รูปที่ 6.16 รายการคําสั่ง Write(Export) ของโปรแกรมยอย Analyze Data
. จากนั้นจะปรากฏหนาตางชื่อ WRITE โดยมีรายละเอียดดังนี้
เป น ส ว นที่ ใ ช ใ นการระบุ ตั ว แปรที่ ต อ งการ
จัดเก็บ โดยการคลิก
All (*) เมื่อตองการตัวแปรทั้งหมด
All (*) Except เมื่อตองการตัวแปรบางตัว
เป น ส ว นที่ ใ ช ใ นการกํ า หนดรู ป แบบในการ
จัดเก็บ โดยแบงเปน
( ) Append แบบเพิ่มตอทายขอมูลเดิม
( ) Replace ทับหรือแทนที่ขอมูลเดิม
เป น ส ว นที่ ใ ช ใ นการกํ า หนดรู ป แบบของ
โปรแกรมที่ ต อ งการจั ด เก็ บ ซึ่ ง สามารถระบุ ไ ด
หลายโปรแกรม เชน Access Epi Info Excel Paradox และ Text เปนตน
เปนสวนที่ใชในการกําหนดชื่อแฟมขอมูล
ใหมที่ตองการนําขอมูลไปจัดเก็บ
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

16. 106 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
เปนสวนที่ใชในการกําหนดชื่อตารางของ
แฟมขอมูลใหมที่ตองการนําขอมูลไปจัดเก็บ
. หากตองการจัดเก็บขอมูลในรูปแบบ Epi Info for Windows และกําหนดแฟมขอมูลชื่อ SICK
และ Data Table(View) ชื่อ SICKNESS โดยมีตัวแปรประกอบดวย ID SEX AGE SICKNESS
และกําหนดลงในหนาตาง WRITE เสร็จแลว จึงเลื่อนเมาสไปคลิกที่ปุม ดัง
รูปที่ 6.17
รูปที่ 6.17 การกําหนดรายละเอียดบนหนาตางคําสั่ง Write(Export)
. ดังนั้นจะไดแฟมขอมูลใหมในรูปแบบของโปรแกรม Epi Info for Windows ชื่อ SICK โดยมี
Data Table(View) ชื่อ SICKNESS และมีตัวแปรทั้งหมด 4 ตัวแปรไดแก ID SEX AGE
SICKNESS ซึ่งเมื่อเปดแฟมขอมูลใหมดังกลาวดวยคําสั่ง Read และเรียกแสดงขอมูลดวยคําสั่ง List
จะไดขอมูลแสดง ดังรูปที่ 6.18
รูปที่ 6.18 ผลลัพธที่ไดจากการใชรายการคําสั่ง Write(Export)
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

17. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 107
6.5 การเชื่อมโยงแฟมขอมูลที่มีโครงสรางเหมือนกัน ดวยคําสั่ง Merge
เป น การนํ า แฟ ม ข อ มู ล สองแฟ ม ที่ มี โ ครงสร า งของฐานข อ มู ล เหมื อ นกั น มา
เชื่อมโยงกัน โดยใชตัวแปรรวมที่มีอยูในทั้งสองแฟม เปนตัวเชื่อม เชน มีแฟมขอมูลชื่อ SICK1 และ
แฟมขอมูลชื่อ SICK2 โดยมีรายชื่อฟลด ดังรูปที่ 6.19
แฟมขอมูล : SICK1 แฟมขอมูล : SICK2
( ID SEX AGE SICKNESS ) ( ID SEX AGE SICKNESS )
รูปที่ 6.19 รายการขอมูลใน 2 แฟมขอมูลที่ตองการนํามาเชื่อมโยงดวยคําสั่ง Merge
หากตองการนําแฟมขอมูลสองแฟมมารวมเปนแฟมเดียวกัน ก็สามารถทําได ซึ่ง
ในการรวมแฟมดวยคําสั่ง Merge นี้จะเปนการรวมแฟมขอมูลแบบถาวร ดังนั้นในการปฏิบัติจริง
จําแนกออกเปนขั้นตอนไดดังนี้
. เขาสูการทํางานของโปรแกรมยอย Analyze Data จากนั้นเลือกรายการคําสั่ง Read ในกลุม
คําสั่ง Data แลวเปดแฟมขอมูลหลักที่ตองการใหเปนแฟมตนฉบับ กรณีนี้ช่อ SICK1 ดังรูปที่ 6.20
ื
รูปที่ 6.20 หนาตางรายการคําสั่ง Read
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

18. 108 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
. เลื่อนเมาสไปคลิกที่รายการคําสั่ง Merge ในกลุมคําสั่ง Data ดังรูปที่ 6.21
รูปที่ 6.21 รายการคําสั่ง Merge บนหนาตางโปรแกรมยอย Analyze Data
. เมื่อปรากฏหนาตาง MERGE ใหระบุ Data Source เปนชื่อแฟมขอมูลที่ตองการนํามาเชื่อมคือ
SICK2 และระบุ Key ในการเชื่อมโยงเปน ID::ID แลวคลิกที่ปุม ดังรูปที่ 6.22
รูปที่ 6.22 การกําหนดรายละเอียดบนหนาตางคําสั่ง Merge
. จากนั้นจะปรากฏหนาตาง เพื่อใหกําหนดชื่อ temporary link ซึ่งสามารถระบุเปนชื่อใดก็ได ใน
กรณีนี้กําหนดใหชื่อเปน temp จากนั้นจึงเลื่อนมาคลิกเมาสที่ ปุม ก็จะสามารถเชื่อมโยง
แฟมขอมูลทั้งสองเขาดวยกันได ดังรูปที่ 6.23
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

19. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 109
รูปที่ 6.23 ผลลัพธจากการเชื่อมโยงแฟมขอมูล ดวยรายการคําสั่ง Merge
ดังที่กลาวไปขางตน การเชื่อมโยงแฟมขอมูลดวยคําสั่ง Merge นี้ เปนการ
เชื่อมโยงแฟมขอมูลแบบถาวร ดังนั้นหากผูใชงานตองการเชื่อมโยงหลายแฟมขอมูล ควรกําหนด
แฟมขอมูลที่ตองการใหเปนแฟมตนฉบับเปดขึ้นมากอนเปนแฟมแรก จากนั้นจึงใชรายการคําสั่ง
Merge เรียกแฟมที่เหลือมารวมกัน
6.6 การลบแฟมขอมูลและตาราง ดวยคําสัง Delete File / Table
่
เป น การลบแฟ ม ข อ มู ล (Project) ตาราง(Table)และแบบฟอร ม (View) โดยมี
แนวทางในการปฏิบัติจริงเปนดังนี้
. เรียกใชงานโปรแกรมยอย Analyze Data
. เลื่อนเมาสไปคลิกที่รายการคําสั่ง Read(Import) ในกลุมคําสั่ง Data ดังรูปที่ 6.24
รูปที่ 6.24 รายการคําสั่ง Delete File/Table บนหนาตางโปรแกรมยอย Analyze Data
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

20. 110 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
. จะปรากฏหนาตาง DELETE ดังรูปที่ 6.25
รูปที่ 6.25 หนาตางรายการคําสั่ง Delete File/Table
. หากตองการลบแฟมขอมูล สามารถทําไดโดยการเลือกตําแหนงและชื่อแฟมขอมูลที่ตองการ
ลบที่ปุม บนแถบรายการ File Name และกรณี Run Silent มีความหมายดังนี้
Run Silent แสดงขอความเตือนกอนลบทุกครั้ง
Run Silent ไมตองแสดงขอความเตือนกอนลบทุกครั้ง
จากนั้นเลื่อนเมาสไปคลิกที่ปม
ุ ก็ถือเปนการเสร็จสิ้นการลบแฟมขอมูล
. หากตองการลบตาราง(Table) สามารถทําไดโดยการเลื่อนเมาสไปคลิกที่ตัวเลือก Table บน
แถบรายการ Delete ดังรูปที่ 6.26
รูปที่ 6.26 การกําหนดลบตารางบนหนาตางรายการคําสั่ง Delete File/Table
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

21. คูมือการใชงานโปรแกรม Epi Info for Windows 111
. หากตองการลบตารางในแฟมปจจุบันใหวางไวในแถบรายการ Database แลวเลือกชื่อตารางที่
ตองการลบที่ปุม บนแถบรายการ Table Name จากนั้นเลื่อนเมาสไปคลิกที่ปุม
ก็ถือเปนการเสร็จสิ้นการลบตารางขอมูล
. หากตองการลบแบบฟอรม(View) สามารถทําไดโดยการเลื่อนเมาสไปคลิกที่ตัวเลือก View
บนแถบรายการ Delete ดังรูปที่ 6.27
รูปที่ 6.27 การกําหนดลบแบบฟอรมบนหนาตางรายการคําสั่ง Delete File/Table
. หากตองการลบแบบฟอรมในแฟมปจจุบันใหวางไวในแถบรายการ Database แลวเลือกชื่อ
แบบฟอรมที่ตองการลบที่ปุม บนแถบรายการ View Name และกรณี Save Data Tables มี
ความหมายดังนี้
Save Data Tables จะไมบันทึกขอมูลลงในตาราง เมื่อลบแบบฟอรมแลว
Save Data Tables จะบันทึกขอมูลลงในตาราง เมื่อลบแบบฟอรมแลว
จากนั้นเลื่อนเมาสไปคลิกที่ปุม ก็ถือเปนการเสร็จสิ้นการลบแบบฟอรม
นําเขาขอมูล
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน

22. 112 บทที่ 6 การจัดการแฟมขอมูลดวยโปรแกรมยอย Analyze Data
6.7 บทสรุป
การจั ด การแฟ ม ข อ มู ล ถื อ เป น เทคนิ ค หนึ่ ง ในการประมวลผลข อ มู ล เพื่ อ จั ด ระบบ
ฐานขอมูลใหสอดคลองและเอื้อตอการนําขอมูลมาวิเคราะหผล ดวยระบบคอมพิวเตอร ซึ่งใน
โปรแกรม Epi Info for Windows สามารถทําได โดยใชโปรแกรมยอย Analyze Data ประกอบดวย
การเปดแฟมขอมูลดวยคําสั่ง Read(Import) การเชื่อมโยงแฟมขอมูลกรณีโครงสรางตางกันดวย
คําสั่ง Relate การโอนยายขอมูลดวยคําสั่ง Write(Export) การเชื่อมโยงแฟมขอมูลกรณีโครงสราง
เหมือนกันดวยคําสั่ง Merge และการลบแฟมขอมูลและตารางดวยคําสั่ง Delete File/Tables
ผูชวยศาสตราจารยพงษเดช สารการ ภาควิชาชีวสถิติและประชากรศาสตร คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน