Presentatie #SIAcongres 2015

1. Doorwerking van praktijkgericht
onderzoek
SIA-Congres
Daan Andriessen, lector Methodologie van
Praktijkgericht Onderzoek, Hogeschool Utrecht
Pieter Seuneke, programmamanager nationaal
Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA

2. Programma
13.15-13.20 Welkom!
13.20-13.50 Presentatie Daan Andriessen
(DW: wat?)
13.50-14.10 Aan het werk!
(DW: hoe vergroten?)
14.10-14.25 Plenaire terugkoppeling
14.25-14.30 Afsluiting

3. Onderzoek met nut

4. Grote behoefte aan verbinden
van drie werelden
Wetenschap
PraktijkOnderwijs
Doorwerking van
praktijkgericht onderzoek
= de invloed van
praktijkgericht onderzoek
(zowel proces als resultaat)
op de beroepspraktijk en
het onderwijs

5. Manieren om doorwerking van
onderzoek te vergroten
1. Tot stand
komen van de
vraag
2. Doelstelling
van het
onderzoek
3. Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5. Verspreiding
van resultaten

6. 1. Tot stand komen van de vraag
“Vraagarticulatie” is een naïeve term
1. Tot stand
komen van
de vraag
2.
Doelstelling
van het
onderzoek
3.
Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5.
Verspreiding
van
resultaten

8. Het is een groot probleem
(NS)

9. 1. Samen met werkveld werken
aan de probleemverkenning
 “Problemen bestaan niet. Een situatie
is pas een probleem als iemand dat
ervan maakt” (Vermaak, 2009)
 Belangrijke vraag: wie bepaalt dat iets
een probleem is?
 “Een probleem is een interpretatie van
een gevoel van onbehagen” (Joseph
Kessels)
 Diagnose met het werkveld is
belangrijkste stap in het onderzoek.
 Het belang van doorvragen: Vraag 5 x
“Wat maakt dat…?”

10. 2. Doelstelling van het onderzoek
Onderzoek kan meer opleveren dan kennis alleen
1. Tot stand
komen van
de vraag
2.
Doelstelling
van het
onderzoek
3.
Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5.
Verspreiding
van
resultaten

11. 2. Naast kennisdoel ook
veranderdoel toevoegen
 Kennisprobleem is vaak heel groot. Onderzoeker
moet dus een keuze maken: wat is het doel van het
onderzoek?:
 De relevantie van die kennis voor het
veldprobleem (‘doel van het onderzoek’)
 De te ontwikkelen kennis (‘kennisdoel in het
onderzoek’)
 De beoogde verandering in het onderzoek
(‘veranderdoel in het onderzoek’)
 B.v. Participerend actieonderzoek = Onderzoek
waarin betrokkenen zelf op zoek gaan naar werkzame
oplossingen voor hun eigen problemen

12. 3. Vraagstelling van het onderzoek
Alleen beschrijven en verklaren is niet genoeg
1. Tot stand
komen van
de vraag
2.
Doelstelling
van het
onderzoek
3.
Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5.
Verspreiding
van
resultaten

13. Er zijn maar zes soorten
onderzoeksvragen
 Als je wilt stoppen met
niezen, moet je dan in de
zon kijken?
 Waarom knipperen we
met beide ogen tegelijk?
 Zijn kunstmatige
smaakstoffen ongezond?
 Is urine een
geneesmiddel?
 Kunnen negers beter
dansen?
 Kunnen dieren tegen
kietelen?
Dennis Storm & Valerio Zeno

14. 3a. Toewerken naar
ontwerpende vragen
Beschrijven
Vergelijken
Definiëren
Evalueren
Verklaren
Ontwerpen

15. PRAKTIJKSTROOM
KENNISSTROOM
Hoe kan het in het algemeen?
3b. Combineer specifieke en
generieke vragen
Hoe kan het hier?

16. 4. Uitvoering van het onderzoek
Handen uit de mouwen
1. Tot stand
komen van
de vraag
2.
Doelstelling
van het
onderzoek
3.
Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5.
Verspreiding
van
resultaten

17. 4. Onderzoeken door te verbeteren:
Ontwerpgericht onderzoek
 “If you want truly to understand something, try to
change it.” (Kurt Lewin, 1946)
 Ontwikkelen van ‘handelingstheorie’ (ontwerpende
onderzoeksvraag)
 Testen in de praktijk: wat werkt onder welke
omstandigheden?
 Heen en weer springen tussen de ‘kennisstroom’ en
de ‘praktijkstroom’
 Net zo lang doortesten tot ‘transfereerbare’ kennis
ontstaat.

18. 5. Verspreiding van de resultaten
Resultaten zijn meer dan tekst
1. Tot stand
komen van
de vraag
2.
Doelstelling
van het
onderzoek
3.
Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5.
Verspreiding
van
resultaten

19. 5. Onderzoeken en delen hand in
hand laten gaan
 De praktijk inschakelen als onderzoeker
 Tussentijds de praktijk consulteren
 Een buitenring mee laten kijken

20. Manieren om de doorwerking
van onderzoek te vergroten
 1. Samen met werkveld werken aan de probleemverkenning
 2. Naast kennisdoel ook veranderdoel toevoegen
 3a. Toewerken naar ontwerpende vragen
 3b. Combineer specifieke en generieke vragen
 4. Onderzoeken door te verbeteren: ontwerpgericht onderzoek
 5. Onderzoeken en delen hand in hand laten gaan

21. Aan het werk!
 Vijf groepen: voor iedere fase één
 Vraag: Welke mogelijkheden zien jullie in deze fase
om de doorwerking van praktijkgericht onderzoek te
vergroten?
 Maak een top-3
 Wijs een rapporteur aan die de top-3 presenteert
1. Tot stand
komen van de
vraag
2. Doelstelling
van het
onderzoek
3. Vraagstelling
van het
onderzoek
4. Uitvoering
van het
onderzoek
5. Verspreiding
van resultaten

22. Dank voor uw deelname!
Daan.Andriessen@hu.nl
@onderzoekcoach
Pieter.Seuneke@regieorgaan-sia.nl
@PieterSeuneke