Dieu tri bang song ngan va vi song

1. §§iÒu trÞiÒu trÞ
bb»»ng dng dßßngng ®®iiÖÖn cao tn cao tÇÇnn
BS. CBS. CÇÇm Bm B¸¸ ThThøøcc

2. NhNh¾¾c lc l¹¹ii
 Dßng ®iÖn xung tÇn sè thÊp: (1 – 1000Hz)
- Dßng Faradic (xung gai nhän)
- Dßng xung Ledue (xung ch÷ nhËt)
- Dßng xung Lapic (l­ìi cµy)
- Dßng xung Bernard/Diadynamic (h×nh sin) (MF, DF, CP,
LP)
 Dßng ®iÖn xung tÇn sè trung b×nh (1000 – 20.000Hz)
- Dßng giao thoa
- Dßng TENS
 Dßng ®iÖn cao tÇn (tÇn sè trªn 20.000Hz)
- Sãng ng¾n F = 13.560 KHz; λ = 22m
- Vi sãng F = 2.450 MHz; λ = 12,2m

3. I.I. §§¹¹i ci c­¬­¬ngng
• Dßng ®iÖn cao tÇn lµ dßng ®iÖn xoay chiÒu cã
tÇn sè trªn 20.000 Hz, xung quanh d©y dÉn cã
dßng ®iÖn cao tÇn x¶y ra cã tõ tr­êng cao tÇn.
• Dßng ®iÖn cao tÇn vµ tõ tr­êng cao tÇn tån t¹i
®éc lËp trong ph¹m vi mét b­íc sãng (L¨m ®a).

4. I.I. §§¹¹i ci c­¬­¬ngng
• Ngoµi ph¹m vi mét b­íc sãng ®iÖn tr­êng vµ tõ
tr­êng cao tÇn kÕt hîp t¹o ra sãng ®iÖn tõ;
• ThuËt ng÷ “®iÒu trÞ b»ng dßng ®iÖn cao tÇn” bao
gåm c¶ ®iÖn tr­êng vµ tõ tr­êng cao tÇn.

5. II. TÝnh chÊt vII. TÝnh chÊt vËËt lýt lý
• Dßng ®iÖn cao tÇn kh«ng g©y kÝch thÝch thÇn kinh,
t¸c dông chÝnh lµ t¹o ra hiÖu øng kÝch thÝch sinh
häc vµ hiÖu øng nhiÖt;
• TÝnh chÊt vËt lý:
+ Chu kú: lµ thêi gian hoµn thµnh mét dao ®éng ®iÖn;
+ B­íc sãng: lµ kho¶ng kh«ng gian dßng ®iÖn hoµn
thµnh mét chu kú (L¨m ®a)
+ TÇn sè: lµ sè chu kú/gi©y

6. CC¸¸c mc m¸¸y dy dïïng trong y hng trong y hääcc
• Sãng ng¾n:
TÇn sè F = 13.560 KHz; λ = 22m
• Vi sãng
TÇn sè F = 2.450 MHz; λ = 12,2m

7. CC¸¸c mc m¸¸y dy dïïng trong y hng trong y hääcc
- Sãng ng¾n Vi sãng

8. III. TIII. T¸¸c dông sinh hc dông sinh hääcc
ccñña da dßßngng ®®iiÖÖn cao tn cao tÇÇnn
C¸c dao ®éng ®iÖn lµm s¶n nhiÖt t¹i tæ chøc
nªn cã nh÷ng t¸c dông sau:
1. §èi víi m¹ch m¸u; b¹ch m¹ch:
 nÕu dïng liÒu thÊp trong vßng 10 phót sÏ
g©y gi·n në c¸c tiÓu ®éng m¹ch, tÜnh
m¹ch, mao m¹ch vµ b¹ch m¹ch, lµm t¨ng
l­u l­îng tuÇn hoµn

9. III. TIII. T¸¸c dông sinh hc dông sinh hääcc
ccñña da dßßngng ®®iiÖÖn cao tn cao tÇÇnn
 NÕu dïng liÒu cao, thêi gian kÐo dµi sÏ g©y co
m¹ch, gi¶m l­u l­îng m¸u vµ ®e do¹ t¾c m¹ch.
2. §èi víi thµnh phÇn cña m¸u:
- T¨ng b¹ch cÇu ®Æc biÖt lµ c¸c b¹ch cÇu Lympho,
- T¨ng ®é di ®éng cña b¹ch cÇu,
- T¨ng ho¹t tÝnh thùc bµo cña b¹ch cÇu
=> cã t¸c dông chèng viªm vµ t¨ng søc ®Ò kh¸ng
cña c¬ thÓ, t¸c dông nµy kÐo dµi tíi 24h

10. III. TIII. T¸¸c dông sinh hc dông sinh hääcc
ccñña da dßßngng ®®iiÖÖn cao tn cao tÇÇnn
3. §èi víi chuyÓn ho¸:
T¨ng tuÇn hoµn
- T¨ng cung cÊp oxy
- T¨ng c­êng dinh d­ìng cho tæ chøc,
- T¨ng chuyÓn ho¸ t¹i tæ chøc,
- T¨ng th¶i trõ.

11. III. TIII. T¸¸c dông sinh hc dông sinh hääcc
ccñña da dßßngng ®®iiÖÖn cao tn cao tÇÇnn
4. §èi víi hÖ thèng thÇn kinh:
- øc chÕ dÉn truyÒn c¶m gi¸c ®au
- G©y h­ng phÊn thÇn kinh vËn ®éng
- T¨ng th¶i trõ (do t¨ng tuÇn hoµn), lµm tiªu dÞch
tiÕt => lµm gi¶m viªm, gi¶m phï nÒ, gi¶m ®au,
lµm mÒm vµ d·n c¬.

12. IV. ChÕIV. ChÕ ®é®é phph¸¸tt
ccñña ma m¸¸y sãng ngy sãng ng¾¾nn
- Sãng ng¾n chÕ ®é liªn tôc: 100w; 500w
- Sãng ng¾n chÕ ®é xung: TS 20Hz – 0,8w-4w
- Sãng ng¾n chÕ ®é xung: TS 46Hz – 1,8w-9,2w
- Sãng ng¾n chÕ ®é xung: TS 200Hz – 8w-40w

13. IV. ChÕIV. ChÕ ®é®é phph¸¸tt
ccñña ma m¸¸y sãng ngy sãng ng¾¾nn
L­u ý:
+ NhiÖt cña sãng ng¾n lµ nhiÖt s©u trong c¬ thÓ.
+ Khi dïng víi môc ®Ých kÝch thÝch sinh häc th×
dïng d¹ng xung (V× kh«ng g©y t¨ng nhiÖt tæ
chøc qu¸ møc)
+ Khi dïng víi t¸c dông nhiÖt lµ chñ yÕu: chÕ ®é
liªn tôc

14. V. ChÕV. ChÕ ®é®é phph¸¸tt
ccñña ma m¸¸y vi sãngy vi sãng
+ B­íc sãng: λ = 12,2Cm (16,6cm; 85cm)
+ TÇn sè: F = 2.450 (víi b­íc sãng 12,2cm)
+ C«ng xuÊt ph¸t sãng: 5-200w; (xung ®Ønh 1250w).
L­u ý: do tÇn sè cao, b­íc sãng cùc ng¾n, bøc x¹
kiÓu “tia” nªn ph¶i dïng ®Çu ph¸t sãng “®Þnh
h­íng”, khi gÆp tæ chøc n¨ng l­îng bøc x¹ ®­îc
hÊp thu nhanh; sãng 12,2cm cã thÓ vµo s©u tõ 2
®Õn 5cm, nhiÖt tæ chøc sÏ gi¶m dÇn theo ®é s©u;

15. V. ChÕV. ChÕ ®é®é phph¸¸tt
ccñña ma m¸¸y vi sãngy vi sãng
M¸y vi sãng hiÖn nay
- ChÕ ®é liªn tôc: c«ng suÊt 200w
- ChÕ ®é xung: TS 0,5-1Hz

16. VI. ChVI. ChØØ ®®Þnh cÞnh cññaa
sãng ngsãng ng¾¾n vn vµµ vi sãngvi sãng
- Chèng viªm: viªm do nhiÔm khuÈn vµ kh«ng do
nhiÔm khuÈn nh­ viªm quanh khíp vai, viªm bao
ho¹t dÞch, viªm mµng x­¬ng, viªm da;
- Gi¶m ®au do viªm thÇn kinh ngo¹i vi, co cøng c¬;
- §iÒu trÞ c¸c rèi lo¹n tuÇn hoµn côc bé, co th¾t
®­êng tiªu ho¸, co th¾t tói mËt vßi trøng
- ChÊn th­¬ng: ®ông dËp phÇn mÒm, phï nÒ sau
chÊ th­¬ng hoÆc phÉu thuËt, kÝch thÝch qu¸ tr×nh
lµnh vÕt th­¬ng;

17. VII. ChVII. Chèèng chng chØØ ®®Þnh tuyÞnh tuyÖÖtt ®è®èi ci cññaa
sãng ngsãng ng¾¾n vn vµµ vi sãngvi sãng
- U lµnh hoÆc u ¸c
- T¨ng s¶n tæ chøc
- Mang m¸y t¹o nhÞp tim
- Lao ch­a æn ®Þnh
- Phô n÷ cã thai
- Vïng ch¶y m¸u hoÆc ®e do¹ ch¶y m¸u

18. VII. ChVII. Chèèng chng chØØ ®®Þnh tÞnh t­¬­¬ngng ®è®èii
ccñña sãng nga sãng ng¾¾n vn vµµ vi sãngvi sãng
• MÉn c¶m víi ®iÖn tõ tr­êng
• Vïng ®iÒu trÞ cã dÞ vËt kim lo¹i, ph­¬ng tiÖn kÕt
x­¬ng b»ng kim lo¹i
• Suy tim hoÆc lo¹n nhÞp tim
• æ viªm ®· ho¸ mñ, trµn dÞch c¸c mµng nh­
mµng tim, mµng phæi.

19. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
1. §Æt ®èi diÖn:
- Lµ c¸ch ®Æt th­êng dïng ®Æc biÖt khi cÇn
®iÒu trÞ c¸c cÊu tróc s©u;
- Kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ®èi diÖn nhau qua
m« ®iÒu trÞ mµ cã thÓ c¶i biªn miÔn lµ
®iÖn cùc ph¶i song song víi mÆt da.

20. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
• Khíp gèi

21. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
• Khíp vai
Sai
§óng

22. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
• Khíp vai
Sai

23. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
2. §Æt ®ång ®iÖn: hai ®iÖn cùc ®Æt mét bªn
trªn vïng ®iÒu trÞ, víi ®iÒu kiÖn lµ cã mét
kho¶ng c¸ch thÝch hîp gi÷a chóng, kho¶ng
c¸ch nµy ph¶i lín h¬n tæng kho¶ng c¸ch ®iÖn
cùc da, nÕu kh«ng dßng ®iÖn sÏ ®i th¼ng gi÷a
hai b¶n cùc.

24. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
A B
C
C > A + B (§óng)
§Æt ®ång ®iÖn

25. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
A B
C
C < A + B (Sai)
§Æt ®ång ®iÖn

26. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc
3. §Æt ®¬n cùc (vi sãng)
A
A = 1 - 5cm (§óng)

27. VIII. KVIII. Küü thuthuËËtt ®®iiÖÖn cn cùùcc

28. VIII. LiÒuVIII. LiÒu ®®iÒu trÞiÒu trÞ
 HiÖn nay c¸c m¸y cã c«ng suÊt kh¸c
nhau, liÒu ®iÒu trÞ chñ yÕu dùa vµo c¶m
gi¸c cña bÖnh nh©n:
- LiÒu thÊp: bÖnh nh©n cã c¶m gi¸c Êm nhÑ,
kh«ng nãng;
- LiÒu trung b×nh: bÖnh nh©n thÊy nãng rÔ chÞu;
- LiÒu cao: nãng râ

29. VIII. LiÒuVIII. LiÒu ®®iÒu trÞiÒu trÞ
- LiÒu thÊp (Êm): ®­îc sö dông trong ®iÒu trÞ nhiÔm
khuÈn, chèng viªm vµ t¸i t¹o tæ chøc.
- LiÒu trung b×nh (nãng nhÑ): dïng trong ®iÒu trÞ c¸c
bÖnh m¹n tÝnh víi môc ®Ých t¨ng c­êng tuÇn
hoµn, t¨ng t¸i sinh tæ chøc; gi¶m ®au (do øc chÕ
thÇn kinh c¶m gi¸c);
- LiÒu cao (nãng râ): g©y ®au, g©y co m¹ch, ®e do¹
ho¹i tö m«, thËm chÝ g©y báng (Ýt dïng).

30. VIII. LiÒuVIII. LiÒu ®®iÒu trÞiÒu trÞ
• Thêi gian ®iÒu trÞ:
- BÖnh m¹n tÝnh 15-20phót/lÇn (cã thÓ tíi 30phót),
hµng ngµy hoÆc c¸ch nhËt.
- BÖnh cÊp tÝnh: 5-10phót/lÇn; 2lÇn/ngµy
• LiÖu tr×nh ®iÒu trÞ: th­êng tõ 7 – 10 ngµy

31. IX. Tai biÕnIX. Tai biÕn
• Báng: do dïng liÒu cao, nhÊt lµ chÕ ®é liªn tôc,
cã vËt kim lo¹i trong c¬ thÓ;
• ChËp ®iÖn, ®iÖn giËt;
• Ph¶n øng bÊt th­êng cña c¬ thÓ: nhøc ®Çu, mÖt
mái, lo ©u;
• Gi¶m tÕ bµo m¸u (Ýt gÆp): th­êng ë KTV do tiÕp
xóc víi sãng l©u ngµy
• Suy nh­îc thÇn kinh: do tiÕp xóc víi sãng l©u
ngµy (KTV).

32. X. MX. Méét st sèè yyªªu cu cÇÇu khiu khi ®®iÒu trÞiÒu trÞ
1. Vïng ®iÒu trÞ
• Béc lé vïng ®iÒu trÞ;
• Tr¸nh ®Ó quÇn ¸o Èm lµm c¶n trë n¨ng l­îng
®iÖn vµo c¬ thÓ;
• Lau kh« må h«i;
• Th«ng th­êng gi÷a ®iÖn cùc vµ da nªn ng¨n
b»ng mét líp kh¨n kh« s¹ch;

33. X. MX. Méét st sèè yyªªu cu cÇÇu khiu khi ®®iÒu trÞiÒu trÞ
2. T­ thÕ bÖnh nh©n
• N»m, ngåi, t­ thÕ tho¶i m¸i
3. L­­ ý: Th¸o bá c¸c trang søc b»ng kim lo¹i
tr¸nh ph©n t¸n n¨ng l­îng ®iÖn tõ lµm t¨ng
nhiÖt ®é kim lo¹i g©y báng

34. X. MX. Méét st sèè yyªªu cu cÇÇu khiu khi ®®iÒu trÞiÒu trÞ
4. Phßng ®iÒu trÞ:
• NÒn nhµ: sµn gç hoÆc tr¶i tÊm nhùa c¸ch ®iÖn
• M¸y ph¶i cã d©y ®Êt;
• Phßng ®iÒu trÞ ph¶i thiÕt kÕ c¸ch xa c¸c thiÕt bÞ
kh¸c (®iÖn tim, ®iÖn n·o, ®iÖn c¬…) cã lång
Faraday míi ®¶m b¶o an toµn;

35. X. MX. Méét st sèè yyªªu cu cÇÇu khiu khi ®®iÒu trÞiÒu trÞ
• Gi­êng, bµn ghÕ ®iÒu trÞ ph¶i hoµn toµn bµng
gç hoÆc nhùa c¸ch ®iÖn
5. Th­êng xuyªn kiÓm tra c¶m gi¸c cña bÖnh
nh©n ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi;
6. Mçi nh©n viªn chØ nªn ®iÒu trÞ 08 lÇn ®èi víi vi
sãng vµ 13 lÇn ®èi víi sãng ng¾n mçi ngµy;
hµng n¨m cÇn kh¸m kiÓm tra søc khoÎ.