Een snelle cursus balanslezen voor niet-ingewijden. Voor als je wil kunnen meepraten met je boekhouder.

1. De jaarrekening lezen en
interpreteren

2. Wat is een jaarrekening?
• Verschil officiële jaarrekening versus interne
jaarrekening
• Balans
• Resultatenrekening
• Toelichtingen
• Sociale balans

3. Om te starten…
Wat is een
investering?

4. Wat is een investering?
• Investering versus kost
• De kost van een investering = afschrijving
• Dus belangrijk:
– Bij investering is er een verschil tussen de
geldstroom en het effect op uw resultaat van het
boekjaar
– Afschrijving = niet-kaskost
– Andere voorbeelden niet-kaskosten:
voorzieningen, waardeverminderingen

5. ACTIVA PASSIVA
Bezittingen en vorderingen Eigen vermogen en schulden
VASTE ACTIVA  investeringen
Niet snel in geld om te zetten
• Immateriële vaste activa
• Materiële vaste activa
• Financiële vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA  op korte
termijn in geld om te zetten
• Voorraden
• Handelsvorderingen
• Te innen subsidies
• Liquide middelen (= geld)
• (Overlopende rekeningen)

6. Activa – de juiste vragen
• Over- of onderschattingen?
• Waarborgen t.o.v. derden  toelichting
• Inbaarheid?
• Voorraadwaardering  toelichting
• Eigendommen in huur?
• Groepsrelaties?

7. ACTIVA PASSIVA
Bezittingen en vorderingen Eigen vermogen en schulden
VASTE ACTIVA  investeringen
Niet snel in geld om te zetten
• Immateriële vaste activa
• Materiële vaste activa
• Financiële vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA  op korte
termijn in geld om te zetten
• Voorraden
• Handelsvorderingen
• Te innen subsidies
• Liquide middelen (= geld)
• (Overlopende rekeningen)
EIGEN VERMOGEN  start-kapitaal
/ winsten uit het verleden /
kapitaalsubsidies
VOORZIENINGEN  reserve
aangelegd om toekomstige risico’s te
dekken
VREEMD VERMOGEN  schulden
• > 1 jaar
• < 1 jaar
• LT schulden
• Financiële KT schulden
• Handelsschulden
• (Para)fiscale schulden
• ‘Overige’
• (Overlopende rekeningen)

8. Passiva – de juiste vragen
• Zijn alle schulden opgenomen?
• Niet geboekte voorzieningen
• Risico’s en toekomstige verplichtingen
• Lopende rechtszaken?
• schulden  vervallen of niet?
• orderrekeningen + toelichting

9. ACTIVA PASSIVA
VASTE ACTIVA
VLOTTENDE
ACTIVA
EIGEN
VERMOGEN
VOORZIENINGEN
VREEMD
VERMOGEN
resultaat periode
+70 Omzet
+71 Voorraadwijziging
+72 Werken in uitvoering
+74 Andere bedrijfsopbrengsten
-60 Aankopen grondstoffen / diensten
-61 Diensten & diverse goederen
-62 Bezoldigingen
-63 Afschrijvingen & provisies
-64 Andere bedrijfskosten (taksen)
+75 Financiële opbrengsten (intresten)
-65 Financiële kosten (intresten)
66/76 Uitzonderlijke resultaten
67/77 Belastingen
---------------------------------------
NETTO WINST / VERLIES
RESULTATENREKENING31/12/2007

10. Exploitatierekening
• Balans = bezittingen vs. Schulden
• Exploitatie = winst of verlies
• Balans = foto op één bepaald moment
• 1 / 5 rekeningen
• Exploitatieresultaat = stand van winst of
verlies over een bepaalde periode
• 6 / 7 rekeningen

11. cash flow
• Cash flow = geldstroom  GELD
• Vertaling van resultaat naar geldstromen
• A.d.h.v. resultaat
– Operationele cash flow
– Vrije cash flow

12. werkkapitaal
ACTIVA PASSIVA
VASTE ACTIVA
VLOTTENDE ACTIVA
EIGEN VERMOGEN  start-
kapitaal / winsten uit het verleden
/ kapitaalsubsidies
VREEMD VERMOGEN LT
VREEMD VERMOGEN KT
Positief werkkapitaal
(opgelet met voorraad)

13. Cash flow:
Netto resultaat
+ niet-kaskosten (afschrijvingen, provisies, …)
Operationele cash flow
- Investeringen (/ + desinvesteringen)
+ nieuwe kredieten
- Aflossing bestaande kredieten
Vrije cash flow
+/- verandering van de overige posten van het werkkapitaal
Beweging van de cashpositie van de onderneming
13

14. Analyse cash flow & resultaat
Rentabiliteit
verbeteren /
toekomstig
gevaar
Gezond
Ongezond +
gevaar
Werk-
kapitaal in
de gaten
houden
Resultaat
Vrije Cash Flow

15. De extraatjes
• Ondernemingstype herkennen a.d.h.v. de
jaarrekening

16. Stabiele, gezonde
onderneming
• Omzet & resultaat evolueren nauwelijks of
met de index
• Overheadkosten stabiel, afschrijvingen stabiel
• Positieve operationele cash flow; vrije cash
flow al dan niet rond het nulpunt (niet
negatief)
• Geen sterke schommelingen in het
werkkapitaal

17. Groeiende onderneming
• Sterke stijging van omzet
• Plotse toename van vaste kosten (de ‘sprong’
van vaste kosten)
• Sterke daling werkkapitaal om groei te
financieren
• Zware investeringen die vrije cash flow
uithollen (zeker indien niet gefinancierd)

18. €
q
omzet
FC
VC
TC
Break even

19. €
q
omzet
VC
FC
TC
Nieuw break even point

20. groeipijnen
• Opgelet: ook niet financiële groeipijnen
– Procedures & organisatie
– Spanningen bij personeel
– ‘Growth anxiety’ (angst)
• Zorgen dat de ganse onderneming kan volgen
• Wensen van de aandeelhouders?
• Financieel goed opvolgen + opletten met
investeringen

21. Groeipijnen – wat erna?
• Opnieuw stabilisatie
• Zorgen dat omzet voldoende stijgt om
gestegen overhead te kunnen dragen (de
‘sprong’ kan aanvankelijk tot verlies leiden)
• Risico’s: groei zet zich niet door zodat
gestegen kostenlast niet kan gedragen
worden; procedures volgen niet; …

22. Even de moeilijke
woorden
• Solvabiliteit
• = de mate van financiële onafhankelijk (mate
van auto-financiering)
• Eigen vermogen / balanstotaal

23. Even de moeilijke
woorden
• Liquiditeit
• = de mate waarin korte termijnschulden
kunnen voldaan worden
– a) ervan uitgaand dat voorraad op korte termijn
kan gevorderd worden = current ratio
– b) als we de voorraad niet meetellen = quick ratio
of acid test

24. Aflossingscapaciteit
• = vrije cash flow
• Opgelet:
– Jaarrekening = beeld van het verleden
– Ook toetsen aan budgetten en prognoses
– Opletten voor verplichtingen die volgen (sanering,
verplichting tot aankoop, …)

25. Bedenkingen
• Investeringen financieren met eigen middelen?
– Eet werkkapitaal op
– Werkkapitaal is moeilijk extern financierbaar; investeringen zijn
meestel gemakkelijk extern financierbaar.
– Randoplossing = gebruiksvergoeding bij latere aankoop
• Wensen van de aandeelhouders?
• Tijd voor procedures
– Controle
– Operationeel
– Financieel (debiteurenbeheer, eigen boekhouding, …)
• Vinger op de pols + goede kostenopvolging (rendementstest)