slide อจ.พญ.เสาวลักษณ์ ชาวโพนทอง

1. พญ.เสาวลักษณ์ ชาวโพนทอง อายุรแพทย์โรคไต
โรงพยาบาลพระนครศรีอยุธยา

2. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
ความเป็ นมา
จากการวิเคราะห์ข้อมูลโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ของผู้ป่ วยเบาหวาน และ
ความดันโลหิตสูง ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในปี พ.ศ. 2556 พบผู้ป่ วยโรค
ไต
ระยะที่ 3 จานวน 5,364 คน
ระยะที่ 4 จานวน 528 คน
ระยะที่ 5 จานวน 167 คน
ผู้ป่ วยกลุ่มนี้หากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่ถูกต้องก็จะนาไปสู่
ภาวะแทรกซ้อนจนทาให้คุณภาพชีวิตแย่ลง สูญเสียค่าใช้จ่ายในการรักษา
และรวมไปถึงการสูญเสียชีวิต

3. • สสจ.พระนครศรีอยุธยาร่วมกับรพ.พระนครศรีอยุธยา ได้ตระหนักถึงปัญหา
ดังกล่าว จึงได้จัดตั้งระบบการดูแลผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรังแบบบูรณาการ เพื่อ
ชะลอการเสื่อมของไต ให้บริการบาบัดทดแทนไตที่มีคุณภาพ เพื่อยังผลให้
ผู้ป่ วยโรคไตมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นป้ องกันการเสียชีวิต และภาวะแทรกซ้อน
• โดยการจัดระบบสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่ รพ.สต., รพช. และ
โรงพยาบาลทั่วไป จนถึงโรงพยาบาลศูนย์ บุคลากรผู้ให้บริการ และครอบครัว
เพื่อให้เกิดการเข้าถึงบริการ ประสิทธิภาพ และความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

4. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
วัตถุประสงค์
1. ชะลอการเสื่อมของโรคไตในผู้ป่ วยโรคไตเสื่อม
2. ป้ องกันหรือชะลอการเกิดโรคไตในผู้ป่ วยที่มีความเสี่ยงต่อการเป็ นโรคไต
เสื่อม
ได้แก่ ผู้ป่ วยเบาหวานและ/หรือ ความดันโลหิตสูง
3. เพื่อลดจานวนผู้ป่ วยโรคไตเสื่อมเรื้อรังที่ต้องได้รับการบาบัดทดแทนไต
ฉุกเฉิน
4. พัฒนาคุณภาพการให้บริการล้างไตทางช่องท้องตามนโยบาย PD first polic
มุ่งเน้นลดอัตราการติดเชื้อในช่องท้อง การติดเชื้อบริเวณ Exit Site ซึ่งมีผล
โดยตรง
ต่อคุณภาพชีวิตและอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรังที่ล้างทางไตช่องท้อง

5. Underlying disease CKD
คัดกรองโรคไตใน
กลุ่มเสี่ยงเบาหวาน/
ความดันโลหิตสูง
จัดตั้ง CKD clinic ใน รพ.
ชุมชน /รพ.ทั่วไป/รพ.
ศูนย์เพื่อชะลอไตเสื่อม
มีระบบการส่งตัวผู้ป่ วย
ที่มีประสิทธิภาพ
ESRD
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
วิธีการดาเนินการ

6. ESRD
Hemodialysis
ลด Unplanned
dialysis ทา
vascular access
เตรียมก่อนฟอก
เลือด
CAPD
มุ่งเน้นลดอัตรา
การติดเชื้อใน
ช่องท้อง
เตรียมผู้ป่ วย
สาหรับการปลูก
ถ่ายไต
pre-KT
Conservative
(4th option)
Pre-KT 4th option
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

7. องค์ประกอบของคลินิกโรคไตเรื้อรัง
เน้นองค์ประกอบเชิงหน้าที่ (function) โดยอาจจัดรวมกับคลินิกเบาหวานหรือความดันโลหิตสูง แต่
ต้องมีองค์ประกอบครบทั้ง 4 ด้านดังนี้
1. มีบุคลากรที่ปฏิบัติงานในคลินิก 5 สหสาขาคือ
1.1. แพทย์
1.2. พยาบาล case manager/coordinator
1.3. เภสัชกร
1.4. นักโภชนากร/นักกาหนดอาหาร หรือ ผู้ที่ผ่านการอบรมระยะสั้นที่กระทรวงกาหนด
1.5. นักกายภาพบาบัด หรือ ผู้ที่ผ่านการอบรมระยะสั้นที่กระทรวงกาหนด
2. โปรแกรมการสอนและระบบสนับสนุนการดูแลตนเองของผู้ป่ วยในด้านต่างๆดังนี้
2.1. การใช้ยา
2.2. การรับประทานอาหาร
2.3. การออกกาลังกายที่เหมาะสม
2.4. การให้คาแนะนาและเตรียมพร้อมผู้ป่ วยเพื่อรับการบาบัดทดแทนไต (การฟอกเลือด ล้างไตทาง
ช่องท้อง และ การปลูกถ่ายไต) ในผู้ป่ วยที่คาดว่าจะเข้าสู่โรคไตเรื้อรังระยะสุดท้ายภายในระยะเวลา 1
ปีหรือเมื่อมี eGFR <20 mL/min/1.73m2

8. องค์ประกอบของคลินิกโรคไตเรื้อรัง (ต่อ)
3. มีระบบข้อมูลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง
3.1. มีการลงทะเบียนผู้ป่วย
3.2. มีระบบฐานข้อมูลผู้ป่วยเพื่อใช้ในการติดตามการรักษาผู้ป่วย
3.3. มีระบบฐานข้อมูลการให้บริการซึ่งสามารถนามาใช้ประเมินผล และ
พัฒนาระบบบริการ
3.4. มีระบบฐานข้อมูลเพื่อการรายงานตัวชี้วัดต่างๆตามที่กระทรวง
กาหนด โดยเชื่อมโยงกับระบบฐานข้อมูลมาตรฐานของกระทรวง
สาธารณสุข (43 แฟ้ ม) และรายงานผลตัวชี้วัดผ่าน Health Data
Center ของกระทรวงได้
4. การทางานในรูปแบบเครือข่ายกับชุมชน และ รพ.ในระดับสูงและต่า
กว่า

9. แนวทางการคัดกรองผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรัง

10. รูปแบบการบริหาร จัดการบริการในคลินิก
จัดให้มีระบบบริการในรูปของเครือข่ายระหว่างสถานบริการระดับต่างๆดังรูป

11. รูปแบบการบริหาร จัดการบริการในคลินิก

12. รูปแบบการบริหาร จัดการบริการในคลินิก
ข้อแนะนาการจัด flow การให้บริการในคลินิกโรคไตเรื้อรัง

13. รูปแบบการบริหาร จัดการบริการในคลินิก
ข้อแนะนาการจัดบริการ NCD-CKD ใน รพช.

14. รูปแบบการบริหาร จัดการบริการในคลินิก
ข้อแนะนาการจัดบริการ NCD-CKD ใน รพศ/รพท.

15. หน้าที่ความรับผิดชอบของสหวิชาชีพในคลินิก
สหวิชาชีพ หน้าที่
แพทย์ • ให้การรักษาตามมาตรฐาน
• แจ้งผล LAB, V/S เชื่อมโยงกับพฤติกรรมเสี่ยง
พยาบาล case manager &
coordinator
• แนะนาบริการ
• ให้ความรู้ โรค CKD
• แนะนาการแปรผล eGFR
• ซักประวัติ ประเมินปัญหา พฤติกรรมการ
ปรับเปลี่ยน
• คัดกรอง วัดV/S และแจ้งผล
• นัด และการติดตามเมื่อขาดนัด
• ประสานงานส่งต่อ รพท./รพศ. , ทีมเยี่ยมบ้าน

16. หน้าที่ความรับผิดชอบของสหวิชาชีพในคลินิก
สหวิชาชีพ หน้าที่
เภสัชกร • ทบทวนการใช้ยาของผู้ป่วย
• ให้ความรู้เรื่องการอ่านฉลากยา ความเข้าใจ
ยาที่ใช้ และ การหลีกเลี่ยงการใช้ยากลุ่ม
NSAIDs
นักโภชนาการ/นักกาหนดอาหาร • ประเมินภาวะโภชนาการของผู้ป่วย
• ให้ความรู้เรื่องโภชนบาบัด เน้นการลดอาหาร
เค็ม และ การรับประทานอาหารโปรตีนต่า
นักกายภาพบาบัด (หรือผู้รับผิดชอบ
แทน)
• สอนและนาการออกกาลังกายที่เหมาะสม
• วัดมวลกล้ามเนื้อ
• ประเมิน ADL
หมายเหตุ : ในทุกโรงพยาบาลระดับ A,S หรือ M1 ควรมีแพทย์อายุรศาสตร์โรคไตครบทุกจังหวัด และมีกุมาร
แพทย์โรคไตครบทุกเขต

17. ทีมรักษ์ไตและเครือข่ายเยี่ยมบ้าน
เป็นทีมที่ดูแลผู้ป่วยในระดับชุมชน อาจใช้ทีมเดียวกับหมอครอบครัว (family care
team) มีหน้าที่ดังต่อไปนี้
บุคลากร หน้าที่
เจ้าหน้าที่ รพสต. • แนะนาบริการ
• ให้ความรู้ โรค CKD
• ซักประวัติ ประเมินปัญหา
พฤติกรรมการปรับเปลี่ยน
• คัดกรอง วัด V/S และแจ้งผล
• นัด และการติดตามเมื่อขาด
นัด
• รวบรวมข้อมูลจากการทางาน
ของทีมรักษ์ไต และ
ประสานงานส่งต่อ รพช.

18. ทีมรักษ์ไตและเครือข่ายเยี่ยมบ้าน
บุคลากร หน้าที่
อสม. • คัดเลือกตัวแทนหมู่บ้านละ 1 คน
• เก็บข้อมูลและให้ความรู้เรื่อง ความ
ดันโลหิต บันทึกรายการอาหาร ตรวจ
การใช้ยา กระตุ้นการออกกาลังกาย
อาสาสมัครครอบครัว (อสค.) ผู้ดูแล
ผู้ป่วย (care giver)
• ปรุงอาหารให้เหมาะสมกับผู้ป่วยโรค
ไตเรื้อรังและช่วยเก็บข้อมูลการ
รับประทานอาหาร
• ดูแลเรื่องการรับประทานยา และ
กระตุ้นการออกกาลังกาย

19. กิจกรรมในคลินิกชะลอไตเสื่อม
ประยุกต์โดยการส่งตรวจ Lab ล่วงหน้า 1 สัปดาห์ ก่อนวันนัดเพื่อเตรียมผลในวันนัดจัดบริการเป็นฐาน
ต่างๆ

20. กิจกรรมในคลินิกชะลอไตเสื่อม

22. การติดตามผู้ป่ วยโรคไตเรี้อรัง

23. ตาราง Follow Up

24. การส่งปรึกษาหรือส่งต่อผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรัง

25. ข้อบ่งชี้การเยี่ยมบ้าน
1. ผู้ป่วยที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้าตาลในเลือดหรือความดัน
โลหิตได้ตามเกณฑ์ หรือมี eGFR ไม่คงที่ หรือมีภาวะแทรกซ้อนที่
ควบคุมไม่ได้ หลังจากผ่านการเข้า Group และ Individual
education ภายในสถานบริการแล้ว
2. ผู้ป่วยที่เพิ่งออกจากโรงพยาบาล (Discharge) เนื่องจากมี
ภาวะแทรกซ้อน

26. เป้ าหมายการรักษา CKD
แนวทางเวชปฏิบัติสาหรับโรคไตเรื้อรังก่อนการบาบัดทดแทนไต พ.ศ, ๒๕๕๒

27. แนวทางการรักษา
ให้อ้างอิงตาม คาแนะนาสาหรับการดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนการ
บาบัดทดแทนไต พ.ศ.๒๕๕๘ สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย
(down load ได้ที่หน้าหลัก website สมาคมโรคไตแห่ง
ประเทศไทย : http://www.nephrothai.org ในส่วนสาระ
ความรู้เรื่องโรคไต)

28. การจัดระบบข้อมูล
การลงทะเบียนผู้ป่วย ( Registration )
การเชื่อมต่อข้อมูล ( Networking )
การรายงานผล ( Reporting )
การวิเคราะห์ผล ( Analysis )
คลังข้อมูลและเหมืองแร่ข้อมูล ( Data center and Data mining )

29. ข้อมูลผู้ป่ วย CKD และการวิเคราะห์
 รูปแบบ : paper and electronic files
 ข้อมูลที่เก็บ
General information : Age, Sex, Income, Occupation
Health profile : HD, Stone, CVD etc.
Drug history : NSAID, Herbal medicine etc.
Family health profile : Stroke, DM, HT etc.
Risk behaviour : Smoking, Diet etc.
Physical examination : VS, System examination
Lab data : CBC, UA, BUN, SCr, eGFR, Lipid profile etc.
 การวิเคราะห์ผล

30. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

31. • ภาพกิจกรรม ในคลินิกรักษ์ไต (CKD clinic)
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

32. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

33. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

34. - แพทย์แนะนาความรู้เกี่ยวกับโรคไตและระยะ
ของโรคไตที่ผู้ป่ วยเป็ น
- แนะนาการปฏิบัติตัวและเป้ าหมายในการ
รักษาเพื่อชะลอไตเสื่อม
-แนะนาทางเลือกในการบาบัดทดแทนไต
- ให้การรักษาตามระยะของโรคไต
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
แพทย์ให้การรักษา และให้ความรู้ในการปฏิบัติ
ตัว

35. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

36. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

37. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

38. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

39. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

40. ระดับของรพ. การคัดกรอง เป้ าหมาย ผลงานปฏิบัติได้
รพ สต.
รพช,รพท,รพศ
Urine protein ( test strip )
Serum creatinine (enzymatic
method) eGFR
Serum creatinine (Enzymatic
method ) eGFR
Urine protein (UPCR),U/A
ปี 56 – 50 %
57 – 70 %
58 – 90 %
ปี 56 อัตราผู้ป่ วย DM,HT ที่ได้รับการคัด
กรองโรคไต ร้อยละ67.8
ปี 57 ร้อยละ69.13
ปี 58 ร้อยละ68.5 (ผลงาน ต.ค.57-
มิ.ย.58 )
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
ผลการดาเนินงาน
การคัดกรองโรคไตในผู้ป่ วยเบาหวานและความดันโลหิตสูง

41. รายงานผลการประเมินค่าการทางานของไต(eGFR)
ในผู้ป่ วยเบาหวาน 1 ต.ค 2557 - 13 ก.ย 2558
โรคไตเรื้อรัง ผู้ป่ วยชาย
(คน)
ผู้ป่ วยหญิง
(คน)
รวม(คน) ร้อยละ
ระยะที่1 1,544 3,202 4,746 24.44
ระยะที่2 2,812 5,637 8,494 43.50
ระยะที่3 1,635 3,843 5,478 28.21
ระยะที่4 176 388 564 2.90
ระยะที่5 63 185 185 0.95
ผู้ป่วยทั้งหมด26,351คน ได้รับการตรวจคัดกรอง 73.70%

42. รายงานผลการประเมินค่าการทางานของไต(eGFR)
ในผู้ป่ วยความดันโลหิตสูง 1 ต.ค 2557 - 13 ก.ย 2558
โรคไตเรื้อรัง ผู้ป่ วยชาย
(คน)
ผู้ป่ วยหญิง(คน) รวม(คน) ร้อยละ
ระยะที่1 47 330 377 3.21
ระยะที่2 436 765 1,201 10.22
ระยะที่3 3,160 5,956 9,116 77.59
ระยะที่4 276 503 779 6.63
ระยะที่5 115 161 276 2.35
ผู้ป่วยทั้งหมด14,552คน ได้รับการตรวจคัดกรอง 80.74%

43. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
การดาเนินการเปิ ดบริการ CKD Clinic ในโรงพยาบาลระดับต่างๆ
ระดับของ รพ. ตัวชี้วัด ค่าเป้ าหมาย ผลงานปฏิบัติได้
รพช. มีการให้บริการ
CKD Clinic
80% ในปี 58 เปิ ดให้บริการ 80%
ในปี 58
รพศ,รพท. มีการให้บริการ
CKD Clinic
100% ในปี 58 เปิ ดให้บริการ 100%
ในปี 58

44. จานวนผู้ป่ วยใน CKD Clinic รพ.พระนครศรีอยุธยา
92
166
93
109
154
119
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
ผู้ป่วยระยะที่3 ผู้ป่วยระยะที่4 ผู้ป่วยระยะที่5
พ.ศ.2557
พ.ศ.2558
จำนวนผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังในปี 2558 มีจำนวน 382 คน เป็นเพศชำย
ร้อยละ 54.6
เพศหญิง ร้อยละ 45.40 อำยุเฉลี่ย 69.54 ปี
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

45. ตัวชี้วัดคุณภาพใน CKD Clinic รพ.พระนครศรีอยุธยา
ตัวชี้วัด เป้ าหมาย
( % )
ผลการดาเนินงาน
2557 ต.ค.57-มิ.ย.58
BP<130/80mmHg > 60% 55.88 63.99
ได้รับยา ACEi/ABB > 60% 78.74 94.42
HbA1c<7% > 40% 69.31 71.42
Hb>10g/dl > 60% 77.03 75.90
LDL<100mg/dl > 40% 39.82 62.50
K<5.5mEg/L > 80% 95.64 89.60
HCO3>22mEg/L > 80% 60.98 72.08
PO4<4.5mg/dl > 50% 61.66 57.68
อัตราการลดลงของeGFR < 4 ml/min/1.73m2 / year > 50% 91.50 84.50
ผู้ป่ วยได้รับการ Emergency vascular access ก่อนเริ่ม RRT < 20% 1.70 -
ผู้ป่ วยได้รับความรู้ตาม modules ของสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย > 80% 90.00 100.00
.โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

46. • การสร้างเครือข่ายการดูแลผู้ป่ วยและมีระบบการส่งต่อผู้ป่ วยที่ชัดเจน
การเข้าถึงบริการที่ถูกต้องและเหมาะสมตามเวลาอันควร สามารถลด
Unplanned dialysis จาก 23.26% ในปี 2556 เป็ น 1.70% ในปี 2557
• ผลการดาเนินงานพัฒนาคุณภาพ การล้างไตทางช่องท้อง มุ่งเน้นลดการ
ติดเชื้อในช่องท้อง exit site infection เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิต และลดอัตรา
ตายในผู้ป่ วยล้างไตทางช่องท้อง
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

47. ตัวชี้วัด ค่าเป้ าหมาย ผลงานปฏิบัติ
ได้
Percentage of c/s negative
Peritonitis Rate
(episode/patient month)
Exit-site Infection Rate
(episode/patient month)
≤ 20%
≥ 1:30
≥ 1:50
≤ 16%
47.7
151.1
ผลการดาเนินงานพัฒนาคุณภาพ การล้างไตทางช่องท้อง มุ่งเน้นลดการติดเชื้อในช่องท้อง exit
site infection เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิต และลดอัตราตายในผู้ป่ วยล้างไตทางช่องท้อง
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

48. • โดยทาง รพ.พระนครศรีอยุธยาได้ส่งผลงานเข้าประกวด PD Quality
Award และได้รับรางวัล PD Excellent Award โดยทาผลงานคุณภาพติด
อันดับ 1 ใน 5 ของประเทศ
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

49. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
อภิปรายผล
• การจัดตั้ง CKD clinic อย่างเป็ นระบบทั้งในระดับรพ.จังหวัดและรพ.ชุมชน
ทาให้เกิดการคัดกรองผู้ป่ วยโรคไตในกลุ่มเสี่ยง DM/HT ซึ่งจะทาให้
สามารถค้นหาผู้ป่ วยที่เป็ นโรคไตในระยะแรก เพื่อให้การดูแลชะลอไต
เสื่อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในระยะยาวจะส่งผลลดอุบัติการณ์ผู้ป่ วยโรค
ไตเสื่อมรายใหม่ได้

50. • การกาหนดหน้าที่ระหว่างรพ.จังหวัดและรพ.ชุมชนรวมทั้งการมีระบบส่งต่อ
ผู้ป่ วยที่ชัดเจน การเข้าถึงบริการที่ถูกต้องและเหมาะสมตามเวลาอันควร
จะช่วยลด unplanned dialysis ซึ่งมีผลลดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล
ได้
• การเริ่มบาบัดทดแทนไตในเวลาที่เหมาะสม ร่วมกับกระบวนการดูแล
ผู้ป่ วยล้างไตทางช่องท้องที่มีคุณภาพมีผลลดอัตราการติดเชื้อทางช่องท้อง
ลดภาวะแทรกซ้อนและเพิ่มคุณภาพชีวิตในผู้ป่ วยล้างไตทางช่องท้อง
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

51. โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ
โอกาสพัฒนาและการต่อยอด
• จัดให้มีการดูแลโดยทีม Palliative Care สาหรับผู้ป่ วยที่เลือกการรักษา
แบบประคับประคอง
• พัฒนาเป็ น Donor Center รับบริจาคอวัยวะจากผู้ป่ วยสมองตาย

52. ความภาคภูมิใจ
• ความร่วมมือร่วมใจในภาคีสาธารณสุข โดยมีรพ.มหาวิทยาลัย คือ ศูนย์
การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี คณะแพทย์
ศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒเข้าร่วมในการให้คาแนะนาด้าน
วิชาการ ทาให้เกิดบูรณาการทางานร่วมกันเป็ นเครือข่าย ส่งผลลัพธ์ที่ดี
ต่อการดูแลผู้ป่ วย
โครงการรักษ์ไต ดูแลผู้ป่ วยโรคไตแบบบูรณาการ

53. คว้ำรำงวัลในงำน SERVICE PLAN SHARING ครั้งที่ 2

56. กำรคัดกรองโรคไตในผู้ป่วยเบำหวำนและควำมดันโลหิตสูง
ภำพรวมของประเทศ