SẢN PHỤ KHOA

2. I. Môû ñaàu
II. Phöông thöùc hoaït ñoäng trung taâm chaån
ñoaùn tieàn saûn taïi beänh vieän Töø Duõ
III. Tình hình hoaït ñoäng trung taâm chaån
ñoaùn tieàn saûn taïi beänh vieän Töø Duõ töø
03/1998 ñeán 06/2003
IV. Keát luaän
NOÄI DUNG

3. MÔÛ ÑAÀU
 DTBS laø vaán ñeà söùc khoûe raát ñöôïc quan
taâm, ñaëc bieät trong thôøi kyø ñaàu phaùt trieån
phoâi thai.
 DTBS chieám tæ leä ñaùng keå trong beänh taät vaø
töû vong ôû ngöôøi.
 1981-1992: 1,6% treû sinh soáng (Lancaster &
Pedisich 1995)

4. MÔÛ ÑAÀU
 1986 - 1995: taàn suaát DTBS ôû thai nhi sau
22 tuaàn laø 5,5% vaø ôû treû sinh ra soáng laø
1,8% (Ham).
 Vieät Nam: 3% (Boä LÑTBXH)
 Ban Giaùm ñoác beänh vieän Töø Duõ quyeát
ñònh thaønh laäp trung taâm CÑTS töø 3/
1998.

5. MÔÛ ÑAÀU
 Cung caáp thoâng tin cho caùc ñoâi vôï
choàng thuoäc nhoùm nguy cô cao ñeå coù
quyeát ñònh neân coù thai hay khoâng.
 Höôùng daãn caùc baø meï coù thai thuoäc
nhoùm nguy cô cao khaùm tieàn saûn.
 Saøng loïc vaø phaùt hieän sôùm DTBS

6. MÔÛ ÑAÀU
 FP, hCG
 sieâu aâm sôùm
 nhieãm saéc theå ñoà teá baøo nöôùc oái
giuùp cho vieäc chaån ñoaùn tröôùc sanh nhöõng thai DTBS
caøng coù hieäu quaû.

7. PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG
ÑOÁI TÖÔÏNG
 Meï > 35 tuoåi
 Meï bò nhieãm sieâu vi trong 3 thaùng ñaàu thai
kyø.
 Boá hoaëc meï coù tieáp xuùc caùc yeáu toá gaây
DTBS:
+ Tia xaï.
+ Chaát Dioxin vaø caùc chaát ñoäc hoùa hoïc
khaùc

8. PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG
„ ÑOÁI TÖÔÏNG
 Tieàn söû sanh con dò taät, thai löu, saåy thai lieân
tieáp (keå caû laàn laäp gia ñình tröôùc ñaây cuûa vôï
hoaëc choàng)
 Tieàn caên maéc moät soá beänh noäi khoa: tieåu
ñöôøng, tuyeán giaùp, cao huyeát aùp,…
 Caùc tröôøng hôïp ña oái caáp, thieåu oái, song thai 1
buoàng oái
 Boá meï phaûi ñieàu trò voâ sinh.

9. PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG
„ÑOÁI TÖÔÏNG
Gia ñình coù ngöôøi bò beänh taâm thaàn hoaëc dò taät.
Baûn thaân boá hoaëc meï coù khuyeát taät baåm sinh.
FP baát thöôøng qua XN saøng loïc / thai 14 - 15
tuaàn
Khaùm thai vaø sieâu aâm ñònh kyø (sieâu aâm caáp I)
phaùt hieän nhöõng baát thöôøng

10. PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG
• CAÙC BÖÔÙC CHAÅN ÑOAÙN TIEÀN SINH
 Sieâu aâm laàn I vaøo tuaàn leã 12-13 cuûa thai kyø ñeå
khaûo saùt beà daøy da gaùy coå thai nhi, ñoàng thôøi phaùt
hieän sôùm caùc dò taät lôùn nhö voâ soï, böôùu thanh dòch
vuøng coå thai nhi… Maùy SIEMENS GM 673A-2E00
 Thöïc hieän caùc xeùt nghieäm saøng loïc tuaàn leã thöù 14-
18 cuûa thai kyø:
 - Fetoprotein (AFP).
 - hCG.

11. PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG
•CAÙC BÖÔÙC CHAÅN ÑOAÙN TIEÀN SAÛN
 Thöïc hieän nhieãm saéc ñoà teá baøo dòch oái töø
tuaàn leã 14 ‟ 20 thai kyø ñoái vôùi caùc tröôøng
hôïp nguy cô hoaëc caùc xeùt nghieäm saøng
loïc hay sieâu aâm cho keát quaû baát thöôøng.
 Sieâu aâm laàn II khaûo saùt chi tieát hình thaùi
hoïc thai nhi vaøo khoaûng tuaàn leã 16- 24
cuûa thai kyø = sieâu aâm 3D (Maùy ALOKA
SSD 1700)

12. PHÖÔNG THÖÙC HOAÏT ÑOÄNG
„CAÙC BÖÔÙC CHAÅN ÑOAÙN TIEÀN SAÛN
 Hoäi chaån vôùi caùc baùc só chuyeân khoa (di
truyeàn, phaãu nhi, nhi sô sinh…) giuùp leân
keá hoaïch sanh, ñieàu trò vaø chaêm soùc beù
khi coù baát thöôøng.
 Tham vaán, baøn baïc vôùi gia ñình höôùng
xöû trí.

13. TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG
TRUNG TAÂM CHAÅN ÑOAÙN TIEÀN SAÛN
03/1998 - 06/2003

14. TÌNH HÌNH HOAÏT ÑOÄNG
„ Soá tham vaán tröôùc mang thai : 218 caëp
„ Toång soá löôït khaùm: 5923 löôït khaùm
„ Toång soá khaùm: 3755 thai phuï
- 2049 thai bình thöôøng
- 1245 thai DTBS
- 381 thai beänh lyù (beänh lyù baùnh nhau,
thai chaäm phaùt trieån, thieåu oái, ña oái…)
- 80 thai + beänh lyù meï (UXTC, UNBT…)

15. Tænh Khaùm % DTBS DTBS/Kh
TP. Hcm 2084 55,5 598 598/2084(28.7)
Ñaø Naüng 308 8,2 104 33,8
Taây Ninh 233 6,2 123 52,3
Long An 173 4,6 89 51,4
Bình Döông 150 4 68 45,3
Laâm Ñoàng 105 2,8 64 60,9
Vuõng Taøu 97 2,6 36 37
Phaân boá ñòa chæ thai phuï ñeán khaùm coù DTBS

16. • Tænh Khaùm % DTBS DTBS/Kh
• Bình Phöôùc 60 1,6 13 21,7
• Tieàn Giang 52 1,4 12 23
• Vónh Long 41 1,1 8 19,5
• An Giang 41 1,1 9 22
• Mieàn Baéc 49 1,3 19 38,8
• Mieàn Trung 140 3.7 48 34,3
• Mieàn Nam 162 4,3 42 25,9
• Cao nguyeân 60 1,6 12 20
• Toång coäng 3755 100 1245 1245/3755 (33,2)
Phaân boá ñòa chæ thai phuï ñeán khaùm coù
DTBS (tt)

17. NHAÄN XEÙT
 Ñòa chæ thai phuï ñeán khaùm : Caùc thai
phuï ñeán khaùm töø nhieàu tænh thaønh khaùc
nhau treân toaøn quoác.
Ñieàu naøy chöùng toû hoïat ñoäng chaån ñoaùn
tieàn saûn ñöôïc söï quan taâm cuûa nhieàu ñoái
töôïng ôû khaép nôi cuûa ñaát nöôùc.

18. • Lyù do N % DTBS DTBS/N%
• Sieâu aâm baát thöôøng 1032 27,5 887 85,9
• Töï ñeán 649 17,3 22 3,4
• Meï lôùn tuoåi (35 ) 912 24,3 79 8,7
• Tieàn caên sanh DTBS 281 7,5 48 17,1
• Nhieãm sieâu vi 284 7,6 53 18,7
• Beänh lyù meï 142 3,8 22 15,5
• TC gia ñình DTBS 98 2,6 28 28,6
• Tieáp xuùc thuoác tröø saâu 90 2,4 32 35,6
• Khaùc 267 7,1 74 27,8
• Toång coäng 3755 100 1245
Phaân boá lyù do ñeán khaùm

19. NHAÄN XEÙT
 Lyù do ñeán khaùm: Lyù do ñeán khaùm nhieàu
nhaát laø phaùt hieän baát thöôøng qua sieâu aâm
tröôùc (27,5%). Baát thöôøng veà löôïng oái laø
nguyeân nhaân thöôøng gaëp nhaát trong soá naøy
(758/1032). Ngoaøi ra, da gaùy daøy cuõng laø
nguyeân nhaân khaù thöôøng gaëp (76/1032).

20. NHAÄN XEÙT
 Lyù do ñeán khaùm:
Ngoaøi caùc yeáu toá nguy cô nhö meï lôùn tuoåi,
tieàn caên sanh con DTBS…ñaëc bieät, coøn coù
649 tröôøng hôïp (17,3%) thai phuï töï ñeán
khaùm. Ñieàu naøy chöùng toû nhu caàu chaån ñoaùn
tröôùc sanh thai DTBS raát lôùn.

21. • Tuoåi thai Soá %
•  12 tuaàn 319 8,5
• 13 – 16 tuaàn 1126 30
• 17 – 20 tuaàn 939 25
• 21 – 24 tuaàn 826 22
• 25 – 28 tuaàn 327 8,7
• > 28 tuaàn 218 5,8
• Toång coäng 3755 100
Phaân boá tuoåi thai ñeán khaùm laàn ñaàu

22. NHAÄN XEÙT
 Tuoåi thai ñeán khaùm laàn ñaàu tieân
Phaàn lôùn (38,5%) thai phuï ñeán khaùm laàn ñaàu
ôû tuoåi thai khaù sôùm (<16 tuaàn).
63.5% khaùm ôû tuoåi thai <20 tuaàn.
Coù 5,8% tröôøng hôïp ñeán khaùm ôû tuoåi thai >
28 tuaàn, nhöõng tröôøng hôïp naøy chuû yeáu laø
thieåu oái vôùi yeâu caàu khaûo saùt tuaàn hoaøn roán
vaø ñaùnh giaù hai thaän thai nhi.

23. Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp %
Heä thaàn kinh trung öông 457 36.7
Ña dò taät 184 14.8
Phuø nhau thai – Buïng coùc 103 8.3
Hygromakystique 70 5.6
Khuyeát taät
thaønh buïng - ngöïc
101 8.1
DTBS tieâu hoùa (teo thöïc
quaûn, taét ruoät thaáp…)
53 4.3
Phaân loaïi caùc tröôøng hôïp thai
DTBS

24. Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp %
DTBS heä cô xöông (chi ngaén,
nhuyeãn xöông, nhieàu ngoùn….)
53 4.3
Söùt moâi – cheû voøm haàu 48 3.9
DTBS tieát nieäu-sinh duïc 57 4.6
DTBS tim 29 2.3
RL NST 20 1.6
Song thai dính 7 0.6
Khaùc 63 5.1
Toång coäng 1245 100
Phaân loaïi caùc tröôøng hôïp thai
DTBS

25. Phaân boá DTBS heä TKTW
72Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp %
Naõo uùng thuûy 287 62.8
Thai voâ soï 104 22.8
Thoaùt vò naõo, maøng naõo 30 6.6
Thoaùt vò tuûy, maøng tuûy 17 3.7
Ñaàu nhoû 7 1.5
U naõo, phình tónh maïch
Galen
12 2.6
Toång coäng
457 100

26. Thai voâ soï

27. U vuøng cuøng cuït

28. NAÕO UÙNG THUÛY
THOAÙT VÒ NAÕO-MAØNG NAÕO

29. Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp
Thoaùt vò roán 57
Hôû thaønh buïng 31
Thoaùt vò hoaønh 13
Toång coäng 101
Phaân boá DTBS Khuyeát taät thaønh
buïng - ngöïc

30. NHAÄN XEÙT
 Coù 28 tröôøng hôïp ñaõ lieân heä ñöa veà BV
Nhi Ñoàng II ngay sau sanh ñeå phuïc hoài
thaønh buïng vaø cô hoaønh
 Keát quaû: Thaønh coâng 23/28 tröôøng hôïp

31. HÔÛ THAØNH BUÏNG
(ruoät troâi ra khoang oái)
HÔÛ THAØNH BUÏNG
(Gan + ruoät + daï daøy)
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH KHIEÁM KHUYEÁT
THAØNH BUÏNG-NGÖÏC THAI

32. THOAùT VÒ HOAØøNH THOAÙT VÒ ROÁN
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH KHIEÁM KHUYEÁT
THAØNH BUÏNG-NGÖÏC THAI

33. THOAÙT VÒ ROÁN HÔÛ THAØNH BUÏNG
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH KHIEÁM KHUYEÁT
THAØNH BUÏNG-NGÖÏC THAI

34. Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp
Teo thöïc quaûn 28
Heïp taù traøng 14
Taét ruoät thaáp 11
Toång coäng 53
Phaân boá DTBS heä tieâu hoùa

35. HEÏP TAÙ TRAØNG
( hình aûnh boùng ñoâi )
TAÉC RUOÄT THAÁP
(caùc quai ruoät daõn to)
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS HEÄ TIEÂU HOÙA ÑÖÔÏC
CHAÅN ÑOAÙN TRÖÔÙC SANH

36. TAÉC RUOÄT THAÁP
(hình aûnh quai ruoät
daõn to ôû thai 30 tuaàn)
HEÏP THÖÏC QUAÛN
(khoâng quan saùt thaáy daï daøy
trong 2 laàn sieâu aâm caùch nhau 60
phuùt)
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS HEÄ TIEÂU HOÙA ÑÖÔÏC
CHAÅN ÑOAÙN TRÖÔÙC SANH

37. Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp
Chi ngaén 18
Tay chaân khoeøo 21
Taïo xöông baát toaøn 6
Nhieàu ngoùn, dính ngoùn 8
Toång coäng 53
Phaân boá DTBS heä cô-xöông

38. NGAÉN CHI
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS HEÄ CÔ XÖÔNG ÑÖÔÏC
CHAÅN ÑOAÙN TRÖÔÙC SANH

39. TAY KHOEØO
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS HEÄ CÔ XÖÔNG ÑÖÔÏC
CHAÅN ÑOAÙN TRÖÔÙC SANH

40. Loaïi DTBS Soá tröôøng hôïp
Thaän ña nang 28
Thaän tröôùng nöôùc 17
Daõn baøng quang – nieäu
quaûn (heïp van nieäu ñaïo)
7
Taêng saûn thaän 3
1 thaän 2
Toång coäng 57
Phaân boá DTBS heä tieát nieäu

41. HEÏP VAN NIEÄU ÑAÏO SAU TAÊNG SAÛN NHU MOÂ THAÄN
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS HEÄ TIEÁT NIEÄU ÑÖÔÏC
CHAÅN ÑOAÙN TRÖÔÙC SANH

42. NANG THAÄN
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS HEÄ TIEÁT NIEÄU ÑÖÔÏC
CHAÅN ÑOAÙN TRÖÔÙC SANH

43. NANG BAÏCH HUYEÁT VUØNG COÅ
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH DTBS KHAÙC

44. NHAÄN XEÙT
 Loaïi DTBS: DT heä thaàn kinh trung öông
(36,7%), trong ñoù chuû yeáu laø naõo uùng thuûy,
voâ soï, thoaùt vò naõo ‟ tuûy.
Nhaän xeùt naøy phuø hôïp vôùi Connor Ferhuson-
Smith (1992) vaø Cao Minh Nga (1985).
Theo Hann (1995), DTBS heä xöông- cô- chi
chieám tæ leä cao nhaát, keá ñeán laø dò daïng heä
nieäu duïc, heä tim maïch.

45. NHAÄN XEÙT
 Trong nghieân cöùu naøy, ña dò taät chieám
14,8%, thöôøng laø söï keát hôïp caùc DT heä thaàn
kinh trung öông, heä tim maïch vaø tay chaân
khoeøo.
 Caùc dò taät nhö buïng coùc, böôùu thanh dòch
vuøng coå thai cuõng thöôøng gaëp.
Treân ñaây laø nhöõng dò taät naëng neà, khaû naêng
nuoâi soáng sau sanh khaù thaáp, di chöùng naëng
neà veà sau

46. NHAÄN XEÙT
 Nhöõng dò taät naøy coù theå ñöôïc phaùt hieän sôùm
töø tuaàn leã thöù 12 ‟ 18 cuûa thai kyø nhôø vaøo
xeùt nghieäm saøng loïc AFP vaø sieâu aâm.
Vieäc chaån ñoaùn sôùm caùc dò taät naëng coù theå
giuùp chaám döùt thai kyø sôùm nhaèm giaûm bôùt
nhöõng haäu quaû veà sau.

47. NHAÄN XEÙT
 Caùc dò taät coù theå ñieàu trò sau sanh nhö
khuyeát taät thaønh buïng thai nhi, thoaùt vò
hoaønh, tay chaân khoeøo, söùt moâi- cheû voøm
haàu… ñeàu ñöôïc tham vaán tröôùc cho thai phuï
vaø gia ñình ñeå chuaån bò taâm lyù vaø coù höôùng
xöû trí sau sanh.

48. Beänh lyù Soá tröôøng hôïp
Thieåu oái 96
Ña oái 71
Beänh lyù baùnh nhau 130
Thai chaäm phaùt trieån 58
Thai + Meï U xô töû cung 40
Thai + meï coù U BT 22
Thai + Thaän meï ña nang 9
Thai löu 14
Song thai (1soáng, 1 löu) 21
Toång coäng 461
Caùc tröôøng hôïp thai + beänh lyù

49. Chæ ñònh Soá tröôøng hôïp
Sieâu aâm coù baát thöôøng 44
Meï lôùn tuoåi >35 124
TC sanh con DTBS 24
TC thai löu, saåy lieân tieáp 18
TC gia ñình coù DTBS 7
Khaùc 15
Caùc chæ ñònh laøm
nhieãm saéc ñoà teá baøo oái

50. Keát quaû Soá ca
Hoäi chöùng Turner 6
Hoäi chöùng Down 5
Hoäi chöùng Edwards 7
Hoäi chöùng Klinefelter 1
Ña boäi theå – theå khaûm 1
Roái loaïn caáu truùc Del (8p,5q) 1
Roái loaïn caáu truùc hoøa nhaäp
taâm (14/21)
2
Keát quaû nhieãm saéc ñoà

51. NAM BÌNH THÖÔØNG 46,XY
(thai 17 tuaàn)
NÖÕ BÌNH THÖÔØNG 46,XX
(thai 16 tuaàn)
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH NHIEÃM SAÉC ÑOÀ TEÁ BAØO OÁI

52. HOÄI CHÖÙNG TURNER
THEÅ KHAÛM
45, XO/ 46, XX (thai 14 tuaàn)
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH NHIEÃM SAÉC ÑOÀ TEÁ BAØO OÁI

53. RL CAÁU TRUÙC NST :
45, XY,-14 , -21, +t (14;21)
Thai 20 tuaàn, meï RL caáu truùc NST töông töï
MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH NHIEÃM SAÉC ÑOÀ TEÁ BAØO OÁI

54. 1998 1999 2000 2001 2002 2003
(1-9)
TS Sanh soáng 28.113 32.530 37.470 35.337 40.548 32.297
TS DTBS
(DTBS/TS
sanh soáng %)
331
1.2
362
1.1
584
1.6
482
1.4
519
1.3
438
1.4
Thai DTBS
> 2500g soáng
(%o)
178
63
157
48
139
37
130
37
176
43
155
48
Tuoåi thai
DTBS naëng
(tuaàn)
32 30 24 23 22 22
NHAÄN XEÙT

55. NHAÄN XEÙT
Theo soá lieäu thoáng keâ beänh vieän, chuùng
toâi nhaän thaáy raèng:
 Taàn soá DTBS/TS sanh soáng nhìn chung
coù veû taêng leân, töø 1.1% ñeán 1.6%. Ñieàu
naøy coù theå do gia taêng soá löôïng khaùm
tieàn saûn
 Soá thai DTBS sanh soáng > 2500g ôû ñaây
chuû yeáu laø nhöõng dò taät nheï, coù theå ñöôïc
phuïc hoài sau sanh. Nhöõng tröôøng hôïp
naøy haàu heát ñeàu ñöôïc tö vaán tröôùc sanh

56. KEÁT LUAÄN
 Ñieàu ñaùng löu yù laø tuoåi thai luùc sanh treû coù
DTBS naëng giaûm ñaùng keå,
 Tuoåi thai trung bình trong nhoùm DTBS
naëng naêm 1998 laø 32 tuaàn, naêm 2000 laø
24 tuaàn, naêm 2002 laø 22 tuaàn  Phaùt
hieän caùc DTBS ngaøy caøng sôùm
 Ñaây laø moät trong nhöõng ñoùng goùp coù giaù
trò cuûa ngaønh chaån ñoaùn tieàn saûn.

57. KEÁT LUAÄN
 Chaån ñoaùn tieàn saûn taïi BV Phuï Saûn Töø Duõ
thöïc chaát laø 1 hoaït ñoäng “tham vaán di truyeàn
vaø tham vaán saûn khoa”
 Hoaït ñoäng naøy coù hieäu quaû cao vì coù söï phoái
hôïp nhieàu chuyeân khoa khaùc nhau: Saûn khoa,
nhi khoa, chaån ñoaùn hình aûnh, di truyeàn…
 Caàn thaønh laäp vaø ñaåy maïnh hoaït ñoäng naøy ôû
taát caû caùc beänh vieän Saûn hay khoa Saûn BV.
Ña khoa tænh

58. 58

59. 59

60. 60

61. 61

62. 62

63. 63

64. 64

65. XIN CAÙM ÔN SÖÏ THEO DOÕI CUÛA QUÍ VÒ