Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của tim

1. Trao đổi trực tuyến tại:
http://www.mientayvn.com/Y_online.html

2. SINH LYÙ TIM
Trình baøy:
PGS Nguyeãn-thò-Ñoaøn-Höông

3. I-Sinh lyù tim
-Hoaït ñoäng ñieän hoïc cuûa tim
-Chöùc naêng bôm maùu cuûa tim
-Ñieàu hoaø hoaït ñoäng tim
II-Sinh lyù maïch
-Huyeát ñoäng löïc
-Sinh lyù ñoäng maïch
-Sinh lyù mao maïch
-Sinh lyù tónh maïch
-Ñieàu hoaø hoaït ñoäng maïch

4. Nhaéc laïi veà cô theå hoïc
Vò trí
tim

5. Maøng bao tim
 Laø tuùi coù hai lôùp
 Lôùp taïng beân trong
 lôùp thanh maïc ôû ngoaøi
gaén vaøo maøng phoåi vaø hoaønh caùch moâ

6. Thaønh tim
 Cô tim
 Maët trong goïi laø noäi maïc
 Maët ngoaøi goïi laø ngoaïi maïc
 Neáp gaáp cuûa noäi maïc taïo thaønh van tim
 Caùc teá baøo cô chuyeân bieät chæ coù trong tim
 Caùc sôïi cô leä thuoäc Ca++ khi co thaét

7. Cô tim
 Lôùp cô cuûa thaønh taâm thaát chöùa caùc sôïi
tô cô :
actin
myosin
 Coù tính co thaét

8. Caùc lôùp moâ:
Noäi maïc
Cô tim
Ngoaïi maïc

9. Caùc buoàng tim
 Nhó
Phaûi vaø traùi
Cô ít
Vaùch :moâ lieân
keát vaø cô
_lieân nhó
_lieân thaát
 Thaát
Phaûi vaø traùi
Cô nhieàu

10. Van tim
Van nhó -thaát (NT)
- Van 3 laù
- Van 2 laù
Toång dieän tích
caùc laù van gaáp ñoâi
dieän tích loå thoâng
Coù caùc sôiï daây
thöøng gaén vaøo cô
truï cuûa thaát
Van baùn nguyeät
-Van ñoäng maïch
phoåi
-Van ñoäng maïch
chuû

15. Tuaàn hoaøn tim
 Ñoäng maïch vaønh phaûi (RCA)
Nhaùnh xuoáng sau ( nhaùnh cuûa RCA)
 Ñoäng maïch vaønh traùi (nhaùnh xuoáng cuûa
LAD)
Nhaùnh voøng traùi (LCA)

16. Tuaàn hoaøn maïch vaønh

17. Ñoäng maïch vaønh
 Baét nguoàn töø goác ñoäng maïch chuû ngay
treân van ñoäng maïch chuû
 Ñoå vaøo xoang vaønh

18. Ñoäng maïch vaønh phaûi
 Baét nguoàn töø beân phaûi cuûa ñoäng maïch
chuû
Thaønh döôùi thaát traùi
Nuùt xoang (trong 50% daân soá)
Nuùt nhó thaát (trong 90% daân soá )
Thaát phaûi

19. Nhaùnh xuoáng sau
Boù sau cuûa nhaùnh traùi
Thaønh sau thaát traùi
Nhaùnh traùi

20. Ñoäng maïch vaønh traùi
Thaønh beân thaát traùi
Nuùt xoang (trong 45% beänh nhaân)
Nuùt nhó thaát (trong 10% beänh nhaân)
Thaønh sau thaát traùi

21. Heä thaàn kinh töï trò :
-giao caûm
-phoù giao caûm

22. Heä thaàn kinh töï trò
Giao caûm aûnh höôûng treân nhó vaø thaát:
-taêng nhòp
-taêng co thaét
-taêng daãn truyeàn
Phoù giao caûm chæ aûnh höôûng treân nhó :
-chaäm nhòp
-giaûm co boùp
-chaäm daãn truyeàn

23. Heä daãn truyeàn
Nuùt xoang (Keith-Flack)
Boù lieân nuùt
Nuùt nhó-thaát (Aschoff-Tawara)
Boù His,nhaùnh phaûi ,nhaùnh traùi

25. MOÂ NUÙT

26. Doøng ñieän trong tim
Nuùt xoang Cô nhó
Nuùt nhó - thaát
Heä Purkinje Cô thaát
Boù lieân nuùt Cô nhæ

27. SINH LYÙ TIM
Baøi 1
Hoaït ñoäng ñieän hoïc cuûa tim

28. 1-Ñieän theá maøng
-60mV ñeán - 80mV
thay ñoåi tuyø vuøng
ñöôïc quyeát ñònh chính yeáu bôûi
noàng ñoä K+ trong vaø ngoaøi maøng

29. [ K+]o
Ek= 61,5 Log = -90mV
[ K+]i
RT PK+ [K+] o+PNa+[Na+]o+PCl
-[Cl- ]i
Vm = Ln
F PK+ [K+]i +PNa+[Na+]i+PCl-[Cl- ]o
Vm = ñieän theá maøng
R = haèng soá khí
T = nhieät ñoä tuyeät ñoái
F = soá Faraday
PK+ = tính thaám cuûa maøng ñoái vôùi ion K
[K+]o= noàng ñoä K ngoaøi maøng
[K+]I = noàng ñoä K trong maøng

30. Phaân cöïc
Ñieän theá nghó
Khöû cöïc
Ñieän theá ñoäng
Taùi cöïc

31. 2-Ñieän theá ñoäng
Thay ñoåi tuyø vuøng
ñöôïc quyeát ñònh chính yeáu bôûi
noàng ñoä Na+ trong vaø ngoaøi maøng
2-1 Ñieän theá ñoäng loaïi ñaùp öùng nhanh :
(Fast Response Action Potential)
coù 4 pha :
pha 0 : khöû cöïc nhanh
pha 1 : taùi cöïc ngaén
pha 2 : bình nguyeân
pha 3 : taùi cöïc nhanh
pha 4 : trôû laïi traïng thaùi ban ñaàu

35. 2-2 Ñieän theá ñoäng ñaùp öùng chaäm
Slow Response Action Potential
 Nuùt xoang vaø nuùt nhó-thaát coù keânh Ca++
chaäm,nuùt nhó -thaát coù keânh Ca++vaø
keânh Na+ chaäm
 Bình thöôøng chæ coù ôû nuùt xoang vaø nuùt
nhó thaát ,nhöng cuõng coù theå coù ôû baát cöù
nôi naøo trong tim
 Thöôøng xaûy ra thöù phaùt sau thieáu maùu
cô tim ,toån thöông vaø maát caân baèng ñieän
giaûi

36. Ñieän theá
ñoäng
cuûa teá
baøo moâ
nuùt

37. CÔ CHEÁ ION CUÛA ÑTÑ

38. Phoù giao caûm
Öùc cheá
Giao caûm
Kích thích

39. 3-Tính höng phaán
 Laø bò kích thích
 Lan truyeàn taát caû teá baøo cô tim
 Laø khaû naêng cuûa cô tim ñaùp öùng vôùi
moät kích thích beân ngoaøi (hoaù hoïc ,ñieän
hoïc , cô hoïc )

40. 4-Tính trô
 Trô tuyeät ñoái :khoâng ñaùp öùng vôùi
kích thích
 Trô töông ñoái : kích thích maïnh hôn
bình thöôøng môùi ñaùp öùng

41. 5õ-Tính daãn truyeàn
 Khaû naêng nhaän moät kích thích ñieän hoïc
vaø daãn xung ñeán teá baøo beân caïnh
 Taát caû teá baøo cô tim ñeàu coù ñaëc tính naøy

42. 6-Tính töï ñoäng
 Laø khaû naêng taïo nhòp cuûa teá baøo moâ
nuùt, coù theå khôûi ñoäng moät xung ñieän
hoïc moät caùch ngaãu nhieân
 Nuùt xoang , nuùt nhó-thaát vaø teá baøo
Purkinje ñeàu coù ñaëc tính naøy

43. 7-Tính co thaét
 Laø khaû naêng cô tim ruùt ngaén laïi gaây co
cô khi coù kích thích ñieän hoïc
 Coù nhöõng thuoác laøm taêng co thaét
(Digitalis,dopamine,epinephrine)

44. CAÙC LOÏAI ROÁI LOÏAN NHÒP TIM
 Sau-khöû cöïc muoän (Delayed after-
depolarisation)
 Vaøo laïi (Re-entry)
 Hoïat ñoäng baát thöôøng cuûa nuùt daãn nhòp
 Bloác tim

45. 8-Hieän töôïng vaøo laïi
Khi coù beá taéc
moät höôùng
Thôøi gian daãn
truyeàn chaäm
Thôøi gian trô
tuyeät ñoái ngaén

46. HIEÄN TÖÔÏNG VAØO LAÏI
 Gaây bloác thoùang qua hoaëc moät höôùng ,thöôøng
trong moâ beänh .
 Coù theå gaây roái loïan nhòp .
 Coù theå xaûy ra trong nhó, thaát , vaø moâ nuùt .
 ÑTÑ chæ daãn theo moät chieàu , nhöng daãn
truyeàn chaäm hôn.
 Gaây moät voøng taùi kích thích ÑTD laäp ñi laäp laïi
(nhòp voøng ).

47. 9-ÖÙc cheá do laøm vieäc quaù söùc
 Nuùt xoang sau khi bò kích thích vôùi moät
nhòp quaù nhanh,neáu vuøng taêng tính
höng phaán khoâng coøn nöõa ,caàn coù moät
thôøi gian ñeå nuùt xoang laáy laïi nhòp bình
thöôøng

48. 10-Hieän töôïng sau-khöû cöïc
 Sôùm
 Muoän
Hieän töôïng sau –khöû cöïc ôû cô tim ghi ôû xoang vaønh choù khi cho noradrenaline
(norepinephrine). Kích thích 1 (S1)gaây ÑTÑ theo sau laø moät sau-khöû cöïc nhoû . Khi
khoûang caùch S2-S3 giaûm, sau-khöû cöïc seõ lôùn hôn , cho ñeán khi ñuû maïnh ñeå gaây
moät loïat ÑTÑ sôùm

49. Hieän töôïng sau-khöû cöïc
 Ñi cuøng vôùi baát thöôøng thoùang qua doøng Na+
vaøo .
 Sau khöû cöïc muoän coù theå maïnh ñeå ñaït
ngöôûng gaây khöû cöïc lôùn hôn vaø taïo ÑTÑ môùi
 Xaûy ra khi vaän ñoäng ,nhòp tim nhanh ,taàn soá
ÑTÑ taêng .
 Yeáu toá laøm taêng hieän töôïng sau khö-cöïc laø :
Taêng nhòp tim ,thu taâm sôùm ,taêng Ca2+
ngoøai teá baøo, taêng catecholamines, thuoác
(digitalis ).

50. TAÏI SAO COÙ DOØNG NA+ BAÁT
THÖÔØNG ?
 Thieáu oxy ,khoâng taïo ñöôïc ATP, moät phaàn cô
tim bò thieáu maùu .
 Giaûm ATP coù nghóa laø hoïat ñoäng Ca-ATPase
ít (bôm Ca2+ ngöôïc vaøo heä voõng noäi baøo )
 Taêng [Ca2+]i vaø taêng giao caûm vaøo laøm taêng
theâm a2+ released from SR
 Na+ builds up because pumps work overtime
to remove excess Ca2+ from cells
 Produces inward current
 Get depolarisation and an action potential

51. ÑIEÄN TAÂM ÑOÀ
Ghi nhöõng söï
thay ñoåi ñieän theá
cuûa tim khi hoaït
ñoäng

52. MUÏC ÑÍCH CUÛA ECG
1-Höôùng cô theå hoïc cuûa tim
2-Ñoä lôùn töông ñoái cuûa caùc buoàng tim
3-Khaùm phaù nhöõng roái loaïn veà nhòp vaø
daãn truyeàn
4-Vò trí, ñoä lan roäng ,söï tieán trieån cuûa caùc
toån thöông do thieáu maùu cô tim
5-Aûnh höôûng caùc roái loaïn noàng ñoä ion
6- Taùc duïng cuûa caùc loaïi thuoác treân tim

53. TIM
Laø moät bôm
Coù hoaït ñoäng ñieän
hoïc
Phaùt sinh doøng
ñieän coù theå ño
ñöôïc treân maët
ngoaøi da

54. Doøng ñieän vaø ñieän theá
 Khi nghó ,Vm haèng
ñònh
 Khoâng coù doøng
ñieän
++++++++++++++++++
------------------------------
Moät maûng cô tim
ngoaøi
trong
0 mV
+-

55. KHI COÙ KÍCH THÍCH
Moät maûnh cô tim
++++------------------------
------++++++++++++++
ngoaøi
trong
Doøng ñieän
ù Ñieän theá ñoäng
Vmthay ñoåi
Gaây khöû cöïc
ÑTÑ

56. Ñieän theá ñoäng
Moät maûnh cô tim
------++++++++++++++
Trong
++++------------------------
Doøng ñieän
+-
Ñieän theá aâm
Ñieän theá ñoäng
lan truyeàn
Ngoaøi

57. +++++++-------------------
Moät maûnh cô tim
ngoaøi
trong
------------+++++++++++
Khi taùi cöïc
Doøng ñieän
-------------------------------
Moät maûnh cô tim
hoaøn toaøn khöû cöïc
ngoaøi
+++++++++++++++++++
Vmkhoâng thay ñoåi
Khoâng coù doøng ñieän
+-
Moät ít ñieän theá aâm
trong

58. a-Caùc sôïi cô
ñang caêng
b-Vectô bieåu
hieän höôùng
vaø bieân ñoä
cuûa doøng
ñieän trong tim

59. VEC-TÔ ÑOÀ(VECTOGRAMME)

60. HÌNH CHIEÁU CUÛA
VECTÔ ÑOÀ
TRONG MAËT
PHAÚNG
ÑÖÙNG DOÏC

61. VECTÔ ÑOÀ
TRONG MAËT
PHAÚNG TRAÙN
VECTÔ ÑOÀ
TRONG MAËT
PHAÚNG NGANG

62. HìNH CHIEÁU
CUÛA VECTÔ
ÑOÀ TREÂN CAÙC
CHYEÅN ÑAÏO
TRONG MAËT
PHAÚNG THAÚNG
ÑÖÙNG

63. MAËT PHAÚNG
THAÚNG ÑÖÙNG
-Chuyeån ñaïo
chuaån
-Chuyeån ñaïo ñôn
cöïc ôû chi

64. Maët phaúng
ngang
Maët phaúng
doïc

65. Tam giaùc
EINTHOVEN
CHUYEÅN ÑAÏO
CHUAÅN

66. Tam giaùc
Einthoven

67. CHUYEÅN ÑAÏO
MOÄT CÖÏC
WILSON

68. GOLDBERGER

69. CHUYEÅN ÑAÏO TRÖÔÙC NGÖÏC

70. TÖÔNG QUAN
GIÖÕA ÑIEÄN THEÁ
ÑOÄNG VAØ ECG

71. Caùc
chuyeån ñaïo
-Chuaån:
DI,DII,DIII
-Ñôn cöïc
ôû chi:
aVR,aVL
aVF
tröôùc ngöïc:
V1-V6

73. THÖÏC HAØNH
1-Ngöôøi ñöôïc ño ôû tö theá naèm ,thö giaõn
ngöïc vaø chaân khoâng coù quaàn aùo
2-Baät maùy ,nuùt ñieàu chænh ñeå ôû vò trí 0
3-Thoa kem daãn ñieän vaøo vuøng da ñeå
ñieän cöïc ,ñaët baûng kim loaïi leân caùc vò trí
da ñaõ thoa kem,maët tröôùc caúng tay ,maët
ngoaøi caúng chaân
4- Thoa kem vaøo caùc vò trí ñeå ñieän cöïc
tröôùc ngöïc
5- Gaén ñieän cöïc ôû chi vaø tröôùc ngöïc

74. 6- Ñònh chuaån bieân ñoä
7-Baét ñaàu ghi chuyeån ñaïo DI.Chôø moät luùc
cho giaõn ñoà oån ñònh ,ghi caùc chuyeån
ñaïo khaùc
Khi ghi ôû caùc chuyeån ñaïo tröôùc ngöïc
caàn yeâu caàu ngöôøi ñöôïc ño ngöng thôû
vaøi giaây
8- Ghi xong ,taét maùy ,thaùo gôõ ñieän cöïc,lau
da baèng nöôùc aám ,lau saïch caùc baûng
kim loaïi caém ñieän cöïc vaø daây

76. Luùc baét ñaàu

77. Khöû cöïc nhó
P
Giai ñoaïn
sôùm
Giai ñoaïn
muoän

78. Khöû cöïc thaát
q s
R

79. Ñoaïn S-T
S - T
Thaát hoaøn toaøn
khöû cöïc

80. Taùi cöïc thaát
T

81. Trôû laïi
luùc ban ñaàu

84. Bình thöôøng
P = Khöû cöïc hai taâm nhó : 0,08-0,1 giaây
P-R = Daãn xung töø nhó ñeán thaát:
0,12-0,20 giaây
qRs = Khöû cöïc hai thaát : 0,06-0,1 giaây
Q-T = Thôøi gian thu taâm ñieän cô hoïc
cuûa thaát : 0.35-0,40 giaây
T = Taùi cöïc thaát : 0,20 giaây
S-T naèm treân ñöôøng ñaúng ñieän

85. HEÄ THOÁNG 3
TRUÏC ÑOÂI
CUÛA BAYLEY
VAØ CABRERA

86. TRUÏC ÑIEÄN TRUNG BÌNH
Truïc qRs : -300 +1100
Truïc P : 200 80 0
Truïc T : 100 700

87. ÑIEÄN TAÂM ÑOÀ BÌNH THÖÔØNG