วัฒนธรรมการทำงานของบ่อไร่วิทยาคม เล่าโดย คมสัน ณ รังษี

1. วัฒนธรรมองค์กร
0
วัฒนธรรมองค์กร
บ่อไร่วิทยาคม
เรื่องเล่าจากบันทึกความทรงจาที่ดี เล็กๆ แต่ยิ่งใหญ่สาหรับเรา ชาว
เหลือง-แดง

2. วัฒนธรรมองค์กร
1
*** อ่านวัฒนธรรมองค์กรฉบับสพฐ. ฉบับเต็มได้ที่***
http://krukomsun.wordpress.com/

3. วัฒนธรรมองค์กร
2

4. วัฒนธรรมองค์กร
3

5. วัฒนธรรมองค์กร
4

6. วัฒนธรรมองค์กร
5

7. วัฒนธรรมองค์กร
6

8. วัฒนธรรมองค์กร
7

9. วัฒนธรรมองค์กร
8

10. วัฒนธรรมองค์กร
9

11. วัฒนธรรมองค์กร
10

12. วัฒนธรรมองค์กร
11

13. วัฒนธรรมองค์กร
12

14. วัฒนธรรมองค์กร
วัฒนธรรมองค์กรแบบ"บ่อไร่วิทยาคม"
เคยมีผู้มีศึกษาดูงานที่โรงเรียนของเรา เมื่อทราบว่าเรามีวัฒนธรรมการบริหารจัดการองค์กรแบบองค์กร
แห่งการเรียน รู้(LO.) ก็มักจะถามพวกเราบ่อยครั้งว่าทาอย่างไรในการทางานในโรงเรียนที่ทาให้คนทุกคน รู้สึก
ร่วมไปด้วยกันว่านี่คือองค์กรหรืองานขององค์กร มิใช่ของใครคนใดคนหนึ่ง หรือทางานที่รอการสั่งการมาจาก
ผู้บริหารเพียงอย่างเดียว
เรามันจะบอกเล่าถึงวัฒนธรรมองค์กร หรือวัฒนธรรมการทางานของเราว่าการทางานของอย่างของ
เราเน้น กระบวนการมีส่วนร่วมของคนในองค์กรทุกภาคส่วน ร่วมกันคิด ร่วมกันวางแผนงาน และร่วมกัน
ประเมินผล รับผิดชอบผลการดาเนินงานร่วมกันไม่ว่าสาเร็จหรือว่า
ไม่สาเร็จ
ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมประเมินผล
และร่วมรับผิดชอบผลกำร
ดำเนินงำน คือ วัฒนธรรมของเรำ
"บ่อไร่วิทยำคม"
13
เพราะฉะนั้นการดาเนินงานโครงการต่าง ๆของโรงเรียนจึงเกิดจะ
การร่วมรับรู้ตั้งแต่เริ่มต้นของกระบวนการดาเนินงาน ไม่ว่าจะเป็น
ผู้บริหารสูงสุดขององค์กรไปจนถึงลูกจ้าง เราร่วมพัฒนามาพร้อมๆ กัน
ที่ผ่านมาก่อนปิดภาคเรียนที่ 1วันที่ 1-6 ตุลาคมที่ผ่านมาพวกเราชาวบ่อไร่วิทยาคม ก็มาร่วมกันสรุป
งาน/โครงการที่ดาเนินงานร่วมกันมาของแต่ละกลุ่มในพวกเราทราบกัน

15. วัฒนธรรมองค์กร
นั่งกันเป็นกลุ่มสาระ ใครมีโน๊ตบุ๊ก ใครมีเครื่องพิมพ์ หรือแม้กระทั่งใครมีของกินอะไรก็ยกมาทาและ
กินร่วมกัน 3 วัน
14
ประเมินโครงการเสร็จก็ทาแผนปฏิบัติการปี 2553 กันต่ออีก 2 วัน ร่วมกันทาพร้อมกันทั้งโรงเรียนทุก
คน ร่วมกันรับทราบ ร่วมกันวางแผนการดาเนินงาน (ใครทาโครงการอะไร งบประมาณเท่าไร) รับทราบทั่ว
กัน
วันที่ 7 ตุลาคม จึงกลับไปเติมพลังของชีวิตกันใหม่ บ้านใครบ้านมัน วันที่ 23 ตุลาคมจึงมาพบกันใหม่ นี่ก็
เป็นส่วนหนึ่งของการทางานของพวกเรา"บ่อไร่วิทยาคม"
ที่มา : http://www.gotoknow.org/blogs/posts/309212

16. วัฒนธรรมองค์กร
วัฒนธรรมองค์กร(บ่อไร่วทยาคม)
ิ
ผมเคยเขียนเรื่องราวกระบวนการทางานของพวกเรา "บ่อไร่วิทยาคม" เกี่ยวกับวัฒนธรรมองค์กร
หลายครั้ง และค่อนข้างจะเป็นวัฒนธรรมที่หยั่งลึกลงไปในใจของทุกคน ถึงกระบวนการทางานต่าง ๆ
โดยเฉพาะคณะครูที่เรียนรู้และทางานมาในองค์กรนี้มายาวนานรู้สึกได้ แม้ปัจจุบันเราจะพบว่ามีบุคลากร
ใหม่มากกว่าครึ่ง แต่กระบวนการในการทางานก็พยายามให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกันผ่านระบบทีม
กระบวนการมีส่วนร่วม ร่วมคิด ร่วมทา ร่วมประเมินผล และร่วมรับทั้งผลสาเร็จและร่วมค้นหาจุดที่
ต้องพัฒนาร่วมกัน ถือว่าเป็นวัฒนธรรมองค์กร ที่คนรุ่นใหม่ขององค์กร จาเป็นต้องเรียนรู้ และร่วมสานต่อ
ยกระดับองค์กรให้เป็นองค์กรที่ทุกคนเป็นเจ้าของ แม้ว่าสิ่งที่พวกเราต้องการไปให้ถึง คือ การเป็น"องค์กร
แห่งการเรียนรู้" หรือ"โรงเรียนแห่งการเรียนรู้" จะเป็นภาระกิจที่เรา
มองว่าเป็นสิ่งที่ท้าทายยิ่ง ในสภาวะการเปลี่ยนผ่านของสังคม
กำรมีส่วนร่วมของทุกคน
ปัจจุบัน
"วิสัยทัศน์องค์กร" จึงเป็นสิ่งที่พวกเราทุกคน ร่วมคิด ร่วมกัน เป็นวัฒนธรรมองค์กรที่ยิ่งใหญ่
กาหนดภาพอนาคตขององค์กรของพวกเราต้องการไปถึงจุดหมาย
ปลายทางดังกล่าว ซึ่งแน่นอนมันย่อมต้อง"ท้าทาย มีพลังและมีความ
เป็นไปได้"
และเมื่อวันอังคารที่ผ่านมางานแผนงานฯ คุณครูสุลคน์ ณ รังษี ก็มาชวนพวกเราทั้งหมดมาร่วมกัน
ั
กาหนดวิสัยทัศน์องค์กร กันใหม่ เพื่อทาแผนพัฒนาการศึกษาของโรงเรียนใหม่
15
ที่จริงแล้วก่อนการพาคิด พาทา ในวันอังคาร ท่านผู้อานวยการวีรศักดิ์ วรรณรัตน์ ก็ชวนหัวหน้างาน
หัวหน้ากลุ่มสาระฯ และรองผู้อานวยการมาร่วมกันคิด ร่วมกันคุยถึงทิศทางการทางานก่อนหน้านี้แล้ว
ก่อนที่จะเป็นเวทีของคณะครูในวันอังคาร ซึ่งเป็นวันประชุมและนิเทศภายในประจาสัปดาห์
"เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้เพื่อสร้างคนดี มีคุณธรรม ก้าวทัน เทคโนโลยี ใช้ชีวิตพอเพียง"
เป็นวิสัยทัศน์เดิมที่พวกเราใช้พัฒนางานกันมา
หลังจากที่พวกเราร่วมกันวิเคราะห์ทิศทางในอนาคตข้างหน้า เราก็ได้คาหลัก ซึ่งพวกเราคิดว่าเราต้อง
พัฒนา และสานงานต่อ คือ "โรงเรียนแห่งการเรียนรู,้ โรงเรียนมาตรฐานสากล ,เศรษฐกิจพอเพียง,
คุณธรรมจริยธรรม"
มาถึง"เศรษฐกิจพอเพียง" มีน้องคนหนึ่งเพิ่งมาอยู่กับพวกเราแค่ประมาณ 2 เดือน เสนอว่า"เศรษฐกิจ
พอเพียง" ต้องเป็น "หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง"เน้นว่าต้องเป็น"ของ"
ผมคิดในใจว่า น้องเพิ่งมาอยู่กับพวกเรา สองเดือน แต่เค้ามีองค์ความรู้ และค่อนข้างชัดเจนในเรื่องนี้
เป็นสิ่งที่ดีมาก ซึ่งเราไม่ควรมองข้ามความคิด และการพัฒนาคนและงานในอนาคต
วิสัยทัศน์ที่พวกเราร่วมกันคิดกันได้จานวน 12 กลุ่ม ได้แก่

17. วัฒนธรรมองค์กร
1. เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ เพื่อสร้างคนดี มีคุณธรรม สู่มาตรฐานสากล ใช้ชีวิตตามหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2. เป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ มุ่งสู่มาตรฐานสากล เพื่อสรรสร้างคนดี มีคุณธรรม ก้าวทัน
เทคโนโลยี ใช้ชีวิตพอเพียง
3. เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ เพื่อสร้างคนดี มีคุณธรรม ใช้ชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง สู่มาตรฐานสากล
4. เป็นคนดี มีคุณธรรม นาความรู้ มุ่งสู่มาตรฐานสากล
5. เป็นโรงเรียนดีใกล้บ้าน สู่มาตรฐานสากล
6. เป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ สู่มาตรฐานสากล เป็นคนดี ใช้ชีวิตอย่างพอเพียง
7. มุ่งสู่สากล สร้างคนมีคุณธรรม ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
8. เป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ ใช้ชีวิตพอเพียง มุ่งสู่สากล
9. มุ่งสู่สากล เป็นคนมีคุณธรรม ใช้ชีวิตพอเพียง
10.เป็น โรงเรียนแห่งการเรียนรู้ เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ สู่มาตรฐานสากล พัฒนาผู้เรียนให้เป็นคนดีมี
คุณธรรม ก้าวทันเทคโนโลยี ใช้ชีวิตพอเพียง
11.เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ คู่คุณธรรม สู่มาตรฐานสากล บนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง
12.เรียนดี กีฬาเด่น เน้นคุณธรรม นาสู่มาตรฐานสากล
1 ใน 12 ก็มีแนวคิดของผมเองอยู่ด้วย !!
16
ก่อนที่จะมาการลงความเห็นกันว่าจะเลือกประเด็นใด ครูสุลัคน์ ก็ชวนคิดต่อว่าควรเลือกในสิ่งที่คิดว่า
"ใช่" ก่อน เพื่อให้เกิดความชัดเจน รอบคอบในการเลือก และไม่หลุดประเด็นสาคัญ แล้วมาเลือกกันใน
ลาดับสุดท้าย โดยแนวคิดที่เข้ารอบในลาดับสุดท้าย(เหมือนนางงามเลย)ต้องมีคะแนนเสียงในการรับรอง
มากกว่ากึ่งหนึ่งของสมาชิกที่มีอยู่
ปรากฏว่าในรอบสุดท้ายคัดกรองแล้วเหลือ 3 จาก 12 ได้แก่
1. เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ คู่คุณธรรม สู่มาตรฐานสากล บนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง
2. เป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ มุ่งสู่มาตรฐานสากล เพื่อสรรสร้างคนดี มีคุณธรรม ก้าวทัน
เทคโนโลยี ใช้ชีวิตพอเพียง
3. เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ เพื่อสร้างคนดี มีคุณธรรม ใช้ชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง สู่มาตรฐานสากล
ซึ่งในลงมติกันในรอบสุดท้าย เราก็ได้วิสัยทัศน์ขององค์กรเราที่ว่า
"เราจะเป็นโรงเรียนแห่งการเรียนรู้ เพื่อสร้างคนดี มีคุณธรรม ใช้ชีวิตตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง สู่มาตรฐานสากล"
เป็นวิสัยทัศน์ที่เกิดจากกระบวนการร่วมคิด ร่วมฝัน ด้วยกัน

18. วัฒนธรรมองค์กร
ถือว่าเป็น"วิสัยทัศน์"ที่สมบูรณ์แบบในบริบทของ"บ่อไร่วิทยาคม" ผ่าน"วัฒนธรรมองค์กร" ของพวกเรา
คือ การมีส่วนร่วม
17
แม้สิ่งที่ได้จะไม่ใช่สิ่งที่ผมเสนอไปทั้งหมด แต่สิ่งที่ได้ เป็นสิ่งที่พวกเราส่วนใหญ่ต้องการให้มันเกิด
ขึ้นกับองค์กรของเรา ผมก็ยอมรับ ด้วยความยินดี
ใช้เวลา 2 ชั่วโมงกว่า จบลงในเวลาประมาณ 19.25 น. สาหรับวิสัยทัศน์ ยังเหลือพันธกิจ
เป้าประสงค์ และยุทธศาสตร์ ก่อนลงไปถึงแผนงาน โครงการที่เราต้องดาเนินการต่อ
ที่มา: http://www.gotoknow.org/blogs/posts/472015

19. วัฒนธรรมองค์กร
KM. ที่ MK.
ผมเคยพูดเล่น ๆ จริง ๆ กับน้อง ๆว่าการจัดการความรู้ หรือที่เรียกกันสั้น ๆว่า “KM.” นั้น
สุดท้ายเราต้องทา “MK.” กัน ซึ่งเสมือนเป็นความสนุกสนานขององค์กร ความสุขขององค์กรด้านการเรียนรู้
ร่วมกันไม่คิดว่า MK. มันจะมาเร็ว ติดจรวดอะไรปานนั้น
เพราะ เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม ที่ผ่านมา น้อง ๆทีมวันพุธที่รับผิดชอบกิจกรรมสุนทรียสนทนาสร้างสุข
เมื่อถึงวันอังคารที่เราเว้นจากการประชุมมาเป็นประชุมอังคารเว้นอังคาร นั้นได้วางโปรแกรมไปโรบินสัน สาขา
จันทบุรีกัน ตามโปรแกรมเดิมคือการดูหนังร่วมกันทั้งหมด เมื่อมีการสารวจความต้องการในการดูหนังของทีม
วันพุธ เสร็จสรรพ
ฤกษ์ของการออกเดินทางจากโรงเรียนไปโรบินสัน สาขาจันทบุรี เวลา 16.30 น. โดยพร้อมกันก่อนที่
MK. ซึ่งอยู่ชั้นล่าง
กคนก็ไปรวมตัวกันที่ MK.กันก่อนเพื่อทากิจกรรมร่วมกัน โดยกิจกรรมก็เป็นการถอดรหัสตัวเลข 4
หลัก โดยน้อง ๆทีมวันพุธ แจกให้แต่ละคนก่อนไปจันทบุรี
ผม พูดแซวกับน้อง ๆ ว่าแม้นจะไปปลดปล่อยสมองทั้งที ยังหนีไม่พ้น ยังมีเรื่องมาให้ขบคิด และ
เรียนรู้อีกน่ะ โดยมีคาถามถอดรหัสอยู่ 10 ข้อ
เรา ไปกันเป็นทีม รถ 7 คัน รวมกันไป แต่ละคันก่อนไปถึงจันทบุรี ก็คิดเกมส์ถอดรหัสนี้ไปตลอด
เส้นทาง คนที่นั่งไปคันผม ถึงขนาดว่าโทรศัพท์ไปขอตัวช่วยลูกศิษย์ที่เรียนอยู่ตามมหาวิทยาลัย ช่วยคิด
ถอดรหัส (เล่นเอาเครียดก่อน ไปผ่อนคลายสมองเสียอีก)
ผมคิดในใจว่า “ไอ้ โรงเรียนเรานี้ มันทาอะไร ที่ไม่ต้องเรียนรู้ กันบ้างไม่เป็นหรือไงว่ะเนี๊ย นี่ขนาดน้อง
วันพุธ 3 คน มาอยู่โรงเรียนมากสุดในทีมแค่ 2 ปี ถ้าคนอยู่มานานจะขนาดไหน”
18
องค์กรสร้างสุข
เข้าไปใน MK. ก็แลดูตื่นๆ ของคนในร้านแล้ว เพราะพวกเราไปกันเป็นหมู่คณะ หอบลูก หอบหลานกัน
ไปเต็มที่อยู่แล้ว ครูบ่อไร่ไม่เคยทิ้งครอบครัว

20. วัฒนธรรมองค์กร
พอทานสุกี้กันเสร็จก็มาเฉลยเกมส์ถอดรหัส เสียงก็เฮฮากัน คนในร้านก็แปลกใจแล้วว่าทาอะไรกัน
(ต้องขออภัย)
ก็สนุก มีความสุข ได้ใจกันเหลือเกินครับ 19
ซึ่งสุดท้ายเราก็ไม่มี ใครดูหนังกัน เพราะตกลงกันว่าเอาแค่ได้มาทานสุกี้ร่วมกัน ก็มีความสุขแล้ว ทานเสร็จก็
ช็อปปิ้ง กันตามความสนใจก็แยกย้ายกันกลับ ด้วยความรู้สึกที่ดี
แม้จะไปไม่ถึงเรื่องของ MK. ที่ผมคิด Managements Knowledge คือ ความรู้ที่ต้องจัดการ(ผมคิด
ของผมคนเดียว)ไม่รู้จะได้หรือเปล่า วานผู้รู้แนะนา
แต่ก็ถือว่าเป็นความสนุกสนานของครอบครัว/องค์กร ความสุขของครอบครัว/องค์กรด้านการเรียนรู้ร่วมกัน
แล้วจริง ๆ MK. มันจะมาเร็ว จริงๆครับท่าน

21. วัฒนธรรมองค์กร
อย่างไรก็ต้องขอบคุณคุณครูวันพุธ ที่รังสรรค์กิจกรรม สาหรับพวกเราได้ประทับใจมาก คือ
ครูสรัญญา ครูปรียาภรณ์ ครูกรรณิการ์
20
และคนนี้ครับ
ที่มา: http://www.gotoknow.org/blogs/posts/289262