ctu552- bab 5 metafizik

1. KULIAH 5
METAFIZIK

2. APAITU
METAFIZIK?
 Meta + fizik:
 meta = melampaui/melebihi/di atas;
 fizik = alam bersifat material/fizikal;
 metafizik = suatu yang melampaui batasan fizikal.
 Metafizik kajian peringkat kedua (second order
studies).
 Dua pengertian utama metafizik:
 berunsur falsafah – kajian pada peringkat yang paling
abstrak, atau paling umum mengenai sesuatu
perkara/fenomena/alam.
 Contoh: jauhar kerusi, sebab dan akibat.
 berkaitan keagamaan – fenomena di luar alam nyata.
 Contoh: hidup selepas mati, syurga, neraka.
 Benda ghaib tidak boleh dibuktikan dengan deria yang
bukan rasional dan empirikal.

3. APAITU
METAFIZIK?
 Terdapat empat nama mengenai cabang
falsafah ini iaitu:
 “first philosophy”
 “first science”
 “wisdom”
 “theology”

4. BIDANG
PERBINCANGAN
METAFIZIK
 Ontologi (teori tentang hakikat)
 Sebab-akibat (causality) dan kosmogoni (asal-usul
alam semesta)
 Kosmologi (fenomena alam semesta)
 Minda (mind) dan jirim (matter)
 Kehendak bebas (free-will) dan ketentuan
(determinism)

5. Diantarapersoalan-
persoalanyangdikaji
dalamilmumetafizik:
 Adakah tuhan wujud?
 Siapa tuhan yang sebenar?
 Apakah hakikat manusia?
 Apakah hubungan di antara manusia
dengan Tuhan?
 Apakah hubungan manusia dengan
Alam?

6. HUBUNGANINSAN
DENGANALAM

7. TEORI
MATERIALISME
 Apa-apa yang boleh dilihat/wujud.
 Contoh: gunung-ganang, nasi kandar.
 Menganggap kewujudan jasad dan jirim itu
hakiki (real).
 Idea tidak mempunyai realiti yang tersendiri dan
bergantung pada sesuatu yang bersifat jasad.
 Idea datang dari otak, masih ada kaitan dengan
jasad (otak).
 Menafikan hal-hal kerohanian/tidak nampak.
 Menolak agama.
 Oksigen dan angin sesuatu yang dapat dikesan
dengan pancaindera kerana ada kesan.

8. TEORI
IDEALISME
 Kewujudan benda-benda yang bukan material.
 Idea tidak bersifat jirim atau fizikal.
 Cara hendak interpretasi kewujudan idea ataupun
kewujudan yang dibincangkan dalam agama seperti
contoh jin.
 Realiti bukan bersifat material, tapi bersifat mental atau
bersifat idea/kerohanian.
 Pelopor: George Berkeley.
 Tidak mengenali jasad yang di luar sana, tetapi hanya
imej akan jasad.
 Realiti tidak ditanggapi secara langsung, tetapi
ditanggapi ialah sensasi objek.
 Hanya alam minda yang wujud dan alam fizikal tidak
dapat dikenali dengan secara langsung.
 Buka ruang kepada kepercayaan rohani, contoh roh.

9. METAFIZIK
KEAGAMAAN
Realiti tidak terhad pada jasad.
Agama realitinya bukan terbatas
pada material dan idea,
merangkumi kedua-dua.
Agama menolak fahaman
materialisme.

10. HUBUNGANINSAN
DENGANTUHAN

11. HUBUNGAN
VERTIKALINSAN
 Dibincangkan dalam natural theology dan
philosophy of god.
 Adakah Tuhan wujud?
 Teisme:
 Fahaman bahawa tuhan itu wujud, walaupun
kewujudannya tidak dapat dikesan.
 Monoteisme – tuhan itu esa.
 Politeisme – tuhan wujud lebih dari satu.
 Ateisme:
 Fahaman realiti alam tidak wujud, yang wujud
hanya material.

12. HUBUNGAN
HORIZONTAL
INSAN
 Insan ialah alam yang kecil (alam saghir), alam ialah
alam yang besar (alam kabir).
 Mekanisme
 Alam dan manusia diandaikan seperti mesin dan makhluk
ialah mekanik.
 Proses mental untuk menerangkan fenomena ialah seragam
dari sudut kelakuannya.
 Determinisme
 Tindakan manusia boleh diterangkan secara sebab-musabab
atau mengikut hukum yang ditetapkan.
 Dibahagikan kepada dua:
 Intrinsik: setiap kejadian berlaku disebabkan diri sendiri.
 Ekstrinsik: setiap kejadian berlaku disebabkan oleh faktor
luaran/di luar kawalan manusia.
 Naturalisme
 Alam wujud secara nyata dan objektif.
 Contoh: Darwinisme – alam wujud secara sendiri.

13. SISTEM-SISTEM
METAFIZIK

14. SISTEM-SISTEM
METAFIZIK
 Saintisme:
 ideologi materialistik yang menyamakan
seluruh realiti dengan material.
 anti-metafizik.
 Agnostisisme:
 Fahaman bahawa manusia tidak boleh
mengetahui adanya tuhan atau pun tidak.
 Fahaman manusia terhad terhadap tuhan.
 Beza dengan ateisme – ateisme nafi tuhan,
agnostisisme tidak mampu memahami tuhan.

15. PERKEMBANGAN
ILMUMETAFIZIK

16. PERKEMBANGAN
ILMUMETAFIZIK
Auguste Comte:
 Teologi
 Metafizik
 Sains
Ernst Mach (sains = positivisme)
 Sistem falsafah berdasarkan fakta
yang nyata dan hukum-hukum sains.
 Sesuatu pernyataan dapat diterima
jika diuji kebenarannya secara
empirikal.

17. PERKEMBANGAN
ILMUMETAFIZIK
 Lewat abad ke-19 – para failasuf sains yang
tidak menyenangi pemikiran mistik dan
tidak rasional masyarakat Eropah.
 Respons terhadap pemikiran primitif.
 Menolak sebarang perkara yang tidak boleh
disahkan (not verifiable) dengan pengalaman
dan tidak mempunyai apa-apa makna.
 Ia dihidupkan semula oleh Moritz Schlick
secara rasminya pada tahun 1925 bersama
Ernst Mach.
 Sains menggantikan metafizik (saintisme).

18. SENARIODANKAJIAN
KES

19. SOALAN1
Apakah pegangan manusia yang
akan menjadi rakyat yang
bermanfaat kepada negara? Apa
hujah anda?

20. SOALAN2
Analisis pegangan anda dalam
kehidupan beragama.