Azərbaycan Təbiblər Birliyi ( ATB )

1. Azərbaycan Tibb Universiteti
Mövzu : Azərbaycan Tibb Universitetinin tarixi

2. Azərbaycan Tibb Universiteti 1930-cu il may ayının 9-da Bakı
Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universitetinin) tibb
fakültəsi bazası əsasında yaradılmışdır.

3. BU-nun tibb fakültəsinin təşkilində Tiflisdə (Tbilisidə) yeni yaradılmış
Zaqafqaziya Universiteti bağlandıqdan sonra Bakıya gələn V.İ.Razumovski,
İ.İ.Şirokoqorov, F.İ.İlyin və b. ilə yanaşı, sonralar məşhur alimlər, akademiklər,
professorlar olmuş gənc azərbaycanlı həkimlərdən M.Mirqasımov,
M.Topçubaşov, A.Şahtaxtinskaya, Q.Ağabəyov və b. fəal iştirak etmişlər.
M.Mirqasımov M.Topçubaşov V.İ.Razumovski

4. Bakı Dövlət Universitetinin tibb fakültəsinin sərbəst
institut kimi fəaliyyətə başladığı dövrdə institutun ilk
rektoru vəzifəsini müvəqqəti olaraq o zaman
Azərbaycan SSR Xalq Səhiyyə Komissarı vəzifəsində
çalışan professor M.N.Qədirli icra etmişdir. 1931-ci ilin
mart ayının 25-də M.N.Qədirli şəxsi ərizəsinə görə ATİ-
nin direktoru (rektoru) vəzifəsindən azad edilmiş və
Azərbaycan SSR Xalq Səhiyyə Komissarının 1931-ci il
29 mart tarixli 71 №-li əmrinə əsasən ATİ-nin direktoru
(rektoru) vəzifəsinə Nadir Сəlil oğlu Məmmədli təyin
edilmişdir

5. Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun ilk rektoru professor Möhsün
Nəcməddin oğlu Qədirli (İsrafilbəyov) olmuşdur. O, 1934-cü ildən etibarən
Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun səhiyyə təşkili kafedrasının professoru
və kafedra müdiri vəzifələrində işləmiş, eyni zamanda Azərbayjan SSR XSK
yanında malyariya və b. tropik xəstəliklərə qarşı mübarizə komitəsinə sədrlik
etmişdir.
Möhsün Nəcməddin oğlu Qədirli (İsrafilbəyov)

6. Azərbaycanda malyariya ,traxoma və b. yoluxucu xəstəliklərin ləğv
edilməsində M.Qədirlinin böyük rolu olmuşdur. O, 1937-ci ildə əsassız olaraq
xüsusi göstərişlə işdən çıxarılmış, həbs edilərək güllələnmə cəzasına məhkum
edilmiş, ölümündən sonra bəraət qazanmışdır(Başqa bir məlumata görə,
M.Qədirli 1937-ci ildə yox, 1941-ci ildə repressiya qurbanı olmuşdur. Bu
versiya düzgün hesab edilmir).

7. Sonrakı illərdə isə(1931-ci ilin mart ayından 1932-ci ilin iyun ayına
qədər ), N.Məmmədli instituta rəhbərlik etmişdir. Fəaliyyətə başladığı ilk
ildə Tibb İnstitutunun 2 fakültəsi var idi: müalicə - profilaktika və
sanitariya-profilaktika fakültələri. 1925-ci ildə təşkil edilmiş Azərbaycan
Diş Həkimliyi İnstitutu ləğv edilərək, onun bazası əsasında ATİ-nin
müalicə-profilaktika fakültəsinin stomatologiya şöbəsi yaradılmışdı.

8. 1932-ci ilin iyun ayında ATİ-nin rektoru vəzifzəsinə görkəmli dövlət
və elm xadimi professor Əziz Məmmədkərim oğlu Əliyev təyin
edildi.Böyük alim həmçinin, 1956-cı ildən ömrünün sonuna qədər
Azərbaycan Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutuna rəhbərlik
etmişdir.
Əziz Əliyev
ADHTİ

9. 1932-ci ildə artıq Tibb İnstitutunun 10 ixtisas üzrə həkim hazırlayan 5
fakültəsi var idi:
1) stomatoloji şöbəyə malik olan müalicə-profilaktika fakültəsi - terapevt,
cərrah və stomatoloq ixtisasları verirdi;
2) sanitariya-profilaktika fakültəsi 4 ixtisas - qida gigiyenası, mənzil-
kommunal gigiyena, istehsalat müəssisələrinin sanitariyası və
epidemiologiya üzrə mütəxəssis hazırlayırdı;
3) ana və uşaqların mühafizəsi fakültəsi mama-ginekoloq və pediatr
ixtisasları vermək hüququna malik idi;
4) tropik təbabət fakültəsi - tropik xəstəliklər üzrə həkimlər hazırlayırdı;
5) axşam növbəsində işləyən müalicə-profilaktika fakültəsi verdiyi
ixtisaslara görə eyniadlı gündüz fakültəsini təkrarlayırdı. 1933-cü ilin
mart ayında sanitariya-profilaktika və tropik təbabət fakültələri
birləşdirildi və yeni yaradılan fakültə "sanitariya-gigiyena" fakültəsi
adlandırıldı.

10. 1937-ci ildə Tibb İnstitutundan ayrılan bir neçə kafedranın bazasında
Azərbaycan Əczaçılıq İnstitutu yaradıldı. Lakin maddi-texniki
təchizatının zəif olması və Böyük Vətən müharibəsi ilə əlaqədar olaraq
kadr çatışmazlığı bu institutun uzun müddət fəaliyyət göstərməsinə
imkan vermədi. 1942-ci ildə əczaçılıq institutu ləğv edilərək, onun
əsasında Tibb İnstitutunun əczaçılıq fakültəsi təşkil edildi.

11. Milli kadrların yetişdirilməsi üçün əməli tədbirlərin həyata
keçirilməsi, institutda ilk tibbi kitabxananın yaradılması,
Azərbaycan dilində ilk dərslik və dərs vəsaitlərinin,
monoqrafiya və elmi məqalələrin çap edilməsi, "Tibb
kadrları uğrunda" adlı qəzetin, "Azərbaycan Tibb Jurnalının"
nəşri, tələbə və məzunların, elmi iş aparan tədqiqatçıların
digər ölkələrin iri tibb ocaqlarında təcrübə toplamalarına
diqqət yetirilməsi, ölkə daxilində yayılmaqda olan
epidemiyaların qarşısının alınması məqsədilə keçirilən
genişmiqyaslı tədbirlər professor Əziz Məmmədkərim oğlu
Əliyevin Tibb İnstitutuna rəhbərlik etdiyi dövrü
səciyyələndirən xüsusiyyətlərdəndir.

12. Bakı Dövlət Universitetinin ilk buraxılışı 1922-ci ildə oldu və 30 məzuna şərəfli
həkim adı verildi. Onların arasında iki azərbaycanlı qız da var idi: sonralar
elmlər doktoru, professor adı alan Adilə Şahtaxtinskaya və məşhur həkim
Ceyran xanım Sultanova.
Adilə Şahtaxtinskaya

13. Əziz Əliyevin rəhbərlik etdiyi illərdən sonra instituta M.Əliyev (1938-1942),
Z.Məmmədov (1943-1946), Bahadur Eyvazov (1946-1964), X.Həsənov (1964-
1968), B.Məcidov (1968-1972), Z.Quliyeva (1972-1983), Y.Məmmədov (1983-
1992) rəhbərlik etmişlər. 1992-ci ildən noyabr, 2015-ci ilədək Azərbaycan
Tibb Universitetinə SSRİ Dövlət Mükafatı Laureatı, Polşa elmlər
akademiyasının həqiqi üzvi, Ümumdünya Onkoloqlar və Avropa Bərpa
Cərrahlığı Assosiasiyalarının üzvü, əməkdar elm xadimi, tibb elmləri doktoru,
professor Ə.T.Əmiraslanov rəhbərlik etmişdir.

14. 1991-ci il 4 fevralda Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə ATİ-yə
Universitet statusu verilmişdir, o vaxtdan etibarən institut N.Nərimanov
adına Azərbaycan Tibb Universiteti adlanır.
Son illərdə qabiliyyətli gənc alimlər öz elmi-tədqiqatlarını doktoranturada
davam etdirirlər. Hazırda Universitetdə 142 elmlər doktoru və 692 elmlər
namizədi çalışır.

15. Diqqətinizə görə təşəkkürlər