Paghahambing ng Pagsasaling Ingles-Filipino alinsunod sa simulain at batayanmichael saudan
The document discusses guidelines for translating from English to Filipino based on principles and standards. It provides examples of English phrases and their most accurate Filipino translation to choose from. Key challenges in translation between the two languages are explored, including differences in spelling systems and idiomatic expressions rooted in cultural differences. Literal translations are avoided and the goal is to convey the spirit or message of the original statement.
Paghahambing ng Pagsasaling Ingles-Filipino alinsunod sa simulain at batayanmichael saudan
The document discusses guidelines for translating from English to Filipino based on principles and standards. It provides examples of English phrases and their most accurate Filipino translation to choose from. Key challenges in translation between the two languages are explored, including differences in spelling systems and idiomatic expressions rooted in cultural differences. Literal translations are avoided and the goal is to convey the spirit or message of the original statement.
The document provides guidance on designing outcomes-based education (OBE) syllabi for business courses. It discusses moving from traditional, content-based teaching to learner-centered OBE. It outlines factors to consider like learners, teachers, subject matter and learning outcomes. It also provides a 9-step process to develop an OBE syllabus, including articulating course outcomes, identifying topics and learning activities, assessing learning, and providing an instructional plan and schedule. The document emphasizes aligning all syllabus elements like outcomes, topics, activities and assessments to ensure a cohesive OBE approach.
3. SLIDESMANIA.COM
Ayon sa Bibliya, noong pasimula
ay may iisa lamang wika ang
mga tao. Sa paglipas ng panahon
nagkaroon ng halos hindi
mabilang na wika ang mga tao.
(Genesis 11:1-9)
4. SLIDESMANIA.COM
Sa kasalukuyan, ayon sa
Ethnologue: Languages of the
World, 15th ed. (2005) at CIA
World Fact Book, ang mga bansang
Papua New Guinea, Indonesia at
Nigeria ang tatlong bansa na may
pinakamaraming lenggwahe na
sinasalita; 820, 742 at 516 ayon sa
pagkakasunod-sunod.
5. SLIDESMANIA.COM
Ang Pilipinas ay may 180
lenggwahe na pinagsasaluhan
nating mga Filipino. Ang
FILIPINO (ang ating Pambansang
Wika) at INGLES ang dalawang
wikang opisyal sa bansa.
6. SLIDESMANIA.COM
Ang dayalekto ay wika ng tao
noong natutong magsalita. Ito
ang wikang ginagamit sa tahanan
ng isang pamilya, ang wikang
ginagamit sa limitadong pook o
pamayanan.
7. SLIDESMANIA.COM
Ang dayalekto ay varyasyon ng
wika. Sa dayalekto nakikita na may
pagkakaiba ang salita, ang bigkas,
ang tunog at sa tono o intonasyon,
pagbuo ng pangungusap. Maaaring
mali ang istruktura at iba ang mga
salita ngunit ang gumagamit ay
nagkakaintindihan at
nagkakaunawaan.
9. SLIDESMANIA.COM
Samantala ang wika ay may higit
na malawak ang nasasakupan at
higit na marami ang mga
gumagamit. Ang wika gaya ng
Filipino at Ingles ay higit na
maunlad dahil sa may ma-agham
na pag-aaral sa wika, may sariling
tuntunin sa istruktura sa grammar
at sintaksis.
10. SLIDESMANIA.COM
Sa larangan ng linggwistika
pantay-pantay lahat ng wika,
walang inperyor at superyor na
wika. Wika man o dayalekto,
malayang nakapagpapahayag ng
kaisipan o saloobin.
11. SLIDESMANIA.COM
1. Nagkakaroon ng pagbabago
ang wika batay sa iba’t ibang
sitwasyon gaya ng pook, antas
sa buhay, propesyon o pinag-
aralan at lipunang ginagalawan
o kinabibilangan.
12. SLIDESMANIA.COM
a. Istandard na Dayalekto –
ang wikang ginagamit ay
katanggap-tanggap sa lahat ng
antas ng lipunan sa mga
pormal na usapan, sa paaralan,
unibersidad, pamamahayag o
broadcast o anumang
pagpupulong.
13. SLIDESMANIA.COM
b. Idyolek – nagpapakilala ng
kakayahan ng nagsasalita
bunga ng kaalaman, karanasan
o pag-aaral, paraan ng
pagsasalita o uri ng wikang
ginamit, timbre ng boses o
kwaliti ng boses o paboritong
ekspresyon ng nagsasalita.
14. SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
Halimbawa:
• Ano, alright, okay, actually, by the way,
as a matter of fact.
• Maaaring makilala ang nagsasalita kung si
Pangulong Ramos, Pangulong Estrada o
Pangulong Arroyo, aon sa tono o timbre ng
boses.
15. SLIDESMANIA.COM
c. Dayalektong Pampook – ang
mga salita ay nagkakaiba-iba
dahil sa pook na pinagmulan.
Halimbawa:
Batangas Bulakan
Mabanas Mainit
Malibag Marumi
Amargoso ampalaya
16. SLIDESMANIA.COM
d. Dayalektong Pamanahon – ang wika
ay nababago sa paglipas ng panahon.
Ang mga panitikan na nasulat sa
panahon ni Balagtas, Rizal, Lope K.
Santos ay naiiba sa kasalukuyang
panahon. Maliban sa nabagong
istruktura, maligoy ang mga
pangungusap at may salitang hindi na
ginagamit sa pagsasalita at pagsulat.
19. SLIDESMANIA.COM
Ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog
na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng
mga taong kabilang sa isang
kultura. (Henry Gleason, w.t.)
20. SLIDESMANIA.COM
Tulad ng lahat ng bagay sa
mundo na may kaniya-kaniyang
katangian, kakayahan at kaangkupan;
ang hikaw na para sa tainga lamang,
ang tsinelas na para sa paa, ang
pinto na para sa pintuan, ang hagdan
para sa hagdanan ay ganoon din
naman tayong mga nilalang may
pagkakaiba, may kanya-kanya tayong
katangian.
21. SLIDESMANIA.COM
Kung minsan, mayroon tayo
na wala sa iba o kaya nama’y
mayroon ang iba na wala naman
tayo at pwede rin namang
mayroon tayong halos
magkakapareho kung minsan;
tulad na lamang sa usapin ng
wika.
22. SLIDESMANIA.COM
Lahat tayo ay nagwiwika
para magkaunawaan at magkaisa,
magkagayon pa man, mayroon pa
ring kaniya-kaniyang katangian
at pagkakaiba batay sa gamit.
May kasabihan nga sa Ingles na
“Variety is the spice of life.”
23. SLIDESMANIA.COM
Yumayabong ang ating
Wikang Pambansa sa
pagkakaroon ng pagbibigay ng
kasingkahulugan sa ating mga
salita at iba’t ibang istilo o
pamamaraan ng pagkakabuo
ng mga ito.
24. SLIDESMANIA.COM
Bagama’t di mabatid ang
pinagmulan at pinakadahilan, di
na lingid sa ating kaalaman ang
mabilis na pagsulong at pag-
unlad ng wika sapagkat ito ay
buhay, hindi dapat pigilan.
25. SLIDESMANIA.COM
Bawat lipunang ating
ginagalawan ay may kaniya-
kaniyang pagkakakilanlan, ang
mga barayti ng wika na ito ay
makatutulong sa bawat indibidwal
upang ang pangangailangan ng
lipunan ay masabayan at
mapagbigyan.
28. SLIDESMANIA.COM
1. DAYALEK
-Wikang ginagamit ng
isang partikular na rehiyon na
may natatanging tono, punto,
bokabularyo at istraktura ng
pangungusap. Ang punto ay
may kaugnayan sa paraan ng
pagbigkas ng isang tao gamit
ang kanyang wika.
30. SLIDESMANIA.COM
2. IDYOLEK
-ito ang varayti ng wika na
nakabatay sa nakasanayang gawi o
katangian sa pagsasalita ng isang
indibidwal. Pagkakaiba ng paraan
ng pagsasalita, maaaring depende
sa edad, kasarian o antas sa
lipunan.
31. SLIDESMANIA.COM
A. Karaniwang idyolek ng mga
estudyante sa mga paaralang
pribado at eksklusibo sa Metro
Manila: Taglish o Enggalog (code
mixing o palit-koda).
32. SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
Halimbawa:
“It’s not that na galit na galit ako. It’s
just that. Nakakasabaw. SOBRA.”
“Grabe. Solid talaga.”
“Hindi naman ako one-sided. Hindi ba
dapat multiple murder sa halip na
rebellion?”
“Kaya kung true yung 2012, ok na rin
yon. Kawawa younger generations.”
33. SLIDESMANIA.COM
B. Pansinin kung paano
nagkakaiba-iba ang idyolek ng mga
sumusunod na brodkaster kahit pa
silang lahat ay gumagamit ng
isang wika, nabibilang sa isang
larangan at naninirahan marahil
lahat sa Metro Manila:
40. SLIDESMANIA.COM
C. Prominente rin ang idyolek ng
mga sumusunod na personalidad
kung kaya madalas silang gayahin
ng mga impersonators: Kris
Aquino, Gloria MacapagalArroyo,
Mel Tiangco, Anabelle Rama, Ruffa
Mae Quinto, Mirriam Defensor-
Santiago, Manny Pacquio at
Mommy Dionisia.
42. SLIDESMANIA.COM
3. SOSYOLEK-batay sa
katayuan o status ng isang
gumagamit ng wika sa
lipunang kanyang ginagalawan–
mahirap o mayaman; may
pinag-aralan o walang pinag-
aralan; kasarian; edad atbp.
salik o factor.
44. SLIDESMANIA.COM
4.REGISTER- sa
pamamagitan ng estilo at
“code” na ginagamit sa
pakikipagkomunikasyon, ang mga
taong kapwa gumagamit nito ay
walang duda na nagkakaunawaan
lalo na kung may kinalaman sa
propesyon, gawain at hilig.
47. SLIDESMANIA.COM
5. PIDGIN -Nabubuo dahil
sa paghahalo-halo ng higit sa 2
wika. Ito ang varayti ng wikang
ginagamit ng mga taong may
magkakaibang pinagmulang wika.
48. SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
Halimbawa:
“You go there….sa ano…there in the
banyo… (English carabao)
“ako benta mga prutas sa New Year para
swerte” (Chinese na sumusubok mag-
Filipino)
“what’s up, madrang piporrr”(Koreanong
si Ryan Bang sa kaniyang programa)
49. SLIDESMANIA.COM
6. CREOLE- Varayti ng
wika na unang naging pidgin at
kalaunan ay naging likas na
wika. Nagkaroon nito sapagkat
may komunidad ng mga
tagapagsalita ang nag-angkin
dito bilang kanilang unang wika.
53. SLIDESMANIA.COM
“Nasa kamalayan na ng mga
pilosopo sa ika-18 siglo ang
pagkakaroon ng mga uri o
varayti ng wika na nakikita sa
katayuang panlipunan ng isang
indibidwal.” -Williams, 1992
54. SLIDESMANIA.COM
Dito nagsimula ang mga pag-
aaral sa varayti ng wika na
naging bahagi ng larangan ng
sosyolinggwistika. At sa pagdaan
ng panahon, nagbunga ito ng
mga teorya at konsepto kaugnay
ng pagtuturo at pagkatuto ng
wika.
55. SLIDESMANIA.COM
A. SOSYOLINGGWISTIKO TEORYA
• Ang wika ay panlipunan at ang
speech ay pang-indibidwal.
• “Ang wika ay isang
kasangkapan ng sosyalisasyon,
na ang mga relasyong sosyal
ay hindi matutupad kung wala
ito.” -Sapir, 1949.
56. SLIDESMANIA.COM
“Ang wika ay hindi kumpleto sa
sinumang indibidwal o
nagsasalita, nagagawa lamang
ito sa loob ng isang kolektibo o
pangkat.” -Saussure, 1915
58. SLIDESMANIA.COM
1. Code Switching o Palit-koda
• Ang isang nagsasalita ay
gumagamit ng iba’t ibang
varayti ayon sa sitwasyon o
okasyon. Paghahalo ng Ingles
at Filipino.
60. SLIDESMANIA.COM
2. Panghihiram – Panghihiram
mula sa isang varayti tungo sa
isa pang varayti dahil ito’y
walang mga katumbas na salita
/Lexical borrowing. Pagkain mula
sa ibang bansa na may kulturang
dala mula sa pinagmulan nito
(Cultural color) at pagbabago sa
teknolohiya.
62. SLIDESMANIA.COM
B. TEORYANG AKOMODASYON
(Howard Giles, 1982) – kaugnay
ito ng mga teorya sa pag-
aaral/pagkatuto ng pangalawang
wika sa linguistic convergence at
linguistic divergence. Nakapokus
ito sa mga taong kasangkot sa
sitwasyong pangwika.
64. SLIDESMANIA.COM
1. Linguistic Covergence
-ipinapakita na sa interaksyon
ng mga tao, nagkakaroon ng
tendensiya na gumaya o bumagay
sa pagsasalita ng kausap para
bigyang-halaga ang pakikiisa,
pakikipagpalagayang-loob,
pakikisama o kaya’y pagmamalaki
sa pagiging kabilang grupo.
66. SLIDESMANIA.COM
Mahalaga ang pananaw na ito sa
varayti ng wikang Filipino lalo
na kaugnay ng attityud sa
paggamit ng inaakalang mas
superior na varayti kumpara sa
mas mababang varayti depende
sa katayuan ng kanilang wika sa
lipunan.
67. SLIDESMANIA.COM
Mahalaga ang pananaw na ito sa
varayti ng wikang Filipino lalo
na kaugnay ng attityud sa
paggamit ng inaakalang mas
superior na varayti kumpara sa
mas mababang varayti depende
sa katayuan ng kanilang wika sa
lipunan.
69. SLIDESMANIA.COM
1. Interference Phenomenon-
ipinapakita ang pagkakaroon ng
IP sa pagbuo ng mga varayti ng
Filipino. Makikita ang
impluwensya ng unang wika sa
pagsasalita ng Filipino ng mga
kababayan natin sa iba’t ibang
rehiyon.
72. SLIDESMANIA.COM
2. Interlanguage- tinatawag na
estruktura (mental grammar) ng
wika na nabubuo o nakikintal sa isip
ng tao sa proseso ng pagkatuto niya
ng pangalawang wika. Sa kalagayang
ito nagkakaroon ng pagbabago sa
grammar sa pamamagitan ng
pagdaragdag, pagbabawas o
pagbabago ng mga tuntunin ng wika.
73. SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
Halimbawa:
• Ang paglalagay ng mga panlapi sa mga
salitang Ingles kahit na ito ay wala sa
diksyunaryong Ingles sa ating pang-araw-
araw na interaksyon tulad ng:
presidentiable, boarder, bed spacer, mailing.
76. SLIDESMANIA.COM
Nagkakaroon ng pagbabago
ang wika sa taong nagsasalita o
gumagamit ng wika. Kung sino
ang kausap o tagapakinig (tenor
of discourse) anong paksa ang
pinag-uusapan (field of
discourse) at paraan o paano
nag-uusap (mode of discourse).
77. SLIDESMANIA.COM
A. Paraan o paano nag-uusap (mode
of discourse) – usapang pasalita o
usapang pasulat. Sa usapang pasulat
mas pormal ang mga salita,
sumusunod sa mekaniks ng pagsulat,
gumagamit ng bantas. Kung pasalita
maaaring nangangatwiran, may
pagkamagalang, nagliligawan, nag-
aaway, balita, showbiz.
78. SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
Halimbawa:
1. Nagbayad po kami nang tama at nasa oras, bakit
po kami pinutulan ng ilaw?
2. Magandang araw po. Kami po ay kasapi ng
Kabataang Barangay, naatasan po kami na
gumawa ng sensus tungkol sa bilang ng mga
naninirahan sa ating pook.
3. Nakakalungkot isipin na pumanaw na ang
pinagpipitaganan at hinahangaan na alagad ng
sining.
79. SLIDESMANIA.COM
B. Paksa ng pinag-uusapan
(Field of discourse) – nauukol
ito sa layunin at paksa
larangang sangkot ng
komunikasyon. Ang mga salita
ay batay sa larangan na
tinatalakay o pinag-uusapan.
80. SLIDESMANIA.COM
SLIDESMANIA.COM
Halimbawa:
a. Tungkol sa Komunikasyon – radyo, telebisyon,
cellphone, e-mail, internet at wika.
b. Tungkol sa elektroniks – transmitter, alternator,
automatic control regulator, boltahe at iba pa.
c. Tungkol sa panitikan – nobela, tula, dula,
maikling kuwento, awit, aklat, manunulat,
kasaysayan at iba pa.
d. Tungkol sa pagpipinta – brass, canvas, kulay ng
pinta, larawan o paksa, kuwadro, ilaw at iba pa.
81. SLIDESMANIA.COM
C. Tono ng kausap (Tenor of
discourse) – nagbabago ang wikang
ginagamit depende sa kausap.
Nagkakaroon ng pagbabago kung ama
sa anak, magkaibigan, professor sa
estudyante, magkasintahan, pangulo
ng kompanya at empleyado.
