Ang Pitong Gamit ng Wika
Ang wikang Filipino ay kunwari na tinatawag nating salamin ng kultura ng ating bansa at ang tanging puso ng ating bayan dahil ito mismo ay nagbibigay-buhay sa kasarian ng ating bayan, Pilipinas. Ang isang bansang walang sariling wika at hindi matapat na tinatangkilik ng mamamayan ay isang bayang walang sariling bandila at walang kultura. Sa ganon, tayo, mga Pilipino, ay may ating sariling wika at yun ay tinatawag nating wikang Filipino. Syempre, bawat bayan rin naman ay may kani-kanilang wika rin. Sa pag-gagamit ng sariling wika, tiyak na magpupuyos ang kalooban ng isang tao kunwari may kommunikasyon sa isa’t isa na mga Pilipino sa kanilang mga emosyon. Sa sariling wika, dito maibahagi at mapagunawan sa kung ano ang mapapahayag ng isang tao.
Ang wikang Filipino rin ay may maraming kani-kanilang gamit. Lahat ng mga wika sa isang bansa ay hindi lang basta-bastang ginagamit sa pagbibigay kommunikasyon kundi ito’y magagamit rin sa ibang aspekto. Ang mga aspetong ito ay tinatawag na gamit ng wika na kung saan ay may maraming mga halimbawa nito.
Ang Pitong Gamit ng Wika
Ang wikang Filipino ay kunwari na tinatawag nating salamin ng kultura ng ating bansa at ang tanging puso ng ating bayan dahil ito mismo ay nagbibigay-buhay sa kasarian ng ating bayan, Pilipinas. Ang isang bansang walang sariling wika at hindi matapat na tinatangkilik ng mamamayan ay isang bayang walang sariling bandila at walang kultura. Sa ganon, tayo, mga Pilipino, ay may ating sariling wika at yun ay tinatawag nating wikang Filipino. Syempre, bawat bayan rin naman ay may kani-kanilang wika rin. Sa pag-gagamit ng sariling wika, tiyak na magpupuyos ang kalooban ng isang tao kunwari may kommunikasyon sa isa’t isa na mga Pilipino sa kanilang mga emosyon. Sa sariling wika, dito maibahagi at mapagunawan sa kung ano ang mapapahayag ng isang tao.
Ang wikang Filipino rin ay may maraming kani-kanilang gamit. Lahat ng mga wika sa isang bansa ay hindi lang basta-bastang ginagamit sa pagbibigay kommunikasyon kundi ito’y magagamit rin sa ibang aspekto. Ang mga aspetong ito ay tinatawag na gamit ng wika na kung saan ay may maraming mga halimbawa nito.
2. • Ang wika ay ginagamit sa komunikasyon.
• Napagbubuklod ng wika ang grupo ng tao.
• Lingguwistikong Komunidad- Nagkakaroon ng
panlipunang dimensyon ang wika dahil napagsasama-
sama nito ang mga tao upang makabuo ng isang
komunidad tungo sa pagtupad ng isang tungkulin,
pagkilos, at kolektibong ugnayan sa ikauunlad ng bawat
isa.
3. 1. MAY KAISAHAN SA PAGGAMIT NG WIKA AT NAIBABAHAGI
ITO SA IBA- homogenous ang wika, ibig sabihin iisang anyo
at uri o barayti ang wikang ginagamit. (Chomsky, 1965;
Lyons, 1970)
2. NAKAPAGBABAHAGI AT MALAYA ANG KASAPI SA
TUNTUNIN NG WIKA AT INTERPRETASYON NITO (Hymes,
1972)- katulad ito ng kinagawiang interpersonal na
komunikasyon gamit ang pahiwatig ng mga Pilipino.
(Maggay, 2005)
3. MAY KAISAHAN SA PAGPAPAHALAGA AT PALAGAY
HINGGIL SA GAMIT NG WIKA (Labov, 1972)
4. • Ang lingguwistikong komunidad ay umiiral lamang sa sektor,
grupo, o yunit na nagkakaunawaan sa iisang gamit nila ng
wika (homogenous) na may kaisahan sa uri o anyo.
• Nagkakaintindihan sila sa tuntunin nito, at naibabahagi ng
bawat isa ang parehong pagpapahalaga at damdamin sa
paggamit nila ng wika at pakikitungo nila sa isa’t isa.
Halimbawa:
1. Sektor- mga manggagawa na malay sa kanilang
karapatan at tungkulin sa bayan na nagbubuklod sa
pagsapi sa kilusang paggawa.
5. 2. Grupong Pormal- Bible study group na
nangangaral ng Salita ng Diyos.
3. Grupong Impormal- barkada
4. Yunit- Team ng basketbol; organisasyon ng mga
mag-aaral sa paaralan.
6. • Ang tunguhin ng multikultural na komunidad ay “pagkakaisa sa
gitna ng pagkakaiba”.
• Hindi kaisahan kundi pagkakaisa dahil iba’t ibang salik, anyo,
kinapopookan, pananaw, at marami pang iba ang
pinanggagalingan ng indibidwal.
• Sa usapin ng wika, nagiging iba-ba, samot-sari, o marami ang
mga wika dahil sa multikultural nating katangian, identidad, at
pinagmulan (heterogenous).
• Sa multikultural na komunidad, multilingguwal ang mga kasapi
nito. Ang ugnayang nabubuo ay naghahangad ng pagkakaisa
sa gitna ng pagkakaiba.
7. Halimbawa:
1. Internasyonal- United Nations; UNICEF; at iba pa
2. Rehiyonal- European Union; ASEAN; at iba pa
3. Pambansa- mga bansa at estado na may iba’t ibang
etnolingguwistikong pangkat tulad ng Pilipinas,
Indonesia, Japan at iba pa.
4. Organisasyonal- Microsoft; Google; Nestle; at iba pa.
8.
9. • Ito ang uri ng wika na nililikha at ginagamit ng isang
pangkat o uring panlipunan.
• Isang halimbawa nito ang jejemon na pinauso at
ginamit ng isang sangay ng lipunan natin na nakaugat
sa kulturang popular ng kabataang gumagamit ng text
messaging sa kanilang komunikasyon.
10. MGA HALIMBAWA NG SOSYOLEK:
• Repapips, ala na ako datung eh (Pare, wala na akong
pera)
• Oh my God! It’s so mainit naman dito. (Naku, ang init
naman dito!)
• Wa facelak girlash mo (walang mukha o itsura ang gelpren
mo o kaya ay pangit ng gelpren mo)
• Sige ka, jujumbagin kita! (sige ka, bubugbugin kita!)
• May amats na ako ‘tol (may tama na ako kaibigan/kapatid
o kaya ay lasing na ako kaibigan/kapatid)
11. • Ito naman ay ang natatangi’t espesipikong paraan
ng pagsasalita ng isang tao.
• Sa pamamagitan nito ay kung minsan nakikilala
natin o nagiging marka ito ng pagkakakilanlan ng
isang tao.
• Halimbawa: Paraan ng pagsasalita ni Kris Aquino
12. • “Magandang Gabi Bayan” ni Noli de Castro
• “Hindi ka namin tatantanan” ni Mike Enriquez
• “Ito ang iyong Igan” ni Arnold Clavio
• “Hoy Gising!” ni Ted Failon
• “Ang buhay ay weather weather lang” ni Kim Atienza
• “I shall return” ni Douglas MacArthur
• “P%@#!” ni Rodrigo Duterte
MGA HALIMBAWA NG IDYOLEK
13. • Ito ay ang uri ng pangunahing wika na nababago,
o nagbabago, o nagiging natatangi dahil
ginagamit ito ng mga taong nasa ibang rehiyon o
lokasyon.
• Halimbawa: Tagalog na nanganak ng uri o barayti
tulad ng Tagalog-Batangas, Tagalog-Cavite,
Tagalog-Maynila, at iba pa.
14. • May iba’t ibang katawagan o termino na pareho
naman ang kahulugan. Halimbawa ang setaw at
sitaw na bigkas ang pagkakaiba.
• Ang sintones at dalandan o dalanghita na sa
termino naman nagkakaiba.
16. •Ito ay ang uri ng wika na nakabatay sa
propesyonal o panlarangang basehan.
•Sa iba’t ibang disiplina, may angkop na
pananalita at espesyalisadong terminong
dapat gamitin na partikular sa larangan.
•Halimbawa: Iba ang wika ng mga inhinyero,
iba rin ang wika ng mga abogado at nasa
hukuman, at iba rin ang wika ng mga eksperto
sa iba’t-ibang larangan.