Ang araling ito ay naglalaman ng mga impormasyon batay sa bahagi ng panalita. Ilalahad dito ang kahulugan at kahalagahan nito sa pagbuo ng pangungusap. Bukod pa dito, tatalakayin din ang kahulugan at paraan ng paggamit isang simuno sa pangungusap. Gayundin ang pag-alam sa kahulugan ng panaguri at mga uri nito.
Morpolohiya ang tawag sa pag-aaral ng pinakamaliit na uri ng salita. This presentation helps the readers to understand what morpolohiya means and to study the vocabulary.
2. Ito ay salitang naglalarawan o
nagbibigay-turing sa pangngalan
o panghalip upang mabigyang-
diin ang kakaibang katangian sa
iba.
3. KAYARIAN NG PANG-URI
a)Payak
Ito ay mga likas na salita at walang
panlapi.
Halimbawa:
buhay payat pula itim
b)Maylapi
Ito ay binubuo ng mga salitang
ginagamitan ng mga panlaping magkauri.
4. Halimbawa:
kasama maginoo mabuhangin iyakin
k)Inuulit
Ito ay maaaring payak na inuulit at may
unlaping ka-, ma-, o may-.
Halimbawa:
makintab-kintab sunud-sunod kaaya-aya
karapat-dapat baku-bako gabi-gabi
d)Tambalan
Ito ay binubuo ng pinagtambal na
dalawang payak na pang-uri.
5. Halimbawa:
agaw-buhay ngising-aso taus-puso
KAURIAN NG PANG-URI
1)PANG-URING PANLARAWAN
Ang pang-uring nagsasaad ng anyo, hugis
at katangian ng pangngalan o panghalip.
Halimbawa:
Malinis ang kanyang budhi.
Si Manny Pacquiao ay bantog na
boksingero.
Mabait si Angelo.
6. a)Lantay
Walang tinutukoy kundi ang
katangian ng pangngalang nilalarawan.
Walang hambingang nangyayari dito.
Halimbawa:
Sariwang isda ang dala ni Paolo mula
sa Dagupan.
Si Mary ay maputi.
Magaling si Anna.
7. b)Pahambing
Ito ay pang-uring nagtutulad ng
dalawang pangngalan o panghalip.
URI NG PANG-URING PAHAMBING
• Magkatulad o Patas na Paghahambing
Ang dalawang bagay o tao na inuuri ay
nagtataglay ng magkatulad na katangian. Ito ay
gumagamit ng mga panlaping sing-, kasing-,
magsing-, magkasing-, tulad, gaya, kahawig,
kawangis at kamukha.
Halimbawa:
Magkasimputi sina Cynthia at Julissa.
Simbait ng kanyang lolo si Fidel.
Kamukha ni Renz si Aj.
8. • Di-magkatulad
Ang pinaghahambing ay hindi
magkapatas ng katangian. Gumagamit ito ng
salitang lalo, higit, kaysa, di-gaano, di-
gasino, di-lubha, di-totoo, mas at kaysa.
Halimbawa:
Mas pandak si Dagul kay Mahal.
Higit na madaldal ang mga guro kaysa
sa mga abogado.
Si Pao ay di-gasinong matalino tulad ni
Arkin.
9. k)Pasukdol
Naghahambing ng isang pangngalan o
panghalip sa dalawa o higit pang pangngalan o
panghalip. Ginagamit dito ang mga panlaping
pinaka-, pagka-, napaka- at kasama ang inuulit
na salitang-ugat; kay at salitang-ugat na
inuulit; ka-an at kasama ang salitang-ugat na
inuulit at ilang pariralang gaya ng ubod ng,
sukdulan ng, hari ng, ulo ng at iba pa.
Halimbawa:
Pinakamalinis ang paaralan namin.
Ubod ng lawak ang lupain nila sa aming
barangay.
Pagkabait-bait ng guro namin.
10. 2)PANG-URING PAMILANG
Ang pang-uri na naglalahad ng dami
o bilang ng pangngalan at panghalip. Ito
ay tiyak o di-tiyak na bilang.
URI NG PANG-URING PAMILANG
a)Patakaran o Kardinal
Ginagamit ito sa pagbilang o pagsasabi
ng dami.
11. Halimbawa:
isa, dalawa, labingwalo, sandaan, sanlibo,
sanglaksa(10,000), sangyuta(100,000),
sang-angaw(1,000,000)
b)Panunuran o Ordinal
Ito ay ginagamit sa pagpapahayag ng
pagkakasunud-sunod ng mga pangngalan. Ito
ay ginagamitan ng panlaping pang- at ika-.
Halimbawa:
una ikasampu pangalawa
ikalawa pang-una pangsampu
12. k)Pamahagi (Fraction)
Ginagamit ito sa pagbabahagi o pagbubukod
ng ilang hati ng isang kabuuan. Ginagamit dito ang
panlaping ika- at katambal ang salitang bahagi at
panlaping ka na buhat sa ika.
Halimbawa:
ikatlong bahagi kalahati bahagdan(1/100)
katlo (1/3) ikaapat na bahagi limang-kanim(5/6)
d)Palansak (Collective)
Nagsasabi ito ng bukod na pagsasama-sama
ng anumang bilang ng tao, bagay, at iba pa.
13. Halimbawa:
isa-isa isahan apatan iisa sanda-sandaan
tig-isa tigtatlo tig-isang daan tig-iisa
e)Pahalaga (Unitary)
Ginagamit ito para isaad ang halaga ng
bagay o mga bagay. Ginagamit dito ang mga
panlaping mang at tig-.
Halimbawa:
mamera(mang-pera) tig-isang pera
mamiso(mang-piso) tiglimang piso
14. f)Patakda
Ito ay nagsasaad ng tiyak na bilang at
walang iba kundi iyon o hanggang doon na
lamang.
Halimbawa:
iisa lalabintatlo lilimahin
*KATAPUSAN*