B-WCo

1. Koalicioni i Grave Ballkanike vëll. II
Nxitëse e Start-Up Social për Mbështetjen e Sipërmarrjes Femërore në
Ballkan
(2020-1-EL01-KA204-078936)
BIZNESIT PËR SIPËRMARRËSIT SOCIALE DHE SI TË
NGRITET NJË NDËRMARRJE SOCIALE

2. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Qëllimet
Pas përfundimit të këtij moduli, ju duhet të jeni në gjendje të përmbushni sa vijon :
• është
• Shpjegoni ndryshimet midis modeleve të biznesit të ndërmarrjeve tregtare dhe
modeleve të biznesit të ndërmarrjeve sociale
• Përshkruani shembuj të modeleve të biznesit të cilat u zbatuan me sukses nga
sipërmarrësit socialë.
• Të dini se si të krijoni një ndërmarrje sociale
Fjalët kyçe: Modeli i Biznesit Sipërmarrja Sociale Plani i biznesit për NS

3. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Përkufizimet
"Një model biznesi përshkruan arsyetimin se si një organizatë krijon,
jep dhe kap vlerën ”
Alexander Osterwalder & Yves Pigneur (2010) në Gjenerimin e Modeleve të Biznesit
• Modeli i biznesit, i quajtur edhe modeli ekonomik,
i referohet strategjisë ekonomike të miratuar nga një kompani me qëllim rritjen e saj
fitimi
• Cili është roli i modelit të biznesit?
• Fokusohuni në 3 pika thelbësore: tregu i synuar nga kompania , procesi i krijimit të vlerës dhe çmimi i vlerës
Çfarë
është një
model
biznesi?

4. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Përkufizimet
• Dizajni i modelit të biznesit të ndërmarrjeve sociale:
Kombinimi i fitimit dhe qëllimit në praktikë
• Për të dhënë ndikim social
• SE kanë një komponent të katërt në modelin e tyre të biznesit: "modeli i
ndikimit social" që përshkruan se si gjenerohet ndikimi social dhe drejton të
gjitha vendimet e biznesit.
Çfarë
është një
model
biznesi
për SE?

5. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Modeli i biznesit të korporatës kundrejt
modelit të ndërmarrjes sociale
Burimi: https://dragonflycollective.com.au/social-enterprise-business-models-part-one
/

6. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Krijimi me vlerë të dyfishtë - Spektri hibrid
Burimi: http://www.4lenses.org/Setypology/se_in_context

7. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Roli i qeverisë dhe aktorëve kryesorë joshtetërorë në sipërmarrjen
sociale
Burimi: Bozhikin, I. et al. (2019)

8. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Si mund ta kategorizojmë modelin e biznesit për
ndërmarrje sociale?
• Tipologjia e modeleve të biznesit social të propozuar nga
Wolfgang Grassl (2012)
• 9 lloje të modeleve të biznesit social
• Ai kombinon tre faktorë të rëndësishëm të modelit të
biznesit social: misionin, llojin e integrimit dhe popullsinë
e synuar me tre kategoritë tradicionale të biznesit (biznes,
jofitimprurës dhe hibrid).
• Pavarësisht nga lloji i modelit të biznesit, ndërmarrjet
sociale dallohen me misionin e tyre, nevojën për integrim
dhe popullatën e synuar.
Llojet e
modelev
e të
biznesit
të SE

9. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
1. Modeli i mbështetjes së sipërmarrësit
✔ Sipërmarrësi social "shet" shërbimet e mbështetjes së
biznesit drejtpërdrejt tek sipërmarrësit dhe i ndihmon
sipërmarrësit të ndërtojnë dhe përmirësojnë biznesin e tyre
✔ Mbështetja mund të marrë formën e shërbimeve të
konsulencës, trajnimit, mikrofinancës ose mbështetjes
teknike
✔ Këta “klientë” më pas shesin produktet dhe shërbimet e
tyre në tregun e hapur. Organizatat që bëjnë pjesë në këtë
kategori mund të përfshijnë organizatat e zhvillimit
ekonomik, organizatat e shërbimit të zhvillimit të biznesit
dhe mikrofinancuesit
✔ Burimi kryesor i të ardhurave: shitja e shërbimeve të
biznesit
http://www.4lenses.org/Setypology/se_in_context

10. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
2. Modeli i ndërmjetësit të tregut
✔ Ndërmarrja sociale zakonisht ndihmon klientët e saj -
sipërmarrës të tjerë - individë, prodhues të vegjël ose
kooperativa, duke lehtësuar aksesin e tyre në tregje duke
ofruar shërbime të synuara.
✔ P.sh.: Aktivitetet e marketingut, zhvillimi i produktit, huatë
financiare dhe më shumë. duke i shtuar kështu vlerën
produkteve të klientëve
✔ Për shembull, një organizatë që ndihmon fermerët e vegjël
përmes marketingut dhe u shet të korrat e tyre do të hynte
në këtë kategori.
✔ Burimi kryesor i të ardhurave: shitja e shërbimeve për
përfituesit

11. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
3. Modeli i Punësimit
✔ Ndërmarrja sociale ofron mundësi për punë dhe trajnime
për të përvetësuar aftësitë e klientëve të saj – përfituesve
✔ Përfituesit - zakonisht janë personat që kanë pengesa në
gjetjen e një pune (të pastrehët, personat me aftësi të
kufizuara, etj.)
✔ Në këtë mënyrë, modeli lejon të gjenerohen të ardhura nga
punonjësit, të cilat paguajnë kostot e sipërmarrësit social, të
cilat të ardhura mund të përdoren për të ofruar shërbime
për ata që kanë nevojë. Ky model është adoptuar nga
shumë organizata dhe organizata rinore për personat me
aftësi të kufizuara
✔ Burimi i të ardhurave: shitjet në tregun e lirë

12. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
4. Modeli i tarifave për shërbim
✔ Një nga modelet më të zakonshme të biznesit të SE
✔ SE krijon shërbimet sociale që ofron në treg. Në këtë
mënyrë, ajo ia shet shërbimet e saj sociale drejtpërdrejt
klientit përfitues, një individi ose grupi personash ose një
pale të tretë.
✔ Në këtë mënyrë, ndërmarrja sociale merr të ardhura nga
shitja e shërbimeve për përfituesit dhe vetëfinancohet. Për
më tepër, të ardhurat neto mund të përdoren për të
subvencionuar programe të tjera sociale që kanë nevojë për
financim
✔ Shumë spitale, shkolla, muzeume, shërbime komunale
përdorin modelin tarifë për shërbim në një shkallë më të
madhe ose më të vogël.

13. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
5. Modeli i klientit me të ardhura të ulëta
✔ Është një variacion i modelit Tarifa për shërbim
✔ Theksi i këtij modeli është t'u ofrojë klientëve të varfër dhe me
të ardhura të ulëta akses në produkte dhe shërbime ku çmimi,
shpërndarja, veçoritë e produktit, etj. e pengojnë aksesin për
këtë treg
✔ Shembuj të produkteve dhe shërbimeve mund të përfshijnë:
kujdesin shëndetësor (vaksinimet, barnat me recetë, kirurgjinë e
syve) dhe produktet shëndetësore dhe higjienike (kripë e
jodizuar, sapun, syze, ndihmesa për vathë, peceta higjienike),
shërbimet e shërbimeve, (energjia elektrike, biomasa dhe uji), etj
për të cilat paguajnë
✔ Burimi kryesor i të ardhurave: Shitja e përfituesve të shërbimit
me çmime më të ulëta.

14. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
6. Modeli kooperativist
✔ Një nga kategoritë më të njohura të SE
✔ Ndërmarrja sociale ofron shërbime kolektive për kooperativat, duke
gjeneruar përfitime për to
✔ Shërbimet e marra nga klientët përfitues - në lidhje me
informacionin e tregut ose shërbime të buta si negocimi, arritja e
kursimeve nga riblerja, sigurimi i aksesit në tregjet e jashtme për
mallrat dhe shërbimet e prodhuara nga anëtarët e kooperativës.
✔ Anëtarët e kooperativave gjithashtu krijojnë të ardhura, punësim
ose krijojnë shërbime
✔ Ky model ka pasur zhvillimin e tij të fuqishëm vitet e fundit me
zhvillimin e të ashtuquajturës ekonomi e platformës
✔ Burimet kryesore të të ardhurave: shitja e shërbimeve për
kooperativat - përfituese dhe tarifat e anëtarësimit

15. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
7. Modeli i Lidhjes së Tregut
✔ SE lehtëson përfaqësimin e grupeve të synuara në tregje për
shembull duke ofruar trajnime ose garanci huash
✔ Modeli është i ngjashëm me modelin ndërmjetësues, por
ndërmarrja sociale nuk ofron / shet produkte dhe shërbime
për klientët e saj.
✔ SE vepron si ndërmjetës
✔ Shumë shoqata tregtare miratojnë modelin e tregut të
lidhjeve.
✔ Burimet kryesore të të ardhurave: shitja e shërbimeve, % e
transaksioneve dhe tarifat e anëtarësimit.

16. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
8. Modeli i Subvencionimit të Shërbimit
✔ SE financon programet sociale (klientë-përfitues) duke shitur produkte ose
shërbime në treg
✔ Tipari kryesor i këtij modeli të biznesit social - shitja e produkteve ose
shërbimeve në tregjet e huaja dhe përdorimi i të ardhurave të krijuara për
financimin e programeve të tij sociale.
✔ Subvencionimi i shërbimit është një nga modelet më të zakonshme të SE,
✔ Modeli përdoret kryesisht si mekanizëm financimi. Për shembull, një firmë
ligjore mund të përdorë të ardhurat e krijuara nga praktika e rregullt ligjore e
firmës për të financuar një program social që ofron shërbime ligjore falas për
ata që kanë nevojë. Firma mund ta ekzekutojë programin jashtë zyrave të
veta dhe mund të ofrojë vetë shërbimet falas të ligjit
✔ Burimi kryesor i të ardhurave është shitja e produkteve në tregun e hapur

17. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
9. Modeli i mbështetjes organizative
✔ Ky lloj SE, si një organizatë subvencionuese e shërbimeve,
shet produkte ose shërbime në treg dhe më pas përdor një
pjesë të të ardhurave për të financuar një organizatë të
shërbimeve sociale që ofron shërbime të drejtpërdrejta për
përfituesit e saj.
✔ Ky model është zakonisht i jashtëm: aktivitetet e biznesit
janë të ndara nga programi social
✔ Ky model i SE u krijua si një mekanizëm financimi për
organizatën dhe shpesh është i strukturuar si një biznes /
filial ndihmës (organizatë jofitimprurëse ose jofitimprurëse)
në pronësi të një organizate mëmë jofitimprurëse.

18. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Modeli kompleks
✔ Një model kompleks i ndërmarrjes sociale kombinon
dy ose më shumë modele operacionale
✔ Modelet komplekse janë fleksibël
✔ Modelet kombinohen për të arritur ndikimin e
dëshiruar dhe objektivat e të ardhurave
✔ Modelet operacionale shpesh kombinohen si pjesë e
një strategjie të diversifikimit dhe rritjes natyrore
ndërsa sipërmarrja sociale maturohet.

19. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Modeli i përzier
✔ Çdo njësi brenda modelit të përzier mund të lidhet me
popullsinë e synuar, sektorin social, misionin, tregjet ose
kompetencat kryesore dhe funksionon në sektorë të
ndryshëm
✔ Për shembull, një muze, përveç ekspozitave të artit arsimor,
mund të ketë edhe një biznes të katalogut fitimprurës dhe
operacione kërkimore dhe blerjesh shumë të
subvencionuara
✔ Si të gjitha ndërmarrjet sociale, modelet e përziera vijnë në
forma të ndryshme në varësi të moshës, sektorit,
objektivave dhe mundësive sociale dhe financiare të
organizatës. Diagrami përfaqëson kompleksitetin, jo
konformitetin e formës organizative.
✔ Modelet e përziera janë shpesh një produkt i pjekurisë së
një organizate dhe përvojës së sipërmarrjes sociale

20. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
• Lejon modelin e biznesit të jetë i
thjeshtë, relevant dhe
intuitivisht i kuptueshëm,
ndërkohë që nuk thjeshton
shumë kompleksitetin e
funksionimit të ndërmarrjeve
(Osterwalder & Pigneur, 2010,
f.15).

21. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Si të krijoni një ndërmarrje sociale?
• Ndërmarrjet sociale kanë 2 karakteristika kryesore kudo në botë:
1. Primati i qëllimit social
2. Aktiviteti tregtar

22. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Fazat e krijimit të një ndërmarrje sociale
1. ËNDËRRIMI
Ndërtimi i ndërgjegjësimit për
ndërmarrjet sociale përmes
seminareve, faqeve të internetit
dhe seminareve.
∙ Motivimi
∙ Vetëvlerësimi
∙ Gjenerimi i ideve
∙ Formimi i idesë
2. EKSPLORIMI
Hulumtimi i tregut për
ndërmarrjet sociale, testimi i
fizibilitetit, zhvillimi i planit të
biznesit dhe fillimi i mbledhjes së
kapitalit për nisje.
∙ Fizibiliteti
∙ Planifikimi i biznesit
∙ Pilot
3. START-UP
Rishikimi i planit të biznesit,
ngritja e kapaciteteve të
ndërmarrjes dhe menaxhimit,
duke lëvizur drejt stabilitetit dhe
suksesit në tregun fillestar.
∙ Nisja
∙ Mbijetesa
∙ Rentabiliteti
4. RRITJA
Zgjerimi në tregje të reja ose
produkte të reja, pajisje shtesë,
aftësi të nevojshme.
∙ Plani i Rritjes/Shkallës
∙ Zbatimi i rritjes/shkallës
“ Duke dështuar të përgatitesh, po përgatitesh të
dështosh.”
Benjamin Franklin

23. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Si të shkruani një plan biznesi për një
ndërmarrje sociale?
• Planifikimi i biznesit do të ndihmojë çdo ndërmarrje sociale (SE) ose biznes me qëllim
social (SPB) që:
• Tërheqja e investimeve
• Identifikoni rreziqet
• Matni rezultatet sociale ose mjedisore
• Demonstroni se po përdorni një qasje biznesi
• Paraqitni ekipin menaxhues
• Ndërtoni aleanca
• Kontrolloni të menduarit
• Përcaktoni fizibilitetin
• Në një plan biznesi, duhet të artikuloni qartë:
1. Misioni i ndërmarrjes suaj sociale
2. Skica e veprimeve specifike për të arritur qëllimet dhe objektivat tuaja
3. Vendosni objektiva për planifikimin, matjen dhe përmirësimin e performancës
4. Projektoni burimet, kostot dhe të ardhurat e nevojshme të programit tuaj

24. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Një plan biznesi funksional për ndërmarrjet
sociale
1. Përmbledhja ekzekutive
2. Misioni , Vizoni dhe Vlerat
3. biznesit - Problemi dhe mundësia
4. Zgjidhja juaj - 4.1. Përfituesit ose klientët 4.2 . Produktet dhe Shërbimet
5. Mundësi Tregu
6. ligjor dhe rregullator
7. Menaxhimi Operativ
8. Zgjedhjet etike
9. Ndikimi social
10. Ekipi
11. Financiare

25. Mbështetja e Komisionit Evropian për prodhimin e këtij publikimi nuk përbën një miratim të përmbajtjes, e cila pasqyron vetëm pikëpamjet e autorëve, dhe
Komisioni nuk mund të mbahet përgjegjës për çdo përdorim që mund të bëhet i informacionit që përmban.
Këshilla për fillimin e suksesshëm
• Sigurohuni që të keni personin e duhur në krye
• Ndërtoni ekipin e duhur
• Ju ndoshta do të drejtoni një biznes me burime të kufizuara
• Gjërat ndryshojnë kështu që do t'ju duhet të bëni rishikime të rregullta.
• Burokracia duhet të mbahet në minimum dhe komunikimi i mirë ekipor është thelbësor
• Ndërtoni besim me të gjithë anëtarët e stafit, jo vetëm me menaxhmentin
• Mos e hiqni syrin nga topi për sa i përket tregut
• Marketingu nuk ndalet kurrë
• Ki durim
Kreativiteti,
Qëndruesh
mëria,
përkushtim