2. • Qellimi kryesor i ketij studimi eshte fokusuar ne financimin e
ndermarrjeve t vogla dhe te mesme ne Shqiperi, perfshire edhe teknikat
ne menyren e kredidhenies, format qe ofrohen nga bankat dhe
institucionet mikrofinancuese.
• Objektivat :
Identifikimi I menyrave se cilat jane format e financimit
Si behet kreditimi I SME-ve nga bankat dhe institucionet
mikrofinancuese, problemet dhe pakeneqesite qe lindin mes tyre
Tirane ,2013
2
3. Zhvillimi ekonomik do te thote nje hap perpara.Biznesi i Vogel dhe I
Mesem luajne nje rol kryesor ne zhvillimin ekonomik ne kete aspekt,
ato jane motorri I ekonomise se nje vendi. Jane burim themelor per
vende pune, krijojne nje fryme sipermarrjeje dhe novacioni ne vend.
Prandaj dhe eshte e rendesishme dhe ngjall interes per mjaft banka dhe
kompani te huaja per te financuar keto ndermarrje.
Kontributi i SME-ve vleresohet se siguron rreth 75% ne PBB si dhe
punesimin e rreth e 62% e te punesuarve ne sektorin privat.
Forcini i sektorit financiare eshte ceshtja me e rendesishme per
mundesimin e funksionimit me sukses te ndermarrjeve te vogla dhe te
mesme.Sektori financiare Shqipetar eshte akoma ne fazen e hershme te
zhvillimit.Ka disa institucione financiare te huaja qe marrin pjese ne
financimin e ndermarrjeve te vogla dhe te mesme ne Shqiperi, si
pershembull Banka Italio-Shqipetare.
Tirane ,2013
3
4. Pjesa me e madhe e bankave ofrojne depozita bankare, pagesa dhe
sherbime kredi te SME. Statistikisht nuk ka ndryshime te rendesishme
midis ekspozimit te huadhenies per bankat qe operojne ne vendet e
zhvilluara me ato ne vendet ne zhvillim.
Skalla e aprovimit te huadhenies eshte e njejte per SME dhe
ndermarrje te medha.
Sasia e huadhenieve te sigurta e firmave te medha eshte pergjithesisht
e ulet ne vendet e zhvilluara krahasuar me vendet ne zhvillim,
Perqindja e interesit te vendosur nga banka qe operojne ne vende te
zhvilluara eshte me e ulet se e atyre qe operojne ne vendet ne zhvillim
Tirane ,2013
4
5. Financimi i SME-ve pervecse nga fondet e veta familjare ne
Shqiperi vjen nga tre burime:
Tirane ,2013
5
6. Financimi i SME-ve ne Shqiperi behet nepermjet sistemit bankar
tregtar. Aktualisht, bankat tregtare nuk jane kaq te interesuara te
ofrojne hua afatgjata investimi per SME-te, per shkat te riskut te larte te
supozuar.
SME-te ne Shqiperi financohen mbeshteten edhe nga qeveria Italiane
nepermjet programit Italio-Shqipetar per zhvillimin e SME-ve.
Gjithashtu SME-te financohen edhe nga banka e institucione
mikrofinanciare ne Shqiperi ku mund te permendim:
• Intesa Sanpaola Bank Albania
• Fondi BESA etj.
Tirane ,2013
6
7. • Programi ka si qëllim të kontribuojë në rritjen ekonomike dhe sociale
të Shqipërisë, lehtësimin e sistemit të kreditimit të SME-ve shqiptare,
duke favorizuar ekonominë formale
Normat e Interesit të Aplikuara:
Maksimumi 5.5% interes vjetor për kreditë në Euro
Maksimumi 8.5% interes vjetor për kreditë në Lek
Periudha e shlyerjes së kredisë nga 3 deri në 8 vjet.
Periudha e mospagimit (paguhet vetëm interesi):
nga 1-2 vjet
Tirane ,2013
7
8. Ky Program është i financuar nga Qeveria Italiane dhe
përfshin tre komponentë të rëndësishëm:
25 milion
Euro
2,5 milion Euro
Fond Garancie,
Linjë Kredie
në favor të
ndërmarrjeve të
vogla dhe të
mesme
i cili mbështet
ndërmarrjet e
vogla dhe të
mesme për
marrjen e
kredive, kur ato
kanë mungesë
kolaterali.
Tirane ,2013
1,7 milion Euro
Asistencë
Teknike
për realizimin e
Programit
Fond Dhuratë
nga Qeveria
Italiane
8
9. Format e Kredise qe ofron per SME-te
Sherbimi
Overdraft
Kredia me
Afat
Termat dhe Kushte
Huamarrësi mund të jetë person ligjor ose individ i cili zhvillon aktivitetin
mbi 6 muaj, dhe ka xhiro vjetore nga 500.000-2.000.000 €
Huamarrësi duhet të plotësoje kriteret e bankës në lidhje me vlerën e
kreditimit.
Huamarrësi duhet te kete burime të verifikueshme për kthimin e kredisë.
Tirane ,2013
9
10. Format e Kredise qe ofron per SME-te:
Sherbimi Overdraft
Kredia me Afat
Termat dhe Kushtet
Huamarrësi mund të jetë person ligjor ose individ i cili zhvillon
aktivitetin mbi 6 muaj, dhe ka xhiro vjetore nga 500.000-2.000.000 €
Huamarrësi duhet të plotësoje kriteret e bankës në lidhje me vlerën e
kreditimit.
Huamarrësi duhet te kete burime të verifikueshme për kthimin e
kredisë.
Tirane ,2013
10
11. SME-te Ankohen:
Veshtiresia ne kreditimin e SME-ve njihet si nje faktor qe
pengon zgjerimin e sistemit te SME-ve ne Shqiperi
SME-te Ankohen
Procedura per vleresimin e kredive
jane te gjate dhe burokratike
Kekesa per nje dokumentacion te
sterzgjatur (psh:plane biznesi...)
Qendrimi skeptik, perqasje e bankave
ndaj SME-ve
Norma te larta interesi
Tirane ,2013
11
12. BANKAT ANKOHEN:
Sistemi bankar ne Shqiperi ka nje nivel te
larte likuiditetesh
Linja te shumta krediti jane krijuar nga
organizata nderkombetare
Ka diferenca te normave te interesit midis
tregjeve vendas dhe te huaj, si dhe midis
valutes dhe lekut
Si SME-te ashtu edhe bankat kane nevoja dhe interesa te
njejte per te dhene /marre para
Tirane ,2013
12
13. CFARE JANE SKEMAT DHE FONDET E GARANTIMIT
Mekanizma juridike dhe financiare, nepermjet te cilave nje pale e trete
mbulon detyrimet financiare te nje debitori ndaj nje Institucioni Financiare
Ent juridik /financiare
Ndarje kontraktuale e
riskut
Autoritete Private
Autoritete Publike
Tirane ,2013
13
14. Faktoringu eshte forma dominuese e financimit bazuar ne asete dhe eshte
nje burim i rendesishen i financimit te jashtem per korporatat dhe
ndermarrjet e mesme dhe te vogla.
Avantazhet e faktoringut ne krahasim me format e tjera te
kreditimit:
Se pari, mund te jete vecanerisht i dobishem ne vendet me ligje te
dobeta per sigurimin e kredive,
Se dyti, ne nje marredhenie faktoringu kredia eshte kryesishte e
bazuar ne cilesine e llogarive te arketueshme - dhe jo ne cilesine e
kredimarresit.
Tirane ,2013
14
15. Bankat ofrojne produkte te ndryshme per t'i ardhur ne ndihme SMEve ne mbulimin e nevojave te tyre duke filluar me financimin qe i
ndihmon ato te rriten e te zhvillohen
Per pasoje te pakenaqesive qe institucionet kredidhenese ne Shqiperi
kane ndaj SME-ve te permendura me lart, bankat perqendrohen me se
shumti ne kredi afashkurtra.
Aksesi ne informacionin financiare, ne llogarite e saj, ne Bilancin
Kontabel vleresohet shume nga Bankat ne vendet ne zhvillim.
Siperfundim, duke u bazuar ne studimet e ndryshme te trajtuara me
siper, tek aktualiteti ne Shqiperi mund te themi se SME-te jane me te
prirura te perdorin burimet e brenshme te financimit per vete faktit se
jane bankat ato qe nuk u japin shume prioritet SME-ve,
Tirane ,2013
15
16. Bankat duhet qe tu japin me shume prioritet SME-ve duke i finanacuar
ato edhe me kredi afatgjata ne menyre qe ata te rriten dhe te zhvillohen.
Sipermarresit e vegjel duhet te ofrojne dokumentacion te plote si
kolateral te mjaftueshem, plane biznesi korrekte dhe gjendje financiare
te te kompletuara pasi bankat kane shume pakenaqesi ndaj
sipermarresve te vegjel.
Eshte e nevojshme qe te prezantohet koncepti i faktoringut ne
Legjislacionin Shqiptar.Kjo mund te arrihet ose permes prezantimi te
nje projekti-Ligji per Faktoringun.
Tirane ,2013
16
