Maak van uw onderneming in Singapore een succesverhaal. Wij hebben alvast huiswerk voor u gedaan. Onze internationale zakenreisgidsen zijn onmisbaar voor uw zaken over de landsgrenzen. Vol informatie van insiders en handige weetjes over het land en het zakenklimaat. En niet te vergeten tips van andere ondernemers. Dan heeft u meteen een voorsprong.
http://www.abnamro.nl/internationaal
2. 3
inhoudsopgave
Voorwoord5
Zakenklimaat
Handelsgeest6
Economische situatie 10
Handelsrelatie16
Kansrijke sectoren 20
Zakencultuur28
Omgangsvormen32
Bedrijfsprofielen38
Zakendoen in de praktijk
Een bedrijf opzetten 40
Wet- en regelgeving 46
Douanezaken54
Visa en vergunningen 58
Productaansprakelijkheid62
Personeel66
Belastingen70
Betalingsverkeer74
Dit kan ABN AMRO voor u betekenen 78
Nuttige adressen 84
4. 6 zakendoen met Singapore 7
handelsgeest
Economisch succes
Singapore is al jaren economisch succesvol. Dit is mede te danken aan
de gunstige ligging van de stadstaat aan een drukke handelsroute met
een diepe zeehaven en een enorm achterland. Als het om het onder
nemingsklimaat gaat, staat het land al jaren in de top vijf op ranglijsten
van het International Institute for Management Development in
Lausanne (IMD), het World Economic Forum (WEF) en de Economic
Intelligence Unit (EIU). Ook op het gebied van onderwijs scoort
Singapore uitstekend. Zo heeft het land onder 25- tot 34-jarigen het
grootste aantal hoogopgeleiden ter wereld. De ontwikkeling en het
onderhoud van de fysieke infrastructuur zijn van wereldklasse en
corruptie is vrijwel afwezig.
Makkelijk zakendoen Grensoverschrijdende handelsmogelijkheden
Volgens het IMD in Lausanne werkt de overheid van Singapore zeer In een onderzoek onder 183 landen stond Singapore bovenaan op
effectief en efficiënt in vergelijking met andere overheden wereldwijd. het gebied van grensoverschrijdende handelsmogelijkheden en werk
Ook volgens de Wereldbank is het bijzonder makkelijk zakendoen in gelegenheid. Waar het de aanvraag van bouwvergunningen en de
Singapore, dat tweede staat op de ICT-ranglijst Networked Readiness bescherming van investeerders betrof, eindigde het land op de tweede
Index 2009-2010 van het WEF en de wereldwijde Business School plaats. Hoewel veel bedrijven in Singapore - deels of geheel - in staats
Institut Européen d’Administration des Affaires (INSEAD). Dat is op handen zijn, roemen de Heritage Foundation en de Wall Street Journal
Zweden na, een betere score dan alle EU-lidstaten, de Verenigde het land al 15 jaar op rij om zijn geliberaliseerde markt.
Staten en Japan.
5. 8 zakendoen met Singapore handelsgeest 9
“Hier gebeurt het. Klinkt cliché, maar Singapore is buurlanden, worden ook Vietnam en zelfs India en China tot de regio
gerekend. De distributie- en verkoopkanalen zijn goed georganiseerd
zakelijk gezien echt de harde kern van Zuidoost-Azië. en toegankelijk.
Je ziet hier dicht bij het vuur en dat voel je.”
Internet en ‘e-readiness’
Singapore was als een van de eerste landen in de regio gedigitaliseerd.
VoskampLawyers - Barbara Voskamp
De overheid lanceerde diverse programma’s om computervaardigheid
en internetkennis in alle lagen van de samenleving te stimuleren.
Enorme welvaart Vrijwel de hele bevolking is bekend met internet en elektronisch
Singapore staat bovendien in de top van de Global Competitiveness zakendoen. Meer dan 70% van de bedrijven heeft toegang tot internet,
Index van het WEF. In vergelijking met 133 andere landen, komt het 55% hiervan heeft een breedbandaansluiting.
op de tweede plaats achter koploper Zwitserland. In de afgelopen
decennia ontwikkelde Singapore zich tot een van de welvarendste
landen ter wereld. Afgaande op het bruto binnenlands product per
hoofd van de bevolking, kan Singapore zich makkelijk meten met de
voorhoedespelers in West-Europa. “We zijn om een aantal redenen in Singapore
Deze grote welvaart is mede te danken aan de handel via een diepe
terechtgekomen. Het is Azië voor beginners,
zeehaven, die tot een van de drukste op aarde behoort. Verder is er het is hier goed toeven en je kunt er
een opvallend open vrijemarkteconomie en een stabiel prijsstelsel.
Corruptie is zo goed als afwezig en de werkloosheid schommelt er makkelijk mensen naartoe sturen.
rond een schamele 2%. De economische bloei is vooral exportgedre En ze spreken Engels.”
ven, waarbij consumentenelektronica, IT-producten en farmaceutica
het speerpunt vormen. Daarnaast zit financiële dienstverlening als
BRB BV - Ralph Pinckaers
sector duidelijk in de lift.
Distributiekanalen
In de stadstaat hebben veel buitenlandse bedrijven hun regionale
hoofdkantoor gevestigd, in totaal zo’n 7.000. Zij verrichten hun
marketing, in-/verkoop en dienstverlening veelal via Singapore,
terwijl de productie ergens anders plaatsvindt. Naast de directe
6. 10 zakendoen met Singapore 11
economische
situatie
Investeringsklimaat
Vrijwel vanaf het begin van de industriële ontwikkeling hebben buiten
landse bedrijven Singapore makkelijk weten te vinden. Belangrijkste
redenen: de geografische ligging, een stabiele politieke situatie,
onovertroffen fiscale regelingen en een volledig geliberaliseerd
handelsklimaat. Aangetrokken door deze voordelen, hebben zich in
de loop der tijd duizenden buitenlandse ondernemingen in Singapore
gevestigd. Eerst hoofdzakelijk als productielocatie, maar inmiddels
is de stadstaat uitgegroeid tot een regionaal financieel, handels- en
dienstencentrum. Daarnaast is het een vestigingsplaats voor veel
regionale hoofdkantoren.
Buitenlandse investeringen Economische topscoorder
De bulk van de investeringen in Singapore komt van buitenlandse Singapore is - samen met Hongkong, Taiwan en Zuid Korea - een
ondernemingen. Hoewel de locatiekosten hoog zijn, blijft het land van de vier ‘oude’ newly industrialised economieën in Zuidoost-Azië.
aantrekkelijk voor investeerders van buiten. Dit komt vooral door de In feite is de stadstaat de status van een opkomende economie
praktische afwezigheid van corruptie en de vele internationale ontgroeid. Zo scoort de Singaporese economie volgens een verge
handelsakkoorden die het land heeft afgesloten. Tel daar vervolgens lijking van de Wereldbank al jaren het hoogste op het gebied van
een hoogopgeleide beroepsbevolking en lage belastingen bij op. zakendoen, en is het land volgens Transparency International met
De belangrijkste investeringssectoren zijn offshore oil and gas and een score van 9,2 op een 10-puntschaal nagenoeg verschoond van
related support services, elektronica en farmaceutische producten. corruptie. Ter vergelijking: Nederland staat op de eenendertigste
Buitenlandse bedrijven nemen driekwart van de industriële productie plaats op het gebied van doing business en zevende op de ranglijst
voor hun rekening en bijna 90% van de export (exclusief diensten). van Transparency International.
7. 12 zakendoen met Singapore economische situatie 13
Grote rol buitenlandse handel
Singapore is zeer dichtbevolkt, maar telt in absolute zin weinig veel gevoeliger dan de dienstensector. Toen de buitenlandse handel
inwoners (5,2 miljoen in 2011). Hierdoor leunt de economie sterk op terugviel, daalde vervolgens de industriële productie en dit versterkte
buitenlandse handel. Het totaal aan buitenlandse handel was in 2011 de economische neergang.
met 771 miljard USD dan ook bijna drie keer zo groot als het nationale
inkomen, dat 268 miljard USD bedroeg. Dit beleid heeft de economie Snel economisch herstel
geen windeieren gelegd. De gemiddelde groei bedroeg 7,6% en 7,3% Dankzij de sterke economische fundamenten konden beleidsmakers
in de jaren tachtig respectievelijk negentig van de afgelopen eeuw en de crisis met forse anticyclische maatregelen te lijf gaan, en niet zonder
5,7% in het eerste decennium van dit millennium. succes. De heftige economische neergang bleek van korte duur:
de economie groeide de laatste twee kwartalen van 2009 al met 3,3%,
Recessiegevoeligheid om in 2010 met maar liefst 14,5% toe te nemen. In 2011 kwam de
De invloedrijke rol van de buitenlandse handel op de Singaporese groei op 5,0% uit.
economie heeft ook een keerzijde. Hoewel de economie sterke macro-
economische fundamenten heeft, werd het land zeer zwaar getroffen Monetaire en politieke stabiliteit
door de mondiale recessie van 2009, net als de andere handelsgerichte Zou je een zorgenkindje van de Singaporese economie moeten
economieën in de regio. Vanaf het laatste kwartaal van 2008 tot en met noemen, dan is het de inflatie. Tussen begin 2010 en maart 2011 liep
het tweede kwartaal van 2009 kromp de economie cumulatief met deze op van -0,5% naar 5% (jaar-op-jaar). Dit heeft deels te maken
meer dan 12%. met de haast onhoudbaar sterke economische groei in 2010, met
industriële knelpunten - en dus prijsopdrijving - als gevolg. Verder had
De kwetsbare rol van de industrie ook Singapore, net als de rest van de wereld, te maken met hoge
De terugval in economische activiteit was zelfs groter dan in landen grondstof-, olie- en voedselprijzen. Met een meer gematigde groei in
die als het epicentrum van de financiële crisis kunnen worden het verschiet, zal de opwaartse prijsdruk vanuit de industrie afnemen.
beschouwd, zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.
Deze ogenschijnlijke tegenstrijdigheid komt door het feit dat
de industrie in de hele Zuidoost-Aziatische regio een groter
aandeel in het bbp vertegenwoordigt dan in Westerse “Ondernemen in Singapore is als een
landen, waar de dienstensector het leeuwendeel van zonsopkomst: je voelt dat er een mooie tijd
het bbp vormt. Doordat de industrie veel roeriger is dan
de dienstensector, werd de economische neergang aanbreekt, waarin alles mogelijk is.”
verstrekt toen de buitenlandse handel terugviel en
vervolgens de industriële productie. De industrie is AccelerAsia - Arnout Mostert
8. 14 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 15
Daarnaast werkte het monetaire beleid van de overheid dempend op
de inflatie. De centrale bank hield een tijd lang een vaste handels-
gewogen wisselkoers aan. Dit houdt in dat de ruilverhouding tussen
de Singaporese dollar en de valuta van Singapore’s handelspartners is
gebaseerd op de waarde die de handel van Singapore met elk van
deze valuta vertegenwoordigt.
Vervolgens is de centrale bank overgestapt naar een geleidelijke
waardestijging van de Singaporese dollar ten opzichte van andere
valuta. Over het geheel genomen rijst de inflatie niet de pan uit,
maar bleef deze in 2011 met 4% voor consumentenprijzen beheersbaar.
In 2012 zal de inflatie naar verwachting verder afnemen tot 2,5%.
“Vanuit Singapore heb je toegang tot China.
En India met zijn groeiende markt ligt ook vlakbij.”
BRB BV - Ralph Pinckaers
Politiek-economische rust
In mei 2011 heeft de People’s Action Party (PAP) de verkiezingen
opnieuw gewonnen. Hierdoor regeert deze partij onafgebroken sinds
het land zelfbestuur kreeg in 1959. De Worker’s Party veroverde deze
keer weliswaar zes zetels in het parlement (een opmerkelijke stijging
ten opzichte van de twee die ze hadden), maar van enige serieuze
oppositie is nog altijd geen sprake. De overwinning van de PAP houdt
in dat er tot 2016 geen wijzigingen zijn te verwachten in het onder-
nemersvriendelijke beleid van Singapore. Gunstige fiscale regelingen
en geen (of zeer lage) invoertarieven zullen het ondernemen in de
stadstaat aantrekkelijk blijven maken.
9. 16 zakendoen met Singapore 17
handelsrelatie
Singapore - Nederland
Import en export
Nederland voert jaarlijks voor een groot bedrag goederen en diensten
uit naar Singapore. Van januari tot en met juli 2010 groeide de goederen
uitvoer met maar liefst 38,5% in waarde ten opzichte van dezelfde
periode in het jaar ervoor. Ook in voorgaande jaren liet de Nederlandse
export naar Singapore mooie groeicijfers zien. Zo steeg de export
waarde in 2009 met 9,6%, terwijl Nederlandse exporteurs hun afzet
wereldwijd juist met ruim 16% in waarde zagen dalen. Met deze
cijfers ligt onze uitvoergroei naar Singapore nog steeds hoger dan die
naar heel Azië.
Positieve vooruitzichten
Opvallend is wel dat het hierbij om de uitvoer van goederen gaat.
De export van Nederlandse diensten daalt al een flink aantal jaren
achtereen. Hierdoor is de gemiddelde waarde van de totale
Nederlandse uitvoer al een tijd lang min of meer stabiel. Voor de
komende tijd zijn de exportvooruitzichten positief. Dit heeft te maken “Ondernemerschap wordt hier absoluut gewaardeerd, maar
met de forse groei van de Singaporese economie. Zo verwacht het onze directheid een stuk minder. Je kunt af en toe beter even
Economisch Bureau van ABN AMRO tot 2014 een jaarlijkse groei van
het bruto binnenlands product van 4 tot 5%. Dit is uitzonderlijk voor op je tong bijten, in plaats van iemand de waarheid zeggen.”
een van de rijkste landen ter wereld.
AccelerAsia - Arnout Mostert
10. 18 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 19
Buitenlandse investeringen
Hoewel Nederland in absolute zin een van de grootste buitenlandse
investeerders in Singapore is, valt de totale omvang relatief mee.
In 2009 bedroeg de opgetelde waarde van alle Nederlandse directe
buitenlandse investeringen (DBI) in Singapore 11,6 miljard euro.
Dit was bijna 1,8% van de totale Nederlandse DBI in de wereld,
die eind 2009 851 miljard USD bedroegen (circa 660 miljard euro in
2010 volgens De Nederlandsche Bank (DNB). Andersom geldt deze
constatering nog sterker. De opgetelde DBI van Singapore in
Nederland bedroegen eind 2009 met 1,1 miljard euro slechts 0,24%
van de totale DBI in Nederland, die dat jaar volgens DNB op 452
miljard euro uitkwamen.
“Iedereen wil hier de beste zijn en het beste hebben.
Singaporezen hebben gestudeerd. Ze zijn hoogopgeleid en zeer
competitief. En vooral export-minded, dat vind ik wel verge
lijkbaar met Nederland. Wij reizen ook de hele wereld over.”
BRB BV - Ralph Pinckaers
! Tip
Talen in Singapore: Mandarijn (officieel) 35%,
Engels (officieel) 23%, Maleis (officieel) 14.1%,
Hokkien 11.4%, Kantonees 5.7%, Teochew 4.9%,
Tamil (officieel) 3.2%, andere Chinese dialecten 1.8%,
overig 0.9%.
11. 20 zakendoen met Singapore 21
kansrijke
sectoren
Toonaangevend in voedingssector
In Singapore en de rest van Zuidoost-Azië is de retailmarkt nauw
verbonden met de voedingssector. De behoefte is groot om deze
sector in hoog tempo verder te ontwikkelen. Door de strategische
ligging is Singapore een ideale plek voor de overslag van verse
producten. De wens van de Singaporese overheid om de totale markt
van gekoelde opslag en distributie van bederfelijke waren verder te
stimuleren, heeft geleid tot strategische voordelen voor (internationale)
bedrijven. Zowel wat exportmogelijkheden betreft, als op het gebied
van dienstverlening. Denk hierbij aan traceerbaarheid, voedselveiligheid
en (de controle op) eerlijke producten.
Gekoelde distributie en overslag In Nederland is de regio Amsterdam-Schiphol al lange tijd een inter
Ook in praktisch opzicht heeft de regering van Singapore maatregelen nationaal knooppunt op het gebied van gekoelde distributie, op- en
genomen. In 2009 werd Coolport@Changi op de luchthaven Changi overslag. Ook als het gaat om aanverwante en waardeverhogende
International Airport in gebruik genomen. Changi is een van de drie diensten, zoals vacuümkoeling, (geconditioneerd) transport, fiscale
vliegvelden van Singapore. Dit hightech op- en overslagcentrum bestaat behandeling, inspectie en etikettering. Met Coolport@Changi wil
uit verschillende zones en is bestemd voor voedingsmiddelen, verse Singapore hetzelfde voor Azië bereiken wat Nederland voor Europa
producten, levende en/of bederfelijke waren. Bijvoorbeeld fruit, groente, op ‘versgebied’ betekent: een mondiale gateway en distributie
zuivel, vlees, vis en gevogelte, maar ook bloemen en medicijnen. knooppunt. Deze doelstelling van Singapore brengt de nodige kansen
Het centrum heeft koelmogelijkheden van -28 tot 18 °C en een met zich mee voor Nederlandse ondernemers die gespecialiseerd zijn
jaarlijkse afhandelingcapaciteit van zo’n 250.000 ton aan goederen in dienstverlening rondom de logistiek, exportbegeleiding, productie
binnen de vrijhandelszone. en het vervoer van voedsel.
12. 22 zakendoen met Singapore kansrijke sectoren 23
Logistieke expertise Business Development: exportbegeleiding
De oprichting van Coolport@Changi creëert kansen voor logistieke De helft van de Singaporese productie is bestemd voor de internationale
bedrijven in Singapore. Deze tak van ondernemen is er bovendien nog handel en Singapore wil graag de exportmogelijkheden naar Europa
relatief jong. Door dit kennistekort liggen er mogelijkheden voor verder verkennen. Voor Nederlandse ondernemers met internationale
Nederlandse adviseurs met ervaring in de hele logistieke keten rond distributiekennis en/of een logistiek netwerk dat zich buiten Europa
gekoelde opslag en distributie (cold chain). Momenteel haalt Singapore uitstrekt, is dit goed nieuws. Als het om verse levensmiddelen en
veel kennis uit India en China. Maar de cold chain-oplossingen uit andere bederfelijke waar gaat, liggen er overduidelijk kansen voor
deze landen stellen Singapore in klimatologisch opzicht niet in staat ondernemers met internationale ambities, zoals:
om producten te leveren aan landen met vier seizoenen. Een samen-
werkingsverband met een Nederlandse logistieke dienstverlener of ▶▶ logistiek adviseurs en managers;
advieskantoor zou kunnen leiden tot een integrale oplossing voor ▶▶ IT-leveranciers;
cold chain-diensten buiten Singapore, waar de omstandigheden ▶▶ experts in warehousing en opslag;
klimaatafhankelijk zijn. ▶▶ producenten van opslagmateriaal;
▶▶ producenten van transportmaterieel;
Voedingsdistributie ▶▶ experts in voorraad- en netwerkoptimalisatie, transport routing en
Nu Singapore duidelijk een regionaal cold chain-knooppunt wil worden, projectbegeleiding;
hebben veel bedrijven al een plekje dicht bij het vuur gevonden. ▶▶ levensmiddelenproducenten en -distributeurs;
Zij distribueren vanuit Singapore voeding en andere bederfelijke waar in ▶▶ logistieke bedrijven;
de Aziatische regio. Maar voor Nederlandse ondernemers zijn er ▶▶ opleidingsinstituten en universiteiten.
zeker nog mogelijkheden, bijvoorbeeld om een win-win-partnership
op te zetten met Singaporese bedrijven. Zo’n samenwerking vormt
een mooie springplank richting de rest van de Aziatische markt.
“De overheid van Singapore heeft een aantal sectoren tot
economisch speerpunt benoemd. Hiervoor hebben ze
allerlei incentive programs opgesteld. Het zijn gebieden
waarvan zij overtuigd zijn dat ze banen scheppen en
welvaart brengen. Vier daarvan zijn water, energie,
biotechnologie en multimedia.”
VoskampLawyers - Barbara Voskamp
13. 24 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 25
Maritieme sector
De diepe zeehaven van Singapore ligt aan een van de drukste handels
wegen tussen het Oosten en het Westen. Sinds de jaren zestig van de
vorige eeuw heeft de haven een enorme ontwikkeling doorgemaakt.
Aanvankelijk bestonden de activiteiten voornamelijk uit laden en lossen.
Nu is de Port of Singapore een van de grootste overslaghavens
ter wereld. Dit komt door de ligging, de efficiënte afhandeling van
goederen en de enorme IT-investeringen die de havenautoriteiten
(Port of Singapore Authority, PSA) hebben gedaan. De maritieme
industrie is goed voor ongeveer 7% van het bruto binnenlands product
van Singapore.
Grootste handelsvloot van Azië
Een andere belangrijke havenactiviteit is de afhandeling van olietankers
als verlengstuk van de petrochemische en raffinageindustrie. Alle grote
oliemaatschappijen hebben dan ook een vestiging in Singapore.
Hoewel Shanghai de haven van Singapore inmiddels in omvang is
voorbijgestreefd, is de Singaporese handelsvloot de grootste in Azië.
Met meer dan drieduizend schepen onder Singaporese vlag, neemt
de vloot de zevende plaats in op de wereldranglijst.
Financiële kennisinjectie
Volgens de havenautoriteiten zijn er in de Port of Singapore 28,4 miljoen
containers overgeslagen in 2010, een stijging van 9,9% ten opzichte
van 2009. Naar verwachting zal deze groei blijven toenemen, zeker
gezien de duw in de rug die de Maritime and Port Authority of Singapore
(MPA) de haven van plan is te geven. Hieronder valt een financiële
injectie van zo’n 200 miljoen Singapore dollar (110,3 miljoen euro) in
de komende tien jaar.
14. 26 zakendoen met Singapore kansrijke sectoren 27
Deze impuls is vooral bestemd voor het nieuwe maritieme instituut Schoon water
van Singapore, dat de ontwikkeling van strategieën en verschillende Schoon water is bij uitstek een sector waarin veel Nederlandse
programma’s in de maritieme industrie stimuleert. Denk hierbij aan bedrijven actief zijn en waarvoor in Singapore kansen liggen.
onderwijs, opleiding, onderzoek en ontwikkeling. Andere doelstellingen Om politieke redenen wil Singapore wat drinkwater betreft graag
van dit instituut zijn onder meer gerenommeerde onderzoekers aan minder afhankelijk worden van Maleisië. Als gevolg hiervan
trekken en de pool van maritiem opgeleide studenten en professionals investeert de Singaporese overheid miljarden in onderzoek naar
vergroten. waterwinning.
Groene scheepvaart en scheepsbouw Overige kansrijke sectoren
Een ander stimuleringsprogramma van de Maritime and Port Authority Naast de maritieme sector en de productie, exportbegeleiding,
is het Maritime Singapore Green Initiative. Hierbij gaat het om de opslag, koeling, distributie en het transport van verse voedings
introductie van een groot aantal maatregelen om schonere en groene middelen en andere gekoelde waren, zijn er nog een paar sectoren
scheepvaart en scheepsbouw te bevorderen. Het maatregelenpakket veelbelovend te noemen voor mkb’ers met oosterse aspiraties.
valt uiteen in drie programma’s: Enkele kansrijke domeinen in vogelvlucht:
▶▶ Green Ship; ▶▶ gezondheidszorg (IT en hoogwaardige diagnostische en
▶▶ Green Port; ziekenhuisapparatuur);
▶▶ Green Technology. ▶▶ farmaceutica;
▶▶ consumentenelektronica (computers, mobile, audiovisueel);
Daarnaast is in 2011 het Port Technology Research and Development ▶▶ chemie;
Programme gelanceerd. Dit onderzoeksprogramma zal zich de komende ▶▶ petrochemie;
jaren richten op geautomatiseerde containerhavensystemen en ▶▶ energie;
-technieken en groene, innovatieve technologie. ▶▶ bouw en infrastructuur;
▶▶ onroerend goed.
“De Singaporese overheid heeft een aantal speerpunten,
zoals de ontwikkeling van een hoogwaardige kennisindustrie.
Er is ook veel aandacht voor biotech en banken. En voor media:
gaming en high-end internetbedrijven.”
AccelerAsia - Arnout Mostert
15. 28 zakendoen met Singapore 29
zakencultuur
Stel uw gesprekspartner gerust
Hoe eerlijk ook, leg bij een presentatie niet te veel nadruk op eventuele
zwakke kanten van uw product of bedrijf. De kans is namelijk groot
dat uw gesprekspartner het onderhandelingsresultaat later bij zijn
superieur moet verantwoorden. Ervaart degene met wie u sprak uw
voordracht als weinig gedegen, dan kan dat voor hem tot gezichtsverlies
leiden. Dit risico zal hij niet nemen. Probeer bij alles wat u zegt goede
argumenten te gebruiken.
Vechten voor elke cent Blijf nuchter
Bij onderhandelingen en afspraken gaat het er soms stevig aan toe. Stel zo weinig mogelijk gesloten vragen en wees specifiek. Het is
Voor iedere cent wordt gevochten. Contracten zijn vaak bijzonder lang gebruikelijk om na elke bijeenkomst een opsomming van de belang
en gedetailleerd, maar ze worden over het algemeen wel nageleefd. rijkste punten op te sturen. Deze notulen worden vaak gebruikt om
Let echter op: wat er niet in staat, geldt niet. De voertaal bij onder het uiteindelijke contract op te stellen. Probeer niet zelfingenomen
handelingen is Engels. Wanneer u deze taal ook in zakelijk opzicht over te komen wanneer de onderhandeling positief voor u uitpakt.
goed beheerst, hoeft u geen tolk in te huren. Singapore is lang gekoloniseerd geweest en sommige zakenlieden
staan enigszins sceptisch tegenover buitenlanders.
16. 30 zakendoen met Singapore zakencultuur 31
Wees (net zo) stipt
Bent u een punctuele en nauwgezette ondernemer, dan zal Singapore Besteed tijd en aandacht aan het kiezen van de juiste geschenken.
u bevallen. Afspraak is er namelijk afspraak. Dat werkt prettig, want De symbolische waarde is belangrijker dan de geldwaarde, dus geef
met het correct naleven van overeenkomsten valt of staat een zaak. geen kostbare cadeaus. Doe dit alleen als u de ontvanger lang en
Dit geldt ook op praktisch niveau. Belooft iemand u vandaag nog een goed kent en hij in de loop der jaren een belangrijk contact voor u is
e-mail te sturen, dan kunt u er over het algemeen op vertrouwen dat geweest.
u het bericht ook daadwerkelijk dezelfde dag ontvangt.
De overheid weet dat relatiegeschenken een bron van corruptie
Relatiegeschenken kunnen zijn, en is hier erg alert op. Het is dan ook niet verstandig om
Singaporezen geven en ontvangen graag (relatie-)geschenken. Het is geschen en te overhandigen aan overheidspersoneel. Het wordt wel
k
een uiting van vriendschap en symboliseert de hoop op gezamenlijk gewaar eerd als u een geschenk aanbiedt aan de organisatie als geheel.
d
zakelijk succes in de toekomst. Geschenken zijn ook een blijk van Verpak een cadeau bij voorkeur in de lucky colours goud en rood.
waardering voor bewezen diensten. Een simpel bedankje is niet Vermijd de kleuren wit, zwart en donkerblauw. Wees u bovendien
voldoende, maar wordt altijd vergezeld door een geschenk. bewust van de niet te onderschatten symboliek rond cijfers: ‘8’ staat
voor geluk, terwijl ‘4’ onheil betekent.
“Zakendoen is hier bijzonder clean. Er is vrijwel geen “In Singapore gebeurt veel via je netwerk. Als je
corruptie, processen zijn transparant en afspraak is afspraak.” contacten hebt, dan gunnen ze je ook orders. Het is
belangrijk om die contacten goed te onderhouden,
AccelerAsia - Arnout Mostert
dan doe je lang zaken met ze.”
BRB BV - Ralph Pinckaers
17. 32 zakendoen met Singapore 33
omgangsvormen
Singapore: oosterser dan het lijkt
Singapore doet op het eerste gezicht als een kosmopolitische wereld
stad aan. Maar achter de westerse uitstraling schuilt een cultuur met
onmiskenbaar Aziatische kenmerken. Hoewel Engels de handelstaal
is, wordt er veel Chinees (Mandarijn), Maleis en Tamil gesproken.
Daarnaast hebben de talloze multinationals veel expats in dienst.
De kans is groot dat u met hen te maken krijgt, en het zal u opvallen
dat zij deels de regionale zakelijke gedragscode volgen. Verdiep u afspraken minimaal drie weken van tevoren te plannen. Verder is het
daarom vooraf zo veel mogelijk in de culturele aspecten van het - wel belangrijk dat u de juiste persoon te spreken krijgt, namelijk iemand
degelijk - oosterse Singapore. die beslissingen kan nemen. Vaak durft men op een lager niveau geen
verantwoordelijkheid te dragen.
Tijd is geld
Singaporezen hebben over het algemeen een no nonsense-mentaliteit.
Heeft u een afspraak, geef dan van tevoren het gespreksonderwerp “In Nederland is het vooral: ‘dit gaan we doen’.
aan en zorg ervoor dat u weet wat u wilt vragen. Tijd is ook in
Singapore geld. Singaporezen vliegen bovendien heel Azië door om Rechttoe rechtaan. In Singapore doen ze vooral zaken
zaken te doen. Ze hebben dus een druk schema en het is verstandig tijdens etentjes, of bij een drankje.”
BRB BV - Ralph Pinckaers
18. 34 zakendoen met Singapore omgangsvormen 35
Visitekaartjes
Wees op tijd en verdiep u in de kunst van het uitwisselen van visite Singaporezen zijn trots en hebben er moeite mee als bezoekers kritiek
kaartjes. Neem er in de eerste plaats veel mee en overhandig ze hebben op hun land. Hoewel de overgrote meerderheid van de
vooral niet achteloos. U reikt het kaartje met beide handen aan, bevolking van Chinese afkomst is, wonen er ook veel Maleisiërs en
waarbij de tekst voor de ontvanger leesbaar moet zijn. Neem het Indiërs. Met name de laatste twee bevolkingsgroepen stellen het niet
visitekaartje van uw gesprekspartner net zo hoffelijk in ontvangst en op prijs als aan hun Singaporees-zijn wordt getwijfeld. U kunt beter
leg het bij voorkeur voor u op tafel. Besteed bovendien aandacht geen (positief bedoelde) opmerkingen maken over de etnische achter
aan het kaartje. Prijs desnoods de papierkwaliteit of stel een algemene grond van uw gesprekspartner of Indonesisch of Maleis te spreken als
vraag, bijvoorbeeld over de vestigingslocatie. Hoe dan ook: berg het u deze talen niet goed beheerst.
kaartje nooit op tijdens het gesprek.
In tegenstelling tot andere Aziatische gemeenschappen, is het in
Begroetingen Singapore bovendien niet gebruikelijk om uit te wijden over persoonlijke
Singaporezen begroeten elkaar glimlachend en met een hand. onderwerpen, zoals familieaangelegenheden, religie, politiek of de rol
In tegenstelling tot de bewoners van andere Aziatische landen, kijken van de vrouw. Grote kans dat uw Singaporese gesprekspartner dan
Singaporezen elkaar daarbij recht in de ogen. Als u ouderen begroet, inademt door zijn tanden. Dit is een teken dat hij iets afkeurt of
is het beleefd om het hoofd wat te buigen. Verder is het noemen van problemen voorziet.
titels gebruikelijk, gevolgd door de achternaam. Ontmoetingen begin
nen vaak met de vraag wat u van Singapore vindt. Zorg ervoor dat u Betere gespreksonderwerpen zijn bijvoorbeeld het economische succes
een hartelijk antwoord paraat heeft. van het land, de vele kwaliteitswinkels in de stad of de overheerlijke
Singaporese gerechten. Tijdens de maaltijd mag er overigens ook
Een goed gesprek over zaken worden gepraat. In veel andere Aziatische landen is dat
Verklein de kans op ongemakkelijke situaties door enkele gedragsregels niet gepast.
in acht te nemen tijdens gesprekken met Singaporese zakenpartners.
Hoewel Singaporezen een goed gevoel voor humor
hebben, is het niet verstandig bij het
“Gezichtsverlies lijden is voor Aziaten zo’n beetje het ergste
eerste gesprek grappen over het wat er is. Stel, je wilt samenwerken met een bedrijf en je
kauwgomverbod te maken of het scherpe
drugsbeleid aan de kaak te stellen. hebt je onderzoek gedaan. Conclusie: ze staan er niet lekker
Amicaal gedrag valt niet in de smaak, voor. Kom je met een zak geld binnen en leg je die naast het
bijvoorbeeld schouderklopjes uitdelen.
probleem op tafel, dan gaan alle deuren dicht.”
AccelerAsia - Arnout Mostert
19. 36 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 37
Wat trekt u aan?
Wat kleding betreft: uw mooiste pak hoeft in principe niet mee.
Bij een zakelijk gesprek is zelfs een jasje geen must, dat dragen de
Singaporese zakenman en ambtenaar doorgaans ook niet. Wel een
stropdas en overhemd met lange mouwen. Zakenvrouwen of vrouwen
in overheidsdienst zijn in Singapore meestal formeel gekleed.
”‘Ja’ betekent hier niet per definitie ‘ja’. In Azië heb je
nooit slechte gesprekken, maar dat betekent niet
automatisch dat je een goed gesprek hebt gevoerd.”
VoskampLawyers - Barbara Voskamp
20. 38 zakendoen met Singapore 39
bedrijfsprofielen
over AccelerAsia over BRB BV
Arnout Mostert woont al negen jaar in Singapore. Na in Londen gewerkt te hebben, BRB BV is in 1981 begonnen als handelsbedrijf. Ralph Pinckaers zat al in het management
werd tijdens zijn MBA-opleiding duidelijk dat zijn toekomst in Azië lag. Inmiddels is hij zo en heeft in 1999 het bedrijf overgenomen, samen met zijn zakenpartner. Sindsdien expor-
vertrouwd geraakt met de gang van zaken in de stadstaat, dat zijn ervaring waardevol is teren ze ook buiten Europa. Het bedrijf is in de loop der jaren gegroeid van 12 naar 135
geworden voor anderen. Lokale kennis is nu zelfs zijn core business, want als partner- werknemers wereldwijd. Van hen werken er 85 in Nederland (Ittervoort). Tegenwoordig is
eigenaar van AccelerAsia versnelt hij de route naar succes voor nieuwkomers in BRB BV niet alleen een handelsorganisatie, maar ook een productiebedrijf. De onderneming
Singapore en de rest van Zuidoost-Azië. Voorlopig gaat dat prima en plakt hij er nog een heeft twee businessunits: ‘siliconen’ en ‘LAC’. De laatste produceert smeermiddelen,
paar jaar aan vast: “Had je me negen jaar geleden verteld dat ik hier zo lang zou zitten, olie-additieven en chemicaliën. De omzet is €123 miljoen per jaar. Het bedrijf is flink
had ik gezegd no way.” gegroeid door de export, in 1999 was de omzet nog €9 miljoen. BRB BV handelt actief in
83 landen. Vanwege venture partners, groeimogelijkheden of om belastingtechnische
redenen, zijn ze in negen landen ook daadwerkelijk gevestigd: Australië, China, Duitsland,
Hongkong, Maleisië, Polen, Singapore, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten.
over VoskampLawyers
VoskampLawyers is een Nederlands advocatenkantoor in Singapore en heeft ook
vestigingen in Amsterdam en Kuala Lumpur. In juli 2009 richtte Barbara Voskamp
VoskampLawyers op, met fiscaal en juridisch advies bij grensoverschrijdende transacties
als specialisatie. In januari 2010 sloot Gene Kwee zich als partner aan. Inmiddels werken
ze met veertien collega’s voor twee soorten cliënten: Aziaten die in Nederland zaken
willen doen en Nederlanders die in Azië aan de slag willen.
21. 40 zakendoen met Singapore 41
een bedrijf
opzetten
Snelle start
Praktisch gezien, is zakendoen in Singapore eenvoudig. Het kost
gemiddeld drie dagen om een bedrijf op te zetten of goederen in te
klaren. En binnen slechts vijf dagen staat onroerend goed op uw
naam. U mag als buitenlander grond en gebouwen bezitten in
Singapore, als ze maar liggen in gebieden die zijn bestemd voor
industrieel en commercieel gebruik. Deze snelle doorlooptijd heeft Een eigen bedrijf in Singapore starten is redelijk eenvoudig en goed
waarschijnlijk veel te maken met het feit dat Singapore geen corruptie koop. Toch is het vaak handiger om een product te introduceren via
kent. Ook als het gaat om openheid richting investeerders en de een agent, een Singaporese partner, een distributeur of een handels
rechtsbescherming van zowel debiteuren als crediteuren, haalt huis. Zo’n agent of distributeur vindt u via organisaties als de
Singapore de hoogste score. Met maar vijf soorten belasting voor Singapore International Chamber of Commerce, andere Kamers van
bedrijven is Singapore eveneens uniek in de regio, waar dit aantal Koophandel, vakbeurzen, de Singapore Manufacturers’ Federation en
gemiddeld rond de 25 ligt. soortgelijke (branche-)organisaties. Deze instanties bieden u soms
ook de mogelijkheid om te adverteren.
Zelfs de OESO-landen (34 landen met een hoog welvaartsniveau)
kennen er gemiddeld 13. Dit alles heeft ervoor gezorgd dat Singapore “Het is heel belangrijk dat je alle praktische,
een regionale hub is geworden voor de hele regio: Maleisië, Vietnam,
fiscale en juridische risico’s goed afdekt.”
Indonesië en zelfs China.
VoskampLawyers - Barbara Voskamp
22. 42 zakendoen met Singapore een bedrijf opzetten 43
Ondernemingsvormen
Ondernemingen in Singapore kunnen publiek of privé-eigendom zijn, Wilt u een representative office in de financiële dienstverlening
met beperkte of volledige aansprakelijkheid. De ondernemingsvormen opzetten, dan schrijft u zich in bij de Monetary Authority of Singapore
en de eisen die in Singapore aan bedrijven worden gesteld, zijn geba (MAS). Controleer eerst of uw bedrijfsnaam beschikbaar is, voordat u
seerd op het Britse en het Australische model: uw bedrijf gaat aanmelden. Via BizFile vraagt u online goedkeuring
▶▶ De representative office (RO) wordt ook wel een lokale voor de bedrijfsnaam. Dit duurt meestal twee uur. Als uw naam door
vertegenwoordiging genoemd. De RO mag geen handels andere (overheids-)instanties moet worden goedgekeurd, dan kan
activiteiten ontplooien en moet zich beperken tot promotionele het proces tot twee maanden duren. Aan de registratie van een
activiteiten voor een moedermaatschappij. bedrijfsnaam zijn kosten verbonden. Deze kunnen oplopen van ruim
▶▶ Sole proprietorship, beter bekend als eenmanszaak, is de meest driehonderd tot zeshonderd Singapore dollar (SGD), afhankelijk van
eenvoudige ondernemingsvorm met slechts één eigenaar. de ondernemingsvorm.
▶▶ Een partnership is een samenwerkingsverband van maximaal twintig
partners. De partners kunnen zowel personen als bedrijven zijn. Wilt u een bedrijf starten in Singapore, dan moet u minimaal 18 jaar
▶▶ De incorporated company is een naamloze vennootschap met oud zijn en op zijn minst een directeur hebben die inwoner is van
maximaal vijftig aandeelhouders. Er zijn drie vormen: company Singapore, evenals een aandeelhouder. Degene die zich inschrijft, vraagt
limited by shares, company limited by guarantees en de unlimited eerst een werkvergunning (Employment Pass) aan bij het mini terie van
s
company. werkgelegenheid (Ministry of Manpower). Een directeur mag, naast zijn
directiefunctie, niet ook de functie van bedrijfssecretaris uitoefenen.
Uw onderneming inschrijven
Alle ondernemingen, met uitzondering van de representative office,
moeten zich inschrijven via BizFile, het online registratiesysteem van de
Accounting and Corporate Regulatory Authority (ACRA). De International Let op: de bedrijfsnaam van een limited company moet de toevoegingen
Enterprise Singapore (IE Singapore) registreert een representative office. Berhad of Limited hebben. Een particuliere onderneming moet de
woorden Sendirian of Private in de bedrijfsnaam opnemen. Laat u
hierover goed informeren.
“Startende buitenlandse ondernemingen kunnen in
veel gevallen subsidie krijgen. De aanvraagprocedure
verschilt per sector, dus ga niet overhaast te werk en internettip
laat je goed voorlichten.”
www.bizfile.gov.sg
AccelerAsia - Arnout Mostert
23. 44 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 45
De Singaporese wetgeving is streng, maar rechtvaardig. Een valse of
misleidende aangifte kan leiden tot forse boetes. Hoe dubieuzer de
bedrijfsvoering, hoe zwaarder de straffen.
Een vertegenwoordiger zoeken
Singapore ontwikkelt zich steeds meer tot een regionaal centrum voor
beurzen en congressen, waar volop geschikte agenten en distributeurs
zijn te vinden. De catalogi van de meeste vakbeurzen hebben hiervoor
een aparte rubriek. U kunt ook de hulp inroepen van een consultant,
organisatiebureau, accountantskantoor of bank. En dan zijn er nog
de Nederlandse ambassade en de Dutch Chamber of Commerce in
Singapore waar u contact mee kunt opnemen.
De vuistregel is om in Singapore zo veel mogelijk bestaande contacten
te gebruiken om vooraf marktinformatie te verzamelen en agenten en
distributeurs te zoeken. Zorg er wel voor dat deze agent of distributeur
goed is ingevoerd in een specifieke markt en een degelijk netwerk
heeft.
“Sinds onze vestiging in Singapore zijn we zeer
succesvol in Azië gaan inkopen. We zijn hier
minder afhankelijk van valuta’s.”
BRB BV - Ralph Pinckaers
24. 46 zakendoen met Singapore 47
wet-
en regelgeving
Gunstig vestigingsklimaat
Juridisch gezien, geldt Singapore als een van de aantrekkelijkste landen
om zaken te doen. Niet voor niets is de stadstaat al jaren succesvol in
het aantrekken van kapitaalkrachtige investeerders en is de zeehaven
een van de drukste ter wereld. In verschillende onderzoeken naar landen
met een gunstig vestigingsklimaat, stijgt Singapore de laatste tien jaar
gestaag op de internationale ranglijsten. Meer traditionele vestigings
landen dreigen hun populariteit juist te verliezen, doordat ze geen
aandacht besteden aan de kwaliteit van hun fiscale en economische
wet- en regelgeving. De Intellectual Property Office of Singapore (IPOS) is de overheids-
instantie die toezicht houdt. Onder meer de volgende intellectuele
Intellectueel eigendom eigendomsrechten zijn bij wet beschermd:
Singapore is lid van de belangrijkste internationale organisaties op het
gebied van intellectueel eigendom voor octrooi-, merken- en auteurs- ▶▶ octrooien; ▶▶ bedrijfsgeheimen
rechten. Het land kent eigen wetgeving ten aanzien van patenten en ▶▶ handelsmerken; en vertrouwelijke informatie;
copyright, en heeft op dit terrein ook een aantal belangrijke verdragen ▶▶ geregistreerd design; ▶▶ plantenrassen;
ondertekend. Een vrijhandelsverdrag met de Verenigde Staten bindt ▶▶ auteursrechten; ▶▶ lay-out ontwerpen van geïntegreerde
het land eveneens aan een aantal overeenkomsten en verdragen. ▶▶ geografische aanduidingen; schakelingen (chips).
25. 48 zakendoen met Singapore wet- en regelgeving 49
Octrooien
Octrooien zijn beschikbaar voor de duur van twintig jaar, vanaf de datum is aanzienlijk duurder: 1.835 SGD, waarbij boven de dertig pagina’s
van aanvraag. Vanaf het vierde jaar moeten ze ieder jaar - tegen betaling een bedrag van 21 SGD per pagina wordt berekend. Een natuurlijke
- worden vernieuwd, totdat het octrooi verloopt. Sinds juli 2004 kan persoon, onder aan van en woonachtig in Singapore, krijgt daar
d
de octrooihouder de duur van een octrooi verlengen, bij wijze van overigens 90% korting op.
schade ergoeding. Dit kan gebeuren als het octrooibureau een onre
v
delijke vertraging heeft veroorzaakt bij het verlenen van het octrooi. In uitzonderlijke gevallen legt Singapore een dwanglicentie op. Formeel
mag dit als er niet op een behoorlijke manier een markt is opgezet voor
Een werkwijze of voortbrengsel is octrooieerbaar als deze voldoet aan de geoctrooieerde uitvinding. Ook behoudt de regering zich het recht
de volgende criteria: voor de uitvinding voor zichzelf te gebruiken, bijvoorbeeld in situaties
waarbij het landsbelang in het geding is. Dit is alleen voorgekomen bij
▶▶ nieuwheid (dat wil zeggen: niet in gebruik, openbaar gemaakt geneesmiddelen die niet in Singapore verkrijgbaar waren.
of tentoongesteld vóór de prioriteitsdatum van het octrooi);
▶▶ inventiviteit; Tekeningen en modellen
▶▶ toepasbaarheid op het gebied van de nijverheid. Aanvragen voor registratie van ontwerpen worden sinds 2000 in
Singapore zelf ingediend. Daarvoor gebeurde dit in het Verenigd
Niet octrooieerbaar zijn uitvindingen voor ‘behandeings ethoden van
l m Koninkrijk. De kosten voor het registreren van een ontwerp zijn 250
het menselijke of dierlijke lichaam’ (zoals chirurgische, therapeutische SGD voor een elektronische inschrijving en 270 SGD voor een
of diagnostische ingrepen) en iedere uitvinding die zou kunnen papieren versie. De kosten voor de eerste vijf jaar verlenging van de
aanzetten tot aanstotelijk, onzedelijk of asociaal gedrag. registratie bedragen 200 SGD respectievelijk 220 SGD.
De kosten voor de aanvraag van een octrooi in Singapore bedragen in Merken
totaal 450 Singapore dollar (SGD). Een inter ationale octrooiaanvraag
n Het merk kan betrekking hebben op (onderdelen van):
▶▶ verpakkingen; ▶▶ namen;
▶▶ handelsmerken; ▶▶ cijfers;
▶▶ kleuren; ▶▶ vormen;
internettip ▶▶ apparaten; ▶▶ signaturen;
▶▶ etiketten; ▶▶ kaartjes;
Kijk op de website van het Intellectual Property Office of Singapore ▶▶ letters; ▶▶ woorden.
voor meer informatie over octrooien. www.ipos.gov.sg
26. 50 zakendoen met Singapore wet- en regelgeving 51
Of op elke combinatie hiervan. Registratie is in principe tien jaar Geneesmiddelen en aanverwante producten kunt u alleen op de
geldig, verlengbaar met telkens tien jaar. Sinds 2004 hebben merk Singaporese markt verkopen met toestemming van de Health
houders meer rechtsmiddelen om op te treden in het geval van Sciences Authority (HSA). Het Centre for Drug Administration (CDA)
inbreuk op hun merkrecht. Zij kunnen de rechter vragen de inbreuk- van de HSA geeft informatie over de voorschriften op het gebied van
maker de winst af te staan die hij heeft gemaakt ten koste van de geneesmiddelen. Sinds 2010 moeten ook alle medische apparaten,
merkhouder en een schadevergoeding eisen voor de geleden verliezen. hulpmiddelen en cosmetica worden gekeurd en gecertificeerd voordat
Het registreren van een merk kost 310 SGD (online) of 340 SGD ze op de Singaporese markt mogen worden gebracht. Dit certificaat
(papier). Iedere tien jaar moet de registratie worden vernieuwd. garandeert de consument dat het product aan de minimum waliteits
k
norm voldoet. Op vrijwillige basis wordt al apparatuur geregistreerd
Auteursrecht die vooral in ziekenhuizen wordt gebruikt.
Volgens het vrijhandelsverdrag tussen de Verenigde Staten en
Singapore, duurt de beschermingsduur van een werk tot zeventig jaar
na het leven van de maker of, wanneer deze al is overleden, vanaf de “Singapore staat bekend om zijn zware straffen en jungle aan
eerste dag van de openbaarmaking. Dit gaat ook op voor geluids- en
regeltjes. Maar als je hier zakendoet, ondervind je daar alleen
filmopnamen en voorstellingen.
de voordelen van. Er gebeuren vrijwel nooit rare dingen.
Producteisen
De Agri-Food Veterinary Authority of Singapore (AVA) is verant
Mensen houden zich aan hun afspraken en aan de wet.”
woordelijk voor regelgeving op het gebied van levensmiddelen en
landbouwproducten. De AVA controleert of de vastgestelde kwaliteits- VoskampLawyers – Barbara Voskamp
en gezondheidseisen worden nageleefd, maar gaat ook over
etiketteringsvoorschriften. Invoer van levende dieren, vlees, vis,
eieren, planten en plantaardige producten is alleen mogelijk met
toestemming van de AVA. Aanvraagformulieren voor een vergunning
kunt u downloaden op de website van de AVA.
internettip
www.ava.gov.sg
www.hsa.gov.sg
28. 54 zakendoen met Singapore 55
douanezaken
Handelsfactuur
Bij de inklaring van goederen in Singapore komt het nodige papierwerk
kijken. Sommige van de volgende documenten zijn vereist, andere
alleen in speciale gevallen.
Een geldige handelsfactuur (origineel in drievoud) is ondertekend en
in het Engels opgesteld. Legalisatie is niet vereist, maar de volgende
gegevens moeten op de factuur staan:
Zeevrachtbrief
▶▶ naam en adres van koper én verkoper; ▶▶ land van oorsprong; Een connossement (ook wel cognossement) of zeevrachtbrief is ‘een
▶▶ nummer en datum van de factuur; ▶▶ luchtvaartmaatschappij en vluchtnummer bewijs van recht van de afzender op goederen of de lading in een schip,
▶▶ nauwkeurige goederenomschrijving met of naam van het vervoerende schip; afgegeven en ondertekend door de schipper, waarbij deze erkent het
vermelding van onder meer hoeveelheid ▶▶ omschrijving van de pakketten, merken goed ontvangen te hebben’. Een andere uitleg is: ‘een overeenkomst
(bruto- en nettogewicht); en nummers op de verpakking; tussen schipper en inlader’. Afhankelijk van de wijze van vervoer,
▶▶ CIF-waarde (cost, insurance, freight: ▶▶ leverings- en betalingsvoorwaarden; is een bill of lading of een Air Waybill (AWB) vereist. Connossementen
waarde, verzekerings- en transportkosten); ▶▶ verleende kortingen, indien van toepassing. ‘aan order’ zijn toegestaan, op voorwaarde dat een notify address
wordt vermeld.
29. 56 zakendoen met Singapore douanezaken 57
Certificaat van oorsprong
Verpakking goederen per schip Een certificaat van oorsprong is in het algemeen niet vereist, tenzij het
Goederen die per schip naar Singapore worden vervoerd, moeten gaat om goederen uit landen waaraan Singapore preferentiële invoer
stevig worden verpakt in verband met de lange zeereis. Bovendien rechten verleent. Of omdat de importeur hierom vraagt. Het certificaat
moet de verpakking waterdicht en roestbestendig zijn om de goederen wordt afgegeven door de Kamer van Koophandel en moet in tweevoud
te beschermen tegen de weersomstandigheden onderweg en ter worden opgemaakt.
plaatse. Het gebruik van hooi en stro als verpakkingsmateriaal is
toegestaan. Containers gebruiken is geen probleem, de haven van Voor goederen die onder specifiek toezicht staan (zogenaamde
Singapore heeft ruimte genoeg. controlled goods), is een invoervergunning nodig, ofwel een import
permit. Denk hierbij aan productgroepen als medicijnen, chemicaliën,
Paklijst dieren, dierlijke producten en voedingsmiddelen. De inklaring zelf
Een paklijst moet minimaal in tweevoud zijn. De gegevens moeten verloopt via een expediteur of agent bij TradeNet, het nationale
overeenkomen met de andere documenten en de lijst moet zijn voorzien Electronic Data Interchange-systeem (EDI).
van een HS-goederencode (Harmonised Statistic). Deze code bepaalt
het tarief bij de invoerrechten, zoals douanerechten, antidumping Etiketteringvoorschriften
heffingen, maar ook omzetbelasting of accijns. Gezondheidscertificaten Voor de invoer van een aantal producten gelden speciale etikettering
zijn nodig bij de invoer van diverse plantaardige en dierlijke producten, voorschriften, zoals:
waaronder uiteraard planten en dieren zelf.
▶▶ levensmiddelen;
▶▶ tabak;
▶▶ geneesmiddelen;
▶▶ cosmetica;
▶▶ oplosmiddelen;
▶▶ verf.
Etiketten moeten in het Engels zijn opgesteld en informatie bevatten
over zowel het product als de producent. Ook moet het land van
oorsprong worden vermeld. Raadpleeg in alle gevallen vooraf de
betrokken Singaporese instanties of de importeur in het land.
30. 58 zakendoen met Singapore 59
visa
en vergunningen
EntrePass
Reizigers van West-Europa naar Singapore hebben geen visum nodig,
maar voor startende ondernemers is een EntrePass wel verplicht.
Als u alle voorbereidingen heeft getroffen om een nieuwe onderneming
in Singapore te starten en exploiteren, dan kunt u de pas aanvragen.
Om hiervoor in aanmerking te komen:
▶▶ moet uw onderneming als Private Limited Company (besloten
vennootschap) ingeschreven staan bij de Accounting and Corporate
Regulatory Authority (ACRA), die nationaal toezicht houdt op
ondernemingen en zelfstandige accountants;
▶▶ mag uw inschrijving niet ouder dan zes maanden zijn;
▶▶ moet u als aanvrager een belang van tenminste 30% hebben “In het algemeen zou het verkrijgen van een werkvergunning
in het aandelenkapitaal van de onderneming; geen probleem moeten zijn. Als je maar de vereiste
▶▶ moet de onderneming tenminste 50.000 USD aan gestort
aandelenkapitaal hebben en dit kunnen aantonen door middel kwalificaties hebt en aan de salariseisen voldoet.”
van een bankafschrift van een zakelijke bankrekening bij een
in Singapore gevestigde bank. VoskampLawyers - Barbara Voskamp
31. 60 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 61
Voor deze ondernemingen is de aanvraag van een EntrePass
niet mogelijk:
▶▶ lunchrooms, straathandel, kiosken;
▶▶ bars, nachtclubs, karaokelounges;
▶▶ (voetreflex-)massagesalons;
▶▶ praktijken voor acupunctuur of (Chinese) alternatieve geneeskunde;
▶▶ waarzeggers;
▶▶ uitzendbureaus.
internettip
Kijk op de website van het Ministry of Manpower
van Singapore voor meer informatie over de Entre-
Pass. www.mom.gov.sg
32. 62 zakendoen met Singapore 63
product-
aansprakelijkheid
Geen specifieke wetgeving
Singapore kent geen specifieke wetgeving voor productaansprakelijk
heid. Bij producenten valt productaansprakelijkheid in het algemeen
onder ‘nalatigheid’. In het geval van verkopers en leveranciers valt het
meestal onder verbintenissenrecht.
Nalatigheid
In een procedure wegens nalatigheid moet ten eerste worden Uitsluiting van aansprakelijkheid voor overlijden of lichamelijk letsel
aangetoond dat er sprake is van een zorgplicht. Vervolgens moet wegens nalatigheid is niet mogelijk. Overige aansprakelijkheid wegens
blijken dat deze is geschonden en dat de consument hierdoor nalatigheid kan worden uitgesloten als deze beperking redelijk is.
schade heeft geleden.
Koop en verkoop roerende zaken
Wat onder nalatigheid wordt verstaan, hangt af van de feiten in een Voor alle overeenkomsten rondom de koop en verkoop van roerende
zaak. Als er sprake is van een zorgplicht, dient ‘redelijke zorg’ te zaken gelden de standaardbepalingen in de Wet op de verkoop van
worden betracht om (het uitblijven van) handelingen te voorkomen roerende zaken en de Wet op de levering van roerende zaken.
waarvan redelijkerwijze valt te voorzien dat deze waarschijnlijk fysieke Goederen die bedrijfsmatig worden verkocht, moeten ‘van voldoende
schade aan personen of zaken zullen veroorzaken. kwaliteit’ zijn. Daarnaast moeten ze overeenstemmen met de
betreffende beschrijving of het geleverde monster.
33. 64 zakendoen met Singapore productaansprakelijkheid 65
Consumentenbescherming
Er zijn in Singapore diverse wetten die de consument beschermen. ▶▶ verklaring dat de goederen of diensten voldoen aan een specifieke
Als een consument een transactie aangaat voor goederen of diensten standaard, kwaliteit of norm, in overeenstemming zijn met een
waarbij sprake is van oneerlijke handelspraktijken, heeft hij op grond bepaalde stijl of een bepaald model, een bepaalde oorsprong
van de Wet op de consumentenbescherming (eerlijke handel) recht hebben of volgens een bepaalde methode zijn vervaardigd, terwijl dit
op een vordering ten opzichte van de leverancier. niet het geval is.
▶▶ verklaring dat de goederen nieuw of ongebruikt zijn, terwijl dit niet
Oneerlijke handelspraktijk het geval is of dat de goederen in een slechtere staat verkeren,
De Wet op de consumentenbescherming bepaalt dat er sprake is van veranderd of teruggevorderd zijn;
een ‘oneerlijke handelspraktijk’ als een leverancier bij een consumen
tentransactie: In de Wet op de consumentenbescherming wordt onder leverancier
een persoon verstaan die in zijn bedrijfsvoering:
▶▶ ets doet of zegt (of dit nalaat) wat tot gevolg heeft dat de
i
consument redelijkerwijze wordt bedrogen of misleid; ▶▶ goederen of diensten aan consumenten levert;
▶▶ een onjuiste bewering doet; ▶▶ goederen vervaardigt, assembleert of produceert;
▶▶ isbruik maakt van de consument wanneer de leverancier weet
m ▶▶ het gebruik of de aankoop van goederen of diensten aanprijst;
(of redelijkerwijze behoort te weten) dat de consument: ▶▶ en geldbedrag of andere tegenprestatie ontvangt (of gerechtigd
e
• niet in staat is om voor zijn eigen belangen op te komen; is te ontvangen) in het kader van de levering van goederen of
• edelijkerwijze niet in staat is om het karakter, de aard, de taal of
r diensten aan consumenten, met inbegrip van de werknemers of
de gevolgen van de transactie of een daarmee verband houdende vertegenwoordigers van die persoon.
aangelegenheid te doorgronden.
Aansprakelijkheid ontstaat uitsluitend wanneer de oneerlijke handels
Onderstaande tekst geeft drie voorbeelden van oneerlijke handels praktijk verband houdt met een consumententransactie, dat wil zeggen:
praktijken:
▶▶ e levering van goederen of diensten door een leverancier aan een
d
▶▶ verklaring dat de goederen of diensten ondersteuning, goedkeuring, consument vanwege een koop, huur, schenking, prijsvraag of
prestatiekenmerken, accessoires, bestanddelen, onderdelen, andere regeling;
kwaliteiten, gebruiksmogelijkheden of voordelen hebben, terwijl ▶▶ en overeenkomst tussen een leverancier en een consument,
e
dit niet het geval is. vanwege een koop, huur, schenking, prijsvraag of andere regeling;
waarbij de leverancier verplicht is tot levering van goederen of
diensten aan de consument of aan een andere, in die
overeenkomst genoemde consument.
34. 66 zakendoen met Singapore 67
personeel
Lage werkloosheid
De werkloosheid in Singapore is erg laag. Dit komt voornamelijk door
de inspanningen van de overheid, werkgevers en vakbonden. Samen
verzorgen zij speciale trainingen om de (re-)integratie van werklozen te
stimuleren, in het bijzonder die van oudere werkzoekenden. Volgens
het Ministry of Manpower bestaat de beroepsbevolking momenteel
uit ruim 3,2 miljoen personen. Ruim tweederde van de beroeps
bevolking werkt in de dienstensector en een vijfde in de industrie.
Hoog opleidingsniveau Werktijden
Het onderwijs en opleidingsniveau in Singapore staan internationaal De meeste bedrijven in Singapore hanteren een werkweek van 44 uur:
goed aangeschreven. De overheid zet momenteel vooral in op nieuwe van maandag tot en met vrijdag acht uur en op zaterdag vier uur.
methoden om de creativiteit van leerlingen te stimuleren. Ook inves Per maand mag een werknemer in principe maximaal 72 uur over-
teren ze flink in informatietechnologie op scholen. Singapore heeft werken. Het tarief voor overwerk ligt op 150 procent van het normale
een tekort aan hoger opgeleiden en de regering probeert daarom uurloon. Zowel bedrijven als overheidsinstellingen hanteren flexibele
hooggekwalificeerd talent uit het buitenland aan te trekken. Dit gebeurt werktijden.
onder andere door Singapore als een aantrekkelijke woon- en werk
omgeving te positioneren. Voor bedrijven met veel buitenlands
personeel is het dure levensonderhoud iets om rekening mee te
houden. Lokale contracten zijn de norm geworden, ook voor expats.
35. 68 zakendoen met Singapore Hoofdstuk titel 69
Salarissen en vakbonden
Singapore kent geen wettelijk vastgelegd minimumloon. De National
Wages Council stelt richtlijnen op voor de jaarlijkse looncorrecties.
Deze zijn niet bindend, maar worden vrijwel altijd gevolgd. In de cao
stellen de vakbond en het bedrijf wel een minimumloon vast.
Stakingen zijn in Singapore een zeldzaamheid en werknemers staan
bekend om hun loyaliteit en productiviteit. Variabele beloning is voor
de Singaporezen een belangrijk onderdeel van hun compensatiepakket.
De meeste werknemers van grote fabrieken en kantoren zijn lid van
een vakbond en veel vakbondsleden zijn tegelijkertijd parlementariër.
Werkcondities
De Employment Act bepaalt normen voor de arbeidsomstandigheden
en verplichte voorwaarden voor werknemers. De bepalingen en voor
waarden voor dienstbetrekking in grote bedrijven worden meestal
uitonderhandeld tussen vakbonden en het management, en zijn
opgenomen in overeenkomsten. De wet beperkt ook het maximum
aantal overuren.
“Medewerkers zijn absoluut bereid om zich aan te
passen, maar je zult wel in ze moeten investeren.
Het juiste personeel aantrekken was voor ons
lastiger dan nieuwe klanten vinden.”
AccelerAsia - Arnout Mostert
36. 70 zakendoen met Singapore 71
belastingen
Degelijk financieel systeem
Singapore heeft een aangenaam belastingklimaat. Alles is goed
geregeld en er zijn interessante belastingvoordelen, vooral voor MKB-
ondernemingen. De reden hiervoor is dat de overheid bedrijvigheid
graag stimuleert. Het financiële systeem is soepel en degelijk.
Buitenlandse bedrijven in Singapore hebben over het algemeen
goede ervaringen met de instanties die de belastingen regelen.
De belangrijkste belastingen waarmee u in Singapore te maken heeft,
zijn vennootschapsbelasting, inkomstenbelasting en goederenbelasting.
Vennootschapsbelasting Inkomstenbelasting
In Singapore is de vennootschapsbelasting op dit moment 17%. Inkomstenbelasting is in Singapore territoriaal gebonden. Dat wil
Dat is een van de laagste tarieven in Azië. MKB-ondernemingen zijn zeggen dat belasting wordt geheven op inkomen dat u in Singapore
zeer welkom in Singapore. Niet zo verwonderlijk, want veel van deze verdient. Voor buitenlanders die in Singapore werken, zijn er verschil-
bedrijven zijn belangrijke aanjagers van de Singaporese economie en lende tarieven. Deze zijn afhankelijk van de duur van uw verblijf.
technologische vooruitgang. Zo krijgen mkb’ers een volledige Nederland en Singapore hebben een belastingverdrag ondertekend,
belastingvrijstelling voor de eerste 100.000 SGD aan normaal waardoor u niet dubbel belasting betaalt.
belastbaar inkomen. Deze vrijstelling geldt voor de eerste drie jaar
vanaf de oprichting.
37. 72 zakendoen met Singapore belastingen 73
Belasting op goederen en diensten
Het huidige tarief voor belastingen op goederen en diensten, de Goods
and Services Tax (GST), is 7%. De GST geldt voor de levering van Hulp van HLB International
goederen en diensten in Singapore en voor de import van goederen Deze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een internationaal
naar Singapore. Daarnaast zijn er accijnzen (excise taxes). Deze gelden netwerk van accountants en belastingadviseurs.
onder andere voor alcoholische dranken, tabaksproducten, olie-
producten en motorrijtuigen. Grappig detail: het woord ‘excise’ is HLB Loke Lum
afgeleid van het Nederlandse ‘accijns’. HLB Loke Lum Consulting Group
Blk 261 Waterloo Street
Advies # 03-08
Raadpleeg een belastingspecialist voor een maatwerkadvies voor uw Singapore 180261
onderneming. Singapore
Tel +65 6332 0088
internettip
“Vooral jonge ondernemingen vinden een contract opstellen Kijk op www.hlbi.com voor de contactgegevens
maar gedoe. Ze willen verkopen en zakendoen, juristerij van een kantoor bij u in de buurt.
vinden ze maar tijd en geldverspilling. Vaak roepen ze pas
aan het eind van de rit juridisch advies in, als het te laat is.
Dan hebben ze bijvoorbeeld geen rekening gehouden met
belastingimplicaties en is hun hele winst verdampt.
Zo’n fout maak je één keer.”
VoskampLawyers - Barbara Voskamp
38. 74 zakendoen met Singapore 75
betalingsverkeer
Soepel financieel systeem
Singapore behoort tot een van de meest ondernemingsvriendelijke
landen. De Monetary Authority of Singapore (MAS) - de belangrijkste
financiële toezichthouder - waakt dan ook over een degelijk en soepel
functionerend financieel systeem. Singapore kent een open kapitaal-
en betalingsverkeer vanuit en naar het buitenland. Handelstransacties
kunnen via bankinstellingen zonder beperkingen in inwisselbare valuta
plaatsvinden. De Singapore dollar is vrij inwisselbaar en u kunt een
eurorekening in Singapore aanhouden.
Drie banken
“Financiering is lastig in Singapore. Krediet bij een Een rekening in Singapore openen is op zich geen probleem,
als u voldoet aan de bepalingen van de bankwet en de algemene
bank kennen ze bijvoorbeeld bijna niet. Als we een voorwaarden van de bank in kwestie. Deze heeft overigens geen
Letter of Credit uit hebben staan, staat de bank in acceptatieplicht. Dat wil zeggen dat zij u niet als klant aan hoeft te
nemen. Interessanter misschien, is de vraag bij welke bank u een
Nederland borg voor dat geld.” rekening opent. Er zijn namelijk drie soorten banken in Singapore.
BRB BV - Ralph Pinckaers
39. 76 zakendoen met Singapore betalingsverkeer 77
Kredietverstrekking
▶▶ Full banks kennen, zoals de naam al zegt, geen beperkingen. Heeft u voor uw activiteiten krediet nodig, dan kunt u dit in Singapore
Deze banken mogen het volledige gamma aan financiële producten of in Nederland proberen te regelen. Wat het beste is, hangt van een
en diensten aanbieden. aantal factoren af. Bijvoorbeeld: bent u al zakelijk actief in Nederland,
▶▶ Wholesale banks, ook wel restricted banks genoemd, zijn beperkt heeft u een goede relatie met uw Nederlandse bank en een schoon
in hun mogelijkheden, voornamelijk voor mkb’ers. Deze banken track record? Als dat zo is, kunt u overwegen om op basis van uw
bieden alle financiële producten en diensten aan, maar ze mogen Nederlandse onderneming een lening voor uw Singaporese plannen
geen deposito’s onder 250.000 SGD accepteren van niet-bancaire aan te vragen.
klanten. Het is hen ook niet toegestaan om rente in Singapore
dollars op bankrekeningen te vergoeden aan lokale retailklanten. In de praktijk komt het erop neer dat u het bedrag via uw Nederlandse
▶▶ Offshore banks hebben de meeste restricties. Hun dienstenaanbod onderneming doorleent aan de Singaporese dochter. Het Nederlandse
voor retailklanten is zeer beperkt. Heeft uw bedrijf een lokale moederbedrijf blijft over het algemeen aansprakelijk voor de lening.
vestiging, dan kunt u bij een lokale of internationale bank een Gaat u alleen activiteiten in Singapore starten, dan kan kredietverstrek
rekening openen. king lastiger worden. Er is namelijk minder zicht op uw overzeese
bezigheden en de bank heeft minder grip op de zekerheden die u te
Papier of elektronisch? bieden heeft.
Elektronisch bankieren is in Singapore de laatste jaren sterk in opkomst
en verreweg de meeste rekeningen worden dan ook betaald via een Vraag advies bij uw bank
elektronische overschrijving. De normale, elektronische overboeking Het is in alle gevallen verstandig informatie in te winnen bij uw bank.
aan binnen- en buitenlandse begunstigden komt het meest voor. Deze kan u adviseren over uw mogelijkheden en weet ook met welke
Hoewel relatief kostbaar, komen op papier aangeleverde overboekingen specifieke juridische aspecten u rekening moet houden.
nog vaak voor.
Incasso, pinpas en cheque “Er wordt hier netjes betaald. Betalingstermijnen zijn
Het is in Singapore ook mogelijk om gebruik te maken van bancaire
vergelijkbaar met Nederland: 30 tot maximaal 60 dagen.”
incasso. Vooral voor internetbetalingen wordt dit betaalinstrument
steeds vaker ingezet. In het particuliere betalingsverkeer zijn betalingen
AccelerAsia - Arnout Mostert
met een bankpas (pin) of creditcard het meest gebruikelijk. Maar voor
kleine betalingen gebruiken consumenten nog dikwijls cheques.
40. 78 zakendoen met Singapore 79
dit kan ABN AMRO
voor u betekenen
Hulp van een ervaren handelspartner
Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met
bankzaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u:
▶▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland;
▶▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen;
▶▶ met financieringsvraagstukken te maken krijgt; Betalingsverkeer via ABN AMRO
▶▶ risico’s wilt afdekken. Voor lokaal betalingsverkeer in Singapore gelden bijzondere regels
en beperkingen. Neem contact op met uw relatiemanager of cash
Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse bank. management-consultant voor meer details. Uw lokale betalingsverkeer
Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN AMRO kan regelen we via ons kantoor in Singapore. Wij kunnen voor u:
u op verschillende gebieden ondersteunen. Met onze producten en
diensten, jarenlange internationale ervaring en handige internettools Rekeningen openen
helpen wij u om efficiënt en succesvol in Singapore zaken te doen. Zoals een rekening-courant, zowel voor ingezetenen als niet-ingezetenen.
Maar ook een Euro-rekening of rekeningen in andere belangrijke
vreemde valuta.
41. 80 zakendoen met Singapore dit kan ABN AMRO voor u betekenen 81
Betalingen doen Betalingsrisico’s beperken
Lokale en internationale (spoed)overboekingen en batchbetalingen. Internationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende
handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken
Rapportages leveren krijgt. Maar ook in Singapore kunt u voor onaangename verrassingen
Intradag en elektronische einde dag-informatie over mutaties op komen te staan. Bijvoorbeeld doordat uw inkopen niet geleverd of uw
rekeningen, ook van andere banken. leveringen niet betaald worden Door duidelijke afspraken te maken
over zowel levering als betaling, beperkt u de risico’s van buitenlandse
Financieren van uw buitenlandse activiteiten handel tot een minimum.
Heeft u een financieringsbehoefte, bijvoorbeeld om uw export of
bedrijfs iddelen naar Singapore te financieren? Wij adviseren u
m Er zijn drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken:
graag over de mogelijkheden.
1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteur
Grip op risico’s Hiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het
In het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen. afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de
Terwijl u op de kansen let, werken onze verzekerings-, treasury- en bank van de exporteur in.
trade-specialisten nauw samen om de risico’s die u loopt in kaart te
brengen, ook in het buitenland. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden en 2. Documentair Incasso: leveren na betaling
andere indekken of verzekeren. Biedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de
handels ocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.
d
3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwen
U verkleint het risico van uw klanten op niet-betalen of niet-leveren.
ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor
relaties in binnen- en buitenland.
Valutarisico’s afdekken
Renteschommelingen, wisselende valutakoersen en ontwikkelingen
op de energie- en grondstoffenmarkt kunnen veel invloed hebben op
het rendement van uw onderneming. In feite zijn het zowel risico’s als
kansen die zich op verschillende momenten en plaatsen voordoen.
Onze Treasury Desk geeft u inzicht in de valutarisico’s van uw
onderneming en kan deze voor u afdekken. Vanuit hun kennis en
42. 82 zakendoen met Singapore dit kan ABN AMRO voor u betekenen 83
ervaring kijken specialisten naar de totale positie van uw onderneming.
Zo ontwikkelen ze samen met u een evenwichtige treasury-strategie
die risico’s beperkt en uw rendement waar mogelijk verbetert. Buitenlandse plannen? Oriënteer u online
ABN AMRO biedt deze dienstverlening ook vanuit Singapore aan. Vlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal
Zo kunt u er terecht voor valuta-, rente- en commodityprijs risico zakendoen bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen.
hedging en deposito’s. Daarnaast biedt de Treasury Desk u ook
research aan over de lokale markt en de regio. Daarnaast adviseren wij u op vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken
in het buitenland. Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.
Internationaal verzekeren
De risico’s die u in het buitenland loopt, kunnen anders zijn dan in
Nederland. Bijvoorbeeld door verschillen in wet- en regelgeving.
Maar ook vanwege de politieke en economische omstandigheden
in de landen waarmee u zakendoet. Waar moet u rekening mee houden
en hoe kunt u deze risico’s afdekken? Uw verzekeringsadviseur van
ABN AMRO in Nederland heeft de kennis in huis om u een voorstel Zakendoen in Singapore? Uw relatiemanager helpt u op weg
te doen dat volledig is afgestemd op uw behoeften en de lokale In Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in Singapore.
omstandigheden. Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig specialisten voor u in,
hier of in Singapore. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal zakendoen en kennen de
weg in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen.
Praktische vragen? Stel ze aan onze International Desk
Ook de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het
zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen, wetgeving en
financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail: international.desk.
netherlands@nl.abnamro.com, of bel (020) 629 55 92.
43. 84 zakendoen met Singapore 85
nuttige
adressen
1. Algemeen
www.iesingapore.com www.hsa.gov.sg
International Enterprise Singapore Health Sciences Authority (HSA)
Overheidsinstelling die Singaporese economie stimuleert. Leidende innovatieve autoriteit op het gebied van bescherming
Monitoren de overzeese groei van bedrijven die in Singapore en bevordering van nationale gezondheid en veiligheid.
zijn gevestigd en promoten internationale handel.
www.mpa.gov.sg
www.ava.gov.sg Maritime and Port Authority of Singapore (MPA)
Agri-Food Veterinary Authority of Singapore (AVA) Voor alle zaken rond de haven.
Bedrijf op het gebied van veiligheid van voedsel, gezondheid
en veiligheid van dieren en planten en faciliteren agri-trade. www.mas.gov.sg
Monetary Authority of Singapore
www.hdb.gov.sg Singaporese centrale bank.
Housing and Development Board
Plannen en ontwikkelen publieke huisvesting en staan www.sgmeetings.com
in voor de kwaliteit van huizen en leefomgevingen. Singapore Convention and Exhibition Directory
Alles over faciliteren van evenementen in Singapore.