1. A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
LX& TARI JIU 2009 :RKOU<ABJI% 16 NO|:MB:R 2015
• VOL. XXXVI, NO 2009 • LUNDI, 16 NOVEMBRE 2015 • MONDAY, NOVEMBER 16, 2015
1915-2015
FA|OZ
Z:{ASPANOUJ:AN
100-RD TAR:DAR}
KE |I<:M :U KE PAFAN+:M
Հանդիպում ՌԱԿ ներկայացուցիչների հետ
Նոյեմբերի 3-ին ՀՀ Սփիւռ-
քի Նախարար Հրանոյշ Յա-
կոբեանն ընդունեց Ռամ-
կավար Ազատական Կու-
սակցութեան Հայաստանի
կառոյցի 23-րդ պատգա-
մաւորական ժողովին մաս-
նակցելու նպատակով Հա-
յաստանում գտնուող ՌԱԿ
մամուլի պատասխանատու
Յակոբ Վարդիվառեանին,
ԱՄՆ Արեւելեան թեւի ՌԱԿ
ատենապետ Երուանդ Ազատ-
եանին, ԱՄՆ-ի եւ Գանա-
տայի Թէքէեան Մշակութա-
յին Միութեան, Կեդրոնա-
կան Վարչութեան ատենա-
պետ, Մոնթրէալի «Ապագայ»
շաբաթաթերթի երէց խմբա-
գիր Տօքթ. Յարութիւն Ար-
զումանեանին ու տիկնոջը՝
Սիմա Արզումանեանին եւ
«Զարթօնք» թերթի նախկին
խմբագիր Պայծիկ Գալայճ-
եանին:
Զրոյցի ընթացքում հիւ-
րերը նախարարին տեղե-
կացրեցին, որ պատգամա-
ւորական ժողովի ընթաց-
քում քննարկո ւ ե լ է կ ո ւ -
սակցութեան վերականգ-
նումի եւ Կեն տ ր ո ն ա կ ա ն
միացեալ վարչութիւն ստեղ-
ծելու գաղափարը:
Նախարար Հրանոյշ Յա-
կոբեանը խրախուսեց պատ-
գամաւորական ժողովի որո-
շումը՝ նշելով, որ միասնա-
կանութիւնը հայապահպա-
նութեան եւ ներկայիս բազ-
մաթիւ մարտահրաւէրներին
դիմագրաւելու լաւագոյն մի-
ջոցն է:
Նա խ ա ր ա ր ը յո ր դ ո ր ե ց
ն ա ե ւ ա կ տ ի ւ ա ցն ե լ մ ա ս -
ն ա կ ցո ւ թ ի ւ ն ը ն ա խ ա ր ա -
րութեան ամառային ծրագ-
ր ե ր ի ն , ո ր ո ն ց ն պ ա տ ա կ ը
հայապահպանութիւնն է,
Սփիւռքի երիտասարդու-
թեանն իրենց ազգային ինք-
նութեանը եւ Մայր Հայրե-
նիքին կապելը:
}a.hn^ Pa‘ik Galay;an% tøqj& |aroujiun Arxouman;an% :rouand Axat;an%
na.arar Frano, |akob;an% |akob Wardiwa®;an ;u tik& Sima Arxouman;an
Նալպանտեան՝ Ատրպէյճան կը
փորձէ աղճատել բազմադարեայ
Հայկական ժառանգութիւնը,
մշակոյթը եւ պատմութիւնը
ԵՈՒՆԷՍՔՕ-ի Գլխաւոր համաժողովի 38-րդ նստաշրջանի
ընթացքին Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար
Էդուարդ Նալպանտեան ելոյթ ունեցաւ:
ԱԳՆ մամուլի ծառայութենէն կը ներկայացնեն ելոյթը
ամբողջութեամբ.
Յարգելի՛ տիկին գլխաւոր տնօրէն,
Յարգելի՛ պարոն նախագահ,Տիկնա՛յք եւ պարոնա՛յք,
Շնորհաւորում եմ եւ շնորհակալութիւն յայտնում պարոն
Սթենլի Սմաթային` ԵՈՒՆԷՍՔՕ-ի 38-րդ գլխաւոր համա-
ժողովի նախագահ ընտրուելու կապակցութեամբ եւ մեր
շնորհակալութիւնը յայտնում նախորդ նախագահ պարոն
Հաոյ Փինգին:
Պարո՛ն Նախագահ,
1945թ.-ին` իր կազմաւորումից ի վեր` ԵՈՒՆԷՍՔՕ-ն
զգալի աշխատանք է իրականացրել` միաւորելով պետու-
թիւնների ջանքերը` կրթութեան, գիտութեան եւ մշակոյթի
միջոցով խաղաղութիւնն ու կայուն զարգացումը խրախու-
սելու ուղղութեամբ:
Կազմակերպութեան 70-րդ տարեդարձի կապակցու-
թեամբ Հայաստանը հիւրընկալել է «Մշակութային քաղա-
քականութիւն. քաղաքականութիւն մշակոյթի համար. մշա-
կոյթի դերը կայուն զարգացման գործում 2015թ. Յետոյ»
միջազգային համաժողովը, որին մասնակցել են 40-ից աւելի
երկրների եւ միջազգային կազմակերպութիւնների ներկա-
յացուցիչներ: Համաժողովի կողմից ընդունուած «Երեւան-
եան հռչակագիրը» դատապարտում է մարդկութեան մշա-
կութային ժառանգութեան գանձերի ոչնչացումը: Դժբախ-
տաբար, այսօր այս հարցը դարձել է առաւել քան երբեւէ
հրատապ: Այս կապակցութեամբ, Մերձաւոր Արեւելքում
ներկայիս իրավիճակը խորին մտահոգութիւն է յարուցում:
Ահաբեկիչների կողմից բազմաթիւ իսլամական սրբա-
վայրերի ոչնչացումը, հինաւուրց Պալմիրայի եւ Նիմրուդի
մշակութային կոթողների աւերումը, Հայոց ցեղասպանու-
թեան բազմաթիւ զոհերի մասունքներն ամփոփող Տէր էլ
Զօրի Սրբոց նահատակաց եկեղեցու պայթեցումը եւ նմա-
նօրինակ այլ վայրագութիւնները քաղաքակրթութեան դէմ
գործուած յանցանքներ են: Դրանք յիշեցնում են նմանա-
տիպ բարբարոսութիւնները` Բամիասի Բուդդայի արձան-
ների, Տիմբուկտուի դամբարանների, Նախիջեւանում
հայկական միջնադարեան հազարաւոր խաչքարերի եւ այլ
յուշարձանների ոչնչացումը: Այս ոճիրները ժամանակին
չպատժուեցին` ճանապարհ հարթելով նոր յանցագործու-
թիւնների համար: Պատմութիւնն վկայում է, որ անպատ-
ժելիութիւնը նոր ոճրագործութիւններ է ծնում:
Պարո՛ն Նախագահ,
Մ ի դ ա րաշր ջանում, երբ մարդու իրաւունքների
պաշտպանութիւնը եւ խթանումը քաղաքակիրթ աշխարհի
համար առանցքային հասկացութիւն են հանդիսանում, այլ
Շար. էջ 14
Հայաստանի ՌԱԿ 23-րդ Ընդհանուր
Պատգամաւորական Ժողովը
Հոկտեմբեր 31, 2015-ին
Երևանում, Թէքէեան կենտ-
րոնում տեղի ունեցաւ Ռամ-
կավար Ազատական Կու-
սակցութեան 23-րդ Ընդհա-
նուր Պատգամաւորական
ժողովը, որին մասնակցում
էին ՀՀ մարզային ակումբնե-
րից և շրջանակներից ընտըր-
ւած 105 պատգամաւորնե-
րից 97-ը:
Մասնակցում էին նաև
Սփիւռքից ժամանած հիւրեր
ՌԱԿ ներկայացուցիչներ՝
ԱՄՆ-ից, Ֆրանսայից, Մեծ
Բրիտանիայից, Լիբանանից, Եգիպտոսից,
Իրաքից և Յունաստանից:
Պատգամաւորական ժողովը ընդունեց
նախկին ատենապետի և Հանրապետական
վարչութեան անդամների հրաժարականը,
որից յետոյ ընտրուեց համագումարի նա-
խագահութիւն և հաստատուեց օրակարգ:
ՌԱԿ Հանրապետական վարչութեան
գործունէութեան հաշուետուութեամբ հան-
դէս եկան ատենապետ Յակոբ Աւետիքեանը
և նախկին վարչութեան այլ անդամներ:
Համագումարը ընդունեց մի շարք բա-
նաձևեր այդ թւում նաև սահմանադրու-
թեան բարեփոխումների հանրաքուէի կա-
պակցութեամբ: Կուսակցութեան համա-
գումարը իր անդամներին և համակիրներին
կոչ արեց յառաջիկայ հանրաքուէում կողմ
քուէարկել սահմանադրական բարեփո-
խումներին:
Համագումարում ընտրուեց 20 հոգուց
բաղկացած վարչութիւն և դիւանի կազմ:
Ռամկավար Ազատական Կուսակցու-
թեան 23-րդ համագումարը ՌԱԿ ատենա-
պետ ընտրեց Յակոբ Աւետիքեանին:
ՌԱԿ Հանրապետական վարչութիւն
2. <abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
ՌՈՒՍԱԿԱՆ
ՈՒ ԹՐՔԱԿԱՆ
ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
ԱՌԺԱՄԱԲԱՐ
ԿԸ ԴԱՐԴՐԵՑՆԵՆ
ԵԳԻՊՏՈՍ
ԹՌԻՉՔՆԵՐԸ
Մինչեւ Սինայի մէջ ջախջախ-
ւած ռուսական օդանաւի հետա-
քննութիւններու արդիւնքներուն
աւարտը, Ռուսիոյ իշխանութիւն-
ները յայտարարեցին, որ կը սառեց-
նեն օդային փոխադրութեան թռիչք-
ները դէպի Եգիպտոս: Այդ քայլին
դիմեց նաեւ Թուրքիոյ օդանաւային
ընկերութիւնը:
Ռուսիոյ նախագահ Վլատիմիր
Փութին օդանաւային աղէտի հար-
ցով խորհրդակցեցաւ երկրի Ազգա-
յին Անվտանգութեան խորհուրդին
հետ: Լրատուական տեղեկութիւննե-
րու համաձայն Եգիպտոսի մէջ զբօ-
ս ա շ ր ջ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր ա յժմ կ ը
գտնուին 45,000 ռուսեր: Իսկ Թուր-
քիոյ իշխանութիւնները Պոլսոյ Աթա-
թուրքի անուան օդակայանին մէջ
ձերբակալեցին 41 ճամբորդներ,
Իսլամական պետութիւն կազմակեր-
պութեան անդամակցելու կասկա-
ծով:
Թիֆլիսի մէջ 31 Հոկտեմբերին
տեղի ունեցաւ Հայ Առաքելական
եկեղեցւոյ Վիրահայոց Թեմի Սուրբ
Գէորգ առաջնորդանիստ տաճարի
վերաօծումն ու վերաբացումը:
Արարողութեան մասնակցեցան
ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեան,
Հայաստանի եւ Վրաստանի կառա-
վարութեան անդամներ, Վրաստանի
նախկին վարչապետ Պիձինա Իվա-
նիշվիլի, ծրագրի բարերարները,
հիւրեր եւ թեմի հաւատացեալներ,
կը հաղորդէ «Մետիամաքս»-ը:
Վերաօծման հանդիսաւոր արա-
րողութիւնը կատարուեցաւ Ամե-
նայն Հայոց Գարեգին Բ Կաթողիկո-
սի ձեռամբ:
Վիրահայոց թեմի առաջնորդա-
նիստ Սուրբ Գէորգ տաճարի (XIII
դար) վերականգնման նախագիծը
մեկնարկած էր 2012 թուականին`
դառնալով «Հայաստանի զարգաց-
ման նախաձեռնութիւններ« (IDeA)
հիմնադրամի կարեւոր ծրագիր-
ներէն մէկը եւ ստանալով Ամենայն
Հայոց Կաթողիկոսի օրհնութիւնն ու
Վրաստանի իշխանութիւններուն
աջակցութիւնը:
Տաճարին վերակառուցման հա-
մար նուիրատուութիւններու հայ-
թայթման, ֆինանսական հոսքերու
կառավարման, ինչպէս նաեւ եկե-
ղեցւոյ եւ որմանկարներու վերա-
կանգնման աշխատանքներու վերա-
հ սկողութ եան նպատակով նոյն
թուականին ստեղծուած էր «Սուրբ
Գէորգ եկեղեցւոյ վերակառուցման
հիմնադրամ»-ը:
Վերականգնման ծրագրի ընդհա-
նուր արժէքը կը կազմէ 3,5 միլիոն
տոլար: Ծրագրի հիմնական նուիրա-
տուներն են Ալպերթ Աւդոլեանը,
Սերկէյ Սարկիսովն ու Ռուսուդան
Մախաշվիլին, Դանիէլ Խաչատու-
րովը, Վարդանեաններու ընտանի-
քը, ինչպէս նաեւ Պիձինա Իվանիշ-
վիլին:
«Բոլոր ժամանակներում հայ
եկեղեցին յատկապէս հայրենիքից
դուրս ապրող հայութեան համար
եղել է կրթական, մշակութային ու
լուսաւորչական կենտրոն: Համոզ-
ւած ենք, որ առաջնորդան ի ս տ
տաճարի վերականգնումը թոյլ կը
տայ Վրաստանի հայկական հա-
մայնքին աւելի լիարժէք հոգեւոր
կեանքով ապրել: Շնորհակալ ենք
դոնորներին, ովքեր աջակցեցին
վերականգնել վիրահայութեան ու
Թիֆլիսի քաղաքի համար կարեւոր
նշանակութիւն ունեցող այս մշա-
կութային կոթողը: Սուրբ Գէորգ
եկեղեցու վերակառուցմամբ աւար-
տըուեց «տաճարային համալիրէ
Շար. էջ 6
3-5 Նոյեմբերին, Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ. Կա-
թողիկոսի նախագահութեամբ, Մայր Աթոռ Ս. Էջ-
միածնի մէջ գումարուեցաւ Գերագոյն Հոգեւոր Խոր-
հուրդի (ԳՀԽ) ժողով մը, ընդլայնուած կազմով:
Ժողովի սկիզբը Ամենայն Հայոց Հայրապետը իր
օրհնութիւնն ու բարեմաղթութիւնները բերաւ ԳՀԽի
անդամներուն ու յաջողութիւն մաղթեց ժողովի աշխա-
տանքներուն:
Ժողովին ատենապետեցին Թուրքիոյ Հայոց Պատ-
րիարքական Ընդհանուր Փոխանորդ Գերշ. Տ. Արամ Ս.
Արք. Աթէշեան, Ամերիկայի Արեւմտեան թեմի Առաջ-
նորդ Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան եւ Արեւելեան
թեմի Առաջնորդ Գերշ. Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեան:
Ժողովի ընթացքին քննութեան նիւթ դարձան Մայր
Աթոռ Ս. Էջմիածին-Նուիրապետական Աթոռներու
յարաբերութիւններ, թեմերու գործունէութիւնը, Հայաս-
տանեայց Եկեղեցւոյ միջ-եկեղեցական յարաբերութիւն-
ները, ծիսական-կարգապահական կեանքի մասին հար-
ցերը:
3 Նոյեմբերի Նիստին 100ամեակի յիշատակի արա-
րողութիւններու ու այդ միջոցառումներուն Հայաստան-
եայց Եկեղեցւոյ մասնակցութեան մասին տեղեկագիր
մը ներկայացուց Մայր Աթոռի Դիւանապետ Արշակ
Եպս. Խաչատրեան:
ԳՀԽին տեղեկութիւններ փոխանցուեցան Մերձաւոր
Արեւելքի մէջ առկայ իրավիճակի ու սուրիահայ հա-
մայնքի հարցերու մասին: Անդրադառնալով Նուիրա-
պետական Աթոռներու ու թեմական կառոյցներու կողմէ
սուրիահայութեան ցուցաբերած աջակցութեան, այդ
կարգին նաեւ նիւթական զօրակցութեան, հաստատուե-
ցաւ որ Մայր Աթոռը պիտի շարունակէ իր զօրակցու-
թիւնը բերել թէ’ սուրիահայ համայնքին եւ թէ’ կա-
րիքաւոր այն սուրիահայ ընտանիքներուն, որոնք
ապաստան գտած են Հայաստանի մէջ:
Պելժիոյ մէջ հայոց եկեղեցական համայնքներու
մասին զեկուցումով հանդէս եկաւ Դիւանատան Ներ-
եկեղեցական յարաբերութիւններու գրասենեակի
տնօրէն Պարոյր Քհնյ. Աւետիսեան, ներկայացնելով
պելժիահայ ծխական համայնքներու կազմաւորման
առնչութեամբ յանձնարարականներու գործընթացն ու
արդիւնքները:
ԳՀԽի ժողովներու ընթացքին անդրադարձ կատար-
ւեցաւ նաեւ եկեղեցական ժողովական կառոյցներուն:
Քննարկումներու արդիւնքով ծրագրուեցաւ յառաջիկայ
տարի Մայր Աթոռի մէջ գումարել Ազգային-Եկեղե-
ցական ժողով: Այս կապակցութեամբ հիմնուեցան
համապատասխան յանձնախումբեր: Եպիսկոպոսաց
Ժողովի նորաստեղծ գրասենեակի գործունէութեան
վերաբերեալ զեկուցում մը ներկայացուց գրասենեակի
տնօրէն Զաքարիա Վրդ. Պաղումեան:
4 Նոյեմբերի նիստի սկիզբը ԳՀԽն, նախագա -
հութեամբ Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի, աղօթեց Ռուսաս-
տանի մէջ օթօպիւսի արկածի հետեւանքով զոհուած
հայերու հոգիներու հանգստութեան համար:
Ժողովի աւարտին ԳՀԽի անդամները շնո ր հ ա -
ւորեցին Ամենայն Հայոց Հայրապետը, գահակալութեան
16րդ տարեդարձի առիթով, Նորին Սուրբ Օծութեան
մաղթելով կենաց արեւշատութիւն ու հովուապետական
բեղուն գործունէութիւն՝ ի փառս Հայաստանեայց Եկե-
ղեցւոյ ու ի մխիթարութիւն հաւատաւոր հայ ժողո-
վուրդի: Ժողովը փակուեցաւ Ամենայն Հայոց Հայրա-
պետի «Պահպանիչ» աղօթքով:
Գերագոյն Հոգեւոր Խորհուրդի
Ժողով Մայր Աթոռի Մէջ
Վերաօծուեցաւ եւ վերաբացուեցաւ Թիֆլիսի
Սուրբ Գէորգ եկեղեցին
3. Ցեղասպանութեան 100 ամեա-
կին առթիւ, նպատակին ծառայող,
ամենայաջող ու աննախընթաց աշ-
խատանքներէն մին եղաւ «Գազանը
լուսնին վրայ» ներկայացումը, սա-
կայն այս անգամ ֆրանսերէն լե-
զուով «Une bête sur la lune»ը, մաս-
նաւորաբար ֆրանսախօս համայն-
քին համար, յաջորդաբար 17 Հոկ-
տեմբեր՝ Salle Emile Legault 24-25
Հոկտեմբեր Gesù-ի թատերասրահ-
ներուն մէջ:
8 անգամ բեմադրուած՝ Նանսի
Իսսա Թորոսեանի կողմէ եւ նախա-
ձեռնութեամբ՝ Թէքէեան Մշակու-
թային Միութեան, «Հայ Բեմ» թա-
տերախումբը եկաւ անգամ մը եւս
կատարելու իր ազգային առաքելու-
թիւնը:
Նախապէս, քանիցս, հպարտու-
թեամբ անդրադարձանք դերակա-
տարներու բացառիկ ելոյթներու
առիթն ե րո վ: Խօս եցան ք Արտէն
Արաբեա ն ի՝ (Ա ր ամ Թոմասեան)
ճկուն խ ա ղ արկութեան , Վիգէն
Ֆռունճեանի՝ դիւրահաղորդ խօ-
ս ակ ցութ եա ն ու յ ստակ առոգա-
ն ութեա ն մասին (Mr. Vincent):
Յիշեցինք պատանի Թոմա Շահ-
պազեանը (10 տարեկան) ջութակի
լարային հմայքով (յոտնկայս ծա-
փահարութիւն), Յասմիկ Գասպար-
եանը իր մագնիսացնող ու թովիչ
ձայնով ու Արաքսի Արմէնեանը իր...
խօսուն լռութեամբ ու դէմքի ար-
տայայտութիւններով: Յայտնութիւն
մըն էր Ակուսթէն Աբարտեանը (Vin-
cent) իր վարժ ու համոզիչ կատա-
ր ումով : Մ ա ն աւանդ այն հոյլ մը
հաւատարիմ արուեստասէրները,
որոնք համեստաբար, վարագոյրին
ետին, անթերի կերպով կատարեցին
իրենց վստահուած խստապահանջ
պարտականութիւնը:
Սակայն այս բոլոր անուններէն
անջատեցինք ամենաաչքառու
յայտնութիւնը՝ Մեղեդի Աղուրեանի
(Սեդա) խաղարկութիւնը: Բարդ ու
խրթին դեր մը: Մարտահրաւէր մը
Մեղեդիի համար: Ան պէտք է ներ-
կայանար, նախ՝ իբրեւ դեռատի ան-
մեղ աղջնակը, որ կը կրէ ման-
կութեան՝ ջարդի վէրքերը, եւ ապա
հասուն տիկինը՝ ամուսնոյն երբեմն
հնազանդ, սակայն այլեւս այդ հին
ցաւերէն ձերբազատուիլ փափա-
քող, աւելի իրատես նոր սերունդը:
Եւ Մեղեդին տուաւ այդ հակադրող
նկարագիրը, ամենայաջող կ ե ր -
պով:
Թատերական լեզուական արտա-
յայտութիւնները հարազատ էին:
Թրքական ոճիրին հանդէպ եղած
պոռթկումները՝ յստակօրէն նետ-
ւած էին հանդիսատեսներուն երե-
սին.- «բոլոր հայերը որբե՞ր են» .-
խօսքը՝ սուր դանակի նման կ’իջնէր
ֆրանսախօս ներկաներուն սիր-
տերուն վրայ:
Ահաւասիկ ներկայացում մը իր
խորիմաստ նիւթով: Որքան աւելի
տեսնես, այնքան աւելի կը վայելես,
ու միշտ, անգամ մը աւելի երեւան
կը հանես նոր գոյն մը անոր խայ-
տաբղէտ գեղեցկութենէն:
P:RY GOGOR:AN
LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015 • ABAKA • 3
Arthn Arab;an Wighn ~®ouny;an
Une bête sur la lune-ի (Գազանը լուսնին վրայ)
8-րդ ներկայացումը
}a.hn՝ |asmik Gaspar;an% Joma <afpax;an% Akousjhn Abart;an% Arthn Arab;an% M;[;di
A[our;an% Wighn ~®ouny;an ;u Araqs Armhn;an
4. Հայաստանի տնտեսական իրա-
վիճակի կայունացման ուղղուած
եռամեայ բարեփոխումներու ծրա-
գիրի նպատակով՝ Եւրասիական
զարգացման դրամատունը (ԵԱԶԴ)
Հայաստանին 300 միլիոն տոլարի
վարկ պիտի տրամադրէ: Այս մասին
«Արմէնփրէս»-ի հարցումին ի պա-
տասխան յայտնած է Եւրասիական
զարգացման դրամատան վարչու-
թեան նախագահ Տմիթրի Փանքին:
«Այս պահուն մաքրոտնտեսական
քայլերը ամբողջութեամբ համաձայ-
ն եցուած են Հայաստանի Հան-
րապետութեան կառավարութեան
հետ: Նախագիծը արժանացած է
բոլոր փորձագիտական խորհուրդ-
ներու հաւանութեան ու Կայունու-
թեան եւ զարգացման եւրասիական
հիմնադրամի խորհուրդի դիտարկ-
ման տակ է: Պաշտօնական որոշու-
մէն ետք պիտի համաձայնեցուին
վարկի տրամադրման պայմանները,
որուն պիտի հետեւի վարկի համա-
ձայնագրի հաստատումը հայկական
կողմէն: Բացառուած չէ, որ առաջին
վճարումը` 100 միլիոն տոլարի չա-
փով, պիտի տրամադրուի արդէն
այս տարուան վերջը: Յետագայ
երկու վճարումները պիտի հաշ-
ւարկուին 2016-2017 թուականնե-
րուն համար»,- տեղեկացուցած է
Փանքին:
Անոր խօսքով` դրամատունը
վարկը կը տրամադրէ 20 տարիով,
10 տարի արտօնեալ ժամկէտով, 2
տոկոս տարեկան տոկոսադրոյ-
քով:
4 • ABAKA • LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015
Պաշտպանութեան բանակի
յառաջապահ զօրամասերը
լռեցուցած են հակառակորդին
նախայարձակ գործողութիւնները
Ղարաբաղա-ատրպէյճանական
հակամարտ զօրքերու շփման գիծին
վրայ Նոյեմբեր 3-ին եւ լոյս 4-ի գի-
շերը հակառակորդին կողմէ հրադա-
դարը խախտուած է շուրջ 80 ան-
գամ, որ ուն ը նթաց քի ն տարբեր
տրա մա չ ա փի հ րաձգային զինա-
տեսակներէ եւ 60 ու 82 միլիմեթրա-
նոց ականանետերէ հայ դիրքապահ-
ներու ուղղութեամբ արձակուած է
աւելի քան 1200 կրակոց:
Ինչպէս կը տեղեկացնէ ԼՂՀ պաշտպանութեան նախարարութեան մա-
մուլի ծառայութիւնը, պաշտպանութեան բանակի առաջապահ զօրա-
մասերուն կողմէ ձեռնարկուած գործողութիւններու արդիւնքով հակա-
ռակորդին նախայարձակ գործողութիւնները լռեցուած են:
Իսրայէլի նախագահ Ռուվըն Ռիվ-
լին յայտնած է, որ նախապէս հնչե-
ցուցած իր դիրքորոշումը 1 915
թուականին տեղի ունեցած ցեղաս-
պանութեան վերաբերեալ կը մնայ
անփոփոխ: Այդ մասին նախագահը
յայտնած է «Նշանաւորելով Հայոց
Ցեղասպանութեան 100 տարին»
գիտաժողովի մասնակիցներուն,
զորս ան հիւրընկալած էր իր նստա-
վայրին մէջ` գիտաժողովի վերջին
օրը` Նոյեմբեր 4-ին:
Հանդիպումը փակ եղած է լրագ-
րողներուն համար, սակայն Panora-
ma.am-ի թղթակիցը զրուցած է գի-
տաժողովի մասնակիցներուն հետ,
որոնք ներկայ եղած են հա ն դ ի -
պումին եւ նշած են, որ նախագահը
վերահաստ.ատած է իր նախկին
դիրքորոշումը կապուած Հայ դատի
հետ: Սակայն որոշ պատճառներով
ան զերծ կը մնայ պաշտօնական
յայտարարութիւն ընելէն:
Այն փաստը, որ Իսրայէլի Հանրա-
պետութեան նախագահը ընդունած
է Հայոց Ցեղասպանութեան նուիր-
ւած գիտաժողովի մասնակիցները,
արդէն իսկ կը վկայէ, որ ան կը ցան-
կայ իր աջակցութիւնը ցուցաբե-
րել: Անոր այդ քայլը բարձր գնա-
հատուած է մասնակիցներուն, կազ-
մակերպիչներուն եւ Իսրայէլի Բաց
համալսարանի նախագահին կող-
մէ:
Իսրայէլ կը շարունակէ պաշտօ-
նապէս չճանչնալ Հայոց Ցեղաս-
պանութիւնը եւ համալրել ժխտող-
ներու ճամբարը` այս կամ այն քա-
ղաքական պատճառներով: Հրեայ
մասնակիցներէն շատերը ատիկա
« ա մ օթ » կ ը հ ա մ ա ր ե ն : Կա ր ե լի է
միայն յուսալ, որ այսօրինակ գիտա-
ժողովը` ըլլալով առաջինը իր տե-
սակին մէջ եւս մէկ քայլ առաջ էր:
Իսրայէլի նախագահը կը
վերահաստատէ իր նախկին
դիրքորոշումը Հայոց
Ցեղասպանութեան առնչութեամբ
Âouwen Âiwlin
Հայաստան ԵԱԶԴ-էն 300 միլիոն
տոլարի վարկ պիտի ստանայ
Timijri ˆanqin
Հրաձգութիւն Ռուսաստանի Պաշքիրա
ինքնավար մարզի մէջ դիմակաւոր անձեր
գնդակահարեցին եօթը հայեր – մէկը
մեռաւ, միւս վեց անձերու վիճակը ծանր է
29 Հոկտեմբեր 2015-ին առտուան կանուխ ժամերուն հրաձգութիւն
տեղի ունեցաւ Ռուսաստանի Պաշքիրա ինքնավար մարզի Սալավաթ
քաղաքի մէջ: Դիմակաւոր խումբ մը անձեր մօտեցան Հիւսիսային փողոցի
մէջ ինքնաշարժներու ծառայութեան կեդրոնի մը ու կրակ բացին եօթը
անձերու վրայ, գնդակահարելով զանոնք: Յարձակման զոհը տեղացի հայ
գործարաններէն մէկն էր՝ իր ընկերներու հետ միասին: Գործարար Ա.
Սարգսեան, որուն կը պատկանէր ինքնաշարժներու ծառայութեան կեդ-
րոնը, հիւանդանոցի մէջ մահացաւ գլուխի վրայ ստացած հրազէնային
վէրքերու պատճառով: Արտակարգ պատահարէն անմիջապէս վերջ ան
գործողութեան ենթարկուեցաւ, սակայն բժիշկներ յայտնեցին որ վնաս-
ւածքները շատ ծանր էին ու կարելի չեղաւ փրկել գործարարի կեան-
քը:
Միւս վիրաւորեալներ՝ Ա. Ոսկանեան, Տ. Ոսկանեան, Ս. Գրիգորեան, Մ.
Մալոմեան, Ա. Աւետեան ու Ա. Ակուլեան հիւանդանոցի մէջ են եւ անոնց
վիճակը ծանր է: Վերջին երեք վիրաւորեալները խտացեալ բաժնի մէջ են ու
բժիշկները կը պայքարին անոնց կեանքը փրկելու համար:
Ռուսաստանի հայերու միութեան Պաշքիրիոյ բաժնի նախագահ Ար-
քատի Տալարեան յայտնեց որ երկու ձերբակեալներ կան: «Կան ութ
կասկածելիներ, որոնցմէ երկուքը անմիջականօրէն կրակ բացողներն են:
Միւսները փախուստի դիմած են: Իրաւապահները գիտեն թէ անոնք ովքեր
են», նշեց Արքատի Դալարեան:
Դմիտրի Ադբաշեան.
«Ստեփանակերտի օդակայանը
վաղ թէ ուշ պիտի շահագործուի»
Վաղ թէ ուշ Ստեփանա-
կերտի օդակայանը պիտի
շահագործուի: Այս մասին`
Նոյեմբեր 3-ին, լրագրող-
ներու հետ հանդիպման ժա-
մանակ նշած է ԼՂՀ կառա-
վարութեան առընթեր Քա-
ղաւիացիայի վարչութեան
պետ Դմիտրի Ադբաշեան, կը
հաղորդէ NEWS.am-ը:
«Թէ երբ շահագործման կը
յանձնուի օդանաւակայանը,
քաղաքական հարց է: Քաղա-
քական գործիչներն աւելի
լաւ գիտեն, թէ ինչու հիմա
թռիչքներ չեն իրականաց-
ւում: 2010-ի Մայիսի 9-ին
մենք պատրաստուել էինք` թռիչք իրականացնելու: Մենք ցուցակներն էինք
կազմել արդէն, թէ ովքեր են թռչելու: Վերջին պահին մեզ ասացին, որ թռիչ-
քը չի կայանայ, նախագահն էլ դեռ ճանապարհին էր, որ չեղեալ յայ-
տարարեցին թռիչքը»,- ըսած է Դմիտրի Ադբաշեան:
Դմիտրի Ադբաշեանի խօսքով` Ստեփանակերտի օդակայանին մէջ կան
այնպիսի սարքեր, որոնք Պաքուն ու Երեւանը նոյնիսկ չունին: Ատով զար-
մացած են նաեւ Ֆրանսայէն ժամանած ծերակուտականները: «Մենք
քաղաքացիական օդանաւակայան ենք, քաղաւիացիան ծառայում է, որ
ապահովի մարդկանց իրաւունքներից մէկը` տեղաշարժման իրաւունքը:
Մարդկանց իրաւունքները կապ չունեն այն տարածքի կարգավիճակի հետ,
որտեղ ապրում են: Ատրպէյճանի ժողովուրդը իրաւունք ունի օգտուել
քաղաւացիայի ծառայութիւններից, իսկ ԼՂՀ-ի ժողովուրդը` ո՞չ»,- ըստ «Ար-
մէնփրէս»-ի՝ նկատել տուած է բանախօսը:
Ստեփանակերտի օդակայանը Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետու-
թեան օդային դարպասն է: Կը գտնուի Ստեփանակերտէն 10 քմ. հեռա-
ւորութեան վրայ, Ստեփանակերտ-Ասկերան A317 մայրուղիին յարող
հատուածին վրայ, Իւանեան գիւղի մօտ: Ստեփանակերտի օդակայանը կա-
ռուցուած է 1974-ին, հիմնականօրէն չուերթներ ընդունած է Երեւանէն եւ
Պաքուէն:
1992 թուականին Բերձորի ազատագրումէն ետք օդակայանը դարձած է
անգործածելի: 2008 թուականին սկսած է օդակայանի նոր գլխաւոր մաս-
նաշէնքի կառուցումը (ճարտարապետ` Տիգրան Բարսեղեան): Մաս-
նաշէնքը ԼՂՀ զինանշանի նմանութեամբ արտաքինէն կը նմանի թեւերը
մեկնած արծուի:
5. LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015 • ABAKA • 5
Arxou Khpoula;ua
Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկը կը մեկնարկէ
2016-ի Ռաֆայէլ Լեմքինի անուան կրթաթոշակի ծրագիրը
ՀՀ Գիտութիւններու ազգային ակադեմիայի Հայոց Ցեղասպանութեան
թանգարան-հիմնարկը կը յայտարարէ Ռաֆայէլ Լեմքինի անուան 2016
թուականի դրամաշնորհային ծրագրի մեկնարկը: Անիկա հնարաւորութիւն
կ՛ընձեռէ օտարերկրեայ ասպիրանտներուն եւ երիտասարդ գիտնականնե-
րուն, որոնք կը մասնագիտանան ցեղասպանագիտութեան ոլորտին մէջ,
մէկ ամիսով այցելել Հայաստան` տեղի գիտական հաստատութիւններուն
եւ գրադարաններուն մէջ ուսումնասիրութիւններ իրականացնելու հա-
մար:
Յաղթող յաւակնորդներու ուսումնասիրութիւններու իրականացման
հիմնական վայրը պիտի ըլլայ Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-
հիմնարկը, ուր անոնք հնարաւորութիւն պիտի ստանան ծանօթանալու
Հայկական հարցի եւ Հայոց Ցեղասպանութեան պատմութեան, ուսում-
նասիրութիւններ կատարել Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմ-
նարկի գիտական ֆոնտերուն եւ գրադարանին մէջ, ինչպէս նաեւ ստանալ
մասնագիտական խորհրդատուութիւն, ծանօթանալ Հայաստանի Հանրա-
պետութեան համալսարաններու, արխիւներու, գրադարաններու նիւթե-
րուն հետ:
Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկը պիտի հոգայ երկկող-
մանի ճանապարհորդութեան եւ կացութեան ծախսերը:
Հայցադիմումներու ներկայացման վերջնաժամկէտը` 2015-ի Դեկտեմ-
բեր 15-ն է: Յաղթող յաւակնորդի անուան հրապարակումը` 2015-ի Դեկ-
տեմբեր 25-ին:
Դրամաշնորհի տեւողութիւնը մէկ ամիս է:
Յաղթող յաւակնորդը կը պարտաւորուին ծրագրի աւարտէն ետք 6
ամիսներու ընթացքին տրամադրել իր կատարած ուսումնասիրոթիւններու
արդիւնքը գիտական յօդուածի տեսքով, International Journal of Armenian
Genocide Studies պարբերականին մէջ հրապարակելու նպատակով:
Այլ մանրամասնութիւններու կարելի է ծանօթանալ ՀՑԹԻ-ի կայքէն:
«Ակօս»-ի համար գրող Ատրպէյճանցի
լրագրողը մահուան սպառնալիքներու
պատճառով հեռացած է իր երկրէն
Ատրէյճանցի լրագրող եւ պլոքըր
Արզու Կէյպուլաեւան, որ համագոր-
ծակցած է Foreign Policy եւ Al Ja-
zeera հեղինակաւոր պարբերական-
ներուն հետ, մահուան սպառնա-
լիքներ ստացած է իր համերկրա-
ց իներէն` Թո ւրքի ոյ մէջ գործող
«Ակօս» հայկական շաբաթաթերթին
համար յօդուածներ գրելուն պատ-
ճառով, կը գրէ Tert.am-ը:
Աղբիւրը ինչպէս կը նշէ, լրագրո-
ղը նոյնիսկ ստիպուած եղած է տե-
ղափոխուելու Ատրպէյճանէն` հաս-
տատուելով Իսթանպուլ: Աղբիւրը կը
մանրամասնէ, որ Կէյպուլաեւայի
դ էմ ուղ ղո ւած արշաւը սկսած է
փոքրիկ թռուցիկներու տարածու-
մով, որուն ետեւ կանգնած եղած է
Ատրպէյճանի պետական մետիա-
դ աշտ ը : Ի ր երկրին մէջ մարդու
իրաւունքներու անմխիթար վիճակի
մասին պարբերաբար գրող լրագրո-
ղը համացանցով մահուան սպառ-
ն ալիք նե ր ս տան ալէ ետք յստակ
գիտ ա կց ա ծ է, ո ր ի րեն համար
այլեւս ա պ ահով չէ հարազատ
երկրին մէջ մնալն ու տեղափոխ-
ւած է:
Թէեւ ատրպէյճանական իշխա-
նութիւնները ճնշում կը գործադրեն
Կէյպուլաեւայի` Ատրպէյճան մնա-
ցած ընտանիքի անդամներուն վրայ,
այնուհանդերձ` 32-ամեայ լրագրո-
ղը, անտեսելով բոլոր վտանգները,
կը շարունակէ արծարծել Ատրպէյ-
ճանի մէջ խօսքի ազատութեան եւ
մարդու իրաւունքներու պաշտպա-
նութեան հրատապ թեմաները:
Իր հարցազրոյցներէն մէկուն
ընթացքին Կէյպուլաեւան պատմած
է, որ իր նկատմամբ ճնշումներու ու
սպառնալիքներու հիմնական պատ-
ճառներէն մէկը հայկական «Ակօս»
շաբաթաթերթին հետ համագոր-
ծակցութիւնն էր:
«Մահուան վերաբերեալ առաջին
սպառնալիքը ստացած եմ 2014-ի
Հոկտեմբերին: Հաղորդագրութեան
մէջ նշուած էր, թէ ինծի` «դաւա-
ճանիս», քանի օր մնացած է ապ-
րելու եւ ուր պիտի թաղեն զիս: Անոր
յաջորդած է նմանատիպ բովանդա-
կութեամբ անթիւ-անհամար նա-
մակներ, որոնք ես այլեւս ի վիճակի
չէի կարդալ: Յետոյ սպառնալիքներն
ու ստոր վիրաւորանքները տարած-
ւեցան նաեւ հօրս, մօրս, եղբօրս
վրայ, ու ես վճռեցի հեռանալ
Ատրպէճանէն»,- նշած է Կէյպուլաե-
ւան:
Լրագրողին խօսքով` Իսթանպուլի
մէջ հաստատուելէ ետք ինք ստա-
ցած է որոշակի ազատութիւն ու կը
կարենայ անդրադառնալ հայրե-
նիքին հետ կապուած սուր խնդիր-
ներուն:
«Հայաստան» համահայկական
հիմնադրամը կոչ կ’ուղղէ
մասնակցելու 5 եւ աւելի զաւակ
ունեցող ընտանիքները տուներով
ապահովելու գործին
«Հայաստան» համահայկական հիմ-
նադրամի հեռուստամարաթոնը այս
տարի տեղի պիտի ունենայ Նոյեմբեր
26-ին եւ պիտի կրէ «Մեր տունը» խո-
րագիրը: Հիմնադրամը կոչ կ՛ուղղէ մաս-
նակցելու 5 եւ աւելի զաւակ ունեցող
ընտանիքները տուներով ապահովելու
գործին:
Այս առնչութեամբ Հիմնադրամին
տարածած կոչին մէջ կ՛ըսուի.
«Մասնակցիր «Հայաստան» հիմնադրամի «Մեր տունը» խորագիրով
համահայկական դրամահաւաքին եւ քու ներդրումդ ունեցիր 5 եւ աւելի
երեխայ ունեցող ընտանիքները տուներով ապահովելու գործին:
«Կրնաք կատարել նուիրատուութիւն` -այցելելով Հայփոսթի որեւէ բա-
ժանմունք /Նոյեմբեր 1-էն 30/,
«– նուիրաբերելով 500 ՀՀ դրամ` SMS ուղարկելով 8000 կարճ համարին,
կամ զանգահարելով 090008000 /Վիվասել-ՄՏՍ, Պիլայն, Օրանժ Արմենիա,
Եուքոմ, Ռոսթելեքոմ//Նոյեմբեր 1-էն 30/:
«– այցելելով Հիմնադրամի գործադիր վարչութիւն /ամբողջ տարին/,
– Ձեր դրամատունէն փոխանցում կատարելով Հիմնադրամի` ՀՀ Կեդրո-
նական դրամատան հաշուեհ ա մ ա ր ի ն 103003215672 (Հ Հ դ ր ա մ ),
103003615673 (ԱՄՆ տոլար) /ամբողջ տարին/,
«ՌԻԱ Նովոսթի» կը հաղորդէ, որ
Միացեալ Նահանգներու արտաքին
գործոց նախարարութեան բանբեր
Էլիզապէթ Թրիւտօ յայտնած է, որ
Միացեալ Նահանգներ մտահոգ-
ւած են 1 Նոյեմբերին Ատրպէյճանի
մէջ տեղի ունեցած խորհրդարա-
նական ընտրութիւններուն առնչու-
թեամբ ստեղծուած իրավիճակով:
«Մենք կը ցաւինք, որ Ատրպէյ-
ճանի կառավարութիւնը չէ ա ր -
տօնած ԵԱՀԿ-ի Ժողովրդավարա-
կան հաստատութիւններու եւ մար-
դու իրաւունքներու գրասենեակին
անհրաժեշտ քանակութեամբ դէ-
տեր ուղարկել, որուն իբրեւ հետե-
ւանք կառոյցը չէ կրցած հետեւիլ
ընտրութիւններուն: Առանց ատոր
մենք չենք կրնար ըսել` հասա՞ծ է
Ատրպէյճանը յառաջընթացի` նա-
խորդ խորհրդատուութիւններուն
հիման վրայ ընտրութիւններ կա-
տարելու առումով: Այդ խորհրդա-
տըուութիւններուն մէջ նշուած էին
քաղաքացիական հիմնարար ազա-
տութիւններու սահմանափակում-
ները եւ խնդիրները լուծելու ուղի-
ները», յայտարարած է Թրիւտօ:
Ըս տ ա ն ո ր , ի ր ե ն ք տ ա կ ա ւ ի ն
մտահոգ են, որ Ատրպէյճանի մէջ կը
տիրէ քաղաքական սահմանափա-
կումներու մթնոլորտը եւ կառավա-
րութեան կոչ կ՛ուղղեն` յարգելու
Շար. էջ 15
«Միացեալ Նահանգներ մտահոգուած
են Ատրպէյճանի ընտրութիւններու
առնչութեամբ ստեղծուած
իրավիճակով» կ՛ըսէ Թրիւտօ
6. Շաբաթ, Հոկտեմբեր 24, 2015-ին
ստացանք իր մահուան գոյժը, ու
ցաւ պատճառեց ընտանիքին, ազ-
գականներուն, բարեկամներուն եւ
Ս. Երր որ դ ո ւթիւն Հայ ց. Առաք.
Եկեղեցւոյ մեծ ընտանիքին, որուն
հաւատարիմ անդամներէն մին էր,
անոր համար որ կանխահաս էր իր
մեկնումը:
Ազնիւ ու համեստ բնաւորութեան
տէր, հոգատար ամուսին, ընտանի-
քի օրինակելի հայր եւ մեծ հայր մըն
էր Ողբ. Բարշ. Տօքթ. Աւետիս Սրկ.
Պօղոսեանը:
Ողբ. Բարշ. Տօքթ. Աւետիս Սրկ.
Պօղոսեան ծնած էր Պոլիս 1945-ին:
Անդրանիկ զաւակն էր Տէր եւ Տիկին
Լեւոն եւ նարկիզ Պօղոսեաններու,
իր նախնական ուսումը ստացած էր
Պոլսոյ Հին դլ եան վար ժարանէն
ներս եւ յետոյ ֆրանսական (Սէնթ
Ժոզէֆ) Լիսէի մէջ, ապա ընդունուած
էր Պոլսոյ Բժշկական Համալսա-
րանը եւ վկայուած էր իբրեւ բժիշկ:
1969-ին ամուսնացած էր Տիանա
Պալապանի հետ եւ բախտաւոր-
ւած զաւակով մը Սերժ եւ երկու սի-
րասուն թոռնիկներով՝ Ատրիան եւ
Մաթէօ:
1980-ին ընտանեօք հաստատ-
ւած էր Թորոնթօ: Հոս եւս մասնակ-
ցած էր բժշկական դասընթացներու
ե ւ շրջ ա նը աւարտե ց 1985-ին:
1986-ին ունեցաւ իր անձնական
դարմանատունը: Ապրիլ 2014-ին
անհ ա նգս տ ութ եան պատճառաւ
հանգստեան կոչուեցաւ բժշկական
ասպարէզէն:
Եղած էր Ս. Երրորդութիւն Հայց.
Առաք. Եկեղեցւոյ ծխական խոր-
հ ուրդի ա ն դամ եւ Ա տե նապետ,
ծ առա յա ծ է Ս . Խո րան ին իբրեւ
սարկաւագ, եղած էր եկեղեցւոյս
թ եմա կ ա ն պատգամ աւո ր եւ թե-
մական խորհուրդի անդամ, մաս
կազմած էր Վարդանանց Ասպետ-
ներու «Ալիշան» դահլիճի: Ատենա-
պետն էր Հայ Բժշկական Համաշ-
խարհային Վարչութեան եւ Օնթա-
րիոյի Հայ Բժշկական ընկերակ-
ցութեան երկար տարիներ, առ ի
գնահատանք իր տարած աշխա-
տանքներուն 2009-ին Լեռնային
ղարաբաղի Հանրապետութեան
նախագահ Բակօ Սահակեանի կող-
մէ պարգեւատրուած էր «Երախ-
տագիտութիւն» մէտայլ շքանշանով,
եղած էր եկեղեցւոյս «Տարուոյ
Մարդ»-ը եւ «Տարուոյ Ասպետ»-ը,
ինչպէս նաեւ զանազան առիթներով
իր գործօն մասնակցութիւնը բերած
էր համայնքի կեանքէն ներս:
Ողբացեալին թաղման արարո-
ղութիւնը տեղի ունեցաւ Երեքշաբ-
թի, 27 Հոկտեմբերին առաւօտեան
ժամը 11-ին Ս. Երրորդութիւն Հայց.
Առաք. Եկեղեցւոյ մէջ, նախագա-
հութեամբ եւ ներկայութեամբ թեմիս
բարեխնամ Առաջնորդ՝ Գերշ. Տ.
Աբգար եպս. Յովակիմեանի, կողքին
ունենալով եկեղեցւոյս հովիւ՝ Արժ.
Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեանը,
հիւրաբար քաղաքս գտնուող Դադի-
վանքի շրջանի եւ Վաղուհասի (Ար-
ցախ) հովիւ՝ Արժ. Տ. Յովհաննէս
քհնյ. Յովհաննէսեանը, Արժ . Տ .
Սարգիս Ա. Քհնյ. Կիւլեանը, Մոնթ-
րէալի Առաջնորդանիստ Ս. Գրիգոր
Լուսաւորիչ Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ
հոգեւոր հովիւ՝ Արժ. Տ. Վազգէն
քհնյ. Պոյաճեանը, Լաւալի Ս. Խաչ
Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ հոգեւոր
հովիւ՝ Արժ. Տ. Կոմիտաս քհնյ. Միր-
զախանեանը եւ եկեղեցւոյս սար-
կաւագներ Բրշ. նուրհան Իփէքեան
եւ Կարպիս Չիչէքեան:
Ս. Խորանի շապիկով ծածկուած
դագաղին առջեւ կուռ դամբանակա-
նով ելոյթ ունեցան, թեմիս Առաջ-
նորդ՝ Գերշ. Տ. Աբգար Սրբազան,
ընտանիքի կողմէ խօսեցաւ զար-
մուհին՝ երէցկին Արփի Գուզուեան,
Օնթարիոյի Հայ Բժշկական Ընկե-
րակցութեան կողմէ խօսք առաւ
տօքթ. Զարեհ Ուզունեան եւ եկե-
ղեցւոյս հովիւ Արժ. Տ. Զարեհ Ա.
քհնյ. Զարգարեան, բոլորն ալ յիշե-
ցին ողբացեալի ապրած առաքինի
եւ օգտաշատ կեանքի օրերը եւ ցա-
ւակցութիւններ յայտնեցին ընտա-
նեկան պարագաներուն եւ հարա-
զատներուն: Ցաւակցական գիրեր
ուղարկած էին Հիւսիսային Ամերի-
կայի Արեւմտեան թեմի Առաջնորդ՝
Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան,
Լեռնային ղարաբաղի (Արց ա խ )
Առողջապահական նախարարու-
թենէն եւ եկեղեցւոյս ծխական խոր-
հուրդէն: Ապա հանգուցեալի մար-
մինը ամփոփուեցաւ «Եօրք» գերեզ-
մանատան մէջ:
Յուղարկաւորութենէն վերջ կէ-
ս օր է ե տ ք ժա մ ը 2:00-ի ն « La r a »
ճաշասրահին մէջ տեղի ունեցաւ
հոգեճաշ, հոն եւս, ցաւակցական եւ
սրտի խօսքերով ելոյթ ունեցան,
Օն թ ա ր ի ո յի Հ ա յ Բժշ կ ա կ ա ն Ըն -
կերակցութեան Ատենապետուհի
տ օքթ . Ան ի Հ ա ս ր ճ ե ա ն ե ւ « Հ ա -
յաստան» համահայկական հիմնադ-
րամի Ատենապետ պրն. Մկրտիչ
Մկրտիչեան, որոնք վեր առին ող-
բացեալի գործօն մասնակցութիւնը
եւ խօսքը գործի վերածելով յառաջ
տարած իր ծրագիրները:
Ընտանիքի անունով, հանգուց-
եալի զաւակը Սերժ եւ իր տիկինը
նատիա Պօղոսեաններ սրտաբուխ
խօսքեր ուղղեցին ներկաներուն,
որոնք եկած էին յարգելու յիշա-
տակը Տօքթ. Աւետիս Պօղոսեանի:
Իր յիշատակը անթառամ պիտի
մնայ սրտերուն մէջ, բոլոր անոնց,
որոնք զինք ճանչցած են, կամ հետը
գործակցած են: Գանատայի օտար
հողը շաղախուած հայրենի հողով
թեթեւ գայ յոգնած մարմնիդ վրայ,
իսկ հոգիդ ալ խաղաղութեան ար-
ժանանայ:
Սրտաբուխ այս քանի մը տողերը
դառնան ծաղկեփունջ քու շիրիմիդ
վրայ:
Յիշատակն Արդարոց օրհնեալ
եղիցի:
Այս տխուր եւ անժամանակ մահ-
ւան առթիւ, ցաւակցութիւններ կը
յայտնենք հանգուցեալի կողակիցին
Տիկ. Տիանա Պօղոսեանի, զաւկին
Տէր եւ Տիկ. Սերժ եւ նատիա Պօ-
ղոսեաններու, ինչպէս նաեւ մօտիկ
եւ հեռաւոր ազգականներուն ու
ընտանեկան պարագաներուն:
Սգակիր բարեկամդ
ՄատաԹ Բ. ՄաՄՈւՐեաՆ
Նոյեմբեր 2, 2015
6 • ABAKA • LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015
ԹՈՐՈՆԹՕ
Մահ եւ Յուղարկաւորութիւն
Ողբ. Բարշ. Տօքթ. Աւետիս Սրկ. Պօղոսեանի
1945-2015
Վերաօծուեցաւ եւ...
Շար. էջ 2-էն
ծրագրի առաջին փուլը: Մենք մտադիր ենք
շարունակել այն եւ տաճարին կից մշակութային-
լուսաւորչական կենտրոն ստեղծել»,- նշած է
IDeA հիմնադրամի համահիմնադիր Ռուբէն Վար-
դանեան:
«Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին համայն
հայութեան Մայր Եկեղեցին է, որովհետեւ հա-
զար 700 տարիներ ի վեր այն հոգեւոր սնունդ է
տուել իր զաւակներին, մայրական հոգածու-
թեամբ իր շուրջն է խմբել աշխարհասփիւռ հա-
յութեանը: Հայ Եկեղեցին պահել ու պահպանում
է գրոց բարբառը, հազարամեակների խորքից
եկող հոգեւոր երաժշտութիւնը եւ արուեստի
ճիւղերը: Վերաբացուող Սուրբ Գէւորգը հէնց
այսպիսի առաքելութիւն է ունեցել հիմնադրման
օրից ի վեր: Եւ այսօր էլ բարեգործ ազնիւ նուի-
րատուներ Ռուբէն Վարդանեանի ու նրա ըն-
կ երների նի ւ թ ակ ան միջոցներով հիմնանո-
ր ոգումի ց յետո յ տաճարն իր բարձրարժէք
որմանկարներով ու հոգեւոր արժէքով դառնում
է ինչպէս հայ համայնքի, այնպէս էլ Թիֆլիսի
սրտի վրայ յառնած մարգարիտ, որը հարստաց-
նում է բազմազգ ու բազմակրօն քաղաքը»,-ըսած
է Վիրահայոց թեմի առաջնորդ Տէր Վազգէն
եպիսկոպոս Միրզախանեան:
Եկեղեցւոյ վերականգման աշխատանքներուն
մէջ ներգրաւուած են ինչպէս հայ, այնպէս ալ
վրացի մասնագէտներ` ճարտարապետ-վերա-
կանգնող Անաթոլի Սոլոմնիշվիլին (ան նաեւ Հաւ-
լաբարի XVIIIդ. Սուրբ Էջմիածին եկեղեցւոյ
վերականգնման նախագիծերու հեղինակն է),
վերականգնող-շինարար Զուրաբ Գաչեչիլաձէն,
ՀՀ Մշակոյթի նախարարութեան աւագ վերա-
կանգնող, Կոթողային գեղանկարչութեան վե-
րականգնման գիտահետազօտական կեդրոնի
ղեկավար Արժանիկ Յովհաննիսեանը, Վրաստա-
նի ճարտարագիտական ակադեմիայի Տեխնիկա-
կան փորձաքննութեան բաժնի վարիչ Օթար
Չակուետաձէն, ինչպէս նաեւ մասնագէտներ
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինէն, Մատենադա-
րանէն:
Երէք տարի տեւած վերականգնողական աշ-
խատանքներու ընթացքին մեծ ուշադրութիւն
դարձուած է եկեղեցւոյ ամրացման, քանի որ
ստորգետնեայ ջուրերը մեծ վտանգ կը ներկա-
յացնէին եկեղեցիին համար, կ՛ողողէին տա-
ճարի հիմքը, կը քայքայէին պատերուն աղիւսէ
շարուածքը:
Առանձնայատուկ ուշադրութիւն դարձուած է
Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյ որմանկարներու եւ
սրբան կ ա ր ն ե ր ո ւ վ ե ր ա կ ա ն գն մ ա ն : Տ ա ճա ր ի
մուտքի եւ խորանի կողքի պատերը, կամարային
որմախորշերը եւ սիւները զարդարուած են Հով-
նաթանեաններու, Գէորգ Բաշինջաղեանի եւ
անյա յտ վ ա ր պ ե տ ն ե ր ո ւ գե ղ ա ն կ ա ր չո ւ թ ե ա ն
նմուշներով: Որմանկարներն ու սրբանկարները
վերականգնուած են Կոթողային գեղանկար-
չութեան վերականգնման գիտահետազօտական
կեդրոնի աշխատակիցներու կողմէ` Արժանիկ
Յովհաննիսեանի ղեկավարութեամբ եւ իտա-
լացի մասնագէտ, Ֆլորենցիայի մշակութային
ժառանգութեան պահպանման եւ վերականգ-
նըման կեդրոնի ղեկավար Ֆապրիցիօ Եակո-
պինի խորհրդատուական աջակցութեամբ:
Սուրբ Գէորգ տաճարը (կամ Բերդի Մեծ եկե-
ղեցին) Թիֆլիսի հնագոյն եկեղեցիներէն է, կա-
ռուցուած է 13-րդ դարուն, եղած է հայկական
միջնադարեան հոգեւոր, մշակութային եւ լու-
սաւորչական կեդրոններէն մէկը: 14-15 դարե-
րուն եկեղեցւոյ գրատանը բազմաթիւ ձեռագիր-
ներ ստեղծուած են, որոնք կը պահուին Մատե-
նադարանին մէջ:
Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյ բակը ամ-փոփուած են
հայ մեծերու` աշուղ Սայաթ նովայի, գեղանկարիչ
Գէորգ Բաշինջաղեանի, նշանաւոր զօրավարներ
Միքայէլ Լորիս-Մելիքովի, Արզաս Տէր-ղուկա-
սովի, Իւան Լազարեանի եւ Բորիս Շելկովնիկովի
աճիւնները:
7. Editorial écrit en anglais par
Edmond Y. Azadian et publié dans
The Armenian Mirror-Spectator
en date du 29 octobre 2015
Deux nations ont été les auteurs des
deux plus grands génocides du 20e
siècle : la Turquie et l’Allemagne. Il y a
beaucoup d’affinités entre ces deux
nations. En anéantissant leurs minori-
tés, elles se sont surpassées l’une et
l’autre. Durant la Première Guerre
mondiale, ces deux nations étaient des
alliés et les recherches historiques
récentes ont déterré la culpabilité alle-
mande dans l’administration et l’admi-
nistration du génocide arménien
durant l’Empire ottoman.
Au cours de la Seconde Guerre
mondiale, la Turquie a secrètement
aidé l’effort de guerre allemand,
jusqu’à ce que les Alliés émergent
comme les vainqueurs. Ainsi, dans un
ultime effort, les dirigeants turcs ont,
pour sauver le pays de la désintégra-
tion, déclaré la guerre contre un Reich
en ruine.
Aujourd’hui, une nouvelle alliance
se forge entre ces deux anciens alliés.
L’Allemagne est membre de l’OTAN.
Elle est également membre de l’Union
européenne (UE), sinon son moteur.
La plupart des membres de l’UE ont
des vues divergentes en ce qui concer-
ne le président turc Erdogan. Le déno-
minateur commun de leur approche a
été de faire obstruction à son adhésion
à l’UE. L’Allemagne et la chancelière
Angela Merkel ont toujours préconisé
une « saine distance » entre l’Europe
et la Turquie. La position de
l’Allemagne était d’offrir un statut spé-
cial à la Turquie en Europe, mais
jamais une totale adhésion.
Mais les récents développements
politiques semblent avoir changé cette
politique. Le Président Erdogan a joué
le rôle de l’apprenti sorcier en déclen-
chant une chaîne d’évènements qu’il
n’a pu contrôler; A son instigation, une
guerre civile a fait s’effondrer sa poli-
tique intérieure, et sa politique étran-
gère est demeuré coincée dans le
bourbier syrien.
Bien que la chancelière Merkel
embrasse Erdogan, la Turquie et
toutes ses questions brûlantes, elle
aurait été mieux servie en optant pour
une politique plus prudente, si elle
avait tenu compte de l’avertissement
de l’un des principaux quotidiens alle-
mands. En effet, dans un long article
paru dans Der Spiegel, l’analyste de la
situation en Turquie, a écrit « Recep
Tayyip Erdogan - un musulman pieux,
populiste doué, modernisateur et père
du miracle économique du pays - est
en passe de devenir un dangereux
autocrate, celui qui a traîné sa propre
nation dans la guerre civile et a attisé
les conflits externes. Il a voulu, tout
d’abord, renverser le dictateur syrien
Bachar al-Assad, puis il a longtemps
ignoré l’État islamique (EI).
Maintenant, il lutte contre les
Kurdes, seul partenaire de l’Occident
dans la lutte contre les extrémistes
islamistes. Erdogan rétablit les anciens
champs de bataille en agitant la
méfiance et le nationalisme. Il empri-
sonne les journalistes et ses critiques.
Ses soldats interdisent l’accès et tirent
sur des villes kurdes entières.... [La
Turquie] est un pays qui risque de tom-
ber dans la folie collective, conduite
par le fanatisme, un nationalisme
excessif et de bizarres théories du
complot. »
Au début du 21e siècle, Erdogan a
eu recours, une fois de plus, à la pra-
tique du nettoyage ethnique, nettoyage
que son pays a connu dans les années
1930 sous Atatürk, et plus tard sous le
dictateur Kenan Evran, à la suite du
coup d’Etat militaire de 1980. Erdogan
a déclaré la loi martiale dans la région
de Cizre, les journalistes étrangers ont
été interdits alors que l’armée turque a
mené des bombardements aveugles
contre des villages kurdes. Compte
tenu de toutes ces atrocités, la chance-
lière Merkel s’est précipitée en
Turquie, allant à l’encontre de sa poli-
tique traditionnelle de la tenir éloignée
de l’Europe, et a promis un dialogue
accéléré avec l’administration Erdogan
pour son admission au sein de l’UE.
L’objectif de M. Erdogan de recourir à
sa politique violente avait pour but
d’intimider les Kurdes de l’intérieur, et
de s’assurer la majorité absolue au
parlement lors des élections du 1er
novembre, et ainsi dévier la possible
création d’une enclave kurde le long
des frontières de la Turquie.
L’afflux de réfugiés syriens en
Turquie est la conséquence des actions
d’Erdogan, en provoquant la guerre en
Syrie. Ces réfugiés n’ont pas décidé de
leur propre chef d’abandonner leur
terre natale pour aller chercher un
refuge en Turquie. Erdogan lui-même
les déplacés, les remplaçant par des
extrémistes turcs recrutés au
Turkménistan et dans la province chi-
noise de Xingjian (Ouïgours) pour atti-
ser la flamme de son rêve ottoman.
Ensuite, les forces offensives russes
en Syrie ont anéanti les plans
d’Erdogan, lui donnant une excuse
supplémentaire pour crier au loup en
Allemagne. Après la visite de M.
Erdogan, Angela Merkel, s’est envolée
vers Ankara pour récompenser la
Turquie de ses crimes.
Erdogan a encouragé ces réfugiés
syriens à inonder l’Europe, mal prépa-
rée à les recevoir et à les réinstaller.
Deux millions de réfugiés syriens ont
inondé la Turquie, au coût de 7 mil-
liards de dollars en aide humanitaire.
La logique aurait voulu qu’Erdogan
soit puni pour avoir créé une telle
catastrophe humanitaire, mais la poli-
tique ne tient pas compte de ce genre
de logique. En plus d’encourager la
Turquie dans son rêve de se joindre à
l’Europe, la chancelière Merkel a pro-
mis d’aider la Turquie, lui fournissant
3,4 milliards de dollars d’aide pour
avoir reçu et traité le problème des
réfugiés.
Le journal en ligne de la Fondation
Culture stratégique publiait, le 22
octobre 2015, « la suggestion de Mme
Merkel est d’accélérer l’intégration de
la Turquie dans l’UE, en utilisant la
gestion des réfugiés comme monnaie
d’échange. Comment pouvons-nous
Suite à la page 8
LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015 • ABAKA • 7
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 16 NOVEMBRE 2015
L’Allemagne cautionne
la Turquie
Discussions Arménie-Géorgie
liées à l’énergie
Le Président d’Arménie, Serge Sargissian a eu une réunion avec le premier
ministre géorgien Irakli Garibachvili, dans le cadre d’une visite de travail à
Tbilissi.
Sargissian et Garibashvili ont noté avec satisfaction que la communication inter-
étatique fondée sur le passé historique des deux pays amis, y compris une coopé-
ration efficace entre les gouvernements arméniens et géorgiens, crée des condi-
tions préalables sérieuses à de nouvelles dimensions de partenariat.
Les interlocuteurs ont attaché de l’importance à la mise en œuvre de projets
liés aux infrastructures régionales, dont l’énergie, qui favoriseront considérable-
ment le renforcement des liens économiques entre l’Arménie et la Géorgie, et qui
contribuent à la croissance du chiffre d’affaires.
Le président arménien et le premier ministre géorgien ont souligné leur complé-
mentarité et l’importance des projets d’interconnexion des infrastructures.
Âgée de 18 ans, Tina Garabedian a
pris les grands moyens pour réaliser
son rêve de participer aux Jeux
olympiques de 2018, à P’y ngch’ang,
en Corée du Sud. La Québécoise de
Laval veut porter les couleurs de
l’Arménie.
Tina, qui a la double citoyenneté,
avait peu de chance de représenter le
Canada, qui représente une force en
patinage artistique en danse à travers
le monde. Surtout que plusieurs autres
athlètes ont de meilleures chances de
faire partie de la sélection nationale en
vue de prochains Jeux olympiques.
Si elle avait fait ses débuts en danse
avec Alexandre Laliberté en 2012, elle
a changé de partenaire, il y a six mois.
Elle patine dorénavant avec Simon
Proulx- Sénécal.
Le duo s’est illustré récemment en
remportant la médaille de bronze au
programme court, sénior danse, au
Suite à la page 8
Tina Garabedian rêve de représenter
l’Arménie aux Olympiques de 2018
8. L’Allemagne cautionne...
Suite de la page 7
organiser le processus d’adhésion de
façon plus dynamique, a-t-elle deman-
dé lors d’une conférence de presse à
Istanbul. L’Allemagne est prête à rou-
vrir le chapitre 17 cette année et faire
des préparatifs pour les chapitres 23 et
24. »
Les Grecs ont fait preuve d’une
duplicité lâche face à la poussée auto-
ritaire de la Turquie en Europe, par
démagogie d’abord puis par lâcheté ;
une fois de plus le ministre chypriote
des Affaires étrangères, Ioannis
Kasoulides, a annoncé à Associated
Press : « Chypre ne consentira pas à la
Turquie de redémarrer les négocia-
tions d’adhésion bloquées, car Ankara
n’a rien fait pour aider les pourparlers
en cours afin de réunifier le pays eth-
niquement divisé. » Mais d’autre part,
le représentant permanent de Chypre
à l’UE, Kornelios Korneliou a déclaré à
la radio gouvernementale que l’admi-
nistration chypriote pourrait accepter
des discussions avec l’UE qui porte-
raient sur l’économie et la politique
monétaire.
L’Allemagne joue, une fois de plus,
son rôle traditionnel de sauveur de la
Turquie. Le plan de sauvetage de Mme
Merkel envers Erdogan démontre, une
fois de plus, combien laide peur deve-
nir la politique.
Si l’Allemagne va de l’avant avec ce
revirement de sa politique, l’Europe
englobera la Turquie à ses risques et
périls.
Alors que la politique se joue à une
plus grande échelle, deux questions
arméniennes sont déjà les victimes de
ces politiques. La première est la réso-
lution du Bundestag sur le génocide
arménien. Il est vrai que le président
allemand, Joachim Gauck et le prési-
dent du Bundestag Norbert Lammert
ont prononcé des discours au cours de
l’année du centenaire, et ont qualifié
les massacres de génocide sans
mâcher leurs mots, ces discours ne se
retrouvent cependant dans aucune
résolution officielle.
Le quotidien allemand Der Spiegel
du 17 octobre a écrit que le gouverne-
ment allemand exagérait dans sa
manière de gagner la Turquie. Le rap-
port indique que l’approbation de la
résolution arménienne, si chaudement
débattue en avril au Parlement, sera
reportée. Il prétend que le Conseil de
l’Union chrétienne-démocrate (CDU),
l’Union chrétienne-sociale (SCU) et le
Parti social-démocrate (SDP) ont
« tranquillement » accepté de reporter
la lecture finale du projet de loi en
attendant aussi longtemps que pos-
sible. Ironiquement, le seul groupe de
soutien de la résolution est le parti des
Verts, dont le chef, Cem Ozdemir, un
Turc ethnique, a critiqué les autres
partis en déclarant : « La coalition a
décroché, mais l’horloge continue de
tourner et l’année commémorative
touche rapidement à sa fin. »
Pourquoi Merkel a-t-elle tellement
hâte d’embrasser la Turquie, demande
Der Spiegel ? « Le gouvernement alle-
mand a besoin de la Turquie dans sa
lutte contre la crise des migrants. La
Turquie est importante en ce moment
– c’est le pays de transit le plus impor-
tant pour les réfugiés du Moyen-Orient
qui espèrent atteindre l’Europe et en
particulier l’Allemagne. »
Alors que le problème des réfugiés
est temporaire, l’opportunisme poli-
tique de Merkel se traduira par une
Europe brandissant en permanence la
bannière turque.
L’autre victime est bien sûr la déci-
sion scandaleuse de la Cour européen-
ne des droits de la personne, dans
l’affaire opposant Dogu Perinçek et
son déni du génocide arménien contre
la Suisse.
L’on a beaucoup écrit sur la ques-
tion, en essayant de sauver quelques
éléments positifs de la décision. Le fait
est que le verdict a clairement été une
décision politique plus qu’une décision
de justice. Pour justifier cette déci-
sion, les experts juridiques, politique-
ment motivés, ont coupé les cheveux
en quatre afin de démontrer que le
déni de l’Holocauste juif pouvait être
criminalisé en Europe, mais pas la
négation du génocide arménien.
Souvenons-nous d’une résolution
des Nations Unies en 1975, définissant
le sionisme comme une forme de
racisme. Israël et ses lobbyistes se
sont battus pendant des années, et à
travers les Etats-Unis, puis la résolu-
tion a été défaite en 1991. Voilà com-
ment la politique peut façonner la léga-
lité de ce genre de cas.
Comme nous pouvons le constater,
la Turquie marche triomphalement,
grâce à son comportement désastreux,
avec des béquilles allemandes. Nous
ne pouvons que prier Dieu d’aider les
Arméniens et les Kurdes.
Traduction N.P.
8 • ABAKA • LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015
Freedom House: l’Arménie reste un
pays avec accès Internet gratuit
Freedom House a publié son nouveau rapport « La liberté du Net 2015 », une
liste des pays ayant un accès Internet libre et gratuit.
Selon ce rapport, le taux de pénétration d’Internet en Arménie, actuellement
de 46%, se poursuit, ainsi que l’amélioration de la stabilité des infrastructures et
relativement peu de restrictions sur le contenu en ligne. L’utilisation par des
groupes de citoyens et des ONG permettent de promouvoir et d’organiser des
campagnes, en particulier lors des manifestations d’Erévan contre les hausses
des prix de l’électricité à la mi-2015.
Alors que le gouvernement se garde de bloquer ou de supprimer le contenu en
ligne, un épisode d’une série satirique portant sur la réaction de la police au
cours de manifestations à Erévan en mai 2015 a été éliminé par YouTube.
La police l’aurait demandé et l’épisode a été retiré en raison des droits
d’auteur.
En mars 2015, les membres du parlement ont proposé des amendements à la
loi sur la protection des données personnelles qui visent à accroître les protec-
tions de la vie privée par la création d’une agence chargée de superviser les déci-
sions du gouvernement à l’égard de l’accès aux données personnelles.
En termes d’obstacles pour accéder à Internet, l’Arménie a obtenu 6 points sur
25, en termes de limites sur le contenu, 10 sur 35, et 12 points sur 40 sur la viola-
tion des droits des utilisateurs.
Ainsi, l’Arménie, tout comme la Géorgie voisine, reste le seul pays avec
connexion Internet gratuite dans la zone CEI.
L’Azerbaïdjan et la Turquie sont décrits comme des pays avec Internet « partiel-
lement libre ».
L’Iran et la Chine sont parmi les pires Etats quant à la liberté d’accès à
Internet. La position de la Russie s’est détériorée et le pays est classé parmi les
pays avec Internet « non libres ».
Déclaration du Groupe de
Minsk de l’OSCE
Les coprésidents du Groupe de Minsk de l’OSCE Igor Popov (Russie), James
Warlick (Etats-Unis) et Pierre Andrieux (France), ainsi que le Représentant per-
sonnel du Président en exercice, l’ambassadeur Andrzej Kasprzyk, se sont ren-
dus dans le Caucase entre le 26 et le 28 octobre 2015. Ils ont rencontré les prési-
dents et les ministres des Affaires étrangères azerbaïdjanais et arméniens, ainsi
que les autorités du Haut-Karabagh.
Les présidents ont confirmé leur engagement de tenir une réunion sous l’égide
des coprésidents avant la fin de l’année afin de discuter des éléments clefs d’un
règlement et d’autres questions. « Nous avons informé les présidents sur les dan-
gers de la violence le long de la ligne de contact et sur la frontière arméno-azer-
baïdjanaise. L’utilisation d’armes lourdes, telles que des mortiers et des lance-
roquettes, est inacceptable, et présente un grave danger pour la population civi-
le. Nous regrettons profondément les blessés et les pertes de vie parmi les civils
innocents, et attendons des parties de prendre toutes les mesures pour éviter la
violence. Nous avons soulevé les propositions visant à stabiliser la situation en
matière de sécurité,gy et à créer une atmosphère plus constructive pour les
négociations.
A Bakou, nous avons rencontré des représentants de la communauté azer-
baïdjanaise du Haut-Karabagh. Nous encourageons le dialogue entre toutes les
personnes touchées par le conflit comme une partie essentielle du processus de
paix, et les programmes de soutien qu’apportent ensemble Arméniens et
Azerbaïdjanais. Nous avons également rencontré le représentant du Comité
international de la Croix-Rouge à Erévan pour discuter de la mise en œuvre d’un
échange de données sur les personnes disparues. »
Immédiatement après une traversée de routine des coprésidents de la ligne de
contact, des coups de feu répétés à partir d’un emplacement indéterminé ont
forcé les observateurs de l’OSCE à se mettre à couvert. Les parties ont fait l’obli-
gation de garantir la sécurité du personnel de surveillance. Cet incident repré-
sente un effort délibéré pour saper les progrès vers un règlement. Il souligne éga-
lement « la nécessité pour l’OSCE d’avoir la capacité d’enquêter sur les viola-
tions du cessez-le-feu » affirme la déclaration.
Tina Garabedian...
Suite de la page 7
Lake Placid Ice Dance Champion-
ships, à New York.
Le tandem Garabedian/Proulx-
Sénécal a aussi épaté les juges avec
une deuxième place au programme
court à la compétition Souvenir
George-Éthier 2015 tenue à Beauport,
du 24 au 27 septembre. Du même
coup, ils se sont qualifiés pour les
Championnats d’Europe qui se dérou-
leront du 25 au 31 janvier 2016, à
Bratislava, en Slovaquie.
Tina et son partenaire s’envoleront
pour Graz en Autriche pour participer
à la compétition Leo Scheu Memorial,
du 27 au 31 octobre. Par la suite, ils
représenteront l’Arménie à Zagreb,
en Croatie, au début du mois de
décembre.
Le couple en danse Garabedian/
Proulx-Sénécal devra obtenir 29 points
(court) et 49 points (long) pour la
technique à l’une des 2 compétitions,
afin de se qualifier pour les Cham-
pionnats du monde.
Ils voudront sans aucun doute ter-
miner parmi les 24 meilleurs pour
mériter leur billet pour les Jeux olym-
piques.
Le tandem s’entraîne une vingtaine
d’heures par semaine au Sportplexe 4
Glaces de Pierrefonds sous la férule
des entraineurs Élise Hamel, Shawn
Winter et du chorégraphe Shae
Zukiwsky.
Un Arménien attaqué à Berlin
Un jeune arménien, âgé de 29 ans,
a été la cible d’une attaque raciste à
Berlin.
Selon, le Berliner Morgenpost, l’in-
cident est survenu dans une station
de train, il y a quelques jours. Battu
par deux inconnus, l’homme a subi
des blessures. Selon la police, des
hommes ont attaqué le jeune armé-
nien et lui ont lancé des bouteilles.
Le jeune homme a réussi à s’enfuir et à se cacher dans un magasin.
La veille, un jeune juif de 25 ans a été attaqué à la même station. Les agresseurs
lui ont demandé s’il était juif puis l’ont attaqué.
9. By Edmond Y. Azadian
Morality and politics are usually
mutually exclusive; although they both
deal with social issues, the latter has a
stronger grip on those issues while
morality soars in the abstract and
impacts the consciences of people in a
more subjective way.
Pope Francis’ visit to the US
brought together both approaches to
social issues and came to demonstrate
the power of the spoken word and the
impact of morality on politics and
political issues.
As a spiritual leader, it was not his
place to politicize his mission, but
since the social issues he touched
upon also have a political component,
he had to tailor his message according-
ly. At the conclusion of his remarks at
the joint session of the US Congress,
he stated: “A good political leader is
one who, with the interest of all minds,
seizes the moment in a spirit of open-
ness and pragmatism.”
Before landing on the North
American continent as the fourth pope
visiting the US, Pope Francis’ first stop
was on the island nation of Cuba,
where he received a welcome deserv-
ing of a head of state, by the Cuban
people and the government. Both seg-
ments were grateful for the role the
Pontiff had played in restoring rela-
tions between the US and Cuba.
President Obama was equally grate-
ful, and he later thanked the Pope for
his help in mending frayed ties,
adding, “You shake our conscience
from slumber, you call us to rejoice at
the good news and give us confidence
that we can come together, in humility
and service, and pursue a world that is
more loving, more just and more free.”
In Cuba, the Pope brought back
God into an atheist society and his
message came to restore Christian
faith among people, all along treading
carefully on political issues. He avoid-
ed invoking political prisoners and
provoking the regime.
The Pope’s visit to the US was more
tumultuous and eventful. Throughout
his visit, the news media provided
ample coverage attracting the atten-
tion and the reverence of not only
Catholics, but also non-Catholics, as
his message transcended the racial,
religious and philosophical divide.
He was the first Pope to address a
joint session of the Congress, receiv-
ing 30 standing ovations, against 29 for
Benyamin Netanyahu, who had deliv-
ered a more divisive political message.
Although the Pope brought a mes-
sage of peace, he did not shy away
from the day’s burning issues.
Certainly congressional leaders such
as John Boehner (who subsequently
announced his resignation as Speaker
of the House) and Mitch McConnell
did not expect the tenor of the Pope’s
message when they invited him to
speak. The Pope called for the protec-
tion of the rights of immigrants and
refugees and the abolition of the death
penalty as well as the sanctity of life
“in all its stages,” an oblique reference
to abortion. Then he took on the
“industry of death,” asking, “why are
deadly weapons being sold to those
who plan to inflict untold suffering to
individuals and societies?” He then
responded to his own question: “Sadly,
the answer, as we all know, is simply
money. Money that is drenched in
blood, often innocent blood.” And he
called for action to “confront the prob-
lem and stop the arms trade.”
His audience in the Congress asso-
ciated the reference with the $60-bil-
lion arms deal the US made recently
with Saudi Arabia, whose weapons are
wreaking havoc in Syria and Yemen,
and also the new military aid of $45
billion promised to Israel.
All the issues that the Pope touched
upon are vigorously being debated
during the presidential campaign.
The Pope carried similar messages
both to the White House and to the
United Nations General Assembly. He
reminded his audience of the Golden
Role: “Do unto others as you would
have them do unto you.” (Matthew
7:12)
The Pope’s visit deeply impacted
the conscience of his audience. People
in the US were moved by his humility
and the simplicity of his message. But
how much that message could be
translated into action needs to be
viewed in due course.
“Governments and their leaders are
not easily swayed by moral appeals,
even from the Pope, but they do
respond to their public opinion,” said
Louise Frechette, a former deputy sec-
retary general of the UN. She added
that the Pope’s emphasis on issues
such as “climate change and refugees
could put pressure on governments to
act.”
The Pope’s visit to the US will have
a lasting influence on people’s con-
science and politicians’ calculations.
The “Francis effect” was indeed pow-
erful. The only issue which was left
unresolved in people’s minds was the
role of women in the church. Although
he has advocated a “deeper theology
about the place of women in the
church and greater role for women in
its decision making,” his final word on
the issue has been “the church has
Cont’d on page 10
LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015 • ABAKA • 9
E N G L I S H S E C T I O N
MONDAY NOVEMBER 16, 2015
Papal Visit Was a Hit for All,
but Armenians Missed Chance
to Display Gratitude
Armenia President and Russia
Federation Council Chairman
discuss cooperation
President of Armenia Serzh Sargsyan had a meeting today with the Chairman
of Russia’s Federation Council Valentina Matviyenko, who is on a two-day offi-
cial visit to Yerevan, as well as the members of the delegation led by her.
At the beginning of the meeting, Sargsyan once again offered condolences in
connection with the catastrophe of the Russian jet, which was flying from Sharm
el-Sheikh to St. Petersburg. The President proposed to observe a minute of
silence in memory of the victims.
The parties discussed a number of issues on deepening and enhancing their
bilateral strategic partnership, as well as the role of legislative authorities in that
process.
In this context, the interlocutors highly appreciated the role of the Armenian-
Russian Inter-parliamentary Commission. Reference was also made to the signif-
icance of cooperation between the Armenian and Russian regions.
President Serzh Sargsyan welcomed the participation of Valentina Matviyenko
in the 4th Armenian-Russian Inter-Regional Forum. According to him, the forum
is an important means for discussing issues on the agenda of the Armenian-
Russian cooperation, developing effective mechanisms and determining new
perspective directions of decentralized cooperation. Apart from this, the
President underscored the importance of the participation of youth organiza-
tions in Yerevan forum.
Furthermore, the parties exchanged opinions on international issues, also
touching on regional challenges and current stage of negotiation process on nor-
malizing the Nagorno-Karabakh conflict.
The defensibility of Armenia will be
maintained also with the new
Constitution.
The Minister of Defense, Seyran
Ohanyan, on Monday told the above-
said to reporters in parliament.
“The constitutional processes lead [to
the fact] that Armenia’s defensibility
will be ensured at the previous level,
irrespective of the personal account-
ability of making a defense decision by
a person in charge,” Ohanyan stated.
“In any case, the leadership of the
[Armenian] Armed Forces will ensure
the level of defensibility needed. For
that reason, we are working to form a
constitutionally-guaranteed system.”
The referendum on Armenia’s draft
constitutional amendments is slated
for December 6.
Defense minister: Armenia new
Constitution also will ensure defensibility
Seyran Ohanian
3 Armenian MPs reelected in Turkey
The Armenian MP candidates, who were nominated by three political parties
in Turkey, have again become deputies as a result of Sunday’s early parliamen-
tary election in the country. Accordingly, attorney Selina Özuzun Do an, who was
first on the Istanbul 2nd Electoral District Election List of the main opposition
Republican People’s Party (CHP), was reelected MP.
Journalist Markar Esayan, who was fourteenth on the Istanbul 2nd Electoral
District Election List of the ruling Justice and Development Party (AKP), again
has become a member of the Turkish parliament.
And activist Garo (Garabed) Paylan, who was second on the Istanbul 3rd
Electoral District Election List of the opposition pro-Kurdish “Peoples’
Democratic Party” (HDP), was reelected, too.
10. Papal visit was a...
Cont’d from page 9
spoken and the door is closed” to
women.
He is blamed for having a “blind
spot” regarding women.
Mostly the news media treated the
Pope and his visit positively, except a
few powerful figures in the media, one
of whom is New York Times columnist
Maureen Dowd, who takes the Pope to
task for his conservative views regard-
ing women in the church. In her
Sunday op-ed piece on September 27,
she writes, “His magnetic, magnani-
mous personality is making the
church, so stained by vile sex abuse
scandal, more attractive to people,
even though the Vatican stubbornly
clings to its archaic practice of treat-
ing women as a lower caste.”
Some other analysts suggest that
although the Pope subscribes to a con-
servative philosophy, through the
issues he has raised, he has given the
“religious left a new lease on life.”
Indeed, for the past decade, much
of the public discourse about the
Catholic Church in the media has been
negative; the endless stream of victims
of clergy sexual abuse, so long stifled,
finally were able to find a voice. In the
process, the church, until recently,
was not able to reassert its moral high
ground. Now, with Francis at the helm,
the church seems to be willing to con-
front past misconduct and again focus
on bringing back the faithful to its
fold.
As Armenians, we have our own
agenda regarding the Pope and his
mission. What Pope Francis did for the
Armenians, no mere statesman could
have done. Thanks to his Divine
Liturgy in St. Peter’s Cathedral in the
Vatican on April 12 of this year, he cre-
ated global resonance on the Genocide
issue. We were all appreciative at the
time but during his visit to the US, we
failed to express our appreciation in
an appropriately grand manner. We
had long been aware of his visit and
his schedule in the US. Had we mobi-
lized our community for a visible wel-
come, perhaps the Genocide issue
could have found its echo in the mes-
sage he delivered at the US Congress
or the White House, or even the UN
forum. We cannot tell with certainty
what would have been the outcome if
we were able to move the masses on
this occasion. Sure, there was a sign in
Philadelphia thanking the Pope for his
courageous stand. There was also a
message from the Eastern Diocese in
Catholic New York. Perhaps other
messages did not hit their goals, but
certainly we failed to demonstrate our
collective gratitude. That is indicative
of our lethargy as a political force in
this country.
Perhaps the only saving grace was
President Serge Sargisian’s meeting
with Cardinal Leonardo Sandri, the
Vatican’s Prefect of the Congregation
for the Oriental Churches, who coinci-
dentally visited Yerevan while the
Pope was touring the US. During that
meeting, which was also attended by
the Patriarch of the Armenian Catholic
Church Grigor Petros I Gabroyan,
President Sargisian pointed out the
Vatican’s role not only uniting the
Christian world but also defending
human rights, tolerance, understand-
ing and peace. He concluded his
remarks by stating that “the fact of
recognition of the Armenian Genocide
by the Vatican is the vivid proof of
that.”
For people across the US, the
Pope’s visit meant the revival of faith
and celebration of his message of
peace, but for the Armenian communi-
ty, it remains a sorely-missed political
opportunity.
10 • ABAKA • LUNDI 16 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 16, 2015
Armenia official: Jewish people’s
encounter is very important to us
The Jewish people’s encounter is
very important to us, and we need to
be just as demanding.
The Minister of Education and
Science of Armenia, Armen Ashotyan,
stated the above-said at Monday’s open
class in a capital city Yerevan high
school, and devoted to the Armenian
Genocide Centennial.
In his words, the Ministry of
Education and Science of Armenia had
carried out several programs ahead of
this centenary, and these events are
still in progress.
Ashotyan added that even though
April 24—the anniversary of the
Armenian Genocide—has passed, the
entire year is symbolic, and the
Armenian youth need to be informed about the genocides of other nations, too.
The minister stressed that the return of the “ghosts of the past” can be pre-
vented by learning the lessons of history.
And as per Armen Ashotyan, it does not matter which ethnic, religious, or
racial group a crime—whose pinnacle is genocide—is committed against.
EForty Syrian refugees arrived in
Montreal this week to begin new lives
in Canada.
Members of 12 families, their arrival
in Canada were organized by Hay
Doun, a group that has already
brought more than 700 Syrian refugees
here from the Middle East.
The organization has a sponsorship
contract with the Quebec government,
and through private donations has
raised the money needed to bring peo-
ple to Canada.
Many of the people arriving already
have family here in Quebec, such as
Nairy Mardiros. She has been working
for months to bring her aunt and two
cousins to Montreal, and they finally
arrived Tuesday.
“I’m feeling really emotional right
now and I’m sure once they come
through the doors I’m going to burst
into tears that’s for sure,” she said.
The trio fled Syria two years ago,
eventually making their way to a
Beirut, and then to Turkey.
“Their apartment had been attacked
so they had to leave everything behind
to Lebanon, Beirut for temporary
refuge,” said Mardiros.
Refugees that arrive in Canada
receive continued support as they inte-
grate. Narod Odabasiyan said Hay
Doun helps people find everything
from employment to winter clothing.
“Hay Doun organizes and mobilizes
the community and partners to help
each family who is arriving,” said
Odabasiyan.
As an organization definitely it is
very rewarding to see that we are able
to help at some level, the ones who
could flee and find a safe haven in
Canada.
The group’s president Nayiri
Tavlian, has been at the airport to
greet every group of refugees Hay
Doun has assisted.
“I insist on coming every time
because it connects you with their
feelings,” said Tavlian.
It took more than three hours for
immigration agents to approve every-
one’s paperwork and allow travellers
to walk through the doors of the air-
port into the arms of their sponsors.
26-year-old Maria Agop was
exhausted, and relieved.
“I still can’t believe it. It’s like a
dream or something,” she said.
She is ready for a new beginning,
but hopes it won’t be too long before
her friends and family who remain in
Syria are able to join her.
CTV Montreal
Refugees from Syria arrive
in Montreal
Armen Ashotyan
“There was a Genocide of Armenians
in 1915” Says George Clooney
Actor and human rights advo-
cate George Clooney has reaf-
firmed the historical truth about
the Armenian Genocide, saying,
“There was a genocide of
Armenians in 1915. There’s no
argument about it,” in an inter-
view with The Frame.,
reports Public Radio of Armenia.
“Now, history has changed and
the Turks don’t want to talk about
it anymore. And because we have
military bases in [Turkey], sud-
denly those same politicians who
before could say, ‘Yes, there was a
genocide,’ can’t talk about it now.
You can’t call it that,” the actor
said.
Clooney added: “I’ve had conversations with senators where I’ll say, ‘Can
we talk about the Armenian Genocide?’ and they’ll say, ‘Absolutely not,
because Turkey is our partner in the war on terror.’”
He added, however, that he can give plenty of examples of politicians
who would talk about the Armenian Genocide. “They would talk about it as
a reality, which of course it is.”
On March 10, Clooney joined humanitarian leaders to launch a new glob-
al prize, the Aurora Prize for Awakening Humanity, as part of the 100 LIVES
initiative.
Clooney’s wife Amal recently represented Armenia at the European
Court of Human Rights in an Armenian Genocide denial case.
George Clooney
