1. A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
LX& TARI JIU 2011 :RKOU<ABJI% 30 NO|:MB:R 2015
• VOL. XXXVI, NO 2011 • LUNDI, 30 NOVEMBRE 2015 • MONDAY, NOVEMBER 30, 2015
1915-2015
FA|OZ
Z:{ASPANOUJ:AN
100-RD TAR:DAR}
KE |I<:M :U KE PAFAN+:M
Նախագահ՝ Սերժ Սարգսեան
աշխատանքային այցով մեկնած
է hիւսիս-արեւելեան
սահմանագօտի
ՀՀ նախագահ, զինուած ուժերու
գերագոյն գլխաւոր հրամանատար`
Սերժ Սարգսեան Հինգշաբթի՝ 19
Նոյեմբեր 2015-ին, աշխատ ա ն -
քային այցով մեկնած է Հայաստանի
Հանրապետութեան հիւսիս-արե-
ւելեան պաշտպանական դիրքեր:
Ինչպէս կը տեղեկացնեն ՀՀ նա-
խագահի աշխատակազմի հասա-
րակայնութեան եւ տեղեկատուու-
թեան միջոցներու հետ կապերու
վարչութենէն,նախագահը ՀՀ պաշտ-
պանութեան նախարարին եւ ՀՀ
զինուած ուժերու բարձրաստիճան
հրամակազմի ներկայացուցիչներու
ուղեկցութեամբ շրջայց կատարած
է սահմանային զօրամասերուն մէջ,
այցելած պաշտպանական դիրքեր,
ծանօթացած է զինուած ուժերու
մարտական պատրաստականու-
թեան, բանակաշինութեան ընթա-
ցիկ աշխատանքներուն:
Հանրապետութեան նախագահը
ներկայ գտնուած է 2-րդ բանակա-
յին զօրամիաւորման ստորաբա-
ժանումներու ներգրաւմամբ իրա-
կանացուած ցուցադրական պա-
րապմունքին, ունկնդրած է բանա-
կային զօրամիաւորման հրամանա-
տ ա ր ի զե կ ո յցը ե ն թ ա կ ա յ զօր ա -
մասերուն մէջ տիրող իրավիճակին
եւ առկայ խնդրայարոյց հարցերու
վերաբերեալ: Զօրամասերէն մէ-
կուն մէջ նախագահը մասնակցած է
նաեւ զինծառայողներու համար նոր
կառուցուած ճաշարանի բացման
արարողութեան:
Նոյն օրը նախագահ Սերժ Սար-
գսեան աշխատանքային այցով մեկ-
նած է Արցախի Հանրապետութիւն:
Ռիչըրտ Միլս. «Մենք կը
խրախուսենք, որ ամերիկացիները
ՀՀ բոլոր ոլորտները դիտարկեն
ներդրումներու համար»
Տնտեսական համագործակ-
ցութեան հարցերով հայ-ամերիկ-
եան միջկառավարական աշխա-
տանքային խումբի հերթական
ն իստ ի ծի րէն ներս ՀՀ- ի մէջ
ԱՄՆ-ի արտակարգ ու լիազօր
դեսպան Ռիչըրտ Միլս լրագրող-
ն երու հ ետ զր ոյ ցի ժամանակ
նշած է, որ շատ կարեւոր է այս
երկկողմ հանդիպումը, քանի որ
աւելի լայն համապատկերի մէջ
կ ար ելի է քննար կել հարցը`
ինչպէս կրնայ ԱՄՆ-ն աջակցիլ
ՀՀ-ի տնտեսական աճին ու զար-
գացման:
Ըստ Artsakhpress.am-ի՝ Ռիչըրտ Միլս ըսած է, որ պիտի քննարկուին
այնպիսի հարցեր, ինչպէս Հայաստանի ռազմավարութիւնը իր ուժանիւ-
թային անվտանգութեան առումով, ջրային միջոցներու կառավարման
հարցերը: Նաեւ` ինչ հնարաւոր է ընել` աջակցելու ՀՀ կառավարութեան եւ
ժողովուրդին կաշառակերութեան չարիքի դէմ պայքարելու հարցով:
Անդրադառնալով այն դիտարկման, թէ օրակարգին մէջ ներառուած է
նաեւ կրկնակի հարկման համաձայնագիրի մասին հարցը, եւ իր կարծիքով`
ատիկա ինչպէ՞ս կրնայ ազդել ՀՀ տնտեսութեան վրայ, դեսպանը պատաս-
խանած է, որ համաձայնագիրի կնքման անհրաժեշտութեան եւ նպատա-
կայարմարութեան հարցը պիտի քննարկուի նիստին:
«Մենք մեր հայ գործընկերներու հետ քննութեան պիտի առնենք այդ
հարցը, պիտի որոշենք` արդեօք պէտք է այդ ուղղութեամբ շարժինք: Այս
հարցով դեռ որոշում չունինք»,- ըսած է ան:
Պատասխանելով այն հարցին, թէ ամերիկացի գործարարները Հայաս-
տանի մէջ որ ոլորտներուն մէջ պիտի ուզէին ներդրումներ ընել` հաշուի
առնելով փոքր շուկան, Ռիչըրտ Միլս ըսած է. «Մենք կը խրախուսենք,
որպէսզի ամերիկացիները այստեղ դիտարկեն բոլոր ոլորտները: Ամերի-
կացիներու համար առանձնակի հետաքրքրութիւն կը ներկայացնէ տեղե-
կատուական ճարտարագիտութիւններու ոլորտը, մենք նաեւ այստեղ
կ ՝ա ջակց ին ք գի ւղատնտեսութեան ոլորտին, քանի որ ատիկա կը
համարենք տնտեսութեան աճի շարժիչ ուժերէն մէկը»:
Դեսպանը ընդգծած է, որ այս հարցերը եւս այսօր ներառուած են օրա-
կարգի մէջ, բացի այդ, ուշադրութեան կեդրոնին է նաեւ զբօսաշրջութեան
ոլորտը:
«Այս պահուն դեռ շատ բան չեմ կրնար ըսել, բայց վաղը կը մեկնարկենք
ծրագիր մը, որուն ուղղուածութիւնը գիւղական բնակավայրերու մէջ զբօ-
սաշրջութեան զարգացումն է»,- ըսած է ան:
Âicert Mils
Հայոց Ցեղասպանութեան Թանգարան-Հիմնարկը Փարիզի մէջ
նոր ցուցադրութիւն ներկայացուցած է
Նոյեմբեր 5-ին Փարիզի Սուրբ Յովհաննէս
Մկրտիչ Առաջնորդանիստ մայր տաճարին մէջ
տեղի ունեցած է Հայոց Ցեղասպանութեան 100-
րդ տարելիցին նուիրուած ձեռնարկ` ցուցադրու-
թիւն եւ գիրքերու բարեգործական վաճառք: Այս
մասին կը տեղեկացնէ Հայոց Ցեղասպանութեան
թանգարան-հիմնարկի պաշտօնական կայքը:
Ֆրանսահայ համայնքին ներկայացուած են
փոստային բացիկներ, որոնց վրայ պատկերուած
են հայկական եկեղեցիները: Բացիկները թո-
ղարկուած են 20-րդ դարասկզբին միջազգային
փոստային ծառայութեան կողմէն։
Աշխարհի տարբեր երկիրներու մէջ տպագ-
րըուած բացիկներուն մէջ պատկերուած էին
Արեւմտեան Հայաստանի, Իրանի, Ռուսաստանի,
Վրաստանի, Հայաստանի եւ այլ երկիրներու
հայկական եկեղեցիները:
«Եկեղեցիների մեծ մասը չկայ: Սա է ցաւալի
իրողութիւնը եւ ցուցադրութեան խորհուրդը `
կապուած այս տարուայ հետ: Դրանք աւերուել են
Եղեռնի տարիներին կամ դրանից յետոյ թուր-
քական քաղաքականութեան հետեւանքով, նպա-
տակաուղղուած աւերուել են բոլշեւիկեան իշխա-
նութեան օրօք: Հրաշքով պահպանուած եկեղե-
ցիների շէնքերի նախնական տեսքն էք տեսնում:
Դրանք այսօր փոփոխուած են: Կամ վերածուել
են մզկիթի, ինչպէս Այնթապի եկեղեցին, կամ էլ
ամբողջութեամբ փոփոխուած են, ինչպէս օրի-
նակ Երեւանի Սուրբ Սարգիս եկեղեցին է: Աւաղ,
այս եկեղեցիների մեծ մասը ժամանակի զոհն են
դարձել»,– ելոյթի ժամանակ նշած է ՀՑԹՀ
տնօրէն Հայկ Դեմոյեանը:
Ձեռնարկի ընթացքին հնարաւոր եղած է ձեռք
բերել ՀՑԹՀ հրատարակած գիրքերը: Անոնց
վաճառքէն ստացուած գումարը պիտի յատ-
կացուի սուրիահայերու նպաստամատոյցին:
2. Համաձայն Հայաստանի Հանրապետութեան Արտա-
քին Գործերու նախարար Էդուարդ Նալբանդեանի`
2015 Թուականի Հոկտեմբեր 5-ի հրամանին, Գանա-
տայի քաղաքացի Պերճ Սվազլեան նշանակուած է ՀՀ
պատուաւոր հիւպատոս Գանատայի Թորոնթօ քաղա-
քին մէջ: Պատուաւոր հիւպատոսի իրաւասութեան
շրջանը կ՚ընդգրկէ Գանատայի Օնթարիօ նահանգը:
Նոյեմբերի 12-ին դեսպան Արմէն Եգանեան ՀՀ դես-
պանատան մէջ նորանշանակ հիւպատոսին յանձնեց
Գանատայի արտաքին գործերու, առևտուրի և զար-
գացման նախարարութենէն ստացուած հիւպատո-
սական արտօնագիրը (exequatur) և ինքնութեան վկա-
յականը:
Դեսպան Եգանեան շնորհաւորեց պարոն Սվազլեա-
նին նշանակման կապակցութեամբ և յաջողութիւն
մաղթեց: Պարոն Սվազլեան իր հերթին վերահաս-
տատեց իր պատրաստակամութիւնը` գործունէութիւն
ծաւալելու Հայաստանի և Գանատայի միջև յարաբե-
րութիւններու զարգացման և սերտացման ուղղու-
թեամբ:
Տեղեկանք` Թորոնթոյի մէջ ՀՀ պատուաւոր հիւ-
պատոսի առաջնային գործը պիտի հանդիսանայ հայ-
գանատական երկկողմ տնտեսական և կրթամշա-
կութային յարաբերութիւններու զարգացման ուղղուած
համապատասխան քայլերու ձեռնարկումը:
<abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
ԵՄ-ում մտադիր
են միասնական
hետախուզական
գործակալութիւն
ստեղծել
ԵՄ մ ի գր ա ցի ա յի , ն ե ր քի ն
գործերի և քաղաքացիութեան
հարցերով եւրայանձնակատար
Տիմիթրիս Աւրամոփուլոսը ներ-
քին գործերի և արդարադա-
տութեան նախարարների մա-
կարդակով ԵՄ խորհրդի ար-
տ ա կ ա ր գ ն ի ս տ ի ն ի ր ե լո յթ ի
ժամանակ յայտարարել է, որ
Փարիզի ահաբեկչութիւնները
ստիպում են մտածել, յետոյ ժա-
մ ա ն ա կ ն է ե կ ե լ ԵՄ h ե տ ա -
խուզական գործակալութիւն
ստեղծելու գաղափարի շուրջ։
Այս մասին հաղորդում է TASS-ը:
« Մ ի գր ա ցի ո ն ճգն ա ժա մ ի
մեկնարկին մենք առաջարկել
ենք ստեղծել ԵՄ հակաահա-
բեկչական կենտրոն, սակայն
այսօր եկել է ԵՄ լիարժէք Հե-
տախուզական գործակալու-
թեան ստեղծման ժամանակը»,-
նշել է եւրայանձնակատարը։
Նոյեմբեր 18-ին ԵՊՀ-ի մէջ մեկ-
նարկած է «Արդի հայերէնի հիմ-
նախնդիրներ» խորագիրով երկօր-
եայ գիտաժողովը, որուն կազմա-
կերպիչներն են Համազգային հայ
կրթական մշակութային միութիւնը
եւ Երեւանի պետական համալսա-
րանը:
«Հայերն այսօր»-ի փոխանցած
տեղեկութիւններով՝ գիտաժողովին
ելոյթ ունեցած է նաեւ ՀՀ սփիւռքի
նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, որ
մասնաւորապէս ըսած է.
«Ողջունելի է Մայր բուհում հա-
մահայկական այս ձեռնարկի կազ-
մակերպումը, այն էլ` Մայրենիին
նուիրուած: Ուրախ եմ նաեւ, որ
վերջին շրջանում մեր գիտնական-
ները, մասնագէտները եւ լեզուա-
բանները բաւականին լուրջ ուշադ-
րութիւն են դարձնում այս խնդրին:
Ընդամէնը մի քանի ամիս առաջ
Գիտութիւնների ազգային ակադե-
միայի Հ. Աճառեանի անուան լեզուի
ինստիտուտի հետ համատեղ կազ-
մակերպեցինք «Արեւմտահայերէնի
եւ արեւելահայերէնի մերձեցման
խնդիրները» խորագրով համա-
ժողովը: Կարող եմ ասել, որ համա-
ժողովից յետոյ առանձնակի աշխու-
ժութիւն եւ տեղաշարժեր են նկատ-
ւում Սփիւռք-Հայրենիք կապերում,
յատկապէս` հայոց լեզուի, հայ գրա-
կանութեան խնդիրների ուսումնա-
սիրման, զարգացման առում ո վ :
Մենք ստեղծել ենք աշխատանքային
խմբեր եւ փորձում ենք գիտական
հետազօտութիւնների միջո ցո վ
ստեղծել համապատասխան դասա-
գըրքեր, նիւթեր, գիտական հետա-
զօտութիւններ, որպէսզի կարողա-
նանք պահել, պահպանել մեր Ոս-
կեղենիկը:
Շար. էջ 6
Ցաւակցագիր Լիբանանի
Դեսպանութեան
Նոյեմբեր 14, 2015-ին,
Գերաշնորհ Աբգար Եպիս-
կոպոս Յովակիմեան, Առաջ-
նորդ Գանատահայոց Հա-
յաստանեայց Առաքելական
Եկեղեցւոյ Թեմին, ցաւակ-
ցութիւններ յայտնեց Գանա-
տայի մօտ Լիբանանի Դես-
պանութեան Հիւպատոս եւ
Գործավար՝ Տիար Սամի Հատտատի:
Իր ցաւակցագրին մէջ Առաջնորդ Սրբազանը կը գրէ՝
«Խորապէս կը ցաւինք Նոյեմբեր 12, 2015-ի ահաբեկ-
չական յարձակումին համար որ տեղի ունեցաւ Պէյրու-
թի մէջ: Հաճեցէք ընդունիլ ցաւակցութիւններս ուղ-
ղըուած ձեզի եւ համայն Լիբանանցի ժողովուրդին, ու
յատկապէս ընտանիքներուն այն անմեղ զոհերու, որոնք
անգթօրէն սպաննուեցան ահաբեկիչներուն կողմէ: Կը
յայտնեմ անձնական ցաւակցութիւններս, ինչպէս նաեւ
յանուն մեր եկեղեցականներուն, Թեմական Խորհուր-
դին եւ Գանատայի Թեմի Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ
ամբողջ համայնքին: Հայ ժողովուրդը անկեղծօրէն
բաժնեկից է ձեր սուգին, մինչ կը տածենք մեր ան-
խախտ եղբայրական յարաբերութիւնները լիբանանի
ամբողջ ժողովուրդի նկատմամբ: Հաճեցէք վստահիլ
մեր շարունակական աղօթքներուն առ Աստուած վասն
Լիբանանի ազգութեան խաղաղութեան, ձեր երկրի այս
խիստ ընկճուած ժամանակին ընթացքին:»
Ցաւակցագիր Ֆրանսայի
Դեսպանութեան
Նոյեմբեր 14, 2015-ին,
Գերաշնորհ Աբգար Եպիս-
կոպոս Յովակիմեան, Առաջ-
նորդ Հայ Առաքելական
Եկեղեցւոյ Գանատայի Թե-
մին, ցաւակցութիւններ
յայտնեց Ն.Վ. Նիգոլա Շա-
փուիի, Գանատայի մօտ
Ֆրանսայի Դեսպանին:
Իր նամակին մէջ Առաջնորդ Սրբազանը կ’ըսէ՝ «Խոր
ցաւով կը յղեմ ձեզի ինչպէս նաեւ եղբայրա կ ա ն
Ֆրանսայի ամբողջ ժողովուրդին, ամենաանկեղծ
ցաւակցութիւններ իմ եւ մեր բոլոր եկեղեցականներուն,
Թեմական Խորհուրդին եւ Գանատայի հայ համայնքի
ամբողջ հաւատացեալներուն անունով, ահաբեկիչներու
կողմէ կատարուած գրոհին պատճառաւ մեծաթիւ
անմեղ զոհերուն համար, որոնք Նոյեմբեր 13-ին իրենց
կեանքը կորսնցուցին Ֆրանսայի սրտին մէջ: Գանա-
տայի Հայոց Թեմը կը բաժնէ վիշտը բոլոր անոնց որոնք
ազդուեցան այս անմարդկային արարքէն, եւ կը յայ-
տարարենք մեր զօրակցութիւնը Ֆրանսայի հետ: Հա-
մոզուած ենք որ Մեր Տիրոջ շնորհներով, ֆրանսացի
մեծ ժողովուրդը դուրս պիտի գայ այս ցաւալի կա-
ցութենէն աւելի ուժեղացած եւ աւելի վճռակամ՝ պահ-
պանելու համար իր արժէքները:»
Հրանոյշ Յակոբեան. «Արեւմտահայերէնը մեր ազգային
արժէքն է, եւ զայն պահելը հայոց պետութեան գլխաւոր
խնդիրներից մէկն է»
Պերճ Սվազլեան Թորոնթոյի մէջ նշանակուեցաւ
Հայաստանի Հանրապետութեան hիւպատոս
3. Դո՞ւն ալ հոս ես Անի,
հարց տուաւ մէկը:
Նարեկը չեմ կրնար փախցնել,
եղաւ պատասխանը:
Ասոր նման բազմաթիւ այլ ար-
տայայտութիւններ Թէքէեան կեդ-
րոնի սրահէն ներս.
Այս ի՜նչ յիշողութիւն է:
Անօթի էինք, յագեցանք:
Վարուժանը կենդանացուց:
Ասկէ ետք՝ ըսելիք չի մնար:
Ասկէ ա ռ աջ, առիթով մը մեծ
հիացումով արտայայտուեցայ Նա-
րեկին տաղանդին մասին եւ այսօր
այդ տպաւորութիւնս կը կրկնուի ու
կ’ամրապնդուի: Նարեկ Ղազարեան
բացառիկ արուեստագէտ մըն է,
եզակի աստղ մը հայ արուեստի երկ-
նակամարին վրայ:
Ներկայացման համար ընտրած
էր քերթուածներ Վարուժանի երեք
գլխաւոր երկերէն՝ Հեթանոս երգեր,
Հացին երգը եւ Ցեղին սիրտը: Իւրա-
քանչիւր քերթուած մեկնաբանեց
նարեկեան յատուկ ոճով, երբեմն
շեշտելու համար կրկնելով տողերը,
երբեմն կտորին մէջ ներմուծելով
փոքր մասեր այլ քերթուածներէ՝
այնպիսի ներդաշնակութեամբ որ
նոր հիւսուածքը ինքնին հրաշալի
քերթուած մը, պատգամ մը ըլլայ
կարծէք եւ, ընդհանրապէս, ամբողջ
բեմը, մէկ ծայրէն միւսը երթեւեկե-
լով, խաղ ածելով, լեցնելով: Լոյսը,
« Օր հն եա լ ե ս դո ւ ի կ անայս...»,
Ցորեանի ծովեր, Մշակները, Օրհ-
նութիւն, կիլիկեան մոխիրներուն,
Վահագն («աղօթք» մը առ «Վա-
հագն»), Գեղեցկութեան արձանին,
Գրգանք, Ո’ Տալիդա, Բանուորուհին
իրարու յաջորդեցին ժապաւէնի մը
վրայ միաշար պատկերներու նման,
մերթ ունկնդիրը (հանդիսատե՞սը)
փոխադրելով դէպի հայրենի գիւ-
ղերը, մերթ անոր առջեւ բանալով
բանաստեղծին տարփալի եսը եւ
մերթ արտայայտելով հայուն ցա-
սումը աստուծոյ, աստուածներուն,
մարդկութեան հանդէպ: Ինչպէս
Վարդի Դանիէլեան ըսաւ հանդէսի
վերջաւորութեան, Նարեկ մեզի ներ-
կայացուց ամբողջակա’ն Վարուժա-
նը, անցնելով մէկ երկէն միւսը եւ
մէկ քերթուածէն յաջորդը բնական
պատումով, կերտելով միաձոյլ գոր-
ծը բանաստեղծին, որ կը տառապի
ազգին ցաւերով, կ’ապրի իր ազգով
եւ կ’անմահացնէ ազգը՝ հեթանոս
աստուածներու եւ պապերու մահէն
վերջ:
կշռոյթին տիրապետումը յստակ
է Նարեկին մօտ: Թերահաւատները
կրնան ենթադրել թէ ան տողերը կը
փնտռէ, բայց բոլոր դադարները
մտածուած են՝ պատգամը աւելի
ուժգին փոխանցելու համար: Դէմքի
արտայայտութիւններն ու շարժու-
ձեւերը ուսումնասիրուած են կա-
տարելապէս մինչեւ վերջին մանրա-
մասնութիւն: Ունկնդիր-հանդիսա-
տեսը դիմացն ունի բեմի արուես-
տին հաղորդ անձ մը որ առանձին
կը վարէ հանդէսը եւ ուշադ ր ո ւ -
թիւնդ մագնիսի նման իր վրայ կը
կեդրոնացնէ:
Սրահին լուսաւորումը եւ ձայ-
նային համադրումը վստահուած էր
Սաքօ-Վաչէ Պոյաճեանին, իսկ Թա-
մար Փանոսեան ներկայաց մ ա ն
կէսին ընթերցեց «կրակէ շրջանա-
կը Դանիէլ Վարուժանի շու ր ջ »
թեմայով վերլուծում մը Գրի գո ր
Պըլտեանէն, ուր վեր կ’առ ն ո ւ ի
բանաստեղծութեան տեղը Վարու-
ժանի մօտ՝ որպէս «դիցաբանութիւն
եւ կրօնք», փոխարինելով հեթա-
նոսութիւնն ու պապերը, այլապէս՝
«բանաստեղծութեան հեթանոսու-
թիւնը»:
Նարեկին սիրեցեալը բանաստեղ-
ծութիւնն է, չափազանց դժուար եւ
քմայքոտ սիրուհի մը, որուն հետ ան
դիւրին լեզու գտած ըլլալ կը թուի,
այն աստիճան որ այդ կամշոտ ու
դժուարահաս աղջիկը մատչելի եւ
ս ի ր ո ւ ն կ ը դ ա ր ձն է ս ո վ ո ր ա կ ա ն
մահկանացուին: Այո’, Նարեկը մտիկ
ընելէ ետք կը սիրահարիս քերթ-
ւածին, բանաստեղծին ու բանաս-
տեղծութեան, եւ նոյնիսկ եթէ բա-
ռերը չհասկնաս, կը հասկնաս խոր-
քը, կը հասկնաս պատգամին քընք-
շութիւնը կամ զօրութիւնը, կը հաս-
կընաս թէ որքա՜ն տաղանդ ունի
բանաստեղծը: Եւ եթէ մինչ այդ չէիր
գնահատած բանաստեղծութիւնը,
կը սկսիս սիրել զայն՝ որովհետեւ կը
հասկնաս:
Մ ո ռցէ’ ք, ո ր Նա ր ե կ ի ր ն ե ր -
կայացումը կատարեց լոյսերու եւ
ձա յն ի ճո խ ո ւ ճ ա շ ա կ ա ւ ո ր հ ա -
մ ա դ ր ո ւ թ ե ա մ բ . մ ո ռցէ’ ք, ո ր ա ն
կրնայ մէկ ու կէս կամ երկու ժամ
բեմին վրայ անսխալ յիշել սորվածը.
մոռցէ’ք, որ ան կատարելապաշտ մը
ը լլա լո վ ՝ ո ’ չ մ ի ա յն Վա ր ո ւ ժա ն ը
ուսումնասիրած է, այլեւ Վարու-
ժանին նախասիրած գրագէտները.
մոռցէ’ք նաեւ, որ Նարեկ սերտած է
իր խաղին իւրաքանչիւր մանրա-
մասնութիւնը ամենաազդու տպա-
ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ը ձգե լո ւ ո ւ ն կ ն դ ի ր ի ն
վրայ: Մոռցէ’ք այս ամէնը եւ կեդրո-
ն ա ցէ’ ք ա ն ո ր ա ր ո ւ ե ս տ ա գէտ ի
գերզգայնութեան վրայ, անոր՝ բա-
ն ա ս տ ե ղ ծի ն շ ո ւ ն չը ո ւ ն կ ն դ ի ր ի ն
հաղորդելու կարողութեան վրայ,
բեմին տիրապետած անոր ներկա-
յութեան վրայ՝ այն աստիճան որ
աչքերդ ակնթարթ մը չես կրնար
հեռացնել իրմէ որպէսզի լաւագոյնս
վայելես պատկերը, րոպէ մը չես
կրնար թոյլնալ նստած տեղդ՝ որ-
պէսզի լաւապէս ըմբռնես պատ-
գա մ ը ե ւ ը մ բ ո շ խ ն ե ս ն ե ր կ ա յա ց-
ւածը:
Ըսած էի ու մեծ համոզումով կը
կրկնեմ. Նարեկ եթէ արտայայտուէր
անգլերէն կամ ֆրանսերէն լեզուով,
անպայման որ իր տեղը կ’ունենար
միջազգային արուեստի բեմերուն
վրայ: Գիտնանք գնահատել զինք
լա ւ ա պ էս ե ւ ա ռն ո ւ ա զն ի ր տ ա -
ղանդէն բաժին հանենք այլ գա-
ղութներու եւս:
Վ.Ֆ.
LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015 • ABAKA • 3
Nar;k {axar;an
P;ry Gogor;an ;loji pafoun
}a.hn a=^ Arjø Manouk;an% Saqø-Wach Poay;an% P;ry Gogor;an%
Nar;k {axar;an% Jamar ˆanos;an% Famik {axar;an ;u Mari-Vpit
{axar;an
Wardi Danihl;an ;loji pafoun
Jamar ˆanos;an ;loji pafoun
Չփախցնելիք Նարեկը
4. Աշխուժ գործունէութիւն կը ծա-
ւալի Թէքէեան Մշակ. Միութեան
կեդրոնէն ներս: Իրերայաջորդ մշա-
կութային յաջող ձեռնարկներուն
առընթեր, կարծէք նոր թափ մը կը
ձգտի տալ տիկնանց յանձնախումբի
կազմակերպած տօնավաճառը, քա-
ջալերելու համար վարչութիւնը,
շարունակելու խրոխտաբար առա-
քելութիւնը:
Կիրակի օր, 15 Նոյեմբերի առա-
ւօտուն «Տօքթ. Յարութիւն եւ Սիմա
Արզումանեան սրահը», լրացուցիչ
կերպով լեցուած եւ յարդարուած էր:
Տօնավաճառ էր: Սեղաններու վրայ
այլազանութեամբ գե-ղեցիկ, բոլո-
րին ճաշակներու գո-հացնող ծախու
առարկաներ կը սպասէին իրենց
գնորդներուն:
Ժ ա մ ը 10:30 ին, հաւաքական
սրտաբուխ աղօթքէ վերջ շնորհաւո-
ր ութեա ն եւ յ աջողութեան մաղ-
թանքներով, ժապաւէնի հատումը
կատարեց, շնորհալի Տիկին Մարօ
Փաթթուկեան: Հօրենական Արզու-
մանեան ընտանիքի մէջ դաստիա-
րակուած՝ գիտակից հայուհի եւ
մայր, իր կարելի միջոցներով կը սա-
տարէ եւ կը քաջալերէ ազգային
հաստատութիւնները:
Ամիսն եր ու տքն աջան աշխա-
տանքով, պատկառելի թիւով տի-
կիններու գործակցութեամբ, հաճելի
մթնոլորտի մէջ պատրաստուեցան,
հայկական համեղ խմորեղէնները
ճաշատեսակները, ինչպէս մանթը,
խճողակ, եւ անպայմանօրէն նոր
տարուան սեղաններու զարդ թո-
փիկը հաւատացող, մեծ թիւով տի-
կիններ եւս բերած էին բազմատե-
սակ խմորեղէններ:
Միշտ դալար մնան հայու յոգնած՝
բայց ազգին օժանդակելու համար
միշտ պատրաստակամ հոգիներն ու
ձեռքերը:
Այս բոլոր աշխատանքները ար-
ժեւորուեցան, երբ հոծ թիւով հիւ-
րեր, նախորդ տարիներէն շատ
աւելի խուռներամ ժամանեցին
սրահ, քաջալերելու համար տօնա-
վաճառը: Համեղ ճաշերու սպասար-
կումը անցաւ անթերի եւ շարունակ-
ւեցաւ մինչեւ երեկոյ:
Ուրախ եւ հաճելի մթնոլոր տ ի
մասին արտայայտուեցան ներկանե-
րէն շատեր, ինչ որ կը փաստէր թէ
կը յամենային եւ կը շարունակէին
գնումներ կատարել:
Տօնավաճառի այս տարուան բա-
ցառիկ յաջողութիւնը արդիւնքն էր
հաւաքական համերաշխ աշխա-
տանքին, մասնաւորաբար հոյլ մը
նուիրեալներու:
Կազմակերպչական լուրջ երեւոյթ
մը որ գլխաւորեց, ինչպէս նախորդ
տարիներուն, ձեռներէց եւ հաւա-
տաւոր Տիկին Անի Թորիկեան:
Անմար մնայ Թէքէեան տան ճրա-
գը, որպէսզի միշտ վառ պահէ մեր
ժողովուրդին «Հայու Հոգին»:
Վ. Պալեան
4 • ABAKA • LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015
Տօնավաճառ Թէքէեան Կեդրոնին Մէջ
Հայաստան ահաբեկչութեան առումով ամէնէն
անվտանգ երկիրներու շարքին է
Լոնտոնի տնտեսագիտութեան եւ խաղաղութեան հիմնարկի հրապա-
րակած (The Institute for Economics and Peace) «2015 թուականի ահա-
բեկչութեան համաշխարհային վարկանիշ» զեկոյցին համաձայն, Հա-
յաստան ահաբեկչութեան թէական սպառնալիքի առումով ամէնէն
անվտանգ երկիրներու շարքին է, կը հաղորդէ News.am-ը:
162 պետութիւններէ կազմուած վարկանիշին մէջ, ուր առաջին տեղը
ահաբեկչութեան տեսանկիւնէ ամենավտանգաւոր երկիրն է, իսկ վերջին տե-
ղը` ամէնէն անվտանգը, Հայաստանը կը գրաւէ 116-րդ հորիզոնականը:
Զեկոյցին համաձայն, Հայաստանի համար սպառնալիքի հաւանական
աղբիւրներէն է 2014 թուականին 70 հայերու մասնակցութիւնը քրտական
ջոկատներու հետ իսլամականներու դէմ պայքարին:
Հայաստանի հարեւանները` Ատրպէյճանն ու Վրաստանը, կը գրաւեն,
համապատասխանաբար, 93-րդ եւ 71-րդ տեղերը: Ռուսիան՝ 23-րդ տեղը:
Զեկոյցին մէջ կը նշուի, որ ահաբեկչական ամենաբարձր աշխոյժութիւնը
կենտրոնացած է 5 պետութիւններու մէջ` Իրաքի, Նիժերիոյ, Աֆղա-
նիստանի, Փաքիստանի եւ Սուրիոյ մէջ: Երկիրներու առաջին տասնեակին
մէջ են նաեւ Հնդկաստանը, Եմենը, Սոմալին, Լիպիան եւ Թայլանտը:
Ընդհանուր առմամբ, 2014 թուականին եղած է աշխարհի 67 երկիր, ուր
ահաբեկչութեան հետեւանքով առնուազն 1 մարդ զոհուած է: Ատիկա 8-ով
աւելի է նախորդող տարուընէ, ներառեալ` այնպիսի զարգացած պետու-
թիւններ, ինչպիսիք են Աւստրիան, Աւստրալիան, Պելճիքան, Գանատան եւ
Ֆրանսան:
5. ՄատաԹ Բ. ՄաՄՈւՐեաՆ
Թորոնթոյի Ս. Ե. Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ Տիկնանց Միութեան, տարե-
կան պազար-տօնավաճառը տեղի ունեցաւ Կիրակի Նոյեմբեր 8, 2015-ին,
յաւարտ Ս. Պատարագի, եկեղեցւոյ «Մակարոս Արթինեան» Սրահին մէջ:
Պազարին այս տարուայ պատուոյ հիւրն էր, եկեղեցւոյս երկարամեայ
սիրայօժար քարտուղարուհիներէն եւ Տիկնանց Միութեան վարչական
նախկին անդամուհիներէն. Տիկ. Սօնիա Գոգորեանը:
Բացման խօսքով հանդէս եկաւ եկեղեցւոյս Տիկնանց Միութեան ժրա-
ջան Ատենապետուհի Տիկ. Ժագլին Իսաղօլեան: Պատուոյ հիւրին կենսագ-
րական ամփոփ գիծերը ներկայացուց Տիկ. Սեդա Գանտահարեան, շնոր-
հաւորական խօսքերով ելոյթ ունեցաւ Եկեղեցւոյս հոգեւոր հովիւ՝ Արժ. Տ.
Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան, ապա Տիկ. Գոգորեան կատարեց ժապաւէնի
հատումը, որմէ վերջ բացուած յայտարարուեցաւ պազարը:
Տիկնանց Միութեան անդամուհիներու պատրաստած համեղ ճաշերը ու
անուշեղէնները շուտով սպառեցան ներկայ հոծ բազմութեան կողմէ:
Մեղուաջան տիկինները մեծ խանդով ու եռանդով կ’աշխատէին, ջանալով
գոհացնել բոլորն ալ:
Կը շնորհաւորենք եկեղեցւոյս Տիկնանց Միութիւնը ինչպէս նաեւ բոլոր
անդամուհիները իրենց անձնուէր գործունէութեան համար:
ՄատաԹ Բ. ՄաՄՈւՐեաՆ
Թորո նթ ոյի Ս . Ե ր րորդութիւն
Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ, Տիկնանց
Միութեան Տէպիւթանթ պարահան-
դէսի յատուկ յանձնախումբը, Շա-
բաթ, 24 Հոկտեմբեր 2015-ին, քա-
ղաքիս «Westin Prince» առաջնա-
կարգ պանդոկի շքեղ սրահներուն
մ էջ կա զ մա կ երպած էր Տէպիւ-
թանթներու 22-րդ պարահանդէսը,
սոյն պարահանդէսը ամենափնտըռ-
ւած եւ բարեճաշակ ձեռնարկներէն
մին է, որ կը կազմակերպուի ամէն
երկու տարին անգամ մը եւ որուն
նպատակն է մեր նորահաս պար-
ման-պարմանուհիները ծանօթաց-
նել գաղութիս եւ ինչու չէ զիրենք
մասնակից դարձնել եկեղեցւոյ շուրջ
կազմակերպուած ձեռնարկներուն:
Պարահանդէսի բացումը կատա-
ր եց յա ն ձ ն ախումբի ատենապե-
տուհի Տիկ. Անիթա Օհաննէսեան,
բ ար ի գա լո ւս տ մ աղ թեց ներկա-
ներուն, ապա ներկայացուց կազմա-
կերպիչ յանձնախումբի անդամուհի-
ները. Ալին Փիլթէքեան, Անն Օհան-
ն էսեա ն, Տալի թա Տ էօքմէճեան,
Հիլտա Ադամեան, Մարլին Ուսթուն
եւ Շիլա Թորիկեան: օրդ. Փաթիլ
Իմաստունեան եւ պրն. Արէն Զար-
գարեան ներկայացուցին համայն-
քիս 16 գարուններ թեւակոխած
պարմանուհիները եւ անոնց ընկե-
րակցող երիտասարդները. թիւով
15, որոնք էին Ելինա Ազատեան,
Ռաբին Թոմպազեան, Նաթալի Սա-
ղըրեան, Նաթալիա Գույումճեան,
Մարիա Թեւանց, Ալիթա Եալտզճ-
եան, Արլին Խաչատրեան, Սարին
Շիմիլեան, Սելինա Քուրք, Անի
Եաղուպեան, Օլիվիա Ճէնքինզ,
Բէլլա Գարաճեան, Մարիա Մա-
նուկեան, Տաթեւիկ Մուրատեան եւ
Մոնիք Բէլթէքեան:
Ընկերացող պարմաններն էին,
Գայլ Հասերեան, Օրբէլ Յարութիւն-
եան, Արազ Թօփճեան, Ալիք Ճէն-
քինզ, Արա Տէօքմէճեան, Ալեքս
Սարգիսեան, Արէն Ավանէս, Արտէն
Ուսթուն, Շանթ Չոլաքեան, Լիվս
Էլսեան, Դանիէլ Պետրոսեան, Մայքլ
Շմիթադ, Արի Տէր Օհաննէսեան,
Ռէմի Կըրկէս, եւ Մաթիւ Աք ս ո ւ ,
որոնք մեղմ երաժշտութեան մթնո-
լորտի մէջ, մուտք գործեցին սրահէն
ներս եւ գրաւեցին յատկացուած
իրենց տեղերը, ապա պարահանդէ-
սի բացումը կատարեցին վալսով եւ
հայկական շուրջ պարով:
Շնորհաւորական եւ քաջալերա-
կան խօսքերով ելոյթ ունեցան, Գա-
նատահայոց թեմի առաջն ո ր դ ՝
Գերշ. Տ. Աբգար եպս. Յովակիմեան
եւ եկեղեցւոյս հովիւ Արժ. Տէր Զա-
րեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան:
Գնահատելի աշխատանք տարած
էր կազմակերպիչ յանձնախումբը,
որ այս տարի եւս լոյս ընծայած էր
գրքոյկ մը:
Այսպէսով իր ամբողջութեան մէջ,
այս ձեռնարկը կը հանդիսանար
եկեղեցւոյս Տիկնանց Միութեան
համար կարեւոր աղբիւր մը, պար-
ման-պարմանուհիներու ներկայաց-
ման առիթ մը եւ մեր համայնքին
համար ուրախ երեւոյթ մը:
Ապրիք տիկիններ եւ վարձքեր-
նիդ կատար:
LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015 • ABAKA • 5
ԹՈՐՈՆԹՕ
Տիկնանց Միութեան Տէպիւթանթներու պարահանդէսը
ԹՈՐՈՆԹՕ
Սուրբ Երրորդութիւն Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ
Տիկնանց Միութեան Տարեկան Պազար-Տօնավաճառը
6. Հրանոյշ Յակոբեան...
Շար. էջ 2-էն
Ակնյա յտ է, ո ր Մայր ենիի կո-
րուստը հայ ինքնութեան կորուստն
է: Ակնյայտ է նաեւ, որ լեզուամտա-
ծողութեան կորուստը ազգի հոգե-
կերտուածքի կորուստն է, ուծաց-
ման ամենակարճ ուղին: Ակնյայտ է
նաեւ, որ 100 տարի առաջ եղեռ-
նահարուեց ո՛չ միայն ազգը, այլ
նաեւ` Մայրենին: Մայրենին կտըր-
ւեց իր բ նա կ ան ոն զ ար գացման
օրրանից եւ բեկորուած, կտոր-կտոր
եղած դարձաւ աշխարհասփիւռ:
Արեւելահայերէնը կարողացաւ
ունենալ իր զարգացման բնականոն
ընթացքը, քանի որ պետութեան
գոյութեան պայմաններում ստեղծ-
ւեց լեզ ուա կան դպր ոց, ստեղծ-
ւեցին դասագրքեր, մատուցման
ձեւեր, եւ արեւելահայերէնի վտան-
գըուածութիւնը բացառուեց, սա-
կայն արեւմտահայերէնը մնաց ան-
հատների, կառոյցների, կազմակեր-
պութիւնների հոգածութեան առար-
կան, եւ աշխարհի տարբեր ծայրե-
րում այն տարբեր դրսեւորումներ
ստացաւ:
Սակայն Սփիւռքի բազմատար-
րութեամբ, տարբեր կառոյցների,
կազմակերպութիւնների կողմից
կ րթա կա ն հ աս տատո ւթիւնների
ստեղծմամբ, հովանաւորութեամբ,
հետեւաբար նաեւ ուսումնակրթա-
կան եւ հայեցի դաստիարակութեան
բ ազ մա զա ն մօտեցումներով ու
պահանջներով պայմանաւորուած
լեզուական խնդիրները գնալով աւե-
լի են բարդացել:
Ցա ւո վ պ է տք է նշեմ, որ ԵՈՒ-
ՆԷՍՔՕ-ն արեւմտահայերէնը դասել
է առանձնապէս վտանգուած լեզու-
ն երի շա ր ք ին: Ե ւ մ ենք, սիրելի՛
մասնագէտներ, սիրելի՛ հայագէտ-
ներ, սիրելի՛ լեզուաբաններ, կոչնակ
պէտք է հնչեցնենք, որ արեւմտա-
հայերէնը մեր ազգային արժէքն է,
եւ այն պահելը, պահպանելը եւս
Հայոց Պետութեան գլխաւոր խըն-
դիրներից մէկն է:
Արեւմտահայերէնի պահպան-
մանն ու զարգացմանը խանգարում
են հետեւեալ գործօնները`
– արեւմտահայերէնի վարչական
կ իրա ռ ո ւթի ւ նն աւե լ ի շատ ունի
խորհրդանշական բնոյթ, քանի որ
Սփիւռ ք ի հաս տատո ւթիւններն
իրենց գործառնութիւնների համար
յաճախ դիմում են երկլեզուու-
թեանը,
– համայնքներում արեւմտահայե-
րէն նիւթերի ընթերցողների քանա-
կը նուազում է,
– երիտասարդ սերունդը կրօնա-
կան ծիսակարգերում աշխարհա-
բար արեւմտահայ լեզուն դիտում է
նոյն տեսանկիւնից, ինչ գրաբարը,
որն օգտագործւում է պատարագ
մատուցելու, բայց ոչ կրթական կամ
գործնական նպատակներով,
– պակասում է հայկական դպրոց
յաճախող աշակերտների թիւը,
– փակւում են հայկական դպրոց-
ները,
– ծերանում են մայրենիի ուսու-
ցիչները, փոխարինողների քանակը
բաւարար չէ,
– չկան լեզուի ուսուցման անհրա-
ժեշտ գրքեր, մեթոդական ձեռնարկ-
ներ,
– Սփիւռքի համար Հայաստանը
դեռ չի դարձել հայերէնի ուսուցման
կենտրոն,
– աւելանու մ են խառնամուս-
նութիւնները,
– պակասում է հայերէն խօսող
երիտասարդների թիւը,
– տանը, հայկական միջոցառում-
ների ժամանակ հայերէն գրեթէ չեն
խօսում,
– ժողովրդագրական տեղաշար-
ժերի հետեւանքով ոչ միայն Սփիւռ-
քըն է դառնում բազմաշերտ, այլեւ
բարդ խճանկար է ստեղծւում զուտ
լեզուական տեսակէտից. օտար
լեզուներից փոխառնչութիւնները
խաթարում են լեզուական միաս-
նութիւնը,
-ներքին համայնքային առումով
կան յաւելեալ ազդակներ, որոնք
նպաստում են ներկայ սերնդի
լեզուի եւ մտածելակերպի փոփո-
խութեանը` ի վնաս հայապահպա-
նութեան` Հայրենիքի մասին ժխտա-
կան կեցուածքի դրսեւորում, հա-
յերէնի եւ հայ մշակոյթի ստորակար-
գում եւ այլն,
-բազմամշակութային միջավայ-
րի, սոցիալական եւ հոգեբանական
ամենատարբեր ազդեցութիւններ:
Ես շատ ուրախ եմ, որ այսօր
հրապարակի վրայ են սահմանադ-
րական բարեփոխումները, որտեղ
երեք անգամ է անդրադարձ կա-
տարւում հայոց լեզուին: Գործող
Սահմանադրութեան մէջ միայն մէկ
անգամ է նշւում, որ հայերէնը պե-
տական լեզու է: Սակայն այսօր, ար-
դէն այս նոր փաստաթղթում` եւ՛ 16,
եւ՛ 19-րդ յօդուածներում (որոնք
վերաբերում են գիտութե ա ն ը ,
կրթութեանը, մշակոյթին), խօսւում
է, որ պետութիւնը պարտաւոր է
պահել, պահպանել եւ զարգացնել
հայերէնը` որպէս պետական լեզու:
Սփիւռքի բաժնում եւս ակն յա յ-
տօրէն մեծ տեղ է յատկացւում լեզ-
ւին` նշելով, որ պետութիւնն ամէն
ինչ պէտք է անի Հայրենիքից դուրս
հայերէնը պահելու եւ պահպանելու
համար:
ՀՀ սփիւռքի նախարարութիւնն
արդէն իսկ ձեռնարկել եւ իրագոր-
ծում է մի շարք ծրագրեր, որոնցից
կարելի է թուարկել հետեւեալները.
Նախարարութիւնը, կարեւորելով
լեզուի պահպանութեան հարցերը,
շարունակաբար գերակայ խնդիր է
դարձրել «Հայոց լեզուի տա ր ա -
ծումն ու հայ երիտասարդութեան
շրջանում հայերէնի իմացութեան
մակարդակի բարձրացումը»:
Նախարարութեան կողմից տա-
րիներ շարունակ իրականացուող
բազում ծրագրեր միտուած ե ն
նպաստելու Սփիւռքում լեզուապահ-
պանութեանը եւ ազգապահպանու-
թեանը: Այդպիսիք են «Սփի ւ ռք
ամառային դպրոց», «Արի տուն»,
«Ելեկտրոնային գրադարա ն » ,
«Արեւմտահայերէնից արեւելահա-
յերէն եւ հակառակը փոխարկիչ»,
«ԱՊՀ երկրների հայ համայնքներիկ
կրթամշակութային խնդիրների լուծ
մանն աջակցութիւն», «Հայոց լե-
զուի ուսուցման հեռուստադպրոց»,
«Ուսուցիչների գործուղում հեռաւոր
տարածաշրջաններ», «Արեւմտա-
հայերէնին վերաբերող գիտական
հետազօտությունների խրախու-
սում» եւ այլ ծրագրեր:
Հետեւաբար, սա մեր խնդիրն է,
սիրելի՛ գիտնականներ. սա Սփիւռ-
քի խնդիրը չէ միայն, որովհետեւ
Սփիւռք ասուածը հաւաքական պե-
տութիւն չէ, դա բաժան-բա ժա ն
կառոյցներ, կազմակերպութիւններ
ու անհատներ են: Հետեւա բ ա ր ,
մենք պէտք է թողնենք այն մտայ-
նութիւնը, որ միայն լեզուի մէկ ճիւ-
ղի մասին պէտք է մտահոգուենք,
մէկ ճիւղը միայն զարգացնենք: Մեր
խնդիրը պէտք է լինի հայերէնը` իր
երկու ճիւղերով, ամբողջութեան մէջ
պահելու եւ պահպանելու խնդիրը:
Այսօր, կարծում եմ, մենք ունենք
2 հարց. առաջինը` արեւելահայե-
րէնի անաղարտութեան, մաքրու-
թեան եւ կանոնակարգման խնդիրն
է, իսկ դա նշանակում է բարձրա-
գո յն խ ո ր հ ր դ ի ս տ ե ղ ծո ւ մ , ի ն չի
մ ա ս ի ն մ ի քա ն ի ա ն գա մ ա ր դ էն
հնչեցուել է, եւ ես շատ կ’ուզենայի,
որ այստեղ եւս մեր գիտական հան-
րութիւնը մէկ անգամ էլ անդրա-
դ ա ռն ա ր ա յս խ ն դ ր ի ն : Եր կ ր ո ր դ
հարցը լեզուի երկու ճիւղերի մեր-
ձեցման հարցն է: Մենք, կարծում
եմ, պիտի հասկանանք, որ չենք կա-
րող ուրիշից պահանջել պահպանե-
լու մեր լեզուն, հետեւաբար, եկէ՛ք
դառնանք պահանջատէր հայերէնի
նկատմամբ:
Եկէ՛ք բոլորիս համար պարտա-
դիր դարձնենք այն մտայնութիւնը,
ըստ որի`
1. Մենք պարտաւոր ենք պահ-
պ ա ն ե լ հ ա յո ց լե զո ւ ն ` ի ր ե ր կ ո ւ
ճիւղերով, մեր լեզուն անաղարտ
պ ա հ ե լ ե ւ ա պ ա հ ո վ ե լ հ ա յե ր էն ի
միասնական զարգացումը` իբրեւ
ազգային միասնութեան պահպան-
ման եւ պետականութեան զարգաց-
ման կարեւորագոյն գործօն:
2. Հայոց լեզուն իր արեւմտա-
հայերէն ու արեւելահայերէն ճիւ-
ղերով պէտք է շարունակի լինել ողջ
հայութեան սեփականութիւնը եւ
պէտք է ունենայ միասնական գոր-
ծառութիւն ու զարգացում:
3. Արեւմտահայերէնը մեր լեզ-
ւամշակութային հարստութիւնն է,
մեր մշակոյթի անքակտելի մասը.
ա յն պ էտ ք է լի ն ի հ ա յո ց պ ե տ ա -
կ ա ն ո ւ թ ե ա ն , ո ղ ջ հ ա յ ժո ղ ո վ ր դ ի
մշտական հոգածութեան առարկայ:
4. ՀՀ Սահմանադրութեամբ եւ
«Լեզուի մասին» ՀՀ օրէնքով Հա-
յաստանի Հանրապետութիւնում
պետական լեզուն հայերէնն է: Իսկ
սա նշանակում է` հայերէնն իր ամ-
բողջութեան մէջ, ճիւղերով, բար-
բառներով:
5. Հայաստանի Հանրապետու-
թիւնը հայապահպանութեան, հայոց
լեզուի պահպանութեան, հայագի-
տութեան զարգացման կարեւորա-
գոյն եւ հիմնական կենտրոնն է,
որտեղ հայագիտութեան ներդաշ-
ն ա կ զա ր գա ցո ւ մ ը պ ե տ ո ւ թ ե ա ն
առաջնահերթութիւններից է:
Խօսքս ուզում եմ եզրափակել
անգլիացի բանաստեղծ Ճորճ Պայ-
րոնի խօսքերով. «Աստծոյ հետ խօ-
սելու միակ լեզուն հայերէնն է»:
6 • ABAKA • LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015
«Զուարթնոց» օդակայանին մէջ
խստացուցած են անվտանգութեան
քայլերը
«Արմենիա միջազգային օդա-
կայաններ» ընկերութիւնը խստա-
ցուցած է անվտանգութեան քայ-
լերը, այսուհետեւ կը զննուին նա-
եւ ուղեւորներուն կօշիկները: Այս
մ աս ին Tert.a m– ին յայ տնած է
«Արմենիա միջազգային օդակա-
յաններ» ընկերութեան մամուլի
խօսնակ Գէորգ Աբրահամեանը:
«Աւելի խստացուած միջոցա-
ռումներ են նախատեսուած ե՛ւ
աշխատակիցների ե՛ւ ուղեբեռնե-
րի զննութեան առումով: Ամէն
ինչի նկատմամբ օդանաւակայանի անվտանգութեան ծառայութիւնն
աւելի ուշադիր, աւելի աչալուրջ է լինելու»,- ըսած է Գէորգ Աբրահամեա-
նը:
Յիշեցնենք, որ Փարիզի ահաբեկչութենէն ետք եւրոպական բոլոր եր-
կիրները որպէս ահաբեկչութեան հիմնական սպառնալիք եւ մարտա-
հրաւէր, յայտարարեցին խստացուած կարգով սպասարկման մասին:
Ընկերութեան մամուլի խօսնակը նկատած է, որ «Զուարթնոց»-ը
յագեցած է միջազգային չափանիշներուն համապատասխան արհես-
տագիտական միջոցներով:
Դարձեալ թշնամին կը շարունակէ
խախտել հրադադարը
Պաշտպանութեան բանա-
կի տուեալներուն համաձայն,
Նոյեմբեր 19-ի լոյս 20-ի գի-
շերը ղարաբաղա-ատրպէյ-
ճանական հակամարտ զօր-
քերու շփման գիծին վրայ հա-
կառակորդին կողմէ հրադա-
դարը խախտուած է շուրջ 70
անգամ, որուն ընթացքին
տարբեր տրամաչափի զինա-
տեսակներէ, ինչպէս նաեւ
60 մմ-ոց ականանետերէ (3
արկ), հայ դիրքապահներու
ուղղութեամբ արձակուած է
աւելի քան 900 կրակոց:
ԼՂՀ պաշտպանութեան
նախարարութեան մամու-
լի ծառայութեան փոխանց-
մամբ, ՊԲ առաջապահ ստո-
րաբաժանումներու կողմէ ձեռնարկուած համապատասխան գործողու-
թիւններու արդիւնքով հակառակորդին կրակոցները ճնշուած է:
Շփման գիծի ամբողջ երկայնքով հայ դիրքապահները կը շարունա-
կեն վստահօրէն իրականացնել իրենց առջեւ դրուած մարտական խնդիր-
ները:
7. Editorial écrit en anglais
par Edmond Y. Azadian
et publié dans The Armenian
Mirror-Spectator en date du
12 novembre 2015
Le Président Recep Tayyip Erdogan
avait déclenché une tempête politique
dans son pays et dans la région, lais-
sant présager d’une situation qui
échapperaient à tout contrôle et crée-
rait une guerre civile tous azimuts.
Mais le résultat des élections du 1er
novembre indique qu’il s’est assuré de
sa marche vers une « dictature consti-
tutionnelle », comme l’a été qualifié le
dirigeant kurde du Parti démocratique
populaire (HDP), Selahattin Demirtas.
Les élections législatives de juin
n’ont pas été satisfaisantes pour le
Parti de la justice et du développement
(AKP) de M. Erdogan qui voulait for-
mer un gouvernement de parti unique,
et mener à bien des réformes constitu-
tionnelles, ouvrant la voie à un systè-
me présidentiel qui concentrerait le
pouvoir entre ses mains et étendrait
son pouvoir sur toute la région. Il a
donc décidé de reprogrammer des
élections anticipées le 1er novembre.
Contrairement aux États-Unis, le
pouvoir législatif et les branches judi-
ciaires de Turquie ne peuvent faire
contrepoids au pouvoir exécutif.
Selon de nombreux analystes, Erdogan
est en passe de devenir le dirigeant le
plus puissant de Turquie depuis
Atatürk.
Au lendemain de sa réélection, les
marchés ont rebondi dans le pays et la
livre turque a renforcé sa valeur, ce qui
indique que la stabilité du pays est au
tournant.
Tout ce qui précède indiquent que le
jeu mené par M. Erdogan était justifié.
Ce qu’il a fait a été principalement de
propager une atmosphère de peur
dans tout le pays en abandonnant uni-
latéralement les négociations de paix
avec les Kurdes, qui avaient, depuis
2013, donné des résultats positifs.
Deux importants attentats terro-
ristes à Suruc et Ankara contre les
Kurdes, conçus par l’administration
Erdogan à travers les opérations de
l’EI, ont atteint leur objectif. Les
auteurs de ces crimes doivent toujours
être retrouvés.
Comme Roger Cohen l’a indiqué
dans un article du New York Times,
les djihadistes égorgeurs circulent
librement dans le pays, et la police
détourne le regard. Le Premier
ministre désigné, Ahmet Davutoglu,
soutient qu’ils ne peuvent être incarcé-
rés à moins d’être pris en flagrant
délit, tandis que de nombreux Kurdes
sont assassinés ou emprisonnés sur
des accusations forgées de toutes
pièces, sans aucun flagrant délit.
« Qu’est-ce qu’Erdogan - théorique-
ment un allié clé des Etats-Unis,
membre primordial de l’OTAN – voit
en ces djihadistes de l’État islamique
porteurs de couteau ? Ils lui sont utiles
afin de faire face à l’ennemi séculaire
juré de la Turquie, les Kurdes, qui ont
pris le dessus sur de larges secteurs du
nord de la Syrie et ont établi leur auto-
nomie gouvernementale dans la zone
qu’ils appellent Rojova. Ce qui a soule-
vé le spectre d’une frontière à cheval
sur le Kurdistan, cauchemar de la
République turque. » (Roger Cohen,
« Dangereuse polarisation de la
Turquie », New York Times, 8
novembre 2015)
Les Kurdes ont un statut étrange sur
le radar politique de Washington ; ils
sont étiquetés d’être des terroristes en
Turquie, mais un allié utile en Syrie et
en Irak. Cela peut être un choix straté-
gique des Etats-Unis, qui pourrait se
dissiper à tout moment. D’autre part,
l’expérience doit avoir permis aux
Kurdes de comprendre qu’ils ont été
utilisés, maltraités et abandonnés par
toutes les puissances de la région.
Erdogan a longtemps plaidé auprès de
Washington en faveur d’une zone
d’exclusion aérienne en Syrie, sous
prétexte de protéger les réfugiés.
Washington a acquiescé à l’idée du
bout des lèvres. Puis Erdogan a négo-
cié l’utilisation de la base aérienne
d’Incirlik par l’US Air Force en échan-
ge d’avoir les mains libres pour bom-
barder les Kurdes en Syrie et en Irak.
Maintenant que le plan turc d’éradi-
quer la région autonome kurde de
Syrie - principalement grâce à l’inter-
vention russe - a échoué, le Premier
ministre Davutoglu a indiqué que la
Turquie était prête à envoyer des
forces terrestres en Syrie - un facteur
destiné à compliquer encore plus le
bourbier des champs de bataille.
Dans son discours post-électorale, M.
Erdogan a déclaré qu’il continuerait la
lutte contre le Parti des travailleurs du
Kurdistan (PKK) « jusqu’à ce que ses
militants aient enterré leurs armes. »
A la suite des élections du 1er
novembre, l’AKP a retrouvé sa majori-
té parlementaire, remportant 317
(49%) des 550 sièges, seulement 13
sièges de moins que le nombre néces-
saire pour convoquer un référendum
portant sur des modifications constitu-
tionnelles.
La tactique de la peur utilisée par
Erdogan a donné de bons résultats
pour son parti, en symbolisant la stabi-
lité de la Turquie. Ainsi, près d’un mil-
lion d’électeurs kurdes de gauche, sont
passés de l’HDP pro-kurde à l’AKP
depuis juin, qui a remporté à peine la
limite minimale des 10%, remportant
59 sièges, 21 de moins qu’en juin.
On croit que les 10% remportés par le
parti kurde est également l’œuvre
d’Erdogan, afin d’empêcher tous les
Kurdes d’entrer dans la clandestinité
et de compliquer son plan.
Les trois candidats arméniens de
trois partis différents ont conservé
leurs sièges et serviront leur rôle
esthétique afin de démontrer à l’UE
que la Turquie reste une démocratie
inclusive avec des Kurdes, Assyriens
et Arméniens représentés au parle-
ment.
Demirtas estime que le gouverne-
ment dominé par l’AKP va reprendre
les négociations avec les Kurdes, tôt
ou tard, mais refuse de soutenir le
plan de M. Erdogan qui aspire à des
Suite à la page 8
LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015 • ABAKA • 7
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 30 NOVEMBRE 2015
La Turquie après
les élections
Se battre pour chaque
parcelle du Karabagh
Le ministre de la Défense d'Arménie
Seyran Ohanian a déclaré lors du servi-
ce funèbre du soldat arménien Mikael
Torossian, tué sur la ligne de contact
arméno-azerbaïdjanaise, que la tension
avait récemment diminué, que les tirs
étaient moins fréquents, et la situation
sous contrôle..
« Bien que cet incident soit arrivé au
cours des deux derniers jours – au
cours desquels nous avons eu deux vic-
times - nous pouvons dire que la situa-
tion est sous contrôle. Les forces
armées arméniennes mettent tout en
œuvre aux frontières de l'Artzakh. Les
soldats doivent être plus attentif quant
aux questions liées à la sécurité, » a
déclaré le ministre.
Ohanian a également souligné que, dans la situation actuelle, la seule consola-
tion était d'être avec les parents des victimes et de les réconforter.
Se référant à la question de la restitution des territoires limitrophes discutée à
Erévan lors de la visite du ministre russe des Affaires étrangères, Sergueï Lavrov,
Ohanian a déclaré que la vision de la partie arménienne sur le règlement du
conflit du Haut-Karabagh était constante.
« Je veux que chacun d'entre nous comprenne la réalité qui existe aujourd'hui
et sache également que les points de vue de l'armée arménienne et du gouverne-
ment sur la question règlement du Karabagh sont les suivants: règlement exclusi-
vement pacifique de la question, d'un commun accord, par le dialogue, la créa-
tion d’un climat de confiance sur la ligne de contact, dépourvue de coups de feu
et de détournements, ainsi que la création de conditions d'enquête internationale
sur la base de l'expertise militaire. Ce qui est diffusé auprès du public et des
médias, est une analyse personnelle, qui n'a rien à voir avec la réalité. Nous
devons tous comprendre que si quelque chose arrive en Artzakh, nous allons
nous battre pour chaque parcelle comme nous le faisions durant la guerre de
libération de l’Artzakh. »
Les soldats Vahé Vanoyan (né en 1995) et Mikael Torossian (né en 1996) ont
subi des blessures mortelles par des coups de feu tirés par l'Azerbaïdjan.
Une enquête est en cours pour connaître les détails de cet incident.
Seyran Ohanian
Des possibilités d’investissement
intéressantes en Arménie
L'Arménie présente des occasions d'investissement séduisantes, a déclaré
Sheikh Assad, Président de la compagnie britannique Grange Holdings Ltd, lors
d’une réunion avec le Premier ministre d'Arménie Hovik Abrahamian.
Les interlocuteurs ont discuté des possibilités et des programmes d'investisse-
ments par la société britannique dans le secteur de l'énergie d'Arménie.
Selon M. Assad, l'entreprise a étudié la politique arménienne dans le secteur
de l'énergie, et a découvert que le pays possédait des possibilités intéressantes
d'investissement, en particulier dans le secteur de la production d'hydroélectrici-
té, l’entreprise serait ainsi prête à investir près de 400 millions de dollars.
Le Premier ministre Abrahamian a salué la volonté de la société britannique
de faire des investissements, faisant valoir que l'Arménie avait une politique
d'imposition libérale. Le Premier ministre a également souligné toutes les possi-
bilités existantes pour de tels investissements.
9. BY EDMOND Y. AZADIAN
It is commonly believed that history
is written by the victors. However, it is
incumbent upon successive generation
of historians to reevaluate history as
the years and centuries elapse to come
up with an objective presentation of
history.
During the Soviet period, Armenian
history was written in a slanted way to
fit in and to justify an ideology. All
authoritarian states and rulers pre-
emptively own the historic truth.
Therefore, historians are forced to
work in the straightjackets of an ideol-
ogy. Similarly, the parties involved in
the Armenian liberation movement
have not been immune to the tempta-
tion, even when living in the free
world.
Histories of the political parties
have most often been written by ama-
teur historians glorifying the partisan
activities of their predecessors.
Developing legends on the deeds of a
party has certainly a value in inflaming
the imagination of the youth, but those
legends are no substitute for objective
history.
Looking back with historic perspec-
tive, Armenians have to own collec-
tively the glorious achievements of the
individual parties, as well as the fail-
ures or mistakes of the same parties,
for those failures are the outcome of a
stateless nation struggling for six cen-
turies to regain statehood and sover-
eignty.
The ADL of the Republic of
Armenia has taken the initiative to
organize a one-day symposium on
November 3 at the National Academy
of Sciences in Yerevan to reevaluate
the history of the Armenagan Party
which was formed 130 years ago in
1885, in Van, the first political party
pioneering the national liberation
movement. The party had two distinc-
tive features that separated it from the
parties that came after it. First, it was
formed on the historic soil of Armenia,
therefore it had its finger on the pulse
of the population, suffering under
repressive Ottoman rule. Its other dis-
tinction was that it had subscribed to a
utilitarian ideology, which was self-
defense for the Armenian people expe-
riencing sporadic pogroms by the
Turkish government.
On the other hand, the socialist
Hunchakian party was formed in
Geneva in 1887 and the Armenian
Revolutionary Party in Tbilisi in 1890.
The latter two partiescould not resist
the temptation of subscribing to the
socialist ideologies prevalent at the
time in Europe and in Russia.
The ideology and modus operandi
of the Armenagan Party was tested
twice in historic events. The
Armenagans in Van had secretly draft-
ed a large number of the youth and
had trained them in manufacturing and
using arms in 1896, when the Sultan’s
army was sent to massacre the
Armenians in the region of Van. The
Armenagans put up a surprising resis-
tance, so much so that the British
Consul intervened to negotiate a truce,
by the terms of which the freedom
fighters had to lay their arms down
and the Sultan promised them safe
passage to Persia. However, they were
betrayed and the Turkish army
ambushed them in the valley of St.
Bartholomew Mountain and the
Armenagans suffered more than 800
casualties. That catastrophe broke the
back of the Armenagan Party.
Still, when the population of
Vaspouragan faced a second pogrom
in 1915, the Armenagans had enough
youth under arms to take the lead of
the military defense under Armenak
Yegarian, while the political leadership
was assumed by the ARF under Aram
Manookian.
During its formation, the
Armenagan Party was inspired by
Mugurditch Khrimian (Khrimian
Hayrik), Mugurditch Portukalian
(newspaper editor) and Mugurditch
Terlemezian. The first two did not
organically belong to the party, but
they played a significant role in shap-
ing its ideology. Only Terlemezian was
directly associated with the party and
he was a leader of the first insurrec-
tion of Van in 1896.
The Armenagan Party was one of
the constituent elements of the
Armenian Democratic Liberal Party,
which was formed in 1921 with the
merger of the Reformed Hunchakian,
Popular and Constitutional Ramgavar
parties.
Most of the time, Armenians have a
biased view of the political parties and
sometimes offer credence to the con-
servative elements who historically
have advocated docility toward the
ruling power. But a closer look into
the activities of those parties will
reveal the truth about the sacrifices
they made in keeping the idea of
Armenia’s independence alive.
During the centennial year of the
Armenian Genocide, the ADL of
Armenia reissued a book by our most
celebrated satirist, Yervant Odian,
under the title of The Cursed Years.
The monumental tragedy of the nation
is revealed through the personal expe-
riences of an individual. While most of
Odian’s books have incited laughter
and humor, the author has for once
sobered up, physically and figurative-
ly, as he was intoxicated most of the
time, to present a volume soaked with
the blood and tears of his nation.
To balance that tragedy, we still
owe a debt to Odian who published
another volume, titled The Parasites of
Cont’d on page 10
LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015 • ABAKA • 9
E N G L I S H S E C T I O N
MONDAY NOVEMBER 30, 2015
Reevaluating History
Eugene Kaspersky: Armenia’s
progress in IT sphere is considerable
President of Armenia Serzh Sargsyan today received Eugene Kaspersky,
world-known cyber security specialist with significant contribution in the sphere
of high technologies, as well as director of Kaspersky Lab, one of the largest pri-
vate companies in the world.
Mr Kaspersky has received the 2015 Award of the President of Armenia for his
contribution in the global IT sphere.
The President welcomed Eugene Kaspersky and his wife to Armenia, noting
that the country attaches great importance to the development of the IT develop-
ment, which is one of the most important branches of its economy. Sargsyan
considered invaluable the work carried out by Kaspersky Lab in the sphere of
cyber security, wishing him success in implementing that important work.
For his part, Eugene Kaspersky said it’s the third time he has visited Armenia,
each time managing to combine his work with tourism. He had wonderful
impressions from the country. According to Mr. Kaspersky, Armenia’s progress
in the IT sphere is considerable.
He also thanked the President for the award. “I’m very happy to have been
granted this authoritative award. The world is becoming more computerized and
digitized, and [hence] the significance of IT for the economy and public life is
growing. We will definitely continue to support Armenia’s initiatives aimed at the
IT sphere development,” Eugene Kaspersky said at the meeting.
Reception in honor of Mr Kasperksy and his wife will be held in the
President’s Palace, on occasion of the Armenia President’s 2015 award for the
global contribution in the IT sphere.
Under the draft state budget of
Armenia for 2016, budget expenditures
on defense will increase slightly, and
there are also no changes in terms of
priority directions, the head of the
Armenian parliament’s standing com-
mittee on defense, national security
and internal affairs Koryun
Nahapetyan said during debates of the
draft law on the 2016 state budget of
Armenia in the parliament today.
In his words, the development of
the domestic military-industrial com-
plex remains one of the priority direc-
tions of the defense policy. In 2016 it is
planned to conduct research and
design work aimed at introducing and
using modern technology.
“There will be achievements in the
military-industrial complex thanks to
the scheduled work,” Nahapetyan said.
Besides, according to him, a num-
ber of measures will be taken in 2016
to ensure the application of the Law
on Military-Industrial Complex of
Armenia. The committee head noted
that cooperation will continue with
allied countries, in particular the mat-
ter concerns purchasing offensive and
defensive weapons, modern long-
range equipment, creation of joint ven-
tures in the military-technical sphere
and a joint air defense system, repairs
and modernization of military hard-
ware, etc.
K. Nahapetyan indicated military
education as yet another direction, in
particular training of the necessary
personnel and improving their skills.
Attention will be given to repairs of
military medical institutions.
Source panorama.am
Koryun Nahapetyan: Development of
military-industrial complex remains
priority of Armenia’s defense
Koryun Nahabedian
President Serge Sargsyan and Eugene Kaspersky
10. Reevaluating...
Cont’d from page 9
the Revolution. In this latter volume,
Odian satirized the abuses and the
sacrilege committed by the so-called
revolutionaries, a downside of the
activities of individuals and parties
posing as saviors of the Armenian
nation.
The total picture of the Armenian
liberation movement, as reflected in
our history and literature, will not be
complete without mentioning a book
by another prominent writer, Arpiar
Arpiarian, who wrote a short novel
under the title of Red Tithe (Garmeer
Jamoots), whose hero is a revolution-
ary priest secretly raising funds for the
cause of the revolution. However, he is
persecuted by a rich and conservative
parishioner, who eventually joins the
priest in the revolutionary cause, after
experiencing all the abuses of the
Turkish government and he voluntarily
contributes the “red tithe.”
As the prominent historians con-
vene in the halls of the National
Academy of Sciences, they are duty-
bound to bring out the objective histo-
ry of the Armenagan Party.
As a nation which has regained its
statehood and sovereignty, we owe it
to ourselves to reevaluate our history
with academic scrutiny; we cannot
build a new statehood on legends and
half-baked historic assumptions.
The history of the Armenagan Party
is a scantly-researched area of modern
Armenian history.
The other political parties have an
even broader scope of activities and
therefore they owe it to themselves to
reevaluate their past with academic
rigor to preserve them for posterity.
The past of each party belongs to
the entire Armenian nation. We can
pride ourselves on our glorious deeds
and learn from our failures.
10 • ABAKA • LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015
Stepanakert Airport Can Receive
Cargo and Passenger Planes,
Says Former Aviation Head
According to the former head of the Nagorno-Karabakh Civil Aviation
Department, Dmitry Atbashian, the Stepanakert airport has the proper capabili-
ties to receive Il-76 cargo aircraft, Airbus-320 and 321, Boeing 337 and SuperJet
passenger planes.
The airport’s current runway measures at 2270 meters, with a width of 45
meters, compared to 37 meters in the past. Atbashian said that in the Soviet
Union, the airport operated with a daily service of 8-10 flights, and 20-25 flights
during the Karabakh war.
Atbashian said that prior to the airport’s reconstruction, the Russian
Airproject company had concluded that the airport in Stepanakert could not ser-
vice flights using navigation devices. However, new devices that can support
flights during bad weather conditions and at night were installed during the
reconstruction project. Atbashian said that the navigation systems of Armenia
and Karabakh are unified, meaning that air traffic controllers of Yerevan flights
can also support flights in Karabakh.
Atbashian also said that the Stepanakert airport could receive aircraft of the
Russian Aerospace Forces being used in Syria for Russia’s anti-terror operations.
Atbashian said that the airport’s location was convenient for that purpose, but
refused to answer any further questions about supporting Russia’s activities in
the Middle East.
In a press-conference held in Moscow on November 12, Artsakh President
Pago Sahagian said that the Stepanakert airport could be used by Russian
Aerospace Forces.
Armenia is Ready to Become a
Beneficial Center for International
Business Communities
Armenia is ready to become a beneficial center for international business
community adding traditional Armenian hospitality to favorable conditions of
business activity.
As “Armenpress” reports, Minister of Economy of the Republic of Armenia
Karen Chshmaritian expressed such view during the first session on the issue of
Armenia-USA trade and investments, proposing big international companies con-
sider a possibility to establish headquarters in Armenia.
“US investors appreciated the possibilities of Armenia long ago, particularly
possibilities of customer service, tourism, IT and consultancy sectors,”
Chshmaritian told, expressing a confidence that the latest agreement on trade
investments signed between Armenia and USA governments creates new condi-
tions for investments, and for the promotion of trade and commerce.
According to U.S. Ambassador to Armenia. Richard M. Mills, there are real
opportunities for American business in Armenia if favorable conditions are
created.
Ameria: 43 out of 100 people used
Internet in Armenia in 2013
According to the data of 2013, penetration of the Internet in Armenia consti-
tuted 46,3%, Artashes Shaboyan, leading specialist at the Armenia’s Ameria
Advisory Company said at the panel discussion held by Ameriabank on the per-
spectives of distance banking in Armenia. At the same time, connection of new
users to the Internet strongly accelerated in 2008-09, when the penetration grew
from 6,2% to 15,3%.
As a comparison, 1,3% of country’s population used the Internet in 2000.
The penetration constituted 25% in 2010, growing to 7% in the subsequent 3
years. According to its average speed of Internet connection, Armenia has
reached the indicator of 14 Mb/s, coming the 75th in the world pursuant to June
2015 data.
Hrant Dink’s killer wants to testify again
Ogün Samast, who is sentenced
to 22 years in prison for the murder
of Hrant Dink, has petitioned to the
court, with a request to give new evi-
dence.
Hakan Bakırcıo lu, who is one of
the Dink family attorneys, informed
that Samast’s case was joined to the
main case into Hrant Dink’s murder,
reported Mynet website of Turkey.
The attorney noted that Ogün
Samast has petitioned to the chief
judge of the respective court, and with a request that he be transferred from the
prison in Kocaeli city to a penitentiary in Istanbul, so that he may give new evi-
dence regarding the Dink murder case.
Hrant Dink was the founder and chief editor of Agos Armenian bilingual
weekly of Istanbul, and he was shot dead on January 19, 2007 outside the office
of his weekly, by Ogün Samast, who was a minor at the time.
17-year-old Armenian girl who went
missing after Paris attacks has died
It emerged last night that 17-year-old
Lola Ouzounian who went missing fol-
lowing the Paris terror attacks has
died, according to ‘Armenia’ television
Channel.
Panorama.am reported earlier that
Lola together with her father went to
the concert of an American rock band,
Eagles of Death Metal, at the Bataclan
concert hall on the evening of
November 13. When shooting began,
Lola’s father could not find her.
More than 100 people were killed
and many more were injured in an
assault on the Bataclan theater Friday night in Paris. The famous concert
hall in the center of Paris was filled as an American rock band, Eagles of
Death Metal, played there Friday night. Witnesses said the attackers entered
the theater at about 10:40 p.m. Paris time. They used guns and grenades to
kill concertgoers. Hundreds were then taken hostage before police stormed
the building. The gunmen were wearing explosive devices and blew them-
selves up when police closed in, authorities said.
Bombings and shootings occurred at other locations around the city,
including at the national soccer stadium and two restaurants. ISIS has
claimed responsibility for the attacks. 132 people were killed and over 320
were injured across the city.
Source Panorama.am
11. LUNDI 30 NOVEMBRE 2015 - MONDAY NOVEMBER 30, 2015 • ABAKA • 11
$7000
«Ապագայ»-ի բարեկամ մը:
$1000
ՄոնթրԷԱլ: Տէր եւ տիկին Արա եւ Հուրի Գուլեան, Տօքթ. եւ տիկին
Հրայր եւ Մանուշ Տէր Գէորգեան, տէր եւ տիկին Արթօ եւ Անի Մա-
նուկեան, տէր եւ տիկին Յովիկ եւ Այտա Ալպարեան, Տիար Կարպիս
Քէլէշեան, Դոկտ. եւ տիկին Արշաւիր եւ նատիա Կէօնճեան, Տօքթ. եւ
տիկին Յարութիւն եւ Սիմա Արզումանեան, Տօքթ. Երուանդ Արզու-
մանեան, Դոկտ. Զաւէն եւ Անահիտ Արզումանեան, տէր եւ տիկին
Հրաչ եւ Անի թորիկեան, տէր եւ տիկին Աւետիս եւ Արշօ Ճիհանեան,
Տօքթ. եւ տիկին Էտուարտ եւ Մարթա Եղիայեան, մեթր Հրայր Ճի-
հանեան, տիկ. Քնարիկ Աքքէլեան, տիկ. Անէթ Պաղչէճեան, տիկ.
Վարդուհի Պալեան (իր սիրեցեալ ամուսնոյն՝ ողբ. Օննիկ Պալեանի
յիշատակին), Տօքթ. եւ տիկին Արթօ եւ Սօնա Տէմիրճեան, տէր եւ
տիկ. Յովիկ եւ Ծովակ Կէպէնլեան, տիկ. Քարմէն Քէթլի (իր սիրեց-
եալ ամուսնոյն ողբ. Վահէ Քէթլիի յիշատակին), Տօքթ. Ժիրայր եւ
Տօքթ. Ռիթա Գույումճեան, տէր եւ տիկ. նուպար եւ Մարալ Պա-
պիկեան:
թորոնթՕ: թէքէեան Մշակութային Միութիւն թորոնթոյի մասնա-
ճիւղ, տէր եւ տիկին Արա եւ Անի Տէր Գէորգեան, տիար Սուրէն Աճէմ-
եան, տիար Հէրի Եսայեան:
ՕթթԱուԱ: Տէր եւ տիկին Բարսեղ եւ նինա Աշըքեան:
$500
Տիար Տիրան Աւետեան, Օր. Այտա Պաղչէճեան, Տէր եւ տիկին Աւե-
տիս եւ Սիմա Պահլավանեան, տիկ. Սօնիա Ճանճիկեան, տէր եւ տի-
կին Պերճ եւ Մարօ Գոգորեան, տիար Ալպէռ Միքայէլեան:
$300
Տիար Վարդգէս Սարաֆեան, տէր եւ տիկ. Վահրամ եւ Ռաքէլ
Սալիպեան (թորոնթօ):
$250
Պոլսահայ Միութիւն, տիար Արա Տէմիրճեան, տէր եւ տիկ.
Մարգար եւ Հայկօ Տիրատուրեան, Globvision Inc., տիար Վարդան
Գարասէֆէրեան, տիկ. Այտա Գարիպեան, տէր եւ տիկին Վարուժան
եւ Վերժին Քարապուլութ (թորոնթօ), տէր եւ տիկին Էտուարտ
Խունկանեան (թորոնթօ), Տօքթ. եւ տիկին լեւոն եւ Մարիա Քէչեան,
տէր եւ տիկ. Հայկ եւ Սօնիա Մանուկեան, տէր եւ տիկ. Վարուժ եւ
Յասմիկ Մարկոսեան, տէր եւ տիկ. Պարգեւ եւ Արփի նազարէթեան,
տէր եւ տիկ. Ռուբէն եւ Մարօ նշանեան, Տօքթ. եւ տիկ. Ռուբէն Փիլոյ-
եան, տէր եւ տիկին Արմէն եւ Հերմինէ Պչաքճեան, տէր եւ տիկ.
Գէորգ Յակոբեան:
$200
Տէր եւ տիկ. Տէմսի Արզումանեան, տիար Վիգէն Ադդարեան,
տէր եւ տիկ. Ժագ եւ Սալբի Գոֆթիքեան, տիար Էտուարտ Հիւսէյնճ-
եան, տէր եւ տիկ. Կարօ եւ նուարդ Բարաղամեան, Տօքթ. եւ տիկ.
Արմէն Բարունակ, տիկ. Մարօ Փաթթուկեան, տիար Անդրանիկ
թադոսեան, տիար Ժիրայր Բետերեան (թորոնթօ), տիար Գէորգ
թիւթիւնճեան (թորոնթօ), տէր եւ տիկ. նշան Մալէզեան (թորոն-
թօ):
$150
Տիկին թէրէզ Պաղտատլեան, տէր եւ տիկ. նուպար եւ Սիլվիա
Դէլլալեան, տէր եւ տիկ. Գէորգ եւ նանսի թորոսեան:
$100
Տէր եւ տիկին Կարպիս եւ Յասմիկ Աբոշեան, Օր. թագուհի Աղա-
զարեան, տիար Փիէր Աքքէլեան, Տէր եւ տիկին Յակոբ Ալթունեան
(թորոնթօ), տիկ. Մելինէ Արսէվէր, տէր եւ տիկ. Յակոբ եւ Իրմա Աշըճ-
եան, տէր եւ տիկին Պարթեւ եւ Շաքէ Պաթմանեան, տէր եւ տիկին
Ծերօն եւ Սւետիկ Օհանեան, տէր եւ տիկին Աւետիս եւ Մալվինէ
Պագգալեան, տէր եւ տիկին Յակոբ եւ Սալբի Մարկոսեան, տէր եւ
տիկ. Զաւէն Պաքրճեան, տիկ. Իրմա Պասմաճեան, Օր. Գայանէ Պոտ-
րումեան, տիար Ժիրայր Տոլար, տիար Պօղոս Իշխանեան, տէր եւ
տիկ. րաֆֆի Ճէնապեան, տիկ. Էմմա Գալայճեան, տիկ. Աղաւնի
Գալուստեան, տիկ. Տիանա Գավաֆեան, տիար Սամուէլ Քէօշկէրեան,
տէր եւ տիկին Մատաթ եւ թամար Մամուրեան (թորոնթօ), Օր.
Վարսենիկ նազոյեան, տիար րէյմօնտ ներճիվանեան, տիար Յակոբ
Շիրինեան, տիկ. լինտա թունճեան, բարեկամուհի մը, Արմէն Քէպէք
Ալեք Մանուկեան վարժարանի 6-րդ դասարանի աշակերտներ:
$60
Տիար Յարութ Գալայճեան, Բարեկամ մը:
$50
Տէր եւ տիկին Աւետիս եւ Մարի Պասմաճեան, տիար Արի նազա-
րէթեան, տէր եւ տիկ. Վահան եւ Անուշ Շաքարեան:
ՆուիրԱտուութիւՆՆեր ԱՄՆ-երէՆ
Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան Կեդրոնա-
կան Վարչական Ժողով, առ ի քաջալերանք՝ «Ապագայ»ի կատա-
րած ազգապահպանման ներդրումին ($ 5000 USD): Տիար Յակոբ
Վադրիվառեան ($ 1000USD), տէր եւ տիկ. Սերոբ եւ Մարօ Պետ-
րոսեան ($ 1000 USD), Տիար Վարդան նազըրեան ($ 500USD),
Տիար Պետրոս Փիանտեարեան (ի յիշատակ իր ողբացեալ եղբօր՝
Յակոբ Փիանտարեանի ($ 300USD), Տէր եւ տիկին Երուանդ
Ազատեան ($250 USD), տիար Յարութ Չաթմաճեան ($ 250USD),
տէր եւ տիկ. Անթուան եւ Ռօզ Պազարպաշեան ($ 200USD), Տօքթ.
նուպար Պէրպէրեան ($ 100USD), տիար Յակոբ Արզումանեան
($ 100USD), տիար Հաբէթ թորոսեան ($ 100USD), տիար Գէորգ
Մարաշլեան ($ 60USD), տէր եւ տիկ. Վարդան եւ էլիզ Մազմանեան
($ 50USD):
«ԱՊԱԳԱՅ»ի 40-րդ տարեդարձի առթիւ
նուիրատուութիւններ
Երեւանի Մէջ Բացումը Կատարուած Է
Հրաչեայ Աճառեանի Կիսանդրիին
«Արմէնփրէս».– Երեւանի քա-
ղ աքա պ ետ Տ ար օն Մար գարեան
ներկայ գտնուած է ականաւոր հայ
լ եզուաբա ն ե ւ բառարանագիր,
ակա-դեմիկոս Հրաչեայ Աճառեանի
կիսանդրիի բացման արարողու-
թեան:
Կիսանդրիի բացումը կատարած
ե ն Եր ե ւա նի քաղաքապետն ու
Հրա չե ա յ Աճառեան ի ծոռը՝ Անի
Աճառեան:
Երեւանի քաղաքապետարանի
տեղեկատուութեան եւ հասարակու-
թեան հետ կապերու վարչութենէն
յ այտ նա ծ են , որ մայր աքաղաքի
Աւան վարչական շրջանի համանուն
թ աղա մ ա սի Ա ճառե ան փողոցին
վրայ մեծ հայորդիին կիսանդրիի
տեղադրումը քաղաքապետ Տարօն
Մարգարեանի նախաձեռնութիւնն է:
Յատուկ կերպով կարեւոր նկա-
տելով Աւան վարչական շրջանի
թաղամասերն ու պուրակները հայ
մեծերուն անուններով անուանա-
կոչումը, ինչպէս նաեւ մայրա-
քաղաքին մէջ անոնց քանդակներու
տեղադրումը՝ նախաձեռնութեան
մասնակիցները նկատել տուած են,
որ ուսուցողական ու ճանաչողա-
կան բնոյթ կրող նմանատիպ նախա-
ձեռնութիւնները մեծ արժէք ու
դերակատարութիւն ունին յատ-
կապէս մատաղ սերունդին հայեցի
դաստիարակութեան մէջ: Կիսանդ-
րիին տեղադրման աջակցելուն
համար իր երախտագիտութիւնը
փոխանցելով քաղաքապետին՝ մե-
ծանուն գիտնականին ծոռը նշած է,
որ յարգանքի նման դրսեւորում
երախտագիտութեան իւրօրինակ
խօսք է՝ ուղղուած ազգի նուիրեալ-
ներուն:
