1. A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
LX& TARI JIU 2004 :RKOU<ABJI% 12 FOKT:MB:R 2015
• VOL. XXXVI, NO 2004 • LUNDI, 12 OCTOBRE 2015 • MONDAY, OCTOBER 12, 2015
1915-2015
FA|OZ
Z:{ASPANOUJ:AN
100-RD TAR:DAR}
KE |I<:M :U KE PAFAN+:M
Ողջո~յն «Ապագայ»-ի 40-րդ ամեակին եւ
նորածին ABAKA news.org-ին
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ
ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԵՒ
ԼԻԱԶՕՐ ԴԵՍՊԱՆ
Տօքթ. Յարութիւն Արզումանեան
Ատենապետ
«Ապագայ» շաբաթաթերթի
վարչութիւն
Օթթաուա, 8 Սեպտ. 2015թ.
Յարգելի՝ տօքթ. Արզումանեան,
Ընդունէք սրտագին շնորհաւո-
րանքներս «Ապագայ» շաբաթա-
թերթի հիմնադրման 40-ամեայ
յոբելեանի կապակցութեամբ: Լի-
նելով Գանատայի հայ համայնքի
առաջին թերթը՝ «Ապագայ»ն մեծ աւանդ ունի համայնքի
կայացման, զարգացման ու ամրապնդման գործում:
Ցանկանում եմ շնորհակալութիւն յայտնել բոլոր այն ան-
ձանց, ովքեր կանգնած էին շաբաթաթերթի ակունքներում
եւ իրենց անսասան նուիրումով արդէն չորս տասնամեակ
շարունակում են «Ապագայ»-ի տպագրման կարեւոր գործը:
Ողջունում եւ ժամանակակից տեխնոլոկիաների հետ
քայլ առ քայլ գնալու են «Ապագայ»-ի որոշումը եւ ելեկտրո-
նային ABAKAnews.org-ին լրատուական կայքէջը հիմնադ-
րելու գաղափարը:
Մաղթում եմ շաբաթաթերթի ողջ անձնակազմին եւ
«Ապագայ»-ի նոր՝ ելեկտրոնային կցորդին լրագրողական
յաջողութիւններ տասնամեակներ շարունակ:
Յարգանքով՝
Արմէն Եգանեան
ԳԱՆԱՏԱՀԱՅՈՑ ԱՌԱՋՆՈՐԴ
ԳԵՐՇ. Տ. ԱԲԳԱՐ ԵՊՍ. ՅՈՎԱԿԻՄԵԱՆԻ
ՈՂՋՈՅՆԻ ԳԻՐԸ «ԱՊԱԳԱՅ»Ի
40-ԱՄԵԱԿԻ ԱՌԻԹՈՎ
2 Սեպտեմբեր 2015
«Մեր թղթերը դուք էք, գրուած մեր սրտերում,
Ճանաչուած եւ կարդացուած բոլոր մարդկանցից»:
(2 Կորնթ. Գ. 2.)
Պարտք եմ զգում իմ խոր գնահատանքն արտայայտել մեր
Հայրենիքից դուրս՝ սակայն միշտ Հայրենիքի եւ ազգի համար,
իր անխափան հրատարակութիւններով սփիւռքահայ կեանքը
հարստացնող հայկական եռալեզու շաբաթաթերթի՝ «Ապա-
գայ»-ի հիմնադրութեան 40-րդ տարեդարձի առիթով:
Արդարեւ, «Ապագայ»-ն միշտ հանդիսացաւ հաղորդակ-
ցութեան կենսական եւ առողջ միջոցը Մոնթրէալի Հայկական
կազմակերպութիւններու, սփիւռքահայ զանազան գաղթօ-
ճախներու եւ մանաւանդ Մայր Հայրենիքի միջեւ, իր մեկնաբանութիւնների մէջ մշտապէս
սատարելով եւ հաւատարիմ մնալով թէ Հայաստանին եւ թէ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնին:
«Ապագայ»-ն արծարծեց ներկան իր այլեւայլ ազգային ելեւէջներով, ապրեց մեր նոր
կեանքը նոր ապրումներով, ոչ թէ կրկնելով անցեալը, այլ ստեղծելով ապագան:
Այսօր նոր ստեղծուած կեանքի պայմաններում ես ցանկանում եմ եւ աղօթում, որ 40-ամ-
եակը «Ապագայ»-ին մի նոր թռիչք տայ մեր ժողովրդին եւ Հայ գաղութին:
Պարոյր Սեւակի բառերով՝ «Կոչեմ ապրողաց», կենսունակ պահեցէք Գանատայի առա-
ջին Հայկական եռալեզու շաբաթաթերթը: Ճանաչեցէք սիրելիներ իր արժէքը, որպէսզի կա-
րողանանք մենք քայլել վասն ապագայի ազգիս Հայոց:
Աղօթքով եւ օրհնութեամբ՝
Տ. Աբգար Եպս. Յովակիմեան
Առաջնորդ Գանատահայոց Թեմի
ԱՊԱԳԱՅ-ի գլխաւոր հիմնադիրները եւ Քառասուն տարիներ անընդհատ
անոր կենսունակութեան գլխաւոր մղիչ ոյժը հանդիսացողներ
«Ապագայ»ի այս բացա-
ռիկ թիւը ամբողջութեամբ
կը նուիրենք թերթիս 40-ամ-
եակին:
1975-ի Օգոստոսի տաք
օր մը, Մոնթրէալի Թէքէեան
Մշակո ւթա յին Մի ութեան
Ժարի փողոցին վրայ գտնը-
ւող կեդրոնատեղիին մէկ
փոքր սենեակին մէջ, Գա-
նատայի առաջին հայկա-
կան շաբաթաթերթի հինգ
հիմնադիրները հաւաքուած
էին, վերջնական կարգադ-
րութիւններուն գծով որո-
շում առնելու, որպէսզի թեր-
թին առաջին թիւը լոյս տես-
ն էր Սե պ տ եմ բերի 13- ին,
Մոն թրէա լի մ էջ գո ւմար-
ւելիք ՌԱԿ-ի շրջանային 55-
րդ Պատգամաւորական ժո-
ղովին առթիւ:
Դոկտ. Արշաւիր Կէօնճ-
եան, Երուանդ Ազատեան
(Տիթրոյթէն), Արսէն Նուպար
Մամուրեան, տօքթ. Յա-
րութիւն Արզումանեան եւ
Վահէ Քէթլի բարձր տրա-
մադրութեան մէջ էին: Ար-
դէն Միացեալ Նահանգնե-
րէն հասած էր այդ օրերու
ամենաարդիական Compug-
raphic տողաշար մեքենան,
որուն մէջ հայերէն տառերու
ներմուծումը եւ առաջին օգ-
տագործումը կատարուած
էր կարճ ժամանակ առաջ,
Պոսթոնի «Պայքար» օրա-
թերթին կողմէ: Հայերէն մե-
քենագրութեան վարժ Վահէ
Քէթլի արդէն Պոսթոնի մէջ
որոշ գործնական վարժու-
թիւններ կատարած էր նոր
սարքաւորումին վրայ եւ որ-
պէս գաղութին գործունէու-
թիւններուն մօտէն ծանօթ
անձ, պիտի տ ր ա մ ա դ ր էր
համայնքային լուրեր: Խըմ-
բագրի պատասխանատը-
ւութիւնը ստա ն ձն ա ծ էր
Արսէն Նուպար Մամուրեան,
իսկ քոյր թերթերու ցանցին
հ ե տ կ ա պ ը պ ի տ ի պ ա հ էր
ՌԱԿ Մամլոյ Դիւանի ատե-
նապետ՝ Երուանդ Ազատ-
եան: Կը մնար համաձայնիլ
նոր թերթին անունին շուրջ:
Շար. էջ 6
:& Axat;anTøqj& |& Arxoumna;anDokt& A& Khøny;an
«Ապագա»ն 40 տարեկան
2. <abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
Հաւանական է
որ 2016-ին
Պապը
Հայաստան
այցելէ
Արեւելեան եկեղեցիներու
գծով պապական նուիրակ Կար-
տինալ Լէօնարտօ Սանտրի, որ
քանի մը օր առաջ Հայաստան
կը գտնուէր մասնակցելու հա-
մար Կիւմրիի Հայ Կաթողիկէ
Սրբոց Նահատակաց եկեղեցւոյ
օծման, յայտարարեց թէ հաւա-
ն ա կ ա ն է ո ր Ֆ ր ա ն ս ի ս քօ Ա.
Պ ա պ ը 2016-ի ն Հ ա յա ս տ ա ն
այցելէ:
Յիշեցնենք որ Կիւմրիի կա-
թողիկէ աթոռանիստ եկեղեցւոյ
հանդիսաւոր օծումը կատար-
ւեցաւ 24 Սեպտեմբերին, ներ-
կայութեամբ նաեւ Հայաստա-
նի Նախագահին:
Հայաստանի մէջ կաթողիկէ-
ն ե ր ո ւ թ ի ւ ը կ ը գն ա հ ա տ ո ւ ի
շուրջ քսան հազար: Անոնց մե-
ծամասնութիւնը կը բնակի Շի-
րակի մարզին մէջ, որուն կեդ-
րոնն է Կիւմրի քաղաքը:
ՓԱռԱւոր ԱնցԵԱԼէն դէՊի ՊԱնծԱԼի ԱՊԱգԱյ
Սրտի անհուն ուրախութեամբ եւ
ամենայն բարի մաղթանքներով կը
շնորհաւորեմ մեր «ԱՊԱԳԱՅ» շա-
բաթաթերթի 40-ամեակը. քաջ գի-
տակցելով, որ ներկայ պայմաննե-
րուն մէջ որքա՛ն դժուար է կանգուն
պահել հայկական այս հիմնարկը եւ
շարուն ա կե լ անոր վստահուած
առաքելութիւնը:
Բոլորս քաջ գիտենք, որ ազգերու
քաղաքակրթութիւնը կը չափուի
անոնց ունեցած մամուլով եւ այդ
մամուլներու որակով: Իսկ մենք հա-
յերս կը հաւատանք, որ հայ գիրով
եւ մամուլով սկսաւ մեր ժողովուրդի
վերածնունդը, եւ վստահ ենք, որ
նոյն միջոցներով պիտի շարունա-
կ ենք մ եր գո յ երթը՝ մ նալով հայ:
Այս օր ա լ ն ոյ նպէս, ո չ ոք կրնայ
ժխտել, որ շնորհիւ հայ մամուլին է,
որ Գանատահայութիւնը կրցած է
պահել իր ազ գայ ին դի մագիծը:
Այլապէս առանց այդ մամուլին եւ
զանոնք հովանաւորող մարմիննե-
րուն, դժուար «ԱՊԱԳԱՅ» շաբաթա-
թերթը շնորհ մը եղաւ, երբ կեանքի
կոչուեցաւ 1975-ին, նուիրեալ ան-
ձանց տեսիլքով, եւ քառասուն տա-
րիներ եռալեզու շարունակեց հրա-
տարակուիլ անխափան կերպով եւ
մեծ յաջողութիւններով, ներգործու-
թեամբ նուիրեալ եւ հաւատաւոր
մարդկանց, լուսաւորելով ոչ միայն
Մոնթրէալահայ գաղութը, այլ ամէ-
նուրեք. եւ ահաւասիկ, ան դարձեալ
կ ը շա ր ուն ակէ լ ոյ ս տեսնել իր
նախկին հմայքին վրայ աւելցնելով
նոր եւ արդիական դիւթանք մը,
ամբողջ աշխարհը տարածուելով իր
ABAKA news համացանցային տար-
բ երա կո վ, ան գամ մ ը ե ւս հաւա-
տարիմ մնալով իր սուրբ առաքե-
լութեան:
Տեղին է անդրադառնալ, որ հայ
մամուլին վերապահուած է չափա-
զանց կարեւոր եւ պատասխա-
նատու դեր` մեր ժողովուրդին ջամ-
բելու ընտանեկան, ընկերային եւ
բարոյական բարձր արժէքներ.
անոր միջոցաւ է, որ հայրենազուրկ
հայութիւնը պիտի ապրի իր անց-
եալը, պիտի խանդավառուի ապա-
գայի հեռանկարով եւ տեսլական-
ներով: Հայ մամուլն է որ սատար
պիտի հանդիսանայ մեր բոլոր օգ-
տակար ձեռնարկներուն, նոյնպէս
միեւնոյն ժամանակ պիտի քննա-
դատէ մեր կեանքի բացասական
արտայայտութիւնները, եւ ինչպէս
միշտ պիտի կերտէ մեր գոյութեան
պայքարին հեռանկարները եւ ճամ-
բաներ պիտի հարթէ մեր ժողո-
վուրդին բաղձալի երթը ապահո-
վելու: Այս բոլորին հետ զուգահեռ,
հայ մամուլը ունի այդ բազմա-
կողմանի դրական կէտերը, ուր պի-
տի բարձրացնէ հայ մարդու ինկած
տրամադրութիւնը, պիտի վերա-
կանգնէ խորտակուած հաւատքը եւ
պիտի ջամբէ ազգային հպարտու-
թիւնը:
Ուրախ ենք, որ 40 գարուններ
պայծառօրէն գոյատեւած այս շա-
բաթաթերթը մինչեւ օրս առանց
վարանումի կը շարունակէ իր նուի-
րական ճանապարհը, որուն էջերուն
վրայ կը կարդանք մեզ յուզող եւ
մեզ հետաքրքրող լուրեր եւ այս-
պիսով հաղորդակից կ’ըլլանք թէ
մեր անմիջական շրջապատին, մեր
սփիւռքին եւ թէ մեր հայրենիքին:
Նոյնպէս այս անցած 40 տարինե-
րու կարեւորութիւնը կը բիւրեղա-
նայ, յատկապէս պատմաբաններու,
ընկերաբաններու, սփիւռքագէտ-
ներու՝ որոնք կուզեն ուսումնասիրել
Մոնթրէալահայ համայնքի պատմու-
թիւնը՝ «ԱՊԱԳԱՅ» շաբաթաթերթը
կը հանդիսանայ լաւագոյն հաւաս-
տի աղբիւրը:
Կարելի չէ 40-ամեակ ըս ե լ ո ւ
անցնիլ, որովհետեւ այդ կոչումին
հասնելու համար բազմաթիւ խմբա-
գիրներ, թղթակիցներ եւ գործա-
կիցներ նուիրուած են ազգօգուտ
սրբազան այս գործին:
Ուստի, այնպէս ինչպէս եղած է
անցեալին, այսօր ալ «ԱՊԱԳԱՅ»-ի
աջակցութիւնը անվերապահ պիտի
ըլլայ բոլոր անոնց հետ, որոնք պի-
տի զոհեն անհատական շահերը ի
խնդիր հասարակական շահերուն,
որ օգտակար պիտի դառնայ մեր
ժողովուրդին, նոյնպէս անխնայ պի-
տի ըլլայ բոլոր անոնց եւ այդ գոր-
ծերուն վերաբերմամբ՝ որ նպատակ
կը հետապնդեն վրդովելու գաղութի
կեանքը:
Աւարտին՝ իմ գնահատանքի եւ
շնորհակալութեան խօսքս կ’ուղղեմ
«ԱՊԱԳԱՅ» շաբաթաթերթի անձ-
նակազմին, վարչակազմին եւ բոլոր
կամաւորներուն, որոնք հաւատար-
մութեամբ կը ծառայեն այս հայկա-
կան հաստատութեան, նոյնպ էս
յատուկ շնորհակալական խօսքս
կ’ուղղեմ «ԱՊԱԳԱՅ» շաբաթաթեր-
թի բաժանորդներուն՝ որոնք միշտ
քաջալեր կը հանդիսանան մեզի,
մաղթելով խաղաղութեամբ ե ւ
առողջութեամբ լեցուն արեւշատ եւ
բեղմնաւոր երկար տարիներ:
Սիրով եւ Յարգանօք՝
ԱւԵտիս ՊԱգգԱԼԵԱն
Քառասնամեայ «Ապագայ»ն բացումը կը կատարէ
Համացանցային ABAKANEWS online Երեք Լեզուներով
Արդի Լրատուական Մեր նորագոյն հրատարակութեան
«Ապագայ» շաբաթաթերթը որուն առաջին թիւը լոյս
տեսաւ 13 Սեպտեմբեր, 1975-ին, որպէս Գանատահայ
առաջին եռալեզու շաբաթաթերթ, քառասուն տարիներ
ծառայելէ ետք Գանատահայ գաղութին, դէպի առաջ
նոր ոստում մը կը կատարէ այսօր, սկսելով արդիական
լրատուութեան նորագոյն մեթոտներով հրատարակ-
ւող իր հ ա մացան ցայի ն տարբերակին, եռալեզու
«ABAKANEWS» online հրատարակութիւնը:
«Ապագայ»ն իր անցած քառասուն տարիներուն ըն-
թացքին ջանաց, եւ կը յուսանք թէ ան նաեւ յաջողեցաւ,
Գանատահայութեան եւ Մոնթրէալահայութեան բանալ
հետաքրքրական եւ վստահելի լրատուութեան պա-
տուհան մը: Ան նաեւ առիթը ստեղծեց որպէսզի ամբողջ
հայ աշխարհը ծանօթանայ մեր գաղութի լուրերուն,
յաջողութիւններուն ինչպէս նաեւ դժուարութիւններուն:
Մամուլը որեւէ հաւաքականութեան կենսունակու-
թեան գլխաւոր ազդակներէն մէկն է: «Ապագայ»ն
հպարտութեամբ կը ներկայանայ այսօր այդ կարեւոր
առաքելութիւնը քառասուն տարիներ պատուով կա-
տարած ըլլալու գոհունակութեամբ:
Սա կա յն գի տակից ենք թէ մեր ընթերցողները
կ’ակնկալեն աւելին: Յատկապէս մեր օրերու, օրը օրին
եւ ժամը ժամուն զարգացումներուն տեղեակ ըլլալու
կարելիութիւնը շնորհիւ համացանցին, -Internet-ին, նոր
պահանջք մը ստեղծած է որուն գիտակից ենք ան-
շուշտ: Ահա այդ պահանջքը բաւարարելու համար է որ
«Ապագայ»ն աւելի քան տարիէ մը ի վեր ձեռնարկած էր
իր online, համացանցային տարբերակը ստեղծելու
ծրագրին եւ այսօր ուրախ ենք ձեզ բերելու այդ ման-
րակրկիտ աշխատանքին արդիւնքը եղող եւ երեք լեզու-
ներով հրատարակուող ABAKANEWS online հրատա-
րակութիւնը:
ABAKANEWS online-ը կը ստեղծէ անհամեմատօրէն
աւելի մեծ լրատուական կարելիութիւններ: Հետեւաբար
այստեղ պիտի գտնէք աւելի եւս ճոխ լուրերու հա-
ղորդումը որոնք կրնան նորոգուիլ օրը օրին եւ ժամը
ժամուն անշուշտ կարելիութեանց սահմաններուն մէջ:
ABAKANEWS online, շնորհիւ համացանցի, Internet-ի
տուած դիւրութեան, կը հասնի տասնեակ հազա-րաւոր
ընթերցողներու որոնք կը գտնուին երկրագունդի որեւէ
մէկ անկիւնը:
ABAKANEWS online-ը առիթը կու տայ նաեւ ընթեր-
ցողին նիւթին համաձայն իր կարծիքը փոխանցելու
խմբագրութեան եւ ապա բոլոր ընթերցողներուն:
Բնականաբար ABAKANEWS online-ի խմբագրու-
թիւնը պատասխանատու է իր թերթին բովանդակու-
թեան եւ հետեւաբար բծախնդիր է որպէսզի այնտեղ
տրուած լուրերը ըլլան ճշգրիտ եւ տրուած կարծիքները
ազատօրէն արտայայտուած ըլլալով հանդերձ կա-
տարուին պատշաճ լեզուով եւ կիրթ դարձուածքներով:
Վերջապէս համացանցային «Ապագայ»ն, հսկայա-
կան նախաձեռնութիւն մը ըլլալով, պարզ է թէ կը պա-
հանջէ բազմաթիւ տեսակի նոր միջոցներու հայթայ-
թումը ինչ որ անխուսափելիօրէն կը նշանակէ ծախսե-
րու նոր բեռ: Մենք համարձակեցանք այս նոր պար-
տաւորութիւնները յանձն առնել, վստահելով մեր լայ-
նատարած ընթերցողներու քաջալերանքին. հետեւա-
բար կոչ կ’ուղղենք ձեզի ի մտի ունենալ թէ թերթը աւելի
եւս հետաքրքրական եւ բովանդակալից կրնայ դառնալ
շնորհիւ ձեր բերելիք զօրավիգին: ABAKANEWS online
տարբերակին մէջ կը տեսնէք գործնական միջոցները
որպէսզի ուղարկէք ձեր նուէրը թերթի հասցէին:
Կ’եզրակացնենք յուսալով թէ ABAKANEWS online
համացանցային այս տարբերակը պիտի աւելի եւս գո-
հացնէ ձեզ:
Կը հրաւիրենք նաեւ ձեզ որ չվարանիք խմբագ-
րութեան տեղեկացնելու ձեր դիտողութիւնները եւ
նախընտրութիւնները:
Բարի երթ ABAKANEWS online, համացանցային
«Ապագայ»ին:
Խմբագրութիւն
3. ԱՊԱԳԱՆ՝ «ԱՊԱԳԱՅ»ԻՆՆ Է
:ROUAND AXAT:AN
Մոնթրէալի նորակազմ գաղութին մէջ տարատնկուած «Ապագայ»
շաբաթաթերթը գաղափարական ժառանգորդն է 1930-ական թուական-
ներուն Փարիզի մէջ հրատարակուող «Ապագայ»ին որուն դիմագիծն ու
բովանդակութիւնը դրոշմուած էին անմահ բանաստեղծ Վահան Թէքէեանի
մտաւորական կնիքով:
Քառասուն տարիներ առաջ խարխափող քայլերով ծնունդ առնող
մամուլը արդէն այսօր հայ գաղութի ամենէն կենսական օրկաններէն մէկը
կը հանդիսանայ:
Լուրջ ու բնորոշիչ է անոր դերը գաղութին կազմութեան գործընթացին
մէջ: Երբ տարբեր գաղութներէ Գանատա հաստատուող գաղթական զան-
գուածներ կուգային տարերային ներոյժով նոր գաղութ մը հաստատել Հիւ-
ս իսա յի ն Ամե րիկայի այդ աշխարհամասին մէջ, բնական էր որ
սովորոյթներու, աւանդութեանց եւ մշակութային ժառանգութեան այլազան
բեւեռներով այս ափերը հասնող զանգուածները հակամէտ դառնային
խառնարան մը յառաջացնելու փորձութեան, եթէ պակսէր այնտեղ
դաստիարակիչ եւ առաջնորդող մամուլի մը բարիքը:
Այն երիտասարդ ղեկավարները որոնք եռանդով լծուած էին վերա-
կանգնելու հայ համայնքին հոգեւոր, կրթական եւ ընկերային հաստա-
տութիւնները՝ զուգահեռաբար նաեւ նախաձեռնեցին մամուլի հիմնադ-
րութեան՝ որքան ալ դժուար նախաձեռնութիւն մը հանդիսացած ըլլար
ան:
Կացութեան տագնապները, հեռանկարներն ու յոյսերը կանոնաւորաբար
արձագանգ գտան այս պատասխանատու մամուլի էջերուն մէջ, վեր-
լուծուեցան եւ դրական ուղիներու մէջ առաջնորդուեցան անոնք, յա-
ջորդական խմբագիրներու խոհուն գրիչով:
Կազմուող իւրաքանչիւր համայնք օրկանական լրացուցիչ օղակն է հա-
մագաղութային մէկ ամբողջականութեան՝ իր պորտալարերով կապուած
մեր յաւերժական հայրենիքին:
Անգամ մը որ հայութեան ամբողջական դիմագիծին գիտակցութիւնը
աղօտի տուեալ գաղութէ մը ներս՝ մեկուսացումն ու անհետացումը կը
դառնան անխուսափելի եւ տխուր հեռանկարներ: «Ապագայ»ն այդ
Շար. էջ 4
LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015 • ABAKA • 3
ԱՐԴԷՆ ՔԱՌԱՍՈՒՆ ՏԱՐԵԿԱՆ Է
|AKOB WARDIWAÂ:AN
Երէկ էր դեռ երբ Պոստոնի Թէքէեանի գրասենեակին մէջ ընկեր
Երուանդ Ազատեան կը խնդրէր որ «Ապագայ»ի առաջին տարեդարձին
առթիւ գրութիւն մը հասցնեմ Մոնթրէալի մեր տղոց։ Հազիւ քանի մը ամիս
եղած էր Ուոթըրթաուն հաստատուելուս։ Անմիջապէս, աչքէ անցուցի
«Ապագայ»ի հաւաքածոն ու խմբագրութեան յանձնեցի սրտի խօսքս։
Արդէն անցած են 39 տարիներ այդ թուականէն ու ես մնացի հաւա-
տարիմ ընթերցողը Մոնթրէալի մեր թերթին, ինչպէս նաեւ աշխատակիցը
անոր։
Այն թերթին, որ տուաւ ազգային առաջնորդութիւն հետզհետէ կազ-
մաւորուող եւ ուռճացող այս գաղութին։ Եգիպտահայերուն շուտով եկան
միանալ պոլսահայերն ու լիբանանահայերը։ Տարբեր միջավայրերէ ու
քաղաքական ըմբռնումներէ եկած այս գաղթականական նոր ալիքը պէտք
էր մէկ հ ով անոցի տակ առնել, մանաւա´նդ որ մեր ազգային երեք
աւանդական կուսակցութիւնները սկսած էին կազմակերպուիլ իրենց
ենթակայ գործօններով։ Եկեղեցին կար ու այսքա´ն։
Ռամկավար Ազատական մեր պատուական ընկերները նախաձեռ-
նութիւնը առին հրատարակելու Գանատայի հայկական առաջին թերթը`
«Ապագայ» պաշտօնաթերթը, որուն օժանդակեց ԹՄՄ Միացեալ Նա-
հանգներու եւ Գանատայի Կեդրոնական Վարչութիւնը։ Թերթը լոյս կը սկսի
տեսնել Սեպտեմբեր 13, 1975ին 12 էջերով եւ 1978էն սկսեալ կ’ունենայ
յաւելուածական երկու էջ ֆրանսերէն եւ երկու էջ անգլերէն լեզուներով։
Թերթը կը դառնայ եռալեզու։
Այս պատեհ առթիւ անպայմանօրէն պէտք ենք յիշել թերթին հիմ-
նադիրներու` Դոկտ. Արշաւիր Կէօնճեանի, Երուանդ Ազատեանի, Նուպար
Մամուրեանի, Տօքթ. Յարութիւն Արզումանեանի, Վահէ Քէթլիի եւ Վար-
դուհի Պալեանի անունները. անոնք գերագոյն զոհողութեամբ անտեսելով
ձմրան ցուրտն ու նիւթական անբաւարար պայմանները հայ տուներէն
ներս բերին «Ապագայ»ն։
Այս պահուն մեր յարգանքի բաժինը կը բերենք նաեւ խմբագիրներուն`
Արսէն Նուպար Մամուրեանին (1975-1979, 1985-2010), Երուանդ Փա-
փազեանին (1979-1982), Մկրտիչ Նալպանտեանին (1983), Վահան Գո-
չունեանին (1983-1985) եւ այժմու խմբագրին` Աւետիս Պագգալեանին`
2013-էն սկսեալ։
«Ապագայ»ն մնաց իր հարազատ ուղեգիծին վրայ. գանատահայութեան
մօտ վառ պահեց իրական հայրենասիրութիւնը հանդէպ Խորհրդային Հա-
յաստանին ու Երրորդ մեր Հանրապետութեան, գանատահայութիւնը հո-
գեւին կապեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի ընդհանրական հայրա-
պետութեան, անվերապահ յարգանքը տալով անոր գահակալներուն եւ
ամէն աշխատանք տարաւ ազգապահպանման մեր լծակներուն` հայ
դպրոցին, մշակութային եւ բարեսիրական միութիւններուն գործունէու-
թիւնը քաջալերելու աշխատանքին մէջ։
«Ապագայ»ն իր առաքելութիւնը վտահաբար պիտի շարունակէ տանիլ
դեռ երկա~ր տարիներ։
Բարի տարեդարձ։
Նոր նուաճումներու սրտագին
մաղթանք «Ապագայ»ին
ARSHN NOUPAR MAMOUR:AN
Ուրեմն քառասուն տարի անցեր
է այն օրէն, երբ հինգ հոգի երե-
կոյեան ժամերէն սկսեալ մինչեւ
յաջորդ օրուայ առաւօտեան ժամե-
րը դասաւորեցինք «Ապագա յ» ի
առաջին 13 Սեպտեմբեր 1975
թուակիր համարը՝ զայն նոյն օրը
տպարան հասցնելու համար: Բո-
լորս ալ նոյնքան տարիներ աւելի
երիտասարդ էինք, անխախտ հա-
ւատքով եւ լաւատեսութեամբ տո-
գորուած եւ մեր ստացած իտէա-
լապաշտ կարգախօսով առաջնոր-
դըուած:
Գաղութիս կազմաւորման առա-
ջին հանգրուանն էր այն ատեն, երբ
Գանատա ժամանած գաղթականնե-
րու հոյլը իրեն հետ բերած էր Միջին
Արեւելքի հայաբոյր մթնոլորտին
ջերմութիւնը ու կը ջանար ստեղծել
նմանատիպ միջավայր մը եռանդուն
գործունէութիւններով: Տարի մը
առաջ Թէքէեան Մշակութային Միու-
թեան Մոնթրէալի կեդրոնին մէջ
խորհրդակցական հանդիպումներ
տեղի կ՛ունենային գլխաւորութեամբ
դոկտ. Արշաւիր Կէօնճեանի, գաղու-
թը հայատառ մամուլով օժտելու
առաջադրութիւնը գործնա կ ա ն
հունի մէջ դնելու համար: Միաժա-
մանակ գաղափարի փոխանակում-
ներ տեղի կ՛ունենային Ռամկավար
Ազատական կուսակցութեան եւ
Թէքէեան Մշակութային Միութեան
Պոսթոնի կեդրոնին ղեկավար եւ
մտաւորական անձնաւորութիւննե-
րուն հետ: Բարեդէպ իրականացում
մըն էր նոյն տարին Պոսթոնի ՌԱԿ-ի
օրկան՝ «Պայքար» օրաթերթին հա-
մար Քոմփիւկրաֆիք հայատառ տո-
ղաշար մեքենաներու ստեղծումը:
Ասիկա խթան պիտի հանդիսանար
որ Գանատայի տարածքին հայերէն
լրագիր մը ունենալու մեր հեռանկա-
րը իրականացման հունի մ էջ
մտնէր: Տարուելիք աշխատանքին
իրականացման համար հրապարա-
կագիր եւ գրականագէտ Երուանդ
Ազատեանի մեծ ներդրումը ինքնա-
վստահութիւն ներշնչեց մեզի: Ձեռք
բերինք Քոմփիւկրաֆիք տողաշար
մեքենան 1975-ի ամրան, մշակե-
ցինք աշխատանքի գործնա կ ա ն
դրութիւնը եւ բախտորոշ երկունքով
մը ծնունդ տուինք «Ապագա յ»
մկրտուած շաբաթաթերթին՝ որպէս
հիմնադիրներ ունենալով դո կ տ .
Արշաւիր Կէօնճեանը, Երուա ն դ
Ազատեանը, տօքթ. Յարու թ ի ւ ն
Արզումանեանը, Արսէն Նուպար
Մամուրեանը եւ Վահէ Քէթլին:
Թերթին խմբագրութեան պ ա -
տասխանատուութիւնը ինկաւ իմ
ուսերուս զոր ստանձնեցի խան-
դավառ պատրաստակամութեամբ:
Առաջին շրջանի տարիները դժուար
անցան քանի արդէն ունէի ասպա-
րէզային զբաղումս քիմիա կ ա ն
ճարտարարուեստին մէջ: Գործի
ժամերէն յետոյ երեկոները, նաեւ
Շաբաթ օրերը թերթին խմբա գ-
րական աշխատանքներուն յատ-
կացնելը հետզհետէ ուժերու սպա-
ռում կը պարտադրէր. բայց ան-
կարելի էր ինծի համար ձեռնթափ
ըլլալ: Եկայ այն եզրակացութեան որ
հարկ էր վճռական քայլ մը առնել: Ի
վերջոյ 1985-ին որոշեցի վերջնա-
կանապէս հրաժեշտ տալ քիմիա-
գէտի իմ ասպարէզիս եւ ամբողջա-
կան ժամերով նուիրուիլ «Ապա-
գայ»ին՝ յանձն առնելով նիւթական
մեծ զոհողութիւններ:
25 տարիներու պաշտօնավա-
րութեանս շրջանը անհամար յի-
շատակներու գանձարան մը ժա-
ռա ն գ թ ո ղ ա ծ է ի ն ծի , յո ւ շ ե ր ո վ ,
պատմական արժէք ներկայացնող
լո ւ ս ա ն կ ա ր ն ե ր ո վ ե ւ ն ա մ ա կ ն ե -
րու հաստափոր թղթածրարներով:
Բախտաւորութիւնը ունեցայ տա-
րիներու ընթացքին ընդունելու այ-
ցելութիւնը բազմաթիւ անձնաւորու-
թիւններու – հայրենի մտաւորական-
ներ, արուեստագէտներ եւ քաղա-
քական դէմքեր, սփիւռքահայ գրող-
ներ, արուեստի տարբեր բնագա-
ւառներու մասնագէտներ, կուսակ-
ցական գործիչներ եւ տեղական քա-
ղաքական դէմքեր: Անոնցմէ կա-
րեւոր թիւ մը անդարձ մեկնած են ու
անոնց հետ նկարները, անոնց ձե-
ռագրով նամակներն ու գրութիւն-
ները յուզումնախառն զգացումներ
կ՛արթնցնեն մէջս:
Յարգանքի եւ շնորհակալութեան
արժանի են աշխարհի տարբեր հա-
յաշատ գաղութներէ «Ապագայ»ի
թղթակիցներն ու յօդուածագիր-
ները, որոնց գրութիւնները լոյս տե-
սած են թերթիս էջերէն: Այստեղ
պ ա ր տ ք կ ը զգա մ յի շ ե լ վ ա ս տ ա -
կաւոր հրապարակագիր, Գահիրէի
«Արեւ» եւ Պոսթոնի «Պայքար» օրա-
թ ե ր թ ե ր ո ւ ա ն ն կ ո ւ ն խ մ բ ա գի ր ՝
դոկտ. Նուպար Պէրպէրեանը, որ
«Ապագայ»ի գոյառման առաջին
օրէն հիւրընկալեց թերթիս խմբագ-
րականները «Պայքար»ի մեջ եւ մին-
չեւ այսօր «Ապագայ»ին կը հասցնէ
քաղաքական կեանքի իր վերլուծա-
կան քննարկումները՝ հակառակ
պատկառելի տարիքին: Այդ 25 տա-
րիներու ընթացքին աշխարհը ապ-
րեցաւ քաղաքական յեղաշրջում-
ն ե ր , ո ր ո ն ք մ ե ր հ ա յր ե ն ի քի ն ա լ
չակնկալուած ցնցումներ պարտադ-
րեցին: Բոլորին ալ արձագանգե-
ցինք «Ապագայ»ի էջերէն իրապաշտ
դ ի ր քա ւ ո ր ո ւ մ ո վ ՝ ա պ ա գա յի ս ե -
րունդներուն այդ ճակատագրական
փոփոխութիւններուն մասին վաւե-
րական պատմութիւն մը թողնելու
առաջադրութեամբ:
Քառասնամեակի այս հանգրուա-
նին պարտականութիւն կը նկատեմ
ի մ ա ն վ ե ր ա պ ա հ գն ա հ ա տ ա ն քս
յայտնելու մէկուն, որ ցայսօր կը
հանդիսանայ «Ապագայ»ի սիւնը ու
եղած է իմ խմբագրական նուիրեալ
գործակիցս: Այդ անձը տօքթ. Յա-
րութիւն Արզումանեանն է: Անոր
հետ աշխատիլը բացառիկ հաճոյք
մ ը ե ղ ա ւ ի ն ծի հ ա մ ա ր տ ա ր ի ն ե ր
ամբողջ. նաեւ այսօր երբ այլեւս
դադրած եմ աշխատանքէ, շաբա-
թական հանդիպումներով կը շարու-
նակենք խօսիլ «Ապագայ»ին վերա-
բ ե ր ե ա լ հ ա ր ցե ր ո ւ ե ւ մ տ ա հ ո գի չ
մարտահրաւէրներու մասին: Շնոր-
հակալութիւն Յարութիւն:
Որպէս վերջաբան կ՛ուզեմ յիշել
նաեւ երկու սիրելի անուններ որոնք
այլեւս մեզի հետ չեն, բայց միշտ
առնչուած կը մնան «Ապագայ»ին:
Առաջինը Վահէ Քէթլին է, արտա-
կ ա ր գ խ ա ն դ ա վ ա ռո ւ թ ե ա մ բ , լա -
ւատեսութեամբ, աշխատասիրու-
թեամբ մարդ մը, որ «Ապագայ»ին
ծառայեց որպէս տողաշար, մար-
զական բաժնի եւ գաղութային ձեռ-
նարկներու թղթակից ամբողջա-
կան նուիրումով, առանց սակար-
կումի եւ օրինակելի պարկեշտու-
թեամբ մինչեւ իր վերջին շունչը:
Մահը դաժանօրէն խլեց զայն մեզմէ
Շար. էջ 4
4. 4 • ABAKA • LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015
Նոր նուաճումներու...
Շար. էջ 3-էն
ժամանակէն առաջ, սակայն անոր
անմեռ յիշատակը միշտ մեզի հետ
պիտի մնայ: Երկրորդը Օննիկ Պալ-
եանն է, ծառայասէր, յոգնիլ չգիտ-
ցող, որեւէ ժամանակ օգնութեան
հասնելու պատրաստ հաւատարիմ
մ իութե նա կ ան մը: Ա ն պարտա-
կանութիւն սեպած էր առանց որ
իրմէ խնդրելու հարկ ըլլար, յանձն
առնելու լուսանկարիչի պարտակա-
նութիւնը ակումբային ձեռնարկ-
ներու, նաեւ հիւրերու Թէքէեան
Կեդրոն այցելութեանց առիթներով:
Այս նուիրեալ իտէալապաշտ զին-
ւորը նոյնպէս ժամանակէն առաջ
հրաժեշտ առաւ մեզմէ:
Գիտարուեստի շատ արագ եւ
արմատական զարգացումները մեզ
կը ստիպեն որ անմիջապէս իրակա-
նացնենք «Ապագայ»ի գոյութեան
երաշխաւորումը արդիական մի-
ջոցներով: Պէտք է մնալ պատնէշին
վրայ, անցեալի ժառանգութիւնը
ունենալով որպէս ներշնչումի խո-
րան, միաժամանակ նորագոյն ձեւե-
րով քայլ բռնելով օրուան թեքնիք
յառաջդիմութեան հետ:
«Ապագայ»ի դրօշը անհրաժեշտ է
բարձր բռնել գալիք տասնամեակ-
ներուն եւս, որպէսզի անոր էջերէն
ճառագայթող լոյսին ջերմութիւնը
շարունակէ պատուար հանդիսանալ
հայերէն լեզուի գոյութեան սպառ-
նացող վտանգին դէմ՝ կատարելով
իր դերը որպէս հայապահպանման
պայքարի հզօր միջոց:
Տեղի Ունեցաւ Սրբալոյս Միւռոնի Օրհնութիւնը
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ,
տնօրինութեամբ Գարեգին Բ. Ամե-
նայն Հայոց կաթողիկոսի, 27 Սեպ-
տեմբերին տեղի ունեցաւ Միւռոնի
օրհնութիւնը: 7 տարին մէկ անգամ
իրականացուող արարողութեան
մասնակցելու եկած էին Հայ Առա-
քելական եկեղեցու թեմերու առաջ-
ն որդ ներ ը, Ե ր ուսաղ էմ ի եւ Կոս-
տանդնուպոլսոյ նուիրապետական
աթոռներու առաջնորդները, Մեծի
Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան
ներկայացուցիչներ:
«Արմէնփրէս»-ի փոխանցմամբ`
Մայր Աթոռի Սուրբ Տրդատ Բաց
Խորանին տեղադրուած էր Միւռոնի
արծաթեայ կաթսան, ուր կը գտնը-
ւէր ձիթենիի անարատ իւղէն, փշա-
տենիի բալասանէն եւ քառասուն
խոտաբոյսերէ եփուած պատրաս-
տուկը, որ 40 օր շարունակ դրուած
էր Մայր Տաճարի Աւագ Սուրբ Խո-
րանին:
Վեհափառին շրջապատած հոգե-
ւոր դասը Վեհարանէն ուղեւորուե-
ցաւ դէպի Մայր Տաճար, այնուհե-
տեւ Բաց խորան: Երկշարք` Վե-
հափառի աջ եւ ձախ կողմէ, կ՛ըն-
թանային վեց եպիսկոպոսներ`
Սուրբ Միւռոնի օրհնութեան համար
անհրաժեշտ Հայ եկեղեցւոյ աւան-
դական սրբութիւնները:
Վեհափառի աջ կողմէն ընթացող
եպիսկոպոսները կը տանէին Վազ-
գէն Առաջինի կողմէ Մատենադա-
րանին նուիրաբերուած 11-րդ դա-
րու Ս. Աւետարանը, Ծաղկանց նիւ-
թերու անօթը, Ս. Արիստակէս Հայ-
րապետի Աջը, Ս. Յակոբ Մծբնայ
Հայրապետի Աջը, Ս. Գրիգոր Լուսա-
ւորչի Աջը եւ Կենաց Փայտը: Ձա-
խակողմեան եպիսկոպոսները կը
տանէին բալասանի անօթը, հին
Միւռոնը` Մեռոնաթափ աղաւնիով,
Ս. Յակոբի Աջը, Ս. Թովմաս Առա-
քեալի Աջը, Ս. Թադէոս Առաքեալի
Աջը եւ աստուածամուխ Ս. Գե-
ղարդը: Վեհափառ Հայրապետը
Սրբալոյս Միւռոնի օրհնութիւնը կը
կատարէ Կենաց Փայտի մասունքը
կրող Ս. Խաչով, Ս. Գեղարդով, եւ Ս.
Գրիգոր Լուսաւորչի Աջով:
Միւռոնօրհնէքէն ետք Միւռոնի
կաթսան, շղարշով ծածկուած, 7օր
շարունակ պիտի մնայ Մայր Տա-
ճարի Աւագ Ս. Խորանին` ի համբոյր
հաւատացեալներու և Մայր Աթոռ
եկող ուխտաւորներու:
Հայ Առաքելական եկեղեցի ն
Միւռոնօրհնէքի արարողութիւնը կը
կատարէ 7 տարին մէկ անգամ: Այդ
նպատակով աշխարհի տա ր բ ե ր
ծայրերէն Մայր Աթոռ կը հաւաքուին
ուխտաւորներ, կրօնական բարձ-
րաստիճան պաշտօնեաներ: Սրբա-
լոյս Միւռոնի հիմնական բաղադրիչը
ձիթենիի անարատ ձէթն է, որուն կը
խառնուի բալասան, ինչպէս նաեւ
քառասուն տեսակի տարբեր հոտա-
ւէտ խունկերու, ծաղիկներու, անու-
շահոտ բոյսերու արմատներու, ծաղ-
կաջուրերու, իւղային հիւթերու եւ
տերեւներու միաշաղախուած հեղու-
կ ը : 0ր հ ն ո ւ թ ե ն էն քա ռա ս ո ւ ն օր
առաջ ձիթենիի մաքուր իւղով լի
կաթսան կը դրուի Մայր Տաճարի
բեմին վրայ եւ կը ծածկուի նրբա-
հիւս շղարշով:
Քառասուն օր շարունակ երեկոյ-
եան ժամերգութենէն ետք հոգեւոր
պաշտօն կը կատարուի` շարական-
ներով, աղօթքներով եւ սուրբ գրա-
յին ընթերցուածներով: Միւռոնօրհ-
ն էքի ն ա խ ա տ օն ա կ ի ն ` գի շ ե ր ը ,
հսկում կը կատարուի, իսկ յաջորդ
օրը օրհնութեան հանդիսաւոր շնոր-
հաբաշխութիւն տեղի կ՛ունենայ:
Սուրբ միւռոնով կը կատարուին
եւ կը սրբագործուին եկեղեցական
ծիսակարգը` Ջրօրհնէքը, Մկրտու-
թիւնը, քահանաներու, եպիսկոպոս-
ներու եւ կաթողիկոսի օծման արա-
րողութիւնները եւ այլն:
Լուսանկարները՝ «Սիվիլնէթ»-ի
Մայիսէն Սկսեալ 2500 Սուրիահայեր
Հայաստան Գացած Են
Վերջին շրջանին Սուրիոյ մէջ ձգտեալ իրավիճակի հետեւանքով Հայաս-
տան գացած են 2500 սուրիահայեր եւս: Այս մասին Ազգային ժողովէն ներս
կառավարութեան հետ հարցում-պատասխանի ընթացքին յայտնեց Սփիւռ-
քի նախարար՝ Հրանոյշ Յակոբեան, պատասխանելով Հանրապետական
երեսփոխան Սամուէլ Ֆարմանեանի հարցումին: «Դժբախտաբար Սուրիոյ
մէջ իրավիճակը հետզհետէ աւելի կը դժուարանայ: Երէկ ալ պայթում մը
որոտաց Հալէպի մէջ եւ 20 անձեր իրենց կեանքը կորսնցուցին: Բարե-
բախտաբար հայ մը չէ տուժած: Ընդհանուր առմամբ Մայիսեան իրա-
դարձութիւններէն ետք 2500 սուրիահայեր եւս Հայաստան հաստատուած
են: 1 Սեպտեմբերին սկսած է ուսումնական շրջանը եւ մենք հիմա կը
ճշդենք թէ սուրիահայ քանի՞ երախայ դպրոց պիտի յաճախէ: Մեր ունեցած
տուեալներով, ներկայ պահուն Սուրիոյ մէջ մնացած են 15 հազար հայեր»,
ըսաւ նախարար Յակոբեան:
Ապագան՝ «Ապագայ»ինն է...
Շար. էջ 3-էն
ամբողջականութեան գաղափարը պահպանող ազդակը հանդիսացաւ
գանատահայ գաղութին մէջ:
Թերթ մը որքան ալ բնորոշուի իր օրուան խմբագրին դիմագիծով,
անխուսափելիօրէն կը մնայ արտայայտութիւնը հաւաքականութեան մը,
որ սերունդէ սերունդ կը տեւականացնէ անոր սրբազան առաքելու-
թիւնը:
«Ապագայ»ն հայ լեզուի պահպանութեան զուգահեռ հարկադրաբար
պիտի պատշաճէր երկրի ու գաղութի պայմաններուն՝ դառնալով եռալեզու
հրատարակութիւն մը: Ցրօնքի մեր պայմաններուն բերումով՝ անսովոր չէ
հրատարակութիւնը երկլեզուեան մամուլին, սակայն համարեա եզակի
երեւոյթ է եռալեզու շաբաթաթերթի մը հրատարակութիւնը՝ պահպանելով
կենսունակութիւնը երեք բնագաւառներէ ներս:
Աննշան հպարտութիւն մը չէ այս գրողին համար առնչուած ըլլալ սոյն
հրատարակութեան ծննդոցին հետ, ու քայլ պահած՝ անոր քառասնամեայ
առաքելութեանը հետ: «Ապագայ»ն դարձաւ այն բեմը ուր ես կարողացայ
երեք լեզուներով ալ զրոյցի նստիլ ընթերցողին հետ, բան մը ընծայել անոր՝
եւ աւելին՝ բան մըն ալ ստանալ անկէ – մամուլին ծառայած ըլլալու անհուն
գոհունակութիւնը:
Քառասնամեայ գործունէութեան յաջող ընթացքը բնականօրէն առիթ
մըն է հպարտութեան. սակայն, նաեւ՝ վաղուան մարտահրաւէրներու
պատրաստութեան:
Սերունդները կը փոխուին, մամուլի արտայայտութեան միջոցները կը
փոխուին, սակայն առաքելութիւնը կը մնայ նոյնը:
Ելեկտրոնային մամուլի մարտահրաւէրները ծանր պարտաւորութիւն մը
կը դնեն այս շաբաթաթերթի պատասխանատուներու ուսերուն: Եթէ փո-
փոխուող ժամանակներուն եւ արդիական միջոցներուն հետ քայլ չպահէ
մամուլ մը, անխուսափելիօրէն կը թերանայ ան իր նպատակին մէջ: Այդ
պատճառաւ ալ այսօրուան ոգեւորի իրականութիւնը այն է որ թերթը կը
զինուի արդիական հնարաւորութիւններով թեւակոխելու համար ելեկտ-
րոնային դարաշրջանէն ներս, որպէսզի կարողանայ նոր դիմագիծով ու նոր
խօսքով հանդէս գալ հետզհետէ աւելի պահանջկոտ դարձող հասա-
րակութեան: Ի մի բան՝ կը վերանորոգէ ինքզինք որպէսզի ապագան դառ-
նայ «Ապագայ»ինը:
5. LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015 • ABAKA • 5
|AKOB WARDIWAÂ:AN
Ըստ ընկալեալ սովորութեան, այս
տարի եւս, դեսպան Պրն. Զօհրապ
Մնացականեանի կողմէ հրաւիր-
ւած էին Ամերիկայի ազգային կազ-
մակերպութիւններու ներկայացու-
ց իչներ ը պ աշտօն ապէս ներկայ
գտնուելու եւ ունկնդրելու Հայաս-
տանի Հանրապետութեան նախա-
գահ Սե րժ Ս ար գս եան ի ելոյթը
ՄԱԿի գլխաւոր Վեհաժողովի 70րդ
նստաշրջանին։ Սեպտեմբեր 29,
2015, Երեքշաբթի օր, կէսօրէ ետք
ժամը 3ին, վսեմաշուք մեր նախա-
գահը ունեցաւ իր ելոյթը Նիւ Եորքի
ՄԱԿի կեդրոնէն ներս։
Ազգ ա յին մ եր կազ մակերպու-
թիւնները կը ներկայացնէին հե-
տեւեալ հոգեւորականներն ու ազ-
գայիններ: Ամերիկայի Հայոց Թեմը`
Մամիկոն Վրդ. Գիլեճեան (ներկա-
յացնելով Առաջնորդ Խաժակ Արք.
Պարսամեանը, որ Էջմիածին կը
գտնուէր Միւռոն օրհնութեան առ-
թիւ), Կիլիկեան Թեմի առաջնորդ
Օշական Արք. Չօլոյեան, Հայ Աւե-
տա րա ն ա կչական Ը ն կերակցու-
թեան Տնօրէն Զաւէն Խանճեան, Հայ
Կաթողիկէ Համայնքի ներկայացու-
ցիչ Նուրհան Պեճիտեան, ՀՅԴ Կեդ-
րոնական Կոմիտէի ներկայացուցիչ
Արամ Յովակիմեան, ՌԱԿ Շրջանա-
յին Վարչութեան ներկայացուցիչ
Յակոբ Վարդիվառեան։
Ինչպէս նաեւ` ՀԲԸՄ Կեդրոնա-
կան Վարչական Ժողովի ներկայա-
ց ուցիչ` Ն ա զար էթ Ֆստըքճեան,
Հայկական Համագումարի համա-
նախագահ` Վան Գրիգորեան, Վար-
դանանց Ասպետներու Եղբայրակ-
ցութեան ներկայացուցիչ` Հրանդ
Կիւլեան, Հայաստան Համահայ-
կական Հիմնադրամի տնօրէն` Լիզա
Ստեփանեան, Հայաստանի Օգնու-
թեան Ֆոնտի ատենապետ` Ռենտի
Սապահ Կիւլեան, Դաւիթեան Հիմ-
նադրամի նախագահ` Ասօ Դաւիթ-
եան եւ Ամերիկայի Հայոց Առաջնոր-
դարանի ներկայացուցիչ` Տոքթ.
Րաֆֆի Յովհաննէսեան։
Մօտ 25 վայրկեան տեւող ելոյթով
նախագահ Սարգսեան ներկայա-
ցուց հիմնահարցերն ու մարտա-
հրաւէրները Հայաստանի Հանրա-
պետութեան։ Ան մանրամասնօրէն
նշեց Ցեղասպանութեան Դարա-
դարձի առթիւ ձեռք բերուած յաջո-
ղութիւնները Վատիկանի, եւրոպա-
կան ու հարաւ ամերիկեան զանա-
զան երկիրներէն, Ղարաբաղեան
հարցի խաղաղ կարգաւորման կա-
րեւորութիւնը, Ատրպէյճանի զին-
ւորական նախայարձակման պա-
րագաները, տարածաշրջանի կայու-
նութեան հիմնահարցը, Հայաս-
տանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի
Հանրապետութեանց անվտանգու-
թիւնն ու խաղաղ զարգացումը,
Մերձաւոր Արեւելքի եւ մասնաւո-
րաբար Սուրիոյ մէջ տեղի ունեցող
անմարդկային դաժանութիւննե-
րը, Իրանի Իսլամական Հանրա-
պետութեան հետ միջուկային ծրագ-
րի շուրջ ձեռք բերուած պատմա-
կան նշանակութիւն ունեցող համա-
ձայնութիւնը եւ այլ այժմեան հար-
ցեր։
Նախագահ Սերժ Սարգսեանին
կ’ընկերակցէին ՀՀ Արտգործ նա-
խարար Պրն. Էտուարտ Նալպանտ-
եան, ՀՀ Ուաշինկթընի մօտ դեսպան
Պրն. Տիգրան Սարգսեան, ՀՀ ՄԱԿի
մօտ մշտական ներկայացուցի չ`
Պրն. Զօհրապ Մնացականեան եւ
նախագահի վարչակազմի գրասեն-
եակի տնօրէն` Պրն. Վիգէն Սարգսեան։
Նախագահի ելոյթէն ետք, ՄԱԿի
կեդրոնէն ներս առիթ տրուեցաւ
ունենալու հանդիպում ամերիկահայ
գաղութի ներկայացուցիչներուն
հետ։ Ան տրուած հարցումներէն
տուաւ լուսաբանութիւններ ինչպէս`
վերջերս ատրպէյճանական կողմէ
եղած նախայարձակման հետ կապ-
ւած մահերուն թիւին, ռուսական
բանակին Հայաստանի մէջ եղող
ուժին, ինչպէս նաեւ` անցեալ շա-
բաթավերջին Էջմիածնի մէջ տեղի
ունեցած Միւռոն օրհնութեան արա-
րողութեան մասնակիցներու հա-
ւատքին կարեւորութեան։ Անդրա-
դարձաւ նաեւ հայ զինուորին օգ-
տակար ըլլալու անհրաժեշտութեան
կոչ ընելով ամերիկահայ բարեսի-
րական միութիւններուն եւ անհատ
բարերարներուն նկատի ունենալ
հայ զինուորականին խնամատա-
րական աջակցութիւնը։
Եր ե կ ո յե ա ն Նա խ ա գա հ Սե ր ժ
Սարգսեան իր շքախումբով մեկ-
նեցաւ դէպի մայրաքաղաք Ուա-
շինկթըն Տի Սի։
Նախագահ Սարգսեան. «Հակառակ մեր սահմաններուն վրայ առկայ
լարուածութեան, ՀՀ-ի ներգրաւուածութիւնը միջազգային
խաղաղապահութեան ոլորտին մէջ կ՛նդլայնուի»
ՄԱԿ-ի Գլխաւոր ասամպլէայի 70-րդ նստա-
շըրջանին մասնակցելու նպատակով Ամերիկայի
Միացեալ Նահանգներ գտնուող նախագահ Սերժ
Սարգսեան Սեպտեմբեր 28-ին Նիւ Եորքի մէջ
մասնակցած է ՄԱԿ-ի խաղաղապահութեան
նուիրուած գագաթնաժողովին, ուր հանդէս եկած
է ելոյթով, կը տեղեկացնէ ՀՀ նախագահի աշ-
խատակազմի հասարակայնութեան հետ կապե-
րու բաժինը: Ելոյթը` ստորեւ.
Յարգելի՛ գործընկերներ,
Շնորհակալ եմ նախագահ Օպամային միջազ-
գային անվտանգութեան տեսանկիւնից առանց-
քային նշանակութեան այս գագաթնաժողովը
նախաձեռնելու համար:
Չնայած միջազգային հանրութեան կողմից
զինուած հակամարտութիւնների կանխարգելմա-
նը եւ դրանց խաղաղ կարգաւորմանն ուղղուած
վիթխարի ջանքերին` խաղաղապահութիւնն ու
անվտանգութիւնը շարունակում են մնալ փխրուն
եւ խոցելի:
Ուրախութեամբ եմ նշում, որ չնայած մեր
սահմաններին առկայ լարուածութեանը, Հայաս-
տանի ներգրաւուածութիւնը միջազգային խա-
ղաղապահութեան ոլորտում աստիճանաբար
ընդլայնւում է թէ՛ աշխարհագրութեան, թէ՛ քա-
նակական եւ թէ՛ որակական իմաստով: Հայաս-
տանն այսօր արդէն միջազգային խաղաղա-
պահութեան եւ անվտանգութեան ակտիւ ներդ-
րող է հանդիսանում` կուտակելով զգալի փորձ
անցած տասնամեակի ընթացքում:
2004 թուականից հայ խաղաղապահները
սկսել են ծառայութիւն իրականացրել Քոսովո-
յում, իսկ յետագայում` նաեւ Իրաքում: 2010
թուականից մեր մասնակցութիւնը բերեցինք
Աֆղանստանում անվտանգութեան աջակցման
միջազգային ուժերին: 2015-ից սկսած այդ
երկրում մասնակցում ենք «Վճռական աջակ-
ցութիւն» առաքելութեանը եւ, ինչպէս բազմիցս
յայտարարել ենք, մեր միջազգային գործընկեր-
ների հետ մնալու ենք այնքան, որքան անհրա-
ժեշտ է:
Անցեալ տարի մենք ընդլայնեցինք խաղա-
ղապահ առաքելութիւնում մեր ներգրաւուածու-
թիւնը: Այժմ արդէն ներկայ ենք Լիբանանում
տեղակայուած ՄԱԿ-ի ԵՈՒՆԻՖԻԼ առաքելու-
թիւնում: Այս տարուայ Յուլիսին մեկնարկեց Հա-
յաստանի մասնակցութիւնը Մալիում գործող
ՄԻՆՈՒՍՄԱ խաղաղապահ առաքելութեանը: Իսկ
բոլորովին վերջերս ՄԱԿ-ի խաղաղապահ գոր-
ծողութիւններին մեր ապագայ մասնակցութեան
եւ համապատասխան կարողութիւնների զար-
գացման ու տրամադրման առումով մենք
ստանձնել ենք նոր յանձնառութիւններ, որոնք են
երկրորդ աստիճանի դաշտային հոսպիտալի եւ
կցագրուած անձնակազմի նախապատրաստումը
եւ ինքնաշէն պայթուցիկ սարքերի վնասազերծ-
ման յատուկ վաշտի պատրաստականութեան
ապահովումը:
Հայաստանի խաղաղապահ կարողութիւնների
ստեղծման եւ զարգացման պարագայում առանց-
քային է եղել ԱՄՆ-ի, Յունաստանի, Գերմանիայի,
ինչպ էս ն ա ե ւ ՆԱԹ Օ-ի կ ա ռո յցն ե ր ի ե ւ մ ի ւ ս
անդամ պետութիւնների դերակատարութիւնը,
ինչի համար յատուկ շնորհակալութիւն եմ յայտ-
նում:
Միջազգային խաղաղութեան ու անվտանգու-
թեան պահպանումը բոլորի` թէ՛ մեծ թէ՛ փոքր
պետութիւնների առաջնային պատասխանա-
տըուութիւնն է, իսկ խաղաղապահութիւնը` այդ
նպատակին հասնելու գլխաւոր միջոցներից
մէկը: Այսօր մեզ դեռեւս հարկաւոր են լրացուցիչ
հաւաքական ջանքեր` այն առաւել ամրապնդելու
համար: Ակնյայտ է, որ միայն համապարփակ,
համադրուած ու կշռադատուած մօտեցմամբ է
հնարաւոր ունենալ խաղաղ եւ ապահով աշ-
խարհ:
Շնորհակալութիւն:
Լուրեր Նիւ եորքէՆ
ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀ ՍԵՐԺ ՍԱՐԳՍԵԱՆ
ՈՒՆԵՑԱՒ ԻՐ ԵԼՈՅԹԸ
Մ.Ա.Կ.-Ի 70-ՐԴ ՆՍՏԱՇՐՋԱՆԻՆ
6. 6 • ABAKA • LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015
«ապագա»ն 40...
Շար. էջ 1-էն
Մէջտեղ բերուած քանի մը անուն-
ներէն յարմարագոյնը նկատուեցաւ
«Ապագայ», առաջարկուած Ե. Ազատ-
եանի կողմէ, որ մէկ կողմէ կը վե-
րակոչէր անցեալին Փարիզի մէջ
հրատարակուած նոյնանուն թերթը,
եւ միւս կողմէ՝ նորակազմ այս գա-
ղութին կը խոստանար սատարել
պայծառ ապագայի մը կերտումին:
Առաջին թիւի էջադրութիւնը (եւ
յաջորդող քանի մը տարիներուն)
կատարեց Եղիա Պէքմէզճեան: Ամ-
բողջ գիշեր աշխատելէ ետք, 12 էջե-
ր ուն կ ա զ մո ւ թ իւնը աւարտեցաւ
առաւօտեան լուսաբացին եւ յանձ-
նըուեցաւ տպագրութեան: Այնուհե-
տեւ ամէն երկուշաբթի գիշեր մինչեւ
առաւօտեան ժամը 2-3 կը տեւէր
թերթին կազմութեան աշխատանքը:
Երեք տ ա րի ետք Ֆր անսայէն
Մոնթրէալ ժամանումովը պրն. Եր-
ւանդ Փափազեանի, որոշուեցաւ
թերթին էջերուն թիւը աւելցնել 2-
ական էջ ֆրանսերէն եւ անգլերէն
յաւելուածներով: Յաջորդ տարին ,
համալսարանական դասընթացքնե-
րու հետեւելու պատճառով, պար-
տադրաբար Արսէն Նուպար Մա-
մուրեան կը դադրէր խմբագրու-
թեան պատասխանատուութենէն,
սակայն միշտ կապերը եւ աշխա-
տակցութ իւնը պահել ով «Ապա-
գայ»ին հետ: Խմբագրութիւնը կը
ստանձնէր Երուանդ Փափազեան,
օգնական ունենալով տօքթ. Յա-
րութիւն Արզումանեանը եւ Վահէ
Քէթլին: Այդ տարիներուն, էջադրու-
թիւնը ստանձնած էր Ցոլակ Պա-
պիկեան: Տեղի անբաւարարութեան
պատճա ռ ա ւ, էջադրութեան եւ
սրբագրութեան աշխատանքները
կը կատարուէին սրահին մէջ գտնը-
ւող փինկ-փոնկի սեղանին վրայ,
մ ինչ ս ր ա հին միւս ան կիւնները
ժողովներ կը գումարուէին, այցելու-
ներ կը հիւրասիրուէին կամ նարտի
խանդավառ խաղեր կը սարքուէին:
Անգլերէն բաժնի մեքենագրութիւնը
կը կատարէր Հուրի Գարաօղլան-
եան: Քանի մը տարի ետք անձնա-
կազմին կը միանար Տիգրան Աւագ-
եան, որ օգտակար կը հանդիսանար
մեքենագրութեան էջադրութեան եւ
այլ աշխատանքներու մէջ:
Հակառակ իր յառաջացած տա-
րիքին եւ դիւրաբեկ առողջութեան,
Երուանդ փափազեան շարունակեց
իր պատասխանատու պաշտօնը
մինչեւ իր կեանքի վերջին օրը եւ իր
հոգին աւանդեց նստած իր տան
գրասեղանին առջեւ: Իր մահէն
ետք, իր դուստրը՝ Նիքոլ Փափազ-
եան Հերնանտէս, իր ամուսնոյն՝
Հիւկօ-ի հետ մինչեւ այսօր կը շա-
րունակէ շաբաթական կանոնաւո-
րութեամբ իր մասնակցութիւնը
բերել ֆրանսերէն բաժնին պատ-
րաստութեան: Այս բաժնին իր
սիրայօժար օժանդակութիւնը կը
բերէր կարճ ատեն մը Վիլմա Հալեբ-
լի:
Յաջորդող տարիներուն, անհրա-
ժեշտ դարձաւ գնել նոր Compug-
raphic մեքենայ մը, աւելի դիւրաց-
նելու եւ արագացնելու համար մե-
քենագրական աշխատանքը: Կարճ
ժամանակաշրջան մը խմբագրա-
կան պաշտօնը կատարեց ողբ.
Մկրտիչ Նալպանտեան, որուն յա-
ջորդեց Վահան Գոչունեան, որ
շրջանի մը համար ստանձնեց ընդ-
հանուր խմբագրութիւնը միշտ օգ-
նական ունենալով տօքթ. Յ. Արզու-
մանեանը: Որոշ շրջան մը մեքենագ-
րական աշխատանքին մէջ իր
գնահատելի օժանդակութիւնը բե-
րաւ Մուրատ Քէօշկէրեան:
Անկիւնադարձային թուական մը
եղաւ 1985-ը, երբ Թէքէեան Մշա-
կութային Միութիւնը տեղափոխ-
ւեցաւ իր այժմու նորակառոյց կեդ-
րոնին մէջ եւ յատուկ բաժին մը
յատկացուեցաւ «Ապագայ»ի խմբագ-
րութեան: Նոյն ժամանակ, պատաս-
խանատու խմբագրի պաշտօնը
վերստանձնեց Արսէն Նուպար Մա-
մուրեան այս անգամ լրիւ ժամա-
նակով: Այս շրջանին էջադրութիւնը
ճարտարօրէն կը կատարէր Սօնիա
Ճանճիկեանը:
Մօտ տասնամեակ մը ետք, մինչ
արագօրէն կը յառաջդիմէր հաղոր-
դակցութիւններու զարգացումը
(Ֆաքս, ի-մէյլ, ինթերնէթ) 1994-ին
այլեւս ժամանակավրէպ դարձած
Compugraphic-ը կը փոխարինուէր
շատ աւելի կոկիկ մաքուր եւ արագ
համակարգիչներու դրութեամբ: Այս
փոխանցման աշխատանքին իր
կենսական աջակցութիւնը բերաւ
Պոսթոնի Պայքար հաստատութեան
վարիչ տնօրէն Միհրան Մինասեան:
Նոր դրութեամբ էջադրութի ւ ն ը
սկսաւ կատարել այդ մարզին մէջ
մասնագիտական պատրաս տ ո ւ -
թիւն ստացած Ժագ Գոֆթիքեան,
որ ցարդ ամբողջական նուիրումով
կը շարունակէ այդ աշխատանքը:
«Ապագայ»ի ծնունդի առաջին օրէն
սկսեալ հակառակ համայնքային
բազմաթիւ այլ պարտականութիւն-
ներու, մեքենագրութեան աշխա-
տանքը ժամացոյցի կանոնաւորու-
թեամբ կատարեց Վահէ Քէթլին,
մինչեւ իր կեանքի վերջին օր ը ՝
Մայիս 18 1999: Իր մահէն ետք, այդ
աշխատանքը արդիւնաւոր կերպով
կը կատարեն Մկրտիչ Ղազարեան
եւ Ծերոն Օհանեան:
Նոյնպիսի նուիրուածութեամբ,
թերթին առաջին իսկ թիւէն սկսեալ,
մինչեւ իր մահը 1994, նկարահա-
նումի աշխատանքը սիրայօժար
կերպով կատարեց Օննիկ Պալեան,
որ նոյնիսկ իր հիւանդութեան օրե-
րուն, կարելի եւ անկարելի պայման-
ներու տակ ներկայ կ’ըլլար ձեռ-
նարկներուն թերթին լուսանկարներ
ապահովելու փութկոտութեամբ:
«Ապագայ»ն բախտաւոր պէտք է
նկատէ ինքզինք որ այսպիսի անձ-
նուրաց նուիրեալներ ունեցած է իր
շուրջ: Անոնց շարքին չենք կրնար
մոռնալ տիկին Նուարդ Բարաղամ-
եանը, որ 17 տարիներ խղճմտօրէն
ու բծախնդրութեամբ վարեց թեր-
թին, ԹՄՄ-ի եւ ՌԱԿ-ի քար տ ո ւ -
ղարական աշխատանքները: Նուար-
դի հանգստեան ելլելէ ետք, կըրկ-
նակի բախտաւորութիւնը ունեցանք
երիտասարդական խանդավառու-
թեամբ ու բազմակողմանի շնորհ-
ներով օժտուած տիկին Սալբի Հա-
լաճեան-Մարկոսեանի նոյն պաշտօ-
նին կոչուիլը: Մինչ ամբողջ աշխարհ
համացանցային յեղափոխութեամբ
կը պատշաճեցնէր առօրեայ գոր-
ծունէութիւնները, մենք եւս կարո-
ղացանք նոյն պատշաճեցումը իրա-
գործել շնորհիւ Սալբիի համակարգ-
չային բարձր կարողութիւններուն:
Ամէն Հինգշաբթի օր թե ր թ ի
առաքման տաղտկալի աշխատան-
քին սիրայօժար կերպով անցեալին
օգնած են Սարգիս Սարգիսեան,
Սուրէն Թաշճեան, Հրանդ Մանուկ-
եան, Արթաքի Պետրոսեան, Օննիկ
Պալեան, Յովհաննէս Գնաճեան,
Տիկին Գոհար տէր Գէորգեան եւ
վերջին տարիներուն՝ Կար պ ի ս
Աբօշեան, Պերճ Քիւփէլեան, Սիլվիա
Թելլալեան եւ ուրիշներ:
« Ապ ա գա յ» -ի ս ր բ ա գր ո ւ թ ե ա ն
պատասխանատուութիւնը, ժամա-
նակաւոր սիրայօժար յանձն առած
էր գաղութիս հանրածանօթ՝ օրդ.
Արմինէ Քէօշկէրեանը:
«Ապագան ունեցաւ նաեւ հրա-
տարակչական գործունէութիւն,
սակայն նիւթական միջոցներու եւ
անձնակազմի սահմանափակում-
ներու պատճառաւ կարելի եղաւ
հրատարակել միայն երեք գրքեր՝
Յակոբ Խաչիկեանի The Battle of
the Prophets (1981), Արսէն Նու-
պար Մամուրեանի «ՌԱԿ-ի Ազգա-
նըուէր Ծառայութեան 60 Տարինե-
րը» (1981) եւ Եզնիկ Ծիրկաթինի
«Ճամբորդական Նօթեր» (1982):
Այս 40 տարիներու ընթացքին
բախտաւորութիւնը ունեցանք նաեւ
միշտ վայելելու երկու հիմնադիր
կաղնիներու հովանին – Դոկտ. Ար-
շ ա ւ ի ր Կէօն ճե ա ն ի ե ւ Եր ո ւ ա ն դ
Ազատեանի : Առաջինը՝ իր կուռ
ղեկավարութեամբ, եւ երկրորդը՝ իր
հ ր ա պ ա ր ա կ ա գր ա կ ա ն հ ա ր ո ւ ս տ
փորձառութեամբ եւ համահայկա-
կան լայնածիր կապերով, առաջ-
նորդեցին մեր վարանոտ քայլերը ու
կը շարունակեն քալել մեր կողքին:
Ան ցա ն քա ռա ս ո ւ ն տ ա ր ի ն ե ր ը
քա ռա ս ո ւ ն ա մ ի ս ն ե ր ո ւ ն մ ա ն ե ւ
արդէն մտած ենք լրագրական մի-
ջազգային նոր հանգրուանի մը մէջ,
որդեգրելով համացանցային (on-
line) արագ լրատուութեան ամենա-
արդիական դրութիւնը:
Արդէն համաշխարհային եթերին
մ էջ ի ր ն ե ր կ ա յո ւ թ ի ւ ն ը ո ւ ն ե ցա ւ
ABAKANEWS.ORG կայքը որ օրը
օրին կը հայթայթէ վերջին լուրերը
գունազարդ նկարներով: Դարձեալ
բախտաւորութիւնը ունեցանք որ
այս ամենաարդիական դրութեան
հաստատումը յաջողցուց գլխա-
ւորաբար երիտասարդ տաղանդա-
ւոր մասնագէտ Արա Եազըճեանը,
որուն կը պարտինք խորունկ երախ-
տագիտական զգացումներ:
Ու լաւատեսութեամբ կը նայինք
դէպի մօտաւոր եւ հեռաւոր ապա-
գային, «Ապագայ»ին մաղթելով յիս-
նամեակներու եւ հարիւրամեակ-
ներու հպարտառիթ հանգրուան-
ներ:
Յ. ա.
ԵթԷ «աՊաԳա»ն ԾնաԾ ՉԸԼԼար
DOKT& NOUPAR PHRPHR:AN
Չեմ կրնար հաւատալ որ մեր «Ապագայ»ն քառասուն
տարուան պատկառելի անցեալ մը ունի: Յստակօրէն կը
յ իշեմ ա յն ե րանել ի օր երը, երբ գանատահայ մեր
ղեկավարներուն հետ քանի մը ամերիկահայերս մեր
հրատարակելիք թերթին անուանակոչութեան մասին
կը փոխանակէինք մեր առաջարկները: Ես շատ գոհ
մնացի որ՝ անուանեցինք զայն «Ապագայ», որ կը յի-
շեցնէ Փարիզի մեր հիանալի «Ապագայ»ն:
Գանատահայ գաղութը այսօր ալ տակաւին յարա-
բերաբար նո’ր կը սեպուի, երբ մանաւանդ բաղդատենք
զայն մեր վաղնջական գաղթօճախներուն հետ, որոնք
երկարատեւ գոյութիւն ունեցած են: Ամէն նորակազմ
օճախ կը կարօտի անշուշտ հայ եկեղեցիի եւ հայ դպրո-
ցի, ազգային ու բարոյական կարիքներ, որոնք անխու-
սափելի են անտարակոյս: Այսուհանդերձ, գաղութ մը
չ’ամբողջանար, ա’յն ալ ներկայ դարուս, երբ անոր
պակսի մամուլը: Այս հանդիսաւոր առիթով, մեր ան-
վերապահ գնահատանքն կ’ընծայենք մեր գանատա-
հայ ղեկավարներուն, որոնք անյապաղ մտածեցին
մեսրոպատառ առաջին շաբաթաթերթը հրատարա-
կել:
Քառասուն տարի «Ապագայ»ն օրինակելի կանո-
նաւորութեամբ լոյս տեսաւ, ազգային շունչ, մշակու-
թային եռանդ եւ հասարակական գիտակցութիւն
ջամբելով երկրին հայերուն:
Վայրկեան մը ենթադրենք որ՝ ի՞նչ պիտի ըլլար մեր
վիճակը, եթէ «Ապագայ»ն ծնած չըլլար...: Առանց
մամուլի գաղթօճախ թէեւ կրնայ հայ մնալ, բայց հայ
մնալ կայ եւ հա’յ մնալ կայ...: Դարեր առաջ եւ դարեր
ամբողջ՝ հայ մնացած ենք: Այսուհանդերձ, քաղաքա-
կրթական ներկայ դարուս, մամո’ւլը, մինչեւ իսկ այժմ
մամուլը փոխարինող նորահնար գիւտերը հայ ժո-
ղովուրդը կը դնեն այսօր շեշտակիօրէն հա’յ մնալու
կարելիութեան առջեւ: «Ապագայ»ն այս բոլորը տա-
րիներով զգացած եւ զմայլելի պարկեշտութեամբ հե-
տապնդած է արդէն: Եթէ «Ապագայ»ն ծնած չըլլար,
թէեւ տգէտ կրնային չսեպուիլ, բայց մերօրեայ գի-
տական յառաջդիմութեանց անիրազեկ պահուելով,
տեսակէտով մը մութին մէջ մնացած պիտի զգայինք
մենք մեզ:
Հետեւաբար, ջերմօրէն կը շնորհաւորենք «Ապա-
գայ»ի քառասնամեակը, անվերապահօրէն գնահա-
տելով մեր լուսամիտ գանատա հայ ղեկավարները,
իրենց իմաստուն որոշումներուն, անոնց անթերի գոր-
ծադրութեան եւ ցուցաբերած անսայթաք յարատե-
ւութեան ոգիին համար:
... Եթէ «Ապագայ»ն ծնած չըլլար, մենք այսօր ապա-
գայ չէինք ունենար Գանատայի մէջ:
Պոստոն
Մեծայարգ
Տիար Տօքթ. Յարութիւն
Արզումանեան
Ատենապետ
Շատ սիրով ու հաճոյքով ստացայ
ձեր հրաւէրը ու ձեր ինձ հանդէպ
ցոյց տուած անկեղծ զգացումները
զիս շատ ուրախացուցին:
Դժբախտաբար կամքէ անկախ
պատճառներով տարիքս եւ առող-
ջ ո ւ թ ի ւ ն ս կ ’ ի շ խ է կ ե ն ցա ղ ա ռո ւ -
թեանս վրայ. այս պատճառով հա-
կառակ փափաքիս պիտի չկրնամ
ն ե ր կ ա յ գտ ն ո ւ ի լ ձե ր ա յս կ ա զ-
մակերպած պատմական հանդիսու-
թեան:
Հաճեցէք ընդունիլ իմ ներփակ
փոքր մասնակցութիւնը ձեր այս
նուիրական տօնակատրութեան:
Ուղարկելով ձեզ Թէքէեան Միու-
թեան բոլոր անդամներուն եւ Ապա-
գայ թերթին աշխատակիցներուն իմ
ա ն կ ե ղ ծ մ ա ղ թ ա ն քն ե ր ս ե ւ զգա -
ցումներս` ձեր բոլորին առողջու-
թիւն, յաջողութիւն եւ յարատեւութիւն:
Ջերմ եւ սիրալիր ողջոյններով
Յարութիւն ԵսաՅԵան
7. Editorial écrit en anglais
par Edmond Y. Azadian et publié
dans The Armenian Mirror-
Spectator en date du
24 septembre 2015
Nous sommes à plus d’un an de
l’élection présidentielle aux États-
Unis, mais la campagne est déjà en
pleine explosion.
Du côté démocrate, Hillary Clinton
a commencé sa campagne lorsqu’elle a
quitté le poste de secrétaire d’Etat.
Certains experts croient même qu’elle
n’a jamais quitté la campagne après
avoir cédé, à contrecœur, l’investiture
démocrate à Barack Obama. Peut-être
était-ce également la raison pour
laquelle son début de campagne a
croisé quelques turbulences ; l’utilisa-
tion d’un serveur privé pour ses cour-
riels officiels continue de la hanter. Sa
mauvaise gestion du fiasco libyen, et
son soutien à la guerre en Irak ont bos-
selé sa popularité et ont miné sa crédi-
bilité.
En ce qui concerne sa position belli-
ciste en matière de politique étrangère,
elle peut difficilement se distinguer du
sénateur John McCain. Elle semble
être complètement redevable au com-
plexe militaro-industriel. Encore plus
inquiétant, elle semble débitrice des
urnes plutôt que de véritables idéaux.
Si elle remportait son investiture à la
Maison Blanche, le Moyen-Orient ne
profitera pas de la paix, et de la solu-
tion de deux États pour Israël et la
Palestine, que le président Obama
tente de sceller avant son terme, un
revers pour un autre laps de quatre ou
même huit ans.
Voilà pourquoi maintenant elle
essaie de détourner l’attention vers
d’autres points de discussion, comme
la réforme des finances, les problèmes
des femmes, ou les questions raciales
(« La vie des Noirs est importante »).
Dans le camp démocrate, la plupart
des candidats déclarés - Lincoln
Chafee, Lawrence Lessing, Martin
O’Malley et Jim Webb – n’arrivent pas
à la cheville de Mme Clinton en termes
de collecte de fonds. Le Vice-président
Joe Biden tâte encore le terrain, mais
dès qu’il se mouillera les pieds, il se
rendra compte que la campagne de
cette année est pour les requins, et
non pour une pour une figure aussi
douce que lui.
Quant à la campagne de Mme
Clinton, son seul concurrent sérieux
semble être le sénateur Bernie Sanders
du Vermont qui détient une avance
constante sur elle dans les sondages
du New Hampshire. M. Sanders est
contre les grandes banques, les
accords commerciaux, les allègements
fiscaux pour les riches, et les « Super
comités d’action politique » comme
ceux qui versent de l’argent dans la
campagne de Mme Clinton. Lorsque
Sanders a posé sa candidature il y a
plusieurs mois, celle-ci semblait extrê-
mement risquée. Après tout, Sanders
ne fait pas de bruit, c’est un mordu
intellectuel et un politicien qui tente
de corriger l’économie incroyablement
déséquilibré des États-Unis.
L’ironie est qu’il n’est pas dans les
petits papiers du parti démocrate; il a
une tendance socialiste, et est un
chalengeur du parti, tout comme
Donald Trump l’est – son contraire
dans tous les sens du terme - dans le
camp républicain.
Au cours du premier débat républi-
cain, Trump était encore en train de
jouer avec l’idée de se présenter en
candidat indépendant, donnant des
frissons aux gros bonnets du « GOP »
(le vieux grand parti républicain).
Ross Perot et Ralph Nader avant lui
avaient joué à ce jeu. Mais après son
serment d’allégeance au parti républi-
cain, sa popularité est en plein essor,
et il semble être dans la ligne de mire
de l’investiture du parti, au grand dam
des dirigeants du GOP.
La longue liste de candidats républi-
cains offre quelques éléments aux non-
partisans. Après tout, ils sont en
concurrence les uns avec les autres
pour proclamer leur foi en Dieu, leur
aversion envers l’avortement, leur
oubli concernant les changements cli-
matiques, ainsi que l’évolution et
l’ignorance des autres nations.
Au cours du débat de septembre,
dans la bibliothèque Ronald Reagan,
organisé par CNN et animé par Jake
Tapper, 16 candidats républicains à la
présidentielle ont montré tout ce que
le parti pouvait offrir aux masses.
Derrière les candidats, une réplique
d’Air Force One domine la scène, et
chaque candidat doit certainement
avoir imaginé voler à bord de celui-ci
pour faire son entrée à la Maison
Blanche.
Le débat était plus divertissant
qu’intéressant. Les candidats étaient
en concurrence les uns avec les autres
et diffusaient leurs rengaines prépa-
rées pour un effet maximum. Bien sûr,
l’emphase était mise sur l’étoile de la
téléréalité et des affaires Donald
Trump, connu pour ses blagues, à
l’origine parfois de situations déli-
cates. Cette fois, il a été relativement
modéré. Interrogé sur ses commen-
taires désobligeants concernant l’appa-
rence de la candidate Carly Fiorina, au
lieu de présenter des excuses, il a déc-
laré : « C’est une belle femme, » plus
sarcastique qu’une excuse. Et, une fois
de plus, il n’a pas traité Fiorina comme
tout autre candidat mais plutôt telle
une femme qu’il avait le droit de criti-
quer, favorablement ou non.
De même, lorsque Trump a dû com-
menter sa déclaration selon laquelle
Jeb Bush était influencé par sa femme
d’origine mexicaine pour assouplir la
question de l’immigration, il n’a pas
répondu à l’invitation de Bush de pré-
senter des excuses à sa femme.
M. Trump s’est distingué sur un point
de ses rivaux républicains - prêts à
déchirer l’accord nucléaire avec l’Iran,
et à bombarder le monde - il a déclaré
être pour une Amérique militariste
forte, mais donnerait d’abord une
chance à la diplomatie (comme
Rand Paul).
Suite à la page 8
LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015 • ABAKA • 7
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 12 OCTOBRE 2015
La campagne présidentielle :
Substantielle ou
divertissante ?
Nouvelles relations
arméno-allemandes
Au cours d’un entretien avec
Stephan Dorgerloh, ministre de
l’Education et la Culture de l’Etat alle-
mand de Saxe-Anhalt, le Président
d’Arménie, Serge Sargissian, a déclaré
que les relations arméno-allemandes
allaient prendre une nouvelle saveur et
un nouvel accent.
Le Président a noté que l’Arménie
faisait l’éloge des activités hautement
pro-arméniennes de Dorgerloh. Il a
souligné que l’Allemagne était un par-
tenaire important et un pays ami.
Sargissian a également apprécié la
tenue, cette année, de nombreuses
cérémonies de commémoration du
centenaire du génocide arménien en
Allemagne.
A la conférence qui a suivi, les deux
hommes ont exprimé l’espoir que les
relations entre l’Arménie et l’Etat de
Saxe-Anhalt donnent un nouvel accent
à la collaboration arméno-allemande.
Dorgerloh, a présenté à Serge
Sargissian un guide méthodologique
des manuels scolaires publiés en
Allemagne, et qui portent sur le géno-
cide arménien. ils peuvent également
être consulté en ligne.
« Nous devons dire ce qui est
arrivé, » a souligné le ministre alle-
mand. « Nous devons dire la vérité sur
le génocide arménien. »
Serge Sargissian et Stephan
Dorgerloh ont également parlé des
relations interparlementaires, et ont
souligné la coopération culturelle
arméno-allemande.
Le Groupe de Minsk appelle à la
fin des représailles
Les co-présidents du Groupe de
Minsk (les Ambassadeurs Igor
Popov pour la Fédération de
Russie, Pierre Andrieu pour la
France et James Warlick pour les
Etats-Unis) et le représentant per-
sonnel de la présidence en exerci-
ce de l’OSCE, l’Ambassadeur
Andrzej Kasprzyk, ont exprimé
leurs préoccupations concernant
l’utilisation par les forces armé-
niennes et azerbaïdjanaises de
mortiers et d’armes lourdes près des zones civiles.
« L’utilisation de ces armes représente une escalade inacceptable dans le conflit.
Nous exprimons nos plus sincères condoléances aux familles des personnes
décédées et reconnaissons les victimes de chaque côté de la frontière internatio-
nale et de la zone de cessez-le-feu. Nous demandons aux deux parties d’éviter les
pertes civiles. Les parties ont l’obligation en vertu de la Convention de Genève
de protéger la sécurité des non-combattants. »
« Nous regrettons que ces incidents aient eu lieu à la veille de la réunion des
ministres des Affaires étrangères arménien et azerbaïdjanais à New-York. Nous
attendons des ministres une discussion sérieuse sur l’escalade de la violence et
les questions entourant un règlement négocié. Alors que nous sommes inca-
pables de déterminer avec certitude d’où origine cette violence puisque chaque
partie accuse l’autre, ils doivent plutôt travailler à un mécanisme d’enquête de
l’OSCE. Nous allons poursuivre notre travail avec les parties au plus haut niveau
afin d’éviter les escalades et tensions, et promouvoir un règlement durable et
pacifique du conflit. »
8. La campagne...
Suite de la page 7
Cependant, sa modération n’a pas
aidé à éviter une définition cinglante
du chroniqueur du New York Times,
David Brooks, qui a écrit, « Son ego
est de la taille d’une galaxie, mais son
ignorance politique est un vide qui
déborde de l’univers connu. Il est le
Magicien d’Oz. Quand le rideau tombe,
ce qui demeure est pathétique. »
M. Brooks est tout aussi impi-
toyable envers la position du parti
républicain dont les commentaires se
résument à quelques déclarations de
politique négative, et se condensent à
la déclaration suivante : « Un groupe
veut déchirer le processus politique et
tout bouleverser. Renoncer dès le pre-
mier jour à l’accord avec l’Iran, peu
importe ce qu’en disent nos alliés.
Ignorer la Cour suprême et interdire le
mariage homosexuel. Stopper le plan
gouvernemental de planning familial.
Expulser par magie les 11 millions
d’immigrants illégaux. ... » « Les
autres, comme Lindsey Graham, John
Kasich et Jeb Bush, vivent aux limites
de la réalité. »
Ceci, bien sûr, concerne la politique
intérieure. Quant à la politique étran-
gère, ils sont d’accord pour une philo-
sophie belliciste, afin d’augmenter la
puissance militaire américaine, et
s’adresser au reste du monde avec la
pointe de l’épée. Rand Paul a été le
seul à s’opposer à la philosophie de la
gâchette.
Les sénateurs Marco Rubio et Ted
Cruz, tous deux descendants d’immi-
grants cubains, ont essayé de
conscientiser leurs rivaux non-hispa-
niques. Fiorina, qui aurait pu gagné
quelques points lors de sa présentation
dramatique sur l’avortement, a déclaré
que lors de son premier jour à la
Maison Blanche, elle appellerait
Benyamin Netanyahu d’Israël, lui assu-
rerait le soutien de l’Amérique, puis
menacerait les mollahs d’Iran.
Ce genre de soumission ne sur-
prend plus le public, non plus
lorsqu’un candidat met les intérêts
d’une nation étrangère - peu importe
combien amie - au-dessus des États-
Unis. D’autres candidats se sont adres-
sés au lobby israélien plutôt qu’aux
auditeurs, y compris Cruz et Mike
Huckabee, ancien gouverneur de
l’Arkansas. Ce dernier ressemblait
plus à George Bush, qui a tenu la Bible
et a créé le chaos en Irak, avec un mil-
lion de victimes civiles et 4 500 mili-
taires américains décédés, sans
oublier les deux milliards de dollars
gaspillés.
Ted Cruz n’a pas manqué l’occasion
d’envoyer un message au lobby des
armes.
Un autre enfant d’immigrés, Piyush
« Bobby » Jindal, boursier du Rhodes
Island qui a étudié à Oxford (refusant
d’aller à la faculté de médecine de
Harvard, et à la faculté de droit de
Yale), préfère réduire le budget des
écoles de Louisiane et briser les syndi-
cats d’enseignants.
Jeb Bush a eu une attitude corporel-
le complaisante qui indiquait qu’il avait
déjà un pied sur la nomination par
ordre dynastique. (Fait intéressant, il
partage cette position avec sa rivale
démocrate Clinton) Mais il a été sur-
pris lorsque le modérateur lui a
demandé pourquoi il disait vouloir être
son propre maître, et pourtant avoir
réuni les conseillers de son frère,
Wolfowitz le néoconservateur,
Douglas Feith et d’autres, qui ont
déclenché toutes les guerres dévasta-
trices.
Pris au dépourvu, M. Bush n’a pas
été en mesure de répondre directe-
ment.
Presque tous les candidats ont
essayé d’énumérer leurs réalisations et
leurs plans pour reconstruire
l’Amérique. Ils ont également eu des
remarques désobligeantes envers le
président Obama, en dépit de l’amélio-
ration de l’économie, l’adoption de la
Loi sur des soins de santé abordables
pour des millions d’Américains, et ses
victoires en politique étrangère à Cuba
et en Iran, par le biais de négociations
plutôt que par les armes.
Aussi divertissant qu’ait été le débat,
l’idée que l’un de ceux sur la scène
puisse en fait devenir président, et
avoir le sort du peuple de ce pays, et
celui du monde, dans la paume de leur
main, fait froid dans le dos.
La majorité des immigrants
Arméniens votent démocrate. Plus
leur situation économique s’améliore,
plus ils optent pour le camp républi-
cain. Bien sûr, comme tous les autres
citoyens, les Arméniens doivent voter
avec leur conscience, et leur porte-
feuille. Mais il serait bon d’avoir une
ouverture dans les deux partis, d’une
manière organisée.
Beaucoup de citoyens américains -
y compris ceux qui sont naturalisés -
ne voient pas ni se soucient de la poli-
tique étrangère des Etats-Unis. Mais
les Arméniens, comme les Juifs, doi-
vent être vigilants. Lorsque nous
votons pour des bellicistes, ils répan-
dent la dévastation dans les régions où
vivent les Arméniens, et la sécurité de
la communauté est en danger. Méfiez-
vous également des candidats qui ont
l’intention d’étendre le spectre de la
guerre dans les régions où se trouve
l’Arménie.
Nous assisterons à d’autres débats
divertissants. Mais pensons sobrement
lorsque nous voterons.
Traduction N.P.
8 • ABAKA • LUNDI 12 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 12, 2015
Adam Schiff nous pousse à
condamner la brutalité de
l’Azerbaïdjan
Adam Schiff, membre du Congrès des
Etats-Unis est profondément troublé par
les violations du cessez-le-feu par les
forces armées azerbaïdjanaises.
« Profondément préoccupé par les tirs
d’artillerie et la violation du cessez-le-feu
par l’Azerbaïdjan qui a récemment tué 3
femmes arméniennes. Les États-Unis doi-
vent condamner la brutalité des attaques
azéries, » a-t-il tweeté.
Trois civiles arméniennes ont été
tuées, deux du village de Berdavan et une
de Paravakar, et deux autres blessées sous le feu des positions de l’armée de
l’Azerbaïdjan à proximité. Quatre résidents ont été blessés.
La Chine intéressée par la
construction du chemin de fer
Iran-Arménie
Le chef du gouvernement chinois a ordonné d’étudier l’aspect socio-écono-
mique du projet de construction de chemin de fer Iran-Arménie, et a également
noté que ce projet est une partie historique de la Route de la Soie.
Le ministre de l’économie d’Arménie, Karen Chshmaritian, a donné à des jour-
nalistes, à la suite de la réunion du Cabinet, un résumé des résultats d’un récent
voyage de la délégation gouvernementale arménienne en Chine.
Selon Chshmaritian, la Chine est intéressée par la construction de ce chemin
de fer, et si ce projet est considéré comme économiquement viable pour le pays,
elle sera d’accord pour financer en partie cet engagement ». La Chine devrait
allouer 3,2 milliards $ US pour la construction du tronçon.
Karen Chshmaritian a également noté qu’au cours des pourparlers avec leurs
collègues chinois, ils avaient discuté de la participation à la construction en
cours de l’autoroute Nord-Sud, de la fabrication de verre par les entreprises chi-
noises, et l’introduction de nouvelles technologies dans la production de ciment
en Arménie.
Les parties se sont mis d’accord sur les possibilités de développement du tou-
risme, et de vols d’Air China entre les deux pays.
Le Karabagh devrait être impliqué
dans le processus de négociation
L’ex-ambassadeur (le cinquième)
des Etats-Unis en Arménie, John
Evans, a déclaré, dans une conférence
de presse en ligne, qu’à un certain
stade, les autorités du Haut-Karabagh
devraient être impliquées dans les
négociations comme partenaire à part
entière. Il a fait cette déclaration dans
le cadre du projet « Dialogue » du
Centre de presse internationale, se
référant à la question arménienne. Il a
parlé de l’état actuel des négociations
concernant le conflit du Haut-Kara-
bagh et les perspectives de normalisa-
tion.
Selon M. Evans, la lenteur des pro-
grès des négociations au sein du
Groupe de Minsk est une source de
frustration pour de nombreux observa-
teurs, mais la diplomatie, par défini-
tion, prend beaucoup de temps. « Une
fois que les éléments de base d’un
accord sont en place, alors les choses
peuvent se déplacer assez rapidement.
Les deux parties vont avoir besoin de
faire des compromis, et aucune des
deux parties n’obtiendront ce qu’elles
souhaitent, » a-t-il dit.
L’Arménie menace l’Azerbaïdjan
de représailles
L’Arménie a menacé l’Azerbaïdjan
de représailles militaires après des
heurts meurtriers dans la région du
Nagorny-Karabagh.
Selon les représentants du ministère
de la Défense d’Arménie, les accro-
chages se multiplient et impliquent des
armes de plus en plus lourdes.
Les autorités du Karabagh ont affir-
mé que des bombardements de l’armée
azerbaïdjanaise avaient tué quatre sol-
dats arméniens. La veille, trois femmes avaient été tuées selon l’Arménie par des
tirs de mortier des forces azerbaïdjanaises sur le territoire arménien, et quatre
personnes ont été blessées. Trois d’entre eux sont à l’hôpital, le quatrième a pu
sortir.
