1. Աւելի քան մէկ ամիսէ ի
վեր Գանատայի մէջ ինչպէս
ամբողջ աշխարհի տարած-
քին աննախընթաց տարո-
ղութեամբ կատարուեցան
Հայոց Ցեղասպանութեան
հարիւրամեակը նշող բազ-
մաթիւ եւ բազմազան, բար-
ձ ըր մակա ր դակ ի հան դի-
ս ութիւն նե ր, ար ար ողու-
թիւններ եւ ձեռնարկներ:
Գանատայի մէջ եւս, կազ-
մակերպութեամբ Հարիւր-
ամեակի Միացեալ Յանձ-
նախումբին կատարուեցան
բ ազ մա թի ւ ձեռնար կներ
որոնցմէ վերջինը Կիրակի՝ 3
Մայիս 2015-ին տասը հա-
զար հոգիներու մասնակ-
ցութեամբ կատարուած
ցոյցն էր, որուն մասնակ-
ցեցան պետական բարձրա-
գոյն մակարդակի ներկայա-
ցուցիչներ:
Յաջորդական առիթնե-
րով պիտի տանք մանրա-
մասն տեղեկութիւններ եւ
անունները մասնակից բազ-
մաթիւ Ֆետերալ թէ Նա-
հանգային Նախարարներու
եւ այլ կարեւոր անձնաւո-
րութիւններու մասին:
Մոնթրէալի եւ Լաւալի
քաղաքապետները Գոտէր
եւ Տըմերս ինչպէս նաեւ
Գանատայի վարչապետի
Ներկայացուցիչ ներգաղթի
նախարար Քրիս Ալեքսան-
տըր եւ Լիպերալ կուսակ-
ցութեան ղեկավար Ճաս-
դին Թրիւտօ մասնակցեցան
այս ցոյցին, որ կ’առաջ-
նորդուէր Գանատահայոց
Առաջնորդ Գերշ. Տէր Աբ-
գար Սրբազանին, ինչպէս
նաեւ Տէր Մեղրիկ Սրբա-
զանին կողմէ: վերջապէս
ներկայ էին առաջնորդող-
ներուն մէջ Սփիւռքի նախա-
րար Հրանոյշ Յակոբեանը եւ
Գանատայի մօտ Հայաստա-
նի դեսպան Պ ր ն . Ար մ էն
Եկանեանը:
Ցոյցի վերջաւորութեան
Place des Arts-ի Maison-
neuve շքեղ ս ր ա հ ի ն մ էջ
տեղի ունեցաւ շատ տպա-
ւորիչ գեղարու ե ս տ ա կ ա ն
հանդիսութիւ ն մ ը , ո ւ ր
գլխաւոր բանա խ օս ն էր
Ֆրանսայի Խորհրդարանի
Անդամ վալէրի Պուայէ, որ
անգամ մը եւս Ֆրանսայի
Խորհրդարանին ներկայա-
ցուցած է Հա յո ց Ցե ղ ա ս -
պանութիւնը դրժողներուն
պատիժի ենթարկելու օրի-
նագիծը: Ներկայ էր նաեւ եւ
խօսք առաւ ծանօթ գրող եւ
արուեստագէտ Էրիք Պօ-
ղոսեանը: Place des Arts-ի
այս շքեղ ձեռնարկը պատ-
շաճ վերջաւորութիւնն էր
հարիւրամեակի նշման յայ-
տագիրներու շարքին:
Հայ ժողովուրդը Հայրե-
նիք թէ Սփիւռք այժմ պէտք
է ձեռնարկէ յաջորդ գլխա-
ւոր եւ մեծ աշխատանքին
ո ր ո ւ ն ն պ ա տ ա կ ա կ էտ ն է
Թուրքիան ստիպել որպէսզի
ան կատարէ բազմահարիւր
միլիառներու հասնող հայոց
կրած վնասներու հատու-
ցումը:
A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J
LX& TARI JIU 1985 :RKOU<ABJI% 11 MA|IS 2015
• VOL. XXXVI, NO 1985 • LUNDI, 11 MAI 2015 • MONDAY, MAY 11, 2015
ՏԱՍԸ ՀԱԶԱՐ ՀՈԳԻՆԵՐ ՔԱԼԵՑԻՆ ՄՈՆԹՐԷԱԼԻ ԳԼԽԱՒՈՐ ՊՈՂՈՏԱՆԵՐԷՆ
ԴԱՏԱՊԱՐՏԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԲՈԼՈՐ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ՀԱՐԻՒՐԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԻԹՈՎ
Ցոյցը կը գլխաւորէին Ֆետերալ եւ Նահանգային Նախարարներ,
Քաղաքապետներ, Հոգեւորական դասը, Հայաստանի Սփիւռքի
Նախարարը եւ Հայաստանի Գանատայի մօտ դեսպանը
1915-2015
FA|OZ
Z:{ASPANOUJ:AN
100-RD TAR:DAR}
KE |I<:M :U KE PAFAN+:M
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսարանի դիւանը կը հաղորդէ, թէ Երեք-
շաբթի Ապրիլ 28ին, կաթողիկոսութիւնը դատ բացած է Թուրքիոյ Սահ-
մանադրական դատարանին մօտ՝ պահանջելով Սիսի իր պատմական
կաթողիկոսարանի վերադարձը:
Հայոց Ցեղասպանութեան 100ամեակին առիթով ու մեր ազգային
պահանջատիրութեան աւելի գործնական արտայայտութիւն տալու հեռա-
նկարով, Արամ Ա. Կաթողիկոս իր պատգամներուն մէջ յաճախակի կերպով
յիշեցուց հատուցման վրայ շեշտը դնելու հրամայականը: Այս շրջագիծէն
ներս Սիսի կաթողիկոսարանի եւ ապա ազգապատկան ու եկեղեցա-
պատկան կալուածներու վերադարձը կրնայ կարեւոր քայլ մը դառնալ՝ մեր
ժողովուրդի կալուածներուն եւ բռնաբարուած իրաւունքներու վերա-
կանգնումին առաջնորդող: Անցնող երկու տարիներուն ընթացքին, յիշեալ
դատի պատրաստութեան աշխատանքին լծուած էր թրքական ու միջազ-
գային դատավարական օրէնքներու մասնագէտներէ բաղկացած յանձնա-
խումբ մը՝ վեհափառ Հայրապետին գլխաւորութեամբ: Ապրիլ 29ին Ուա-
շինկթընի մէջ եւ յառաջիկային Ժընեւի մէջ մամլոյ ասուլիսներ պիտի կազմա-
կերպուին մեր պահանջքը օտար շրջանակներուն ու միջազգային համայն-
քին ծանօթացնելու համար: Միւս կողմէ կը նկատենք, որ ԱՄՆ քոնկրէ-
սական Ատամ Շիֆ ողջունած է Թուրքիոյ Սահմանադրական դատարան
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան դատական հայցի ներկայացումը,
որուն միջոցով կաթողիկոսարանը կը պահանջէ իր ունեցուածքին վերադարձը:
«Օսմանեան կայսրութեան թալանած այս հնագոյն եւ սրբազան տա-
րածքը 100 տարի անց պէտք է վերադարձուի իր օրինական տէրերուն: Հա-
յերը իրաւունք ունին բոլոր օրինական ուղիներով հետամուտ ըլլալու ար-
դարութեան հաստատման եւ ձգտելու վերադարձնել այն, ինչ իրաւամբ
իրենց կը պատկանի»,- ըսած է Շիֆ:
Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը դատ բացաւ թուրքիոյ սահմանադրական դատարանին մօտ

2. <abajaj;rj
Hebdomadaire Arménien
Armenian Weekly ISSN 0382-9251
Publié par /Published by
Le Centre de Publication Tékéyan
825 rue Manoogian, Saint-Laurent,
Québec H4N 1Z5
Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162
e-mail: abaka@bellnet.ca
www.tekeyanmontreal.ca
PM40015549R10945
TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699
2 • ABAKA • LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015
Canada
2nd Class $80 (QC & ON)
1ère classe/first class $90
U.S.A. 1st class (US)$90
Autres pays/Other countries:
1st class (US)$120
Per issue $1.75
Dépôt légal: Bibliothèque du Québec
ABAKA
Patas.anatou .mbagir^
AU:TIS PAGGAL:AN
’anouzoumn;rou%
nouiratououjiunn;rou ;u
gras;n;aki patas.anatou^
SALBI MARKOS:AN
Joronjoi patas.anatou^
MATAJ B& MAMOUR:AN
“We acknowledge the financial
support of the Government of
Canada through the Canada
Periodical Fund (CPF) for our
publishing activities.”
Էրտողան`
«Ես տխուր եմ
Փութինի
խօսքերուն
համար»
Թուրքիոյ նախագահ Էրտո-
ղան ակնարկելով, Ռուսիոյ կող-
մէ Հայոց ցեղասպանութեան
մասին եղած վերջին յայտա-
ր ա ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն ը ս ա ծ է.
«Առաջին անգամը չէ, որ Ռու-
ս ի ա ա յդ խ ն դ ր ի ն ցե ղ ա ս -
պանութիւն անուանումը կու
տայ:
Էրտողան նաեւ ըսած է, թէ
ինք անձնապէս տխուր է, որ
Ռ ո ւ ս ի ո յ ն ա խ ա գա հ ը Հ ա յո ց
ցեղասպանութիւն եզրը օգտա-
գործած է, ապա նշած է, որ
Ռ ո ւ ս ա կ ա ն կ ո ղ մ ը ն ա խ քա ն
Հայերու Օսմանցիներուն կողմէ
սպանութեան մասին խօսիլը
պ էտ ք է բ ա ցա տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր
տայ Խրիմի հարցով եւ Ուք-
րանիոյ մէջ կատարուած դէպ-
քերուն առընթեր:
ՄԱՐԻԵՏԱ ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ
Այնքան շատ իրադարձութիւններ էին կատարւում
այս օրերին Հայաստանում եւ նրա շուրջը, որ դրանք
իմաստաւորելը շատ դժուար է, անգամ տեղի ունեցողի
պարզ թուարկումն է դժուար` շատ մեծ ծաւալի ու որակ-
եալ բովանդակութեան պատճառով: Միգուցէ այն էլ կայ,
որ բուն իրադարձութիւնների մասնակիցը լինելով` դեռ
չենք ըմբռնում Հայոց ցեղասպանութեան 100-րդ տա-
րելիցի առթիւ տեղի ունեցած շատ ու շատ իրողու-
թիւնների պատմականութիւնն ու նշանակալիութիւնը,
որոնք կարող են այսուհետ արդէն գործնական հետե-
ւանքների յանգեցնել: Այո, վերջին շրջանի իրադար-
ձութիւնները ցոյց են տալիս, որ Թուրքիային ժխտո-
ղականութեան համար դատապարտողները կամ չդա-
տապարտողները այլեւս միայն իրենց շահերից ելնելով
չէ, որ գործում են կամ կարող են գործել: Յատկապէս
Հռոմի Պապ Ֆրանչիսկոսի դարակազմիկ ելոյթից յետոյ
կշեռքի նժարը դանդաղօրէն թեքւում է դէպի միջազ-
գային բարոյականութիւն, բարոյականութեամբ առաջ-
նորդուելը Եւրոպայում մոդայիկ է դառնում` միգուցէ
շահերն էլ այդ ուղղութեամբ այս անգամ շատ դէպ-
քերում համընկնում են:
Միայն վերջին մէկ ամսում տեսէք քանի փաստա-
թուղթ է ընդունուել` Հայոց ցեղասպանութեան դատա-
պարտման ու, կարեւորը` հետագայ գործողութիւնները
մօտեցնելու առումով. ՄԱԿ-ի Մարդու իրաւունքների
խորհրդի ցեղասպանութեան կանխարգելման բանա-
ձեւ, Եւրոխորհրդարանի բանաձեւը, Եւրոպայի խոր-
հըրդի խորհրդարանական վեհաժողովի` ֆրանսիացի
պատգամաւոր Ռենէ Ռուքեի հեղինակած եւ երէկ շրջա-
նառութեան մէջ դրուած Հայոց ցեղասպանութիւնը
դատապարտող յայտարարութիւնը, որին մօտ երկու
հարիւր պատգամաւոր է միացել: Եւ, իհարկէ, Հռոմի
Պապի դարակազմիկ յայտարարութիւնը:
Վերջապէս վերջին երկու օրը Երեւանում տեղի ունե-
ցաւ ընդդէմ ցեղասպանութիւնների հզօր մի համաժո-
ղով, որտեղ պարզապէս ի մի էին եկել այնքան յայտնի
գիտնականներ ու աշխարհի խորհրդարանների այն-
քան նշանաւոր դէմքեր, հնչեցին այնպիսի ելոյթներ,
որոնցից ամեն մէկը կարելի էր նշանակալից համարել`
դատապարտման եւ իրազեկման առումով, որ այս
համաժողովի էներգետիկան կարելի է թուրքական
ժխտողականութեան դէմ կատարուած մի շատ կարե-
ւոր քայլ համարել:
Ժխտման 100 տարի
100 տարի` առանց հայրենիք, 100 տարի առանց
հատուցման, 100 տարի` ընդվզումի, 100 տարի` յիշո-
ղութեան, 100 տարի` ոտքի կանգնելու եւ վէրքերն
ամոքելու: Այդ 100 տարուայ ընթացքում իրար բախուե-
ցին ժխտումն ու դատապարտումը, սուտն ու ճանա-
չումը, բարոյականութիւնն ու շահերով ամրապնդուած
կեղծիքը: Եւ տարելիցի այս օրը, հանգիստ կարելի է
ասել` կեղծիքը նահանջում է, դժուարութեամբ, դիմադ-
րելով դեռ, բայց նահանջում է, քանի որ առաջ գնալու
ճանապարհներն ու տողանցքներն են կամաց-կամաց
փակւում հերթով: Ճիշդ որ` մոռանալով` երկրորդ ան-
գամ ես սպանում: Թուրքական ժխտողականութեան
յոյսը 100 տարուայ մոռացումն էր` չստացուեց:
Աշխարհը միայն ինքնապաշտպանական բնազդից
ելնելով անգամ չէր մոռանալու: Բացի այդ` մարդու ոչ
միայն միւսին սպանող տեսակը կայ, փառք Աստծոյ,
այլեւ ամոքողը, վիշտ կիսողը, ձեռք մեկնողը, ու աշ-
խարհը կանգուն է հենց վերջին տեսակով: Ուրեմն
նաեւ` վէրքերի բուժման 100 տարի, հայրենի տուն վե-
րադարձի յոյսի 100 տարի, ժխտողին իր տեղը ցոյց
տալու 100 տարի, ուրիշի հայրենիքը խլողին մեղքերն
ընդունել տալու100 տարի:
Ազնաւուրն ասում է` մենութեան 100 տարի: Ասում է`
ես այդ ժողովրդից եմ, մահացած առանց յուղարկա-
ւորուելու: Ասում է` մահը դեռ շարունակում է շրջել
հայերի շուրջ բոլորը: Բայց եւ յոյս ունի` որ Տարելիցը
կարթնացնի նաեւ սպանողների զաւակների քնած
խիղճը:
Աշխարհում շատ հայերի սիրելի ռոք-աստղ Սերժ
Թանկեանն ասում է` առանց հատուցման ճանաչումն
ինձ համար ոչինչ է: Թանկեանի անզիջումութիւնը նրա
հիանալի երգերի մէջ է, որ երեկ հնչեցին հայոց մայրա-
քաղաքում` արթնացնելով դեռեւս քնած մնացած հո-
գիներին:
Իրաւունք ունեն անզիջումները` նրանց ծնողներն ու
պապերը զրկուել են ամեն ինչից:
Շվետիայի խորհրդարանի փոխ խօսնակ, հայազգի
Իզաբել Դինգիզեանին ոչինչ չունի պատասխանելու
ժխտող Թուրքիան, որն իր երկրի դիրքորոշմանը որպէս
պերճախօս ապացոյց կցում է անձնական ողբերգու-
թիւնը սեփական Իզաբել տատիկի, անապատում մա-
հացած հարազատներից միակ փրկուածի, որ մի կերպ
հասաւ Իրաք, հետագայում` Շվեդիա, ու 104 տարեկա-
նում մահացաւ` այդպէս էլ Հայոց ցեղասպանութեան
ճանաչման ականատեսը չդառնալով ցեղասպանողի
կողմից: Ի՞նչ պէտք է պատասխանի Թուրքիան Իզա-
բելին, ասի` դու Իզաբել անունով տատիկ չես ունեցել,
նրան անապատ չեմ ուղարկե՞լ:
«Ժխտման մէկ դար», ասում է ամերիկացի փրոֆեսոր
Հենրի Թերիոն` նշելով, որ 2016 թուականը կարելի է
դարձնել ցեղասպանութեան դատապարտմա ն ե ւ
ճանաչման փուլից յետոյ սկսուող նոր եւ վերջնական,
հարցը լուծելու փուլի սկիզբ, երբ կգայ ժխտման վերջը
եւ արդարութեան հաստատման սկիզբը: ցեղասպա-
նութեան պատճառով թուրքերի խլած հողն իրենց
պահելը նշանակում է ցեղասպանութեան գաղափարա-
խօսութեան, ժխտման շարունակում, համոզուած է նա:
Ովքե՞ր են այսօր մեր կողքին
Պապ Ֆրանչիսկոսը բացեց բարոյականութեան
դուռը ողջ աշխարհի համար:
Իմ ֆէյսպուքեան բարեկամ, Ֆլորենցիայում ապրող
քանդակագործ Վիգէն Աւետիսն իտալական Corriere
Fiorentino թերթին ասել է, թէ Պապը նաեւ մերը` հայե-
րինս է դարձել: Նա պատրաստւում է Պապին նուիրել իր
նշանակալից ստեղծագործութիւնը` «Հայոց մայր»
բրոնզաձոյլ արձանը, որ ցեղասպանութեան ժամանակ
չորս արու զաւակներին փրկած հայ մօր իրական
պատմութեան մարմնաւորումն է:
Շար. էջ 14
ԺԽՏՄԱՆ ԴԷՄ ՊԱՅՔԱՐԻ 100 ՏԱՐԻ
Հայաստանի նախագահ Սերժ
Սարգսեանի հետ ունեցած հարցա-
զ րոյցին ըն թաց քի ն ռուսական
պատկերասփիւռի լրագրողը հար-
ցուցած է. «Հայաստանը ինչո՞ւ չի
ճանչնա ր Լ եռնայի ն Ղարաբաղի
Հանրապետութիւնը»:
«Որովհետեւ մենք բանակցու-
թիւններ ենք վարում Ատրպէյճանի
հետ: Եւ միջնորդներն են Մինսկի
խմբի համանախագահները՝ Ռու-
սաստանը, Ֆրանսիան, Ամերիկայի
Միացեալ Նահանգները: Ճանաչել
նշանակում է հրաժարուել բանակ-
ցային գործընթացից: Եթէ ճանա-
չենք, ինչի՞ շուրջ բանակցենք: Բա-
նակցելու բան չկայ: Ռուս լրագրողը
հարցուցած է, որ այսինքն հաւա-
նական է, որ եթէ Լեռնային Ղարա-
բաղի Հանրապետութեան անկա-
խութիւնը ճանչցուի, ամենայն հա-
ւանականութեամբ ռազմական գոր-
ծողութիւնները կը վերսկսի՞ն. Հա-
յաստանի նախագահը պատաս-
խանած է. «Եթէ բանակցութիւններ
չվարենք, ի հարկէ այդ վտանգը
մեծանում է: Մենք ցանկանում ենք,
որ հարցը լուծուի խաղաղ ճանա-
պարհով»:
Սերժ Սարգսեան կը պատասխանէ «Ինչո՞ւ Հայաստան
չի ճանչնար ԼՂՀ անկախութիւնը» հարցումին

3. LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015 • ABAKA • 3
Վիեննան ճանչցաւ Հայոց
Ցեղասպանութիւնը
Ապ րի լ 24ի ն, հետե ւելով
Աւստր իո յ խորհրդար անի
օրինակին, Վիեննա քաղաքի
համայնքային խորհուրդը,
որուն անդամները միաժա-
մ ան ա կ կ ը հ ան դիսան ան
նաեւ Վիեննայի շրջանային
խորհրդարանի պատգամա-
ւորներ, որդեգրեցին Հայոց
Ցեղասպանութիւնը ճանչցող
եւ դատապարտող բանաձեւ
մը ուր կ’ըսուի՝ :
«Ապրիլ 24ին կ՛ամբողջա-
նայ Օսմանեան կայսրութեան կողմէ 1.5 միլիոն հայերու դէմ իրագործուած
Ցեղասպանութեան 100ամեակը: Մեկնելով պատմական պատասխա-
նատուութենէն ու այն իրողութենէն, որ Աւստրա-հունգարական միա-
պետութիւնը Համաշխարհային Ա. պատերազմին դաշնակից էր Օսմանեան
կայսրութեան, մեր պարտականութիւնն է այս սարսափելի իրադար-
ձութիւնները որպէս Ցեղասպանութիւն ճանչնալ եւ դատապարտել: Նոյն-
պէս, Թուրքիոյ պարտականութիւնն է անկեղծօրէն առերեսուիլ իր անցեալի
մութ ու ցաւալի այս դրուագին հետ եւ Օսմանեան կայսրութեան մէջ
հայերու հանդէպ իրագործուած յանցագործութիւնը որպէս Ցեղասպա-
նութիւն ճանչնալ»։
Նախարար Օհանեան խրախուսած է
միջազգային մրցաշարերու ընթացքին
բարձր ցուցանիշ արձանագրած
մարզիկ-զինուորականները
Հայաստանի Հանրապետութեան
պաշտպանութեան նախարարու-
թեան մարզիկ զինուորական ծա-
ռայողները միջազգային մրցաշա-
րերու ընթացքին բազմիցս բարձր
պահած են ՀՀ դրօշը, հնչեցուցած
պետական օրհներգը: Տարբեր եր-
կիրներու մրցահարթակներու վրայ
հայ մարզիկ զինուորական ծառա-
յողները կը շարունակեն մետալներ
նուաճել եւ յայտնուիլ բարձր հորի-
զոնականներու վրայ:
2015թ. Մարտ-Ապրիլին պար-
տադիր ժամկէտային զինուորական
ծառայող հայ մարզիկները մաս-
նակցած են Վրաստանի մէջ կա-
յացած ծանրամարտի, Լեհաստանի
մէջ` ազատ ոճի ըմբշամարտի, Քա-
թարի մէջ` սփորթային մարմնամար-
զութեան, ինչպէս նաեւ Սերպիայի
մէջ կայացած սամպոյի երիտ ա -
սարդներու առաջնութիւններուն`
նուաճելով բազմաթիւ ոսկի, արծաթ
եւ պրոնզ մետալներ:
ՀՀ պաշտպանութեան նա խ ա -
րարութեան տեղեկատւութեան եւ
հասարակայնութեան հետ կապերու
վարչութեան տեղեկութիւններով՝
միջազգային մեծ մարզական ձեռ-
նարկներուն բարձր ցուցանիշ ար-
ձանագրելու, ՀՀ եւ ՀՀ ԶՈւ պատիւը
բարձր պահելու համար՝ Ապրիլ 29-
ին ՀՀ պաշտպանութեան նախարար
Սէյրան Օհանեան հայ մարզիկ զին-
ւորական ծառայողները խրախու-
սած է արժէքաւոր նուէրներով եւ
ՊՆ «Վազգէն Սարգսեան» գերա-
տեսչական մետալներով:
Շնորհաւորելով զինուորական
ծառայողները բարձր ցուցանիշ-
ներ արձանագրելուն առիթով՝ ՀՀ
պաշտպանական գերատեսչութեան
ղեկավարը նշած է, որ հայկական
զինուժը ոչ միայն առօրեայ ծառա-
յութեան ընթացքին, առաջագծի
վրայ հակառակորդի հետ անմի-
ջական շփման պայմաններուն մէջ
կրնայ ապացուցել հայոց բանակի
բ ա ր ձր մ ա ր տ ո ւ ն ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը , ա յլ
նաեւ ֆիզիքական պատրաստու-
թեան եւ սփորթի բնագաւառներուն
մէջ արձանագրած յաջողութիւննե-
րով:
ՀՀ պաշտպանութեան նախարար
Սէյրան Օհանեան հաւաստիացու-
ցած է, որ ՀՀ ԶՈւ ղեկավարութիւնը
այսուհետեւ եւս լուրջ ուշադրութիւն
պիտի դարձնէ ֆիզիքական պատ-
րաստութեան եւ սփորթի բնագա-
ւ ա ռի ն , պ ի տ ի հ ա մ ա գո ր ծա կ ցի
սփորթային բոլոր կառոյցներուն
հետ` նպաստելով հայ մարզիկ զին-
ւորական ծառայողներու յաջողու-
թիւններու բազմապատման:ԼՂ Հ
Արցա խ ի Հան րապետութեան
նախագահ Բակօ Սահակեան Ապրիլ
29-ին ներկայ գտնուած է երկրի
հարաւային շրջանին մէջ հակա-
օդային պաշտպանութեան ստո-
րաբաժանումներու մասնակցու-
թ եա մբ ի րա կ ան աց ուող հանրա-
պետական զօրավարժութիւննե-
րուն:
ԼՂՀ նախագահի աշխատակազմի
տեղեկատուութեան գլխաւոր վար-
չութեան փոխանցմամբ` Բակօ Սա-
հակեան կարեւոր համարած է հա-
կաօդային պաշտպանութեան նշա-
նակութիւնը բանակաշինութեան
գործին մէջ` ընդգծելով, որ հանրա-
պետութեան օդային տարածքը
յուսալիօրէն կը վերահսկուի մեր
զինուած ուժերուն կողմէ:
ԼՂ Հ նախագահ ներկայ գտնուած է
հակաօդային պաշտպանութեան
հանրապետական
զօրավարժութիւններուն
Հայկական որբանոցը` թուրքերը
քանդել կ’ուզեն
Արեւմտեան Հայաստանի Սեբաստիա նահանգին մէջ գտնուող Թուզլա
գիւղի «Արմէն» հայկական որբանոցը կը գտնուի քանդումի վտանգին
առջեւ:
Ինչպէս կը հաղորդէ «Երկիր»-ը՝ վկայակոչելով թրքական «Ճումհուրի-
յէթ» թերթը՝ որբանոցը կրնայ քանդուիլ Մայիսին, այդ տարածքին մէջ շքեղ
առանձնատուներ կառուցելու նպատակով: Այդ որոշումին դէմ քաղա-
քացիներ արշաւի սկսած են համացանցով (#KampArmen):
Նշենք, որ հայկական այս որբանոցին մէջ հասակ նետած են «Ակօս»
թերթի խմբագիր Հրանդ Տինքն ու անոր ապագայ կինը՝ Ռաքէլը:
«Le Figaro Histoire»-ն 12 էջ կը
տրամադրէ Հայոց Ցեղասպանութեան
Le Figaro Histoire ամ-
սագիրը Ապրիլ-Մայիսի
տպագրուած իր թիւին
մ էջ «Մոռ ցո ւ ած Հայո ց
Ցեղասպանութիւն» վեր-
նագիրով 12 էջ նուիրած
է Հայոց Ցեղասպանու-
թեան:
Ինչպէս կը փոխանցէ
«Արմէնփրէս»ը` վկայա-
կոչելով Nouvelles d`Ar-
menie-ն, ամսագրի հեր-
թական թիւին նպատակ-
ն երէն մ էկն է հ ան րու-
թեան յիշեցնել 20-րդ դարու առաջին Ցեղասպանութեան մասին, որուն ըն-
թացքին` 1915-1923 թուականներուն, երիտթուրքերու կողմէ սպաննուե-
ցաւ 1,5 միլիոն հայ:

4. Մատաթ Բ. ՄաՄուրեան
Կազմակերպութեամբ Օնթարիօ
շրջանի, չորս Շաբաթօրեայ ( Ս.
Երրորդութիւն Հայց. Առաք. Եկե-
ղեցւոյ Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ, Հայ
Կաթողիկէ Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ,
թորոնթոհայ ակումբի եւ Հալթըն
Բիլ հայկական շաբաթօրեայ) վար-
ժարա ն նե րո ւ տնօր էն ութեան եւ
ուսուցչական կազմին եւ մասնակ-
ցութեամբ աշակերտութեան, Շա-
բաթ Ապրիլ 25-2015-ին, առաւօտ-
եան ժամը 11:30-ին «Georgetown
Boys» ագարակատան, Սէտարվէյլ
(Cedarvale Park)-ի մէջ գործադրուե-
ցան Ապրիլեան Եղեռնի 100-ամ-
եակի յայտագիր մը:
Ներկայ էին Ս. Երրորդութիւն
Հայց. Առաք. Եկեղեցւոյ հովիւ Արժ.
Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան, Մի-
սիսոկայի Ս. Վարդան Հայց. Առաք.
Եկեղեցւոյ հովիւ Արժ. Տ. Միւռոն
Քհնյ. Սարգիսեան, «Halton Hills»-ի
քաղաքապետ Ռիգ Պօննէթթ, քա-
ղաքապետարանի անդամներ եւ
Շաբաթօրեայ Վարժարանի Տնօրէն-
ներ ու պատասխանատուներ, ծնող-
ներ եւ հայորդիներ մօտ 350 հոգի:
Հանդիսութիւնը սկսաւ Գանա-
տայի եւ Հայաստանի քայլերգներով,
որմէ վերջ Ճօյ Ատուրեան (թոռնու-
հին George Town Boys- ի երեխա-
ներէն Փօլ Ատուրեանի) զետեղեց
ծաղկեպսակ մը, նահատակներու
յիշատակին, ու Հալթըն Բիլ հայ-
կական շաբաթօրեայ վարժարանի
աշակերտները երգեցին Տէրունա-
կան աղօթքը:
Իր բացման խօսքին մէջ Ս. Սա-
հակ-Ս. Մեսրոպ Շաբաթօրեայ վար-
ժարանի տնօրէնուհի դոկտ. Արփի
Փանոսեան, ըսաւ թէ այսօր հաւաք-
ւած ենք միասնաբար յարգելու մեր
մէկ ու կէս միլիոն նահատակներու
յիշատակը, շնորհակալութիւն յայտ-
նեց Գանատայի կառավարութեան
ընդհանրապէս նաեւ «George
Town» շրջանի յատկապէս, որոնք
հիւրընկալեցին 109 հայ որբեր եւ
առիթ ընծայեցին սկսելու նոր
կեանք մը. յաղթահարեցին դժուա-
րութիւններ եւ պահեցին իրենց
ինքնութիւնը որպէս հայ: Շնորհա-
կալութիւն յայտնեց Գանատայի
խորհրդարանին, որոնք ընդունած
են 587 առաջարկը հռչակելով
Ապրիլ ամիսը «Genocide Remem-
brance, condemnation and Preven-
tion Month in Canada» եւ հռչակե-
ցին Ապրիլ 24-ը Հայոց Ցեղասպա-
նութեան օր:
Յաջորդաբար իրենց ողջոյնի
խօսքերով ելոյթ ունեցան Հալթըն
Հիլզ-ի քաղաքապետ Ռիգ Պօն-
նէթ, Հայոց Ցեղասպանութեան եւ
George Town որբերու պատմու-
թեան հեղինակ Մարթա Ագրիբաչ,
Պոպ Ատուրեան «զաւակը հ ա յ
որբերէն Փօլ Ատուրեանի». Շարու-
նակելով աշակերտական յայտա-
գիրը, Հայ Կաթողիկէ Ս. Գրիգոր
Լուսաւորիչ Շաբաթօրեայ վարժա-
րանի աշակերտուհիներէն Կարնի
Գաֆէսեան, կարդաց հատուածներ
Զապէլ Եսայեանի գրութիւններէն,
իսկ նոյն վարժարանէն Արազ Թօքճ-
եան, ջութակի վրայ նուագեց Կոմի-
տասի «Կռունկ»ը, Շաբաթօրեայ
վարժարաններու աշակերտները
հանդէս եկան, խմբերգով արտասա-
նութեամբ:
Փակման խօսքը կատարեց Արժ.
Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ. Զարգարեան,
շնորհակալութիւն յայտնեց Հալթըն
Հիլզի քաղաքապետին եւ հիւրերուն
որոնք եկած էին միասնաբար ոգե-
կոչելու Հայոց Ցեղասպանութեան
100-ամեակը, շնորհաւորեց Շաբա-
թօրեայ վարժարաններու տնօրէ-
նութիւնն եւ ուսուցչական կազմը
որոնք հայ մատղաշ սերունդին կը
ջամբեն մայրենի լեզուն եւ հայոց
պատմութիւնը շարունակելով իր
խօսքը ըսաւ թէ Հինգշաբթի 23,
2015-ին Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի
մ էջ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ցա ւ մ ե ր ն ա հ ա -
տակներու սրբադասման հոգեպա-
րար արարողութիւնը, յետ այսու
պիտի չաղօթենք նահատակներու
հոգիներու համար, այլ պիտի աղօ-
թենք իրենց միջնորդութիւնը խընդ-
րելով, մեր պահանջատիրութեան
արդար դատին համար:
Դոկտ. Արփի Փանոսեան յանուն
վարժարաններու տնօրէնութեան
յիշատակի նուէրներ յանձնեց քա-
ղաքապետ Ռիգ Պօննէթի եւ Մար-
թա Սգրիբաչի. հանդիսութիւնը իր
աւարտին հասաւ կ. Ե. Ժամը 11.00-
ին Արժ. Տ. Զարեհ Ա. Քհնյ. եւ Արժ.
Տ. Միւռոն Քհնյ. հայրերուն կողմէ
արտասանած Սրբոց բարեխօսութ-
եան աղօթքով եւ միաբերան երգուած
Տէրունական աղօթքով:
Ներկաները գոհունակ մեկնեցան,
յարգած ըլլալով յիշատակը մեր մէկ
ու կէս միլիոն նահատակները:
4 • ABAKA • LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015
Յարութիւն Դերձակեան
Հայկական ցեղասպանութեան Հարիւր Ամեա-
կի Գանատայի Մարմնին կողմէ Թորոնթօ «Roy
Thomson Hall» ի շքեղ ու ընդարձակ համերգա-
սրահին մէջ 22 Ապրիլ 2015 Չորեքշաբթի երեկոյ
«Ararat-Music of Armenia» բնաբանով «Թորոն-
թօ Սիմֆոնի նուագախումբ» ի մասնակցու-
թեամբ եւ յայտնի խմբավար՝ Փիթըր Ունճեանի
մականին ներքեւ տեղի ունեցող համերգը ամ-
բողջութեամբ նուիրուած էր հայ երաժշտութեան։
Շատ ուրախալի երեւոյթ էր տեսնել գաղութի
բոլոր հայերը համախմբուած եւ մէկ սիրտ եղած,
գրաւած էին սրահին 2600 աթոռները։ Այս կա-
րեւոր ձեռնարկին տոմսերը արդէն իսկ սպառած
էին ամիսներ առաջ ։
Խմբավար Փիթըր Ունճեան որ Պոլսահայ հօր
մը զաւակն է, ծնած է Թորոնթօ, 11 տարիներէ ի
վեր ստանձնած է Թորոնթօ Սիմֆոնի Նուագա-
խումբի ղեկավարութիւնը եւ այսօր զայն հաս-
ցուցած է ամենաբարձր մակարդակի։ Ան իր
բացման խօսքին մէջ մասնաւորաբար անդրա-
դարձաւ, թէ այս օրուայ ելոյթին գաղափարը
քաջածանօթ ֆիլմի բեմադրիչ՝ Ատոմ Էկոյեանի
կողմէ յղացուած էր։
Յայտագիրը սկսաւ աշխարհահռչակ մեր
սիրելի օփերայի երգչուհի սոփրանօ Իզապէլ
Պայրագտարեանի կողմէ, որ ան գեղեցկօրէն ու
ապրումով մեկնաբանեց Կոմիտասի «Անտունի»,
«Ծիրանի Ծառ» եւ «Շողեր Ջան» ժողովուր-
դական երգերը։ Այս երգերուն նուագախումբի
համար կ ա ր գա ւ ո ր ո ւ մ ը կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ էր ի ր
ամուսնոյն նոյնքան ծանօթ, շատ մը կարողու-
թիւններով օժտուած դաշնակահար, երգահան
Սերուժ Գրաճեանի կողմէ, որ իրեն դաշնակով
կ՛ընկերակցէր։
Ապա բեմ բարձրանալով նուագախումբին հետ
ելոյթ ունեցաւ տաղանդաւոր ջութակահար՝
Սերկ էյ Խ ա չա տ ո ւ ր ե ա ն , ո ր ի ր ե ր ի տ ա ս ա ր դ
տարիքին մասնակցած է զանազան երաժշտա-
կան փ ա ռա տ օն ե ր ո ւ խ լե լո վ ա ռա ջ ն ո ւ թ ե ա ն
մրցանակներ։ Ան հիանալի կերպով մեկնաբանեց
Արամ Խաչատուրեանի «Violin Concerto in D
Minor » կ տ ո ր ը ա ր ժա ն ա ցա ւ ն ե ր կ ա ն ե ր ո ւ ն
Շար. էջ 15
Օնթարիոյի շրջանի չորս Շաբաթօրեայ վարժարաններու,
ոգեկոչում Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեակի առթիւ
ՏԱՂԱՆԴԱՒՈՐ ՀԱՅ ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹԵԱՄԲ 1915-Ի
ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐՈՒ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ԲԱՑԱՌԻԿ ՀԱՄԵՐԳ՝ ԹՈՐՈՆԹՈՅԻ ՄԷՋ

5. LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015 • ABAKA • 5
Անցեալ Ուրբաթ՝ Ապրիլ 24-ին,
Արդարութեան քայլարշաւէն առաջ,
Փոքրիկ Հայաստանի մէջ բացումը
կատարուեցաւ Հայոց Ցեղասպա-
նութեան Յիշատակի հրապարա-
կին:
Բացման հանդիսութեան ներկա-
ներու շարքին էին Միացեալ Նա-
հանգներու Ներկայացուցիչներու
տան անդամ, քոնկրեսական Էտըմ
Շիֆ, քալիֆորնիա նահանգի Ներ-
կ այա ց ուց իչներու տան անդամ
Ատրին Նազարեան, ԼոսԱնճելըսի
ք ա ղ ա ք ա պ ե տ ա կ ա ն խ ո ր հ ո ւ ր դ ի
անդամներ Փօլ Գրիգորեան, Թամ
Լըպենճ, Փօլ քորեթց, Յիշատակի
հրապարակի ծրագիրի հեղինակ
Միչ Օֆերըլ, քալիֆորնիոյ նահան-
գային Ծերակոյտի անդամութեան
թեկնածու Անթընի Փորթանթինօ,
Հայ կաթողիկէ եկեղեցւոյ թեմի
առաջնորդ Միքայէլ եպս. Մուրատ-
եան, Հոլիվուտի Սուրբ Կարապետ
եկեղեցւոյ հովիւ Վիգէն Ա. քհնյ.
Վասիլեան:
Ելոյթ ունեցան ներկայ քաղաքա-
կան գործիչները՝ անդրադառնալով
Հայոց Ցեղասպանութեան հարիւ-
րամեակին եւ շրջանի հայութեան
կարեւոր ներդրումին՝ քաղաքի ըն-
կերային եւ մշակութային կեանքին
մէջ:
Փոքրիկ Հայաստանի մէջ Հայոց Ցեղասպանութեան Յիշատակի
հրապարակի բացումը կատարուեցաւ
ԼՈւրԵր Նիւ ԵՈրքԷՆ
ԱՄԲՈՂՋՈւԹԵԱՄԲ ԽԱՉԱՏՈւրԵԱՆ
|AKOB WARDIWAÂ:AN
Ապրիլ 24-ի նախօրէին ցոյց տա´լ մշակութային մեր արժէքները. այս էր
այսօրուան խորհուրդը։ Երաժշտութեան մէջ, յետ եղեռնեան տարիներուն,
այդ մեծագոյն երաժիշտը անշուշտ որ պիտի ըլլար Արամ Խաչատուրեանը
(1903-1978)։ Անոր մեծութիւնը չսահմանափակուեցաւ հայութեան
շրջանակէն ներս միայն, այլ ան արդէն մեծագոյն յօրինողներէն մին նկատ-
ւեցաւ բովանդակ Խորհրդային Միութեան երաժշտական աշխարհէն
ներս եւ անկասկած քաջածանօթ հեղինակութիւն մը` աշխարհի բեմերուն
վրայ։
Ապրիլ 19, 2015, Կիրակի օր Մենհեթըն Երաժշտական Դպրոցի «Կրին-
ֆիլտ»սրահը լեցուն էր որքան հայ երաժշտութեան երկրպագուներով,
նոյնքա´ն ալ`օտարներով ու դաշնակահարուհիին ուսանողներով, որոնք
եկած էին լսելու Խաչատուրեանի գործերը, բայց նաեւ` ունկնդրելու Կա-
րինէ Պօղոսեանի դաշնակով հրամցուցած մեկնաբանութիւնը։
Կարինէն արդէն ինքզինք պարտադրած անուն մը դարձած է Նիւ Եորքի
երաժշտական կեանքէն ներս։ Անոր այլազան համերգները, տարուէ տարի,
յաւելեալ որակ մը կ’աւելցնեն արուեստագիտուհիին այլապէս հարուստ
համերգային յայտագիրներուն վրայ։ Յաճախ գրած ենք իր ելոյթներուն
մասին, տալով` կենսագրական իր գիծերը։ Երեւան ծնած ու յաճախած
Կոմիտասի անուան երաժշտանոցը արժանացած է մրցանակներու եւ
կրթաթոշակներու եւ կրցած է իր բարձրագոյն ուսումը շարունակել
Ամերիկայի զանազան մեծ ոստաններու երաժշտական դպրոցներու մէջ,
արժանանալով նոր պարգեւներու։ Արդէն դաշնակի ուսուցչուհի է նոյն այդ
վարժարանէն ներս։
Յայտագիրը սկսաւ Դպրոցի տնօրէնին` Դոկտ. Ճէյմզ Կենտըրի բացման
խօսքով ու ապա ՄԱԿ-ի մօտ Հ Հ մ շ տ ա կ ա ն ն ե ր կ ա յա ցո ւ ցչո ւ թ ե ա ն
դիւանագէտներէն Տիգրան Սամուէլեան ծանրացաւ խորհրդահայ երա-
ժիշտ Արամ Խաչատրեանի կեանքին ու գործին մասին։ Ան մասնաւորապէս
յիշեց Խորհրդային Հայաստանի քայլերգին Խաչատուրեանի հեղինակու-
թեան մասին, շեշտելով թէ ան մեծապէս սիրուեցաւ ու ընդունուեցաւ այդ
համայն հայութեան կողմէ, որպէս լուրջ ստեղծագործութիւն մը վայել մեր
մշակութային վարկին։
Կարինէին կողմէ Ներկայացուած յայտագիրը ունէր երկու բաժին. առա-
ջինով` ան ներկայացուց հեղինակին Սփարթաքուս պալէտէն Ատաժիօն,
ապա` բանաստեղծութիւն գողտրիկ կտորը մը դաշնակի համար յօրինուած
(1927), երկու կտոր դաշնակի մենանուագի` Վալս Գափրիս եւ Թանզ, ապա`
Մասքըրատէն (1944) Նոքթիւրն եւ Ռոմանս եւ վերջապէս ծանօթ Թո-
քաթան։ (1932)։
Յայտագրին երկրորդ բաժինով Կարինէն հանդէս եկաւ ծանօթ Գայանէի
Օրօրով եւ վերջապէս շատ յայտնի դաշնակի Սոնաթայով (1961) Allegro
vivace, Andante tranquillo, Allegro assai։ Կարինէի մեկնաբանութիւնը
առաջին պահէն դրոշմեց հանդիսատեսին եւ գրաւեց ամբողջական
ուշադրութիւնը։ Դժուարին ստեղծագործութիւն մը, որ լաւագոյնս տրուե-
ցաւ դաշնակահարուհիին կողմէ։
Ցեղասպանութեան դարադարձի նախամուտին այս յայտագիրը նուէրն
էր իր ամբողջական Խաչատուրեանի յայտագրով, ցոյց տալու երաժշտա-
կան աշխարհին թէ կը մնայ մնայուն մեծութիւնը տաղանդին, հակառակ
այդ ծանր արհաւիրքին։ Կոմիտասով կը ներշնչուինք եւ Խաչատուրեանով
կը հպարտանանք։
Ապրիլ 25-ին Գահիրէի Գալուստեան – Նու-
պարեան ազգային վարժարանի «Արցախ»
երգչախումբը յաղթանակ տարած է Եգիպ-
տոսի դպրոցական տաղանդներու ամենամեծ
մրցոյթին` Uptown Stars Schools’ Talent
Show-ին` գրաւելով առաջին տեղը: Մրցոյթին
կը մասնակցէին 35 դպրոցներ: Այս մասին կը
հաղորդէ «Հայերն այսօրը»-ը: Մրցոյթի եզրա-
փակիչ փուլ անցած են 300 համարներէ 35-ը,
որոնցմէ 5-ը կը ներկայացնէին Գալուստ-
եան–Նուպարեան ազգային վարժարանը:
«Արցախ» երգչախումբը ներկայացուցած է
Կոմիտասի «Էսօր Ուրբաթ Է», «Երեւան Բաղ
եմ Առել» եւ Տալիտայի «Ահսան Նաս» (արա-
բերէն) երգերը: Մրցոյթի աւարտին ժիւրիի
որոշմամբ յաղթած է «Արցախ» երգչախումբը`
մէկ անգամ եւս հնչեցնելով Հայաստան
անունը եւ ծածանելով մեր Եռագոյնը: Այս
ամէնով փաստուեցաւ, որ նոյնիսկ 100 տարի
անց հայերը կը շարունակեն ապրիլ եւ գո-
յատեւել` Սփիւռքի մէջ բարձր պահելով հայու
անունը:
Ամենամեայ այս մրցոյթը երրորդ ան-
գամ կ’իրականացուի եւ հարկ է նշել, որ
հազարաւոր աշակերտներ ունեցող միջազ-
գային հեղինակաւոր դպրոցներուն հետ
մրցող Գահիրէի միակ հայկական դպրոցը, որ
մօտ 120 աշակերտ ունի, արդէն երկրորդ
անգամն է, որ կ’արժանանայ յաղթականի
դափնեպսակին:
Նշենք նաեւ, որ «Արցախ» երգչախումբի
ղեկավարը Միհրան Ղազելեանն է:
Թուրքիոյ մէջ Հայոց
Ցեղասպանութեան մասին
աւելի շատ գրած են քան
Կալիփոլիի մասին
Թրքական լրատուամիջոցներու ուսումնասիրու-
թեան եւ մետիա վերլուծութեան կեդրոնի (PRNet)
ուսումնասիրութիւնները ցոյց տուած են, որ Ապրիլ 20-
էն 26 թրքական լրատուամիջոցներու մէջ աւելի շատ
գրած են Հայոց Ցեղասպանութեան մասին, քան Կա-
լիփոլիի ճակատամարտի 100-ամեակի: Այս մասին կը
հաղորդէ News.am–ը:
Յիշեալ ժամանակահատուածին ամենաշատ գրուած
լուրերու նիւթը եղած է երեխաներու պաշտպանութեան
օրուան հետ կապուած հրապարակումները, որոնց
թիւը կազմած է 6728:
Յաջորդ ամենաշատ գրուած նիւթը եղած է Հայոց
ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին հետ կապուած
հրապարակումները` 2404, որուն հետեւած է Կալի-
փոլիի ճակատամարտի 100-ամեակի նուիրուած հրա-
պարակումները` 2036 հրապարակումով:
Գահիրէի «Արցախ» երգչախումբը`
առաջին մրցանակակիր

6. 6 • ABAKA • LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015
ԱրմենԱկԱն կուսԱկցութեԱն 130-ԱմեԱկին եւ
ցեղԱսպԱնութեԱն ՀԱրիւրԱմեԱկին Առիթներով
կԸ պԱՏրԱսՏուի ռԱմկԱվԱր ԱԶԱՏԱկԱն
կուսԱկցութեԱն ՀԱմԱպԱրՓԱկ ՀԱՏորԱՇԱրԸ
ԴոկՏ. նուպԱր պԷրպԷրեԱն
Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան
համապարփակ պատմութիւնը` առաւելագոյն
մանրամասնութեամբ գրի առնել կարենալու
համար նախապայման է որ` այդ հսկայական աշ-
խատասիրութեան նուիրեալը առաջին հերթին
գիտակցած ըլլայ մեր կազմակերպութեան բարդ
բնոյթին. կ’ակնարկենք այն իրողութեան որ` մեր
Կուսակցութիւնն ու զայն բաղկացուցած կազմա-
կերպութիւնները ամբողջական ուսումնասի-
րութեան ենթարկելու պահանջը յստակօրէն
պարզուած ըլլայ այդպիսի համակ նուիրումով
ներկայացող անձին։
Ահա´ այդպիսի անձ մըն է Յակոբ Վարդիվառ-
եանը, որ այս պատմական տարուան ընթացքին
ուշադրութիւն կը գրաւէ ոչ թէ լոկ գիրք հրատա-
րակած ըլլալով, այլ` անզուգական հատորաշար
մը լոյս ընծայելու տպաւորիչ խոստումով մը,
խորապէս գիտակցելով իր կատարելիք աշխա-
տանքին անծայրածիր բովանդակութեան։
Եւ արդ էն մեր գր աս եղանին վրայ է այդ
աննման գործին առաջին հատորը, «Մեծ Երազի
ճամբուն ուղեւորները եւ համապարփակ պատ-
մութիւն Ռամկավար Ազատական Կուսակցու-
թեան» գրաւիչ խորագրով, ուր ժամանակագ-
րական կարգով տեղ կը տրուի Ռ.Ա.Կ.-ը բաղկա-
ցուցած Արմենական եւ Հայ Ժողովրդական Կու-
սակցութիւններուն, որոնցմէ եւ որոնցմով բար-
գաւաճելով` ստեղծուեցաւ կորիզը մեր կազմա-
կերպութեան, որ ամբողջ իր գոյութեան ընթաց-
քին` հաւատարիմ մնացած է իր անգիր ոսկեզօծ
իտէալին – հայութեան գերագոյն շահերուն
անսպառ հետապնդումը, հեռու ամէն տեսակ
արկածախնդրութիւններէ եւ հատուածապաշ-
տական նկրտումներէ եւ վարակումէ։
Այս հատորին յառաջաբանը գրած է գիրքին
հրատարակիչը` «Մայրենի» հաստատութեան
տէր եւ տնօրէն, իր սերունդի ամենացայտուն
ներկայացուցիչներէն` Դոկտ. Վաչէ Ղազարեանը,
օրինակելի յառաջաբան, ուր ի միջի այլոց ան կը
նկատէ թէ` մեր կեդրոնական մարմինները
«բաւարար լրջութեամբ եւ հետեւողութեամբ չեն
մօտեցած արխիւային նիւթերուն կեդրոնացման
աշխատանքին», ինչ որ անտարակոյս դժուա-
րացուցած է Վարդիվառեանի նախաձեռնութեան
աշխատանքը ինչպէս նաեւ առ այդ կատարուած
անվերջանալի պրպտումները։
Այս տեսակէտը, ճշմարտութեան որոշ բաժին
մը ունենալով հանդերձ, ըստ մեր գիտութեան եւ
երկարատեւ փորձառութեան պէտք է հաստատել
թէ` մեր իրերայաջորդ ղեկավարները, առանց
բացառութեան, Եգիպտոսէն Լիբանան, Ֆրան-
սայէն Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ, միշտ
ալ մեր տոկուն մամուլի կողքին, մեր համա-
պարփակ պատմութիւնն ալ կեդրոնացնելու
անհրաժեշտութիւնը չեն վրիպեցուցած իրենց
հանապազօրեայ ուշադրութենէն, արժանաւոր
ձեռնհաս գաղափարակիցներու վստահելով այդ
նուիրական պարտականութիւնը, բայց եւ այն-
պէս, աւաղ, առանց արդիւնաւորութեան։
Յառաջաբանին կից կը տեսնենք հեղինակին
անկեղծ խոստովանութիւնը, թէ` իր կատարածը
սրբազան պարտականութիւն մըն է իրեն համար։
Պրպտելու, հաւաքելու եւ դասաւորելու նոյնիսկ
բնազդային ոյժ մը զինք համագրաւած է, չմոռ-
նալով միաժամանակ իր շնորհակալութեան
խօսքը յայտնել բոլոր անոնց – եւ առաջին հեր-
թին` Դոկտ. Ղազարեանին – որոնց խրախոյսով
եւ օգնութեամբ ան այսօր ի վիճակի կը զգայ ինք-
զինք թողլքուած այս էական ծրագիրն իրա-
կանացնելու։
Լիայոյս ենք որ այս գիրքը եւ հետզհետէ լոյս
տեսնելիք յաջորդ հատորները պիտի տեղ գրա-
ւեն ամէն հայ տունէ ներս, անոնց պարունակե-
լիք բիւրաւոր կենսուսոյց ծանօթութիւններով
ճանչցնելով եւ առաւել սիրցնելով Սփիւռքա-
հայութեան ու Հայաստանին մեր քաղաքական
կազմակերպութիւնը` Ռամկավար Ազատական
Կուսակցութիւնը, որ իր չափաւորութեան ջա-
տագո վ կ ե ն ս ո ւ ր ա խ քա ղ ա քա կ ա ն ո ւ թ ե ա մ բ ,
ապահովութեան, բարգաւաճման եւ արժանա-
ւորութեան մշտավառ իրականութիւնը ցոլացու-
ցած է ամէն հայահոծ գաղութէ ներս, ուր ան ի
վիճակի եղած է ինքզինք լաւագոյնս արժեցնելու։
Լիայոյս ենք նաեւ որ` Յակոբ Վարդիվառեան,
իր ինքնակոչ ու կենսատեւ առաքելութիւնն ան-
յապաղ, ըստ կարելւոյն արագընթաց թափով
հետապնդելով, շատերու ենթադրած ժամկէտէն
առաջ պիտի ամբողջացնէ այս ազգապահպան
եւ ա զգա պ ա ր ծա ն ք ա շ խ ա տ ա ս ի ր ո ւ թ ի ւ ն ը ։
Սրտանց կը մաղթենք իրեն անսպառ ոյժ, մշտա-
նորոգ կորով եւ յաջողութիւն։
Պոստոն
Եւրոպական կուսակցութիւնը ՄԱԿ երկիրներուն
Լեռնային Ղարաբաղը ճանչնալու կոչ կ՛ընէ
Եւրոխորհրդարանի «Եւրոպա-
կան ազատ դաշինք» կուսակցու-
թիւնը ՄԱԿ երկիրներուն կոչ կ՛ընէ
ճանչնալու Լեռնային Ղարաբաղի
Հանրապետութիւնը:
Յայտարարութիւնը ընդունուած
է Ապրիլ 16-18-ը Գերմանիոյ Լու-
ժիցա համայնքի Բաութցեն քա-
ղաքին մէջ կայացած ամէնամեայ
վեհաժողովի ժամանակ: Գլխաւոր
ասամպլէան ընդունած է Լուժիցայի
դաշինքը, Լուժիցայի սերբերու շա-
հերը ներկայացնող EFA կուսակ-
ցութեան անդամը: Յայտարարու-
թեան մէջ կը նշուի, որ Լուժիցայի
սերբերը կը ցանկանան պահպանել
իրենց մշակոյթն ու լեզուն: Յայ-
տարարութիւնը կ՛ընէ.
«Եւրոպայէն դուրս EFA-ն կը նկա-
տէ անկայունութեան աճ, յատկա-
պէս Միջին Արեւելքի մէջ: Մեկնելով
Առաջին Համաշխարհային պատե-
րազմի եւ Հայոց Ցեղասպանութեան
100-ամեայ յիշողութեան դասերէն,
EFA-ն կոչ կ՛ընէ կառավարութիւննե-
րուն եւ կազմակերպութեան ամէն
հնարաւոր միջոցով կանխել բռնու-
թիւնը քաղաքական եւ ընկերային
խնդիրները լուծելու համար: Պատե-
րազմն ու էթնիկ զտումները այլեւս
երբեք պէտք չէ կրկնուին: Ուստի
EFA-ն յատուկ ուշադրութիւն կը
հրաւիրէ համահայկական հռչա-
կագրի վրայ»:
«EFA-ն կոչ կ՛ընէ ՄԱԿ երկիրնե-
րուն, ժողովրդավարութեան, ազա-
տութեան, արդարութեան եւ խա-
ղաղութեան սկզբունքներուն հա-
մապատասխան, ճանչնալու Լեռ-
նային Ղարաբաղը` որպէս անկախ
պետութիւն: Լեռնային Ղարաբաղի
հարցը EFA-ի համար առանցքային
կարեւորութիւն ունի: Մենք չենք
ցանկանար միայն պաշտպանել
պետութեան մէջ ինքնորոշման
իրաւունքը, այլ նաեւ աջակցիլ այդ
ինքնորոշման արդիւնքով յառա-
ջացած նոր պետութիւններուն:
«EFA-ն ջանքեր կը գործադրէ այդ
«չճանչցուած, սակայն տէ ֆաքթօ
անկախ պետութիւններուն» օգնե-
լու համար եւ յոյս ունի աւելի լաւ
հասկնալու, թէ ինչպէս կը գործէ
«Տէ ֆաքթօ» անկախ պետութեան
իշխող կուսակցութիւնը»:
Վեհաժողովին մասնակցած է ԼՂՀ
ներկայացուցիչ, Ղարաբաղի խոր-
հըրդարանի ղեկավար Աշոտ Ղուլ-
եանը: Լիագումար նիստի ընթաց-
քին ան ներկայացուցած է Արցախի
ժողովրդավարական կուսակցու-
թեան գործունէութիւնը եւ անոր
յառաջիկայ ծրագիրները: Յաջոր-
դած քուէարկութեան ընթացքին
Արցախի ժողովրդավարական կու-
սակցութիւնը ընկերակցութեան ան-
դամի իրաւու նքներով միաձայն
ընդունուած է EFA-ի կազմին մէջ:
Բանաձեւը կը շարունակէ .
«EFA-ն Գլխաւոր ասամպլէայի
ընթացքին քննարկած է Եւրոմիու-
թեան մէջ ազգերու եւ մշակոյթ-
ներու ինքնորոշման գործընթացը
այն ժամանակ, երբ Եւրօ յանձ-
նաժողովը ետ կը մնայ լեզուական
բազմազանութեան եւ ազգային
փոքրամասնութիւններու նկատ-
մամբ յարգանքի ու ազգերու ժողո-
վըրդավարական կամքի հարցով: Ի
տարբերութիւն իր նախորդներուն,
որոնք սովորաբար կը համաձայ-
նէին հանդիպելու մեր կուսա կ -
ցութեան ներկայացուցիչներուն
հետ, Եւրօ յանձնաժողովի ներկայիս
նախագահ Իւնկերը ընդունելու-
թեան համար ժամանակ չի գտներ:
Ամբողջ Եւրոպայի մէջ մենք կ ը
տեսնենք ու կը զգանք կեդրոնաձիգ
միտումներու նախադէպը: Եւրո-
պան ետ կը գլորուի, եւ ատիկա կը
սպառնայ անոր ապագային: EFA-ն
կը ցանկանայ վերածնիլ եւրոպա-
կան ուժաբանութիւնը եւ տրամա-
բանութիւնը` յարգելով մար դ ո ց
իրաւունքներն ու բազմազանու-
թիւնը, որոնք Եւրոմիութեան նա-
խագիծի անկիւնաքարերն են»:
2015-ին Քաթալոնիոյ համար
պատմական պիտի ըլլայ. այնտեղ
ընտրութիւններ պիտի կայանան,
որոնք հնարաւորութիւն պիտի տան
ազգին քուէարկելու իրենց անկա-
խ ո ւ թ ե ա ն ե ւ ԵՄ կ ա զմ ի ն մ էջ
ընդգրկուելու համար: Եւրոմիու-
թեան ստեղծման պահէն Եւրոպան
առաջին անգամ պէտք է ընդունի
նոր պետութիւններ: Անհրաժեշտ
է դ էմ ա ռ դ էմ դ ո ւ ր ս գա լ ա յդ
խնդրին: Քաթալոնցիներու բաղձալի
ցանկութեան հանդէպ պէտք է յար-
գանք ցուցաբերուի:
Եւրոպայի մէջ մարդու իրաւունք-
ներու հանդէպ յարգանք պէտք է
դրսեւորուէ նաեւ Ֆրանսայի մէջ:
Փարիզը կ՛արգելափակէ բարեփո-
խումները, որոնց օգտին ձայներու
մեծամասնութեամբ կը քուէարկէ
Քորսիքայի խորհրդարանը, ինչպէս
ն ա ե ւ չե ղ ե ա լ կ ը հ ա մ ա ր է Օքս ի -
թանիոյ, Սավոյի, Պասքերի երկրի եւ
Քաթալոնիոյ, Էլզասի տարածաշըր-
ջաններու լիազօրութիւնները եւ կը
հրաժարուի վերամիաւորել Պրե-
թանի 5 պատմական շրջանները:

7. LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015 • ABAKA • 7
S E C T I O N F R A N Ç A I S E
LUNDI 11 MAI 2015
Dans une entrevue accordée à
Euronews, le président arménien
Serge Sargissian estime qu’un change-
ment de position de la part d’Ankara
permettrait de rétablir les relations
diplomatiques entre les deux pays.
« Sans aucun doute, la reconnais-
sance du génocide par les Turcs est le
chemin le plus court vers la réconci-
liation de nos nations. C’est ma
conviction profonde : s’ils le font, et
s’ils le font sincèrement, dans un
court laps de temps, nos relations, je
veux dire les relations entre les
nations arméniennes et turques,
seraient rétablies à un niveau très
élevé. »
À l’approche des commémorations,
le gouvernement turc d’Ahmet
Davuto lu a émis un communiqué dans
lequel il dit présenter ses « condo-
léances » aux descendants des vic-
times. Ankara dit aussi partager la
souffrance des Arméniens.
Serge Sargissian a déclaré : « Les
évènements que vont commémorer les
victimes du génocide contiennent en
eux-mêmes quelques messages. Le pre-
mier est le message du souvenir. Nous
pensons que les crimes contre l’huma-
nité n’ont aucune prescription. Et ils
ne peuvent être oubliés avec le temps
qui passe. Le deuxième message, c’est
le message de gratitude, qui est direc-
tement liée au souvenir. La gratitude
envers les individus, organisations et
nations qui, au moment le plus difficile
pour nous, ont su parler et ont tendu
une main, pour aider notre peuple à
survivre. Le troisième message est un
mélange des deux : il faut prévenir et
empêcher la répétition de tels crimes.
Il est de notre devoir d’identifier et de
dénoncer les tendances qui peuvent
demain provoquer ce type de crime. Il
est nécessaire de lutter contre ces phé-
nomènes, pour empêcher à l’avenir
d’autres génocides, pour que d’autres
crimes contre l’humanité ne se repro-
duisent. Enfin un message général :
c’est le message de la renaissance de
notre nation. Nous disons que, cette
fois encore, ceux qui nous voulaient
du mal n’ont pas réussi à nous effacer
de la terre.
Parlant des perspectives de réconci-
liation, Serge Sargissian a déclaré:
« En tant que président de la
République d’Arménie, j’ai essayé deux
fois d’engager cette voie. Et avant moi,
les deux présidents qui m’ont précédé
ont essayé eux aussi. Au début, nous
avons déclaré notre volonté d‘établir
des relations diplomatiques avec la
Turquie, sans conditions préalables.
Après, les deux parties auraient pu dis-
cuter et traiter toutes les questions. La
deuxième tentative a été faite à la
veille du centenaire du génocide armé-
nien. Il y a plusieurs mois, j’ai envoyé
une lettre au président de la Turquie.
Cette lettre a été livrée en personne
par notre ministre des Affaires étran-
gères, ce n‘était pas seulement une
action médiatisée. Et par cette lettre,
je l’ai invité à participer aux évène-
ments du 24 avril, et d’exprimer
conjointement des condoléances pour
commémorer toutes les victimes. Mais
les autorités turques ont décidé, pour
le 24 avril, le jour même de notre sou-
venir du génocide, ils ont décidé de
commémorer la bataille des
Dardanelles, (Gallipoli). »
Ces derniers jours, les autorités
turques ont exprimé leur colère, avec
des déclarations virulentes et très
rudes, après la déclaration du pape, et
la résolution votée par le Parlement
européen, le président arménien a
répondu : « Pour nous, ces déclara-
tions, et ces réactions de la partie
turque, étaient de toute façon atten-
dues. Nous avons toujours vu et enten-
du leur posture négationniste. A
chaque fois, ils ont renouvelé leur
boite à outils du déni. En ce qui
concerne la déclaration du pape, je
crois qu’elle était appropriée. Vous
savez, je crois qu’un monde sans
aucun crime contre l’humanité peut
être atteint, grâce à l’action de
quelques personnes fortes. Le Pape est
un grand dirigeant, juste et qui dit la
vérité.
Le président a ajouté : « Sans aucun
doute, la reconnaissance du génocide
par les Turcs est le chemin le plus
court vers la réconciliation de nos
nations. C’est ma conviction profonde
: s’ils le font, et s’ils le font sincère-
ment, dans une courte période de
temps, nos relations, je veux dire les
relations entre les nations arménienne
et turque, seraient rétablies à un
niveau très élevé.
Quant à la proposition de la Turquie
de mettre en place une commission
d’historiens, le président Sargissian a
déclaré : « Tout d’abord, cela ne s’est
jamais vu. Il est inexact de penser que
des historiens puissent s’assoir autour
d’une table pour prendre une décision
commune, et régler un différend une
fois pour toute. C’est le premier point.
Deuxièmement, je ne peux pas imagi-
ner comment une telle commission
fonctionnerait, puisque les historiens
turcs seraient sous la pression de la
société et des autorités turques, et les
historiens arméniens seraient sous la
pression de la société et des autorités
arméniennes. Mais même cela, ce
n’est pas l’argument le plus impor-
tant.
L’essentiel, c’est que les structures
spécialisées, les pays qui possèdent les
plus grandes archives sur cette ques-
tion, n’ont aucun doute. Je reviens à
nouveau sur le Vatican: n’est-ce pas le
Vatican l’un des pays les mieux infor-
més sur les évènements de la Première
Guerre mondiale ? Le Vatican subit-il
une pénurie d’historiens bien formés ?
Pour nous, une telle proposition est en
elle-même une insulte, car elle remet
en question le fait même et la véracité
du génocide arménien. À la fin d’une
seule journée, ce que les historiens
savent très bien, combien de per-
sonnes sont mortes ? Y a t-il une diffé-
rence si importante entre 1 million et
demi, et 1 million 449 000 tués ? »
Serge Sargissian : « La reconnaissance
du génocide par les Turcs est le
chemin le plus court vers la
réconciliation »
Le Canada n’oubliera jamais
le génocide arménien,
promet Jason Kenney
Le ministre de la Défense et du
Multiculturalisme, Jason Kenney, a
déclaré à une foule de Canadiens d’ori-
gine arménienne réunis sur la colline
du Parlement, le 24 avril, que le
Canada n’oublierait jamais le « génoci-
de » des Arméniens perpétré par
l’Empire ottoman.
Des centaines d’Arméniens s’étaient
rassemblés à Ottawa pour souligner le
100e anniversaire du massacre des
Arméniens lors de la Première Guerre
mondiale. Ils étaient séparés par des
barricades d’un groupe de manifes-
tants turcs massés à l’ouest du parle-
ment. La déclaration du ministre cana-
dien pourrait susciter la colère d’un de
ses alliés de l’OTAN, la Turquie, qui
refuse de reconnaître que ses ancêtres
ottomans pourraient avoir commis un
génocide. Le massacre des Arméniens
aurait causé la mort de 1,5 million
d’entre eux.
M. Kenney a indiqué qu’il était
important de se réunir pour se souve-
nir du « premier génocide du 20e
siècle », reprenant les paroles pronon-
cées par le pape François il y a
quelques jours.
Le ministre Kenney n’a pas une
seule fois mentionné la Turquie dans
son discours et il n’est pas allé saluer
le groupe de Canadiens d’origine
turque, qui brandissaient des pan-
cartes dénonçant l’utilisation du
terme « génocide ».
Le ministre canadien de
l’Immigration, Chris Alexander, était
en Arménie pour prendre part aux
cérémonies auxquelles ont d’ailleurs
participé les présidents de France et
de Russie. Au même moment, la
ministre d’État aux Affaires étran-
gères, Lynne Yelich, représentait le
Canada en Turquie pour la commémo-
ration du centenaire de la bataille de
Gallipoli, qui opposait l’Empire otto-
man aux Britanniques et aux
Français, notamment.
Le gouverneur général, David
Johnston, qui a été invité par l’Arménie
et la Turquie, a indiqué qu’il irait plutôt
à une cérémonie pour commémorer
les 100 ans de la bataille de Gallipoli
au Musée canadien de la guerre, à
Ottawa, samedi.
Le Parlement canadien a par
ailleurs adopté à l’unanimité, le 24
avril, une motion reconnaissant le
mois d’avril comme le Mois de la com-
mémoration, de la condamnation et de
la prévention du génocide.
Valérie Boyer : « Nous condamnons
le massacre du 20e siècle »
Plus de 5000 personnes se sont ras-
semblées devant l’église arménienne de
Beaumont (Marseille) puis se sont diri-
gés vers le mémorial au génocide armé-
nien.
La présidente du Conseil général du
département des Bouches du Rhone,
(France) Martine Vassal, la membre de
l’Assemblée nationale de France
Valérie Boyer, d’autres fonctionnaires,
ainsi que le mannequin bien connue
Adriana Karembeu et son mari Aram
Ohanian étaient présents.
Valérie Boyer a bien évidemment parti-
cipé aux cérémonies, elle, qui avait fait
de la reconnaissance de cet évènement
historique son cheval de bataille, pro-
posant une loi à l’Assemblée Nationale pénalisant le négationnisme du génocide
arménien.
« Il ne faut pas oublier. Quand il y a des déportations, la violence, ce n’est pas
une guerre civile, c’est un génocide », a-t-elle déclaré. « Jeunes et moins jeunes,
nous sommes tous unis pour condamner à l’unanimité le massacre du 20e siècle.
Aujourd’hui, nous nous souvenons non seulement des victimes arméniennes,
mais aussi de tous les martyrs oubliés. »

8. La chef démocrate des Etats-Unis, Nancy Pelosi, a
publié le 24 avril, la déclaration suivante en souvenir
du centenaire du début du génocide arménien :
« Les faits sont clairs : il y a 100 ans, de 1915 à
1923, les dirigeants de l’Empire ottoman ont conçu
et exécuté un génocide contre le peuple arménien.
Plus de 1,5 million d’Arméniens, hommes, femmes et
enfants ont été tués dans l’une des plus grandes atro-
cités du 20e siècle. Aujourd’hui, 100 ans après les
premiers actes du génocide arménien, nous pleurons
la perte des victimes, et une nouvelle fois nous par-
tageons l’histoire de ce cauchemar avec le monde. »
« Ce centenaire solennel nous incite à renouveler
notre insistance sur la vérité et notre dévouement
envers la justice. Nous avons tous la responsabilité
morale de nous souvenir du génocide arménien pour
ce qu’il était - car si nous ignorons l’histoire, nous
savons que nous serons condamnés à le répéter. »
« Nous devons dire la vérité, et ne pas déshonorer
ceux qui sont morts sans savoir qu’il y avait planifi-
cation, l’extermination de millions d’Arméniens. A
l’occasion de ce centenaire du génocide arménien,
nous allons poursuivre et dénoncer les tentatives de
réduire au silence ceux qui documentent les faits
concernant cette poignante histoire. »
8 • ABAKA • LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015
L’Azerbaïdjan tire 20 000 coups de feu vers
le Karabakh en une semaine
L’Azerbaïdjan a violé 1 200 fois le
cessez-le-feu de la ligne de contact
avec les forces du Karabagh, entre le
19 et le 25 avril.
Plus de 20 000 coups de feu ont été
tirés en direction des positions mili-
taires arméniennes, par voie de fusils,
lanceurs de mines et lance-grenades.
En outre, une force spéciale de
l’armée azerbaïdjanaise a fait une ten-
tative d’infiltration et de sabotage en
direction nord-est de la ligne de
contact. Les militaires arméniens ont, néanmoins, détectés cette tentative
presque immédiatement. A la suite d’une escarmouche d’environ quinze minutes,
l’adversaire a repris ses positions initiales, mais avec des pertes en vies
humaines, et laissant derrière lui des armes et du matériel militaire. En outre,
l’Azerbaïdjan a tenté de faire sauter automatiquement un véhicule militaire.
L’Armée de défense du Karabagh n’a subi aucune perte au cours de ces inci-
dents.
Nancy Pelosi : « Nous avons tous la responsabilité morale
de nous rappeler du génocide arménien »
Adam Schiff : « Nous n’oublierons
jamais les personnes tuées durant le
génocide arménien »
Le membre du Congrès des Eats-Unis, le démocrate Adam Schiff, a participé à
la marche de la communauté arméno-américaine de Los Angeles. Il a écrit sur
Facebook :
« Nous ne pourrons jamais oublier le million et demi d’hommes, femmes et
enfants qui ont été tués durant le génocide arménien, et les millions d’autres
Arméniens forcés de fuir. Cent ans plus tard, je me tiens aujourd’hui avec les
milliers d’électeurs arméniens afin de reconnaître le génocide et nous souvenir
de ceux qui ont tout perdu. N’oublions jamais 1915. »
Nalbandian présente la politique étrangère
d’Arménie aux membres du DEMYC
Kim Kardashian West a souligné, le
24 avril, le 100e anniversaire du génoci-
de arménien.
La vedette du feuilleton Keeping Up
with the Kardashians s’est récemment
rendue en Arménie avec les membres
de sa famille. Pour la plantureuse
brune, c’était le moment de renouer
avec la culture de ses ancêtres.
En ce 100e anniversaire de cette tra-
gédie, la femme de 34 ans a publié sur
Instagram ce message : « Aujourd’hui
marque le 100e anniversaire du génoci-
de arménien ! JeL’Azerbaïdjan tire 20
000 coups de feu vers le Karabakh en une semaine
L’Azerbaïdjan a violé 1 200 fois le cessez-le-feu de la ligne de contact avec les
forces du Karabagh, entre le 19 et le 25 avril.
Plus de 20 000 coups de feu ont été tirés en direction des positions militaires
arméniennes, par voie de fusils, lanceurs de mines et lance-grenades.
En outre, une force spéciale de l’armée azerbaïdjanaise a fait une tentative
d’infiltration et de sabotage en direction nord-est de la ligne de contact. Les mili-
taires arméniens ont, néanmoins, détectés cette tentative presque immédiate-
ment. A la suite d’une escarmouche d’environ quinze minutes, l’adversaire a
repris ses positions initiales, mais avec des pertes en vies humaines, et laissant
derrière lui des armes et du matériel militaire. En outre, l’Azerbaïdjan a tenté de
faire sauter automatiquement un véhicule militaire. L’Armée de défense du
Karabagh n’a subi aucune perte au cours de ces incidents.
suis fière de m’être rendue en Arménie. J’y ai vu le mémorial et des gens qui ont
survécu et je suis fière de la force du peuple arménien ! Je suis triste de voir que
même après 100 ans, ce ne soit pas encore tout le monde qui reconnait que
1,5 million de personnes ont été tuées. Mais je suis heureuse de voir que
les choses chan-gent. »
En guise de photo accompagnant son texte, Kim Kardashian West a publié
une photo d’elle et de certains membres de sa famille qui se recueillent devant le
mémorial d’Erévan, en Arménie.
Kim Kardashian a parlé de ses racines arméniennes et de l’héritage de son père
dans un article exclusif publié dans le magazine Time.
Kim Kardashian souligne le
génocide arménien
Le ministre des Affaires étrangères
d’Arménie, Edouard Nalbandian, a
reçu les représentants de la
Communauté des jeunes démocrates
d’Europe (DEMYC). Le DEMYC est
l’organisation internationale des ailes
jeunesse des partis chrétien-démocra-
te, conservateur, et ceux partageant
les mêmes idées en Europe.
Nalbandian a, tout d’abord, remer-
cié les représentants du DEMYC pour
leur participation aux commémora-
tions du centenaire du génocide armé-
nien, et a fait l’éloge de la résolution
que cette organisation a adopté à
Erévan, le 24 avril. En présentant les
principales orientations, et les priori-
tés de l’Arménie en politique étrangè-
re, le ministre des Affaires étrangères
a expliqué le processus de reconnais-
sance et la condamnation internationa-
le du génocide arménien, puis a souli-
gné son importance dans la prévention
des crimes contre l’humanité.

9. Fr. ZAVEN ARZOUMANIAN, PhD
On this centennial year of the
Armenian Genocide, my father’s fate
as a survivor was no different from
anyone else. In the fatal year of 1915,
Yeghia Arzoumanian, my father, 18
years old, was forcefully deported
from his home in Everek, near
Gesaria, with his mother Serpuhi
Tersakian Arzoumanian, and two
younger sisters Vartuhi and Annitsa.
His father, Hagop Arzoumanian, a pro-
minent member of the community and
an officer of the City Council all his
life, was arrested with his younger son
Taniel, and treacherously taken as pri-
soners in Gesaria, where Taniel died
and my grandfather survived, and after
the armistice of 1918 returned to
Everek to find no one of his family.
My father, Yeghia, his mother, and
two sisters began their ordeal on foot,
with the help of a donkey which car-
ried the women, sisters on the sides in
evenly hanging saddle, and their
mother on the back, while my father
led them on foot. Through major risks
and dangers they arrived successively
in Adana, Mersin, Ourfa, and Racca,
where their mother, my grandmother
Serpuhi, died at age 45. My father,
always alert and hard-working young
man, was a tailor, even at that tender
age he opened temporary tailor’s shop
in Adana, and later in Beirut, to provi-
de livelihood for three of them.
After the occupation of Adana by
the Kemalist Turks, those exiled, inclu-
ding my father and his sisters, follo-
wed the marches and ended up in
Aleppo, then in Damascus, and finally
in Beirut. It was providential, as my
father had mentioned, that their cara-
van switched the direction to Beirut,
while another went to Deir-el-Zor,
where all perished. I clearly remember
him saying, the three survivors, bro-
ther and two sisters, lived in Jell-el-
Dib, near Antelias, for quite a while,
where my father used his trade, ope-
ning a shop in the town. He remembe-
red seeing the orphanage in Antelias,
which soon became the site of the
Catholicossate of Cilicia in 1930.
The year was 1922. Seven years
homeless, and yet alive, faith and hope
moved the survivors ahead. My father
knew that his uncle, Sarkis
Arzoumanian, married with three chil-
dren, was settled in Cairo, Egypt,
migrated from Everek way before the
Genocide. With the help of their uncle,
the three survivors were able to migra-
te to Cairo, where my father opened
his tailor shop, and the sisters atten-
ded the Kaloustian National School
until 1927, when they moved to
Detroit, Michigan, where their future
husbands were expecting to meet
them. My father married Serpuhi
Nishanian soon after, and were bles-
sed with six children: Makruhi, Hagop,
Taniel (Fr. Zaven), Harutiun,
Elizabeth, and Maro. My mother’s
parents were also originally from
Everek, settled in Cairo before the
turn of the century.
My grandfather Hagop, after serving
three years in the prison, had no rea-
son to stay in Everek, and at age 60
travelled to Cairo, via Jerusalem as a
pilgrim, met with the Armenian
Patriarch Yeghishe Tourian, offered
his gift to the Depository of the
Manuscripts, a parchment manuscript
text of our church hymns (Dagharan),
and arrived in Cairo to reunite with his
son and daughters. The Patriarch of
Jerusalem had given him a letter of
acknowledgement which my father
kept, and now it is in my possession.
My grandfather was the tall and deeply
religious man who led me to church as
a child every Sunday. A determined
person, he also published a book in
1935, “History of Everek,” which later
served as a primary source for future
historians. He passed away in 1944 at
age 80.
If my father survived the Genocide,
an intelligent and hard working man,
he also took revenge with my blessed
mother Diramyre Serpuhi, offering an
unusually extended family to our chur-
ch and nation, and only his branch of
the family today counts 6 children, 17
grandchildren, and 28 great-grandchil-
dren, with both parents honorably sea-
ted on the throne. This is a remarkable
Cont’d on page 10
LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015 • ABAKA • 9
E N G L I S H S E C T I O N
MONDAY MAY 11, 2015
HUNDRED YEARS AGO
MY FATHER’S FOUR GENERATIONS
WITH 53 CHILDREN, GRANDCHILDREN
AND GREAT-GRAND CHILDREN
The Revenge of a Survivor
Swedish MP Hans Linde will table a
motion in his country’s parliament, and
with respect to teaching Armenian
Geno-cide courses in Swedish schools.
Linde, who was in Armenia to parti-
cipate in the Genocide Centennial com-
memorations, told about the aforesaid
to Armenian News-NEWS.am.
He noted that by being in Armenia,
he had discovered a lot of new facts
and acquired knowledge about the
Armenian Genocide. Linde added,
however, that the matter is not solely
genocide recognition, but the respective knowledge. Hence, he will motion that
the Armenian Genocide topic is taught not solely in Sweden, but in all schools in
European Union (EU) countries, just as the Jewish Holocaust is taught.
The Swedish MP also expressed the hope that Turkey will one day recognize
the Armenian Genocide, and they will see Armenia and Turkey in the EU.
To note, the two-day International Social and Political Global Forum against
the Crime of Genocide was held in Armenia’s capital city of Yerevan, it was de-
voted to the Armenian Genocide Centennial, and about 500 participants from
around the world took part in this event.
President of the Nagorno-Karabakh
Bako Sahakyan received Dr. Pamela
Steiner, lecturer of the Harvard Uni-
versity, great granddaughter of Henry
Morgenthau, U.S. ambassador to the
Ottoman Empire during the First
World War.
A number of political, humanitarian
and psychological issues related to the
history of Armenian people and
Artsakh were touched upon during the
meeting.
President Sahakyan noted that
Henry Morgenthau had always enjoyed
great respect by the Armenian people.
Foreign Minister Karen Mirzoyan
and other officials participated in the
meeting.
Armenian Genocide to be taught
in Sweden schools
Karabakh President receives
granddaughter of Henry Morgenthau
Donald Wilson Bush: Karabakh proved
it earned right to self-determination
The people of Nagorno-Karabakh
have proved that they have earned
the right to self-determination and
independence, and they can inde-
pendently govern their country. The
president of the Woodrow Wilson
Legacy Foundation, Donald Wilson
Bush, who is also the great-grandson
of 28th US President Woodrow
Wilson, told the aforesaid to Arme-nian News-NEWS.am.
He went on to say even though there is legitimacy that this nation is represent-
ed at the UN, there is a need to reach consensus on this matter. As per Wilson
Bush, at present, however, the other big nations do not offer opportunities for
this discourse. To the query on whether he is afraid of being added on
Azerbaijan’s “black list” for visiting Karabakh, Woodrow Wilson’s great-grandson
noted that he is not afraid, since he does not like people who try to sway others.
He stated that he believes in equality among nations, there needs to be a dialogue
between nations, and there is a need to enter a new era that will function in accor-
dance with the Westphalian system of nation-state. In Donald Wilson Bush’s
words, Nagorno-Karabakh is an opportunity to introduce a new international sys-
tem, from which small countries can benefit. As per Woodrow Wilson’s great-
grandson, the Karabakh government functions in normal fashion and in full.

10. “100 Youth for 100 Years!!” This
was our mantra for the 2015 Armenian
Memorial Faith Build in support of
Habitat for Humanity GTA—one of the
many events organized by the
Armenian Genocide Centennial
Committee of Canada to commemo-
rate the 100th Anniversary of the
Armenian Genocide.
In 2006, the Armenian Family
Support Services (AFSS) of Holy
Trinity Armenian Church started a col-
laborative first-of-its-kind initiative
with Habitat for Humanity GTA called
the “Armenian Memorial Faith Build.”
Every year since then, the Build has
commemorated the Armenian
Genocide by building homes for the
underprivileged in order to make a dif-
ference in local communities. This
year the Organizing Committee, lead
by Ani Kokorian, collaborated with the
Armenian Genocide Centennial
Committee of Canada to mobilize
countless youth from various Toronto-
Armenian Youth Groups, Schools,
Churches and Community Centres to
make this event the biggest Build ever!
The fundraising goal was to raise
$20,000.00 to help cover the cost of
one home.
The response from the community
was overwhelming. Over two build
dates, in excess of 100 energetic youth
and adults from around Toronto
braved the cold temperatures to gath-
er at the Brimley Road Project and
participate in the Build. Many political
and community leaders attended the
opening ceremonies on both days.
Speeches were made by Ene
Underwood, CEO of Habitat for
Humanity, David Sauve, CEO of the
Board of Directors for Habitat,
Members of Parliament Roxanne
James (Scarborough Centre) and
Rathika Sitsabaiesan, (Scarborough
Rouge River) and David Warner, for-
mer MPP Scarborough-Ellesmere.
Also in attendance were Krikor
Chitilian, Chair of the Armenian
Genocide Centennial Committee, Rev.
Archpriest Fr. Zareh Zargarian, Pastor
of the Holy Trinity Armenian Church,
Maida Icliates, Chair of the Board of
AFSS and Ani Kokorian Build
Organizer. Everyone extended their
support and encouragement to those
who were there to build in memory of
lives and homes lost during the
Armenian Genocide.
Our Guest of Honour on March 28th
was Mrs. Eugenie Kokorian-Yerganian.
Orphaned as an infant during the
Armenian Genocide, she was shipped
off to an orphanage in Greece and
eventually ended up in Cairo, Egypt as
a foster child. She eventually married
and raised her family in Cairo.
Habitat for Humanity honoured her
and celebrated her upcoming 100th
birthday with a pink hard hat decorat-
ed with 100 ornamental gemstones.
Her story touched the hearts of all
who were present and made the Build
even more meaningful.
At our second build on April 11,
2015, AFSS Board Chair Maida Icliates
and Project Organizer Ani Kokorian
presented a $20,000 cheque to David
Sauve, Chair of Board of Directors and
Enloe Wilson, Director of Faith
Habitat for Humanity . We are grateful
for receiving media coverage from Nor
Hai Horizon, CTV News and CP24,
who featured the Armenian Memorial
Faith Build on their evening news.
Our young builders worked on the
construction of fifteen homes. By nail-
ing support beams together, sawing
wood for the exterior framework, mo-
ving heavy sheets of drywall, and ma-
ny other assigned tasks, they were
able to directly make a difference in
the lives of local families and children.
After a long, cold and tiring day of hard
work, they went home with a sense of
accomplishment and pride, gaining
new friends and precious memories.
Prichila Kirubakaran, 26, a partici-
pant from both build dates, eloquently
explained what the Habitat build
meant for her, and why she felt it was
important to participate in this event:
“Many people asked me why I chose to
volunteer for the Armenian Memorial
Faith Build, as I am obviously not
Armenian. I liked receiving this
question as it gave me the opportuni-
ty to share my reasoning for partici-
pating. Although I am not Armenian
and I am fortunate to have never
lived through war or genocide, many
people I hold near and dear to my
heart are Armenian and have had
many family members experience
just that. To help commemorate an
event that has affected so many of my
friends in such a tremendous way
was a no-brainer. It was a reminder
that even though we may not share
the same history, may not look the
same when it comes to the colour of
our skin and we may not come from
the same place, we all still cry the
same tears, laugh with the same joy
and love with the same hearts. When
we come together and celebrate what
we have in common, and put aside
all of the things that separate us, we
can do incredibly powerful things to
help create a better future.”
10 • ABAKA • LUNDI 11 MAI 2015 - MONDAY MAY 11, 2015
My Father’s four...
Cont’d from page 9
number indeed of 53 members shining
to tell the criminals “Here we are stan-
ding honorably and observing the cano-
nization of our holy martyrs.” In addi-
tion, the two survived Arzoumanian sis-
ters multiplied the number, offering 4
children each, many grandchildren and
great-grandchildren, all of them scatte-
red in this blessed country of the United
States.
Honor and glory are due to God
Almighty, and no less to the survived
man Yeghia and his devoted wife
Diramyre Serpuhi, my parents. In 1966
both of them were able to come and live
the rest of their lives with their children
in the United States and Canada. As for
my father, he had his great dream come
true, to travel to Michigan after 40 years
separation and meet his sisters and
their families. This is not a mere histo-
ry. IT IS AN EPIC!
On this centennial Armenians stand
tall forever, proud and safe. The enemy
is defeated, because its purpose was
defeated once and for all. The survivors
did miraculous achievements, rising
alive from the ashes, and building their
immediate future honorably. Turkey, in
its inferiority complex is feeling hard
the slapping on the face by the nations
of the world. Archives were recently
opened in the Vatican, and memorial
liturgy is on its way at St. Peter’s
Cathedral by His Holiness the Pope of
Rome. The Mother See of Holy
Etchmiadzin is ready to canonize our
martyrs of the Genocide as Saints of the
Armenian Church. All added together
can only prove the determination of the
survivors. Armenian cathedrals and
churches were built by hundreds, and
our nation is standing proud to celebra-
te nationally the defeat of the murderers
and the victory of the survivors.
100 Youth for 100 Years
Building Houses in Honour of Those Who Lost their
Homes During the 2015 Armenian Genocide
March 28 and April 11, 2015
Celebrating our Guest-of-Honour and Genocide Survivor
Mrs. Eugenie Kokorian-Yerganian’s 100th Birthday
Our group of volunteers holding the Armenian Memorial Faith Build
banner and the cheque to Habitat for Humanity GTA for $20,000!
Youth Participate in Flash mob to
Save the City of Ani
On April 18, 1,500 young Armenians, as well as members of dance en-sem-
bles from all Armenian provinces, Artsakh and Armenian communities of the
Diaspora participated in a flashmob called “Ani of the Armen-ians is at Risk”
at Republic Square, armradio.am reports. The flashmob was organized by the
crew for the TV show “Armenian Knight” (Hai As-pet), which has been broad-
casting for nearly seven years.
The flashmob was launched to the sounds of the bells of the local church,
after which 1,500 young people sat in the square and started a 5-minute sitting
strike. During the strike, the monitor showed a video about the current state
of the city of Ani of medieval Armenia and the following message in five lan-
guages: fight against the Turks’ options for restoration of the churches of the
city of Ani, the 100th anniversary of the Armenian Genocide.
The showing of the video was followed by a performance of the song “Be-
come My Ani” (Dardzir Im Ani), after which the participants performed a
dance depicting a tremendous white cross, waving white and purple handker-
chiefs, with purple in the background. After the dance, the little “angels” dres-
sed in white clothes distributed lit candles to the sounds of the song “Let Me
See Ani” (Tesnem Anin), after which all the participants slowly left the square
and left the lit candles to the sounds of “Eyes of Saints” (Surberu Achker). Af-
terwards, “angels” passed through the burning candles and scattered red pop-
pies across the square as a symbol of the blood that innocent people had shed.