1. ๖๘
การออกแบบหน่ วยการเรียนรู้แบบ Backward Design
กลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพและเทคโนโลยี
วิชา งานเกษตร ๑ ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๑ เวลา ๒ ชั่วโมง
หัวเรื่อง /Theme / หน่ วยการเรียนรู้ที่ ๗ การเก็บเกียวรักษาพืชและการแปรรูปผลผลิต
่
๑. การกาหนดเปาหมายการเรียนรู้
้
๑. การเก็บเกี่ยวพืช
๒. การเก็บรักษาผลผลิต
๓. วิธีการถนอมอาหาร
ผัง (Big Idea)
การเก็บเกี่ยวพืช
วิธีการถนอมอาหาร การเก็บเกี่ยวรักษา การเก็บรักษาผลผลิต
พืชและการแปรรูป
ผลผลิต
๒. มาตรฐานการเรียนรู้ที่เป็ นเปาหมาย
้
มาตรฐาน ง ๑.๑ : เข้าใจการทางาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทกษะกระบวนการทางาน ทักษะการจัดการ
ั
ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทางานร่ วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และ
ลักษณะนิสยในการทางาน มีจิตสานึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการดารงชีวต
ั ิ
และครอบครัว
๓. ตัวชี้วด : สิ่งที่นักเรียนพึงรู้และปฏิบัตได้
ั ิ
๑. วิเคราะห์ข้นตอนการทางานตามกระบวนการทางาน
ั
๒. ใช้กระบวนการกลุ่มในการทางานด้วยความเสียสละ
๓. ตัดสินใจแก้ปัญหาการทางานอย่างมีเหตุผล

2. ๖๙
๔. เปาหมายการเรียนรู้
้
๑. ความเข้ าใจที่คงทน
การเก็บเกี่ยวพืชหมายถึง การเก็บส่วนต่างๆ ของพืชไปใช้ประโยชน์เพื่อการบริ โภค จาหน่ายและ
การขยายพันธุ์ การเก็บเกี่ยวพืชแต่ละชนิดย่อมแตกต่างกันออกไปตามวัตถุประสงค์การใช้การเก็บเกี่ยว
ต้องคานึงถึงปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน เพื่อให้ได้ผลผลิตตรงกับความต้องการ การเก็บเกี่ยวควรใช้วิธี
ที่แตกต่างกันออกไปตามความเหมาะสมของพืชแต่ละชนิด พืชผลที่เก็บเกี่ยวแล้ว ควรมีวิธีการเก็บรักษา
ที่ดีและถูกต้อง เพื่อให้ใช้ประโยชน์ได้นาน การนาผลผลิตจากพืชมาเก็บรักษาและแปรรู ปเป็ นผลิตภัณฑ์
ต่างๆ สามารถถนอมอาหารไว้รับประทานได้นานขึ้น
๒. จิตพิสัย
๑) การมีความสุขในการเรี ยนรู้
๒) มีความรับผิดชอบต่องานและส่วนรวม
๓) มีเจตคติที่ดีต่อครอบครัวของตนเอง
๓. สมรรถนะสาคัญของ นักเรียน
๑) ความสามารถในการสื่อสาร
๒ ) ความสามารถในการคิด
๓) ความสามารถในการแก้ปัญหา
๔ ) ความสามารถในการใช้ทกษะชีวิต
ั
๕) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
๔. คุณลักษณะอันพึงประสงค์
๑) รักชาติ ศาสน์ กษัตริ ย ์
๒) ซื่อสัตย์สุจริ ต
๓) มีวินย ั
๔) ใฝ่ เรี ยนรู้
๕) อยูอย่างพอเพียง
่
๖) มุ่งมันในการทางาน
่
๗) รักความเป็ นไทย
๘) มีจิตสาธารณะ

3. ๗๐
๕. ความรู้และทักษะเฉพาะวิชา
๑) บอกหลักการในการเก็บเกี่ยวได้
๒) อธิบายขั้นตอนการเก็บรักษาผลผลิตได้
๓) ทาการถนอมอาหารได้ถกต้อง
ู
๔) ปลูกและบารุ งรักษาผักสวนครัวประเภทใช้ผลเป็ นอาหาร
๖. ทักษะคร่ อมวิชา
๑) การเขียนรายงาน การเขียนรายงาน
๒) การนาเสนอ การนาเสน อ และการนาไปใช้ในชีวิตประจาวัน
๓) ทักษะการทางานกลุ่ม การทางานกลุ่ม

4. ๗๑
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗
วิชา งานเกษตร ๑ ชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ ๑
หน่ วยการเรียนรู้ที่ ๗ การเก็บเกี่ยวรักษาพืชและการแปรรูปผลผลิต เวลา ๒ ชั่วโมง
๑. เปาหมายการเรียนรู้
้
การเก็บเกี่ยวพืช การเก็บรักษาผลผลิต วิธีการถนอมอาหาร
๒. สาระสาคัญ
การเก็บเกี่ยวพืชหมายถึง การเก็บส่วนต่างๆ ของพืชไปใช้ประโยชน์เพื่อการบริ โภค จาหน่ายและ
การขยายพันธุ์ การเก็บเกี่ยวพืชแต่ละชนิดย่อมแตกต่างกันออกไปตามวัตถุประสงค์การใช้การเก็บเกี่ยว
ต้องคานึงถึงปัจจัยหลายอย่างประกอบกัน เพื่อให้ได้ผลผลิตตรงกับความต้องการ การเก็บเกี่ยวควรใช้วิธี
ที่แตกต่างกันออกไปตามความเหมาะสมของพืชแต่ละชนิด พืชผลที่เก็บเกี่ยวแล้ว ควรมีวิธีการเก็บรักษา
ที่ดีและถูกต้อง เพื่อให้ใช้ประโยชน์ได้นาน การนาผลผลิตจากพืชมาเก็บรักษาและแปรรู ปเป็ นผลิตภัณฑ์
ต่างๆ สามารถถนอมอาหารไว้รับประทานได้นานขึ้น
๓. มาตรฐานและตัวชี้วด ั
มาตรฐาน ง ๑.๑ : เข้าใจการทางาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทกษะกระบวนการทางาน ทักษะการจัดการ
ั
ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทางานร่ วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และ
ลักษณะนิสยในการทางาน มีจิตสานึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการดารงชีวต
ั ิ
และครอบครัว
ตัวชี้วด : สิ่งที่นักเรียนพึงรู้และปฏิบัตได้
ั ิ
๑. วิเคราะห์ข้นตอนการทางานตามกระบวนการทางาน
ั
๒. ใช้กระบวนการกลุ่มในการทางานด้วยความเสียสละ
๓. ตัดสินใจแก้ปัญหาการทางานอย่างมีเหตุผล
๔. สาระการเรียนรู้
๑. ความเหมาะสมในการปลูกพืชแต่ละท้องถิ่น
๒. การเตรี ยมดินปลูกผัด
๓. การเก็บเกี่ยว

5. ๗๒
๕. จุดประสงค์การเรียนรู้
K (Knowledge) P (Practice) A (Attitude)
ความรู้ ความเข้ าใจ การฝึ กปฏิบัติ คุณลักษณะอันพึงประสงค์
๑. บอกหลักการในการเก็บเกี่ยว ๑. รู้จกหลักการในการเก็บเกี่ยว
ั ๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตริ ย ์
ได้ ๒. สามารถเก็บรักษาผลผลิตได้ ๒. ซื่อสัตย์ สุจริ ต
๒. อธิบายขั้นตอนการเก็บ ๓. สามารถถนอมอาหารได้ ๓. มีวินย ั
รักษาผลผลิตได้ ถูกต้อง ๔. ใฝ่ เรี ยนรู้
๓. อธิบายขั้นตอนการถนอม ๔. สามารถปลูกและบารุ งรักษา ๕. อยูอย่างพอเพียง
่
อาหารได้ถกต้อง
ู ผักสวนครัวประเภทใช้ผล ๖. มุ่งมันในการทางาน
่
๔. อธิบายขั้นตอนการปลูก เป็ นอาหารได้ถกต้อง
ู ๗. รักความเป็ นไทย
และบารุ งรักษาผักสวนครัว ๘. มีจิตสาธารณะ
ประเภทใช้ผลเป็ นอาหาร
ได้ถกต้อง
ู
๖. การวัดและประเมินผล
๑. เครื่องมือวัดและประเมินผล
๑) แบบทดสอบก่อนเรี ยน /หลังเรี ยน
๒) แบบทดสอบ
๓) ใบงาน
๔ ) แบบประเมินพฤติกรรมการทางานกลุ่ม
๕) แบบสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล
๖) แบบสังเกตสมรรถนะของนักเรี ยน
๗) แบบสังเกตคุณลักษณะอันพึงประสงค์
๒. วิธีวดผล
ั
๑) ตรวจแบบทดสอบก่อนเรี ยน/หลังเรี ยน
๒) ตรวจแบบทดสอบ
๓) ตรวจใบงาน
๔) สังเกตพฤติกรรมการทางานกลุ่ม
๕) สังเกตพฤติกรรมรายบุคคล
๖) สังเกตสมรรถนะของนักเรี ยน
๗) สังเกตคุณลักษณะอันพึงประสงค์

6. ๗๓
๓. เกณฑ์การวัดและประเมินผล
๑) สาหรับชัวโมงแรกที่ใช้แบบทดสอบก่อนเรี ยนไม่มีเกณฑ์ผาน เก็บคะแนนไว้เปรี ยบเทียบ กับ
่ ่
คะแนนที่ได้จากการทดสอบหลังเรี ยน
๒) การประเมินผลจากแบบทดสอบ ต้องผ่านเกณฑ์การทดสอบเกินร้อยละ ๕๐
๓) การประเมินจากแบบตรวจใบงาน ต้องผ่านเกณฑ์การประเมิน เรื่ องความรู้ความเข้าใจ
การนาไปใช้ ทักษะ และจิตพิสย ทุกช่องเกินร้อยละ ๕๐
ั
๔) การประเมินผลจากการสังเกตพฤติกรรมการทางานกลุ่ม ต้องผ่านเกณฑ์การประเมิน คือ
เกินร้อยละ ๕๐
๕) การประเมินผลการสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล เกณฑ์ผานการประเมิน ต้องไม่มีช่องปรับปรุ ง
่
๖) การประเมินผลการสังเกตสมรรถนะของนักเรี ยน คะแนนขึ้นอยูกบการประเมินตาม
่ ั
สภาพจริ ง
๗) การประเมินผลการสังเกตคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรี ยน คะแนนขึ้นอยูกบ่ ั
การประเมินตามสภาพจริ ง
๗. หลักฐาน/ผลงาน
๑ . ผลการทาแบบทดสอบ
๒. ผลการทาใบงาน
๘. กิจกรรมการเรียนรู้
ชั่วโมงที่ ๑
ขั้นนาเข้ าสู่ บทเรียน
๑) ครู ทบทวนเรื่ องการปลูกพืชที่ได้เรี ยนไปแล้ว นักเรี ยนซักถามและแสดงความคิดเห็น
ขั้นสอน
๒) ครู อธิบายเนื้อหาสาระสาคัญเรื่ อง การเก็บเกี่ยวผลผลิต ความมุ่งหมายในการเก็บเกี่ยวผลผลิต
หลักและวิธีการเก็บเกี่ยวพืช การคัดคุณภาพของผลผลิต การเก็บรักษาผลผลิต จากหนังสือเรี ยน
รายวิชาพื้นฐาน งานเกษตร ๑ ของสานักพิมพ์เอมพันธ์
๓) ให้นกเรี ยนซักถามในเรื่ องที่ไม่เข้าใจ ครู สุ่มถามคาถามกับนักเรี ยน ชมเชยนักเรี ยนที่ตอบได้
ั

7. ๗๔
๔) นักเรี ยนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน ศึกษาค้นคว้าหาความรู้เรื่ อง การเก็บเกี่ยวรักษาพืช จาก
หนังสือเรี ยนรายวิชาพื้นฐาน งานเกษตร ๑ เอกสาร ผูรู้ อินเทอร์เน็ต ฯลฯ โดยมีคุณครู คอยให้
้
คาแนะนา นาผลงานที่ได้มาร่ วมกันอภิปรายวิเคราะห์ ข้อดี ข้อเสีย แล้วนาเสนอหน้าชั้นเรี ยน
ขั้นสรุปและการประยุกต์
๕) ครู แนะนาเพิมเติมเกี่ยวกับผลงานที่นกเรี ยนนาเสนอ
่ ั
๖) ครู และนักเรี ยนช่วยกันสรุ ปประเด็นสาคัญ ความรู้เรื่ องการเก็บเกี่ยวรักษาพืช เพื่อให้เข้าใจ
ร่ วมกัน ครู สงเกตสมรรถนะของนักเรี ยนและสังเกตคุณลักษณะอันพึงประสงค์
ั
๗) นักเรี ยนทากิจกรรมหรื อใบงานตามที่ครู แนะนาดังนี้
- กิจกรรมที่ ๙ - กิจกรรมที่ ๑๐
ชั่วโมงที่ ๒
ขั้นนาเข้ าสู่ บทเรียน
๘) ครู อธิบายวิธีการ ขั้นตอนการถนอมอาหารวิธีต่างๆ จากหนังสือเรี ยนรายวิชาพื้นฐาน งานเกษตร ๑
ของสานักพิมพ์เอมพันธ์
๙) ให้นกเรี ยนซักถามในเรื่ องที่ไม่เข้าใจ ครู สุ่มถามคาถามกับนักเรี ยน ชมเชยนักเรี ยนที่ตอบได้
ั
ขั้นสอน
๑๐) นักเรี ยนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ ๔-๕ คน ศึกษาค้นคว้าหาความรู้เรื่ อง การถนอมอาหารวิธี จาก
หนังสือเรี ยนรายวิชาพื้นฐาน งานเกษตร ๑ เอกสาร ผูรู้ อินเทอร์เน็ต ฯลฯ โดยมีคุณครู คอยให้
้
คาแนะนา
๑๑) นักเรี ยนแต่ละกลุ่มทดลองปฏิบติตามหัวข้อต่อไปนี้
ั
- การดองผักด้วยเกลือ - การทาก๊งไฉ่หวาน
- การทาผักกาดหวาน (ไฉ่โป้ ) - การทาซีเซกไฉ่
- การดองมะนาวเค็ม - การทากล้วยไข่เชื่อม
- การทามะขามกวน - การทามะม่วงแช่อิ่ม
โดยครู คอยสังเกตขณะนักเรี ยนปฏิบติงาน และเสนอแนะเพื่อแก้ไขข้อบกพร่ อง ดังต่อไปนี้
ั
- การวางแผนการทางาน
- ปฏิบติงานตามแผน
ั
- ประเมินผลการทางานของกลุ่ม

8. ๗๕
นักเรี ยนร่ วมกันประเมินผลการทางานเป็ นกลุ่มแล้วรายงานผลต่อไปนี้
- การวางแผนการทางานเป็ นอย่างไร
- ทางานตามขั้นตอนหรื อไม่
- ทางานร่ วมกับผูอื่นได้หรื อไม่ มีปัญหาอย่างไร
้
- ลักษณะนิสยในการทางานเป็ นอย่างไร
ั
- ผลงานเป็ นอย่างไร ควรปรับปรุ งแก้ไขอย่างไร มีอะไรบ้าง
ขั้นสรุปและการประยุกต์
๑๒) ช่วยกันสรุ ปผลการทางานและการแก้ไขปรับปรุ งในการทางานครั้งต่อไป
๑๓) นักเรี ยนสรุ ปความรู้ที่ได้รับจากการเรี ยนอย่างไร และสิ่งใดที่ตองการเรี ยนรู้เพิ่มเติม
้
๑๔) นักเรี ยนทากิจกรรมหรื อใบงานตามที่ครู แนะนาดังนี้
- กิจกรรมที่ ๑ - กิจกรรมที่ ๖
- กิจกรรมที่ ๒ - กิจกรรมที่ ๗
- กิจกรรมที่ ๓ - กิจกรรมที่ ๘
- กิจกรรมที่ ๔ - ใบงานที่ ๗.๑
- กิจกรรมที่ ๕ - ใบงานที่ ๗.๒
๑๕) ให้นกเรี ยนทาแบบทดสอบท้ายหน่วยการเรี ยนรู้ที่ ๗
ั
๙. สื่อ/แหล่งการเรียนรู้
๑. หนังสือเรี ยนรายวิชาพื้นฐาน งานเกษตร ๑ ของสานักพิมพ์เอมพันธ์
๒. หนังสือเสริ มฝึ กประสบการณ์ งานเกษตร ๑ ของสานักพิมพ์เอมพันธ์
๑๐. การบูรณาการ
บูรณาการกับกลุ่มสาระการเรี ยนรู้ภาษาไทย ได้แก่ ทักษะการเขียนรายงาน ทักษะการนาเสนอรายงาน

9. ๗๖
คาชี้แจง ให้นกเรี ยนเขียน  ล้อมรอบคาตอบที่ถกที่สุด
ั ู
๑. ความมุ่งหมายในการเก็บเกี่ยวพืชคืออะไร
ก. เพื่อบริ โภค ข. เพื่อการจาหน่าย
ค. เพื่อใช้ทาพันธุปลูกต่อไป
์ ง. ถูกทุกข้อ
๒. การคัดคุณภาพของผลิตผลทาเพื่ออะไร
ก. เพื่อรอเวลาจาหน่าย
ข. เพื่อให้ดูสวยงามชวนซื้อ
ค. เพื่อความสะดวกในการขนส่ง การจาหน่าย
ง. ถูกทุกข้อ
๓. การถนอมอาหารต่างจากการเก็บแบบสดอย่างไร
ก. ผลผลิตแปรรู ปไปจากเดิม ข. ผลผลิตมีขนาดและน้ าหนักน้อยลง
ค. ผลิตผลมีนาหนักมากกว่าของเดิม ง. ถูกทุกข้อ
๔. การดองนิยมใช้กบพืชผลอะไรบ้าง
ั
ก. ผักกาดขาวปลี แตงกวา หอมแบ่ง
ข. ผักกาดหัว ผักกาดขาวปลี ผักสลัด
ค. หอมแดง ผักกาดขาวปลี ผักกาดหัว
ง. ถูกทุกข้อ
๕. ถ้าต้องการจะเก็บพืชผักสด ผลไม้สดไว้นานๆควรทาเช่นไร
ก. เก็บไว้ในที่มืด ข. เก็บไว้ในที่ลมโกรก
ค. เก็บไว้ในที่เย็น และชื้น ง. เก็บไว้กลางแจ้ง
๖. สิ่งแรกที่ตองปฏิบติในการเก็บรักษาพืชผลให้คงสภาพสดคืออะไร
้ ั
ก. แยกขนาดและชนิด ข. การทาความสะอาดตัดส่วนที่เสียทิ้ง
ค. การทาให้คายน้ าออกบ้าง ง. การบรรจุในภาชนะที่มิดชิด
๗. การเก็บผลผลิตที่แห้งควรทาอะไรบ้าง
ก. เก็บให้มิดชิด ข. คัดพวกที่เน่าเสียทิ้งไป
ค. นาออกผึ่งแดดเป็ นครั้งคราว ง. ถูกทุกข้อ

10. ๗๗
๘. เกลือทาให้อาหารอยูได้นานเพาะอะไร
่
ก. อาหารสูญเสียน้ าไป ข. อาหารเค็มเชื้อโรคไม่ชอบ
ค. ยับยังการเจริ ญเติบโตของจุลินทรี ย ์
้ ง. ถูกทุกข้อ
๙. การเก็บอาหารไว้ในตูเ้ ย็นแล้วไม่บูดเน่าเพราะอะไร
ก. จุลินทรี ยตายหมด ข.
์ จุลินทรี ยไม่เจริ ญเติบโต
์
ค. อาหารแข็งจุลินทรี ยยอยยาก ง.
์่ ถูกทุกข้อ
๑๐. หอม แตงกวา ผักกาดเขียวปลี นิยมแปรรู ป ด้วยวิธีใด
ก. การดองเค็ม ข. การดองเปรี้ ยว
ค. การดองเปรี้ ยวเค็มหวาน ง. การแช่อิ่ม
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน/หลังเรียน
๑ ง ๖ ข
๒ ข ๗ ง
๓ ก ๘ ค
๔ ค ๙ ข
๕ ค ๑๐ ข

11. ๗๘
บันทึกหลังการสอน
๑. ผลการสอน
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
๒. ปัญหา/อุปสรรค
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
๓. ข้ อเสนอแนะ/แนวทางแก้ไข
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
ลงชื่อ...............................................ครู ผสอน
ู้
(...............................................)
วันที่.......เดือน..........................พ.ศ. ............
๔. ข้ อเสนอแนะของหัวหน้ าสถานศึกษาหรือผู้ท่ได้ รับมอบหมาย
ี
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………….
ลงชื่อ...............................................................
(............................................................)