2. Gawin Natin!
• Hatiin ang klase sa mas maliliit na pangkat na may
10 kasapi bawat isa.
• Isagawa ang sumusunod na mga sitwasyon:
1. Tatapusin na ang relasyon sa kasintahan.
2. Nanalo sa lotto.
3. Nakasaksi ng aksidente sa kalsada.
4. Manganganak na.
5. Nagdiriwang ng kaarawan.
3. Ponetika
• Ang agham ng wika na nag-aaral sa
tamang pagbigkas ng mga salita
(pronunciation) at tumatalakay kung paano
nagsasalita ang isang tao.
• Ang articulatory phonetics ang sangay ng
ponetika na tumatalakay sa mga
pangunahing sangkap na may kinalaman
sa pagsasalita.
4. Articulatory Phonetics
Tatlong salik ang kailangan ng isang
tao upang makapagsalita:
1. Enerhiya o pinanggagalingan ng
lakas
2. Artikulador o kumakatal na bagay
3. Resonador o patunugan
5. Articulatory Phonetics
Tatlong bahagi ng katawang mahalaga
sa pagsasalita:
1. Dila at panga
2. Ngipin at labi
3. Matigas na ngalangala (palate) at
malambot na ngalangala (velum)
6. Ponolohiya
• Ang pag-aaral sa mga padron ng tunog sa
isang wika.
• Tinatalakay kung paano pinagsasama-sama
ang mga tunog upang maunawaan ng mga
nakikinig ang sinasabi ng nagsasalita.
• Ponemang segmental ang tawag sa
makabuluhang tunog sa Filipino. Hal.,
magalang / magulang
7.
8. Ponolohiya
• May 21 ponema sa Filipino: 16
na katinig (kabilang na ang
impit na tunog o glottal stop) at
5 patinig. (p. 45)
9. Diptonggo
• Ang diptonggo ay ang magkatabing tunog ng
patinig (a, e, i, o, u) at malapatinig (y, w) na
nasa iisang pantig, gaya ng /aw/, /ay/, /ey/, /iw/,
/iy/, /oy/, /uy/.
Halimbawa:
• kalabaw reyna kahoy
saklay giliw baduy
10. Diptonggo
• Gayunpaman, hindi maituturing na diptonggo
ang magkasunod na patinig at malapatinig kung
nagkakahiwalay ang mga ito kapag pinantig.
Halimbawa, sa madaling tingin, maaaring isiping
may diptonggo ang salitang kakahuyan (uy) o
ang salitang biyaya (ay), ngunit kapag pinantig
na ang mga ito, nagkakahiwalay ang /u/ at /y/
sa unang halimbawa (ka-ka-hu-yan) gayundin
ang /a/ at /y/ sa ikalawa (bi-ya-ya).
11. Klaster
• Ang klaster naman ay ang magkatabing
tunog ng katinig na nasa iisang pantig, gaya
ng /pw/, /py/, /pr/, /pl/, etc.
• Lalong lumaganap ang mga salitang may
klaster makaraang dumami nang dumami ang
mga hiram na salitang ipinapasok sa
talasalitaang Filipino at ginagamit sa araw-
araw na pakikipagtalastasan.
13. Klaster
• Gayunpaman, hindi maituturing na klaster ang
magkasunod na katinig kung nagkakahiwalay ang
mga ito kapag pinantig. Halimbawa, sa madaling
tingin, maaaring isiping may klaster ang salitang parte
(rt) o ang salitang piglas (gl), ngunit kapag pinantig
na ang mga ito, nagkakahiwalay ang /r/ at /t/ sa
unang halimbawa (par-te) gayundin ang /g/ at /l/ sa
ikalawa (pig-las). Hindi rin klaster ang magkasunod
na /n/ at /g/ dahil ang tunog ng mga ito’y itinuturing
lamang na iisa (/ng/).
