ΗΡΙΔΑΝΟΣ: «όταν ένα αρχαίο 
ποτάμι αφηγείται: διαδρομές…… 
του χθες και του σήμερα» 
Το μονοπάτι του Αρχαίου 
Ποταμού
ΞΞΕΕΚΚΙΙΝΝΑΑΜΜΕΕ!!!!!!
Για να βρούμε και να 
περπατήσουμε στα μονοπάτια του 
αρχαίου ποταμού… Ηριδανού…
Ξέρετε ότι τα ποτάμια της Αθήνας είναι 
τρία;; 
Κηφισσός-Ιλισσός και Ηριδανός
….και κάπου πάνω από 750 τα ρέματα;;!!!
ΠΠλλααττεείίαα ΣΣυυννττάάγγμμααττοοςς!! 
ΑΑλλήήθθεειιαα ττιι σσχχέέσσηη έέχχεειι μμεε ττοονν 
ΗΗρριιδδααννόό!!!!
Κατεβαίνουμε προς το σταθμό του 
μετρό…..
…Ψάξτε να βρείτε τον Ηριδανό!!!!
Δεν ξέρω αν είναι εύκολο…. 
…όμως είναι όμορφα 
εδώ!!....
ΈΈννααςς ααρρχχααίίοοςς 
ττάάφφοοςς!!!!
Οι ανασκαφές δείχνουν την εικόνα του 
χθες….
ΌΌρρυυγγμμαα ΠΠεειισσιισσττρράάττεειιοουυ 
ΥΥδδρρααγγωωγγεείίοουυ!!!!
ΜΜεεσσοογγααίίαα ΟΟδδόόςς…….
ΠΠααιιδδιιάά ββρρήήκκαα ττηηνν κκοοίίττηη ττοουυ 
ΗΗρριιδδααννοούύ!!!!
…φαίνεται και από τηη φφύύσσηη ττωωνν 
υυλλιικκώώνν!!!!
ΗΗ ααπποοκκάάλλυυψψηη ττωωνν ααρρχχααίίωωνν σσττοο 
σσύύννττααγγμμαα …… 
…….κκάάττωω ααππόό ττηη σσύύγγχχρροοννηη ππόόλληη!!
…….κκάάπποουυ εεκκεείί εείίννααιι ηη οομμάάδδαα 
«εερρωωττηημμααττοολλοογγίίωωνν» 
ΘΘέέλλοουυμμεε νναα μμάάθθοουυμμεε αανν οοιι ΑΑθθηηννααίίοοιι 
γγννωωρρίίζζοουυνν ττοονν ΗΗρριιδδααννόό……
Εμείς …ας καθίσουμε να γράψουμε 
και να συζητήσουμε…..
Να 
παρατηρήσουμε….
Να ρωτήσουμε….
Να μάθουμε…
….να ποζάρουμε....
…… να ακούσουμε ήχους…. 
η ομάδα της ιστορίας εδώ…
….γιατί όχι και οι 
υπόλοιποι;;;;
Τα αγόρια μας δυσκολεύονται 
λίγο!!
Να συνεχίσουμε παιδιά;;;
ΑΑχχχχ!!!! ΗΗ ππλλααττεείίαα ΣΣυυννττάάγγμμααττοοςς 
σσήήμμεερραα…….
……..ηη ΒΒοουυλλήή 
δδιιαακκρρίίννεεττααιι λλιιγγάάκκιι.. 
..νναα κκααιι οο 
ΛΛυυκκααββηηττττόόςς ……ααππόό 
εεκκεείί ππηηγγάάζζεειι οο 
ΗΗρριιδδααννόόςς!!!!
…περπατάμε με τη σκέψη μας 
στο αρχαίο ποτάμι…
ΣΣττοο δδρρόόμμοο γγιιαα ττοο 
ΜΜοονναασσττηηρράάκκιι……..
....ππεερρππααττάάμμεε ππάάννωω ααππόό ττοονν 
ΗΗρριιδδααννόό κκααιι σσυυννααννττάάμμεε………… 
εεδδώώ ττοο εεκκκκλληησσάάκκιι ττηηςς ΑΑγγίίααςς 
ΔΔύύννααμμηηςς……
ΌΌμμοορρφφαα 
ννεεοοκκλλαασσιικκάά!!!!........ 
……ααννάάμμεεσσαα ……..σσεε....
……..ττοο ββυυζζααννττιιννόό εεκκκκλληησσάάκκιι ττοουυ 
ΑΑγγίίοουυ ΕΕλλεευυθθεερρίίοουυ……
……σσττοολλιισσμμέέννοο μμεε σσππόόλλιιαα 
ααππόό ααρρχχααίίοουυςς εελλλληηννιικκοούύςς 
ννααοούύςς……
Έχουμε και εδώ μια θέα …. Θεά;;; 
…βρισκόμαστε στην πλατεία 
Μοναστηρακίου….
….ψάχνουμε να βρούμε το 
ανοιχτό τμήμα του αρχαίου 
ποταμού…
…….α .ανναακκααλλύύππττοουυμμεε ττοονν ΗΗρριιδδααννόό κκααιι 
μμααζζίί μμεε μμααςς κκααιι άάλλλλοοιι……
..-«Τι συμβαίνει παιδιά»;;;; 
-«Ποιος είπατε»;; 
-«Ηριδανός»;;
………… ππάάννωω ααππόό ττοονν ΗΗρριιδδααννόό……
ΦΦοοιιττηηττέέςς πποουυ αανναακκααλλύύππττοουυνν χχάάρρηη 
σσεε εεμμάάςς ττοονν ΗΗρριιδδααννόό ……
….πετάξαμε κι εμείς νομίσματα 
ακολουθώντας τη μαγική σκέψη 
αιώνων… 
(ελπίζουμε να πιάσει και η δική μας 
ευχή)
ΜΜοονναασσττηηρράάκκιι--ΣΣττααθθμμόόςς μμεεττρρόό 
…….. 
……ααρρχχααίίαα κκοοίίττηη πποοττααμμοούύ……
…εγκιβωτισμένος από την 
αρχαιότητα ακόμα…
Παρατηρούμε από κοντά την αρχαία 
κοίτη…..
…και την οργάνωση της αρχαίας 
πόλης γύρω από το ποτάμι…
Η ομάδα ερωτηματολογίων εν 
δράσει… και στο Μοναστηράκι
…Δ.σιυανδεχρίοζομυήμ επ γριαο τςο νκ εραμικό 
Κεραμεικό….
…..άποψη του εντός των 
τειχών Κεραμεικού…
…..μαθαίνουμε….
…..ο Εσω Κεραμεικός….
Ο αρχαιολογικός 
χώρος από 
κοντά
Δίπυλο: η μεγαλύτερη πύλη των 
τειχών της Αρχαίας Αθήνας
ΔΔίίππυυλλοο
« 
«ττοο όόρριιοο ττοουυ ααρρχχααίίοουυ 
ππρροοαασσττίίοουυ ττοουυ ΚΚεερρααμμεειικκοούύ»
…η συνέχεια της ανοιχτής 
κοίτης του Ηριδανού…
….δίπλα από το Πομπείο… 
από όπου ξεκινούσε η 
πομπή των Παναθηναίων
..άποψη των αρχαίων τειχών που 
χωρίζουν τον Έσω από τον Έξω 
Κεραμεικό..
…Ιερά Οδός… συνέδεε την 
Αθήνα με την Ελευσίνα
…οδός των τάφων (αρχαίο 
νεκροταφείο) 
στον Έξω Κεραμεικό…
....εεππιιττύύμμββιιεεςς 
σσττήήλλεεςς....
Επιτύμβια σσττήήλληη ττηηςς ΗΗγγηησσώώςς μμεε ττηη 
χχααρραακκττηηρριισσττιικκήή δδεεξξίίωωσσηη…… 
((ααπποοχχααιιρρεεττιισσμμόόςς μμεε χχεειιρρααψψίίαα))
ΕΕππιιττύύμμββιιαα σσττήήλληη ττοουυ ΔΔεεξξίίλλεεωω 
((ννεεααρρόόςς ιιππππέέααςς))
ΑΑρρχχααίίοοιι ττάάφφοοιι
ΕΕππιιττύύμμββιιαα σσττήήλληη
Ανιχνεύουμε και το 
φυσικό περιβάλλον..
..τη χλωρίδα…
…και την πανίδα..
ΓΓυυρρίίννοοιι
παίρνουμε μετρήσεις 
πεδίου
Συλλέγουμε στοιχεία….
Ανακαλύπτουμε στοιχεία 
ρύπανσης στα μάρμαρα...
Παίζουμε και εδώ το παιχνίδι 
των ήχων..
Φιλοδοξούμε να μοιράσουμε 
και εδώ ερωτηματολόγια…
Οι μόνοι διαθέσιμοι ….ένα ζευγάρι 
Ιάπωνες! 
Έχουμε και ερωτηματολόγια 
μεταφρασμένα στα αγγλικά!!
Εδώ τελειώνει το μονοπάτι μας 
…
…μιας και ο Ηριδανός χάνεται 
κάτω από τη σημερινή Πειραιώς..
…για να καταλήξει στον 
Ιλισσό ποταμό…
Επιστρέφοντας αξιολογούμε 
και παρουσιάζουμε την 
αξιολόγησή μας
Αλλά….. όλα ξεκίνησαν από το σχολείο 
μας….. 
Πέρυσι περίπου τέτοια εποχή!!!

3ηριδανοσ εκδρομη1