Горад у ІХ-сярэдзіне ХІІІ ст.

1. Горад у ІХ - сярэдзіне ХІІІ ст.

2. Паняцце "горад"
Слова "горад" – ад "гарадзіць", "абгароджваць".
Горад –
1) Спачатку - умацаванае паселішча.
2) Пасля - адміністрацыйны, прамысловы, гандлёвы і культурны цэнтр.

3. Месцы ўзнікнення
• Берагі рэк;
• Вусця рэк;
• Каля пераправы;
• На скрыжаванні шляхоў.
для зручнага гандлю
і рамяства!

4. Першыя гарады
Храналогія летапісных узгадак
гарадоў:
Х ст. - Тураў, Ізяслаўль, Віцебск;
ХІ ст. - Берасце, Менск, Орша і
інш.;
ХІІ ст. - Гомель, Гродна, Барысаў
(1102 г.) і інш.;
ХІІІ ст. - Рэчыца, Новагародак,
Магілёў.
Але ўзніклі многія раней!
У сярэднявечных крыніцах - >30 гарадоў на Беларусі.
Самы старажытны - Полацк.

5. Паходжанне назваў
Ад рэк:
Менск, Полацк,
Віцебск
Ад імён заснавальнікаў:
Тураў, Ізяслаўль,
Браслаў, Барысаў
Ад узроста горада:
Новагародак
Ад пароды дрэва:
Берасце
Ад архітэктурнага помніка: Ад язычаскіх святаў:
-

6. Выгляд гарадоў
• Драўляныя;
• Вузкія вуліцы (3 м шырынёй);
Часткі горада:
1) Дзядзінец (ад "дзед" -
месца збору старэйшын) -
умацаваная частка;
2) Пасад - неўмацаваная (для
рамеснікаў і гандляроў);
3) Торг - рынак, каля
дзядзінца.

7. Каменныя будынкі
Цэрквы і сабор –
галоўныя цэрквы
горада;
Княжацкія церамы
(палацы).

8. Жыхары
• Гандляры;
• Рамеснікі:
o Свабодныя - у пасадзе;
o Залежныя - у дзядзінцы;
• Манахі і святары.

9. Рамесная вытворчасць
Рамесная вытворчасць – выраб розных прадметаў ручным
спосабам.
Рамёствы:
Ювелірнае;
Кавальства;
Гарбарства
Бандарства
У малых гарадах - і земляробства.
(апрацоўка скур);
(выраб бочак) і інш.

10. Гандаль
Вывозілі:
oФутра;
oМёд;
oВоск;
oРабы (захопленыя ў войнах).
Увозілі:
• Дарагія тканіны;
• Пацеркі;
• Шкляны посуд;
• Алей і віно ў амфарах.
Адкуль: з Візантыі і Блізкага Усходу,
Для каго: для князя, дружыны,
багатых гараджан.

11. Функцыі гарадоў
2. Абарончая;
3. Адміністрацыйная
Князь кіраваў адтуль сваёй
воласцю;
4. Рэлігійная і культурная:
Цэрквы і школы.
1. Цэнтры рамяства і гандлю
Аддзяленне рамяства ад земляробства → патрэбен гандаль;