Μία παρουσίαση για τον Ελληνισμό από τα μέσα του 18ου αιώνα έως τις αρχές του 19ου αιώνα, επιμέλεια Ι.Π. Αμπελάς Φιλόλογος Μουσικό Σχολείο Χανίων

1. Ο ελληνισμός από τα μέσα του 18ου αι.
έως τις αρχές του 19ου αι.
Λέξεις-κλειδιά: ορθόδοξη εκκλησία, Φαναριώτες, προεστοί, έμποροι/ καραβοκύρηδες, κλέφτες,
αρματολοί, παροικιακός ελληνισμός, Νεοελληνικός Διαφωτισμός, Ρ. Βελεστινλής, Αδ. Κοραής, Φιλική
Εταιρεία, Αόρατη Αρχή, Αλ. Υψηλάντης, Ιερός Λόχος.
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-201 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

2. Κοινωνικές και οικονομικές διαφοροποιήσεις
στην προ-επαναστατική κοινωνία
 Ορθόδοξη Εκκλησία: ηγεσία των
υπόδουλων χριστιανών,
εναντίον των ιδεών του
Διαφωτισμού
 Φαναριώτες < Φανάρι
Κων/πολης, ξένες γλώσσες,
οθωμανική διοίκηση, ηγεμόνες
Μολδοβλαχίας
 Προεστοί (κοτζαμπάσηδες,
δημογέροντες) ελληνορθόδοξων
κοινοτήτων, πολιτική εμπειρία
και περιουσία
 Έμποροι & καραβοκύρηδες:
φορείς νέων ιδεών, βελτιωμένη
οικονομική κατάσταση (μετά το
1774) – ίδρυση σχολείων,
εκτύπωση βιβλίων, εφημερίδων
 Κλέφτες: πρώην αγρότες-ληστές
(βουνά)
 Αρματολοί: ένοπλα σώματα για
την τάξη
 Αγρότες (80%) ακτήμονες
 Απασχολούμενοι σε εμπόριο και
ναύτες
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-202 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

3. Εικόνες από την προ-επαναστική Ελλάδα
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-203 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

4. Κινήματα εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας
 Αρχές του 18ου αιώνα
στροφή προς Ρωσία
κοινά συμφέροντα/ίδιο
θρησκευτικό δόγμα
 1770: Πελοπόννησος –
Τα Ορλοφικά - αποτυχία
 1803: Ήπειρος – Σούλι –
Αλή πασάς – εκδίωξη
των Σουλιωτών
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-204 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

5. Νεοελληνικός Διαφωτισμός
 Στα μέσα του 18ου αιώνα,
ένα κίνημα που,
επιδιώκοντας τη διάδοση
των διαφωτιστικών ιδεών
μεταξύ των Ελλήνων,
αποσκοπούσε στην
ιδεολογική προετοιμασία
του αγώνα για την
ελευθερία.
 Παροικίες και σε ορισμένα
από τα μεγάλα εμπορικά
κέντρα του ελληνισμού
(Σμύρνη, Ιωάννινα, Χίος
κτλ.)
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-205 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

6. Προοδευτικές και συντηρητικές θέσεις
 Θαυμασμός στον αρχαίο
ελληνικό πολιτισμό 
ελευθερία
 Η εκπαίδευση θα έπρεπε
 να θεμελιώνεται στην
ενασχόληση με τις θετικές
επιστήμες,
 να γίνεται στη λαϊκή
γλώσσα και
 να υπηρετεί την προοπτική
του αγώνα για ελευθερία.
 Απόρριψη των
διαφωτιστικών ιδεών,
 Η εκπαίδευση πρέπει
 να βασίζεται σε
εκκλησιαστικά κείμενα,
 να περιορίζεται στη
γνωριμία με τη
θρησκευτική, κυρίως,
παράδοση και
 να γίνεται σε αρχαΐζουσα
γλώσσα.
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-206 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

7. Ρήγας Βελεστινλής ή Φεραίος (1757-1798)
Δημιουργία μιας «Ελληνικής Δημοκρατίας» που θα απλωνόταν
σε όλη τη Βαλκανική αντικαθιστώντας την Οθωμανική
αυτοκρατορία και εξασφαλίζοντας ισονομία και ισοπολιτεία
στους κατοίκους της. Προδόθηκε και πλήρωσε με τη ζωή του.
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-207 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

8. ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-208 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

9. Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833)
Οι Έλληνες, για να
κερδίσουν την ελευθερία
τους, θα έπρεπε πρώτα να
μορφωθούν. Αν και
διαφωνούσε με τον
εξαρχαϊσμό της γλώσσας,
δεν δεχόταν αυτούσια τη
δημοτική, από την οποία,
όπως πίστευε, έπρεπε να
αφαιρεθούν κάποιες
λαϊκές και ξένες λέξεις.
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-209 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

10. ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-2010 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

11. Η Φιλική Εταιρεία
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-2011 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

12. Η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας
 Η Φιλική Εταιρεία ήταν μια
μυστική οργάνωση που
δημιουργήθηκε το 1814 στην
Οδησσό της Ρωσίας με σκοπό
την προετοιμασία του ένοπλου
αγώνα των Ελλήνων για
ανεξαρτησία.
 Πρωτεργάτες υπήρξαν: οι
Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος
Τσακάλωφ, Εμμανουήλ
Ξάνθος.
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-2012 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

13. Δυσκολίες και Ευνοϊκές Συγκυρίες
Οι Φιλικοί έπρεπε:
 να κάνουν τεράστιες
οργανωτικές προσπάθειες
 να δράσουν με μεγάλη
μυστικότητα
 να υπερνικήσουν τους
δισταγμούς των Ελλήνων
 να κινητοποιήσουν
ανθρώπους προερχόμενους
από διαφορετικές
κοινωνικές ομάδες
Οι Φιλικοί ευνοούνταν από:
 σοβαρά εσωτερικά
προβλήματα της
Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας,
 διάδοση μεταξύ των
Ελλήνων των ιδεών της
γαλλικής επανάστασης
 για σημαντικό τμήμα του
ελληνισμού ήταν, πλέον,
ώριμο αίτημα η δημιουργία
ανεξάρτητου ελληνικού
κράτους.
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-2013 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

14. Οργανωτικά χαρακτηριστικά της
Φιλικής Εταιρείας
 Μυστικότητα
 Δοκιμασία μελών
 Όρκος
 Πίστη – αφοσίωση
 Ψευδώνυμα
 Κρυπτογραφικό
αλφάβητο
 Αόρατη Αρχή (μυστική –
ασαφής): άρνηση Ι.
Καποδίστρια – ανάθεση
σε Αλέξανδρο Υψηλάντη
ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-2014 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ

15. ΣΧ. ΕΤΟΣ 2019-2015 Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ, ΠΕ02 ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
ΧΑΝΙΩΝ