πηγή : http://www.study4exams.gr/

1. 1
LECTIO XIII: ΠΩΣ Η ΓΝΩΣΗ ΝΙΚΗΣΕ ΤΗ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ
Άσκηση Ι.
Να συμπληρωθούν οι υπερσυντέλικοι των ρημάτων που βρίσκονται στην παρένθεση.
Προσοχή στον τονισμό!
Paulus bellum adversus Persen regem …………(gero)
Sulpicius Gallus legatus Pauli…………(sum)
Nos fiduciam…………(amitto)
Ego de caeli ratione…………(disputo)
Tu epistulam legato (δοτ.) …………(mitto)
Vos victoriam Romanis…………(do)
Romani adversarios…………(vinco)
Catellus Tertiae…………(pereo)
Tertia ad complexum patris…………(curro)
Paulus spem triumphi…………(praesumo)
Λύση
Paulus bellum adversus Persen regem gesserat (gero)
Sulpicius Gallus legatus Pauli fuerat (sum)
Nos fiduciam amiseramus (amitto)
Ego de caeli ratione disputaveram (disputo)
Tu epistulam legato (δοτ.) miseras (mitto)
Vos victoriam Romanis dederatis (do)
Romani adversaries vicerant (vinco)
Catellus Tertiae perierat (pereo)
Tertia ad complexum patris cucurrerat (curro)
Paulus spem triumphi praesumpserat (praesumo)

2. 2
Άσκηση ΙΙ.
Εκφώνηση
exercitus, metus: να κλιθούν.
Λύση
Ενικός Πληθυντικός
Ονομαστική exercitus metus exercitus metus
Γενική exercitus metus exercituum metuum
Δοτική exercitui /-u metui /-u exercitibus metibus
Αιτιατική exercitum metum exercitus metus
Κλητική exercitus metus exercitus metus
Αφαιρετική exercitu metu exercitibus metibus

3. 3
Άσκηση ΙΙΙ.
Nα αντικατασταθούν οι πλάγιες λέξεις ή φράσεις με τον κατάλληλο εμπρόθετο
προσδιορισμό του ob ή του propter:
Disputatio Galli exercitum alacrem in pugnam misit:
Ob……….. Galli exercitus alacer pugnavit.
Liberales artes victoriam Romanis dederunt:
Propter……….. Romani vicerunt.
Λύση
Disputatio Galli exercitum alacrem in pugnam misit:
Ob disputationem Galli exercitus alacer pugnavit.
Liberales artes victoriam Romanis dederunt:
Propter liberales artes Romani vicerunt.

4. 4
Άσκηση ΙV.
Serena nocte subito luna defecerat ob repentinum monstrum terror animos militum
invaserat et exercitus fiduciam amiserat: να συνταχθεί η πρόταση.
Λύση
Serena nocte subito luna defecerat: Κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική
(defecerat: οριστική υπερσυντελίκου) και δηλώνει το πραγματικό.
defecerat: ρήμα
luna: υποκείμενο στο defecerat.
subito: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο defecerat.
nocte: αφαιρετική τοπική του χρόνου στο defecerat.
Serena: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο nocte.
ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat: Κύρια πρόταση κρίσης,
εκφέρεται με οριστική (invaserat: οριστική υπερσυντελίκου) και δηλώνει το πραγματικό.
invaserat: ρήμα.
terror: υποκείμενο στο invaserat.
animos: αντικείμενο στο invaserat.
militum: γενική κτητική στο animos.
ob monstrum: εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο
invaserat.
repentinum: ομοιόπτωτος, επιθετικός προσδιορισμός στο monstrum.
et exercitus fiduciam amiserat: Κύρια πρόταση κρίσης, εκφέρεται με οριστική
(amiserat: οριστική υπερσυντελίκου) και δηλώνει το πραγματικό. Συνδέεται
παρατακτικά με την προηγούμενη με τον συμπλεκτικό σύνδεσμο et.
amiserat: ρήμα
exercitus: υποκείμενο στο amiserat.
fiduciam: αντικείμενο στο amiserat.

5. 5
Άσκηση V.
Να μεταφραστεί στα λατινικά η πρόταση: Ο φόβος είχε καταλάβει την ψυχή μας και
είχαμε χάσει την αυτοπεποίθησή μας.
Λύση
Metus animos nostros invaserat et fiduciam (nostram) amiseramus.

6. 6
ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Άσκηση Ι.
Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα της στήλης Β.
Στήλη Α Στήλη Β
disputavit
erat
caeli (με τη συντακτική χρήση του
κειμένου)
aditum
adversarios
defecerat
γ΄ ενικό πρόσωπο παρατατικού του
sum
αιτιατική ενικού
αιτιατική πληθυντικού
γενική ενικού
γ΄ ενικό πρόσωπο υπερσυντελίκου
γ΄ ενικό πρόσωπο παρακειμένου
Λύση
disputavit – γ΄ ενικό πρόσωπο παρακειμένου
erat – γ΄ ενικό πρόσωπο παρατατικού του sum
caeli (με τη συντακτική χρήση του κειμένου) – γενική ενικού
aditum – αιτιατική ενικού
adversarios – αιτιατική πληθυντικού
defecerat – γ΄ ενικό πρόσωπο υπερσυντελίκου

7. 7
Άσκηση ΙΙ.
Να γραφεί η ίδια πτώση του άλλου αριθμού:
Terror stellarum
Caeli aditum
Statu adversarios
Λύση
terror terrores stellarum stellae
caeli caelorum aditum aditus
statu statibus adversarios adversarium

8. 8
Άσκηση ΙII.
Να συμπληρωθεί ο πίνακας με τους χρόνους των ρημάτων που λείπουν:
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ erat
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ potuit
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ invaserat
ΣΥΝΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ
Λύση
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ est invadit potest
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ erat invadebat poterat
ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ erit invadet poterit
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ fuit invasit potuit
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ fuerat invaserat potuerat
ΣΥΝΤ. ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ fuerit invaserit potuerit

9. 9
Άσκηση ΙV.
Να γράψετε τη συντακτική λειτουργία των λέξεων:
legatus……………………………….
Luci Aemili Pauli……………………………….
regem……………………………….
nocte……………………………….
militum……………………………….
ob monstrum……………………………….
alacrem……………………………….
modo……………………………….
exercitus……………………………….
ad victoriam……………………………….
Λύση
legatus: Κατηγορούμενο στο Sulpicius Gallus (από το συνδετικό ρήμα erat).
Luci Aemili Pauli: Γενική κτητική στο legatus.
regem: Ομοιόπτωτος προσδιορισμός, παράθεση στο Persen.
nocte: Αφαιρετική τοπική του χρόνου στο defecerat.
militum: Γενική κτητική στο animos.
ob monstrum: Εμπρόθετος προσδιορισμός του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο
invaserat.
alacrem - Επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο exercitum λόγω του ρήματος
δράσης misit.
modo - Αφαιρετική οργανική του τρόπου στο misit.
exercitus - Γενική υποκειμενική στο metum.
ad victoriam - Εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού (σκόπιμη κατεύθυνση) στο
dederunt.

10. 10
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟΥΣ
Άσκηση Ι.
Ob monstrum: να αποδοθεί η επιρρηματική σχέση με άλλο τρόπο.
Λύση
ob repentinum monstrum: Οι προθέσεις ob, per, propter + αιτιατική εκφράζουν το
εξωτερικό αναγκαστικό αίτιο. Πρόκειται για το αίτιο που εντοπίζεται σε εξωτερικές
καταστάσεις, όχι σε ψυχικές συγκινήσεις και συναισθήματα. Εκφράζεται αλλιώς propter
monstrum / per monstrum.

11. 11
Άσκηση ΙΙ.
Quia ille metum exercitus Romani vicerat, imperator adversarios vincere potuit: να
μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.
Λύση
⇨ Ab illo metu exercitus Romani victo, imperator adversarios vincere potuit.

12. 12
Άσκηση ΙIΙ.
ob repentinum monstrum terror animos militum invaserat et exercitus fiduciam
amiserat: να μετατραπεί η πρώτη κύρια πρόταση σε μετοχή.
Λύση
⇨ ob repentinum monstrum terrore animis militum invasis exercitus fiduciam amiserat.

13. 13
Άσκηση ΙV.
eoque modo exercitum alacrem in pugnam misit : να δηλωθεί ο σκοπός με όλους τους
τρόπους.
Λύση
In pugnam: εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού
• ut pugnaret: Δευτερεύουσα Τελική πρόταση
• qui pugnaret: Δευτερεύουσα Αναφορική Τελική πρόταση
• pugnatum: αιτιατική σουπίνου
• pugnandi causā/ gratiā: causā /gratiā + γενική γερουνδίου
• ad pugnandum: ad + αιτιατική γερουνδίου
Το ρήμα είναι αμετάβατο οπότε απαγορεύεται η γερουνδιακή έλξη.
Ημερομηνία τροποποίησης: 19/10/2015