เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

1. 1
คาชี้แจง
เอกสารประกอบการเรียน ชุด ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและสมัยอยุธยาถึง
ธนบุรี กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชั้นประถมศึกษา
ปีที่ 5 มีทั้งหมด11เล่มดังต่อไปนี้
เล่มที่ 1 ตานานหมู่บ้านป่าคาตาบลแม่เงิน
เล่มที่ 2 อาเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย
เล่มที่ 3 แหล่งเรียนรู้ที่สาคัญของเชียงแสน
เล่มที่ 4 โบราณสถานที่สาคัญของเชียงแสน
เล่มที่ 5 สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1(พระเจ้าอู่ทอง)
เล่มที่ 6 สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
เล่มที่ 7 สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
เล่มที่ 8 สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
เล่มที่ 9 ชาวบ้านบางระจัน
เล่มที่ 10 พระยาพิชัยดาบหัก
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ในเอกสารประกอบการเรียนแต่ละเล่ม มีองค์ประกอบ คือ ปกนอก
ปกใน คานา สารบัญ คาชี้แจง คาแนะนาการใช้เอกสารประกอบการเรียน
มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัด จุดประสงค์การเรียนรู้ แบบทดสอบก่อนเรียน
พร้อมเฉลยคาตอบ เนื้อเรื่องแต่ละเล่ม คาอธิบายศัพท์ แบบฝึกหัดประจาเล่ม
พร้อมเฉลยคาตอบ แบบทดสอบหลังเรียนพร้อมเฉลยคาตอบและบรรณานุกรม
เอกสารประกอบการเรียนแต่ละเล่มใช้เป็นสื่อการเรียนรู้ เล่มละ 1-2 ชั่วโมง
ในแต่ละแผนการจัดการเรียนรู้ รวมเวลาเรียน 18 ชั่วโมงใน 11 เล่ม

2. 2
คาแนะนาการใช้เอกสารประกอบการเรียน
1. เอกสารประกอบการเรียน ชุด ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและสมัยอยุธยา
ถึงธนบุรี กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม สาระที่ 4
ประวัติศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
เป็นเอกสารประกอบการเรียนที่จะทาให้นักเรียนเกิดความรู้ และตระหนักถึง
ความสาคัญของ การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของท้องถิ่น วัฒนธรรม ประเพณี
ของท้องถิ่น เกิดความ รักท้องถิ่น และภาคภูมิใจในท้องถิ่นของตนเอง และ
รักความเป็นไทย เป็นคนดีของครอบครัวและสังคม ให้อยู่ร่วมกันอย่างปกติสุข
2. ให้นักเรียนปฏิบัติตามขั้นตอนในเอกสารประกอบการเรียน
ชุดประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และสมัยอยุธยาถึงธนบุรี ดังนี้
2.1 ศึกษาคาชี้แจงการใช้สาระสาคัญ และจุดประสงค์การเรียนรู้
2.2 ทาแบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อวัดพื้นฐานความรู้ ความเข้าใจ ของ
นักเรียนในเรื่องที่กาลังจะเรียนว่าอยู่ในเกณฑ์ใด
2.3 ศึกษาเนื้อหาสาระประจาเล่ม และทาแบบฝึกหัด
2.4 ทาแบบทดสอบหลังเรียน เพื่อวัดพื้นฐานความรู้ ความเข้าใจ
ของนักเรียนว่าเพิ่มมากขึ้นกว่าก่อนเรียนหรือไม่
2.5 นักเรียนปฏิบัติกิจกรรมด้วยความตั้งใจ มีความรับผิดชอบ
มีความซื่อสัตย์ต่อตนเอง ไม่เปิดดูเฉลยก่อน เมื่อเกิดปัญหาให้สอบถาม ครูผู้สอน
และหากทาคะแนน ไม่ผ่านเกณฑ์สามารถกลับมาทบทวนเนื้อหาสาระ และทา
แบบฝึกหัดหรือแบบทดสอบใหม่จนผ่านเกณฑ์

3. 3
มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด
มาตรฐานการเรียนรู้
ส 4.3 : เข้าใจความเป็นมาของชาติไทย วัฒนธรรม ภูมิปัญญาไทย
มีความรัก ความภูมิใจ และธารงความเป็นไทย
ตัวชี้วัด
ส 4.3 ป. 5/3 บอกประวัติและผลงานของบุคคลสาคัญสมัยอยุธยาและ
ธนบุรีที่น่าภาคภูมิใจ

4. 4
จุดประสงค์การเรียนรู้
สมรรถนะสาคัญของผู้เรียน
ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
คุณลักษณะอันพึงประสงค์
เป็นผู้มีความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์และรักความเป็นไทย
1.อธิบายพระราชประวัติของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้
2. อธิบายพระราชกรณียกิจของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้
3. เป็นผู้ที่มีความรักชาติ ศาสน์ กษัตริย์และรักความเป็นไทย

5. 5
นักเรียนกาเครื่องหมาย  ทับหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
(ข้อละ 1 คะแนน)
1. พระมหากษัตริย์พระองค์สุดท้ายของกรุงศรีอยุธยามีพระนามว่าอะไร
ก. สมเด็จพระเจ้าเอกทัศ
ข. สมเด็จพระรามาราชา
ค. สมเด็จพระราเมศวร
ง. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
2. กรุงธนบุรีมีกษัตริย์ปกครองเพียงพระองค์เดียวคือใคร
ก. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
ข. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ค. สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ง. สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
3. เหตุผลใดที่สาคัญที่สุดที่พระเจ้ากรุงธนบุรีเลือกกรุงธนบุรีเป็นราชธานี
ก. มีหนทางสะดวกในการหนีข้าศึก
ข. มีป้อมปราการมากมายพร้อมรับมือข้าศึก
ค. อยู่ใกล้ปากน้าเหมาะแก่การค้าขาย
ง. เป็นเมืองเล็กเหมาะกับกองกาลังที่มีอยู่
แบบทดสอบก่อนเรียน
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
คาชี้แจง

6. 6
4. กรุงธนบุรีเป็นราชธานีนานเท่าใด
ก. 15 ปี
ข. 20 ปี
ค. 25 ปี
ง. 30 ปี
5. พระราชกรณียกิจที่ยิ่งใหญ่ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คือข้อใด
ก. การต่อสู้กับพม่า
ข. การปราบปรามชุมนุมต่างๆ
ค. การกอบกู้เอกราชของชาติไทย
ง. การติดต่อค้าขายกับจีนและอินเดีย
6. หลังจากกรุงศรีอยุธยาแตก พระยาตากนาไพร่พลไปตั้งมั่นอยู่ที่ใด
ก. ระยอง
ข. จันทบุรี
ค. ชลบุรี
ง. เพชรบุรี
7. การสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานีมีขึ้นเมื่อใด
ก. พ.ศ. 2110
ข. พ.ศ. 2127
ค. พ.ศ. 2308
ง. พ.ศ. 2310

7. 7
8. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงใช้เวลาในการกอบกู้เอกราชจากพม่า
เป็นเวลานานเท่าใด
ก. 7 เดือน
ข. 12 เดือน
ค. 5 ปี
ง. 7 ปี
9. ลิลิตยวนพ่าย เป็นวรรณกรรมที่เกี่ยวกับพระมหากษัตริย์พระองค์ใด
ก. สมเด็จพระมหาธรรมราชา
ข. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
ค. สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ง. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
10. ข้อใดเป็นวรรณกรรมของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
ก. จินดามณี
ข. รามเกียรติ์
ค. ลิลิตพระลอ
ง. สังข์ทอง
เพื่อน ๆทาแบบทดสอบก่อนเรียน
นะครับ

8. 8
ข้อ คาตอบ
1. ก
2. ข
3. ง
4. ก
5. ค
6. ข
7. ง
8. ก
9. ง
10. ข
เฉลย แบบทดสอบก่อนเรียน
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
เพื่อน ๆตรวจคาตอบนะครับ

9. 9
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ทรงมี
พระนามเดิมว่า “สิน” พระราชสมภพเมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2277 เป็นบุตร
ของนายไหฮอง นายอากรบ่อนเบี้ยหรือมีตาแหน่งขุนพัฒน์ และมารดา คือ
นางนกเอี้ยง สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์
เดียวแห่งกรุงธนบุรี ครองราชย์ระหว่าง พ.ศ. 2310 – 2325
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

10. 10
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเมื่อยังทรงพระเยาว์เจ้าพระยาจักรีทรงขอ
พระองค์ไปชุบเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม พอมีอายุได้ 13 ปี ได้ถูกนาตัวนายสินเข้า
ถวายตัวรับราชการ เป็นมหาดเล็กในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ตามโบราณ
ราชประเพณีของการรับราชการในสมัยนั้น ซึ่งในระหว่างที่ได้เป็นมหาดเล็ก
นายสินมีความวิริยะอุตสาหะ ศึกษาค้นคว้าหาความรู้ด้านภาษาต่างประเทศ เช่น
จีน ญวน และภาษาแขก จนสามารถพูดสื่อสารได้อย่างแตกฉาน

11. 11
ต่อมา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. 2301
สมเด็จพระบรมราชาที่ 4 ขึ้นครองราชย์แทน ได้โปรดเกล้าแต่งตั้งให้นายสิน
เป็น “หลวงยกกระบัตร” อยู่กับพระยาตาก เมื่อพระยาตากถึงแก่กรรมจึงได้
ตาแหน่งเป็นพระยาตาก ครองเมืองตากแทน

12. 12
ก่อนจะเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2310 พระยาตากได้นาไพร่พล
ราว 500 คน ตีฝ่ากองทัพพม่าที่ล้อมกรุงออกไปทางทิศตะวันออกไปตั้งมั่น
ที่เมืองจันทบุรีได้รวบรวมผู้คนกลับไปโจมตี กองทัพพม่าจนสามารถกอบกู้
เอกราชของไทยเป็นผลสาเร็จโดยใช้เวลาเพียง7เดือนจากนั้นจึงได้ปราบดาภิเษกขึ้น
เป็นพระเจ้าแผ่นดิน ทรงพระนามว่าสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีและทรงสถาปนา
กรุงธนบุรีเป็นราชธานีแห่งใหม่ เนื่องจากกรุงศรีอยุธยาถูกกองทัพพม่าทาลาย
โบราณสถาน โบราณวัตถุ จนยับเยินไม่อาจทาการฟื้นฟู ยากแก่การบูรณะให้มี
สภาพดังเดิมได้และพม่ารู้ลู่ทางจุดอ่อนของกรุงศรีอยุธยาซึ่งอาจทาให้เสียเปรียบ
ต่อการป้องกันพระนครในภายภาคหน้าได้และกรุงธนบุรี ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันตก
ของแม่น้าเจ้าพระยา ใกล้ปากอ่าวทะเล ที่สาคัญที่สุด คือ เป็นเมืองเล็กสะดวก
ต่อการควบคุมกาลังอาวุธและเสบียงในยามสงครามตลอดจนเหมาะแก่การค้าขาย
กับต่างชาติ มีป้ อมปราการที่สร้างไว้ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชด้วย
คือป้อมวิไชยประสิทธิ์และป้อมวิไชเยนทร์

13. 13
ด้านเศรษฐกิจสมัยกรุงธนบุรีนั้น ในช่วงแรกค่อนข้างตกต่า
เนื่องมาจากการอพยพราษฎร จากการศึกสงครามมีอยู่เนืองๆ เกิดข้าวยากหมาก
แพง ความขัดสน ภัยธรรมชาติ ราษฎรล้มตายเป็นจานวนมาก สมเด็จพระเจ้า
ตากสินมหาราชทรงสละทรัพย์ส่วนพระองค์ ในการซื้อเครื่องอุปโภคบริโภค
จากพ่อค้าต่างเมือง นามาแจกจ่ายแก่ราษฎร ส่งเสริมให้ปลูกข้าวทามาหากิน
จนราษฎรเริ่มตั้งตัวได้ในการประกอบอาชีพ เศรษฐกิจเริ่มเจริญรุ่งเรืองขึ้น

14. 14
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงทานุบารุงการค้าขายทางเรือ
อย่างเต็มที่ทรงแต่งสาเภาหลวงไปค้าขายทางด้านตะวันออกถึงเมืองจีน ทางด้าน
ตะวันตกเฉียงเหนือถึงอินเดียตอนใต้ ผลประโยชน์ที่ได้จากการค้าของหลวง
ช่วยบรรเทาภาระภาษีของราษฎรไปได้มาก ทรงส่งเสริมการนาสินค้าพื้นเมือง
ไปขายทางเรือ ซึ่งอานวยผลประโยชน์อย่างใหญ่หลวงต่องานสร้างชาติ ทาให้
ราษฎรมีงานทา มีรายได้ ทั้งยังฝึกให้คนไทยเชี่ยวชาญการค้าขาย ป้ องกันมิให้
การค้าตกไปอยู่ในมือต่างชาติ ทาให้เศรษฐกิจของกรุงธนบุรีค่อยๆ ดีขึ้นจนมี
ความเจริญรุ่งเรือง สินค้าส่งออกที่สาคัญของกรุงธนบุรี ได้แก่ ดีบุก พริกไทย
ครั่ง ขี้ผึ้ง ไม้หอม เป็นต้น ส่วนสินค้านาเข้าจากต่างประเทศ ได้แก่ ผ้า ถ้วยชาม
ดินปืน อาวุธต่าง ๆ เป็นต้น

15. 15
ด้านการเมืองการปกครอง สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงพยายาม
รวบรวมและขยายอานาจของอาณาจักรให้เป็นปึกแผ่น และยังคงยึดถือระเบียบ
การปกครองแบบอยุธยาในรัชสมัย สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงออกศึก
สงครามหลายครั้ง หลายคราทรงมีความกล้าหาญ เด็ดเดี่ยว เช่น เห็นได้จาก
การต่อสู้กับพม่าที่จะเข้ามาตีกรุงศรีอยุธยา พระองค์ได้ชวนเมืองต่าง ๆ ได้แก่
ระยอง ชลบุรี จันทุบรี และตราด เข้าร่วมรบ แต่จันทบุรีเป็นเมืองใหญ่ไม่ยอม
ร่วมด้วย พระองค์จึงกล่าวว่า “เราจะตีเมืองจันทบุรีในค่าวันนี้ เมื่อกองทัพ
หุงข้าวเย็นกินเสร็จแล้ว ให้เททิ้งอาหารที่เหลือและทุบหม้อเสียให้แตกหมด
จุดหมายไปกินข้าวเช้าด้วยกันที่ในเมืองเอาพรุ่งนี้ถ้าตีเอาเมืองไม่ได้ในค่าวันนี้
ก็จะได้ตายเสียด้วยกันให้หมดทีเดียว” และด้วยความตั้งใจในครั้งนี้ สร้างขวัญ
และกาลังใจให้ทหารเป็นอย่างมาก และสามารถยึดเมืองจันทบุรีมาได้

16. 16
สมเด็จพระเจ้าตกสินมหาราชทรงฟื้นฟูบ้านเมืองหลังจากถูกทาลายเมื่อ
ครั้งเสียกรุง โดยเฉพาะด้านศาสนา ทรงโปรดให้จัดระเบียบการปกครองสงฆ์
ชาระพระไตรปิฎก สร้างและบูรณะปฏิสังขรณ์วัดวาอาราม เช่น วัดบางยี่เรือ
เหนือ (วัดราชคฤห์) วัดบางยี่เรือใต้ (วัดอินทราราม) วัดบางหว้าใหญ่
(วัดระฆังโฆสิตาราม) วัดแจ้ง (วัดอรุณราชวราราม) เป็นต้น ที่สาคัญพระองค์
ทรงให้อัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐานที่วัดอรุณราชวรารามอีกด้วย
วัดอินทารามวรวิหาร (วัดบางยี่เรือนอก หรือวัด
บางยี่เรือใต้) พระอารามหลวงวัดประจารัชกาล
ของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ในปัจจุบัน
พระสถูปบรรจุพระบรมอัฐิของสมเด็จพระเจ้าตากสิน
มหาราช หน้าพระอุโบสถหลังเดิม วัดอินทาราม
วรวิหาร ภายหลังมีผู้ขนานพระสถูปนี้ว่า "พระเจดีย์กู้
ชาติ" ร่วมกับพระสถูปอีกองค์หนึ่งที่อยู่ในบริเวณ
เดียวกัน ซึ่งเชื่อกันว่าบรรจุพระบรมอัฐิของกรมหลวง
บาทบริจา พระอัครมเหสีของพระองค์
ที่มา : https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images,2556.
ที่มา : https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images,2556.

17. 17
สาหรับด้านศิลปกรรมและวรรณกรรมนั้นจะมีไม่มากนัก เนื่องจาก
บ้านเมืองยังไม่สงบ วรรณกรรมที่มีชื่อเสียง ได้แก่ บทพระราชนิพนธ์ของ
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เรื่องรามเกียรติ์ และวรรณกรรมอื่นๆ เช่น ลิลิต
เพชรมงกุฎ อิเหนาคาฉันท์ ลิลิตยวนพ่าย นิราศพระยามหานุภาพไปเมืองจีน
หรือนิราศเมืองกวางตุ้ง โคลงยอพระเกียรติพระเจ้ากรุงธนบุรี เป็นต้น
พระราชนิพนธ์รามเกียรติ์
ที่มา : https://encryptedtbn1.gstatic.com/images,2556.

18. 18
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงครองราชย์ได้ 15 ปี จึงเกิดกบฏ
พระยาสรรค์ขึ้น พระองค์ถูกบังคับให้ผนวชและคุมขังไว้สมเด็จเจ้าพระยามหา
กษัตริย์ศึก (ต่อมาคือ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้ าจุฬาโลกมหาราช)
ซึ่งดารงตาแหน่งทหารเอกของสมเด็จพระเจ้าตากสินขณะนั้น ได้ทรงยกทัพ
ปราบปรามกบฎราบคาบ สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จสวรรคตในวันที่
10 เมษายน พ.ศ. 2325 เมื่อพระชนมายุได้ 48 พรรษา พระองค์ทรงเป็น
พระมหากษัตริย์ที่ทรงมีคุณูปการทรงพระปรีชาสามารถกอบกู้ชาติไทย
ให้ได้รับเอกราช มาจนตราบเท่าทุกวันนี้ ประชาชนล้วนสานึกในพระมหา
กรุณาธิคุณ จึงยกย่องถวายพระเกียรติสูงสุดแด่พระองค์ว่า “มหาราช” และ
พระบรมราชานุสาวรีย์ของพระองค์ท่าน ตั้งอยู่ในจังหวัดจันทบุรี
ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดจันทบุรี
ที่มา : https://encryptedtbn0.gstatic.com/imagescoisp5ttoxI,2556.

19. 19
ที่ คา อ่านว่า ความหมาย
1. กบฏ กะ-บด ประทุษร้ายต่อราชอาณาจักร,ทรยศ
2. ขัดสน ขัด-สน ฝืดเคือง, อัตคัด, ขาดแคลน
3. ข้าวยากหมากแพง ข้าว-ยาก-
หมาก-แพง
ภาวะขาดแคลน
4. คุณูปการ คุ-นู-ปะ-กาน ความดีที่มีประจาอยู่ในสิ่งนั้นๆ,
ความเกื้อกูล
5. ครั่ง ครั่ง เป็นผลิตผลจากแมลงชนิดหนึ่ง
เรียกว่าแมลงครั่ง
6. ดีบุก ดี-บุก ลักษณะเป็นของแข็งสีขาวคล้าย
โลหะเงิน
7. แตกฉาน แตก-ฉาน ชานาญ, เชี่ยวชาญ
8. ทรงพระเยาว์ ซง-พระ-เยา มีอายุน้อย
9. นิราศ นิ-ราด เรื่องราวที่พรรณนาถึงการจากกัน
หรือจากที่อยู่ไปในที่ต่างๆ
10. เนืองๆ เนือง-เนือง เสมอๆ บ่อยๆ
11. บรรเทา บัน-เทา ทุเลาหรือทาให้ทุเลา , ทาให้
ผ่อนคลายลง
12. บริโภค บอ-ริ-โพก กิน (ใช้เฉพาะอาการที่ทาให้ล่วง
ลาคอลงไปสู่กระเพาะ)
คาอธิบายศัพท์
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

20. 20
ที่ คา อ่านว่า ความหมาย
13. ปฏิสังขรณ์ ปะ-ติ-สัง-ขอน ซ่อมแซมทาให้กลับคืนดี
เหมือนเดิม (ใช้เฉพาะวัดวาอาราม)
14. ปรีชา ปรี-ชา มีปัญญา ความสามารถ,
ความรอบรู้จัดเจน
15. ผนวช ผะ-หนวด บวช
16. พระไตรปิฎก พระ-ไตร-ปิ-ดก คัมภีร์หรือตาราทางศาสนาเป็น
หลักในการสั่งสอน
17. ฟื้นฟู ฟื้น-ฟู ทาให้กลับเจริญงอกงามขึ้นมาใหม่
18. ภัยธรรมชาติ ไพ-ทา-มะ-ชาด ภัยอันตรายต่างๆที่เกิดขึ้นตาม
ธรรมชาติ และมีผลกระทบต่อชีวิต
ความเป็นอยู่
19. ภาษี พา-สี เงินที่รัฐหรือท้องถิ่นเรียกเก็บจาก
บุคคล เพื่อใช้จ่ายในการบริหาร
ประเทศหรือท้องถิ่น
20. ราบคาบ ราบ-คาบ อาการที่ยอมแพ้อย่างไม่มีเงื่อนไข
21. ลิลิต ลิ-ลิด ชื่อคาประพันธ์ประเภทร้อยกรอง
แบบหนึ่งซึ่งใช้โคลงและร่ายต่อ
สัมผัสกันเป็นเรื่องยาว
22. วรรณกรรม วัน – นะ – กา งานหนังสือ, งานประพันธ์
23. วิริยะ วิ-ริ-ยะ ความเพียร, ความบากบั่น
24. ศิลปกรรม สิน-ละ-ปะ-กา สิ่งที่เป็นศิลปะ , สิ่งที่สร้างสรรค์
ขึ้นเป็นศิลปะ
25. อุตสาหะ อุด-สา-หะ ความบากบั่น, ความพยายาม
26. อุปโภค อุบ-ปะ-โพก เอามาใช้ให้เกิดประโยชน์,
คู่กับบริโภค

21. 21
แบบฝึกหัด
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
เติมคาลงในช่องว่างต่อไปนี้ให้ถูกต้องและได้ใจความสมบูรณ์
(ข้อละ 1 คะแนน)
1. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงแก้ปัญหาเศรษฐกิจตกต่าในต้นรัชกาล
คือ
2. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงเลือกกรุงธนบุรีเป็นเมืองหลวงแทน
อยุธยา เพราะ
3. ในสมัยกรุงธนบุรีได้มีการติดต่อค้าขายทางเรือกับต่างชาติ ได้แก่
4. สินค้าเข้าที่สาคัญสมัยกรุงธนบุรี ได้แก่
และสินค้าออก ได้แก่
5. พระราชกรณียกิจด้านการศาสนา ในสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี คือ
6. วรรณกรรมที่สาคัญในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คือ
คาชี้แจง

22. 22
7. สาเหตุที่สิ้นสุดของอาณาจักรธนบุรี คือ
8. ผู้ปราบกบฏพระยาสรรค์ได้อย่างราบคาบ คือ
9. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จสวรรคต เมื่อ
ขณะที่มีพระชนมายุได้ พรรษา
10. พระบรมราชานุสาวรีย์ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชตั้งอยู่ในจังหวัด
(หรือคาตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน)
เรามาทาแบบฝึกหัด
เรื่อง สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

23. 23
แนวการตอบ แบบฝึกหัด
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
เติมคาลงในช่องว่างต่อไปนี้ให้ถูกต้องและได้ใจความสมบูรณ์
(ข้อละ 1 คะแนน)
1. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงแก้ปัญหาเศรษฐกิจตกต่าในต้นรัชกาล
คือ ทรงสละทรัพย์ส่วนพระองค์สาหรับซื้อเครื่องอุปโภค บริโภค แจกจ่าย
ราษฎรและสาหรับให้ราษฎรปลูกข้าว และค้าขายกับต่างเมือง
2. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงเลือกกรุงธนบุรีเป็นเมืองหลวงแทน
อยุธยา เพราะ อยุธยาถูกพม่าเผาทาลายเสียหายหนักจนยากแก่การบูรณะ
ฟื้นฟูให้กลับมาดีดังเดิมได้
3. ในสมัยกรุงธนบุรีได้มีการติดต่อค้าขายทางเรือกับต่างชาติ ได้แก่
จีนและอินเดีย
4. สินค้าเข้าที่สาคัญสมัยกรุงธนบุรี ได้แก่ ผ้า ถ้วยชาม ดินปืน อาวุธต่างๆ
และสินค้าออก ได้แก่ ดีบุก พริกไทย ครั่ง ขี้ผึ้ง ไม้หอม
5. พระราชกรณียกิจด้านการศาสนา ในสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี คือ
โปรดให้จัดระเบียบการปกครองสงฆ์ ชาระพระไตรปิฎก สร้างและ
บูรณปฏิสังขรณ์ วัด เช่น วัดราชคฤห์ วัดอินทราราม วัดระฆังโฆสิตาราม
วัดอรุณราชวราราม
6. วรรณกรรมที่สาคัญในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คือ
รามเกียรติ์ ลิลิตยวนพ่าย ลิลิตเพชรมงกุฎ นิราศพระยามหานุภาพไปเมืองจีน
อิเหนาคาฉันท์ โคลงยอพระเกียรติพระเจ้ากรุงธนบุรี
คาชี้แจง

24. 24
7. สาเหตุที่สิ้นสุดของอาณาจักรธนบุรี คือ เกิดกบฏพระยาสรรค์
8. ผู้ปราบกบฏพระยาสรรค์ได้อย่างราบคาบคือสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก
9. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชเสด็จสวรรคต เมื่อ 10 เมษายน พ.ศ. 2325
ขณะที่มีพระชนมายุได้ 48 พรรษา
10. พระบรมราชานุสาวรีย์ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชตั้งอยู่ในจังหวัด
จันทบุรี
(หรือคาตอบอยู่ในดุลยพินิจของครูผู้สอน)

25. 25
นักเรียนกาเครื่องหมาย  ทับหน้าข้อที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว
(ข้อละ 1 คะแนน)
1. หลังจากกรุงศรีอยุธยาแตก พระยาตากนาไพร่พลไปตั้งมั่นอยู่ที่ใด
ก. ระยอง
ข. จันทบุรี
ค. ชลบุรี
ง. เพชรบุรี
2. การสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานีมีขึ้นเมื่อใด
ก. พ.ศ. 2110
ข. พ.ศ. 2127
ค. พ.ศ. 2308
ง. พ.ศ. 2310
3. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงใช้เวลาในการกอบกู้เอกราชจากพม่า
เป็นเวลานานเท่าใด
ก. 7 เดือน
ข. 12 เดือน
ค. 5 ปี
ง. 7 ปี
คาชี้แจง
แบบทดสอบหลังเรียน
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

26. 26
4. ลิลิตยวนพ่าย เป็นวรรณกรรมที่เกี่ยวกับพระมหากษัตริย์พระองค์ใด
ก. สมเด็จพระมหาธรรมราชา
ข. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
ค. สมเด็จพระนารายณ์มหาราช
ง. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
5. ข้อใดเป็นวรรณกรรมของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
ก. จินดามณี
ข. รามเกียรติ์
ค. ลิลิตพระลอ
ง. สังข์ทอง
6. พระมหากษัตริย์พระองค์สุดท้ายของกรุงศรีอยุธยามีพระนามว่าอะไร
ก. สมเด็จพระเจ้าเอกทัศ
ข. สมเด็จพระรามาราชา
ค. สมเด็จพระราเมศวร
ง. สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
7. กรุงธนบุรีมีกษัตริย์ปกครองเพียงพระองค์เดียวคือใคร
ก. สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
ข. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
ค. สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ง. สมเด็จพระนารายณ์มหาราช

27. 27
8. เหตุผลใดที่สาคัญที่สุดที่พระเจ้ากรุงธนบุรีเลือกกรุงธนบุรีเป็นราชธานี
ก. มีหนทางสะดวกในการหนีข้าศึก
ข. มีป้อมปราการมากมายพร้อมรับมือข้าศึก
ค. อยู่ใกล้ปากน้าเหมาะแก่การค้าขาย
ง. เป็นเมืองเล็กเหมาะกับกองกาลังที่มีอยู่
9. กรุงธนบุรีเป็นราชธานีนานเท่าใด
ก. 15 ปี
ข. 20 ปี
ค. 25 ปี
ง. 30 ปี
10. พระราชกรณียกิจที่ยิ่งใหญ่ของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช คือข้อใด
ก. การต่อสู้กับพม่า
ข. การปราบปรามชุมนุมต่างๆ
ค. การกอบกู้เอกราชของชาติไทย
ง. การติดต่อค้าขายกับจีนและอินเดีย
เพื่อน ๆทาแบบทดสอบก่อนเรียน
นะครับ

28. 28
ข้อ คาตอบ
1. ข
2. ง
3. ก
4. ง
5. ข
6. ก
7. ข
8. ง
9. ก
10. ค
เฉลย แบบทดสอบหลังเรียน
เล่มที่ 11 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
เพื่อน ๆตรวจคาตอบนะครับ

29. 29
ดนัย ไชยโยธา. ประวัติศาสตร์ไทย :ยุคอาณาจักรอยุธยา.กรุงเทพมหานคร :
โอเดียนสโตร์,2547.
นวลจันทร์ ตุลารักษ์. ประวัติศาสตร์ :การตั้งถิ่นฐานและพัฒนาชาติไทย.
กรุงเทพมหานคร :โอเดียนสโตร์,2547.
พัชร มาศมุสิก. คู่มือสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมป.5กรุงเทพมหานคร :
เดอะบุคส์,2551.
ยุทธพงษ์ วงศ์เมืองสรรค์. หนังสือเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษาศาสนา
และวัฒนธรรมประวัติศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5.
กรุงเทพมหานคร :ประพันธ์สาสน์,2547.
วุฒิชัย มูลศิลป์. หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้พื้นฐานกลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมประวัติศาสตร์ ป.5.
กรุงเทพมหานคร :อักษรเจริญทัศน์,2549.
สุดารา สุขฉายา. ประวัติศาสตร์สมัยกรุงธนบุรี.กรุงเทพมหานคร:สารคดี,
2550.
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ.หนังสือเรียน
สาระการเรียนรู้พื้นฐานประวัติศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5.
กรุงเทพมหานคร :คุรุสภา,2547.
เอกรินทร์ สี่มหาศาล และคณะ. สื่อการเรียนรู้ สาระพื้นฐานกลุ่มสาระการเรียนรู้
สังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรมแม่บทมาตรฐานประวัติศาสตร์ ป.5.
กรุงเทพมหานคร :อักษรเจริญทัศน์,2555.
บรรณานุกรม

30. 30
ระบบออนไลน์
พระราชนิพนธ์รามเกียรติ์ (ออนไลน์).แหล่งที่มา:
https://encryptedtbn1.gstatic.com/images,2556.
พระสถูปบรรจุพระบรมอัฐิของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หน้าพระอุโบสถ
หลังเดิม วัดอินทารามวรวิหาร ภายหลังมีผู้ขนานพระสถูปนี้ว่า "พระเจดีย์กู้
ชาติ" ร่วมกับพระสถูปอีกองค์หนึ่งที่อยู่ในบริเวณเดียวกัน ซึ่งเชื่อกันว่าบรรจุ
พระบรมอัฐิของกรมหลวงบาทบริจา พระอัครมเหสีของพระองค์
(ออนไลน์).แหล่งที่มา: https://encryptedtbn0.gstatic.com/images,2556.
วัดอินทารามวรวิหาร (วัดบางยี่เรือนอก หรือวัดบางยี่เรือใต้) พระอารามหลวง
วัดประจารัชกาลของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ในปัจจุบัน
(ออนไลน์).แหล่งที่มา:https://encrypted-tbn2.gstatic.com/images,2556