1. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
1
Κείκελνλ
Λπζίνπ, ΚαηὰἈιθηβηάδνπΑ 10-12
Ἀ ιθηβηάδεοδ᾽ ἐ ηόικεζελἀ λαβῆ λαη, νὔ ηεεὔ λνποὢληῷπιήζεη, νὔ ηεπξόηεξνλἱ ππεύζαο,
νὔ ηελῦ λἐ πηζηάκελνο, νὔ ηεὑ θ᾽ ὑ κῶλδνθηκαζζείο,
ὡονὐ θἐ μεζόκελνληῇ πόιεηδίθελπαξὰ ηῶλἀ δηθνύλησλ ιακβάλεηλ. ἖λζπκεζῆ λαηδὲ ρξὴ ὅ ηη,
εἰ ἐ μέζηαηὅ ηηἄ ληηοβνύιεηαηπνηεῖ λνὐ δὲ λὄ θεινολόκνποθεῖ ζζαηἢ ὑ κᾶ οζπιιέγεζζαηἢ ζηξαηε
γνὺ οαἱ ξεῖ ζζαη.Θαπκάδσδέ, ὦἄ λδξεοδηθαζηαί, εἴ ηηοἀ μηνῖ ,
ἐ ὰ λκέληηοπξνζηόλησληῶλπνιεκίσληῆ οπξώηεοηάμεσοηεηαγκέλνοηῆ ο δεπηέξαο γέλεηαη, ηνύηνπ
κὲ λδεηιίαλθαηαςεθίδεζζαη, ἐ ὰ λδέηηοἐ ληνῖ οὁ πιίηαηοηεηαγκέλνοἐ ληνῖ οἱ ππεῦ ζηλἀ λαθαλῇ ,
ηνύηῳζπγγλώκελἔ ρεηλ.Καὶ κὲ λδή, ὦἄ λδξεοδηθαζηαί,

2. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
2
ἡ γνῦ καηδηθάδεηλὑ κᾶ ονὐ κόλνληῶλἐ μακαξηαλόλησλἕ λεθα, ἀ ιι᾽ ἵ λαθαὶ ηνὺ οἄ ιινπο
ηῶλἀ θνζκνύλησλζσθξνλεζηέξνποπνηῆ ηε.
Λεμηιόγην
«Ἀ ιθηβηάδεοδ᾽ ἐ ηόικεζελἀλαβῆλαη»:
ἀ λαβῆ λαη = λα αλέβεη ζε άινγν, λα ηππεύζεη, λα θαηαηαγεί ζην ηππηθό
ηνικῶἀ λαβαίλεηλ = έρσηνζξάζνολαθαηαηαγώζηνηππηθό
«νὔ ηεεὔλνποὢληῷπιήζεη»:
εὔ λνποηῷπιήζεη = επλντθά δηαθείκελνο πξνο ηνλ ιαό, θηιηθά πξνζθείκελνο πξνο ηνλ ιαό (ηνπο δεκνθξαηηθνύο),
ηξέθσ ζπκπάζεηα πξνο ηνλ ιαό
«νὔ ηελῦ λἐ πηζηάκελνο»:
ἐ πηζηάκελνο = γλσξίδεη θαιά (ηελ ηερληθή ηεο ηππνκαρίαο), είλαη εμαζθεκέλνο (λα ηππεύεη)
«δίθελ παξὰηῶλἀδηθνύλησλ ιακβάλεηλ»:
δίθελ ιακβάλσ παξά ηηλνο = ηηκσξώ θάπνηνλ, επηβάιισ πνηλή ζε θάπνηνλ
δίθελ δίδσκί ηηλη = ηηκσξνύκαη από θάπνηνλ
«λόκνπο θεῖ ζζαη»: αλαθέξεηαη ζηνπο λόκνπο γηα ηνπο ζηξαηεύζηκνπο.
λόκνο θεῖ ηαη (σο παζεηηθό ηνπ «ηίζεκη λόκνλ») = έρεη ηεζεί λόκνο, έρεη νξηζηεί, έρεη ζεζπηζηεί λόκνο, πθίζηαηαη
λνκηθό πιαίζην γηα θάηη
«ἢ ὑ κᾶ οζπιιέγεζζαη»:
ζπιιέγνκαη = ζπγθεληξώλνκαη, ζπλέξρνκαη· εδώ αλαθέξεηαη ζηε ζπγθέληξσζε πνιηηώλ πξηλ ηελ εθζηξαηεία, ζηελ
επηζηξάηεπζε
«Θαπκάδσ δὲ »:
ζαπκάδσ, εἰ (αηηηνινγηθή πξόηαζε) = απνξώ πνπ, παξαμελεύνκαη επεηδή

3. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
3
ζαπκάδσ εἰ (πιάγηαεξσηεκαηηθήπξόηαζε) = απνξώ / παξαμελεύνκαηπώο
«θαηαςεθίδεζζαη ηνύηνπ δεηιίαλ» = λα θαηαδηθάδεηε απηόλ γηα δεηιία (ε αηηηαηηθή πηώζε αλάγεη ην αδίθεκα ζε
αηηία ηεο θαηαδίθεο)
θαηαςεθίδνκαί ηηλνο ζάλαηνλ = θαηαδηθάδσ θάπνηνλ ζε ζάλαην (ε αηηηαηηθή πηώζε δειώλεη ηελ πνηλή)
Σηα δηθαζηηθά ξήκαηα (αἰ ηηῶκαη, γξάθνκαη, δηθάδσ, δηώθσ, θαηαγηγλώζθσ, θαηαςεθίδνκαη, θαηεγνξῶ, θξίλσ,
ηηκσξνῦ καη) ζπλήζσοεγεληθήείλαηηεοαηηίαοήηνπεγθιήκαηνοήηεο πνηλήο θαη ε αηηηαηηθή ην αληηθείκελν.
π.ρ. ὉΜέιεηνοἐ γξάςαηόκεἀ ζεβείαο.
«ἐ ληνῖ οἱ ππεῦ ζηλἀλαθαλῇ»:
ἀ λαθαίλνκαη = εκθαλίδνκαη· εδώ ε πξόζεζε «ἀ λὰ »δειώλεηηνμαθληθό, ηναλαπάληερν,
ηελέθπιεμεαπόηναπξόζκελνηεοπξάμεοσοαπνηειέζκαηνοδεηιίαοή ζξαζύηεηαο.
«ζπγγλώκελ ἔ ρσ (ηηλὶ )» = ζπγρσξώ
«Καὶ κὲ λ δὴ » = αζθαιώο, θαηβέβαηα
«νὐκόλνλ…ἕ λεθα…ἀιι᾽ ἵ λαθαὶ …»:
παξαηαθηηθή ζύλδεζε ησλ δύν κεξώλ κε ην δεύγνο «νὐκόλνλ…ἀιιὰθαὶ ...». Επηδνηηθή θαηαθαηηθή ζύλδεζε,
θαζώο ην δεύηεξν κέξνο από ηα ζπκπιεθόκελα πξνβάιιεηαη σο πην ζεκαληηθό από ην πξώην.
«ἀ ιι᾽ ἵ λαθαὶ ηνὺ οἄ ιινποηῶλἀθνζκνύλησλζσθξνλεζηέξνποπνηῆ ηε»:
νη«ἀ θνζκνῦ ληεο», είλαηνηπνιίηεοπνππαξνπζηάδνπλπαξαβαηηθήζπκπεξηθνξά, απηνίπνππαξεθθιίλνπλ από ηα
επηηξεπηά όξηα θνηλσληθήο ζπκπεξηθνξάο, ελώ νη «ζσθξνλέζηεξνη» είλαη νη «θαζώο πξέπεη», νη πεηζαξρεκέλνη, νη
θξόληκνη πνιίηεο.
«ἵ λαζσθξνλεζηέξνπο πνηῆ ηε» = γηαλαλαηνποθαηαζηήζεηεπεξηζζόηεξνζπλεηνύο.

4. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
4
ΜΔΣΑΦΡΑ΢Η
Ο Αιθηβηάδεο, όκσο, ηόικεζε λα θαηαηαγεί ζην ηππηθό, ελώ δελ ήηαλ θηιηθά πξνζθείκελνο πξνο ηνλ ιαό, νύηε είρε
πξνεγνπκέλσο ππεξεηήζεη ζην ηππηθό, νύηε είλαη εμαζθεκέλνο (λα ηππεύεη) κέρξη ηώξα (ή: νύηε αθόκα θαη ηώξα
γλσξίδεη ζε βάζνο ηελ ηερληθή ηεο ηππνκαρίαο) θαη νύηε είρε εμεηαζηεί από εζάο, γηαηί θαηά ηελ γλώκε ηνπ, δελ ζα
είλαη δπλαηόλ ε πόιε λα ηηκσξήζεη εθείλνπο πνπ αδηθνύλ (ή: ηνπο παξαβάηεο). Πξέπεη δε λα ιάβεηε ππόςε όηη, αλ
ζα έρεη ην δηθαίσκα λα θάλεη ν θαζέλαο ό,ηη ηπρόλ ζέιεη, ζα είλαη πεξηηηό λα ζεζπίδνληαη λόκνη ή εζείο λα
ζπγθεληξώλεζηε ή λα εθιέγεηε ζηξαηεγνύο. Απνξώ όκσο, θύξηνη δηθαζηέο, πνπ έλαο πνιίηεο έρεη ηελ αμίσζε, εάλ
θάπνηνο, ηελ ώξα πνπ πιεζηάδνπλ νη ερζξνί, ελώ έρεη παξαηαρζεί (ηνπνζεηεζεί) ζηελ πξώηε γξακκή, βξεζεί ζηε
δεύηεξε, λα ηνλ θαηαδηθάδεηε γηα δεηιία, αλ όκσο θάπνηνο ελώ έρεη θαηαηαγεί ζην πεδηθό εκθαληζηεί ζην ηππηθό, λα
ηνλ ζπγρσξείηε. Αζθαιώο, θύξηνη δηθαζηέο, λνκίδσ όηη δηθάδεηε όρη κόλν γηα λα ηηκσξήζεηε απηνύο πνπ αδηθνύλ
(παξαλνκνύλ), αιιά γηα λα θάλεηε πεξηζζόηεξν ζπλεηνύο θαη ηνπο άιινπο απείζαξρνπο πνιίηεο.

5. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
5
ΓΡΑΜΜΑΣΙΚΔ΢ ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢ΔΙ΢
Η θιίζε ησλ ανξίζησλ β΄: ἔ βελ, ἔ θζελ, ἐ γήξαλ, ἔ γλσλ, ἑ άισλ, ἐ βίσλ, (ἀπ)έδξαλ, ἔ θπλ, ἔ δπλ θαη
ἐ ξξύελ
Τα ξήκαηα βαίλσ, θζάλσ, γεξάζθσ, γηγλώζθσ, ἁ ιίζθνκαη, δῶ, (ἀ πν)δηδξάζθσ, θύνκαη, δύνκαη, ῥ έσ έρνπλ ζέκα
ηζρπξό θαη αδύλαην, ζρεκαηίδνπλ δε ηνλ αόξηζην β΄ θαηά ηα ξήκαηα ζε -κη θαη θιίλνληαη όπσο ν αόξηζηνο ἔ ζηελ:
βαίλσ (ζέκα: βε-, βᾰ ): ἔ βελ
θζάλσ (ζέκα: θζε-, θζᾰ ): ἔ θζελ (δελ ζρεκαηίδεη πξνζηαθηηθή)
γεξάζθσ (ζέκα: γεξᾱ -, γεξᾰ ): ἐ γήξα(ᾱ)λ (δελ ζρεκαηίδεη ππνηαθηηθή, επθηηθή θαη πξνζηαθηηθή)
ἁ ιίζθνκαη (ζέκα: ἁ ισ-, ἁ ιν-): ἑ άισλ (δελ ζρεκαηίδεη πξνζηαθηηθή)
δῶ (ζέκα: βησ-, βην-): ἐ βίσλ (δελ ζρεκαηίδεη πξνζηαθηηθή)
γηγλώζθσ (ζέκα: γλσ-, γλν-): ἔ γλσλ
(ἀ πν-)δηδξάζθσ (ζέκα: δξᾱ -, δξᾰ -): (ἀπ)έδξα(ᾱ)λ
θύνκαη (ζέκα: θῡ , θῠ -): ἔ θπ(ῡ)λ (δελ ζρεκαηίδεη πξνζηαθηηθή)
δύνκαη (ζέκα: δῡ , δῠ -):): ἔ δπ(ῡ)λ (δελ ζρεκαηίδεη επθηηθή)
ῥ έσ (ζέκα: ῥ πε-, ῥ πε-): ἐ ξξύελ (δελ ζρεκαηίδεη πξνζηαθηηθή)
Τα ξήκαηα απηά όηαλ είλαη ζύλζεηα κε πξόζεζε αλεβάδνπλ ηνλ ηόλν ζηελ πξνζηαθηηθή ανξίζηνπ β΄ ελεξγεηηθήο
θαη κέζεο θσλήο, εάλ ην επηηξέπεη ε ιήγνπζα.
π.ρ.:
ἀ λέβελ
-
ἀ λάβεζη,

6. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
6
ἀ λαβήησ,
-
ἀ λάβεηε,
ἀ λαβάλησλ/ ἀ λαβήησζαλ.
΢εκείσζε: Τν –π– ζην αξζεληθό θαη ζην νπδέηεξν (θύο, θὺ λ θαη δύο, δὺ λ) ηεο κεηνρήο ηνπ ανξίζηνπ ἔ θπλ θαη
ἔ δπλ είλαη βξαρύρξνλν (-ῠ -) θαη ζπλεπώο νμύλεηαη, ελώ ζην ζειπθό (θῦ ζα, δῦ ζα) είλαη καθξόρξνλν (-ῡ -) θαη,
επεηδή ε ιήγνπζα είλαη καθξόρξνλε, ε παξαιήγνπζα πεξηζπάηαη.
Κιίζε ηεο κεηνρήο ὁ θύο, ἡ θῦζα, ηὸ θύλ
ΔΝΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
Ολ.
Γελ.
Γνη.
Αηη.
Κιεη.
ὁ θὺ ο
ηνῦ θύληνο
ηῷ θύληη
ηὸ λ θύληα
(ὦ) θὺ ο
ἡ θῦ ζα
ηῆ ο θύζεο
ηῇ θύζῃ
ηὴ λ θῦ ζαλ
(ὦ) θῦ ζα
ηὸ θὺ λ
ηνῦ θύληνο
ηῷ θύληη
ηὸ θὺ λ
(ὦ) θὺ λ
ΠΛΗΘΤΝΣΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
Ολ.
Γελ.
Γνη.
Αηη.
Κιεη.
νἱ θύληεο
ηῶλ θύλησλ
ηνῖ ο θῦ ζη
ηνὺ ο θύληαο
(ὦ) θύληεο
αἱ θῦ ζαη
ηῶλ θπζῶλ
ηαῖ ο θύζαηο
ηὰ ο θύζαο
(ὦ) θῦ ζαη
ηὰ θύληα
ηῶλ θύλησλ
ηνῖ ο θῦ ζη
ηὰ θύληα
(ὦ) θύληα
Η θιίζε ησλ ξεκάησλ: ἐ πίζηακαη, δύλακαη, κέκλεκαη, θεῖ καη, θάζεκαη

7. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
7
Τα ξήκαηα ἐ πίζηακαη θαη δύλακαη θιίλνληαη ζηνλ ελεζηώηα θαη ηνλ παξαηαηηθό όπσο ην ξήκα ἵ ζηεκη - ἵ ζηακαη.
Τα ξήκαηα κέκλεκαη, θεῖ καη θαη θάζεκαη παξνπζηάδνπλ αλαινγίεο κε ηα ξήκαηα ζε –κη θαηά ηελ θιίζε ηνπο κε
δηάθνξεο σζηόζν αλσκαιίεο.
Παξαηήξεζε:
Τν ξήκα θεῖ καη (= θείηνκαη, είκαη ηνπνζεηεκέλνο) είλαη ελεζηώηαο κε ζεκαζία παξαθεηκέλνπ ηνπ ξήκαηνο
ηίζεκαηθαη έρεη παξαηαηηθό κε ζεκαζία ππεξζπληειίθνπ: ἐ θείκελ.
Ο Μέιινληαο θαη ν Αόξηζηνο ησλ ελξηλόιεθησλ θαη πγξόιεθησλ ξεκάησλ
Α. Δλεξγεηηθόο θαη κέζνο Μέιινληαο
Τα ελξηλόιεθηα (κε ραξαθηήξα κ, λ) θαη πγξόιεθηα (κε ραξαθηήξα ι, ξ) ξήκαηα ζρεκαηίδνπλ:
α) ηνλ ελεξγεηηθό κέιινληα κε: ην ξεκαηηθό ζέκα + ηηο θαηαιήμεηο -ῶ, -εῖ ο, -εῖ θ.ιπ.
β) ην κέζν κέιινληα κε: ην ξεκαηηθό ζέκα + ηηο θαηαιήμεηο -νῦκαη, -εῖ / -ῇ, -εῖ ηαη θ.ιπ.
Κιίλνληαη ζύκθσλα κε ηα ζπλεξεκέλα ξήκαηα ζε –έσ.
Καη’ εμαίξεζε ην ξήκα βνύινκαη ζρεκαηίδεη κέιινληα βνπιήζνκαη.
Β. Δλεξγεηηθόο θαη κέζνο Αόξηζηνο
Ο ελεξγεηηθόο θαη κέζνο αόξηζηνο α΄ ησλ ελξηλόιεθησλ θαη πγξόιεθησλ ξεκάησλ ζρεκαηίδεηαη ρσξίο ηνλ ρξνληθό
ραξαθηήξα -ζ-, κε έθηαζε ηνπ ζέκαηνο θαη κε ηηο ίδηεο θαηαιήμεηο πνπ έρνπλ ηα θσλεεληόιεθηα ξήκαηα.
π.ρ.: ξ. θαίλσ (ζ. θᾰλ-): ἔ -θελ-α
θαη ξ. θαίλνκαη: ἐ θελάκελ
Κιίζε ηνπ ελεξγεηηθνύ ανξίζηνπ ηνπ ξήκαηνο θαίλσ:
ἔ θελα
ἔ θελαο

8. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
8
ἔ θελε
ἐ θήλακελ
ἐ θήλαηε
ἔ θελαλ
Κιίζε ηνπ κέζνπ ανξίζηνπ ηνπ ξήκαηνο θαίλσ:
ἐ θελάκελ
ἐ θήλσ
ἐ θήλαην
ἐ θελάκεζα
ἐ θήλαζζε
ἐ θήλαλην
Σην θείκελν εληνπίδεηαη: ν παζεηηθόο αόξηζηνο β΄ «ἀλαθαλῇ» ηνπ ξήκαηνο «ἀλαθαίλνκαη».

9. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
9
΢ΤΝΣΑΚΣΙΚΔ΢ ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢ΔΙ΢
Δμαξηεκέλνη Τπνζεηηθνί Λόγνη
Οξηζκόο:
Εμαξηεκέλνο νλνκάδεηαη ν ππνζεηηθόο ιόγνο όηαλ ε απόδνζή ηνπ βξίζθεηαη ζε δεπηεξεύνπζα πξόηαζε,
απαξέκθαην ή κεηνρή.
α) Όηαλ ε απόδνζε εμαξηάηαη από αξθηηθό ρξόλν, ν ππνζεηηθόο ιόγνο αλαγλσξίδεηαη ζαλ λα ήηαλ αλεμάξηεηνο.
π.ρ.: Λέγεηὅ ηη, εἰ θαῦ ιόοἐ ζηηΜέλσλ, θνιαζζήζεηαη. [εἰ θαῦ ιόοἐ ζηη–θνιαζζήζεηαη: πξαγκαηηθό]
β) Όηαλεαπόδνζεεμαξηάηαηαπόηζηνξηθόρξόλν, εππόζεζεέρεηηελκνξθή: εἰ + επθηηθήηνππιαγίνπιόγνπ.
Δμαηξείηαη ε ππόζεζε ηνπ αληίζεηνπ ηνπ πξαγκαηηθνύ ε νπνία δελ κεηαβάιιεηαη: εἰ + νξηζηηθήηζηνξηθνύ ρξόλνπ.
΢εκείσζε: Δελ κεηαβάιιεηαη επίζεο ε εθθνξά ηεο ππόζεζεο θαηά ηελ κεηαηξνπή ηνπ πιαγίνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ ζε
επζύ, όηαλ εθθξάδεηαη ε απιή ζθέςε ηνπ ιέγνληνο.
Τν είδνο ηεο απόδνζεο (δπλεηηθή έγθιηζε, κέιινληαο, επαλαιεπηηθό επίξξεκα, ην λόεκα) ζπληειεί ζηελ
αλαγλώξηζε ηνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ θαη, ζπλεπώο, ζηελ ηξνπή από ηελ πιάγηα ζηελ επζεία κνξθή ηνπ. ηνπ
εμαξηεκέλνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ ζε αλεμάξηεην, βνεζνύλ ζηελ αλαγλώξηζή ηνπ.
Παξαδείγκαηα:
1. Δἶ πελὁ παξηὼλὅ ηη, εἰ ηῇ παηξίδηβνεζνῖ ηε, ἀ γαζνὶ πνιῖ ηαηεἴ εηε / εἶ ηε.
Επζύο ιόγνο: εἰ ηῇ παηξίδηβνεζεῖ ηε, ἀ γαζνὶ πνιῖ ηαίἐ ζηε. [εἰ βνεζεῖ ηε - ἐ ζηε: πξαγκαηηθό].
2. Δἶ πελὁ παξηὼλὅ ηη, εἰ ηῇ παηξίδηβνεζήζαηηε, ἀ γαζνὶ πνιῖ ηαηἔ ζνηζζε.

10. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
10
Επζύο ιόγνο: ἐ άληῇ παηξίδηβνεζήζεηε, ἀ γαζνὶ πνιῖ ηαηἔ ζεζζε. [ἐ άλβνεζήζεηε - ἔ ζεζζε:
πξνζδνθώκελν].
ΟΙ ΓΔΤΣΔΡΔΤΟΤ΢Δ΢ ΠΡΟΣΑ΢ΔΙ΢ ΣΟΤ ΚΔΙΜΔΝΟΤ
«ὅηη, …νὐδὲ λὄθεινο (ἔ ζηαη) λόκνποθεῖ ζζαηἢὑκᾶοζπιιέγεζζαηἢζηξαηεγνὺοαἱ ξεῖ ζζαη»:
δεπηεξεύνπζα νλνκαηηθή εηδηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ εηδηθό ζύλδεζκν ὅ ηη, γηαηίδειώλεηγλώκεαληηθεηκεληθή,
εθθέξεηαηκενξηζηηθήκέιινληα(«ἔ ζηαη»),
γηαηίδειώλεηηνπξαγκαηηθόζηνκέιινλθαηιεηηνπξγείσοαληηθείκελνζηναπαξέκθαην«ἐ λζπκεζῆ λαη».
«εἰ ἐ μέζηαηπνηεῖ λ»:
δεπηεξεύνπζα επηξξεκαηηθή ππνζεηηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ ππνζεηηθό ζύλδεζκν
εἰ θαηεθθέξεηαηκενξηζηηθήκέιινληαΜεαπόδνζεηελνξηζηηθήκέιινληαηεοαπξόζσπεοέθθξαζεοηεοδεπηεξεύνπζαοεηδη
θήοπξόηαζεο«ὄ θεινοἔ ζηαη»ζρεκαηίδεηεμαξηεκέλνππνζεηηθό ιόγν ηνπ πξαγκαηηθνύ. [εἰ ἐ μέζηαη–
νὐ δὲ λὄ θεινοἔ ζηαη].
Υπόζεζε: εἰ ἐ μέζηαη (εἰ + νξηζηηθήκέιινληα)
Απόδνζε: νὐ δὲ λὄ θεινο (ἔ ζηαη) (νξηζηηθήκέιινληα)
«ὅηηἄληηοβνύιεηαη»:
δεπηεξεύνπζα αλαθνξηθή ππνζεηηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηελ αλαθνξηθή αλησλπκία ὅηη, εθθέξεηαη κε ππνηαθηηθή
«βνύιεηαη» + ἂλ (ανξηζηνινγηθό), θαη ιεηηνπξγεί σο αληηθείκελν ζην απαξέκθαην «πνηεῖ λ».
Απνηειεί ηελ ππόζεζε εμαξηεκέλνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ πνπ δειώλεη ην πξνζδνθώκελν.
Η απόδνζε βξίζθεηαη ζην εμαξηεκέλν, από ην απξόζσπν ξήκα «ἐ μέζηαη», ηειηθό απαξέκθαην «πνηεῖ λ» ηεο
ππνζεηηθήο πξόηαζεο.

11. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
11
Υπόζεζε: ἄ ληηοβνύιεηαη (ἂ λ + ππνηαθηηθή)
Απόδνζε: (ἐ μέζηαη) πνηεῖ λ (εμαξηεκέλνηειηθόαπαξέκθαην - κειινληηθήέθθξαζε: πνηείησ)
«εἴ ηηοἀμηνῖ ηνύηνπκὲ λδεηιίαλθαηαςεθίδεζζαη»:
δεπηεξεύνπζα επηξξεκαηηθή αηηηνινγηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ ππνζεηηθό ζύλδεζκν εἰ , γηαηίδειώλεη
ππνζεηηθή αηηηνινγία. Eθθέξεηαη κε νξηζηηθή ελεζηώηα(«ἀμηνῖ ») γηαηί δειώλεη ην πξαγκαηηθό ζην παξόλ.
Λεηηνπξγεί σο επηξξεκαηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηνπ ππνζεηηθνύ αηηίνπ, ζην ξήκα ηεο θύξηαο πξόηαζεο «ζαπκάδσ».
«ἐ ὰλκέληηοπξνζηόλησληῶλπνιεκίσληῆοπξώηεοηάμεσοηεηαγκέλνοηῆοδεπηέξαογέλεηαη»:
δεπηεξεύνπζα επηξξεκαηηθή ππνζεηηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ ππνζεηηθό ζύλδεζκν ἐ ὰλ θαη εθθέξεηαη κε
ππνηαθηηθή «γέλεηαη» Απνηειεί ηελ ππόζεζε εμαξηεκέλνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ πνπ δειώλεη ην πξνζδνθώκελν.
Η απόδνζε βξίζθεηαη ζην εμαξηεκέλν από ην ξήκα «ἀμηνῖ » ηειηθό απαξέκθαην «θαηαςεθίδεζζαη», ηεο
δεπηεξεύνπζαο αηηηνινγηθήο πξόηαζεο ππνζεηηθήο αηηηνινγίαο.
Υπόζεζε: ἐ άληηογέλεηαη (ἐ ὰ λ + ππνηαθηηθή)
Απόδνζε: (ἀμηνῖ ) θαηαςεθίδεζζαη (κειινληηθή έθθξαζε, εμαξηεκέλν ηειηθό απαξέκθαην: θαηαςεθίδεζζε. Γηα ηε
δήισζε όκσο κηαο επηόηεξνπ ηόλνπ επηζπκίαο ζεσξείηαη ελδεδεηγκέλε ε ρξήζε ηεο ππνηαθηηθήο: θαηαςεθίδεζζε.)
«ἐ ὰλδέηηοἐ ληνῖ οὁπιίηαηοηεηαγκέλνοἐ ληνῖ οἱ ππεῦζηλἀλαθαλῇ»:
δεπηεξεύνπζα επηξξεκαηηθή ππνζεηηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ ππνζεηηθό ζύλδεζκν ἐ άλ θαη εθθέξεηαη κε
ππνηαθηηθή. Με απόδνζε ζην εμαξηεκέλν από ην ξήκα «ἀμηνῖ » ηειηθό απαξέκθαην «ζπγγλώκελ ἔ ρεηλ», ηεο
δεπηεξεύνπζαο αηηηνινγηθήο πξόηαζεο ππνζεηηθήο αηηηνινγίαο, ζρεκαηίδεη εμαξηεκέλν ππνζεηηθό ιόγν ηνπ
πξνζδνθώκελνπ.
Υπόζεζε: ἐ άληηοἀ λαθαλῇ (ἐ ὰ λ + ππνηαθηηθή)
Απόδνζε: (ἀμηνῖ ) ζπγγλώκελ ἔ ρεηλ (κειινληηθήέθθξαζε, εμαξηεκέλνηειηθόαπαξέκθαην: ζπγγλώκελ ἔ ρεηε. Γηα
ηε δήισζε όκσο κηαο επηόηεξνπ ηόλνπ επηζπκίαο ζεσξείηαη ελδεδεηγκέλε ε ρξήζε ηεο ππνηαθηηθήο: ζπγγλώκελ
ἔ ρεηε.)

12. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
12
«(εἴ ηηοἀμηνῖ ) ηνύηῳζπγγλώκελἔ ρεηλ»:
δεπηεξεύνπζα επηξξεκαηηθή αηηηνινγηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ ππνζεηηθό ζύλδεζκν εἰ γηαηίδειώλεη ππνζεηηθή
αηηηνινγία. Εθθέξεηαη κε νξηζηηθή ελεζηώηα(«ἀμηνῖ ») γηαηί δειώλεη ην πξαγκαηηθό ζην παξόλ. Λεηηνπξγεί σο
επηξξεκαηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηνπ ππνζεηηθνύ αηηίνπ, ζην ξήκα ηεο θύξηαο πξόηαζεο «ζαπκάδσ».
«ἵ λαθαὶ ηνὺοἄιινποηῶλἀθνζκνύλησλζσθξνλεζηέξνποπνηῆηε»:
δεπηεξεύνπζα επηξξεκαηηθή ηειηθή πξόηαζε. Εηζάγεηαη κε ηνλ ηειηθό ζύλδεζκν ἵ λα, εθθέξεηαη κε ππνηαθηηθή
(«πνηῆηε»), δηόηη δειώλεη ζθνπό πξνζδνθώκελν κε βεβαηόηεηα θαη ιεηηνπξγεί σο επηξξεκαηηθόο πξνζδηνξηζκόο
ηνπ ζθνπνύ ζην ξήκα ηεο θύξηαο πξόηαζεο («ἡγνῦκαη»).
ΟΙ ΜΔΣΟΥΔ΢ ΣΟΤ ΚΔΙΜΔΝΟΤ
ὢλ…ἱ ππεύζαο…ἐ πηζηάκελνο…δνθηκαζζείο…: επηξξεκαηηθέο ελαληησκαηηθέο κεηνρέο, ζπλεκκέλεο ζην
ππνθείκελν («Ἀιθηβηάδεο») ηνπξήκαηνο«ἐ ηόικεζελ»,
ζηννπνίνθαηιεηηνπξγνύλσοεπηξξεκαηηθνίπξνζδηνξηζκνίηεοελαληίσζεο.
ὡονὐθἐ μεζόκελνλ: αηηηαηηθή απόιπηε επηξξεκαηηθή αηηηνινγηθή κεηνρή, δειώλεη ππνθεηκεληθή αηηία επεηδή
ζπλνδεύεηαη από ην «ὡο».
(παξὰ) ηῶλἀδηθνύλησλ: επηζεηηθή κεηνρή ε νπνία εθθέξεηαη κε ηελ πξόζεζε «παξὰ» θαη ζρεκαηίδεη
επηξξεκαηηθό εκπξόζεην πξνζδηνξηζκό ηεο πξνέιεπζεο ζην απαξέκθαην «ιακβάλεηλ».
πξνζηόλησλ: γεληθή απόιπηε επηξξεκαηηθή ρξνληθή κεηνρή. Λεηηνπξγεί σο επηξξεκαηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηνπ
ρξόλνπ πνπ δειώλεη ην ζύγρξνλν ζην «γέλεηαη».
ηεηαγκέλνο: επηξξεκαηηθή ελαληησκαηηθή κεηνρή, ζπλεκκέλε ζην ππνθείκελν «ηὶ ο»ηνπξήκαηνο«γέλεηαη», ζην
νπνίν θαη ιεηηνπξγεί σο επηξξεκαηηθόο πξνζδηνξηζκόο ηεο ελαληίσζεο.
ηῶλἐ μακαξηαλόλησλ (ἕ λεθα): επηζεηηθή κεηνρή ε νπνία εθθέξεηαη κε ηελ πξόζεζε «ἕ λεθα» θαη ζρεκαηίδεη
επηξξεκαηηθό εκπξόζεην πξνζδηνξηζκό ηνπ ηειηθνύ αηηίνπ ζην απαξέκθαην «δηθάδεηλ».
ηῶλἀθνζκνύλησλ: επηζεηηθή κεηνρή, πνπ ιεηηνπξγεί σο γεληθή δηαηξεηηθή ζην «ηνὺ οἄ ιινπο».

13. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
13
Αζθήζεηο
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να αληηθαηαζηήζεηε ρξνληθά ηνπο παξαθάησ ξεκαηηθνύο ηύπνπο:
• ἀ λαβῆ λαη
• ιακβάλεηλ
• αἱ ξεῖ ζζαη
• ἐ μακαξηαλόλησλ
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να θιίλεηε ηνπο παξαθάησ ηύπνπο ζηελ έγθιηζε θαη ηνλ ρξόλν πνπ βξίζθνληαη:
• ἀ μηνῖ
• πνηῆ ηε
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε γξακκαηηθήο
Να αληηθαηαζηήζεηε εγθιηηηθά ηνπο αθόινπζνπο ηύπνπο:

14. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
14
• βνύιεηαη
• ἀ λαθαλῇ
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να κεηαθέξεηε ηνπο παξαθάησ ξεκαηηθνύο ηύπνπο ηνπ θεηκέλνπ ζηα πξόζσπα πνπ δεηνύληαη:
• ηεηαγκέλνο: β΄ εληθό πξόζσπν νξηζηηθήο παξαθεηκέλνπ κέζεο θσλήο.
• ἡ γνῦ καη: ζηνβ΄εληθόπξόζσπνπξνζηαθηηθήοελεζηώηακέζεοθσλήο.
• θαηαςεθίδεζζαη: ζην γ΄ εληθό πξόζσπν επθηηθήο κέιινληα κέζεο θσλήο.
• πξνζηόλησλ: ζην β΄ πιεζπληηθό πξόζσπν νξηζηηθήο ελεζηώηα.
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να κεηαθέξεηε ηνπο παξαθάησ νλνκαηηθνύο ηύπνπο ηνπ θεηκέλνπ ζηηο πηώζεηο πνπ δεηνύληαη:
• εὔ λνπο: ζηεγεληθήεληθνύ, ηνπίδηνπγέλνπο.
• δνθηκαζζείο: ζηε δνηηθή πιεζπληηθνύ ηνπ ίδηνπ γέλνπο.
• πξνζηόλησλ: ζηε δνηηθή πιεζπληηθνύ.
• ἱ ππεῦ ζηλ: ζηεδνηηθήεληθνύ.
Α΢ΚΗ΢Η 6
Εθθώλεζε
Να αλαγλσξίζεηε σο πξνο ην είδνο ηηο παξαθάησ αλησλπκίεο ηνπ θεηκέλνπ θαη λα ηηο κεηαθέξεηε ζηηο δεηνύκελεο
πηώζεηο:
• ὅ ηη: νλνκαζηηθήπιεζπληηθνύαξζεληθνύγέλνπο.
• ηὶ ο : νλνκαζηηθήπιεζπληηθνύνπδεηέξνπγέλνπο.
• νὐ δέλ: γεληθήπιεζπληηθνύαξζεληθνύγέλνπο.
• ὑ κᾶ ο: αηηηαηηθήεληθνύβ΄πξνζώπνπ.
• ηνύηῳ: δνηηθήπιεζπληηθνύ ζειπθνύ γέλνπο.

15. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
15
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να αλαγλσξίζεηε ζπληαθηηθά ηνπο παξαθάησ ηύπνπο ηνπ θεηκέλνπ:
• εὔ λνπο
• ηῷπιήζεη
• λόκνπο
• πξνζηόλησλ
• ζσθξνλεζηέξνπο
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να αλαγλσξίζεηε πιήξσο ζπληαθηηθά ηηο αθόινπζεο πξνηάζεηο ηνπ θεηκέλνπ: «εἴ ηηοἀμηνῖ ,
ἐ ὰλκέληηοπξνζηόλησληῶλπνιεκίσληῆοπξώηεοηάμεσοηεηαγκέλνοηῆοδεπηέξαογέλεηαη,
ηνύηνπκὲ λδεηιίαλθαηαςεθίδεζζαη».
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
α) Να κεηαηξέςεηε ζε ηζνδύλακεο δεπηεξεύνπζεο πξνηάζεηο ηηο κεηνρέο:ηῶλἐ μακαξηαλόλησλ -
ηῶλἀ θνζκνύλησλ.
β) «ἵ λαθαὶ ηνὺ οἄ ιινποηῶλἀ θνζκνύλησλζσθξνλεζηέξνποπνηῆ ηε»:
Ναζπκπηύμεηεηεδεπηεξεύνπζαπξόηαζεζεηζνδύλακεκεηνρή.
Α΢ΚΗ΢Η
Εθθώλεζε
Να εμαξηήζεηε ηνλ ππνζεηηθό ιόγν «ὅ ηη, εἰ ἐ μέζηαηὅ ηηἄ ληηοβνύιεηαηπνηεῖ λνὐ δὲ λὄ θεινο (ἔ ζηαη) λόκνπο
θεῖ ζζαη», απόηνξήκα: «εἶ πελ».

16. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
16Μεηάθξαζε

17. Σό Ἄγλσζηνλ θείκελνλ (Μάξθνο Λάκπξνο/Φηιόινγνο)
ἈιιειέγγπνλΦξνληηζηήξηνλ
ζει.
17