เอกสารประกอบการเรียน ระดับปริญญาเอก สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา มหาวิทยาลัยนเรศวร 18 ธันวาคม 2555 Ph.D.EdTech&Comm

1. 1
การกรอกรายละเอียดในแบบฟอรมนี้ ตองดําเนินการใหครบถวนตามความเปนจริง หากตรวจสอบพบวามีการปกปดหรือเปนเท็จ วช.
ขอสงวนสิทธิ์ที่จะไมพิจารณาสนับสนุนและจะเปนผูไมสิทธิ์รับทุน วช. เปนเวลา 3 ป
สํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ (วช.) แบบ วช. 1 ย/วช. 1 ด
แบบเสนอโครงการวิจัย (Research Project) B1 - B3
-
ประกอบการเสนอของบประมาณของสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ
ประจําปงบประมาณ 2556
------------------------------------
ประเภททุน ทุนอุดหนุนการวิจัยปงบประมาณ 2556
ชื่อโครงการวิจัย (ไทย) การพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองคความรู
ภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร
(ภาษาอังกฤษ) The development of Knowledge Base by Social Media for
Constructivism Creation Phrae local Wisdom.
ชื่อแผนงานวิจัย (ไทย) การพัฒนานวัตกรรมสรางสรรคการเรียนรูสูการมีสวนรวมอนุรักษภูมิปญญาทองถิ่น

(ภาษาอังกฤษ) The development of innovative learning to conservative
participation of local wisdom.
สวน ก: องคประกอบของขอเสนอโครงการวิจัย
1. ผูรับผิดชอบ ประกอบดวย (กรณีเปนทุนความรวมมือกับตางประเทศใหระบุผรับผิดชอบ
ู
ทั้ง “ฝายไทย” และ “ฝายตางประเทศ”)
1.1 หัวหนาโครงการ
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : รศ.ดร.สําราญ มีแจง สัดสวนทําวิจัย 50%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ) : Assoc. Prof. Dr. Samran Mejang
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 1202 00505 34 7
1.2 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาววณิชชา แมนยํา สัดสวนทําวิจัย 30%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ) : Miss Wanitcha Manyum
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5404 00416 12 3
1.3 ผูรวมงานวิจัย
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางวราภรณ สังขวรกุล สัดสวนทําวิจัย 10%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ) : Mrs. Waraporn Sangworakul
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5404 00038 54 4
1.4 ผูรวมงานวิจัย

2. 2
ชื่อ-สกุล(ภาษาไทย) : นางสาวพิชญา ดีมี สัดสวนทําวิจัย 10%
ชื่อ-สกุล(ภาษาอังกฤษ) : Miss Phitchaya Deemee
หมายเลขบัตรประชาชน : 3 5404 00084 20 5
1.5 ที่ปรึกษาโครงการวิจัย
คณบดี คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร หมายเลขโทรศัพท 055-411639
ผูอํานวยการโรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร หมายเลขโทรศัพท 054-511104
1.6 หนวยงานหลัก
คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร หมายเลขโทรศัพท 055-411639
1.7 หนวยงานสนับสนุน
สํานักงานวัฒนธรรมจังหวัดแพร หมายเลขโทรศัพท 054-625496
กลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตร
กลุมสาระการเรียนรูสงคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ั
กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี
โรงเรียนพิริยาลัยจังหวัดแพร หมายเลขโทรศัพท 054-511104
2. ประเภทการวิจัย (ผนวก 4)
การพัฒนาทดลอง (experimental development)
3. สาขาวิชาการและกลุมวิชาที่ทําการวิจัย (ผนวก 4)
สาขาการศึกษา (ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน)
4. คําสําคัญ (keywords) ของโครงการวิจัย
4.1 ภูมิปญญาทองถิ่น (local Wisdom) หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่นของ
จังหวัดแพร ซึ่งไดมาจากประสบการณ บุรุษ สืบทอดจากคนรุนหนึ่งไปสูคนอีกรุนหนึ่ง ซึ่งสอดคลองกับวิถี
ชีวิตดั้งเดิมของชาวจังหวัดแพรในวิถีดั้งเดิมนั้น ยกตัวอยางเชน ภาษาของชาวไทยพวนบานทุงโฮง ภาษาชาว
เชียงแสนบานพระหลวง การผลิตผาหมอหอม การผลิตเฟอรนิเจอรไมสัก ผลิตภัณฑจากสาหรายน้ําจืด
“เตา”เปนตน
4.2 คลังความรูบนเว็บ (Knowledge Web Base) หมายถึง การเก็บความรูตางๆ บน
เว็บไซต http://www.phraewisdom.com และนําขอมูลเหลานั้นมาแลกเปลี่ยนเรียนรูหรือประยุกตใช

ตอไปได

3. 3
4.3 การสรางองคความรูดวยตนเอง (Constructivism) หมายถึง หลักการจัดการเรียน
การสอนมุงเนนไปทีกระบวนการสรางความรู ผูเ รียนจะตองเปนผูจัดกระทํากับขอมูลหรือประสบการณ
่ 
ตางๆ และจะตองสรางความหมายใหกับสิ่งนั้นดวยตนเอง ผูเรียนไดมีบทบาทในการเรียนรูอยางเต็มที่โดย

ผูเรียนจะนําตนเองและควบคุมตนเองในการเรียนรู บทบาทของครูจะเปนผูใหความรวมมือ อํานวยความ
สะดวกและชวยเหลือผูเ รียนในการเรียนรู
4.4 สังคมออนไลน (Social Media) สื่ออิเล็กทรอนิกสที่ทําใหผูใชแสดงความเปน
ตัวตนของตนเอง เพื่อที่จะมีปฏิสัมพันธกบหรือแบงปนขอมูลกับบุคคลอื่น สังคมออนไลน
ั
5. ความสําคัญและที่มาของปญหาที่ทําการวิจัย
“...การพยายามศึกษาวิทยาการและเทคโนโลยีอันกาวหนาทุกสาขาจากทั่วโลก แลว
เลือกสรรสวนที่สําคัญเปนประโยชน นํามาปรับปรุงใชใหพอดีพอเหมาะกับสภาพและฐานะของประเทศเรา
เพื่อชวยใหประเทศของเราสามารถนําเทคโนโลยีอันทันสมัยมาใชพัฒนางานตางๆ ไดอยางมีประสิทธิภาพ
และไมสิ้นเปลือง...” ความตอนหนึ่ง ในพระบรมราโชวาท ในโอกาสเสด็จพระราชดําเนินเปดงานพระจอม
เกลาลาดกระบังนิทรรศน ๒๖ ณ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกลา วิทยาเขตเจาคุณทหาร ลาดกระบัง วันที่
๑๖ มิถุนายน ๒๕๒๖
จากการรวมตัวของประเทศสมาชิกในอาเซียน 10 ประเทศ ซึ่งไทยเปน 1 ใน ภาคี
สมาชิก ซึ่งมีความรวมมือกันทางดานเศรษฐกิจ สังคม การเมือง การปกครอง วิทยาศาสตร เทคโนโลยีและ
การสือสาร เหลานี้ ลวนเปนองคประกอบที่สําคัญในยุคโลกาภิวัตนทั้งสิ้น ประเทศไทยเปนสังคมยอยสังคม
่
หนึ่งในสังคมที่ยอมไดรบผลกระทบทั้งทางตรงและทางออม ประชากรในประเทศจะตองสามารถทีจะเรียนรู
 ั ่
ที่จะอยูรวมในโลกใบนี้ไดอยางชาญฉลาด ดวยกลไกของการศึกษา

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่สิบเอ็ด พ.ศ. 2555-2559 ไดกําหนด
ทิศทางและยุทธศาสตรการพัฒนาประเทศในระยะของแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 11 ถึงแนวทางการเสริม
รากฐานของประเทศในดานตางๆ ใหเขมแข็ง ควบคูไปกับการใหความสําคัญกับการพัฒนาคนและสังคมไทย
ใหมีคุณภาพ กาวทันตอการเปลี่ยนแปลง รวมทังการสรางโอกาสทางเศรษฐกิจดวยฐานความรู เทคโนโลยี
้
และนวัตกรรม และความคิดสรางสรรค นําไปสูการพัฒนาประเทศที่มั่นคง และยั่งยืน โดยไดกําหนด บท
ยุทธศาสตรบทที่ 4 ยุทธศาสตรการพัฒนาคนสูสงคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตอยางยั่งยืน ซึ่งกําหนดแนว
ั
ทางการพัฒนา ขอที่ 4 การสงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต สรางโอกาสการเรียนรูอยางตอเนื่องใหคนทุกกลุม
ทุกวัยสามารถเขาถึงแหลงเรียนรูและองคความรูที่หลากหลาย ทั้งที่เปนวัฒนธรรม ภูมิปญญา และองค

ความรูใหม โดยเนน สนับสนุนการสรางสังคมแหงการเรียนรูและปจจัยสนับสนุนการเรียนรูตลอดชีวิต เปน

การ พัฒนาองคความรูของทองถิ่นทังจากผูรู ปราชญชาวบาน และจัดใหมีการวิจัยเชิงประจักษของชุมชน
้ 
การจัดการองคความรูในชุมชนอยางเปนระบบ ควบคูกบการพัฒนาทักษะดานภาษาและเทคโนโลยีเพื่อ
ั
การศึกษาใหเอื้อตอการเขาถึงแหลงเรียนรูทหลากหลาย ตลอดจนเนื้อหาสาระทีเ่ หมาะสมกับการพัฒนาการ
ี่
เรียนรูดวยตนเอง

4. 4
แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อการศึกษา พ.ศ. 2554-2556
ไดพัฒนาขึ้น เพื่อมุงเนนแกไขจุดออนที่สําคัญของการพัฒนา ICT ของประเทศไทย โดยกําหนดวิสัยทัศน ไว
วา “ประเทศไทยเปนสังคมอุดมปญญา (Smart Thailand) ดวย ICT” โดย “สังคมอุดมปญญา” ในที่นี้
หมายถึง สังคมที่มการพัฒนาและใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารอยางชาญฉลาด โดยใชแนวปฏิบัติ
ี
ของปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ประชาชนทุกระดับมีความเฉลียวฉลาด (Smart) และรอบรูสารสนเทศ 
(Information Literacy) สามารถเขาถึงและใชสารสนเทศอยางมีคุณธรรม จริยธรรม มีวิจารณญาณและ
รูเทาทัน กอใหเกิดประโยชนแกตนเองและสังคม มีการบริหารจัดการเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร
ที่มีธรรมาภิบาล (Smart Governance) เพื่อสนับสนุนการพัฒนาสูเ ศรษฐกิจและสังคมฐานความรูและ
นวัตกรรมอยางยั่งยืน
ความสําคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทีมีตอการจัดการศึกษา ทําใหทก
่ ุ
ภาคสวนไดตระหนักเปนวาระสําคัญ ดังใน พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 แกไขเพิ่มเติม
(ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553 ไดระบุหมวดที่เกี่ยวของกับการจัด
การศึกษาและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไว คือ หมวดที่ 4 แนวการจัดการศึกษา เพื่อใหผูเรียนทุกคนสามารถ
เรียนรูและพัฒนาตนเองได โดยการจัดกระบวนการเรียนรู และการจัดตั้งแหลงการเรียนรูตลอดชีวิตทุกรูป
แบบอยางพอเพียง และมีประสิทธิภาพ และหมวดที่ 9 การพัฒนาสื่อและเทคโนโลยีทางการศึกษา เพือการ ่
สงเสริมการเรียนรูตลอดชีวิต การจัดการศึกษามีคุณภาพ มาตรา 65 ใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต 
และผูใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อใหมีความรู ความสามารถ และทักษะในการผลิต รวมทังการใช้
เทคโนโลยีที่เหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ มาตรา 66 ผูเรียนมีสิทธิไดรับการพัฒนาขีด
ความสามารถใน การใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในโอกาสแรกที่ทําได เพื่อใหมีความรู และทักษะเพียง
พอที่จะใชเทคโนโลยีเพือการศึกษาในการแสวงหาความรู ดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิตมาตรา 67
่
รัฐตองสงเสริมใหมีการวิจัยและพัฒนาการผลิต และการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทังการติดตาม้
ตรวจสอบ และประเมินผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพื่อใหเกิดการใชที่คุมคาและเหมาะสมกับ
กระบวนการเรียนรูของคนไทย
แผนการศึกษาแหงชาติ ฉบับปรับปรุง (พ.ศ.2552-2559) กลาวถึงผลการพัฒนา
การศึกษาทีผานมาวา “ในดานเทคโนโลยีเพือการศึกษา พบวา มีปญหาการดําเนินงาน เนืองมาจากการขาด
่ ่ ่
การพัฒนาเนื้อหาผานสื่อทีมีคุณภาพ รวมทั้งการเรียนการสอน และการพัฒนาผูสอน ครูและนักเรียนนํา
่
ความรูดานเทคโนโลยีเพือการศึกษาไปใชในกระบวนการเรียนการสอนและการเรียนรูดวยตนเองนอย” จึง
่
ไดกําหนดวัตถุประสงคของแผนการศึกษาแหงชาติไวขอหนึ่งคือ “เพื่อสรางสังคมไทยใหเปนสังคมคุณธรรม
ภูมิปญญาและการเรียนรู โดยมุงพัฒนาคนไทยเพื่อพัฒนาสังคมไทยเปนสังคมแหงคุณธรรม ภูมิปญหาและ

การเรียนรู มีการสรางองคความรู นวัตกรรมและเทคโนโลยี ทรัพยสินทางปญหาเพือการเรียนรู นําไปสู
่
สังคมแหงการเรียนรูอยางยั่งยืน มีสุขภาวะ ประชาชนอยูรวมกันอยางสันติสุขและเอืออาทร”
้

5. 5
สํานักงานรับรองรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคการมหาชน)
(สมศ.) ซึ่งเปนองคกรที่มหนาที่ในการรับรอง มาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา ของสถานศึกษา ได
ี
กําหนด ตัวบงชี้ ในการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) สําหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน
ในตัวบงชี้ที่ 3.1 ผูเรียนคนควาหาความรูจากการอานและใชเทคโนโลยีสารสนเทศ ตัวบงชี้ที่ 6.2
กระบวนการจัดการเรียนรูของครู ไดกําหนดประเด็นครูสามารถจัดการเรียนการสอนอยางมีประสิทธิภาพ
โดยเนนผูเ รียนเปนสําคัญ โดยใหมการประเมินการจัดเตรียมและใชสื่อใหเหมาะสมกับกิจกรรม นําภูมิ
ี
ปญญาทองถิ่น เทคโนโลยีที่เหมาะสมมาประยุกตในการจัดการเรียนการสอน ของครูทุกคน
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 มุงใหผเู รียนเกิด
สมรรถนะ สําคัญ 5 ประการ โดยมีสมรรถนะที่เกี่ยวกับการใชเทคโนโลยี 1 สมรรถนะ คือ ความสามารถใน
การใชเทคโนโลยี เปนความสามารถ ในการเลือก และใชเทคโนโลยีดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการทาง
เทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการเรียนรู การสือสารการทํางาน การแกปญหาอยาง
่
สรางสรรค ถูกตอง เหมาะสม และมีคุณธรรม
ทิศนา แขมมณี (2550) กลาววา การสรางองคความรูดวยตนเอง (Constructivism)
เปนทฤษฏีที่ใหความสําคัญกับกระบวนการและวิธีการของบุคคลในการสรางความรูความเขาใจจาก
ประสบการณ รวมทั้งโครงสรางทางปญญาและความเชื่อที่ใชในการแปลความหมายเหตุการณและสิ่ง
ตางๆ เปนกระบวนการทีผูเรียนจะตองจัดกระทํากับขอมูล นอกจากกระบวนการเรียนรูจะเปน
่ 
กระบวนการปฏิสัมพันธภายในสมองแลว ยังเปนกระบวนการทางสังคมดวย การสรางความรูจงเปน ึ
กระบวนการทังดานสติปญญาและสังคมควบคูกันไป หลักการจัดการเรียนการสอนตามทฤษฏีนี้จะมุงเนน
้ 
ไปที่กระบวนการสรางความรู (process of knowledge construction) เปาหมายของการสอนจะเปลี่ยน
จากการถายทอดใหผูเรียนไดรับสาระความรูที่แนนอนตายตัว ไปสูการสาธิตกระบวนการแปลและสราง
ความหมายที่หลากหลาย ผูเรียนจะตองเปนผูจัดกระทํากับขอมูลหรือประสบการณตางๆ และจะตองสราง

ความหมายใหกบสิงนั้นดวยตนเอง โดยการใหผเู รียนอยูในบริบทจริง ในการจัดการเรียนการสอนครู
ั ่
จะตองพยายามสรางบรรยากาศทางสังคมจริยธรรมใหเกิดขึน ผูเรียนไดมีบทบาทในการเรียนรูอยางเต็มที่
้
โดยผูเรียนจะนําตนเองและควบคุมตนเองในการเรียนรู บทบาทของครูจะเปนผูใหความรวมมือ อํานวย
ความสะดวกและชวยเหลือผูเรียนในการเรียนรู
ปจจุบันอินเทอรเน็ตเขามามีบทบาทสําคัญในโลกของเทคโนโลยีสารสนเทศการใช
อินเทอรเน็ตจะชวยใหวิถีชีวิตของคนปจจุบันทันสมัย ทันเหตุการณ เพราะอินเทอรเน็ตจะเสนอขอมูล
ขาวสารที่ทันสมัยอีกทั้งเปนแหลงสารสนเทศ สําหรับทุกวงการที่สามารถคนหาสิ่งที่ตองการไดโดยไมตอง
เสียเวลาเดินทาง ทั้งนี้ บริษัท ศูนยวิจัยนวัตกรรมอินเทอรเน็ตไทย จํากัด ซึ่งเปนผูใหบริการตรวจสอบและ
ประมวลผลสถิติการเยี่ยมชมเว็บไซตประเทศไทย (Truehits.net ทรูฮิต) โดย ดร. ปยะ ตัณฑวิเชียร
ประธานเจาหนาที่ฝายเทคนิค บริษัทศูนยวิจัยนวัตกรรมอินเทอรเน็ตไทย จํากัด ไดนําเสนอ รายงาน
ผลงานวิจัยสถิติภาพรวมการใชอินเทอรเน็ตของประเทศไทย ประจําป 2011 และพฤติกรรมการใชงาน

6. 6
อินเทอรเน็ต ภาพรวมและแนวโนมในการใชอินเทอรเน็ต ไวดังนี้ กลุมผูที่ใชอินเทอรเน็ตมากที่สุดคือ
นักเรียน-นักศึกษา และชวงกลุมอายุระหวาง 12 – 17 ป คิดเปน 34.20% ปริมาณการใช Search Engine
ในเดือนมกราคม 2555 มีจํานวน 19.2 ลานครั้งตอวัน และขอมูลที่นาสนใจอีกอยางก็คือ การเขาชม
อินเทอรเน็ตผานอุปกรณโทรศัพทมือถือ ซึ่งสอดคลองกับ ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอร
แหงชาติ (NECTEC) ไดสํารวจผูใชอินเทอรเน็ตในประเทศไทยชวงป 2553 พบวา มีกิจกรรมที่ทําบน
อินเทอรเน็ตมากทีสุดคือ e-mail คิดเปน 27.2% คนหาขอมูล คิดเปน 26.1% ติดตามขาวสาร คิดเปน
่
14.1% และ E-learning คิดเปน 8.2% โดยคนไทยเริมนิยมการใชแอพพลิเคชั่นบนมือถือเพื่อการ
่
ติดตอสื่อสารเพิ่มมากขึ้น เนืองจาก มีใหในอุปกรณ คิดเปน 31.3% ประสิทธิภาพการใชงาน คิดเปน 21.4%
่
สะดวกและความบันเทิง คิดเปน 15.2% จําเปนตอการทํางาน/ชีวิตประจําวัน คิดเปน 14.1% หาซื้อ/ดาวน
โหลดงาย คิดเปน 8.5%
ดวยเหตุนี้เครือขายอินเทอรเน็ตจึงเปนแหลงรวบรวมขอมูลสารสนเทศจากทั่ว โลกเขา
ดวยกันเสมือนดั่งขุมทรัพยขอมูลขาวสารที่คนสวนใหญใหความสนใจ อยางไรก็ตามประโยชนของเครือขาย
อินเทอรเน็ตไมไดจํากัดเฉพาะในวงธุรกิจ เทานั้น ในวงการศึกษาเครือขายอินเทอรเน็ตสามารถนํามาใชให
เกิดประโยชนกบการศึกษา ไดหลายรูปแบบ ไมวาจะเปนการใชเพื่อการติดตอสือสาร อภิปราย ถกเถียง
ั ่
แลกเปลี่ยน และสอบถามขอมูลขาวสารความคิดเห็นทังกับผูสนใจศึกษาในสื่อเรื่องเดียวกัน หรือกับ
้
ผูเชี่ยวชาญในสาขาตางๆ จะเห็นไดวาอินเทอรเน็ตไดกลายเปนสื่อการศึกษาของโลกยุคใหม ชวยเปดโลก
กวางใหแกผเู รียนและเปนแหลงรวบรวมขุมทรัพยทางปญญาอยาง มากมายมหาศาล ในลักษณะที่สื่อ
ประเภทอื่นไมสามารถกระทําได ผูเรียนจะมีความสะดวกตอการคนหาขอมูลไมวาจะอยูสถานที่ใดก็สามารถ
เขาไปใชเครือขายไดอยางเทาเทียมกัน ไมวาจะเปนการศึกษาในลักษณะที่เรียนรวมกันหรือเรียนตางหองกัน
หรือแม กระทังตางสถาบันกัน ก็สามารถแลกเปลี่ยนความรูอยางตอเนื่องไดตลอดเวลาทังระหวางครูกบ
่  ้ ั
นักเรียนและระหวางผูเรียนเอง เครือขายคอมพิวเตอรจะเปนตัวเชื่อมใหผเู รียนเขาถึงผูใหคําปรึกษาหรือ
ผูเชี่ยวชาญไดโดยตรง อีกทั้งยังเอื้อใหเกิดการปฏิสัมพันธระหวางผูเ รียนและผูสอนทั้งเวลาจริง หรือตางเวลา

กัน ทําใหเกิดสภาวะแวดลอมที่ตองมีการประสานงานกัน (Collaborative environment) ผูเรียนสามารถ
ควบคุมจังหวะการเรียนไดดวยตนเองทําใหเกิดสิงแวดลอม ยืดหยุนแกผเู รียน การจัดการศึกษาคงไมใชเปน
่
การกําหนดจากครูผสอนที่ใชตําราแตเพียงอยางเดียวเทานั้น บทบาทของครูผสอนจะเปลี่ยนจากการสอน
ู ู
แบบเดิมๆ ที่เปนเพียงผูใหความรูทางเดียว มาเปนการชี้นํา (Guide) เปลี่ยนจากการเรียนแบบนั่งเฉยๆ

(Passive) มาเปนการเรียนรูที่ใชปฏิสัมพันธโตตอบ (Active) และมีการใชเทคโนโลยีประกอบการเรียนรู
และสูกระบวนการสรางองคความรูได

คลังความรูบนเว็บ (Knowledge Web Base) คือ มีการเก็บความรูตางๆ บน
เว็บไซต และนําขอมูลเหลานั้นมาแลกเปลี่ยนเรียนรูหรือประยุกตใชตอไปได

7. 7
ประเภทของ Knowledge
1. Explicit Knowledge เปนความรูที่สามารถบันทึกได ในรูปแบบทีเ่ ปนเอกสาร

หรือ วิชาการ อยูในตํารา คูมือปฏิบัติงาน สามารถถายทอดไดงาย และ เรียนรูไดงาย สามารถถายทอดใน
ลักษณะของ One To Many ไดซึ่งสะดวกใชในการบริหารงานระดับลาง
2. Tacit Knowledge เปนความรูที่ไมสามารถสามารถบันทึกไดหรือบันทึกไดไม

หมด เชน ประสบการณ, สัญชาตญาณ, ความชํานาญ เกิดจากการสั่งสมมาเปนระยะเวลานาน จําเปนตองมี
การปฏิสมพันธที่ดหรือใกลชิดเกิดขึ้นในการถายทอด ในลักษณะของ One To One เชน การ Coaching
ั ี
ขอเสีย คือ ความรูจะอยูกับคนๆ เดียว จะทําใหเมื่อเสียทรัพยากรบุคคลไป ก็เสียความรูที่คนๆ นั้นมีไปดวย
สังคมออนไลน (Social Media) ผศ. ดร. กานดา รุณนะพงศา สายแกว อาจารย
ประจําภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัยขอนแกน ไดกลาวเกี่ยวกับ Social Media ไวดังนี้
มีเดีย (“Media”) หมายถึง สื่อหรือเครื่องมือที่ใชเพื่อการสือสาร
่
โซเชียล (“Social”) หมายถึง สังคม
ในบริบทของสังคมออนไลน (Social Media) Social หมายถึง การแบงปนใน
สังคม ซึ่งอาจจะเปนการแบงปนเนื้อหา (ไฟล, รสนิยม ความเห็น…) หรือปฏิสมพันธในสังคม (การรวมกัน
ั
เปนกลุม…) สังคมออนไลน ในที่นี้ หมายถึง สื่ออิเล็กทรอนิกสที่ทําใหผูใชแสดงความเปนตัวตนของตนเอง
เพื่อทีจะมีปฏิสัมพันธกับหรือแบงปนขอมูลกับบุคคลอื่น สังคมออนไลน สวนใหญจะเปนเว็บแอปพลิเคชัน
่
2.0 ซึ่งจะมีการปฏิสัมพันธระหวางผูใหและผูรบขอมูล ยกตัวอยางเชน ทีวีและหนังสือพิมพทเี่ ปนกระดาษ
ั
เปนสื่อ แตเปนสื่อของการสื่อสารทางเดียว ผูรบขอมูลไมสามารถตอบกลับผูใหขอมูลทันทีทันใดได แตสังคม
ั
ออนไลน จะเปนสื่อทีมีการสื่อสาร 2 ทาง กลาวคือผูรบขอมูลสามารถแสดงความคิดเห็นหรือตอบผูใหขอมูล
่ ั
ได การใหขอคิดเห็นในบันทึกในบล็อกหรือในวิดีโอ การพูดคุยผานโปรแกรมสนทนาออนไลนหรือเว็บบอรด
การใหขอคิดเห็นและบันทึกวาชอบ
กลาวโดยสรุป Social Media หมายถึง สังคมออนไลนทมีผูใชเปนผูสื่อสาร หรือเขียน
ี่ 
เลา เนื้อหา เรืองราว ประสบการณ บทความ รูปภาพ และวิดีโอ ที่ผูใชเขียนขึ้นเอง ทําขึ้นเอง หรือพบเจอ
่
จากสืออื่นๆ แลวนํามาแบงปนใหกบผูอื่นที่อยูในเครือขายของตน ผานทางเว็บไซต Social Network ที่
่ ั
ใหบริการบนโลกออนไลน ปจจุบัน การสื่อสารแบบนี้ จะทําผานทาง Internet
วิดีโอคลิป (Video Clip) หรือ คลิปวิดีโอ (Clip Video) คือ ไฟลคอมพิวเตอรทบรรจุ
ี่
เนื้อหาเปนภาพยนตรสั้น มักจะตัดตอนมาจากภาพยนตรทั้งเรื่องซึ่งมีขนาดความยาวปกติ คลิปมักจะเปน
สวนที่สําคัญ หรือตองการนํามาแสดง มีความขบขัน หรืออาจเปนเรืองความลับที่ตองการนํามาเผยแพร
่
จากตนฉบับเดิม แหลงของวิดีโอคลิป ไดแก ขาว ขาวกีฬา มิวสิกวิดีโอ รายการโทรทัศน หรือภาพยนตร
ปจจุบันมีการใชวิดีโอคลิปแพรหลาย เนืองจากไฟลคลิปนี้มีขนาดเล็ก สามารถสงผานอีเมล หรือดาวนโหลด
่
จากเว็บไซตไดสะดวก ในประเทศตะวันตก เรียกการแพรหลายของวิดีโอคลิปนี้วา วัฒนธรรมคลิป (Clip

8. 8
Culture) คําคํานี้ มีความหมายกวางๆ หมายถึง ภาพยนตรสั้นแบบไหนก็ได ที่มีความยาวนอยกวารายการ
โทรทัศนตามปกติ (โดยมากไมเกิน 5-10 นาที และที่พบบอยที่สุดคือประมาณ 1 นาที)
จังหวัดแพร เปนเมืองเกาเมืองหนึ่งในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ประวัติการ
สรางเมืองไมมจารึกในที่ใดที่หนึง โดยเฉพาะการศึกษาเรื่องราวของเมืองแพร จึงตองอาศัยหลักฐานของ
ี ่
เมืองอื่น เชน พงศาวดารโยนก ตํานานเมืองเหนือ ตํานานการสรางพระธาตุลําปางหลวง และศิลาจารึกพอ
ขุนรามคําแหงมหาราช เปนตน มีตราประจําจังหวัดเปนรูปมายืน และมีโบราณสถานทีสําคัญของจังหวัด ่
แพร คือ พระธาตุชอแฮ ประกอบอยูบนหลังมา มีตนไมประจําจังหวัด คือ ตนยมหิน มีคําขวัญประจํา
จังหวัด วา หมอหอม ไมสก ถิ่นรักพระลอ ชอแฮศรีเมือง ลือเลื่องแพระเมืองผี คนแพรนี้ใจงาม
ั
ภูมิปญญาทองถิ่น หรือ ภูมิปญญาชาวบาน (Local wisdom หรือ popular
wisdom) หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่น ซึ่งไดมาจากประสบการณ และความเฉลียวฉลาดของ
ชาวบาน รวมทั้งความรูทสั่งสมมาแตบรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุนหนึ่งไปสูคนอีกรุนหนึง ระหวางการสืบ
ี่ ่
ทอดมีการปรับ ประยุกตและเปลี่ยนแปลง จนอาจเกิดเปนความรูใหมตามสภาพการณทางสังคมวัฒนธรรม
และสิงแวดลอม ภูมิปญญาเปนความรูที่ประกอบไปดวยคุณธรรม ซึ่งสอดคลองกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของ
่ 
ชาวบานในวิถีดั้งเดิมนั้น ชีวิตของชาวบานไมไดแบงแยกเปนสวนๆ หากแตทุกอยางมีความสัมพันธกัน การ
ทํามาหากิน การอยูรวมกันในชุมชน การปฏิบัติศาสนา พิธีกรรมและประเพณี ความรูเปนคุณธรรม เมื่อผูคน
ใชความรูนั้นเพื่อสรางความสัมพันธที่ดระหวาง คนกับคน คนกับธรรมชาติ และคนกับสิ่งเหนือธรรมชาติ
ี
ความสัมพันธที่ดีเปนความสัมพันธที่มีความสมดุล ทีเ่ คารพกันและกัน ไมทํารายทําลายกัน ทําใหทุกฝายทุก
สวนอยูรวมกันไดอยางสันติ ชุมชนดั้งเดิมจึงมีกฎเกณฑของการอยูรวมกัน มีคนเฒาคนแกเปนผูนํา คอยให
คําแนะนําตักเตือน ตัดสิน และลงโทษหากมีการละเมิด ชาวบานเคารพธรรมชาติรอบตัว ดิน น้ํา ปา เขา
ขาว แดด ลม ฝน โลก และจักรวาล ชาวบานเคารพผูหลักผูใหญ พอแม ปูยาตายาย ทั้งที่มีชีวิตอยูและ

ลวงลับไปแลว
ปจจุบัน ภูมิปญญาทองถิ่นของจังหวัดแพร มีผูศึกษาและรวบรวมไวนอยมาก ทําให

บุคคลทั่วไป หรือแมแตชาวจังหวัดแพรเอง ยังไมสามารถรับรูถึงเรื่องราวตางๆ เหลานี้ได บางเรืองอาจเปน
่
ความรูจากรุนสูรุน ยกตัวอยาง เชน ภาษาของชาวไทยพวนบานทุงโฮง ภาษาชาวเชียงแสนบานพระหลวง

การผลิตผาหมอหอม การผลิตเฟอรนิเจอรไมสัก ผลิตภัณฑจากสาหรายน้ําจืด “เตา” เรืองราวของเตาปูลู
่
การตีเหล็ก การทอผาตีนจก ลูกประคบสมุนไพร ฯลฯ ตางอําเภอ ตางหมูบาน ก็มีภูมิปญญาที่ตางกัน ซึ่งก็
 
คงรักษาไวไดไมเทากัน หรือจะเปนเรื่องราวที่เปนการคิดคนใหมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เชน
ศูนยเศรษฐกิจพอเพียงของลุงมนูญ วงคอารินทร ที่ไมมีตําราไหนเขียนบอกไว หากแมผรู มีทาญาติสืบทอด
ู
หากไมไดมีการบันทึก เรื่องราวอาจจะถูกลดทอนลงไป ตามกาลเวลา แตไมไดถายทอดใหผูใด หรือ ไมมี
ลูกหลานมาสืบทอดแลว ความรู หรือภูมิปญญานั้น ก็คงจะสูญหายไปดวย ทําใหเยาวชนรุนหลังยังขาด

ความรูสึกรักและตระหนักถึงคุณคาของภูมปญญาทองถิ่น ขนบธรรมเนียมประเพณีทมีมาแตยาวนาน
ิ ี่

9. 9
ดังนั้น ผูวิจัยจึงเห็นคุณคาและตระหนักถึงความสําคัญของบรรพบุรุษของชาวจังหวัดแพรที่
ไดสรางไวใหลูกหลานมาหลายชั่วอายุคน ที่ไมอยากใหสูญหายและใหเยาวชนรุนหลังไดมีจิตอนุรักษและหวง
แหนภูมิปญญาที่บรรพบุรุษไดสรางไว จึงไดรวบรวมขอมูลโดยการใชรูปแบบการสอนการสรางวิดีโอคลิป
ใหกับนักเรียนระดับมัธยมศึกษา ในจังหวัดแพร ซึ่งสอดคลองกับกระทรวงศึกษาธิการในการสนับสนุนและ
สงเสริมใหนกเรียนรูจักใชเทคโนโลยีอยางสรางสรรคและผลิตผลงานโดยทักษะที่เกิดจากการเรียนใหเกิดการ
ั 
เรียนรูอยางตอเนื่องใหมากที่สุด โดยใหผลิตคลิปวิดีโอของตนเองตามเรืองที่ตนเองสนใจ หรือเปนเรื่องราว
่
ในหมูบานของตนเอง ในประเด็นของภูมปญญาทองถิ่น แลวทําการอัพโหลดผานเว็บไซต Youtube.com
ิ
เพื่อนํา Link มารวบรวม และพัฒนาเปนคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองคความรูภูมิ

ปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ที่สามารถเผยแพรออกไป ใหเยาวชนรุนหลังไดศึกษา สรางความภาคภูมิใจ และ
มีจิตสํานึกรักและหวงแหนทองถิ่นของตนเองมากขึ้น
6. วัตถุประสงคของโครงการวิจัย
เพื่อพัฒนาคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสรางองคความรูภูมิปญญาทองถิ่น
จังหวัดแพร
7. ขอบเขตของโครงการวิจัย
กลุมเปาหมาย
1. นักเรียนระดับมัธยมศึกษาในสังกัดจังหวัดแพร จํานวน 15 โรงเรียน
2. ครู-อาจารย ผูนําชุมชน ประชาชน และ หนวยงานตางๆที่เกี่ยวของ เชน สํานักงาน
วัฒนธรรมจังหวัด
8. ทฤษฎี สมมุติฐาน (ถามี) และกรอบแนวความคิดของโครงการวิจัย
แนวคิดที่นํามาใชในการวิจัยครั้งนี้ เพื่อพัฒนาองคความรูดวยตนเองของนักเรียน
เนื่องจาก ภูมิปญญาทองถิ่นของจังหวัดแพร มีผูศึกษาและรวบรวมไวนอยมาก ทําใหบุคคลทั่วไป หรือแมแต
ชาวจังหวัดแพรเอง ยังไมสามารถรับรูถึงเรื่องราวตางๆ เหลานี้ได บางเรื่องอาจเปนความรูจากรุนสูรุน หรือ

จะเปนเรื่องราวที่เปนการคิดคนใหมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่ไมมีตําราไหนเขียนบอกไว หากแม
ผูรู มีทาญาติสบทอด หากไมไดมีการบันทึก เรื่องราวอาจจะถูกลดทอนลงไป ตามกาลเวลา หากแตไมได
ื
ถายทอดใหผูใด หรือ ไมมลูกหลานมาสืบทอดแลว ความรู หรือภูมิปญญานั้น ก็คงจะสูญหายไปดวย ทําให
ี 
เยาวชนรุนหลังยังขาดความรูสึกรักและตระหนักถึงคุณคาของภูมิปญญาทองถิ่น ขนบธรรมเนียมประเพณีที่

มีมาแตยาวนาน ผูวิจัยจึงมีแนวคิด จะพัฒนานักเรียนใหเรียนรูการสรางคลิปวิดีโอเกี่ยวกับภูมิปญญาทองถิ่น

ตามภูมิลําเนาของตัวนักเรียนเองในจังหวัดแพร แลวทําการอัพโหลดผานเว็บไซต Youtube.com เพื่อรวม
รวบ Link นํามาเปนคลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพือสรางองคความรูภูมปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร
่ ิ

10. 10
เพื่อรวบรวมเปนเรื่องราวของจังหวัดแพรและเปนการเผยแพรตอสาธารณชนตอไป
กรอบแนวคิด
- แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ - การสรางองคความรูดวยตนเอง
ฉบับที่สิบเอ็ด พ.ศ. 2555-2559 (Constructivism)
- การรวมตัวของประเทศสมาชิกในอาเซียน 10 ประเทศ - คลังความรูบนเว็บ
- แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (Knowledge Web Base)
เพื่อการศึกษา พ.ศ. 2554-2556 - สังคมออนไลน (Social Media)
- พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542 - วิดีโอคลิป (Video Clip)
- แผนการศึกษาแหงชาติ ฉบับปรับปรุง (พ.ศ.2552-2559)
- สํานักงานรับรองรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา
(องคการมหาชน) (สมศ.)
- ภูมิปญญาทองถิ่น (Local Wisdom) ยกตัวอยางเชน ภาษา
ของชาวไทยพวนบานทุงโฮง ภาษาชาวเชียงแสนบานพระหลวง
การผลิตผาหมอหอม การผลิตเฟอรนิเจอรไมสัก ผลิตภัณฑจาก
สาหรายน้ําจืด “เตา” เรื่องราวของเตาปูลู การตีเหล็ก การทอ
คลังความรูบนเว็บผานสังคมออนไลนเพื่อสราง ผาตีนจก ลูกประคบสมุนไพร หรือ เรื่องราวที่เปนการคิดคน
องคความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ใหมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เชน ศูนยเศรษฐกิจ
9. การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ (information) ที่เกี่ยวของ
คลังความรูบนเว็บ (Knowledge Web Base)
เปนการ การเก็บความรูตางๆ บนเว็บไซต และนําขอมูลเหลานั้นมาแลกเปลี่ยนเรียนรู
หรือประยุกตใชตอไปได สามารถแบงประเภทของ Knowledge ได 2 ประเภท คือ
1. Explicit Knowledge เปนความรูที่สามารถบันทึกได ในรูปแบบทีเ่ ปนเอกสาร หรือ

วิชาการ อยูในตํารา คูมือปฏิบัติงาน สามารถถายทอดไดงาย และ เรียนรูไดงาย สามารถถายทอดใน
ลักษณะของ One To Many ไดซึ่งสะดวกใชในการบริหารงานระดับลาง
2. Tacit Knowledge เปนความรูที่ไมสามารถสามารถบันทึกไดหรือบันทึกไดไมหมด

เชน ประสบการณ, สัญชาตญาณ, ความชํานาญ เกิดจากการสังสมมาเปนระยะเวลานาน จําเปนตองมีการ
่

11. 11
ปฏิสัมพันธที่ดหรือใกลชิดเกิดขึ้นในการถายทอด ในลักษณะของ One To One เชน การ Coaching
ี
ขอเสีย คือ ความรูจะอยูกับคนๆ เดียว จะทําใหเมื่อเสียทรัพยากรบุคคลไป ก็เสียความรูที่คนๆ นั้นมีไปดวย
สังคมออนไลน (Social Media)
ผศ. ดร. กานดา รุณนะพงศา สายแกว อาจารยประจําภาควิชาวิศวกรรมคอมพิวเตอร
มหาวิทยาลัยขอนแกน ไดกลาวเกี่ยวกับ Social Media ไวดังนี้
มีเดีย (“Media”) หมายถึง สื่อหรือเครื่องมือที่ใชเพื่อการสือสาร
่
โซเชียล (“Social”) หมายถึง สังคม
ในบริบทของสังคมออนไลน (Social Media) Social หมายถึง การแบงปนใน
สังคม ซึ่งอาจจะเปนการแบงปนเนื้อหา (ไฟล, รสนิยม ความเห็น…) หรือปฏิสมพันธในสังคม (การรวมกับ
ั
เปนกลุม…) สังคมออนไลน ในที่นี้ หมายถึง สื่ออิเล็กทรอนิกสที่ทําใหผูใชแสดงความเปนตัวตนของตนเอง
เพื่อทีจะมีปฏิสัมพันธกับหรือแบงปนขอมูลกับบุคคลอื่น สังคมออนไลน สวนใหญจะเปนเว็บแอปพลิเคชัน
่
2.0 ซึ่งจะมีการปฏิสัมพันธระหวางผูใหและผูรบขอมูล ยกตัวอยางเชน ทีวีและหนังสือพิมพทเี่ ปนกระดาษ
ั
เปนสื่อ แตเปนสื่อของการสื่อสารทางเดียว ผูรบขอมูลไมสามารถตอบกลับผูใหขอมูลทันทีทันใดได แตสังคม
ั
ออนไลน จะเปนสื่อทีมีการสื่อสาร 2 ทาง กลาวคือผูรบขอมูลสามารถแสดงความคิดเห็นหรือตอบผูใหขอมูล
่ ั
ได การใหขอคิดเห็นในบันทึกในบล็อกหรือในวิดีโอ การพูดคุยผานโปรแกรมสนทนาออนไลนหรือเว็บบอรด
การใหขอคิดเห็นและบันทึกวาชอบ
กลาวโดยสรุป Social Media หมายถึง สังคมออนไลนทมีผูใชเปนผูสื่อสาร หรือเขียน
ี่ 
เลา เนื้อหา เรืองราว ประสบการณ บทความ รูปภาพ และวิดีโอ ที่ผูใชเขียนขึ้นเอง ทําขึ้นเอง หรือพบเจอ
่
จากสืออื่นๆ แลวนํามาแบงปนใหกบผูอื่นที่อยูในเครือขายของตน ผานทางเว็บไซต Social Network ที่
่ ั
ใหบริการบนโลกออนไลน ปจจุบัน การสื่อสารแบบนี้ จะทําผานทาง Internet
ภูมิปญญาทองถิ่น
ภูมิปญญาทองถิ่น หรือ ภูมิปญญาชาวบาน (Local wisdom หรือ popular wisdom)
หมายถึง ความรูของชาวบานในทองถิ่น ซึ่งไดมาจากประสบการณ และความเฉลียวฉลาดของชาวบาน
รวมทั้งความรูทสั่งสมมาแตบรรพบุรุษ สืบทอดจากคนรุนหนึงไปสูคนอีกรุนหนึ่ง ระหวางการสืบทอดมีการ
ี่ ่
ปรับ ประยุกตและเปลี่ยนแปลง จนอาจเกิดเปนความรูใหมตามสภาพการณทางสังคมวัฒนธรรม และ
สิ่งแวดลอม ภูมิปญญาเปนความรูทประกอบไปดวยคุณธรรม ซึ่งสอดคลองกับวิถีชีวิตดั้งเดิมของชาวบานใน
ี่
วิถีดั้งเดิมนั้น ชีวิตของชาวบานไมไดแบงแยกเปนสวนๆ หากแตทุกอยางมีความสัมพันธกัน การทํามาหากิน
การอยูรวมกันในชุมชน การปฏิบัติศาสนา พิธีกรรมและประเพณี ความรูเปนคุณธรรม เมื่อผูคนใชความรูนั้น
เพื่อสรางความสัมพันธที่ดระหวาง คนกับคน คนกับธรรมชาติ และคนกับสิงเหนือธรรมชาติ ความสัมพันธที่
ี ่
ดีเปนความสัมพันธที่มีความสมดุล ทีเ่ คารพกันและกัน ไมทารายทําลายกัน ทําใหทุกฝายทุกสวนอยูรวมกัน
ํ 
ไดอยางสันติ ชุมชนดั้งเดิมจึงมีกฎเกณฑของการอยูรวมกัน มีคนเฒาคนแกเปนผูนํา คอยใหคําแนะนํา

12. 12
ตักเตือน ตัดสิน และลงโทษหากมีการละเมิด ชาวบานเคารพธรรมชาติรอบตัว ดิน น้ํา ปา เขา ขาว แดด
ลม ฝน โลก และจักรวาล ชาวบานเคารพผูหลักผูใหญ พอแม ปูยาตายาย ทั้งที่มีชีวิตอยูและลวงลับไปแลว
จังหวัดแพร เปนเมืองเกาเมืองหนึ่งในภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ประวัติการ
สรางเมืองไมมจารึกในที่ใดที่หนึง โดยเฉพาะการศึกษาเรื่องราวของเมืองแพร จึงตองอาศัยหลักฐานของ
ี ่
เมืองอื่น เชน พงศาวดารโยนก ตํานานเมืองเหนือ ตํานานการสรางพระธาตุลําปางหลวง และศิลาจารึกพอ
ขุนรามคําแหงมหาราช เปนตน มีตราประจําจังหวัดเปนรูปมายืน และมีโบราณสถานทีสําคัญของจังหวัด
่
แพร คือ พระธาตุชอแฮ ประกอบอยูบนหลังมา มีตนไมประจําจังหวัด คือ ตนยมหิน มีคําขวัญประจํา
จังหวัด วา หมอหอม ไมสก ถิ่นรักพระลอ ชอแฮศรีเมือง ลือเลื่องแพระเมืองผี คนแพรนี้ใจงาม
ั
ภูมิปญญาทองถิ่นของจังหวัดแพร สืบเนื่องมาจากประเภทณีทองถิ่นทีสืบทอดกันมันแต
่
โบราณ ไดแก งานเทศกาลลอยกระทง เผาเทียนเลนไฟเพนียงเวียงโกศัย จัดขึ้นในวันขึ้น 15 ค่ํา เดือน 12
บริเวณทาน้ําศรีชุม ภายในงานมีการลอมวงกินขันโตก โดยผูรวมงานจะแตงกายดวยชุดมอฮอมซึ่งเปนชุด

พื้นเมือง งานไหวพระธาตุชอแฮ เมืองแพรแหตุงหลวง จัดขึ้นระหวางวันขึ้น 11-15 ค่ํา เดือน 4 โดยมีการจัด
ขบวนแหแบบลานนา ใหผรวมขบวนทุกคนแตงกายแบบพื้นเมืองแหผาขึ้นไปหมองคพระธาตุ มีการทําบุญ
ู
ตักบาตร และจะเวียนเทียนรอบองคพระธาตุ และพระวิหารในเวลากลางคืน งานแอวสงกรานตน้ําใจเมือง
แป นุงหมอหอมแตงามตา จัดงานขึ้นบริเวณศูนยหัตถกรรมเวียงโกศัย ในชวงสงกรานตระหวาง วันที่ 13-17
เมษายน ในเวลากลางวันจะเลนสงกรานตสนุกสนาน สวน ในเวลาค่ําจะแตงกายดวยชุด หมอหอม ลอมวง
กินขันโตก งานกิ๋นสลาก คลายประเพณีถวายสลากภัตของภาคกลาง มีการจัดเครื่องไทยทาน เขียนสลากชื่อ
ของตนติดไว แลวนําไปรวมกันที่หนาพระ ประธาน พระสงฆจะจับสลากขึ้นมาใหมรรคทายกประกาศ
เจาของ สลากก็จะนําเครื่องไทยทานของตนไปถวายแดพระสงฆ หรือยังมีความรูจากปราชญชาวบานที่
นํามาเปนภูมปญญาทองถิ่น เปนความรูจากรุนสูรุน ยกตัวอยาง เชน ภาษาของชาวไทยพวนบานทุงโฮง
ิ 
ภาษาชาวเชียงแสนบานพระหลวง การผลิตผาหมอหอม การผลิตเฟอรนเิ จอรไมสัก ผลิตภัณฑจากสาหราย
น้ําจืด “เตา” เรื่องราวของเตาปูลู การตีเหล็ก การทอผาตีนจก ลูกประคบสมุนไพร ฯลฯ เปนเรื่องราวที่เปน
การคิดคนใหมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เชน ศูนยเศรษฐกิจพอเพียงของลุงมนูญ วงคอารินทร
สมควรจะไดรับการถายทอดและเผยแพรใหเปนทีรูจกตอไป
่ ั
10. เอกสารอางอิงของโครงการวิจัย
กานดา รุณนะพงศา สายแกว (2553). สังคมออนไลน (Social Media). สืบคนเมื่อ
30 กรกฎาคม 2555, จาก http://www.slideshare.net/krunapon/
social-media-5661152.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2555). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
2551.

13. 13
กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศละการสื่อสาร. (2552). แผนแมบทเทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสื่อสาร ฉบับที่ 2. สืบคนเมื่อ 30 กรกฎาคม 2555, จาก
http://www.mict.go.th/ewt_news.php?nid=74/.
สํานักงานจังหวัดแพร. (ม.ป.ป). ประวัติจงหวัดแพร. สืบคนเมื่อ 30 กรกฎาคม 2555,
ั
จาก http://www.phrae.go.th/file_data/sum2555.pdf.
ทิศนา แขมมณี. (2550). การสอนจิตวิทยาการเรียนรู เรื่องศาสตรการสอนองคความรู
เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรูที่มประสิทธิภาพ. พิมพครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:
ี
สํานักพิมพแหงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
ปยะ ตัณฑวิเชียร. (2554). สถิติที่นาสนใจและผลสํารวจพฤติกรรมการใชอินเทอรเน็ต
ในประเทศไทย ป 2011. สืบคนเมือ 30 กรกฎาคม 2555, จาก
่
http://www.it24hrs.com/2012/thailand-internet-user-2011/.
ศูนยการเรียนรูทองถิ่นโรงเรียนโพธิราษฎบํารุง. (ม.ป.ป). ภูมิปญญาชาวบานและทองถิ่น.
 ์
สืบคนเมื่อ 30 กรกฎาคม 2555, จาก
http://school.obec.go.th/prbr/wisdom/mean.htm.
สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ. (2554). แผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ ๑๑ (พ.ศ. ๒๕๕๔–๒๕๕๙)
สืบคนเมื่อ 30 กรกฎาคม 2555, จาก
http://www.nesdb.go.th/Portals/0/news/plan/p11/plan11.pdf.
สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). แผนการศึกษา
แหงชาติ ฉบับปรับปรุงพ.ศ. 2552-2559 ฉบับสรุป. สืบคนเมื่อ 30 กรกฎาคม
2555, จาก http://www.onec.go.th/cms/admin/admin_book/Content/
uploaded/url/1027-file.pdf.
ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ. (2553). การสํารวจกลุมผูใช
อินเทอรเน็ตในประเทศไทยประจําป 2553. สืบคนเมื่อ 30 กรกฎาคม 2555,
จาก http://www.nstda.or.th/prs/index.php/53-4 Wednesday,
18 January 2012 21:37.
11. ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ เชน การเผยแพรในวารสาร จดสิทธิบัตร ฯลฯ และ
หนวยงานที่นําผลการวิจัยไปใชประโยชน
11.1 นักเรียนโรงเรียนมัธยมในจังหวัดแพร ไดรจักภูมิปญญาทองถิ่นในจังหวัดของ
ู 
ตนเองและเรียนรูการเก็บขอมูลผานทางการสรางวิดีโอคลิป


14. 14
11.2 เปนการสงเสริมและอนุรักษภูมปญญาทองถิ่น และเผยแพรผานทางสังคม
ิ
ออนไลนใหเปนทีรจักของคนทั่วไป
่ ู
11.3 ประชาสัมพันธภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ผานเว็บไซต

http://www.phraewisdom.com
11.4 การเผยแพรบทความวิจัยผานทางวารสารวิชาการตางๆ
12. แผนการถายทอดเทคโนโลยีหรือผลการวิจัยสูกลุมเปาหมาย
12.1 จัดประชุมสัมมนา ตัวแทนจังหวัด ผูนําชุมชน ตัวแทนครูโรงเรียนมัธยม ที่
เกี่ยวของกับภูมิปญญาทองถิ่น เพื่อรวมเปนคณะทํางาน จัดทําคลังความรูภูมิ
ปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร
12.2 เผยแพรคลังความรูภูมิปญญาทองถิ่นจังหวัดแพร ผานเว็บไซต

http://www.phraewisdom.com
12.3 เผยแพรผานทางวารสารวิชาการตางๆ
13. วิธีการดําเนินการวิจัย และสถานที่ทําการทดลอง/เก็บขอมูล
ผูวิจัยไดแบงขั้นตอนการพัฒนา ดังนี้
ขั้นตอนที่ 1 ศึกษา แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่สบเอ็ด แผนแมบท
ิ
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษา พระราชบัญญัติการศึกษา หลักสูตรสถานศึกษา
ตลอดจนเอกสารที่เกี่ยวของกับงานวิจัย
ขั้นตอนที่ 2 วิเคราะหหลักสูตร เพือจัดทําโครงสรางการเรียนรู
่
ขั้นตอนที่ 3 ประชุมสัมมนา ตัวแทนจังหวัด ผูนําชุมชน ตัวแทนครูโรงเรียนมัธยม ที่
เกี่ยวของ เพื่อรวบรวมขอมูลเกี่ยวกับภูมิปญญาทองถิ่นในจังหวัดแพร ยกตัวอยางเชน ภาษาของชาวไทย

พวนบานทุงโฮง ภาษาชาวเชียงแสนบานพระหลวง การผลิตผาหมอหอม การผลิตเฟอรนิเจอรไมสัก
ผลิตภัณฑจากสาหรายน้ําจืด “เตา” เรื่องราวของเตาปูลู การตีเหล็ก การทอผาตีนจก ลูกประคบสมุนไพร
หรือ เรื่องราวที่เปนการคิดคนใหมตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เชน ศูนยเศรษฐกิจพอเพียงของลุง
มนูญ วงคอารินทร
ขั้นตอนที่ 4 รับสมัครตัวแทนนักเรียนแตละโรงเรียน (โรงเรียนมัธยมในจังหวัดแพร
จํานวน 15 โรงเรียน โรงเรียนละ 6 คน) เพื่อเขารวมอบรมการสรางคลิปวิดีโอ และการอัพโหลดไฟลผาน
สังคมออนไลน Youtube.com
ขั้นตอนที่ 5 กําหนดเวลาให นักเรียนแตละโรงเรียน ผลิตวิดีโอคลิปเรื่องที่ตนสนใจ
เกี่ยวกับภูมปญญาทองถิ่น โดยใหครูผเู กี่ยวของเปนทีปรึกษา
ิ ่