Drug Therapy of Hypertension

2. กลุ่มยาที่ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตสูง
2.1 ยาขับปัสสาวะ (Diuretics)
2.2 ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทซิมพาเธติค
(Sympathoplegic agents)
2.3 ยาที่มีฤทธิ์ขยายหลอดเลือดโดยตรง
(Direct acting vasodilators)
2.4 ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบเรนิน แองจิโอเทนซิน

3. 2.1 ยาขับปัสสาวะ (Diuretics)
 Hydrochlorothiazide (HCTZ),
Furosemide , Spironolactone
นิยมใช้ในการรักษาภาวะความดันโลหิตสูง
ระดับเล็กน้อย ถึงปานกลาง
 ลดระดับ BP ได้ประมาณ 10-15 mm.Hg
HCTZ
furosemide
spironolactone

4. การนาไปใช้ทางคลินิกของยาขับปัสสาวะในการลด BP
 กลุ่มไธอะไซด์
 เช่น HCTZ ใช้ในการรักษาความดันโลหิตสูงระดับเล็กน้อย ถึง ปานกลางในผู้ป่ วยที่มีการทางานของไต
และหัวใจปกติ
 กลุ่ม loop diuretics
 เช่น furosemide ใช้ในการรักษาความดันโลหิตสูง เมื่อมีการคั่งของโซเดียมมาก และมีการทางานของ
ไตบกพร่อง หัวใจล้มเหลว
 กลุ่ม potassium-sparings
 เช่น spironolactone นิยมใช้ร่วมกับกลุ่ม thiazide และ loop diuretic เพื่อป้ องกันการ
สูญเสียโพแทสเซียม
(ดูรายละเอียดเพิ่มเติมในหัวข้อยาขับปัสสาวะ)

5. 2.2 ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทซิมพาเธติค
(Sympathopagic agents)
2.2.1 Centrally actings
2.2.2 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่ปมประสาท
(Ganglion-blocking agents)
2.2.3 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่เซลล์ประสาทอะดรีเนอร์จิก
(Adrenergic neurone blockings)
2.2.4 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่อะดรีเนอร์จิกรีเซพเตอร์
(Adrenergic receptor antagonists)
ปัจจุบันนิยมใช้น้อย
** ยกเว้นยากลุ่ม  -blocker ปัจจุบันยังมีการใช้อยู่

6. 2.2.1 Centrally actings
Clonidine, Methyldopa (ปัจจุบันนิยมใช้น้อยลง)
 Clonidine ออกฤทธิ์กระตุ้น 2 adrenergic receptor ในหลอดเลือดแดง และมีฤทธิ์
กระตุ้น imidazoline receptor ซึ่งส่งผลลดระดับความดันโลหิตได้
 ใช้สาหรับรักษาภาวะความดันโลหิตสูงระดับเล็กน้อย - ปานกลางถึง รุนแรง (severe)
 อาการข้างเคียง ปากคอแห้ง ง่วงซึม ไม่ควรใช้ยาในผู้ป่ วยที่มีแนวโน้มเกิดภาวะซึมเศร้า

7.  Methyldopa ออกฤทธิ์ไปกระตุ้น 2 adrenergic receptorใน CNS
ลด peripheral vascular resistance ลดอัตราการเต้นของหัวใจ และ
cardiac out put
 อาการข้างเคียง : วิงเวียน (vertigo), ง่วงซึม (sedative), ฝันร้าย
(nightmares), ซึมเศร้า (depression), มือสั่น (tremor) กล้ามเนื้อ
แข็งเกร็ง (rigidity)

8. 2.2.2 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่ปมประสาท
(Ganglion-blocking agents)
trimethaphan (ปัจจุบันไม่นิยมใช้)
 ออกฤทธิ์ยับยั้ง/ปิ ดกั้น nicotinic receptor ที่ postganglionic
neuron ของทั้งระบบ sympathetic และ parasympathetic
 อาการข้างเคียง: อาการจากการยับยั้งที่
sympathetic neuron เช่น postural hypotention, หย่อน
สมรรถภาพทางเพศ
parasympathetic effect เช่น ท้องผูก ปัสสาวะคั่ง ตาพร่ามัว ปาก
คอแห้ง

9. 2.2.3 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่เซลล์ประสาทอะดรีเนอร์จิก (Adrenergic neurone
blockings)
Guanethidine, Reserpine (ปัจจุบันนิยมใช้น้อยลง)
 Guanethidine ออกฤทธิ์ยับยั้งการหลั่ง norepinephrine จากปลาย
ประสาทซิมพาเธติค ช่วยลด cardiac out put ลดอัตราการเต้นของหัวใจ
 อาการข้างเคียง : postural hypotension, ท้องเสีย การใช้ยาในขนาดสูงทา
ให้ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจและสมองลดลงได้

10.  Reserpine
 ออกฤทธิ์ : ยับยั้งการเก็บ NE ใน vesicle ปลายประสาทซิมพาเธติค ส่งผลให้ระดับ
NE, DA และซีโรโตนินลดลง
 ช่วยลด cardiac out put และลดอัตราการเต้นของหัวใจ
 ใช้ reserpine ขนาดต่า รักษาความดันโลหิตสูงระดับเล็กน้อย
 อาการข้างเคียง: ความดันโลหิตลดลงเมื่อเปลี่ยนท่า, ง่วงซึม, ฝันร้าย, ซึมเศร้า, ท้องเสีย
เล็กน้อย ปวดบิดในท้อง เพิ่มการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร

11. 2.2.4 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่อะดรีเนอร์จิกรีเซพเตอร์
(Adrenergic receptor antagonists)
1. ยาที่ออกฤทธิ์ยับยั้งที่แอลฟ่า อะดรีเนอจิกรีเซพเตอร์( antagonists) prazosin,
terazosin, doxazosin (ปัจจุบันไม่ค่อยนิยมใช้)
 ออกฤทธิ์ยับยั้ง/ปิ ดกันที่ 1 receptor ในหลอดเลือดดาและหลอดเลือดแดง ส่งผลให้หลอดเลือดขยายตัว
ลดแรงต้านทาน
 การใช้ร่วมกับยาในกลุ่ม  blocker และยาขับปัสสาวะจะให้ผลในการรักษาดีกว่าใช้ยา 
antagonist เดี่ยว ๆ
 อาการข้างเคียง : ความดันโลหิตลดลงเมื่อเปลี่ยนท่า อาจพบภาวะน้าและ sodium ions คั่งในร่างกายได้
ควรให้ร่วมกับยาขับปัสสาวะ
prazosin
terazosin

12. 2. ยาออกฤทธิ์ยับยั้งที่เบต้า อะดรีเนอจิกรีเซพเตอร์ ( antagonists)
 Propranolol, Nadolol (ยั้บยั้ง1 และ2 )
 Atenolol, Metoprolol (ยับยั้งเฉพาะ1)
 กลไกการออกฤทธิ์:
 ยับยั้ง 1 receptorที่หัวใจ ส่งผลลด cardiac out put >>> ลดความ
ดันโหลิต
 ยับยั้ง 1 receptorที่ไต ลดการสร้างเรนิน>>ทาให้ลดการทางานของระบบแองจิ
โอเทนซิน (renin- angiotensin)
Propranolol
Atenolol

13. การนาไปใช้ทางคลีนิก
 ใช้ในการรักษาโรคความดันโลหิตสูงระดับเล็กน้อย – ปานกลาง
 ใช้ป้ องกันการเกิดอาการใจสั่นจากการใช้ยาในกลุ่มขยายหลอดเลือด (direct
vasodilators)
 ใช้ในการรักษาผู้ป่ วยโรคความดันโลหิตสูงร่วมกับมีภาวะหัวใจล้มเหลว ได้ดี พบว่าช่วยลด
อัตราการตายในผู้ป่ วยเหล่านี้ได้
 ใช้ในการรักษารักษาโรคหัวใจขาดเลือด (ischemic heart disease) ได้ดี

14. อาการข้างเคียง
 หัวใจเต้นช้าลง (bradycardia)
 มึนงงเวียนศีรษะ (dizziness)
 อ่อนแรง (fatigue)
 นอนไม่หลับ (insomnia)
 เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ (loss of libido)

15. ข้อห้ามในการใช้ยา
 ผู้ป่ วยหอบหืด (asthma)
 ผู้ป่ วยหัวใจเต้นช้า
 ผู้ที่มีความดันโลหิตต่าชนิดรุนแรง
 **ผู้ป่ วยเบาหวานที่ได้รับ insulin หรือยาลดระดับน้าตาลในเลือด

16. 2.3 ยาที่มีฤทธิ์ขยายหลอดเลือดโดยตรง
(Direct acting vasodilator)
 Direct acting vasodilators:
Hydralazine, Minoxidil, Sodium nitroprusside
 ยาต้านแคลเซียม (calcium channel blockers)
Nifedipine
Hydralazine Minoxidil
Sodium nitroprusside
Nifedipine

17. กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์ทาให้เกิดการขยายตัวของหลอดเลือด กล้ามเนื้อเรียบของหลอด
เลือดแดงคลายตัว
ส่งผลลดแรงต้านทานของหลอดเลือด
Hydralazine, minoxidil ,diazoxide ขยายหลอดเลือด
แดง ไม่มีผลต่อหลอดเลือดดา
Sodium nitroprusside ขยายหลอดเลือดแดง และหลอดเลือด
ดา

18. การนาไปใช้ทางคลีนิก
 ใช้รับประทานระยะยาวรักษาความดันโลหิตสูงระดับรุนแรง: hydralazine ,
minoxidil,
 ใช้ในการรักษาภาวะความดันโลหิตสูงรุนแรงแบบเฉียบพลัน (hypertensive
emergencies): sodium nitropusside, diazoxide
 ใช้ทาภายนอกรักษาภาวะผมร่วง หัวล้าน เพื่อกระตุ้นการสร้างเส้นผม ได้แก่
minoxidil

19. อาการข้างเคียง
 Hydralazine :
 ปวดศีรษะ อาเจียน เบื่ออาหาร ใจสั่น เหงื่อออก และหน้าแดง รู้สึกร้อนๆหนาว ๆ
 การใช้ยาเป็ นระยะเวลานาน (มากกว่า 6 เดือน) อาจทาให้เกิดภาวะ lupus-like
syndrome ได้
 การใช้ยาในผู้ป่ วยโรคหัวใจขาดเลือด (ischemic heart disease) พบหัว
ใจเต้นเร็ว อาจทาให้เจ็บอก (angina), หัวใจเต้นผิดจังหวะ

20. อาการข้างเคียง
Minoxidyl และ diazoxide : หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น เจ็บอก บวมน้า
(edema), ขนดก (hirsutism)
Sodium nitropusside :
เกิดการสะสมของ cyanide ทาให้เกิด metabolic acidosis,
หัวใจเต้นผิดจังหวะ (arrhythmia),
ความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็ว และเสียชีวิตได้

21. Diazoxide :
 ความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็ว
 น้าและ sodium ions คั่งในร่างกาย ขาบวม น้าหนักเพิ่มอย่างรวดเร็ว
 การใช้ในขนาดสูงทาให้เกิดภาวะน้าตาลในเลือดสูง (hyperglycemia)
อาการข้างเคียง

22. ยาต้านแคลเซียม
(Calcium channel blockers)
Verapamil, Diltiazem, Nifedipine,
Amlodipine , Felodipine
 กลไกการออกฤทธิ์
 ยับยั้ง/ปิ ดกั้นที่ voltage operated calcium channel
 มีผลยับยั้ง calcium ionsเข้าสู่กล้ามเนื้อเรียบหลอดเลือดและหัวใจ
 ทาให้หลอดเลือดขยายตัวและหัวใจบีบตัวลดลง
Verapamil
Diltiazem
Nifedipine
Amlodipine

23. การนาไปใช้ทางคลีนิก
 ใช้รักษาภาวะความดันโลหิตสูง เช่น verapamil, diltiazem, nifedipine
 ใช้รักษาภาวะเจ็บอก เช่น verapamil
 ใช้รักษาภาวะ supraventricular tachyarrhythmia
 ใช้รักษาอาการไมเกรน เช่น verapamil
 ยาบางชนิดใช้รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว เช่น nicardipine, felodipine

24. อาการข้างเคียง
 การเต้นของหัวใจช้าลง หัวใจหยุดเต้น (cardiac arrest), หัวใจล้มเหลว, ความ
ดันโลหิตลดลง
 ปวดศีรษะ, มึนงงเวียนศีรษะ,
 ท้องผูก
 อาการบวมของอวัยวะส่วนปลาย (peripheral edema) เช่น ขา เท้า (จากกลไก
การปรับตัวของไตทาให้มีการดูดซึม sodium ions กลับเข้าร่างกายเพิ่มขึ้น)

25. 2.4 ยาที่ออกฤทธิ์ต่อระบบเรนินแองจิโอเทนซิน
• 2.4.1 ยาออกฤทธิ์ยับยั้งการทางานของเอนไซม์แองจิโอเทนซินคอนเวอทติ้ง
(Angiotensin converting enzyme inhibitors ; ACE
inhibitors)
• Captopril, Enalapril, Lisinopril, Benazepril
Enalapril
Captopril

26. กลไกการออกฤทธิ์
• ออกฤทธิ์ยับยั้งการสร้าง angiotensin II โดยยับยั้งการทางานของ
angiotensin converting enzyme
• ยับยั้งการเปลี่ยน angiotensin I angiotensin II
• ยับยั้งการทาลาย bradykinin (ออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือด) ส่งผลลด
pheripheral vascular resistance

28. Mechanism of action

29. การนาไปใช้ทางคลีนิก
 ใช้ในการรักษาภาวะความดันโลหิตสูงรุนแรงแบบเฉียบพลัน
 ใช้ในผู้ป่ วยความดันโลหิตสูงร่วมกับภาวะ ischemic heart disease
 ใช้ในผู้ป่ วยความดันโลหิตสูงร่วมกับภาวะเส้นประสาทเสื่อมจากโรคเบาหวาน
(diabetic neuropathy) ช่วยลด protein urea และ คงสภาพการ
ทางานของไต
 รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว
 รักษาผู้ป่ วยหลังเกิดกล้ามเนื้อหัวใจตาย

30. อาการข้างเคียง
 การได้รับยาในครั้งแรกอาจพบความดันโลหิตลดลงอย่างรวดเร็ว ปวดเวียนศีรษะ
 **ไอแห้งๆ (dry cough)
 ไตวาย
 เกิดภาวะ hyperkalemia ไม่ควรใช้ร่วมกับยาขับปัสสาวะกลุ่ม potassium-
sparing
 ยาในกลุ่ม NSAIDsอาจทาให้ฤทธิ์ของ ACE inhibitors ลดลงได้จาก ยา
NSAIDs มีฤทธิ์ยับยั้งการสังเคราะห์ prostaglandin ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้าง
bradykinin

31. 2.4.2 ยาออกฤทธิ์ยับยั้ง/ปิ ดกั้นที่แองจิโอเทนซินรีเซพเตอร์
(Angiotensin II receptor blockers ; ARBs)
Losartan, Valsartan, Irbesartan (เออบิซาร์แทน)
 กลไกการออกฤทธิ์
 ยั้บยั้ง/ปิ ดกั้นที่ angiotensin receptor (AT1 receptor)
 ไม่มีผลต่อระบบ bradykinin
 ยับยั้งการทางานของระบบ renin angiotensin ได้ดีกว่ายาในกลุ่ม ACE inhibitors

32. อาการข้างเคียง
มึนงง เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ
ความดันโลหิตลดลง
ระคายเคืองทางเดินอาหาร
 ก่อให้เกิดอาการไอได้น้อยกว่า ACE inhibitors