Bazat e vleresimit te aktive

1. Bazat e Vlerësimit të
Aktiveve

2. Objektivat
 Cilat jane lidhjet midis cmimit dhe vleres se nje aktivi
 Cili eshte objektivi i aktivitetit ekonomik te nje biznesi? Fitimi
apo maksimizimi i vleres?
 Cfare eshte ligji i cmimit te njejte dhe si funksionon ai?
 Arbitrazhimi, arbitrazhistet dhe efektet e arbitrazhit
 Ligji i cmimit te njejte dhe fusha e tij e veprimit ne te gjitha
llojet e aktiveve dhe perfitimit prej transaksioneve te
arbitrazhit

3. Objektivat
 Vleresimi i aktiveve te trajtes se pasurive te
paluajtshme dhe metodat e ketij vleresimi
 Si vleresohen aktivet financiare? Si vleresohen
obligacionet? Si vleresohen aksionet?
 Matjet kontabel dhe financiare te vleres
 Pse vleresimi ne finance eshte nje prej problemeve me
te rendesishme qe duhen zgjidhur?

4. Vleresimi i Aktiveve
 Vleresimi i aktiveve, krahas vleres ne kohe te parase
dhe konceptit te riskut e kthimit, perben kolonen e trete
mbi te cilen mbeshtetet shkenca e financave.
 Vlera baze e nje aktivi quhet ndryshe edhe vlera e
brendshme e tij. Vlera baze eshte vlera qe mbart aktivi
pavaresisht nga fakti se sa cmohet e vleresohet ne
treg.
 Ne praktiken e perditshme eshte e mundur te kete
diferenca ndermjet vleres baze apo te brendshme dhe
cmimit te nje aktivi ne treg.

5. Vendimet financiare dhe
Maksimizimi i Vleres
 Cdo vendim i drejte financiar duhet te merret bazuar ne
parimin e maksimalizimit te vleres se pasurise.
 Keto vendime merren pavaresisht preferencave individuale
lidhur me qendrimin ndaj riskut.
 Tregjet e titujve financiare japin informacionin e
nevojshem gje qe ben te mundur zgjedhjen e
pershtatshme ekonomike ndermjet disa alternativave te
ndryshme investimi

6. Ligji i Cmimit te njejte dhe
Arbitrazhi
 Ligji i cmimit te njejte kerkon qe ne kushtet e tregjeve
me konkurrence, dy aktive ekuivalente duhet te kene
cmim te njejte.
 Ligji i cmimit te njejte pasohet nga nje proces tjeter qe
eshte Arbitrazhi.
 Arbitrazhi lidhet me ndermarrjen e transaksioneve nga
individe ose biznese (Arbitrazhiste) per te blere dhe
shitur aktive duke nxjerre fitime te menjehershme nga
diferenca e cmimeve.

7. Arbitrazhi
 Procesi i Arbitrazhit eshte i lidhur me tre faktore :
1. Me njekohshmerine e kryerjes se se aktit te blerjes dhe
te shitjes se te njejtit mall ne dy vende te ndryshme
2. Me informacionin. Qe arbitrazhi te kete sukses duhet
qe arbitrazhisti te jete i mirëinformuar ne kohe.
3. Me riskun. Sa me e madhe te jete shpejtesia e
ndryshimit te cmimit, aq me i madh eshte risku, dhe aq
me i vogel do te jete fitimi.

8. Transaksionet dhe cmimi i
aktiveve finaniare
 Ligji i cmimit te njejte e bazon arsyetimin ne cmimin e
nje aktivi per te percktuar ne menyre relative cmimin e
nje aktivi tjeter analog.
 Rastet kur dy aktive te ngjashme kembehen me cmime
te ndryshme ne vende te ndryshme mund te
shpjegohen me ndodhine e dy faktoreve:
 Me egzistencen e nje pengese serioze ose te nje kufizimi
mbi konkurrencen ne treg.
 Me diferencen e konsiderueshme ekonomike te aktiveve,
diferenca te cilat nuk jane evidentuar ende.

9. Ligji i cmimit te njejte dhe
perqindja e interesit
 Ne tregjet financiare, konkurrenca mundeson jo vetem
ekuivalentimin e cmimeve te njejta por edhe faktin qe
perqindjet e interesit mbi aktivet ekuivalente jane te
njejta.

10. Kursi i këmbimit dhe
transaksioni trepolar
 Ligji i cmimit te njejte vepron ne te gjitha tregjet financiare pa
perjashtim duke perfshie edhe tregjet e kembimeve valutore
e kurset e kembimit.
 Pas vitit 1999 tregjet e kembimeve valutore jane zhvilluar
drejt nje modeli te bazuar ne tre grupime kryesore
(trepolare): Dollari Amerikan, Euro dhe Yeni Japonez si
shtyllat kryesore te ketij sistemi.
 Qe monedhat te perdoren ndekombtarisht duhet te
permbushin disa kritere si besueshmeria lidhur me vleren e
saj (inflacioni, normat e shkembimit), stabiliteti ekonomik si
dhe vendet perkatese te kene tregje shkembimesh me
konkurence te lire dhe te zhvilluara.
 http://www.imf.org/external/pubs/ft/fandd/1998/06/tavlas.htm

11. Transaksioni trepolar
 Per te kuptuar se si funksionon transaksioni trepolar ne
tregun e shkembimeve valutore, arsyetojme duke u
nisur nga vlera e arit e shprehur ne monedha te
ndryshme si psh euro dhe yen.
 Problemi qe shtrohet eshte te gjendet kursi i kembimit
ndermjet euros dhe jenit.
 Nese nje lingote ari vlen 1500 euro ose 150 000 yen
atehere kursi i kembimit ndermjet euros dhe yenit do te
jete 1500: 150 000 = 0.01Pra 1 yen vlen 0.01 euro.
 Ky transaksion quhet trepolar pasi jane aktivizuar tre
aktive financiare: euro, yen dhe ari.

12. Vleresimi
 Modeli sasior qe perdoret per vleresimin e nje aktivi ne
funksion te cmimit te aktiveve te krahasueshme dhe
perqindjes se interesit quhet model vleresimi.
 Vleresimi i pasurise se paluajtshme behet sipas modeleve te
ndryshme te vleresimit:
 Nepermjet informacionit mbi cmimet e transaksioneve ne nje
zone te caktuar per nje periudhe te caktuar llogaritet nje cmim
mesatar per meter katrorper te gjitha shtepite qe e ndodhura ne
ate zone banimi.
 Cmimit fillestar te blerjes se shtepise i shtohet nje shume ne
funksion te evoluimit te cmimit te zones ne fjale. Nje shtepi e
blere para 20 vjetesh 30,000 euro ne nje zone ku cmimi eshte
rritur mesatarshit 4% ne vit vleresohet:
 30,000 euro x (1+0.04)20 = 65,730 euro

13. Vleresimi i obligacioneve
 Nje obligacion eshte nje kontrate afatgjate sipas se ciles
nje huamarres pranon te paguaje ne data te percaktuara ne
favor te titullarit te obligacionit interesat dhe principalin.
 Vlera emerore eshte vlera e shpallur e obligacionit.
Zakonisht ajo eshte 1000$ ose shumefish i saj.
 Shuma fikse ne dollare qe duhet te paguhet ne cdo periudhe
quhet pagese kuponi.
Nje kompani ka emetuar obligacione me vlere nominale
1000$ dhe me pagese kuponi 100$. Norma e interesit
te kuponit te tij do te jete 100$/1000$= 10%

14. Obligacioni
 Data e maturimit eshte data kur korporata do te
paguaje vleren nominale te obligacionit.
 Obligacionet e shoqerive aksionere tregtohen kryesisht
ne ne tregjet me rrjet elektronik.
 Pjesa me e madhe e obligacioneve zoterohet dhe
tregtohet ndermjet nje numri relativisht te vogel
institucionesh financiare shume te medha, perfire
bankat, bankat e investimeve, fondet e perbashketa etj.

15. Vleresimi i obligacionit
 Vlera e cdo aktivi financiar eshte thjesht vlera aktuale e
flukseve te parase qe pritet te gjeneroje ky aktiv deri ne
daten e maturimit.
Vlera e obligacionit = C
1-
1
(1+i)t
i
é
ë
ê
ê
ê
ê
ù
û
ú
ú
ú
ú
+
F
(1+i)t
VA = PV =
C
1+i( )
1
+
C
1+i( )
2
+
C
1+i( )
3
+...+
C
1+i( )
15
+
1000
1+i( )
15

16. Vleresimi i Obligacionit
 Kompania Micro Drive ka emetuar nje obligacion 15-vjecar me
norme kuponi 10% dhe vlere nominale 1000$. Per te gjetur vleren
e obligacionit zevendesojme te dhenat ne formulen e meparshme:
Vlera = 100
1-
1
(1+0.10)15
0.10
é
ë
ê
ê
ê
ê
ù
û
ú
ú
ú
ú
+
1000
(1+0.10)15
=1000$

17. Vlera e obligacionit
 Vlera e obligacionit gjendet edhe me formulen e
meposhtme:
 Ku eshte vlera aktuale e nje te pervitshmeje prej 1$
per t periudha me norme interesi i per cdo periudhe
PV = C ´ Ai
t $1,000
1+i( )
t
Ai
t

18. Ndryshimi i interesit dhe
cmimi i obligacionit
 Sa here qe norma aktuale e interesit i eshte e barabarte me
nomen kupon, obligacioni do te shitet me vleren e vete nominale.
 Pasi eshte emetuar obligacioni, me kalimin e kohes normat e
interesit ndryshojne. Sa here qe norma aktuale e interesit rritet mbi
normen e kuponit, cmimi i obligacionit do te bjere nen vleren
nominale.
 Sa here qe norma aktuale e interesit bie nen normen kupon ,
cmimi i obligacionit rritet mbi vleren nominale.
 Keshtu qe nje rritje ne normat e interesit do te beje qe cmimet e
obligacioneve ne qarkullim te bien, ndersa nje renie do te beje qe
cmimet e obligacioneve te rriten.

19. Produktiviteti korrent dhe produktiviteti ne
maturim i obligacionit.
 Produktiviteti korrent eshte perqindja qe investitori
fiton cdo vit nga zoterimi i obligacionit. Ai matet si raport
i ndermjet pageses vjetore te interesit (kuponi) me
cmimin e obligacionit dhe shprehet ne perqindje.
 Nese nje obligacion ka vlere nominale 1000$, afat
maturimi 3 vjet, interes 6% dhe shitet ne treg me
cmimin 954 $ do ta kete produktivitetin korrent:
 Perfitimi vjetor gjendet 6% X 1000$= 60$
Produktiviteti=
Perfitimivjetor
Cmimiiblerjes
´100=
60
954
=6,289%

20. Produktiviteti ne maturim
 Produktiviteti ne maturim eshe i lidhur jo vetem me te ardhurat
korrente por edhe me likuidimin e vleres nominale te obligacionit
ne fund te periudhes se maturimit. Nese nje obligacion shitet me
1035.67 $ me nje periudhe maturimi 2 vjet, cili eshte produktivit ne
maturim i ketij obligacioni?
 Norma e panjohur i eshte norma qe barazon cmimin e
aksionit me vleren aktuale te pagsave te kuponit dhe
vleres nominale. Ne kete rast eshte 8%
$1,035.67=
100$
1+i
+
$1000+100
(1+i)2

21. Gjetja e produktivitetit ne
maturim
 Gjetja e produktivitetit ne maturim eshte nje
proces i hamendesimi prove dhe gabim.
 Eshte e njejta procedure qe perdoret per
gjetjen e normes se intersit i te nje te
pervitshmeje.
 Supozoni nje obligacion me norme kuponi vjetore 10%, maturim
15 vjet dhe vlere nominale $1,000. Cmimi aktual eshte $928.09.
 Do te jete produktiviteti ne maturim me i larte apo me i ulet se
10%?
 N = 15; PV = -928.09; FV = 1,000; PMT = 100
 CPT I/Y = 11%