Download luận văn thạc sĩ ngành kinh tế với đề tài: Ứng dụng lý thuyết LOGISTICS nhằm tối ưu hóa quá trình sản xuất và tiêu thụ bưởi da xanh Bến Tre, cho các bạn có thể tham khảo

1. - 0 -
0
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH
-----------------
TRAÀN VAÊN KHANG
ÖÙNGDUÏNGLYÙTHUYEÁTLOGISTICS NHAÈMTOÁIÖUHOAÙQUAÙ
TRÌNHSAÛNXUAÁT VAØTIEÂUTHUÏBÖÔÛIDAXANHBEÁNTRE
LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ
NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC:
PGS. TS. ÑOAØN THÒ HOÀNG VAÂN
TP. HOÀ CHÍ MINH – Naêm 2006

2. - 1 -
1
MUÏC LUÏC
LÔØI MÔÛ ÑAÀU i
1. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi
2. Muïc tieâu
3. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu
4. Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu vaø öùng duïng
5. Tính môùi cuûa ñeà taøi
6. Noäi dung chính cuûa ñeà taøi
CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC CUÛA VIEÄC ÖÙNG DUÏNG LOGISTICS
NHAÈM TOÁI ÖU HOÙA QUAÙ TRÌNH SAÛN XUAÁT VAØ TIEÂU THUÏ TRAÙI CAÂY 1
1.1 Nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà Logistics 1
1.1.1 Baøn veà khaùi nieäm logistics 1
1.1.2 Phaân loaïi logistics 4
1.1.3 Moái quan heä giöõa logistics vaø Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng 7
1.1.4 Vai troø cuûa logistics 8
1.1.4.1 Ñoái vôùi neàn kinh teá 8
1.1.4.2 Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp 9
1.1.5 Xu höôùng phaùt trieån cuûa logistics treân theá giôùi 10
1.1.5.1 Xu höôùng phaùt trieån cuûa logistics trong thôøi gian qua 10
1.1.5.2 Caùc xu höôùng môùi noåi leân 11
1.2 Moät soá baøi hoïc kinh nghieäm trong öùng duïng logistics vaøo quaù trình
saûn xuaát vaø tieâu thuï traùi caây 12
1.2.1 Baøi hoïc töø caùc nöôùc trong khu vöïc veà öùng duïng logistics vaøo phaùt
trieån caây aên quaû 12
1.2.1.1 Baøi hoïc töø Thaùi Lan 12
trang

3. - 2 -
2
1.2.1.2 Baøi hoïc töø Ñaøi Loan 14
1.2.1.3 Baøi hoïc töø Malaysia vaø Philippines 14
1.2.2 Baøi hoïc veà öùng duïng logistics vaøo phaùt trieån moät soá loaïi caây aên quaû
ôû Vieät nam 15
1.2.3 Baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra cho Böôûi Da Xanh ôû Beán Tre 15
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 1 16
CHÖÔNG 2: ÑAÙNH GIAÙ THÖÏC TRAÏNG VIEÄC SAÛN XUAÁT VAØ TIEÂU THUÏ
BÖÔÛI DA XANH ÔÛ BEÁN TRE 17
2.1 Giôùi thieäu toång quan veà tænh Beán Tre 17
2.1.1 Giôùi thieäu chung 17
2.1.2 Ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá – xaõ hoäi 18
2.2 Caùc vuøng troàng Böôûi Da Xanh vaø naêng löïc saûn xuaát cuûa tænh 20
2.2.1 Sô löôïc veà Böôûi Da Xanh 20
2.2.2 Caùc vuøng troàng Böôûi Da Xanh hieän taïi vaø qui hoaïch ñeán naêm 2010 21
2.2.3 Naêng löïc saûn xuaát hieän taïi vaø töông lai ñeán naêm 2010 23
2.3 Tình hình saûn xuaát vaø tieâu thuï thöïc teá 24
2.3.1 Tình hình saûn xuaát thöïc teá 24
2.3.1.1 Veà qui moâ 25
2.3.1.2 Gioáng vaø kyõ thuaät canh taùc 25
2.3.2 Tình hình tieâu thuï 31
2.4 Phaân tích moái quan heä giöõa saûn löôïng, giaù caû vaø thò tröôøng tieâu thuï 36
2.4.1 Xu höôùng giaù bieán ñoäng theo muøa vuï 36
2.4.2 Phaân tích xu höôùng giaù bieán ñoäng qua caùc naêm 37
2.4.3 Phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán giaù böôûi trong nhöõng naêm tôùi 39
2.4.3.1 Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán löôïng cung 39
2.4.3.2 Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán löôïng caàu 41
2.4.3.3 Ñaùnh giaù xu höôùng bieán ñoäng giaù theo caùc nhaân toá aûnh höôûng 42
2.5 Phaân tích SWOT – ñaùnh giaù chung thöïc traïng vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï
Böôûi Da Xanh ôû Beán Tre 42
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 2 44

4. - 3 -
3
CHÖÔNG 3: ÖÙNG DUÏNG LOGISTICS NHAÈM TOÁI ÖU HOAÙ QUAÙ TRÌNH
SAÛN XUAÁT VAØ TIEÂU THUÏ BÖÔÛI DA XANH ÔÛ BEÁN TRE 45
3.1 Muïc tieâu, quan ñieåm vaø cô sôû ñeà xuaát giaûi phaùp 45
3.1.1 Muïc tieâu ñeà xuaát caùc giaûi phaùp 45
3.1.2 Quan ñieåm ñeà xuaát caùc giaûi phaùp 46
3.1.3 Cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp 46
3.1.3.1 Caùc cô sôû ñeà xuaát giaûi phaùp hoaøn thieän veà chaát löôïng traùi 46
3.1.3.2 Caùc cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp veà tieâu thuï 47
3.2 Caùc giaûi phaùp 47
3.2.1 Giaûi phaùp 1: Toái öu hoaù quaù trình saûn xuaát nhaèm taïo ra saûn phaåm
chaát löôïng cao vaø ñoàng boä 47
3.2.1.1 Giôùi thieäu noäi dung giaûi phaùp 47
3.2.1.2 Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp 48
3.2.1.3 Caùc böôùc thöïc hieän 48
3.2.1.4 Phaân tích tính khaû thi – hieäu quaû döï kieán 52
3.2.1.5 Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp 54
3.2.2 Giaûi phaùp 2: Toái öu hoaù daây chuyeàn phaân phoái saûn phaåm töø nhaø
saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng 54
3.2.2.1 Giôùi thieäu noäi dung giaûi phaùp 54
3.2.2.2 Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp 55
3.2.2.3 Caùc böôùc thöïc hieän 55
3.2.2.4 Phaân tích tính khaû thi – hieäu quaû döï kieán 60
3.2.2.5 Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp 62
3.2.3 Giaûi phaùp 3: Thaønh laäp Khu Nghieân Cöùu vaø Cheá Bieán Böôûi Da Xanh
tænh Beán Tre, xaây döïng caùc nhaø maùy cheá bieán gaén vôùi nguoàn nguyeân lieäu
vaø thöïc hieän chuyeån giao coâng ngheä 63
3.2.3.1 Giôùi thieäu noäi dung giaûi phaùp 33
3.2.3.2 Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp 63
3.2.3.3 Caùc böôùc thöïc hieän 64
3.2.3.4 Phaân tích tính khaû thi – hieäu quaû döï kieán 67

5. - 4 -
4
3.2.3.5 Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp 67
3.2.4 Giaûi phaùp 4: Nghieân cöùu caùc chieán löôïc phaân phoái nhaèm môû roäng
löôïng caàu saûn phaåm trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc 68
3.2.4.1 Giôùi thieäu noäi dung giaûi phaùp 68
3.2.4.2 Muïc tieâu ñeà xuaát giaûi phaùp 69
3.2.4.3 Caùc böôùc thöïc hieän 69
3.2.4.4 Phaân tích tính khaû thi – hieäu quaû döï kieán 72
3.2.4.5 Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp 72
3.3 Moät soá kieán nghò 73
3.3.1 Kieán nghò ñoái vôùi tænh Beán Tre 73
3.3.1.1 Naâng cao hieäu quaû vaø taàm hoaït ñoäng cuûa caùc hieäp hoäi 73
3.3.1.2 Taêng cöôøng hôïp taùc vôùi caùc toå chöùc nghieân cöùu phaùt trieån noâng
nghieäp – noâng thoân 74
3.3.1.3 Trieån khai ñoàng boä vaø kòp thôøi caùc giaûi phaùp kyõ thuaät ñeán taän caùc
vuøng troàng caây 75
3.3.1.4 Ñaàu tö cô sôû haï taàng ngaøy caøng hoaøn thieän 75
3.3.2 Kieán nghò ñoái vôùi Chính phuû 75
3.3.2.1 Moái lieân keát boán nhaø: cuøng naâng cao vò theá Böôûi Da Xanh 75
3.3.2.2 Taêng cöôøng caùc bieän phaùp haïn cheá traùi caây nhaäp laäu qua bieân
giôùi 76
3.3.2.3 Nghieân cöùu vieäc chuyeån ñoåi Thueá söû duïng ñaát noâng nghieäp sang
thueá thu nhaäp ñoái vôùi ngöôøi coù thu nhaäp cao 76
KEÁT LUAÄN CHÖÔNG 3 77
KEÁT LUAÄN v
DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO ix

6. - 5 -
5
PHAÀN PHUÏ LUÏC
PHUÏ LUÏC 1: CAÙC BAÛNG CAÂU HOÛI KHAÛO SAÙT
PHUÏ LUÏC 2: DANH SAÙCH NHÖÕNG NGÖÔØI ÑAÕ PHOÛNG VAÁN:
PHUÏ LUÏC 3: KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT
PHUÏ LUÏC 4: CAÙC NGUYEÂN LYÙ VAØ CAÙC TIEÂU CHUAÅN CUÛA EUREPGAP,
PHIEÂN BAÛN 2.0 THAÙNG 01/2004 VEÀ THÖÏC PHAÅM AN TOAØN
PHUÏ LUÏC 5: MOÄT SOÁ ÑIEÅM CHÍNH TRONG BAÛN DÖÏ THAÛO ASEANGAP
VAØ LÔÏI ÍCH ÑOÁI VÔÙI CAÙC NÖÔÙC THAØNH VIEÂN
PHUÏ LUÏC 6: MOÄT SOÁ VUÏ NGOÄ ÑOÄC THÖÏC PHAÅM TREÂN THEÁ GIÔÙI VAØ
NGUY CÔ NGOÄ ÑOÄC THÖÏC PHAÅM ÔÛ VIEÄT NAM
PHUÏ LUÏC 7: CHUYEÅN LÔØI NHÖÕNG KIEÁN NGHÒ CUÛA NOÂNG DAÂN
TROÀNG BÖÔÛI

7. - 6 -
6
DANH MUÏC CAÙC HÌNH, ÑOÀ THÒ
Hình 1.1: AÛnh minh hoïa: LOGISTICS 2
Hình 1.2: Caùc boä phaän cô baûn cuûa Logistics 2
Hình 1.3: Caùc hình thöùc phaùt trieån cuûa logistics töø 1PL ñeán 5PL 5
Hình 1.4: Moät soá caùch phaân loaïi Logistics 5
Hình 1.5: Moâ hình moät daây chuyeàn cung öùng saûn phaåm 8
Hình 2.1: Vò trí vaø moät vaøi thoâng tin cô baûn veà Beán Tre 17
Hình 2.2: Baûn ñoà caùc vuøng troàng böôûi 18
Hình 2.3: Toác ñoä taêng dieän tích troàng Böôûi Da Xanh 23
Hình 2.4: Qui moâ saûn xuaát böôûi 25
Hình 2.5: Ñoà thò nôi mua gioáng caây böôûi 27
Hình 2.6: Caùc nguyeân nhaân noâng daân khoâng troàng theâm Böôûi Da Xanh 31
Hình 2.7: Sô ñoà keânh tieâu thuï chính 33
Hình 2.8: Hình minh hoïa: thò tröôøng xuaát khaåu noâng saûn Vieät Nam 36
Hình 2.9: Möùc ñoä bieán ñoäng giaù trong naêm 37
Hình 2.10: Möùc ñoä bieán ñoäng giaù qua caùc naêm 38
Hình 2.11: Möùc cheânh leäch giaù ôû thò tröôøng tieâu thuï (TP.HCM) so vôùi nhaø
vöôøn 38
Hình 2.12: Döï toaùn giaù ñeán naêm 2010 theo haøm xu theá 39
Hình 3.1: Daây chuyeàn cung öùng noâng phaåm saïch aùp duïng cho Böôûi Da Xanh 47
Hình 3.2: Phaân loaïi böôûi trong quaù trình saûn xuaát 56
Hình 3.3: Phaân loaïi böôûi sau thu hoaïch 57
Hình 3.4: Toå chöùc coâng ty maãu 59
Hình 3.5: Keânh phaân phoái qua trung taâm 62
Hình 3.6: Caùc keânh tieâu thuï böôûi 71
trang

8. - 7 -
7
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG
Baûng 2.1: Phaân boá dieän tích troàng Böôûi Da Xanh 21
Baûng 2.2: Höôùng qui hoaïch caùc vuøng troàng Böôûi Da Xanh ñeán naêm 2010 22
Baûng 2.3: Toác ñoä taêng dieän tích vaø saûn löôïng böôûi qua caùc naêm 24
Baûng 2.4: Tình traïng caây böôûi 26
Baûng 2.5: Chæ tieâu nhaø noâng löïa choïn troàng Böôûi Da Xanh 27
Baûng 2.6: Tyû leä caây gioáng an toaøn theo ñaùnh giaù cuûa nhaø noâng 28
Baûng 2.7: Khaûo saùt veà hoïc caùch chaêm soùc caây böôûi vaø möùc ñoä trieån khai
taäp huaán kyõ thuaät cuûa caùc toå chöùc khuyeán noâng 30
Baûng 2.8: Khaùch haønh mua böôûi cuûa noâng daân 31
Baûng 2.9: Tieâu thuï traùi böôûi nhoû, khoâng ñaït chaát löôïng 32
Baûng 2.10: Söï cheânh leäch giaù: ngöôøi tieâu duøng / nhaø saûn xuaát 32
Baûng 2.11: Ñaùnh giaù thöù töï quan troïng ñeå tieâu thuï traùi böôûi nhanh hôn 34
Baûng 2.12: Thöù töï öu tieân caàn caûi tieán traùi böôûi deã tieâu thuï hôn 35
Baûng 3.1: Caùc khoaûn muïc laøm taêng giaù thaønh trong quaù trình phaân phoái 61
Baûng 3.2: Döï kieán giaù baùn tham khaûo taïi moät soá thò tröôøng (naêm 2006) 61
trang

9. - 8 -
8
DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT
1PL First Party Logistics: Logistics beân thöù nhaát
2PL Second Party Logistics: Logistics beân thöù hai
3PL Third Party Logistics: Logistics beân thöù ba
4PL Fourth Party Logistics: Logistics beân thöù tö
5PL Fifth Party Logistics: Logistics beân thöù naêm
AFTA The ASEAN Free Trade Area: Khu vöïc töï do
thöông maïi ASEAN
ASEAN Association of South East Asian Nations: Hieäp
hoäi caùc Quoác gia Ñoâng Nam AÙ
ASEANGAP ASEAN Good Agricultural Practices
BDX Böôûi Da Xanh
EDI Electronic Data Interchange: chuyeån giao döõ
lieäu ñieän töû
ESCAP Economic and Social Commission for Asia
Pacific
EU European Union: Lieân minh Chaâu AÂu
EUREPGAP Tieâu chuaån quoác teá veà an toaøn thöïc phaåm cuûa
Lieân minh Chaâu AÂu
FAO Food and Agriculture Organization
GAP Good Agriculture Practices
GDP Gross Domestic Product
ICARD The International Conference on Acid Rock
Drainage
ODA Nguoàn voán hoã trôï phaùt trieån chính thöùc
NTD Ngöôøi tieâu duøng
SCM Supply Chain Management: Quaûn trò daây
chuyeàn cung öùng

10. - 9 -
9
SOFRI Souther Fruit Research Institude: Vieän Nghieân
cöùu Caây AÊn quaû Mieàn Nam (Long Ñònh - Tieàn
Giang)
SWOT Ma traän phaân tích caùc Ñieåm maïnh, Ñieåm yeáu,
Cô hoäi vaø Nguy cô
THAIGAP Tieâu chuaån quoác teá veà an toaøn thöïc phaåm cuûa
Thaùi Lan
TP.HCM Thaønh phoá Hoà Chí Minh
TT Thöù töï (trong caùc baûng döõ lieäu)
USGAP Tieâu chuaån quoác teá veà an toaøn thöïc phaåm cuûa
Hoa Kyø
VN Vieät Nam
VOLKA Wolkamriana: teân khoa hoïc moät loaïi caây cam
(thuoäc hoï caây coù muùi)
WHO The WORLD HEALTH ORGANIZATION: Toå
chöùc Y teá Theá giôùi
WTO World Trade Organisation: Toå chöùc Thöông
maïi Theá giôùi

11. - 10 -
10
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1. YÙ nghóa cuûa ñeà taøi
Böôûi Da Xanh, moät loaïi traùi caây coù giaù trò kinh teá vaø y hoïc hieän ñang ñöôïc
khuyeán khích taêng cöôøng saûn xuaát ôû Beán Tre. Trong ba naêm trôû laïi ñaây, giaù baùn
ñaõ coù daáu hieäu suït giaûm maïnh maëc duø soá löôïng taêng leân chöa nhieàu. Theo thoâng
tin ghi nhaän ñöôïc, töø hai ñeán boán naêm nöõa, löôïng böôûi cung caáp cho thò tröôøng seõ
taêng leân gaáp nhieàu laàn, vì theá giaù seõ giaûm maïnh theo qui luaät cung caàu treân thò
tröôøng noäi ñòa, do hieän nay Böôûi Da Xanh chöa xuaát khaåu ñöôïc. Trong khi ñoù,
nhieàu quoác gia trong khu vöïc nhö Thaùi Lan, Malaysia, Ñaøi Loan, … ñaõ maïnh daïng
öùng duïng logistics vaøo noâng nghieäp, taïo ra noâng saûn chaát löôïng cao vaø an toaøn.
Trong ñieàu kieän hoäi nhaäp quoác teá, hoï ñaåy maïnh xuaát khaåu laøm traùi caây chuùng ta
chaúng nhöõng khoâng caïnh tranh noåi maø ngaøy caøng khoù tieâu thuï ngay caû treân thò
tröôøng noäi ñòa. Maëc duø quan taâm tôùi ñaàu ra, nhöng ñeå tieâu thuï ñöôïc traùi böôûi
chuùng ta khoâng theå chæ quan taâm tôùi yeáu toá thò tröôøng maø coøn raát nhieàu yeáu toá taùc
ñoäng khaùc nhö gioáng caây troàng, ñieàu kieän chaêm soùc, ñieàu kieän töï nhieân, … ñeå traùi
böôûi ñöôïc ngon vaø ñoàng nhaát, saïch vaø an toaøn cho ngöôøi söû duïng. Ngoaøi ra, coâng
ngheä saûn xuaát cuõng phaûi baûo ñaûm an toaøn cho ngöôøi lao ñoäng vaø baûo veä moâi
tröôøng. Laøm ñöôïc ñieàu ñoù thì Böôûi Da Xanh môùi coù cô sôû ñöùng vöõng vaø oån ñònh
treân thò tröôøng trong vaø ngoaøi nöôùc. Vôùi mong muoán öùng duïng logistics giuùp noâng
daân Beán Tre saûn xuaát vaø tieâu thuï coù hieäu quaû Böôûi Da Xanh, goùp phaàn laøm giaøu
cho tænh nhaø, taùc giaû ñaõ choïn ñeà taøi: “ÖÙng duïng lyù thuyeát logistics nhaèm toái öu
hoùa quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï Böôûi Da Xanh Beán Tre” ñeå laøm luaän vaên toát
nghieäp cao hoïc.
2. Muïc tieâu
Trong ñeà taøi naøy, taùc giaû heä thoáng laïi nhöõng vaán ñeà lyù thuyeát cô baûn nhaát
veà Logistics vaø nhöõng kinh nghieäm öùng duïng logistics trong saûn xuaát noâng nghieäp

12. - 11 -
11
cuûa Vieät Nam vaø moät soá nöôùc trong khu vöïc. Nghieân cöùu thöïc traïng vieäc saûn xuaát
vaø tieâu thuï Böôûi Da Xanh ôû Beán Tre, qua phaân tích ñònh löôïng taùc giaû ñeà xuaát
nhöõng giaûi phaùp vaø moät soá kieán nghò nhaèm ba muïc tieâu lôùn:
- Saûn xuaát noâng phaåm saïch vaø an toaøn cho ngöôøi söû duïng, an toaøn cho
ngöôøi lao ñoäng vaø baûo veä moâi tröôøng, ñaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng taêng veà chaát
löôïng cuûa thò tröôøng trong nöôùc vaø quoác teá, töø ñoù môû roäng thò tröôøng, ngaên ngöøa
ruûi ro veà giaù do qui luaät cung caàu trong söï giôùi haïn cuûa thò tröôøng tieâu thuï hieän
höõu.
- Vieäc tieâu thuï heát löôïng böôûi saûn xuaát vôùi giaù töông ñoái oån ñònh
quanh naêm, khoâng taïo ra söï khuûng hoaûng theo chu kyø nhö moät soá loaïi traùi caây ñaõ
töøng xaûy ra tröôùc ñaây, noâng daân coù theå yeân taâm ñaàu tö lôùn vaøo saûn xuaát vaø phuùc
lôïi cuoäc soáng töøng böôùc ñöôïc naâng cao.
- Goùp phaàn ñaåy maïnh taêng tröôûng kinh teá noâng nghieäp vaø phaùt trieån
noâng thoân, phaùt trieån caùc ngaønh saûn xuaát – dòch vuï khaùc coù lieân quan vaø oån ñònh
xaõ hoäi cuûa tænh Beán Tre.
3. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu
Ñoái töôïng nghieân cöùu: trong luaän vaên taùc giaû taäp trung nghieân cöùu caùc
vaán ñeà lyù thuyeát cô baûn veà Logistics, caùc vaán ñeà thöïc teá cuûa vieäc troàng vaø tieâu
thuï Böôûi Da Xanh töø ngöôøi cung caáp gioáng, nhaø vöôøn, thöông laùi, ngöôøi baùn,
ngöôøi tieâu duøng, Nhaø nöôùc vaø moät soá ñoái töôïng khaùc coù lieân quan.
Phöông phaùp nghieân cöùu: ñeå thöïc hieän ñeà taøi naøy, ngoaøi vieäc thu thaäp
nhöõng thoâng tin thöù caáp veà qui hoaïch, giaù caû vaø löôïng böôûi trong quaù khöù vaø öôùc
löôïng ñöôïc löôïng saûn xuaát trong khoaûng 5 naêm tôùi, ngöôøi vieát coù toå chöùc nhieàu
ñôït khaûo saùt thöïc teá trong thôøi gian 2 thaùng (thaùng 5 vaø thaùng 6 naêm 2006) nhaèm
thu thaäp döõ lieäu sô caáp, baèng caùch phoûng vaán tröïc tieáp döïa theo caùc baûng caâu hoûi
vaø göûi caùc baûng caâu hoûi laáy thoâng tin töø caùc ñoái töôïng nhö:
- Ngöôøi troàng böôûi: taùc giaû tröïc tieáp khaûo saùt 135 hoä noâng daân phaân
chia ñeàu ôû haàu heát caùc xaõ, huyeän cuûa tænh Beán Tre (tröø ba huyeän ven bieån).

13. - 12 -
12
- Thöông laùi, vöïa baùn buoân: taùc giaû tröïc tieáp phoûng vaán 25 thöông laùi
vaø ngöôøi baùn buoân, trong ñoù ôû Beán Tre 21 ngöôøi vaø Chôï Ñaàu Moái Noâng Saûn Myõ
Tho 4 ngöôøi.
- Ngöôøi baùn leû: 26 ngöôøi, trong ñoù haàu heát ôû 2 ñòa phöông laø TP.Hoà
Chí Minh vaø Beán Tre, taùc giaû tröïc tieáp laáy thoâng tin.
- Ngöôøi tieâu duøng: taùc giaû göûi ñi 250 baûng caâu hoûi khaûo saùt, thu veà
212 baûng vaø söû duïng ñöôïc 153 baûng, ñoái töôïng khaûo saùt ôû nhieàu tænh (chuû yeáu ôû
Mieàn Nam Vieät Nam).
- Phoûng vaán vaø hoïc hoûi kinh nghieäm töø 18 chuyeân gia ôû taát caû caùc
khaâu: caây gioáng, saûn xuaát, tieâu thuï, öùng duïng GAP vaøo saûn xuaát chuyeân canh vaø
xen canh, . . .
Qua caùc soá lieäu thoáng keâ thu thaäp ñöôïc, taùc giaû söû duïng phöông phaùp phaân
tích, toång hôïp döõ lieäu theo nhieàu höôùng öùng vôùi nhöõng muïc tieâu nghieân cöùu cuï
theå, so saùnh vôùi qui trình vaø lyù thuyeát öùng duïng logistics nhaèm ñaùnh giaù xaùc thöïc
hieän traïng ôû töøng khaâu vaø caû qui trình saûn xuaát - tieâu thuï böôûi hieän nay, töùc moå xeû
caùc vaán ñeà theo chieàu ngang vaø chieàu doïc cuûa quaù trình saûn xuaát - tieâu thuï vaø tích
hôïp toaøn boä chuoãi cung öùng saûn phaåm. Qua phaân tích SWOT vaø caùc baøi hoïc kinh
nghieäm ruùt ra töø nhöõng quoác gia khaùc cuõng nhö moät soá loaïi traùi caây ôû Vieät Nam,
ngöôøi vieát ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp vaø nhöõng kieán nghò nhaèm caùc muïc tieâu lôùn
neâu treân.
4. Giôùi haïn phaïm vi nghieân cöùu vaø öùng duïng
Do ñieàu kieän taøi chính vaø khaû naêng haïn cheá, ñeà taøi naøy chæ nghieân cöùu ôû
tænh Beán Tre, nhöng Böôûi Da Xanh coøn ñöôïc troàng raûi raùc ôû Tieàn Giang, Vónh
Long, Ñoàng Thaùp, … thò tröôøng tieàm naêng cuûa Böôûi Da Xanh hieän nay khaù roäng:
caû nöôùc Vieät Nam, khu vöïc Ñoâng Nam AÙ, EU, Myõ, Trung Ñoâng, Nhaät Baûn, … maø
ngöôøi vieát chöa coù ñieàu kieän nghieân cöùu, chöa thu thaäp ñöôïc thoâng tin sô caáp veà
thò hieáu, yeâu caàu, ñaùnh giaù cuûa ngöôøi tieâu duøng ôû nhöõng thò tröôøng ñoù. Veà thôøi

14. - 13 -
13
gian, taùc giaû chæ nghieân cöùu töø naêm 2001 trôû laïi ñaây do tröôùc ñoù löôïng böôûi khoâng
ñaùng keå vaø cuõng khoâng coù nhöõng thoâng tin ñaùng tin caäy.
Ñeà taøi naøy ñöôïc nghieân cöùu rieâng cho maët haøng Böôûi Da Xanh, vì theá noù
seõ khoâng hoaøn toaøn phuø hôïp neáu aùp duïng cho nhöõng loaïi traùi caây coù muùi khaùc
nhö caùc loaïi böôûi khaùc, cam, quyùt, chanh, … maëc duø vaãn coù nhieàu vaán ñeà truøng
khôùp. Veà thôøi gian, caùc soá lieäu ñònh löôïng phaân tích trong ñeà taøi ñaùng tin caäy ñeán
khoaûng naêm 2010 vaø toái ña ñeán naêm 2012, quaù thôøi gian treân taùc giaû chöa coù
nhöõng thoâng tin töông ñoái chính xaùc veà qui hoaïch, gioáng caây, öùng duïng khoa hoïc
coâng ngheä, taêng naêng suaát, … vaø ñeà taøi naøy baét buoäc phaûi ñöôïc tieáp tuïc nghieân
cöùu cho thôøi gian ñoù.
5. Tính môùi cuûa ñeà taøi
Taùc giaû ñaõ tìm ñöôïc moät vaøi taøi lieäu nghieân cöùu veà Logistics moät caùch heä
thoáng, khaù nhieàu taøi lieäu nghieân cöùu caùch troàng vaø chaêm soùc caây aên traùi cuõng nhö
caùc loaïi böôûi, moät soá ñeà taøi nghieân cöùu veà noâng saûn cho Ñoàng baèng Soâng Cöûu
Long. Nhöng chöa coù ñeà taøi naøo nghieân cöùu veà öùng duïng logistics trong noâng
nghieäp ôû Vieät Nam, ñaëc bieät chöa coù ñeà taøi naøo nghieân cöùu veà öùng duïng logistics
vaøo quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï traùi böôûi nhaèm ñaåy maïnh ñaàu ra ôû thò tröôøng
trong nöôùc hay ngoaøi nöôùc. Ñeà taøi naøy ñaëc bieät nghieân cöùu rieâng cho Böôûi Da
Xanh, moät loaïi traùi böôûi maø chaát löôïng raát khaùc nhau bôûi nhöõng ñieàu kieän aûnh
höôûng, chaát löôïng khoâng ñoàng nhaát vaø khoâng an toaøn cho ngöôøi duøng, aûnh höôûng
xaáu ñeán tieâu thuï, nhaát laø cung öùng cho xuaát khaåu trong ñieàu kieän hoäi nhaäp quoác
teá hieän nay. Ñaây laø ñeà taøi ñaàu tieân nghieân cöùu toaøn boä quaù trình saûn xuaát vaø tieâu
thuï Böôûi Da Xanh theo höôùng öùng duïng lyù thuyeát logistics nhaèm ñaåy maïnh ñaàu ra
cho loaïi traùi caây naøy.
6. Noäi dung chính cuûa ñeà taøi
Phaàn chính cuûa ñeà taøi goàm coù ba chöông:
- Chöông 1: Cô sôû khoa hoïc cuûa vieäc öùng duïng logistics nhaèm toái öu
hoùa quaù trình saûn xuaát vaø tieâu thuï traùi caây.

15. - 14 -
14
- Chöông 2: Ñaùnh giaù thöïc traïng vieäc saûn xuaát vaø tieâu thuï Böôûi Da
Xanh ôû Beán Tre.
- Chöông 3: ÖÙng duïng lyù thuyeát logistics nhaèm toái öu hoùa quaù trình
saûn xuaát vaø tieâu thuï Böôûi Da Xanh Beán Tre.
Ngoaøi ra, ñeà taøi coøn coù Lôøi môû ñaàu, Keát luaän, Danh muïc taøi lieäu tham khaûo
vaø nhieàu phuï luïc, baûng bieåu, ñoà thò, hình minh hoïa ñeå noäi dung ñeà taøi ñöôïc ñaày
ñuû vaø phong phuù.
Maëc duø taùc giaû raát noã löïc coá gaéng, ñaõ tu chænh nhieàu laàn nhöng ñeà taøi naøy
chaéc chaén khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Raát mong nhaän ñöôïc yù kieán ñoùng
goùp cuûa Thaày Coâ, caùc chuyeân gia vaø caùc ñoïc giaû nhaèm ñöa ñeà taøi vaøo öùng duïng
thöïc teá.
Taùc giaû xin traân troïng bieát ôn!
TRAÀN VAÊN KHANG

16. - 15 -
15
CHÖÔNG 1: CÔ SÔÛ KHOA HOÏC CUÛA VIEÄC ÖÙNG
DUÏNG LOGISTICS NHAÈM TOÁI ÖU HOÙA QUAÙ TRÌNH
SAÛN XUAÁT VAØ TIEÂU THUÏ TRAÙI CAÂY
1.1 Nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà Logistics
1.1.1 Baøn veà khaùi nieäm Logistics
Moät ñieàu raát thuù vò laø thuaät ngöõ “Logistics” chaúng coù lieân quan gì vôùi töø
“Logic” hay “Logistic” trong toaùn hoïc. Trong caùc töø ñieån, töø “Logistics” coù nghóa
laø: toå chöùc lo vieäc cung öùng dòch vuï cho moïi cuoäc haønh quaân hoãn hôïp, ngaønh haäu
caàn (trong quaân söï). Maëc duø Logistics laø moät thuaät ngöõ khaù môùi meû ôû Vieät Nam
nhöng thöïc ra noù ñaõ coù khaù laâu treân theá giôùi.
Theo taïp chí Logisticworld, 1997 thì: Logistics laø moät moân khoa hoïc cuûa
vieäc hoaïch ñònh, toå chöùc, quaûn lí vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng cung öùng haøng hoaù
vaø dòch vuï.
Theo Council of Logistics Managerment thì: Logistics laø söï quaûn lí, kieåm
soaùt caùc nguoàn löïc ôû traïng thaùi ñoäng vaø tónh, laø moät boä phaän cuûa chuoãi cung öùng,
bao goàm quaù trình hoaïch ñònh, quaûn lí, thöïc hieän vaø kieåm soaùt hieäu quaû vaø tieát
kieäm nhaát veà chi phí vaø thôøi gian caùc doøng chaûy xuoâi chieàu cuõng nhö ngöôïc
chieàu, töø ñieåm tieàn saûn xuaát ñeán ñieåm tieâu thuï cuoái cuøng vôùi muïc tieâu ñaùp öùng
nhu caàu khaùch haøng, qui trình naøy bao haøm caû caùc hoaït ñoäng ñaàu vaøo, ñaàu ra, beân
trong cuõng nhö beân ngoaøi cuûa toå chöùc.
Theo quan ñieåm cuûa PGS. TS. Ñoaøn Thò Hoàng Vaân thì: “ Logistics laø quaù
trình toái öu hoaù veà vò trí vaø thôøi ñieåm vaän chuyeån vaø döï tröõ nguoàn taøi nguyeân töø
ñieåm ñaàu tieân cuûa daây chuyeàn cung öùng cho ñeán tay ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng,
thoâng qua haøng loaït caùc hoaït ñoäng kinh teá” (Quaûn trò Logistics – NXB Thoáng keâ
2006).

17. - 16 -
16
Döôùi goùc ñoä quaûn trò chuoãi cung öùng, thì: Logistics laø quaù trình toái öu hoaù
veà vò trí, löu tröõ vaø chu chuyeån caùc taøi nguyeân / yeáu toá ñaàu vaøo töø ñieåm xuaát phaùt
ñaàu tieân laø nhaø cung caáp, qua nhaø saûn xuaát, ngöôøi baùn buoân, baùn leû, ñeán tay ngöôøi
tieâu duøng cuoái cuøng thoâng qua haøng loaït caùc hoaït ñoäng kinh teá (Logistics and
Supply Chain Managerment – 1999 – Ma Shuo)
Theo khaùi nieäm naøy, Logistics bao truøm caû hai caáp ñoä hoaïch ñònh vaø toå
chöùc:
- Caáp ñoä thöù 1: toái öu hoaù vò trí: laø laáy nguyeân vaät lieäu, baùn thaønh phaåm, thaønh
phaåm, dòch vuï, . . . ôû ñaâu? khi naøo? vaø vaän chuyeån ñi ñaâu?
- Caáp ñoä thöù 2: toái öu hoaù vaän chuyeån vaø löu tröõ: laøm theá naøo ñeå ñöa ñöôïc
nguoàn taøi nguyeân / caùc yeáu toá ñaàu vaøo töø ñieåm ñaàu ñeán ñieåm cuoái daây
chuyeàn cung öùng.
Hieän nay, coù nhieàu khaùi nieäm Logistics
chuùng ta coù theå tieáp caän döôùi nhöõng goùc ñoä nghieân
cöùu khaùc nhau nhöng chöa coù moät ñònh nghóa thoáng
nhaát cuõng nhö khoâng coù thuaät ngöõ baèng tieáng Vieät
töông ñöông. Theo taùc giaû: Logistics laø quaù trình
toái öu hoaù toaøn boä daây chuyeàn cung öùng, töø ñieåm
ñaàu tieân cuûa quaù trình saûn xuaát cho ñeán ngöôøi tieâu
duøng cuoái cuøng, nhaèm thoûa maõn nhu caàu khaùch
haøng vôùi toång chi phí thaáp nhaát. Hay coù theå noùi
caùch khaùc: logistics laø quaù trình toái öu hoaù veà vò trí,
thôøi gian, löu tröõ vaø vaän chuyeån caùc taøi nguyeân töø ñieåm ñaàu cuûa daây chuyeàn cung
öùng ñeán tay ngöôøi tieâu duøng nhaèm thoûa maõn nhu caàu khaùch haøng.
Hình 1.1: AÛnh minh hoïa: LOGISTICS
Nguoàn: Taùc giaû: Robert Mottley

18. - 17 -
17
Tuy nhieân, chuùng ta cuõng coù theå ruùt ra moät soá ñieåm chung cuûa caùc khaùi nieäm
nhö sau:
- Logistics laø quaù trình quaûn lí luoàng vaän ñoäng cuûa vaät chaát vaø thoâng tin
nhaèm ñaït ñeán söï toái öu.
- Noùi ñeán logistics laø ñeà caäp ñeán toaøn boä quaù trình cung öùng töø ñieåm ñaàu
tieân nhaát ñeán ñieåm cuoái cuøng.
- Logistics laø xeùt treân toaøn boä heä thoáng chöù khoâng chæ toái öu hoaù ôû töøng
khaâu, töùc coù moái lieân heä chaët cheõ, lieân tuïc ôû taát caû caùc khaâu.
* Sô löôïc söï phaùt trieån logistics:
Theo ESCAP (Economic and Social Commission for Asia and Pacific)
Logistics ñöôïc quan taâm vaøo nhöõng naêm 1960 vaø phaùt trieån ñeán nay traûi qua ba
giai ñoaïn:
Quaù
trình
saûn
xuaát
Nguyeân vaät lieäu
Phuï tuøng
Maùy moùc, Thieát bò
Baùn thaønh phaåm
Dòch vuï
. . .
Ñoùng
goùi
Kho
löu
tröõ
thaøng
phaåm
Beán,
baõi
chöùa
T.T.
phaân
phoái
Khaùch
haøng
Cung öùng
Quaûn lyù vaät tö
Phaân phoái
LOGISTICS
Doøng chu chuyeån vaän taûi
Doøng thoâng tin löu thoâng
Hình 1.2: Caùc boä phaän cô baûn cuûa Logistics
Nguoàn: Logistics nhöõng vaán ñeà cô baûn - XB
2003 - PGS. TS. Ñoaøn Thò Hoàng Vaân

19. - 18 -
18
Giai ñoaïn 1: Phaân phoái vaät chaát
Vaøo nhöõng naêm 1960, do caïnh tranh caøng gay gaét bôõi môû roäng saûn xuaát,
löôïng haøng hoaù laøm ra ngaøy caøng nhieàu maø thò tröôøng tieâu thuï giôùi haïn, caùc
doanh nghieäp baét ñaàu quan taâm ñeán chi phí, maø giai ñoaïn ñaàu tieân laø caùc chi phí
phaân phoái haøng hoaù nhö: vaän taûi, baûo quaûn, toàn kho, ñoùng goùi, phaân loaïi, . . . daàn
daàn ngöôøi ta laäp ra moät heä thoáng caùc hoaït ñoäng phaân phoái saûn phaåm ñeå toång chi
phí laø thaáp nhaát.
Giai ñoaïn 2: Heä thoáng logistics
Ñeán nhöõng naêm 1980, ngöôøi ta nghieân cöùu hôïp lí hoaù caû ñaàu vaøo laãn ñaàu
ra cuûa quaù trình saûn xuaát (töùc cung öùng vaät tö vaø phaân phoái saûn phaåm) nhaèm tieát
kieäm chi phí, taêng hieäu quaû kinh teá, goïi laø heä thoáng logistics.
Giai ñoaïn 3: Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng
Ngaøy nay, caùc doanh nghieäp baét ñaàu quaûn lí, kieåm soaùt toaøn boä chuoãi caùc
hoaït ñoäng töø ngöôøi cung caáp –> nhaø saûn xuaát –> ñeán khaùch haøng tieâu duøng saûn
phaåm vaø nhöõng thoâng tin (theo chieàu ngöôïc laïi) vôùi muïc tieâu ngaøy caøng hoaøn
thieän qui trình ñoù. Trong qui trình ñoù bao goàm taát caû nhöõng ñoái töôïng coù lieân quan
nhö: nhaø cung caáp, coâng ty vaän taûi, kho baõi, giao nhaän vaø ngöôøi cung caáp coâng
ngheä thoâng tin.
* Ñaëc ñieåm:
Ñeå hieåu roõ hôn veà logistics, chuùng ta nghieân cöùu theâm moät soá ñaëc ñieåm cuûa
noù:
- Laø moät quaù trình: logistics khoâng phaûi laø moät hoaït ñoäng ñôn leû maø laø moät
quaù trình, laø moät chuoãi caùc hoaït ñoäng lieân tuïc coù lieân quan maät thieát vôùi nhau, taùc
ñoäng laãn nhau ñöôïc thöïc hieän moät caùch coù heä thoáng, coù hoaïch ñònh, kieåm soaùt vaø
hoaøn thieän, logistics bao goàm moïi yeáu toá taïo neân saûn phaåm töø ñaàu vaøo cho ñeán
ngöôøi tieâu thuï cuoái cuøng, töùc goàm caû trong saûn xuaát vaø ngoaøi saûn xuaát.
- Laø moät chuoãi cung öùng: logistics laø moät heä thoáng voâ cuøng phöùc taïp keát hôïp
nhieàu coâng ñoaïn vôùi thôøi gian vaø chi phí hôïp lí nhaát.

20. - 19 -
19
- Logistics bao goàm caû doøng chaûy ñaàu vaøo, ñaàu ra, xuoâi chieàu vaø ngöôïc
chieàu.
Vì vaäy, muoán aùp duïng logistics cho moät loaïi saûn phaåm naøo ñoù, nhö Böôûi Da
Xanh chaúng haïn, thì phaûi nghieân cöùu toaøn boä quaù trình töø saûn xuaát, thu hoaïch, thu
mua, baûo quaûn, vaän chuyeån, … ñeán tieâu thuï saûn phaåm.
1.1.2 Phaân loaïi logistics
Treân theá giôùi, logistics ñeán nay ñaõ phaùt trieån qua 5 hình thöùc:
- Logistics beân thöù nhaát ( 1PL - First Party logistics): hình thöùc ñaàu tieân naøy laø
chuû sôû höõu töï mình toå chöùc, thöïc hieän caùc hoaït ñoäng logistics nhaèm ñaùp öùng
nhu caàu cuûa baûn thaân. Hình thöùc naøy thöôøng mang tính chuyeân nghieäp thaáp
do khoâng coù ñuû caùc phöông tieän hoã trôï, ñaëc bieät laø coâng ngheä thoâng tin.
- Logistics beân thöù hai ( 2PL - Second Party logistics): laø ngöôøi cung caáp moät
coâng ñoaïn, moät dòch vuï ñôn leû nhö: vaän taûi, kho chöùa haøng hoaëc thu gom
haøng, . . . nhöng chöa tích hôïp caùc hoaït ñoäng logistics.
- Logistics beân thöù ba ( 3PL - Third Party logistics): laø ngöôøi cung caáp dòch vuï
töông ñoái hoaøn chænh, thay khaùch haøng quaûn lí vaø thöïc hieän caùc hoaït ñoäng
logistics ñeán töøng boä phaän chöùc naêng, coù söï keát hôïp thoáng nhaát ôû caùc khaâu.
- Logistics beân thöù tö ( 4PL - Fouth Party logistics): laø ngöôøi tích hôïp logistics,
chòu traùch nhieäm quaûn lyù, vaän haønh toaøn boä hoaït ñoäng logistics nhaèm moät
muïc tieâu ñònh tröôùc cuûa khaùch haøng.
- Logistics beân thöù naêm( 5PL - Fifth Party logistics): coù hai quan nieäm veà hình
thöùc 5PL nhö sau:
* 5PL laø söï phaùt trieån cao nhaát cuûa hoaït ñoäng logistics cho ñeán thôøi ñieåm
hieän nay (at the top of the pyramid – xem hình 1.3), nhaø cung caáp caùc dòch
vuï logistics laø caùc chuyeân gia haøng ñaàu trong vieäc öùng duïng caùc coâng ngheä
khoa hoïc tieân tieán nhaát, khoâng nhöõng xöû lí heä thoáng thoâng tin linh hoaït maø
hoï coøn phaùt ra caùc thoâng tin giuùp khaùch haøng moät caùch hoaøn haûo nhaát veà
quaûn lí nguoàn cung öùng laãn nhu caàu saûn phaåm (ñaàu vaøo laãn ñaàu ra), naâng

21. - 20 -
20
taàm quaûn lyù logistics leân moät tieâu chuaån môùi, hoï coù theå thieát keá vaø vaän
haønh toaøn boä daây chuyeàn cung öùng saûn phaåm (xem hình 1.5). Thaäm chí moät
coâng ty khoâng caàn coù baát cöù moät thieát bò naøo, chæ caàn coù yù töôûng vaø haønh
ñoäng, moïi coâng vieäc ñöôïc nhaø cung caáp dòch vuï 5PL thöïc hieän (An
Approach towards overall supply chain efficiency – Hai Lu & Yirong Su).
* 5PL laø nhöõng toå chöùc chuyeân thieát keá heä thoáng thoâng tin logistics vaø toå
chöùc moät heä thoáng logistics chuyeân nghieäp bao goàm caû vieäc tìm kieám, löïa
choïn, tích hôïp nhieàu beân (multy-party) cuøng thöïc hieän trong moät daây
chuyeàn cung öùng saûn phaåm trong hoaït ñoäng thöông maïi ñieän töû (The
Impact of E-commerce on Logistics – Jacques COLIN – 2001).
Hình 1.3: Caùc hình thöùc phaùt trieån cuûa logistics töø 1PL ñeán 5PL
Nguoàn: An Approach towards overall supply chain efficiency – Hai Lu & Yirong
Su.

22. - 21 -
21
Phaân loaïi logistics: chuùng ta coù theå tham khaûo Hình 1.4:
Logistics laø moät khaùi nieäm raát roäng, ñöôïc chia 3 nhoùm lôùn:
- Logistics trong quaân söï
- Logistics trong saûn xuaát, kinh doanh, thöông maïi
- Logistics trong quaûn lí, xaõ hoäi
Chuùng ta quan taâm ñeán nhoùm 2 vaø coù theå phaân loaïi theo moät vaøi caùch nhö sau:
- Caùch 1: theo quaù trình, chia 3 loaïi:
* Logistics ñaàu vaøo: laø caùc hoaït ñoäng baûo ñaûm cung öùng taøi nguyeân ñaàu vaøo
(voán, nguyeân lieäu, thoâng tin, nhaân löïc, …) toái öu hoaù veà vò trí, thôøi gian vaø chi
phí cho quaù trình saûn xuaát.
* Logistics ñaàu ra: thoûa maõn nhu caàu khaùch haøng vôùi chi phí thaáp nhaát (töùc thu
nhaäp doanh nghieäp toái öu), baûo ñaûm cung öùng haøng hoaù ñeán ngöôøi tieâu duøng
toái öu veà vò trí, thôøi gian vaø chi phí.
Ph. Loaïi theo ñoái
töôïng haøng hoaù
Logistics trong quaûn
lí xaõ hoäi
Logistics trong quaân
söï
Ph. loaïi logistics
theo quaù trình
Logistics
Logistics trong saûn
xuaát, kinh doanh,
thöông maïi
Logistics ñaàu vaøo
Logistics ñaàu ra
Logistics ngöôïc
Logistics ngaønh haøng tieâu duøng nhanh
Logistics ngaønh oâ toâ
Logistics ngaønh noâng nghieäp
Hình 1.4: Moät soá caùch phaân loaïi logistics
Nguoàn: toång hôïp töø nhieàu nguoàn
Logistics ngaønh . . .

23. - 22 -
22
* Logistics ngöôïc (reverse logistics): laø thu hoài caùc saûn phaåm keùm chaát löôïng,
phuï phaåm, caùc chaát thaûi, … nhaèm taùi cheá hoaëc xöû lí moät caùch toái öu.
- Caùch 2: chia theo ngaønh, coù nhieàu loaïi:
* Logistics ngaønh haøng tieâu duøng nhanh: laø quaù trình logistics cho haøng tieâu
duøng coù thôøi gian söû duïng ngaén nhö: quaàn aùo, giaày deùp, thöïc phaåm, …
* Logistics ngaønh haøng oâ toâ: laø quaù trình logistics phuïc vuï cho ngaønh coâng
nghieäp oâ toâ: nhö xaây döïng nhaø maùy saûn xuaát caùc boä phaän ôû ñaâu, mua töøng chi
tieát phuï tuøng ôû ñaâu, vaän chuyeån vaø löu tröõ nhö theá naøo, xaây döïng nhaø maùy laép
raùp ôû ñaâu, khi naøo taäp hôïp caùc chi tieát, …
* Logistics ngaønh hoùa chaát: caùc hoaït ñoäng logistics phuïc vuï ngaønh hoaù chaát
* Logistics ngaønh ñieän töû: caùc hoaït ñoäng logistics phuïc vuï ngaønh ñieän töû
* Logistics ngaønh noâng nghieäp: caây coâng nghieäp, caây aên quaû, chaên nuoâi, …
* Logistics ngaønh döôïc phaåm
* Logistics ngaønh beänh vieän
* Logistics dòch vuï baùn leû
* ……
1.1.3 Moái quan heä giöõa logistics vaø quaûn trò daây chuyeàn cung öùng
Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng (SCM) laø gì? Thuaät ngöõ Supply Chain
Management (SCM) vaãn coøn khaù môùi meû ñoái vôùi phaàn lôùn caùc coâng ty, maëc duø
noù ñang trôû thaønh “moát thôøi thöôïng” trong caùc hoaït ñoäng kinh doanh hieän ñaïi.
“SCM laø söï phoái hôïp nhieàu thuû phaùp ngheä thuaät vaø khoa hoïc nhaèm caûi thieän caùch
thöùc caùc coâng ty tìm kieám nhöõng nguoàn nguyeân lieäu thoâ caáu thaønh saûn phaåm /dòch
vuï, sau ñoù saûn xuaát ra saûn phaåm / dòch vuï vaø phaân phoái tôùi caùc khaùch haøng” (Tìm
hieåu veà Supply Chain Management – Phaàn 2). Ñieàu quan troïng ñoái vôùi baát kì giaûi
phaùp SCM naøo, duø saûn xuaát haøng hoùa hay dòch vuï, chính laø vieäc laøm theá naøo ñeå
hieåu ñöôïc söùc maïnh cuûa caùc nguoàn taøi nguyeân vaø moái töông quan giöõa chuùng
trong toaøn boä daây chuyeàn cung öùng saûn xuaát. Veà cô baûn SCM seõ cung öùng giaûi
phaùp cho toaøn boä caùc hoaït ñoäng ñaàu vaøo cuûa doanh nghieäp, töø vieäc ñaët mua haøng
cuûa nhaø cung caáp, cho ñeán caùc giaûi phaùp toàn kho an toaøn cuûa coâng ty.

24. - 23 -
23
Coù nhieàu quan nieäm khaùc nhau nhöng ña soá yù kieán cho raèng: Quaûn trò daây
chuyeàn cung öùng laø logistics beân ngoaøi doanh nghieäp, bao goàm caû khaùch haøng vaø
caùc nhaø cung caáp, do ñoù noù laø moät khaùi nieäm roäng hôn logistics. Quaûn trò daây
chuyeàn cung öùng phaûn aùnh quaù trình saûn xuaát, phaân phoái vaø tieâu thuï saûn phaåm
nhö laø moät chuoãi lieân keát, lieân tuïc vaø coù lieân quan chaët cheõ vôùi nhau töø nhaø cung
caáp ñaàu tieân, qua quaù trình saûn xuaát, . . . ñeán khaùch haøng. Moät soá yù kieán khaùc cho
raèng: Logistics (5PL) vaø Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng laø hai khaùi nieäm raát gaàn
nhau (hình 1.3) ñöôïc xem xeùt döôùi nhöõng goùc ñoä khaùc nhau, Quaûn trò daây chuyeàn
cung öùng laø phaàn thöïc theå coøn logistics laø linh hoàn, caùi naøy coù theå bao truøm caùi
kia vaø ngöôïc laïi caùi kia cuõng coù theå roäng hôn caùi naøy.
Khaùi nieäm logistics coù tröôùc, trong khi khaùi nieäm Quaûn trò daây chuyeàn cung
öùng xuaát hieän vaøo ñaàu nhöõng naêm 1980. Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng laø moät
khaùi nieäm môùi phaûn aùnh quaù trình saûn xuaát, phaân phoái vaø tieâu thuï saûn phaåm nhö
moät quaù trình lieân keát, tích hôïp, phuï thuoäc vaø aûnh höôûng laãn nhau töø nhaø cung
caáp, coâng ty ñeán khaùch haøng. Coù yù kieán cho raèng khaùi nieäm Quaûn trò daây chuyeàn
cung öùng seõ phaùt trieån theo höôùng trôû thaønh Quaûn trò daây chuyeàn nhu caàu
(Demand Chain Management) ñeå nhaán maïnh daây chuyeàn seõ do yeáu toá caàu thò
tröôøng quyeát ñònh.
Hình 1.5: Moâ hình moät daây chuyeàn cung öùng saûn phaåm
Nguoàn: An Approach towards overall supply chain efficiency – Hai Lu & Yirong Su

25. - 24 -
24
Tröôùc ñaây, ngöôøi ta laàm töôûng raèng coù theå giaûm chi phí cuûa mình baèng
caùch taän duïng nhöõng lôïi ích ñaït ñöôïc töø phía ñoái taùc, ví duï nhö nhaø saûn xuaát muoán
giaûm toàn kho vaät tö, saûn phaåm cuûa mình seõ yeâu caàu nhaø cung caáp chuyeån giao vaät
tö theo tieán ñoä saûn xuaát hoaëc yeâu caàu ngöôøi baùn haøng toàn tröõ saûn phaåm maø khoâng
tính chi phí, nhöng thaät ra chi phí toàn kho vaät tö seõ ñöôïc coäng vaøo giaù baùn vaät tö
vaø chi phí toàn tröõ haøng hoaù seõ laøm taêng giaù baùn ra cuûa saûn phaåm. Vôùi caùch tieáp
caän theo khaùi nieäm Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng, nhöõng ñoái töôïng coù lieân quan
trong moät daây chuyeàn cung öùng moät saûn phaåm naøo ñoù cuøng nhau chia seû thoâng tin
veà nhu caàu thò tröôøng, hôïp taùc nhaèm toái öu hoaù chi phí treân toaøn boä daây chuyeàn
cung öùng saûn phaåm.
1.1.4 Vai troø cuûa logistics
Qua caùc khaùi nieäm logistics, chuùng ta thaáy raèng vaán ñeà thoûa maõn nhu caàu
tieâu duøng luoân luoân ñöôïc caùc doanh nghieäp quan taâm haøng ñaàu nhöng möùc ñoä
thoûa maõn bò giôùi haïn bôõi chi phí. Logistics caøng phaùt trieån thì moái quan heä nghòch
chieàu ñoù ngaøy caøng ñöôïc giaûi quyeát thoûa ñaùng. Sau ñaây chuùng ta xeùt vai troø cuûa
logistics vôùi hai ñoái töôïng cuï theå:
1.1.4.1 Ñoái vôùi neàn kinh teá:
Logistics giuùp naâng cao hieäu quaû kinh teá - xaõ hoäi, naâng cao lôïi theá caïnh
tranh cuûa quoác gia treân tröôøng quoác teá. Hôïp lí hoaù chi phí vaø taêng caùc giaù trò gia
taêng cho khaùch haøng coù yù nghóa naâng cao khaû naêng tieáp caän cuûa caùc nguoàn löïc
trong nöôùc vôùi thò tröôøng quoác teá vaø thu huùt caùc nguoàn löïc quoác teá vaøo trong nöôùc,
qua ñoù taêng thu nhaäp cuûa neàn kinh teá. Ví nhö: chi phí xuaát khaåu haøng noâng saûn
Thaùi Lan ñeán thò tröôøng Trung Quoác laø 42% so vôùi giaù thaønh sau khi thu hoaïch
(bao goàm hao huït 15%), trong khi ñoù noâng saûn ôû Ñoàng baèng Soâng Cöûu Long (Vieät
Nam) ñeán Trung Quoác coù giaù taêng gaàn gaáp ñoâi so vôùi giaù thaønh, trong ñoù hao huït
chieám treân 30%, ñieàu ñoù lí giaûi vì sao traùi caây Vieät Nam phaûi nhöôøng “saân”
Trung Quoác cho traùi caây Thaùi Lan (nguoàn: longdinh.com - Traùi caây Vieät Nam ñöùng
tröôùc thaùch thöùc khi hoäi nhaäp WTO).

26. DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 54345
DOWNLOAD: + Link tải: tailieumau.vn
Hoặc : + ZALO: 0932091562