ki_thuat_chuyen_mach_ HVKTQS.pdf

häc viÖn kü thuËt qu©n sù
bé m«n th«ng tin - khoa v« tuyÕn ®iÖn tö
mai v¨n quý, nguyÔn h÷u kiªn, nguyÔn v¨n gi¸o
kü thuËt chuyÓn m¹ch
(Dïng cho chuyªn ngµnh ®iÖn tö viÔn th«ng)
l-u hµnh néi bé
hµ néi 2003

môc lôc Trang
Môc lôc 1
lêi nãi ®Çu 6
ch-¬ng 1. Çc thµnh phÇn cña m¹ng viÔn th«ng 8
1.1 Kh¸i qu¸t chung 8
1.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ th«ng tin viÔn th«ng 8
1.1.2 Çc thµnh phÇn cña m¹ng viÔn th«ng. 9
1.1.3 Tæ chøc m¹ng viÔn th«ng 15
1.1.4 Çc thµnh phÇn thiÕt yÕu kh¸c cña m¹ng viÔn th«ng. 17
1.2.ChuyÓn m¹ch kªnh, chuyÓn m¹ch tin, chuyÓn m¹ch gãi. 19
1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ chuyÓn m¹ch kªnh (Circuit Switching). 19
1.2.2 Kh¸i niÖm vÒ chuyÓn m¹ch b¶n tin (Message Switching). 20
1.2.3 Kh¸i niÖm vµ chuyÓn m¹ch gãi. 20
1.2.4 Kh¸i niÖm vÒ c«ng nghÖ atm (C«ng nghÖ chuyÓn giao
kh«ng ®ång bé–asynchronous Transfer Mode)
21
1.2.5 lÜnh vùc øng dông cña çc ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch 24
1.3. Kh¸i qu¸t vÒ tæng ®µi ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh ghi s½n SPC
(Stored Program Control)
25
1.3.1 Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch vµ ph-¬ng thøc
®iÒu khiÓn.
25
1.3.2 Tæng quan vÒ tæng ®µi ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷
SPC
28
1.3.3 S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi SPC 31
1.3.4 S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi sè SPC (DSS–Digital
Switching Systems)
34
Ch-¬ng 2. ChuyÓn m¹ch kªnh (Circuit switching) 39
2.1.Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch kªnh 39
2.2 ChuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù 41
2.2.1 Kh¸i qu¸t vÒ chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù 41
2.2.2 CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé chuyÓn m¹ch kh«ng
gian c¬ b¶n
42
2.2.3 X©y dùng çc tr-êng chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù trªn
c¬ së bé chuyÓn m¹ch c¬ b¶n
46

2.3. §iÒu chÕ biªn ®é xung (PAM-Pulse Amplitude Modulation) vµ
chuyÓn m¹ch thêi gian ®èi víi tÝn hiÖu rêi r¹c
57
2.3.1 Nguyªn lý ®iÒu biªn xung vµ -u thÕ ph©n kªnh theo thêi
gian
57
2.3.2 ChuyÓn m¹ch PAM 4 d©y dïng trung kÕ ©m tÇn 59
2.3.3 ChuyÓn m¹ch PAM 4 d©y kh«ng dïng trung kÕ ©m tÇn 63
2.3.4 So s¸nh nguyªn lý chuyÓn m¹ch PAM 4 d©y dïng trung kÕ
©m tÇn vµ nguyªn lý chuyÓn m¹ch PAM 4 d©y kh«ng dïng
trung kÕ ©m tÇn
65
2.3.5 ChuyÓn m¹ch PAM 2 d©y 66
2.4. Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng nghÖ PCM vµ kü thuËt chuyÓn m¹ch sè 68
2.4.1 Nh÷ng lîi thÕ c¬ b¶n cña sù kÕt hîp gi÷a truyÒn dÉn sè vµ
chuyÓn m¹ch sè
68
2.4.2 Kh¸i qu¸t vÒ c«ng nghÖ PCM, chøc n¨ng cña CODEC 71
2.4.3 TuyÕn PCM c¬ së vµ tæ chøc çc tuyÕn bËc cao trong çc
tæng ®µi sè
74
2.4.4 Kh¸i niÖm chuyÓn m¹ch PCM 75
2.5. Çc bé chuyÓn m¹ch thêi gian sè c¬ b¶n 79
2.5.1 Kh¸i qu¸t vÒ chøc n¨ng cña çc bé chuyÓn m¹ch thêi gian
sè
79
2.5.2 Bé chuyÓn m¹ch thêi gian sè kiÓu ghi tuÇn tù-®äc ngÉu
nhiªn
80
2.5.3 Bé chuyÓn m¹ch thêi gian sè kiÓu ghi ngÉu nhiªn-®äc tuÇn
tù
85
2.5.4 Bé chuyÓn m¹ch thêi gian sè kiÓu c¶ ghi vµ ®äc ®Òu ngÉu
nhiªn
87
2.5.5 Kh¶ n¨ng ¸p dông cña çc bé chuyÓn m¹ch thêi gian sè. 90
2.6. Çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè c¬ b¶n 91
2.6.1 Kh¸i qu¸t vÒ chøc n¨ng cña çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè 91
2.6.2 Bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè ®iÒu khiÓn theo ®Çu ra 93
2.6.3 Bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè ®iÒu khiÓn theo ®Çu vµo 95
2.6.4 Çc ®Æc ®iÓm chung cña bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè 97
2.6.5 D¹ng ®Æc biÖt cña chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè 97
2.7. Çc cÊu tróc tr-êng chuyÓn m¹ch sè 100

2.7.1 CÊu tróc mét bé chuyÓn m¹ch thêi gian (CÊu tróc T) 101
2.7.2 CÊu tróc chuyÓn m¹ch hai tÇng (CÊu tróc T-S, S-T) 103
2.7.3 CÊu tróc chuyÓn m¹ch ba tÇng (CÊu tróc T-S-T, S-T-S) 109
2.7.4 CÊu tróc chuyÓn m¹ch T-S-S-T 117
2.8. §iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch sè. 120
2.8.1 Ho¹t ®éng chuyÓn m¹ch khi phôc vô mét cuéc gäi. 120
2.8.2 §iÒu khiÓn khèi chuyÓn m¹ch 121
ch-¬ng 3. Tæ chøc çc ph©n hÖ trong tæng ®µi SPC 128
3.1 Ph©n hÖ øng dông (Application Subsystem) 128
3.1.1 KÕt cuèi çc ®-êng thuª bao. 128
a. Tæng quan vÒ kÕt cuèi çc ®-êng thuª bao. 128
b. KÕt cuèi çc ®-êng thuª bao t-¬ng tù (Analog line) 129
c. KÕt cuèi thuª bao sè 135
d. Tæ chøc çc kÕt cuèi thuª bao 137
3.1.2 KÕt cuèi trung kÕ 140
a. Kh¸i qu¸t chung 140
b. KÕt cuèi trung kÕ t-¬ng tù ATTU 141
c. KÕt cuèi çc ®-êng trung kÕ sè DTI 142
d. Tæ chøc nhãm kÕt cuèi trung kÕ 144
3.1.3 Çc bé tËp trung thuª bao xa RLU vµ chuyÓn m¹ch thuª bao
xa RSU
146
3.2 Ph©n hÖ chuyÓn m¹ch nhãm 150
3.2.1 CÊu t¹o chuyÓn m¹ch nhãm 150
3.2.2 KÕt cuèi t¹i ph©n hÖ chuyÓn m¹ch. 151
3.2.3 Çc thiÕt bÞ quan träng kh¸c cña ph©n hÖ chuyÓn m¹ch 153
3.3 HÖ thèng ®iÒu khiÓn 154
3.3.1 Kh¸i qu¸t chung 154
3.3.2 Tæ chøc hÖ thèng xö lý ®iÒu khiÓn cña mét tæng ®µi 156
3.3.3 PhÇn mÒm tæng ®µi 162
3.4 Ph©n hÖ b¸o hiÖu SiGS 166
3.4.2 TiÕn tr×nh thùc hiÖn mét cuéc gäi 169

3.4.3 CÊu tróc mét sè thiÕt bÞ b¸o hiÖu 173
3.5 Ph©n hÖ ngo¹i vi ®iÒu khiÓn PCS 178
3.5.2 CÊu tróc cña mét sè thiÕt bÞ ngo¹i vi ®iÒu khiÓn 179
Ch-¬ng 4: tæng quan vÒ hÖ thèng b¸o hiÖu 183
4.1. Kh¸i qu¸t 183
4.2 B¸o hiÖu ®-êng d©y thuª bao 183
4.3 B¸o hiÖu liªn tæng ®µi 184
4.3.1 B¸o hiÖu kªnh liªn kÕt (Channel Associated Signalling) 186
4.3.2 B¸o hiÖu kªnh chung (Common Channel Signalling) 187
4.4. Çc chøc n¨ng cña b¸o hiÖu 188
4.4.1 Chøc n¨ng gi¸m s¸t 188
4.4.2 Chøc n¨ng t×m chän 189
4.4.3 Chøc n¨ng vËn hµnh vµ qu¶n lý m¹ng 189
Ch-¬ng 5: HÖ thèng b¸o hiÖu m· R2 190
5.1 Kh¸i qu¸t 190
5.2 Ph-¬ng thøc truyÒn tÝn hiÖu cña b¸o hiÖu R2 190
5.3. Ph©n lo¹i b¸o hiÖu cña R2 191
5.3.1 B¸o hiÖu ®-êng d©y 191
5.3.2 B¸o hiÖu thanh ghi 195
5.3.3 Çc ph-¬ng ph¸p truyÒn tÝn hiÖu b¸o hiÖu thanh ghi 201
Ch-¬ng 6: HÖ thèng b¸o hiÖu kªnh chung sè 7 204
6.1 Kh¸i qu¸t 204
6.2 Çc kh¸i niÖm c¬ b¶n 204
6.2.1 §iÓm b¸o hiÖu SP (Signalling Point) 204
6.2.2 §iÓm truyÒn b¸o hiÖu STP (Signalling Transfer Point) 205
6.2.3 Liªn kÕt b¸o hiÖu SL (Signalling Link) vµ chïm liªn kÕt b¸o
hiÖu (Link Set)
205
6.2.4 Çc ph-¬ng thøc b¸o hiÖu (Signalling Mode) 206
6.2.5 TuyÕn b¸o hiÖu (Signalling Route) vµ chïm tuyÕn b¸o hiÖu
(Signalling Route Set)
206

(Signalling Route Set)
6.2.6 M· ®iÓm b¸o hiÖu SPC (Signalling Point Code) 207
6.3 CÊu tróc cña hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7 208
6.3.1 M« h×nh chuÈn hÖ thèng më OSI 208
6.3.2 CÊu tróc ph©n líp cña hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7 209
6.3.3 Çc khèi chøc n¨ng cña hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7 211
1. PhÇn chuyÓn giao b¶n tin MTP (Message Transfer Part) 211
2. PhÇn ng-êi sö dông ®iÖn tho¹i TUP (Telephone User Part) 225
3. PhÇn ng-êi sö dông m¹ng sè liªn kÕt ®a dÞch vô (ISDN
User Part)
231
4. PhÇn ®iÒu khiÓn kÕt nèi b¸o hiÖu SCCP 235
5. PhÇn øng dông kh¶ n¨ng giao dÞch TCAP 241
ch-¬ng 7: c¬ së lý thuyÕt xö lý cuéc gäi vµ ph-¬ng
ph¸p tÝnh to¸n thiÕt bÞ m¹ng viÔn th«ng.
248
7.1 Môc tiªu cña lý thuyÕt xö lý cuéc gäi 248
7.2 T¶i vµ c-êng ®é t¶i 248
7.3 Dßng çc b¸o gäi vµ thêi gian chiÕm 251
7.4 Çc hÖ thèng phôc vô cuéc gäi 259
7.5 Çc ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n sè thiÕt bÞ phôc vô 263
7.6 TÝnh to¸n sè thiÕt bÞ phôc vô lµm viÖc víi tæn thÊt hiÓn nhiªn
kh«ng gäi lÆp.
265
7.7 TÝnh sè thiÕt bÞ phôc vô ho¹t ®éng víi tæn thÊt hiÓn nhiªn vµ víi
çc b¸o gäi lÆp l¹i
282
7.8 TÝnh to¸n sè thiÕt bÞ phôc vô lµm viÖc víi çc tæn thÊt h×nh thøc 285
7.9 §é sö dông trung b×nh çc kªnh (®-êng) cña çc chïm 289
7.10 Phôc vô nhiÒu pha 292
Tµi liÖu tham kh¶o 297

lêi giíi thiÖu
Kü thuËt chuyÓn m¹ch lµ mét lÜnh vùc t×m hiÓu, nghiªn cøu çc ph-¬ng
thøc chuyÓn m¹ch, ®Þnh h-íng th«ng tin tõ nguån tin ®Õn ®Ých nhËn tin mét çch
chÝnh x¸c, hiÖu qu¶, nh»m ®¶m b¶o chÊt l-îng dÞch vô cao, t¹o c¬ së tæ chøc
m¹ng viÔn th«ng linh ho¹t, ®a n¨ng vµ t¹o nhiÒu tiÖn Ých cho ng-êi sö dông.
Trong qu¸ tr×nh lÞch sö ph¸t triÓn cña lÜnh vùc kü thuËt truyÒn vµ chuyÓn
m¹ch çc d¹ng th«ng tin ®iÖn nhiÒu c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch ®· ®-îc ¸p dông
nh- çc thÕ hÖ chuyÓn m¹ch nh©n c«ng, çc lo¹i tæng ®µi chuyÓn m¹ch hÖ c¬
®iÖn, çc tæng ®µi chuÈn ®iÖn tö, çc tæng ®µi ®iÖn tö víi çc lo¹i phÇn tö chuyÓn
m¹ch kh¸c nhau nh- ma trËn chuyÓn m¹ch t-¬ng tù, çc chuyÓn m¹ch sè… . Çc
nguyªn lý chuyÓn m¹ch kh¸c nhau còng lÇn l-ît thay thÕ nhau vµ kÕt hîp víi
nhau trong çc trung t©m chuyÓn m¹ch cña çc m¹ng viÔn th«ng nh- nguyªn lý
ph©n kªnh kh«ng gian, nguyªn lý chuyÓn m¹ch thêi gian t-¬ng tù (chuyÓn m¹ch
PAM), chuyÓn m¹ch sè ®èi víi çc tÝn hiÖu ®iÒu chÕ xung m· ghÐp kªnh ®ång bé
(chuyÓn m¹ch PCM), chuyÓn m¹ch ®èi víi çc th«ng tin sè d¹ng gãi…
Kü thuËt chuyÓn m¹ch th-êng kÕt hîp víi çc lÜnh vùc kü thuËt c«ng nghÖ
kh¸c trong mét cÊu tróc thiÕt bÞ hoÆc hÖ thèng çc thiÕt bÞ hoµn chØnh nh- kü
thuËt ®iÒu khiÓn, kü thuËt xö lý çc qu¸ tr×nh ngÉu nhiªn, kü thuËt ®iÖn-®iÖn tö
vµ chÕ t¹o linh kiÖn, kü thuËt truyÒn dÉn, b¸o hiÖu vµ xö lý b¸o hiÖu… . Nh×n
chung, mçi trung t©m chuyÓn m¹ch lµ mét hÖ thèng hoµn chØnh, rÊt phøc t¹p vµ lµ
sù kÕt hîp cña nhiÒu lÜnh vùc kü thuËt mµ trong ®ã kü thuËt chuyÓn m¹ch lµ nÒn
t¶ng.
MÆc dï trong çc m¹ng viÔn th«ng hiÖn nay phæ biÕn sö dông çc tæng ®µi
chuyÓn m¹ch sè ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh ghi s½n, nh-ng trong tµi liÖu nµy
vÉn ®Ò cËp ®Õn çc nguyªn lý chuyÓn m¹ch kh¸c nh- çc chuyÓn m¹ch kh«ng
gian t-¬ng tù, chuyÓn m¹ch PAM, hoÆc mét sè c¬ chÕ chuyÓn m¹ch sè liÖu kh¸c
víi môc ®Ých cung cÊp çc kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kü thuËt chuyÓn m¹ch, t¹o kh¶
n¨ng øng dông çc kü thuËt chuyÓn m¹ch nµy kh«ng chØ trong lÜnh vùc viÔn
th«ng mµ cßn trong çc øng dông mang tÝnh ®Æc thï kh¸c nh- lÜnh vùc ®iÒu khiÓn
hoÆc trong çc hÖ thèng c«ng nghÖ chuyªn dông. Mét lý do kh¸c cÇn nghiªn cøu,
t×m hiÓu çc kü thuËt chuyÓn m¹ch tr-íc ®©y ®ã lµ tÝnh lu©n phiªn cña çc c«ng
nghÖ nµy. VÝ dô trong çc chuyÓn m¹ch tèc ®é cao cã xu h-íng ¸p dông çc phÇn
tö chuyÓn m¹ch kh«ng gian ®¬n gi¶n nhÊt víi ®iÒu khiÓn ph©n t¸n ®Ó cã ®-îc tèc
®é chuyÓn m¹ch cao.
Tµi liÖu nµy gåm 2 tËp.

Néi dung cña tËp 1 ®-îc chia thµnh 5 ch-¬ng. Ch-¬ng 1: Çc thµnh phÇn
cña m¹ng viÔn th«ng- Giíi thiÖu kh¸i qu¸t çc thµnh phÇn cña m¹ng viÔn th«ng,
vÞ trÝ, chøc n¨ng cña tõng thµnh phÇn; Çc ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch vµ ®iÒu
khiÓn chuyÓn m¹ch; S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi SPC. Ch-¬ng 2: ChuyÓn
m¹ch kªnh- Giíi thiÖu çc c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch kªnh; Nguyªn lý chuyÓn
m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù; CÊu tróc chuyÓn m¹ch kh«ng gian mét kh©u vµ nhiÒu
kh©u; Nguyªn lý ®iÒu chÕ biªn ®é xung vµ chuyÓn m¹ch PAM; Çc s¬ ®å chuyÓn
m¹ch PAM c¬ b¶n 4 d©y vµ 2 d©y; Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng nghÖ PCM vµ
chuyÓn m¹ch sè; Nguyªn lý ph©n kªnh thêi gian; Çc bé chuyÓn m¹ch thêi gian
sè vµ chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè c¬ b¶n; Çc cÊu tróc chuyÓn m¹ch T, TS, ST ,
TST, STS, TSST; Ph-¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn çc chuyÓn m¹ch sè. Ch-¬ng 3: Tæ
chøc çc ph©n hÖ trong tæng ®µi SPC- ®Ò cËp ®Õn cÊu tróc cña çc ph©n hÖ øng
dông, ph©n hÖ chuyÓn m¹ch, ph©n hÖ xö lý ®iÒu khiÓn, ph©n hÖ ngo¹i vi ®iÒu
khiÓn, ph©n hÖ b¸o hiÖu. Ch-¬ng 4- Tæng quan vÒ b¸o hiÖu vµ çc hÖ thèng b¸o
hiÖu: Giíi thiÖu vÒ çc kh¸i niÖm b¸o hiÖu thuª bao, b¸o hiÖu trung kÕ, çc hÖ
thèng b¸o hiÖu kªnh kÕt hîp vµ b¸o hiÖu kªnh chung. Ch-¬ng 5- Giíi thiÖu hÖ
thèng b¸o hiÖu R2 . Ch-¬ng 6- Giíi thiÖu hÖ thèng b¸o hiÖu sè 7 . Ch-¬ng 7: Lý
thuyÕt xö lý cuéc gäi vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh to¸n thiÕt bÞ m¹ng viÔn th«ng- §-a ra
çc kh¸i niÖm vÒ xö lý cuéc gäi, t¶i vµ c-êng ®é t¶i, çc kh¸i niÖm vÒ ph-¬ng
thøc phôc vô víi tæn thÊt hiÓn nhiªn, phôc vô theo hµng ®îi vµ çc ph-¬ng ph¸p
tÝnh to¸n thiÕt bÞ theo tõng ph-¬ng thøc phôc vô vµ xö lý cuéc gäi.
TËp 2 cña tµi liÖu nµy tËp trung vµo çc kü thuËt chuyÓn m¹ch th«ng tin sè
liÖu trong ®ã tËp trung vµo çc ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch th«ng tin d¹ng gãi nh-
thñ tôc X25, Frame Relay, SMDS vµ ATM. Néi dung sÏ ®-îc giíi thiÖu kh¸i qu¸t
ë ®Çu tËp 2.
Trong tµi liÖu nµy cã thÓ cßn nh÷ng sai sãt, rÊt mong nhËn ®-îc ý kiÕn
®ãng gãp cña b¹n ®äc.

Ch-¬ng 1
Çc thµnh phÇn cña m¹ng viÔn th«ng
1.1 Kh¸i qu¸t chung
1.1.1 Kh¸i qu¸t vÒ th«ng tin viÔn th«ng
Trao ®æi th«ng tin lµ mét nhu cÇu thiÕt yÕu trong ®êi sèng hµng ngµy. Khi
çc mèi quan hÖ kinh tÕ - x· héi cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu ®ã ngµy cµng t¨ng
cao. Çc th«ng tin ®-îc trao ®æi rÊt ®a d¹ng vÒ h×nh thøc nh- tho¹i, v¨n b¶n, sè
liÖu, h×nh ¶nh vµ rÊt phong phó vÒ çch thøc trao ®æi; chóng cã thÓ ®-îc trao ®æi
trùc tiÕp qua giao tiÕp, ®èi tho¹i vµ còng cã thÓ ®-îc thùc hiÖn mét çch gi¸n tiÕp
qua th- tõ, ®iÖn tho¹i, ®iÖn tÝn …. Th«ng tin viÔn th«ng trªn nghÜa réng cã thÓ
hiÓu lµ h×nh thøc trao ®æi th«ng tin tõ xa, bao gåm c¶ b-u chÝnh, ®iÖn tÝn vµ ®iÖn
b¸o… vµ c¶ çc h×nh thøc th«ng tin ®¹i chóng qu¶ng b¸. Tuy nhiªn, tõ tr-íc tíi
nay kh¸i niÖm vÒ th«ng tin viÔn th«ng kh«ng bao hµm çc h×nh thøc trao ®æi
th«ng tin phi ®iÖn tÝn (kh«ng dïng tÝn hiÖu ®iÖn), ®ång thêi l¹i g¾n liÒn víi h×nh
thøc trao ®æi th«ng tin qua mét m¹ng nµo ®ã. Do ®ã, th«ng tin viÔn th«ng ®-îc
hiÓu lµ h×nh thøc trao ®æi th«ng tin tõ xa, mµ trong ®ã tin tøc cÇn truyÒn ®-îc
biÕn ®æi thµnh tÝn hiÖu ®iÖn ë ®Çu ph¸t vµ ®-îc truyÒn qua çc thiÕt bÞ cña m¹ng
viÔn th«ng (bao gåm çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi, çc tuyÕn truyÒn dÉn, çc trung t©m
chuyÓn m¹ch); ë ®Çu thu tÝn hiÖu nhËn ®-îc sÏ ®-îc chuyÓn ®æi ng-îc l¹i thµnh
tin tøc cho ng-êi sö dông. Nãi çch kh¸c truyÒn tin qua m¹ng viÔn th«ng lµ h×nh
thøc truyÒn th«ng tin tõ n¬i nµy tíi n¬i kh¸c b»ng çch sö dông tÝn hiÖu ®iÖn,
®iÖn tõ, quang ®iÖn th«ng qua çc thiÕt bÞ m¹ng.
ThiÕt bÞ
®Çu cuèi
TÝn hiÖu
®iÖn
ThiÕt bÞ
®Çu cuèi
TÝn hiÖu
®iÖn
Tin tøc Tin tøc
M¹ng
viÔn th«ng
H×nh 1.1 : Nguyªn lý truyÒn tin qua m¹ng viÔn th«ng

1.1.2 Çc thµnh phÇn cña m¹ng viÔn th«ng.
a. ThiÕt bÞ ®Çu cuèi.
Tin tøc cÇn truyÒn, nh- tiÕng nãi, v¨n b¶n, sè liÖu, h×nh ¶nh, ph¶i ®-îc
biÕn ®æi thµnh d¹ng tÝn hiÖu ®iÖn phï hîp ®Ó cã thÓ truyÒn qua m¹ng viÔn th«ng.
Çc biÕn ®æi ®ã ®-îc thùc hiÖn bëi thiÕt bÞ ph¸t ®Æt t¹i ®Çu ph¸t (n¬i truyÒn tin).
Sau khi truyÒn qua m¹ng, tÝn hiÖu ®-îc thu t¹i n¬i nhËn, nã ph¶i ®-îc biÕn ®æi trë
l¹i tõ d¹ng tÝn hiÖu ®iÖn thµnh d¹ng tin tøc ban ®Çu hoÆc d¹ng tin tøc kh¸c nh-ng
cã thÓ hiÓu ®-îc cho ng-êi sö dông. PhÐp biÕn ®æi nµy ®-îc thùc hiÖn bëi thiÕt bÞ
thu t¹i ®Çu cuèi nhËn tin. Nh- vËy, cã thÓ cã çc thiÕt bÞ ®Çu cña m¹ng (®Æt t¹i n¬i
ph¸t) vµ çc thiÕt bÞ cuèi cña m¹ng (®Æt t¹i n¬i thu). Tuy nhiªn, t¹i çc ®iÓm trao
®æi th«ng tin th-êng cã nhu cÇu th«ng tin hai chiÒu, nghÜa lµ võa cã kh¶ n¨ng
truyÒn th«ng tin ®i võa cã kh¶ n¨ng nhËn th«ng tin vÒ. V× vËy, t¹i çc ®iÓm nµy
th-êng sö dông lo¹i thiÕt bÞ võa thùc hiÖn ®-îc chøc n¨ng ph¸t l¹i võa thùc hiÖn
®-îc chøc n¨ng thu, hay võa lµ thiÕt bÞ ®Çu cña m¹ng võa lµ thiÕt bÞ cuèi cña
m¹ng. §Ó thèng nhÊt, çc thiÕt bÞ thùc hiÖn chøc n¨ng truyÒn th«ng tin vµo m¹ng
viÔn th«ng hoÆc thiÕt bÞ nhËn th«ng tin tõ m¹ng hoÆc lo¹i thiÕt bÞ thùc hiÖn c¶ hai
chøc n¨ng trªn ®Òu cã tªn gäi chung lµ thiÕt bÞ ®Çu cuèi viÔn th«ng. Tõ ®ã, thiÕt
bÞ ®Çu cuèi cña m¹ng viÔn th«ng cã thÓ ®-îc hiÓu ®ã lµ thiÕt bÞ giao tiÕp gi÷a
ng-êi sö dông víi m¹ng mµ nhê thiÕt bÞ nµy ng-êi sö dông cã thÓ truyÒn tin tøc
qua m¹ng tíi ng-êi sö dông kh¸c cña m¹ng vµ nhËn çc tin tøc cña çc ng-êi sö
dông kh¸c göi tíi. Nh÷ng ®iÒu trªn ®©y míi chØ ®Ò cËp tíi khÝa c¹nh biÕn ®æi tÝn
tøc; ngoµi chøc n¨ng chÝnh nµy çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi cßn tham gia vµo qu¸ tr×nh
thiÕt lËp, duy tr× vµ gi¶i to¶ tuyÕn truyÒn tin tõ nã tíi çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi kh¸c
khi tham gia çc cuéc liªn l¹c qua m¹ng. Çc chøc n¨ng lo¹i nµy bao gåm th«ng
b¸o cho m¹ng khi cã nhu cÇu gäi ®i, göi th«ng tin chän ®Þa chØ, nhËn çc tÝn hiÖu
th«ng b¸o vÒ t×nh tr¹ng cña m¹ng hoÆc t×nh tr¹ng cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi cÇn liªn
l¹c. Chóng cã tªn chung lµ b¸o hiÖu thuª bao. Mçi thiÕt bÞ ®Çu cuèi th-êng ®-îc
nèi víi m¹ng b»ng mét ®«i d©y ®-îc gäi lµ ®-êng d©y thuª bao. T-¬ng øng mçi
®-êng d©y thuª bao sÏ lµ mét m¹ch ®iÖn bªn trong mét thiÕt bÞ nµo ®ã cña m¹ng.
M¹ch ®iÖn ®ã ®-îc gäi lµ m¹ch ®iÖn giao tiÕp ®-êng d©y thuª bao SLIC
(Subscribers Line Interface Circuit). M¹ch ®iÖn nµy cho phÐp thiÕt bÞ ®Çu cuèi
cña ng-êi sö dông, qua ®«i d©y dÉn (®-êng d©y thuª bao), giao tiÕp ®-îc víi çc
thiÕt bÞ bªn trong m¹ng .

H×nh 1.2 : Chøc n¨ng çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi
Nh- vËy thiÕt bÞ ®Çu cuèi, ®«i d©y thuª bao vµ m¹ch ®iÖn giao tiÕp ®«i d©y
thuª bao trong m¹ng cho phÐp mçi ng-êi sö dông cã quan hÖ thuª bao víi m¹ng.
Ng-êi sö dông víi t- çch lµ thuª bao cña m¹ng cã thÓ thùc hiÖn çc thao t¸c
®iÒu khiÓn tiÕn tr×nh tiÕn hµnh cuéc liªn l¹c qua m¹ng vµ trao ®æi tin tøc víi çc
thuª bao kh¸c qua m¹ng.
b. Trung t©m chuyÓn m¹ch
Qui m« cña mét m¹ng cã thÓ tõ rÊt ®¬n gi¶n ®Õn cùc kú phøc t¹p. Cã thÓ
lÊy m¹ng ®iÖn tho¹i lµm vÝ dô ®iÓn h×nh. Víi b¶n chÊt øng dông tù nhiªn cña
m×nh vµ víi çc lo¹i h×nh dÞch vô ngµy cµng phong phó, m¹ng ®iÖn tho¹i mang ý
nghÜa tæng qu¸t cña m¹ng viÔn th«ng vµ lµ mét ®èi t-îng nghiªn cøu chñ yÕu
trong lÜnh vùc viÔn th«ng.
Mét m¹ng ®iÖn tho¹i ®¬n gi¶n cã thÓ chØ bao gåm çc cÆp m¸y ®iÖn tho¹i
®Êu nèi trùc tiÕp víi nhau qua mét ®«i d©y nh- h×nh 1.3
Theo ph-¬ng thøc nµy, ®Ó phôc vô liªn l¹c gi÷a mçi cÆp ®iÓm cÇn ®Æt mét
cÆp m¸y ®iÖn tho¹i vµ nèi chóng b»ng mét ®«i d©y. Nh- vËy, nÕu cã n ®iÓm cÇn
liªn l¹c chÐo hoµn toµn víi nhau th× t¹i mçi ®iÓm cÇn cã (n-1) m¸y tho¹i ®Ó nèi
tíi çc ®iÓm cßn l¹i, do ®ã tæng sè m¸y ®iÖn tho¹i ph¶i dïng lµ n(n-1) m¸y, t-¬ng
øng cÇn n(n-1)/2 ®«i d©y ®Ó nèi chóng thµnh tõng cÆp.
ThiÕt bÞ
®Çu cuèi
ThiÕt bÞ
®Çu cuèi
SLIC
SLIC
ThiÕt bÞ
®Çu cuèi
SLIC
B¸o hiÖu
Tin tøc M¹ng

H×nh 1.3 : M¹ng ®iÖn tho¹i tæ chøc theo kiÓu ®Êu nèi trùc tiÕp tõng cÆp
Ph-¬ng thøc tæ chøc m¹ng kiÓu nµy chØ cã mét -u ®iÓm duy nhÊt ®ã lµ
®¶m b¶o sù ®éc lËp gi÷a çc cuéc liªn l¹c. VÝ dô : Khi A liªn l¹c víi B th× t¹i A
dïng m¸y sè 1, ®éc lËp hoµn toµn víi m¹ng liªn l¹c gi÷a A víi çc ®iÓm cßn l¹i
hoÆc gi÷a çc ®iÓm cßn l¹i víi nhau. Tõ ®ã t¹o kh¶ n¨ng tæ chøc m¹ng rÊt linh
ho¹t, dÔ dµng thªm bít çc mèi liªn l¹c, dÔ triÓn khai thu håi .
Tuy nhiªn ph-¬ng thøc nµy cã rÊt nhiÒu nh-îc ®iÓm nh-:
- Phøc t¹p trong sö dông: ta h×nh dung trªn bµn lµm viÖc cña gi¸m ®èc cã
tíi 4, 5 m¸y ®iÖn tho¹i ®Ó liªn l¹c tíi tõng ph©n x-ëng. Khi ®ã muèn lµm viÖc
víi mét ph©n x-ëng cô thÓ th× cÇn chän ®óng m¸y ®iÖn tho¹i nèi tíi ph©n x-ëng
®ã, hoÆc cã khi tÝn hiÖu gäi tíi tõ mét ph©n x-ëng th× ph¶i nghe, ph¶i quan s¸t ®Ó
x¸c ®Þnh cuéc gäi ®ã ®ang b¸o trªn m¸y nµo. RÊt khã h×nh dung nÕu sè ®iÓm liªn
l¹c lªn tíi hµng tr¨m, hµng ngµn, thËm chÝ lªn tíi hµng triÖu thuª bao, kh«ng râ
khi ®ã ng-êi sö dông sÏ xoay së ra sao víi n–1 chiÕc m¸y ®iÖn tho¹i trªn bµn
lµm viÖc cña m×nh.
- HiÖu qu¶ sö dông thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ ®-êng d©y thÊp do mçi thiÕt bÞ ®Çu
cuèi vµ ®«i d©y t-¬ng øng chØ dïng ®Ó liªn l¹c víi mét ®èi t¸c duy nhÊt nªn
chóng rÊt Ýt ®-îc dïng ®Õn.
- Phøc t¹p vµ tèn kÐm trong më réng m¹ng. Gi¶ sö m¹ng hiÖn hµnh cã n
®iÓm cã kh¶ n¨ng nèi chÐo hoµn toµn, nÕu thªm ®iÓm thø n + 1 th× cÇn bæ xung
2n thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ n ®«i d©y ®Ó nèi gi÷a ®iÓm míi bæ xung víi n ®iÓm ban
®Çu.
Mét ph-¬ng ¸n kh¶ dÜ kh¸c lµ t¹i mçi ®iÓm cÇn liªn l¹c chØ cÇn ®Æt mét
thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ mét bé chuyÓn m¹ch ®-êng d©y riªng. Khi cÇn nèi tíi mét

  
 

 

 
A
B
C
D

®iÓm cô thÓ nµo ®ã th× ng-êi sö dông chØ viÖc dïng chuyÓn m¹ch riªng ®Ó chän
®-êng d©y nèi tíi ®iÓm ®ã nh- m« t¶ trªn h×nh 1. 4
H×nh 1.4 : Ph-¬ng ¸n dïng chuyÓn m¹ch ®-êng d©y riªng
Theo çch nµy ®· t¹o thuËn lîi cho ng-êi sö dông vµ gi¶m ®-îc sè thiÕt bÞ
®Çu cuèi. Tuy nhiªn, sè ®«i d©y nèi chÐo gi÷a çc ®iÓm vÉn kh«ng gi¶m, bªn
c¹nh ®ã, mçi khi thay ®æi sè vÞ trÝ sÏ kÐo theo tæ chøc l¹i çc ®«i d©y vµ thay ®æi
dung l-îng cña chuyÓn m¹ch riªng t¹i mçi thuª bao.
MÆc dï vËy, ph-¬ng ¸n tæ chøc m¹ng theo çch nµy còng t¹o ra ®Þnh
h-íng cho sù ra ®êi cña ph-¬ng ¸n tæ chøc m¹ng míi mµ nã ®-îc sö dông cho tíi
ngµy nay, ®ã lµ, tËp trung toµn bé çc chuyÓn m¹ch riªng ®ã vµo mét thiÕt bÞ
dïng chung gäi lµ trung t©m chuyÓn m¹ch hay cßn gäi lµ tæng ®µi. Khi ®ã t¹i mçi
vÞ trÝ ng-êi sö dông sÏ chØ cßn l¹i mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi. ThiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy
®-îc nèi víi tæng ®µi chØ b»ng mét ®«i d©y gäi lµ ®-êng d©y thuª bao. Çc bé
chuyÓn m¹ch riªng mµ tr-íc ®©y ®Æt t¹i tõng vÞ trÝ ng-êi sö dông th× nay ®-îc tËp
trung c¶ vµo trong tæng ®µi. Chøc n¨ng cña tæng ®µi lµ t¹o ra tuyÕn nèi gi÷a çc
®-êng d©y cña hai thuª bao khi chóng cÇn liªn l¹c víi nhau. NghÜa lµ, khi thuª
bao A cÇn liªn l¹c víi thuª bao B th× tæng ®µi sÏ sö dông thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch
bªn trong nã ®Ó nèi m¹ch ®iÖn ®-êng d©y thuª bao A ®Õn m¹ch ®iÖn ®-êng d©y

 


A
B C
D
E

thuª bao B, duy tr× tuyÕn nèi ®ã khi hai thuª bao ®ã liªn l¹c (trao ®æi th«ng tin)
víi nhau, gi¶i phãng tuyÕn nèi ®ã khi çc thuª bao nµy kÕt thóc cuéc liªn l¹c.
Nh- vËy, chøc n¨ng chÝnh cña çc trung t©m chuyÓn m¹ch (tæng ®µi) lµ t¹o tuyÕn
truyÒn th«ng tin tõ thuª bao nµy tíi thuª bao kh¸c khi chóng cÇn liªn l¹c víi
nhau. §Ó thùc hiÖn ®-îc chøc n¨ng nµy cÇn trang bÞ çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch phï
hîp trong tæng ®µi vµ ph¶i cã kh¶ n¨ng trao ®æi th«ng tin ®iÒu khiÓn gi÷a çc
thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch cña tæng ®µi. §Õn ®©y ta cã
thÓ h×nh dung r»ng, tæng ®µi lµ thiÕt bÞ dïng chung cho çc thuª bao, çc thiÕt bÞ
®Çu cuèi cña çc thuª bao ®-îc nèi tíi tæng ®µi b»ng çc ®-êng d©y thuª bao; bªn
trong tæng ®µi sÏ cã çc m¹ch ®iÖn giao tiÕp ®-êng d©y thuª bao t-¬ng øng víi
tõng ®-êng d©y thuª bao; thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch dïng ®Ó kÕt nèi çc ®-êng d©y
thuª bao, vµ cã phÇn ®iÒu khiÓn ®Ó ®iÒu khiÓn çc kÕt nèi ®ã.
Trung t©m chuyÓn m¹ch (tæng ®µi) lµ thiÕt bÞ m¹ng dïng ®Ó t¹o ra tuyÕn
th«ng tin gi÷a çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi cña cïng tæng ®µi víi nhau (cuéc gäi néi h¹t),
hoÆc gi÷a thiÕt bÞ ®Çu cuèi cña tæng ®µi nµy víi thiÕt bÞ ®Çu cuèi cña tæng ®µi
kh¸c qua ®-êng trung kÕ (cuéc gäi liªn tæng ®µi, cuéc gäi ®-êng dµi), hoÆc gi÷a
çc trung kÕ víi nhau (cuéc gäi qu¸ giang).
H×nh 1. 5 : Ph-¬ng thøc liªn l¹c qua tæng ®µi


SLIC
SLIC
SLIC
SLIC 
 SLIC
SLIC SLIC 
ThiÕT BÞ
chuyÓn m¹ch
®iÒu khiÓn
chuyÓn m¹ch
Tæng ®µi
§-êng d©y
thuª bao
TIC
§-êng d©y
trung kÕ

Çc nhãm chøc n¨ng cña Trung t©m chuyÓn m¹ch bao gåm:
- Nhãm chøc n¨ng chuyÓn m¹ch : T¹o tuyÕn nèi, duy tr×, gi¶i phãng tuyÕn
nèi ®èi víi tõng cuéc gäi.
- Nhãm chøc n¨ng b¸o hiÖu : Cung cÊp vµ xö lý çc b¸o hiÖu thuª bao vµ
b¸o hiÖu trung kÕ ®Ó phôc vô chøc n¨ng chuyÓn m¹ch.
Ngoµi ra çc trung t©m chuyÓn m¹ch cßn thùc hiÖn çc nhãm chøc n¨ng
m¹ng quan träng kh¸c nh- tæ chøc, qu¶n lý m¹ng (vai trß node m¹ng, qu¶n lý
tr¹ng th¸i cña çc ®Çu cuèi vµ tuyÕn truyÒn dÉn), cung cÊp giao tiÕp vµ çc dÞch
vô thuª bao, phèi hîp truyÒn dÉn( tæ chøc ng©n hµng kªnh, d¹ng, møc tÝn hiÖu...)
biÕn ®æi vµ tæ chøc th«ng tin bªn trong trung t©m chuyÓn m¹ch...
Trong tæ chøc m¹ng th× çc trung t©m chuyÓn m¹ch lµ çc node m¹ng, cã
thÓ dïng ®Ó phôc vô kÕt nèi gi÷a çc thuª bao víi nhau (chuyÓn m¹ch néi h¹t)
hoÆc gi÷a node nµy víi node kh¸c (chuyÓn m¹ch kÕt nèi, chuyÓn tiÕp, ®-êng dµi,
trung t©m cöa quèc tÕ).
c. Çc tuyÕn truyÒn dÉn
Ph¹m vi phôc vô cña mét tæng ®µi th-êng bÞ giíi h¹n vÒ dung l-îng vµ vÒ
ph©n bè ®Þa lý. Th«ng th-êng, d©n c- tËp trung thµnh çc khu vùc. Do ®ã t¹i
trung t©m cña tõng vïng d©n c- ng-êi ta ®Æt mét tæng ®µi cã dung l-îng phï hîp
®Ó phôc vô nhu cÇu liªn l¹c cña d©n c- trong vïng. Gi÷a çc tæng ®µi nµy cã thÓ
cã çc ®-êng trung kÕ trùc tiÕp, çc tuyÕn truyÒn dÉn tíi çc tæng ®µi cña çc
vïng l©n cËn ®Ó phôc vô çc cuéc l¹c gi÷a thuª bao cña tæng ®µi nµy víi thuª bao
cña tæng ®µi kh¸c. Nh×n chung, çc tuyÕn truyÒn dÉn th-êng ®-îc l¾p ®Æt gi÷a
çc tæng ®µi mµ l-u l-îng th«ng tin cÇn trao ®æi lín hoÆc gi÷a çc trung t©m
th«ng tin. §ã lµ çc tuyÕn th«ng tin nhiÒu kªnh, trªn ®ã cã sö dông kü thuËt ghÐp
kªnh vµ çc gi¶i ph¸p kü thuËt cho viÖc truyÒn tÝn hiÖu ®i xa. Nhê viÖc ¸p dông
çc kü thuËt ®ã mµ cã thÓ tæ chøc m¹ng viÔn th«ng toµn cÇu.
Trong thµnh phÇn m¹ng viÔn th«ng çc tuyÕn truyÒn dÉn nèi çc trung t©m
chuyÓn m¹ch víi nhau, cho phÐp çc cuéc gäi cã thÓ tiÕn hµnh qua nhiÒu node
m¹ng. V× vËy, chøc n¨ng chÝnh cña chóng lµ t¹o ra liªn kÕt m¹ng gi÷a çc trung
t©m chuyÓn m¹ch. M¹ng viÔn th«ng th-êng ®-îc tæ chøc theo kiÓu ph©n cÊp,
ph©n vïng. TÝn hiÖu qua çc thiÕt bÞ truyÒn dÉn ®-îc biÕn ®æi, ®-îc tæ chøc ghÐp
t¸ch kªnh, ®-îc t¸i t¹o vµ khuÕch ®¹i bï n¨ng l-îng sau tõng chÆng ®Ó truyÒn
®-îc ®i xa, vµ nhê ®ã cã thÓ tæ chøc m¹ng lín (m¹ng toµn cÇu).

1.1.3 Tæ chøc m¹ng viÔn th«ng
a. M¹ng hîp nèi
Nh- ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn , mçi tæng ®µi côc bé phôc vô çc thuª bao
trong mét vïng. Çc vïng nµy kh«ng cã ranh giíi râ rµng, chóng cã thÓ ®an xen
nhau. Gi÷a çc tæng ®µi côc bé cã thÓ lµ çc trung kÕ trùc tiÕp hoÆc çc tuyÕn
truyÒn dÉn. Tuy nhiªn, nÕu sö dông çc trung kÕ vµ çc tuyÕn truyÒn dÉn trùc tiÕp
®Ó t¹o ra m¹ng nèi chÐo gi÷a çc tæng ®µi côc bé th× cÊu tróc m¹ng sÏ rÊt phøc
t¹p. Còng t-¬ng tù nh- viÖc dïng ®µi néi h¹t ®Ó gi¶m çc ®-êng d©y trùc tiÕp
gi÷a çc thuª bao, ë ®©y còng cã thÓ dïng tæng ®µi kÕt nèi trung gian gi÷a çc
tæng ®µi néi h¹t ®Ó gi¶m çc trung kÕ vµ çc tuyÕn truyÒn dÉn trùc tiÕp. Nh- vËy
çc trung kÕ trùc tiÕp vµ çc tuyÕn truyÒn dÉn trùc tiÕp chØ ®-îc ®Æt gi÷a çc tæng
®µi néi h¹t gÇn kÒ nhau vµ chØ phôc vô phÇn nµo l-u l-îng th«ng tin gi÷a chóng,
phÇn cßn l¹i chñ yÕu ®-îc phôc vô qua tæng ®µi hîp nèi trung gian nh- h×nh 1.6.
H×nh 1. 6 : Tæ chøc m¹ng kiÓu hîp nèi

§-êng d©y
thuª bao


§-êng d©y
thuª bao

Tæng ®µi
hîp nèi
Tæng ®µi
hîp nèi
Tæng ®µi
hîp nèi
§-êng d©y
thuª bao

§-êng d©y
thuª bao


§-êng d©y
thuª bao

Vïng 1
Vïng 2
Vïng 3
Ghi chó
Tæng ®µi néi h¹t
Trung kÕ trùc tiÕp
Trung kÕ hîp nèi
TuyÕn truyÒn dÉn

Trong ph-¬ng ph¸p tæ chøc m¹ng kiÓu nµy çc tæng ®µi hîp nèi ®ãng vai
trß nh- tæng ®µi cña çc tæng ®µi, chóng thùc hiÖn chøc n¨ng kÕt nèi gi÷a çc
tæng ®µi trong tõng vïng víi nhau vµ gi÷a vïng nµy víi vïng kh¸c, tõ ®ã cho
phÐp gi¶m çc trung kÕ trùc tiÕp, më réng ph¹m vi dÞch vô cho çc thuª bao vµ
t¹o ®iÒu kiÖn tæ chøc m¹ng linh ho¹t h¬n.
b.M¹ng ph©n cÊp
Khi x©y dùng m¹ng quèc gia cÇn ho¹ch ®Þnh çc cÊp chuyÓn m¹ch. NÕu
m¹ng kh«ng ®-îc ph©n cÊp th× viÖc phôc vô çc cuéc gäi ®-êng dµi sÏ gÆp khã
kh¨n do tuyÕn ®-êng dµi kh«ng ®-îc ho¹ch ®Þnh tr-íc, cuéc nèi sÏ ph¶i qua
nhiÒu tæng ®µi, thêi gian thiÕt lËp l©u, gi¸ thµnh cao, sö dông çc thiÕt bÞ kÐm
hiÖu qu¶, chÊt l-îng phôc vô thÊp... M¹ng ph©n cÊp cho phÐp kh¾c phôc ®-îc çc
nh-îc ®iÓm ®Ò cËp trªn ®©y lµm cho çc cuéc gäi ®-êng dµi ®-îc tiÕn hµnh
nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ chÊt l-îng cao. ViÖc ph©n cÊp ®i ®«i víi viÖc ho¹ch
®Þnh chiÕn l-îc ®Þnh tuyÕn cho çc lo¹i cuéc gäi gi÷a hai thuª bao bÊt kú. Çc
cuéc gäi ®-êng dµi ®-îc ®Þnh tuyÕn theo çc tiªu chuÈn tèi -u. M« h×nh m¹ng
ph©n cÊp ®-îc m« t¶ trªn h×nh 1.7. Nh×n chung viÖc xö lý ®Þnh tuyÕn ®-îc thùc
hiÖn trªn c¬ së ph©n tÝch h-íng cuéc gäi vµ tr¹ng th¸i cña çc ®-êng liªn kÕt gi÷a
çc trung t©m chuyÓn m¹ch. Khi ph¸t sinh mét cuéc gäi th× h-íng trùc tiÕp sÏ
®-îc chän tr-íc tiªn. NÕu h-íng trùc tiÕp kh«ng cã kh¶ n¨ng phôc vô th× cuéc
gäi sÏ ®-îc tiÕn hµnh trªn mét trong çc h-íng thay thÕ qua trung t©m chuyÓn
m¹ch cÊp cao h¬n.
Trung t©m quèc tÕ
Trung t©m liªn tØnh
Trung t©m vïng
Tæng ®µi néi h¹t
H-íng
trùc tiÕp
H-íng
thay thÕ
H×nh 1.7 : M« h×nh tæ chøc m¹ng kiÓu ph©n cÊp

1.1.4 Çc thµnh phÇn thiÕt yÕu kh¸c cña m¹ng viÔn th«ng.
a. HÖ thèng b¸o hiÖu
§Ó çc thµnh phÇn chÝnh trong m¹ng viÔn th«ng nh- çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi,
çc trung t©m chuyÓn m¹ch, çc tuyÕn truyÒn dÉn ho¹t ®éng phèi hîp nhÞp nhµng
víi nhau th× gi÷a chóng cÇn cã nh÷ng th«ng tin ®iÒu khiÓn. Çc th«ng tin ®iÒu
khiÓn dïng ®Ó trao ®æi gi÷a çc thµnh phÇn chÝnh trong m¹ng phôc vô cho çc
qu¸ tr×nh thiÕt lËp, duy tr×, gi¶i to¶ cuéc gäi ®-îc gäi chung lµ b¸o hiÖu.
§Ó hiÓu ®-îc vai trß cña b¸o hiÖu ta xem xÐt qu¸ tr×nh thùc hiÖn cuéc gäi
gi÷a mét thuª bao cña tæng ®µi A víi mét thuª bao cña tæng ®µi B. H×nh1.8 thÓ
hiÖn nh÷ng tÝn hiÖu b¸o hiÖu ®-îc trao ®æi gi÷a çc thuª bao víi çc tæng ®µi vµ
gi÷a çc tæng ®µi víi nhau trong çc qu¸ tr×nh thiÕt lËp, duy tr× vµ gi¶i phãng kÕt
nèi.
H×nh 1. 8 : Qu¸ tr×nh tiÕn hµnh cuéc gäi qua tæng ®µi
Qu¸ tr×nh thùc hiÖn mét cuéc gäi trªn thùc tÕ cã thÓ x¶y ra nhiÒu kh¶ n¨ng
kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®ã lµ cuéc gäi néi h¹t hay ®-êng dµi, cuéc gäi ®-îc thùc
hiÖn trän vÑn hay bÞ kÕt thóc gi÷a chõng, nguyªn nh©n cuéc gäi kh«ng thµnh
c«ng, mµ tõ ®ã sÏ cã çc lo¹i tÝn hiÖu b¸o hiÖu kh¸c nhau ®-îc trao ®æi gi÷a çc

Tæng ®µi
A 
Tæng ®µi
B
§-êng d©y
thuª bao
§-êng d©y
thuª bao
Trung kÕ
NhÊc tæ hîp
TÝn hiÖu "Mêi chän sè"
Chän çc ch÷ sè ®Þa chØ
Yªu cÇu chiÕm trung kÕ
ChÊp nhËn chiÕm
Yªu cÇu göi çc th«ng tin ®Þa chØ
Çc ch÷ sè ®Þa chØ
TÝn hiÖu chu«ng
TÝn hiÖu "Håi ©m chu«ng"
Tr¶ lêi TÝn hiÖu nhÊc tæ hîp
Trao ®æi th«ng tin
KÕt thóc cuéc gäi Yªu cÇu gi¶i to¶ cuéc gäi
ChÊp nhËn gi¶i to¶ KÕt thóc
B¸o hiÖu ®-êng d©y
thuª bao bÞ gäi
B¸o hiÖu liªn tæng ®µi
B¸o hiÖu ®-êng d©y
thuª bao gäi

thµnh phÇn trong m¹ng . Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu cã thÓ chia thµnh b¸o hiÖu thuª
bao (bao gåm b¸o hiÖu ®-êng thuª bao gäi, b¸o hiÖu ®-êng thuª bao bÞ gäi) vµ
b¸o hiÖu trung kÕ (hay b¸o hiÖu liªn tæng ®µi) tuú thuéc vµo tõng tÝn hiÖu b¸o
hiÖu ®ã ®-îc sö dông trªn cung ®o¹n nµo cña m¹ng. VÒ çc ®¬n vÞ tÝn hiÖu b¸o
hiÖu cô thÓ vµ ý nghÜa cña chóng sÏ ®-îc ®Ò cËp trong ch-¬ng riªng cña tµi liÖu
nµy.
b. HÖ thèng qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ b¶o d-ìng
Çc thÕ hÖ tæng ®µi c¬ ®iÖn tr-íc ®©y còng ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh c¬ së
qu¶n lý vµ b¶o d-ìng, tuy nhiªn chØ tËp trung vµo c«ng viÖc tÝnh c-íc ®¬n gi¶n vµ
c¶nh b¸o lçi th« s¬. Çc thÕ hÖ tæng ®µi hiÖn ®¹i ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh ghi
s½n (SPC- Stored Program Control) cho phÐp l-u tr÷ ch-¬ng tr×nh ®iÒu hµnh ho¹t
®éng cña tæng ®µi, c¬ së d÷ liÖu thuª bao vµ d÷ liÖu trung kÕ, çc ch-¬ng tr×nh
qu¶n lý m¹ng vµ chän tuyÕn tèi -u, çc ch-¬ng tr×nh chuÈn ®o¸n háng hãc cho
phÐp qu¶n lý tËp trung çc tæng ®µi trong ph¹m vi nµo ®ã vµ thùc hiÖn çc quy
tr×nh b¶o hµnh, b¶o d-ìng tõ xa.
c. §ång bé m¹ng
Çc trung t©m chuyÓn m¹ch hiÖn nay hÇu hÕt lµ çc tæng ®µi chuyÓn m¹ch
sè, do ®ã yªu cÇu sù ®ång bé chÆt chÏ gi÷a çc tæng ®µi. §ång bé cã ý nghÜa hÕt
søc quan träng, mang tÝnh sèng cßn cña m¹ng sè ho¸, nã ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn
chÊt l-îng phôc vô QoS cña hÖ thèng. Ngµy cµng nhiÒu lo¹i h×nh th«ng tin ®-îc
kÕt hîp víi nhau ®-îc phôc vô qua m¹ng viÔn th«ng, cã nh÷ng lo¹i h×nh th«ng tin
rÊt nh¹y c¶m víi hiÖn t-îng tr-ît vµ lÆp, vÝ dô nh- th«ng tin sè liÖu, v× vËy sai sãt
nhá trong ®ång bé sÏ dÉn tíi tr-ît vµ lÆp th«ng tin, ¶nh h-ëng tíi chÊt l-îng phôc
vô vµ cã thÓ g©y gi¸n ®o¹n liªn l¹c bëi vËy cÇn ¸p dông çc gi¶i ph¸p kü thuËt ®Ó
®¶m b¶o ®ång bé m¹ng th«ng tin sè. Chi tiÕt vÒ vÊn ®Ò nµy sÏ ®-îc ®Ò cËp çc
ch-¬ng sau.

1.2 ChuyÓn m¹ch kªnh, chuyÓn m¹ch tin, chuyÓn m¹ch
gãi.
1.2.1 Kh¸i niÖm vÒ chuyÓn m¹ch kªnh (Circuit Switching).
ChuyÓn m¹ch kªnh ®-îc hiÓu lµ mét ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch mµ khi
phôc vô mçi cuéc gäi gi÷a mét cÆp thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµo ®ã th× kªnh truyÒn gi÷a
çc m¹ch ®iÖn giao tiÕp cña hai thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®ã ®-îc thiÕt lËp vµ dµnh riªng
cho viÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a hai thuª bao nµy. Çc cuéc gäi ®ång thêi gi÷a çc
cÆp thuª bao kh¸c nhau ®-îc tiÕn hµnh trªn çc kªnh truyÒn kh¸c nhau, ®éc lËp
nhau.
Kªnh truyÒn nµy cã thÓ ®-îc hiÓu lµ tËp hîp çc ®o¹n m¹ch do çc thiÕt bÞ
chuyÓn m¹ch vµ çc kªnh ®-îc ph©n phèi trªn çc tuyÕn truyÒn dÉn t¹o ra mét
tuyÕn truyÒn tÝn hiÖu nèi tiÕp nhau tõ m¹ch ®iÖn cña thuª bao chñ gäi tíi m¹ch
®iÖn cña thuª bao bÞ gäi.
§Æc ®iÓm cña chuyÓn m¹ch kªnh lµ :
- ThiÕt lËp kªnh truyÒn råi míi truyÒn th«ng tin trªn kªnh ®· ®-îc thiÕt lËp.
- HÖ thèng chuyÓn m¹ch kh«ng kiÓm so¸t th«ng tin trªn kªnh ®· thiÕt lËp.
- Th«ng tin kh«ng bÞ trÔ hoÆc bÞ trÔ kh«ng ®¸ng kÓ vµ kh«ng g©y ra rung pha
(TrÔ ®Òu cho mäi thµnh phÇn tÝn hiÖu cña mçi cuéc gäi) do ®ã phï hîp víi
dÞch vô thêi gian thùc.
M« h×nh cña ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch kªnh ®-îc chØ ra trªn h×nh 1.9
H×nh 1.9 : M« h×nh chuyÓn m¹ch kªnh
Çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch kªnh cã thÓ lµ çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian
(S-Switch) truyÒn tÝn hiÖu liªn tôc, çc bé chuyÓn m¹ch thêi gian (T-Switch) cho




TS1 TS2 TS4TS5 TS1 TS2 TS4 TS5
S-Switch S-Switch
T-Switch T-Switch

tÝn hiÖu pam hoÆc lµ çc bé chuyÓn m¹ch sè cho tÝn hiÖu PCM hay chØ ®¬n gi¶n
lµ çc bé nèi d©y.
1.2.2 Kh¸i niÖm vÒ chuyÓn m¹ch b¶n tin (Message Switching).
Trong thùc tÕ kh«ng cã m¹ng chuyÓn m¹ch chuyªn dông cho chuyÓn
m¹ch b¶n tin nh-ng chóng ta vÉn th-êng nhËn ®-îc çc th«ng tin d-íi d¹ng b¶n
tin. Cã thÓ h×nh dung nguyªn lý chuyÓn m¹ch b¶n tin nh- sau: Tin tøc cÇn truyÒn
lµ b¶n tin sÏ ®-îc göi ®Õn node gèc kÌm theo ®Þa chØ nguån vµ ®Þa chØ ®Ých. Node
gèc l-u b¶n tin trong bé nhí cña nã, lËp kÕ ho¹ch chän tuyÕn tíi ®Ých vµ göi yªu
cÇu tíi node kÕ tiÕp theo kÕ ho¹ch chän tuyÕn, khi node kÕ tiÕp s½n sµng tiÕp
nhËn b¶n tin th× hai node tiÕn hµnh trao ®æi b¶n tin cho nhau, cø nh- vËy b¶n tin
sÏ ®-îc truyÒn tíi ®Ých. Còng cã thÓ truyÒn b¶n tin theo çc thuËt truyÒn kh¸c
nhau, miÔn sao b¶n tin tíi ®-îc ®Ých.
H×nh 1.10 : M« h×nh m¹ng chuyÓn m¹ch b¶n tin
§Æc ®iÓm cña ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch b¶n tin:
- B¶n tin cã kÝch kh«ng x¸c ®Þnh v× vËy ph¶i cã bé nhí ®ñ lín t¹i çc node
®Ó tiÕp nhËn vµ l-u tr÷ b¶n tin.
- Thêi gian truyÒn t¶i tin lín, dÔ g©y t¾c nghÏn.
- TrÔ b¶n tin trong çc node vµ trong m¹ng kh«ng x¸c ®Þnh.
- ¸p dông çc biÖn ph¸p ph¸t hiÖn vµ söa lçi.
1.2.3 Kh¸i niÖm vµ chuyÓn m¹ch gãi.
B¶n tin ®-îc chia thµnh çc gãi vµ ®-îc truyÒn cïng çc tiÕp ®Çu vµ tiÕp
a
b
c
d
e
f
g
h
i
dte
dte

cuèi cña gãi, çc tiÕp ®Çu vµ tiÕp cuèi ®ã lµ çc tr-êng ®iÒu khiÓn ®Ó h-íng dÉn
çc node cña m¹ng ®-a çc gãi tíi ®Ých, kiÓm so¸t lçi vµ ®iÒu khiÓn l-u l-îng.
Mét b¶n tin cã thÓ gåm nhiÒu gãi, chóng cã thÓ ®-îc truyÒn tíi ®Ých theo ph-¬ng
thøc h-íng liªn kÕt (Connection-oriented) hoÆc theo ph-¬ng thøc phi kÕt nèi
(Connectionless). Nh- thÕ çc gãi cña mét b¶n tin cã thÓ ®-îc truyÒn theo cïng
mét tuyÕn qua çc nót m¹ng hoÆc còng cã thÓ ®-îc truyÒn trªn çc tuyÕn kh¸c
nhau. Thªm vµo ®ã, trong qu¸ tr×nh truyÒn çc gãi cã thÓ cã lçi, mét vµi gãi ph¶i
truyÒn l¹i vµ do ®ã çc gãi cã thÓ ®Õn ®Ých kh«ng theo thø tù, çc thiÕt bÞ m¹ng vµ
thiÕt bÞ ®Çu cuèi ph¶i cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ s¾p xÕp l¹i çc gãi ®Ó kh«i phôc
l¹i b¶n tin t¹i ®Çu cuèi thu.
§Æc ®iÓm cña ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch gãi:
- Gi¶m ®-îc trÔ t¹i çc node vµ trong m¹ng
- Xö lý lçi vµ söa lçi hoÆc truyÒn l¹i gãi nhanh h¬n so víi chuyÓn m¹ch
b¶n tin do ®ã gi¶m ®-îc l-îng th«ng tin cÇn truyÒn l¹i, gi¶m t¾c nghÏn
vµ t¨ng tèc ®é truyÒn tin còng nh- kh¶ n¨ng phôc vô cña m¹ng.
- Cã thÓ ®Þnh tuyÕn cho tõng gãi hoÆc cho tÊt c¶ çc gãi cña cuéc gäi
theo çc thñ tôc kh¸c nhau.
H×nh 1.11 M« h×nh nguyªn lý chuyÓn m¹ch gãi
1.2.4 Kh¸i niÖm vÒ c«ng nghÖ atm (C«ng nghÖ chuyÓn giao kh«ng
®ång bé–asynchronous Transfer Mode)
atm lµ c«ng nghÖ bao gåm c¶ khÝa c¹nh truyÒn dÉn vµ khÝa c¹nh chuyÓn
m¹ch, ®©y còng lµ d¹ng chuyÓn m¹ch gãi ®Æc biÖt. VÒ khÝa c¹nh truyÒn dÉn cã
a
b
c
d
e
f
g
h
i
dte
dte

thÓ coi atm nh- mét ph-¬ng thøc ghÐp kªnh kh«ng ®ång bé (cßn gäi lµ ghÐp
kªnh thèng kª), nghÜa lµ ®-êng truyÒn ®-îc ph©n chia mét çch linh ho¹t cho çc
tÕ bµo tõ çc nguån tin kh¸c nhau, kh«ng cÇn tu©n theo mét trËt tù nghiªm ngÆt.
Çc tÕ bµo gièng nh- çc gãi tin ®Æc biÖt cã kÝch th-íc cè ®Þnh (53byte) ®Ó ®¹t
®-îc hiÖu qu¶ truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch cao, gi¶m trÔ trong m¹ng vµ tr¸nh t¾c
nghÏn. Çc tr-êng thñ tôc trong mçi tÕ bµo ®-îc tèi thiÓu ho¸, ®¬n gi¶n thao t¸c
xö lý tÕ bµo t¹i çc node m¹ng, nh- thÕ sÏ t¨ng ®-îc tèc ®é chuyÓn m¹ch ®¸p øng
®-îc çc dÞch vô tèc ®é cao. VÒ chuyÓn m¹ch ¸p dông ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch
®Þa chØ thÓ hiÖn trong nhËn d¹ng kªnh ¶o (VCI) vµ nhËn d¹ng ®-êng ¶o (VPI) tõ
®ã ®¬n gi¶n ho¸ chøc n¨ng chuyÓn m¹ch, n©ng cao kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch, kÕt
hîp b¸o hiÖu kªnh chung t¹o kh¶ n¨ng sö dông VCI, VPI linh ®éng, dÔ dµng tæ
chøc m¹ng toµn cÇu.
a. ChÕ ®é truyÒn ®ång bé vµ chÕ ®é truyÒn kh«ng ®ång bé
Trªn h×nh 1.12a minh ho¹ nguyªn lý ghÐp kªnh thêi gian ®ång bé
(Synchronous Time Division Multiplexing) hay cßn gäi lµ ph-¬ng thøc truyÒn
®ång bé (Synchronous Transfer Mode). Çc kªnh ®-îc tæ chøc thµnh khung vµ
®-îc s¾p xÕp theo thø tù mét çch chÆt chÏ. ViÖc x¸c ®Þnh th«ng tin cña tõng
kªnh ®Ó phôc vô cho viÖc ph©n phèi chóng còng nh- thùc hiÖn çc thao t¸c
chuyÓn m¹ch ph¶i b¾t ®Çu b»ng viÖc x¸c ®Þnh ®ång bé ®a khung, ®ång bé khung
(Frame). MÊt hoÆc thu sai ®ång bé khung còng lµm mÊt th«ng tin cña çc kªnh.
Do b¨ng th«ng ®-îc ph©n phèi ®Òu cho çc kªnh nªn nh÷ng kªnh kh«ng cã th«ng
tin ®Ó truyÒn còng chiÕm khe thêi gian dµnh cho nã vµ çc kªnh kh¸c cã nhu cÇu
truyÒn tin kh«ng thÓ tËn dông ®-îc. ¦u ®iÓm c¬ b¶n cña ph-¬ng thøc nµy lµ tèc
®é truyÒn æn ®Þnh do vËy rÊt phï hîp víi çc dÞch vô cã tèc ®é bÝt cè ®Þnh vµ çc
dÞch vô yªu cÇu trÔ kh«ng ®æi cho çc dÞch vô nh¹y c¶m víi thêi gian thùc nh-
Framin
g
Framing Channel
1
Channel
2
… Channel
n
Framin
g
Framing Channel
1
Channel
2
… Channel
n
Framin
g
Framing Channel
1
Channel
2
… Channel
n
Framin
g
Framing Channel
1
Time Slot
Periodic Frame
H Channel
1
H Channel
1
H Unused
Channel
H Channel
5
H Channel
3
H Channel
7
H Channel
1
H Channel
5
H Channel
5
H Channel
4
H Channel
7
Occupied
Time Slot
Idle
Time Slot
a. ChÕ ®é truyÒn ®ång bé STM
b. ChÕ ®é truyÒn kh«ng ®ång bé ATM
H×nh1.12 Minh ho¹ çc chÕ ®é ghÐp kªnh ®ång bé vµ kh«ng ®ång bé

tÝn hiÖu tho¹i hoÆc h×nh ¶nh.
Trªn h×nh 1.12b minh ho¹ nguyªn lý ghÐp kªnh thêi gian kh«ng ®ång bé
ATDM (Asynchronous Time Division Multiplexing) hay cßn gäi lµ ph-¬ng thøc
chuyÓn giao kh«ng ®ång bé ATM(Asynchronous Transfer Mode). B¨ng th«ng
®-îc ph©n ph¸t cho çc kªnh theo nhu cÇu (ghÐp kªnh thèng kª - Statistical
Multiplexing) vµ kh«ng cÇn tu©n theo mét thø tù chÆt chÏ nh- trong ph-¬ng thøc
truyÒn ®ång bé. Th«ng tin cña tõng kªnh ®-îc truyÒn cïng víi phÇn tiÕp ®Çu H
(Header-Overhead) cña nã t¹o thµnh çc gãi. PhÇn Header chøa çc th«ng tin
®iÒu khiÓn gióp cho çc thiÕt bÞ m¹ng x¸c ®Þnh ®-îc th«ng tin cña tõng kªnh ®Ó
thùc hiÖn çc thao t¸c ®Þnh tuyÕn, chuyÓn m¹ch vµ s¾p xÕp l¹i b¶n tin. Nhê cã
phÇn Header nªn viÖc ghÐp vµ t¸ch kªnh ®-îc tiÕn hµnh rÊt thuËn tiÖn, b¨ng
th«ng ®-îc ph©n phèi mét çch linh ho¹t cho çc kªnh. Còng nhê phÇn Header
mµ cã thÓ ¸p dông c¬ cÊu chuyÓn m¹ch t-¬ng ®èi ®¬n gi¶n, ®ã lµ nguyªn lý
chuyÓn m¹ch ®Þa chØ (Address Switching) hay cßn gäi lµ chuyÓn m¹ch nh·n
(Label Switching) mµ chóng ta sÏ ®iÓm qua d-íi ®©y.
Int@ Out@ Port
a m 1
b n *
Int@ Out@ Port
c o 2
Port1
Port1
b
a
c
Int@ Out@ Port
M a 1
n b 2
Int@ Out@ Port
o e 2
Port1
Port1
m n
o
Int@ Out@ Port
d p 2
e 0 1
Int@ Out@ Port
c o 2
Port1
Port1
e d
c
Int@ Out@ Port
o c 2
n b 1
n b 2
Int@ Out@ Port
o c 2
p d 1
Port1
Port1
n
o
p
o
a
b e
b
c
c
d b
H×nh 1.13 Nguyªn lý chuyÓn m¹ch ®Þa chØ

b. ChuyÓn m¹ch ®Þa chØ (Address Switching)
Trªn h×nh 1.13 minh ho¹ nguyªn lý chuyÓn m¹ch ®Þa chØ. Mçi bé chuyÓn
m¹ch cã 2 ®Çu vµo vµ 2 cæng ra. Trªn mçi ®Çu vµo cã mét b¶ng ®Þnh tuyÕn dïng
®Ó ®Þnh tuyÕn cho çc gãi d÷ liÖu. Mçi gãi d÷ liÖu ®-îc g¸n mét nh·n ®Þnh tuyÕn
(nh- çc chØ sè nhËn d¹ng trong header). Nh·n ®ã sÏ ®-îc so s¸nh víi çc nh·n
cña cét In@. Bé chuyÓn m¹ch sÏ chuyÓn ®æi nh·n ®ã thµnh nh·n ®Çu ra t-¬ng
øng nh- trong cét Out@ vµ ®-îc chuyÓn ra cæng ®Çu ra ®Þnh tr-íc bëi cét Port.
Nh- vËy çc gãi sÏ lÇn l-ît qua çc bé chuyÓn m¹ch ®Ó ®i tõ mét ®Çu vµo nµo ®ã
tíi ®Çu ra cña Node chuyÓn m¹ch. Çc b¶ng ®Þnh tuyÕn sÏ thay ®æi mçi khi b¾t
®Çu hoÆc kÕt thóc mét cuéc liªn l¹c nµo ®ã d-íi sù hç trî cña hÖ thèng b¸o hiÖu.
Nh- thÕ thao t¸c cña bé chuyÓn m¹ch bao gåm xö lý nh·n ®Çu vµo, phiªn dÞch
thµnh nh·n ®Çu ra vµ h-íng gãi tíi cæng ra cÇn thiÕt. VÝ dô gãi ®Çu vµo cã nh·n
A sÏ ®-îc chuyÓn thµnh nh·n M vµ chuyÓn ra cæng vËt lý Port1. T¹i mçi cæng ra
vËt lý cã bé nhí ®Öm ®Ó t¹m thêi l-u tr÷ çc gãi khi cã nhiÒu gãi cïng ®-îc ®Þnh
h-íng ®Õn mét cæng ra vËt lý. Bé nhí ®Öm nµy lµm viÖc theo nguyªn lý FIFO
(Vµo tr-íc, ra tr-íc - First In First Out).
1.2.5 lÜnh vùc øng dông cña çc ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch
Çc th«ng tin cã nguån gèc kh¸c nhau th-êng ®-îc thÓ hiÖn b»ng çc
d¹ng tÝn hiÖu kh¸c nhau. VÝ dô th«ng tin tho¹i hoÆc truyÒn h×nh th-êng lµ dßng
th«ng tin liªn tôc ®-îc thÓ hiÖn b»ng chuçi tÝn hiÖu sè tèc ®é bit kh«ng ®æi
(CBR-Constant Bit Rate), trong khi th«ng tin m¸y tÝnh, sè liÖu… l¹i th-êng mang
tÝnh gi¸n ®o¹n vµ d-íi d¹ng tÝn hiÖu sè cã tèc ®é bÝt thay ®æi (VBR-Variable Bit
Rate) vµ v× thÕ mçi lo¹i th«ng tin thÝch øng víi mét c«ng nghÖ truyÒn dÉn vµ
chuyÓn m¹ch. Nh÷ng th«ng tin cã tèc ®é bit kh«ng ®æi vµ nh¹y c¶m víi trÔ
th-êng chän h×nh thøc truyÒn ®ång bé vµ chuyÓn m¹ch kªnh. TruyÒn dÉn kiÓu
®ång bé ®¸p øng tèc ®é truyÒn kh«ng ®æi vµ trÔ truyÒn dÉn lµ nh- nhau cho tÊt c¶
çc tæ hîp tÝn hiÖu cña cïng mét cuéc gäi. ChuyÓn m¹ch kªnh thiÕt lËp kªnh
dµnh riªng cho mçi cuéc gäi tr-íc khi truyÒn th«ng tin cña cuéc gäi ®ã vµ ®¶m
b¶o tÊt c¶ çc tæ hîp tÝn hiÖu cña cïng mét cuéc gäi sÏ ®-îc truyÒn theo cïng
mét tuyÕn ®· ®-îc thiÕt lËp dµnh riªng ®ã vµ v× thÕ kh«ng lµm thay ®æi thø tù cña
çc tæ hîp tÝn hiÖu ®ã, ®ång thêi do ®-îc truyÒn theo cïng mét tuyÕn nªn çc tæ
hîp tÝn hiÖu nµy sÏ cã cïng ®é trÔ nh- nhau lµm cho tÝn hiÖu sau kh«i phôc kh«ng
bÞ mÐo pha, ®¸p øng ®-îc çc dÞch vô nh¹y c¶m víi trÔ. §èi víi lo¹i th«ng tin
®-îc tæ chøc thµnh çc gãi hoÆc çc tÕ bµo cho phÐp sö dông ph-¬ng thøc ghÐp
kªnh thèng kª ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông çc thiÕt bÞ m¹ng, ®ång thêi ¸p dông
nguyªn lý chuyÓn m¹ch ®Þa chØ ®Ó ®¬n gi¶n ho¸ çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch ®ång

thêi thÝch øng víi nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô víi nhiÒu tèc ®é kh¸c nhau. §èi víi
nhu cÇu ph¸t triÓn m¹ng viÔn th«ng ®a dÞch vô b¨ng réng, cïng víi nh÷ng tiÕn bé
v-ît bËc trong lÜnh vùc quang dÉn th× c«ng nghÖ ATM lµ mét lùa chän cã thÓ ®¸p
øng ®-îc nh÷ng yªu cÇu cña mét m¹ng viÔn th«ng hiÖn ®¹i.
1.3 Kh¸i qu¸t vÒ tæng ®µi ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng
tr×nh ghi s½n SPC (Stored Program Control)
1.3.1 Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch vµ ph-¬ng thøc ®iÒu
khiÓn.
Trong phÇn nµy chØ ®Ò cËp tíi c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch vµ ph-¬ng thøc
®iÒu khiÓn ®-îc ¸p dông trong lÜnh vùc chuyÓn m¹ch kªnh.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch th× çc ph-¬ng thøc
®iÒu khiÓn ¸p dông trong çc thÕ hÖ tæng ®µi còng ®-îc ph¸t triÓn, lu©n phiªn
thay thÕ lÉn nhau.
Nh- ®· tr×nh bµy ë môc 1.2, khi çc m¸y ®iÖn tho¹i ®-îc ph¸t minh th×
®Çu tiªn, ®Ó tæ chøc liªn l¹c, ®¬n gi¶n chóng nèi ®-îc tõng cÆp trùc tiÕp víi nhau
mµ kh«ng qua mét lo¹i tæng ®µi nµo c¶. Sau ®ã lµ viÖc ¸p dông çc lo¹i tæng ®µi
nh©n c«ng kiÓu tõ th¹ch hoÆc ®iÖn chung. Thùc chÊt çc tæng ®µi nµy lµ çc thiÕt
bÞ nèi d©y nh©n c«ng, dïng çc cÆp d©y phÝch ®Ó nèi m¹ch ®iÖn ®-êng d©y cña
thuª bao gäi víi ®-êng d©y cña thuª bao bÞ gäi. Trong çc tæng ®µi nh©n c«ng,
hÇu nh- kh«ng cã hÖ thèng ®iÒu khiÓn, çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu còng hÕt søc ®¬n
gi¶n. Çc th«ng tin ®Þa chØ ®-îc trao ®æi b»ng lêi yªu cÇu cña thuª bao tíi nh©n
viªn tæng ®µi hoÆc nh©n viªn tæng ®µi phÝa chñ gäi tíi nh©n viªn tæng ®µi phÝa bÞ
gäi. Nh©n viªn tæng ®µi thùc hiÖn chøc n¨ng cña hÖ thèng ®iÒu khiÓn trong tæng
®µi, bao gåm quan s¸t, ph¸t hiÖn yªu cÇu gäi trao ®æi ®Ó nhËn ®Þa chØ thuª bao bÞ
gäi, ph¸t tÝn hiÖu gäi chu«ng tíi thuª bao bÞ gäi, thiÕt lËp nèi gi÷a thuª bao bÞ gäi
vµ thuª bao gäi, gi¸m s¸t cuéc gäi ®Ó ph¸t hiÖn yªu cÇu kÕt thóc, gi¶i to¶ cuéc gäi
khi cã yªu cÇu kÕt thóc cuéc gäi.
Trong thÕ hÖ tæng ®µi tù ®éng dïng çc bé chän nhÈy nÊc viÖc t¹o tuyÕn
nèi gi÷a m¹ch ®iÖn ®-êng d©y thuª bao gäi víi m¹ch ®iÖn ®-êng d©y thuª bao bÞ
gäi ®-îc thùc hiÖn mét çch tù ®éng d-íi sù ®iÒu khiÓn cña çc chïm xung quay
sè ®-îc t¹o tõ ®Üa quay sè cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi thuª bao gäi. Çc tÝn hiÖu b¸o
hiÖu ®· b¾t ®Çu phøc t¹p phï hîp víi b-íc ph¸t triÓn v-ît bËc vÒ c«ng nghÖ, tõ
chuyÓn m¹ch nh©n c«ng sang chuyÓn m¹ch tù ®éng. Çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu tèi
thiÓu ®ñ ®Ó ®¸p øng viÖc tù ®éng ho¸ qu¸ tr×nh chuyÓn m¹ch: Dßng m¹ch vßng

(b¸o hiÖu gi¸m s¸t), chän sè d¹ng xung (b¸o hiÖu ®Þa chØ), çc ©m phôc vô (b¸o
bËn, håi ©m chu«ng, mêi quay sè), dßng chu«ng. Ch-a h×nh thµnh hÖ thèng ®iÒu
khiÓn. Mçi thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch cã bé phËn ®iÒu khiÓn riªng, h×nh thµnh ph-¬ng
thøc ®iÒu khiÓn ®éc lËp - trùc tiÕp - nèi tiÕp. §éc lËp cã nghÜa lµ mçi bé chän cã
bé®iÒu khiÓn riªng cña nã, trùc tiÕp nghÜa lµ chïm xung quay sè ®iÒu khiÓn trùc
tiÕp ho¹t ®éng cña tõng bé chän, cßn nèi tiÕp ®-îc hiÓu lµ m¹ch ®iÒu khiÓn cña
bé chän ®-îc h×nh thµnh mét çch nèi tiÕp theo tiÕn tr×nh thiÕt lËp tuyÕn nèi (xem
h×nh 1.14)
Nh-îc ®iÓm cña ph-¬ng thøc ®iÒu khiÓn ®éc lËp-trùc tiÕp lµ thiÕt bÞ ®iÒu
khiÓn ph©n t¸n theo çc bé chän lµm hiÖu suÊt sö dông thÊp, kÝch th-íc chän bé
c«ng kÒnh, tèc ®é thiÕt lËp tuyÕn nèi chËm, kh«ng cho phÐp ¸p dông çc ph-¬ng
ph¸p ®Þnh tuyÕn, dÔ bÞ chän vµo ngâ côt. Tuy nhiªn, ph-¬ng thøc ®iÒu khiÓn nµy
còng cã mét vµi -u thÕ nh- nguyªn lý ®iÒu khiÓn rÊt ®¬n gi¶n, lçi ®iÒu khiÓn cña
mét thiÕt bÞ kh«ng g©y ¶nh h-ëng nghiªm träng, kh¾c phôc sù cè nhanh chãng…
Ngµy nay, mét sè hÖ thèng th«ng tin sè cÇn chuyÓn m¹ch tèc ®é cao còng
cã su h-íng ¸p dông ph-¬ng thøc ®iÒu khiÓn ®éc lËp, tuy nhiªn thao t¸c ®iÒu
khiÓn chuyÓn m¹ch cña nã dùa trªn viÖc xö lý nh·n nh- trong chuyÓn m¹ch ®Þa
chØ.

§K
§K
§K
§K
§K
§K
§K
§K
§K
§K
§K








CÊp chän
s¬ bé
CÊp chän
nhãm 1
CÊp chän
nhãm 2
CÊp chän
®-êng d©y
H×nh 1.14 M« h×nh ®iÒu khiÓn ®éc lËp-trùc tiÕp trong tæng ®µi nh¶y nÊc

ThÕ hÖ tæng ®µi tù ®éng dïng bé nèi d©y to¹ ®é (ngang däc) ®· t¹o ra
nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. Kh¶ n¨ng nèi d©y cña çc bé nèi lo¹i nµy ®· t¨ng nhiÒu so
víi lo¹i bé chän nh¶y nÊc, mçi khèi däc cña bé nèi d©y täa ®é t-¬ng ®-¬ng mét
bé chän nhÈy nÊc ®¬n, tõ ®ã cho phÐp gi¶m ®¸ng kÓ thÓ tÝch thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch
cña tæng ®µi. Nguyªn lý nèi d©y theo kiÓu tiÕp ®iÓm Ðp nªn gi¶m ®-îc sù mµi
mßn. §Æc biÖt, ®· cho phÐp ¸p dông ph-¬ng thøc ®iÒu khiÓn gi¸n tiÕp-tËp trung.
Nguyªn lý ®iÒu khiÓn gi¸n tiÕp ®-îc thÓ hiÖn: Tr-íc tiªn tÝn hiÖu chän sè
tõ thuª bao gäi ®-îc thu vµ nhí ë thanh ghi ®Þa chØ, sau ®ã míi chuyÓn tíi çc bé
®iÒu khiÓn cña çc cÊp chän vµ tõ ®ã ph©n phèi tíi tõng bé nèi d©y. Nh- vËy,
thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn còng ®· b¾t ®Çu ®-îc tËp trung, n©ng cao ®-îc hiÖu suÊt sö
dông cña çc thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn dïng chung, t¨ng kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn vµ cho
phÐp chän tuyÕn theo mét sè ph-¬ng ¸n ®Þnh tr-íc, viÖc chän tuyÕn mang tÝnh
bao qu¸t trong ph¹m vi mét tæng ®µi.
C¶ hai lo¹i tæng ®µi c¬ ®iÖn (nhÈy nÊc vµ to¹ ®é) cã ®Æc ®iÓm chung lµ
kÝch th-íc lín, chi phÝ khai th¸c kh¸ cao, tiªu thô n¨ng l-îng lín, dÞch vô nghÌo
nµn, chÊt l-îng dÞch vô thÊp. Tuy nhiªn chóng còng ®· phôc vô trong kho¶ng thêi
gian hµng vµi thËp kû (gÇn thÕ kû).
Nöa cuèi thÕ kû 20 c«ng nghÖ chÕ t¹o çc linh kiÖn b¸n dÉn ph¸t triÓn
m¹nh, kü thuËt xö lý tÝn hiÖu vµ kü thuËt vi xö lý t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh c«ng




Bé d©y phÝch
Bé ®iÒu khiÓn cÊp chän
®-êng d©y kh©u AB
Thanh ghi
®Þa chØ
Bé ®iÒu khiÓn
cÊp chän thanh ghi
Bé ®iÒu khiÓn
cÊp chän nhãm
Giao tiÕp
trung kÕ
Bé ®iÒu khiÓn cÊp chän
®-êng d©y kh©u CD
A B
C D
A
B
H×nh 1.15 Ph-¬ng thøc ®iÒu khiÓn gi¸n tiÕp trong tæng ®µi to¹ ®é

nghÖ ®iÖn tö ph¸t triÓn, trong ®ã cã lÜnh vùc kü thuËt chuyÓn m¹ch. Hµng lo¹t
thiÕt kÕ, ph¸t minh míi trong lÜnh vùc truyÒn dÉn nh- ph©n kªnh theo thêi gian,
quang dÉn thóc ®Èy çc ph¸t kiÕn míi trong lÜnh vùc chuyÓn m¹ch.
Çc tæng ®µi ®iÖn tö cã ®Æc ®iÓm chung lµ thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch ®-îc chÕ
t¹o trªn c¬ së linh kiÖn ®iÖn tö, b¸n dÉn, vi m¹ch cã kÝch th-íc nhá, t¸c ®éng
nhanh, tiªu thô nguån thÊp, cã kh¶ n¨ng tÝch hîp cao vµ ®Æc biÖt lµ thÝch øng víi
çc kü thuËt truyÒn dÉn tèc ®é cao. Ph-¬ng thøc ®iÒu khiÓn trong çc tæng ®µi
®iÖn tö còng chuyÓn dÇn theo h-íng thay thÕ çc m¹ch logic rêi r¹c trong çc
khèi, çc bé ®iÒu khiÓn b»ng çc phÇm mÒn cïng çc bé xö lý chuyªn dông. Vµ
nh- thÕ ®· lµm xuÊt hiÖn thÕ hÖ tæng ®µi ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷ SPC
(Stored Program Control). PhÇn mÒm ®iÒu khiÓn çc tæng ®µi còng ®-îc dÇn c¶i
tiÕn vµ cµng ngµy cµng cho phÐp ng-êi sö dông cã thªm nhiÒu tÝnh n¨ng dÞch vô
tuú tù chän. Çc tæng ®µi ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷ SPC cïng víi c«ng
nghÖ truyÒn dÉn hiÖn ®¹i vµ chuyÓn m¹ch sè nhanh chãng thay thÕ çc tæng ®µi
c¬ ®iÖn. Ph-¬ng thøc b¸o hiÖu còng cÇn ®-îc hoµn thiÖn lµm cho ho¹t ®éng cña
m¹ng viÔn th«ng ngµy cµng linh ho¹t, hiÖu qu¶, th«ng minh h¬n. Çc dÞch vô
tho¹i vµ phi tho¹i ngµy cµng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n trªn c¬ së chuyÓn m¹ch sè vµ
®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷. C«ng nghÖ truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch
atm më ra triÓn väng to lín cho çc dÞch vô cña m¹ng viÔn th«ng.
1.3.2. Tæng quan vÒ tæng ®µi ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷ SPC
Trong qu¸ tr×nh ®iÒu khiÓn çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch cÇn ph¶i thùc hiÖn rÊt
nhiÒu phÐp tÝnh logic, kÕt qu¶ cña chóng l¹i cÇn ®-îc nhí ®Ó ®iÒu khiÓn çc phÇn
tö chuyÓn m¹ch. Tr-íc ®©y çc phÐp tÝnh ®ã vµ çc chøc n¨ng nhí ®-îc thùc hiÖn
trªn çc linh kiÖn rêi, ®¬n lÎ, kh¶ n¨ng tÝnh to¸n chËm. Ngµy nay, nhê vµo thµnh
tùu cña kü thuËt vi xö lý ®· cho phÐp kÕt hîp çc chøc n¨ng xö lý nµy trao cho
çc bé vi xö lý chuyªn dông. Çc phÐp tÝnh logÝc trong xö lý cuéc gäi, çc qu¸
tr×nh xö lý vµ ph©n phèi b¸o hiÖu, chän tuyÕn, t¹o çc b¶n tin ®iÒu khiÓn chuyÓn
m¹ch vµ çc thiÕt bÞ ngo¹i vi, kiÓm so¸t çc m¹ch giao tiÕp ®-îc xö lý bëi çc bé
vi xö lý trªn c¬ së çc phÇn mÒm ®· ®-îc l-u tr÷ nhê ®ã mµ gi¶m ®¸ng kÓ çc
linh kiÖn, n©ng cao chÊt l-îng vµ tèc ®é phôc vô cña çc tæng ®µi.
ViÖc kÕt hîp ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷ víi kü thuËt chuyÓn
m¹ch sè cµng n©ng cao -u thÕ cña çc tæng ®µi SPC. Mét sè -u ®iÓm cña tæng ®µi
SPC cã thÓ liÖt kª d-íi ®©y:
-TÝnh linh ho¹t: Çc tæng ®µi SPC cã tÝnh linh ho¹t ë møc cao thÓ hiÖn ë
khÝa c¹nh t¸c dông l©u dµi vµ t¸c dông trùc tiÕp. Tr-íc tiªn xem xÐt khÝa c¹nh t¸c
dông l©u dµi. Trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña hÖ thèng chuyÓn m¹ch, mét lo¹t

ch-¬ng tr×nh cã thÓ t¹o ra ®Ó cho phÐp hç trî çc nhu cÇu dÞch vô vµ qu¶n lý. Sù
hiÖu chØnh phÇn mÒm ®¸p øng ngµy cµng da d¹ng vÒ dÞch vô lµm cho hÖ thèng
kh«ng trë thµnh l¹c hËu theo thêi gian. Nh- vËy, çc phÇn mÒm c¬ b¶n ®¶m b¶o
cho hÖ thèng ho¹t ®éng ®¸p øng çc dÞch vô truyÒn thèng vµ nhu cÇu hiÖn t¹i, cã
xem xÐt kh¶ n¨ng thay ®æi ®Ó khi cÇn n©ng cÊp chØ cÇn c¶i tiÕn ®«i chót vÒ phÇn
mÒm hoÆc ®-a thªm çc thñ tôc míi mµ kh«ng cÇn thay ®æi cÊu tróc phÇn cøng.
NghÜa lµ cÊu tróc phÇn cøng cña tæng ®µi SPC cïng víi phÇn mÒm ®iÒu khiÓn ban
®Çu cña nã ®-îc thiÕt kÕ theo khuynh h-íng module ho¸ phï hîp víi chiÕn l-îc
më réng c¶ vÒ dung l-îng vµ kh¶ n¨ng dÞch vô.
KhÝa c¹nh hiÖu qu¶ trùc tiÕp thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng thay ®æi nhanh chãng
b»ng c¬ së d÷ liÖu ®Ó cã thÓ thÝch øng víi ®iÒu kiÖn thay ®æi tr¹ng th¸i cña m¹ng,
nghÜa lµ kh¶ n¨ng thÝch nghi cña hÖ thèng víi tõng tr¹ng th¸i m¹ng khi cã çc
biÕn cè, vÝ dô khi cã mét t¾c nghÏn t¹i mét node m¹ng nµo ®ã hoÆc trªn tuyÕn
truyÒn dÉn ®Ó cã ®-îc çc phÐp chän tuyÕn tèi -u. HoÆc ®èi víi thuª bao dÔ dµng
thay ®æi dÞch vô cña tõng thuª bao b»ng viÖc thay ®æi c¬ së d÷ liÖu cña nã theo
yªu cÇu cña ng-êi sö dông.
-Çc tiÖn Ých cho thuª bao: Çc tæng ®µi SPC cung cÊp cho thuª bao
nhiÒu tiÖn Ých h¬n, dÔ dµng vµ rÎ h¬n trong çc tæng ®µi kh¸c. Çc tiÖn Ých nµy
®-îc ph©n phèi bëi hÖ thèng qu¶n lý vµ theo tÝnh n¨ng tuú chän cña thuª bao.
Çc tiÖn Ých ®ã bao gåm:
+ Short–code dialling (dÞch vô quay sè t¾t tõ bé nhí cña tæng ®µi): Çc ®Þa
chØ th-êng gäi ®-îc nhí tr-íc vµo bé nhí cña tæng ®µi víi m· t-¬ng øng
nµo ®ã. Khi cÇn gäi, thuª bao chØ viÖc chän m· rót gän ®ã th× ®Þa chØ ®·
nhí sÏ tù ®éng ®-îc gäi ra.
+ Call transfer (dÞch vô chuyÓn cuéc gäi): ChuyÓn cuéc gäi tíi ®Þa chØ kh¸c
mét çch tù ®éng (call forward).
+Ring back when free (camp – on): Cuéc gäi ®Õn mét thuª bao ®ang bËn sÏ
chu«ng l¹i khi thuª bao cÇn gäi gi¶i phãng trë l¹i.
+Automatic alarm call : Tæng ®µi tù ®éng ph¸t tÝn hiÖu c¶nh b¸o t¹i thêi ®iÓm
®· ®Æt tr-íc (b¸o giê).
+Outgoing and Incoming call barring: H¹n chÕ gäi tíi vµ gäi ®i. Cho phÐp
chñ thuª bao h¹n chÕ çc cuéc gäi ®Õn vµ çc cuéc gäi ®i (gäi ®-êng dµi)
+Itemized billing: Cung cÊp ho¸ ®¬n tÝnh c-íc chi tiÕt çc cuéc gäi.
+ Malicious – call tracing : Thuª bao hoÆc c¬ quan cã quyÒn ®-îc biÕt vÒ
nguån gèc cña cuéc gäi quÊy rèi.

NhiÒu tiÖn Ých trªn ®ßi hái t¨ng c-êng kh¶ n¨ng b¸o hiÖu thuª bao, vÝ dô
yªu cÇu sö dông tÝnh n¨ng chän m· b»ng b¸o hiÖu ®a tÇn (DTMF – Dual Tone
Multifrequency). Mét sè tiÖn Ých yªu cÇu hÖ thèng b¸o hiÖu liªn ®µi thÝch hîp.
- -u ®iÓm trong qu¶n trÞ : Çc tæng ®µi SPC cung cÊp rÊt nhiÒu çc tiÖn
Ých qu¶n lý nh- : ®iÒu khiÓn çc tiÖn Ých cña thuª bao, thay ®æi ®Þnh tuyÕn, thay
®æi sè liÖu thuª bao vµ trung kÕ, xuÊt çc th«ng tin thèng kª qu¶n lý tæng ®µi, çc
sè liÖu phôc vô b¶o tr× , chuÈn ®o¸n dù b¸o háng hãc.
ViÖc kÕt hîp kü thuËt sè còng ®-a l¹i çc -u ®iÓm næi bËt: Kü thuËt sè
®-îc ¸p dông cho kh©u chuyÓn m¹ch vµ ®iÒu khiÓn t¹o thµnh tæng ®µi sè ho¸
hoµn toµn, kÕt hîp víi truyÒn dÉn sè lµm cho m¹ng viÔn th«ng sè cµng thÓ hiÖn
thÕ m¹nh cña m×nh.
Tèc ®é thiÕt lËp cuéc gäi ®-îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ do cã sù t-¬ng thÝch vÒ
dßng vµ ¸p gi÷a phÇn ®iÒu khiÓn vµ phÇn tö chuyÓn m¹ch, cïng víi ®Æc tÝnh
kh«ng nghÏn m¹ch (non-blocking) cña çc chuyÓn m¹ch sè cho phÐp thiÕt kÕ
m¹ng chuyÓn m¹ch gän nhÑ, tiÕt kiÖm vµ kh¶ th«ng cao. Ngoµi ra, nÕu cuéc gäi
®ang tiÕn hµnh bÞ gi¸n ®o¹n bëi mét lý do nµo ®ã th× cè g¾ng t¸i thiÕt lËp cuéc
gäi cã thÓ ®-îc thùc hiÖn mµ kh«ng g©y ra sù c¶m nhËn cho ng-êi sö dông.
- TiÕt kiÕm kh«ng gian: Çc chuyÓn m¹ch sè cã kÝch th-íc rÊt nhá nh-ng
do ®é tÝch hîp rÊt cao nªn kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch rÊt lín l¹i ¸p dông kü thuËt
ghÐp kªnh theo thêi gian nªn hiÖu xuÊt sö dông rÊt cao tõ ®ã gi¶m ®-îc kh«ng
gian cña phÇn thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch vµ kÝch th-íc chung cña tæng ®µi.
- §é tin cËy rÊt cao vµ rÊt dÔ dµng b¶o tr× : Do kh«ng cã çc phÇn tö c¬
®iÖn nªn trong ho¹t ®éng cña tæng ®µi lo¹i trõ ®-îc çc háng hãc, sai sãt c¬ khÝ.
KÝch th-íc cña çc linh kiÖn l¹i gän nhÑ nªn cho phÐp ¸p dông çc biÖn ph¸p dù
phßng ®¶m b¶o thay thÕ tù ®éng khi cã sai sãt, sù cè. Çc m¹ch chøc n¨ng ®-îc
chÕ t¹o d-íi d¹ng module ®-îc kiÓm so¸t b»ng çc ch-¬ng tr×nh chuÈn ®o¸n,
c¶nh b¸o háng hãc, cung cÊp kh¶ n¨ng tù b¶o hµnh vµ cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ
cho viÖc söa ch÷a, b¶o tr×. Ngoµi ra çc tæng ®µi SPC cßn cung cÊp kh¶ n¨ng qu¶n
lý vµ b¶o d-ìng tõ xa.
- ChÊt l-îng cuéc nèi: kÕt hîp chuyÓn m¹ch sè vµ truyÒn dÉn sè cho phÐp
c¶i thiÖn rÊt c¬ b¶n chÊt l-îng cuéc nèi bëi çc lý do: TruyÒn dÉn sè tr¸nh ®-îc
suy hao tÝn gèc, lo¹i trõ çc tÝn hiÖu nhiÔu, t¹p ©m, tr¸nh ®-îc t¹p ©m tÝch luü. Tõ
®ã chÊt l-îng çc cuéc gäi ®-êng dµi vµ cuéc gäi néi h¹t kh«ng cã sù kh¸c biÖt.

- Kh¶ n¨ng kÕt hîp çc dÞch vô phi tho¹i : Çc lo¹i dÞch vô phi tho¹i nh-
video, fax, telex, sè liÖu ... ®-îc sè ho¸ cã thÓ ®-îc truyÒn vµ chuyÓn m¹ch trong
cïng m¹ng víi tÝn hiÖu tho¹i.
Mét m«i tr-êng sè ho¸ hoµn toµn (trõ m¹ng thuª bao) gåm chuyÓn m¹ch
sè, truyÒn dÉn sè, ®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷ SPC, kÕt hîp víi b¸o hiÖu
kªnh chung sÏ t¹o nªn mét m¹ng viÔn th«ng hoµn chØnh trong giai ®o¹n hiÖn nay
– Hoµn chØnh víi nghÜa ®ñ m¹nh ®Ó cung cÊp vµ b¶o ®¶m çc dÞch vô ®a d¹ng
®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng vµ cµng cao cña ng-êi sö dông. B¸o hiÖu kªnh
chung cung cÊp kh¶ n¨ng liªn l¹c nhanh chãng gi÷a çc hÖ thèng ®iÒu khiÓn cña
çc tæng ®µi, cung cÊp kh¶ n¨ng bao qu¸t t×nh tr¹ng cña çc node m¹ng vµ çc
tuyÕn truyÒn dÉn, tõ ®ã cã thÓ chän tuyÕn nhanh, hiÖu qu¶ vµ tèi -u h¬n. Ngoµi
ra b¸o hiÖu kªnh chung cßn cho phÐp më réng mét sè dÞch vô xuyªn qua m¹ng,
®iÒu hµnh vµ b¶o d-ìng tËp trung.
1.3.3. S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi SPC
Nh×n chung çc tæng ®µi SPC cã thÓ lµ tæng ®µi Analog hoÆc tæng ®µi
Digital dung l-îng vµ kÕt cÊu cña chóng rÊt ®a d¹ng. H×nh 1.16 chØ ®-a ra s¬ ®å
khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi SPC. Cã thÓ chia cÊu tróc cña çc tæng ®µi SPC thµnh
hai hÖ thèng chÝnh : HÖ thèng tho¹i vµ HÖ thèng xö lý ®iÒu khiÓn.
HÖ thèng tho¹i l¹i cã thÓ chia thµnh çc ph©n hÖ : Ph©n hÖ thuª bao vµ
b¸o hiÖu thuª bao, ph©n hÖ trung kÕ vµ b¸o hiÖu trung kÕ, ph©n hÖ chuyÓn m¹ch.
Ph©n hÖ thuª bao vµ b¸o hiÖu thuª bao gåm çc m¹ch kÕt nèi ®-êng d©y thuª
bao thùc hiÖn çc chøc n¨ng BOCHTRS (B-Battery feed cÊp nguån, O-Over-
voltage protection chèng qu¸ ¸p, C- Codec (coder and decoder) m· ho¸ vµ gi¶i
m·, H-Hybrid biÕn ®æi 2d©y/4 d©y, T-Test kiÓm tra ®o thö, R-Ring rung chu«ng,
S-Supervision gi¸m s¸t tr¹ng th¸i). Çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi thuª bao cã thÓ lµ lo¹i
t-¬ng tù (analog) hoÆc lo¹i sè (digital). §èi víi lo¹i analog tÊt c¶ çc chøc n¨ng
trªn ®-îc thùc hiÖn t¹i m¹ch kÕt cuèi ®-êng thuª bao SLIC (Subscribers line
Interface circuit). §èi víi lo¹i thuª bao sè ISDN (Integrated Services digital
Network) mét sè chøc n¨ng trªn ®-îc thùc hiÖn ngay t¹i thiÕt bÞ ®Çu cuèi. Ngoµi
çc m¹ch giao tiÕp ®-êng d©y thuª bao, trong ph©n hÖ nµy cßn cã çc khèi
chuyÓn m¹ch tËp trung thuª bao dïng ®Ó tËp trung t¶i thuª bao. Chóng ®-îc thiÕt
kÕ theo tõng nhãm m¹ch kÕt cuèi ®-êng d©y thuª bao. Chøc n¨ng cña çc bé tËp
trung t¶i thuª bao lµ ph©n phèi çc kªnh tho¹i ®-a vµo m¹ng chuyÓn m¹ch cho
çc m¹ch kÕt cuèi ®-êng d©y thuª bao khi thuª bao tham gia mét cuéc gäi nµo ®ã
vµ gi¶i phãng kªnh tho¹i ®ã khi thuª bao kÕt thóc cuéc gäi.

§iÒu nµy rÊt quan träng, v× c-êng ®é t¶i cña mçi thuª bao chØ kho¶ng 0,02
Erlang. Bé chuyÓn m¹ch tËp trung t¶i thuª bao sÏ tËp trung çc t¶i cña çc thuª
bao trong tõng nhãm tíi chïm kªnh chuyÓn m¹ch dïng chung; nãi çch kh¸c çc
bé tËp trung t¶i thuª bao t¹o kh¶ n¨ng dïng chung mét sè l-îng kªnh chuyÓn
m¹ch cho sè ®«ng thuª bao cña mét nhãm sao cho hiÖu suÊt sö dông kªnh chuyÓn
m¹ch gÇn b»ng 1 víi møc gäi hôt cho tr-íc. Ngoµi ra bé chuyÓn m¹ch tËp trung
t¶i thuª bao cßn lµm nhiÖm vô nèi m¹ch ®iÖn thuª bao tíi çc bé t¹o çc tÝn hiÖu
©m tÇn Tone Gen., ®Ó cÊp çc tÝn hiÖu “Mêi quay sè”, “B¸o bËn”, “Håi ©m
chu«ng”; hoÆc tíi bé thu m· ®a tÇn MFR-MultiFrequency Receiver tuú thuéc
vµo tõng giai ®o¹n khi thuª bao thiÕt lËp hoÆc kÕt thóc mét cuéc gäi nµo ®ã. Bé
®iÒu khiÓn giao tiÕp LOC-Local controller thùc hiÖn çc chøc n¨ng: ph©n phèi
çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu ®-êng d©y thuª bao qua bé chuyÓn m¹ch tËp trung t¶i thuª
bao vµ ph©n phèi kªnh tho¹i qua bé chuyÓn m¹ch ®ã, qu¶n lý tr¹ng th¸i thuª bao,
®iÒu khiÓn ph©n phèi tÝn hiÖu b¸o hiÖu vµ çc tÝn hiÖu ®Þnh thêi, lËp çc b¶n tin
®iÒu khiÓn ®Ó truyÒn tíi ph©n hÖ xö lý ®iÒu khiÓn, nhËn vµ xö lý çc b¶n tin ®iÒu
khiÓn tõ ph©n hÖ xö lý ®iÒu khiÓn vµ t¹o çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn bé chuyÓn m¹ch
tËp trung t¶i thuª bao vµ çc m¹ch kÕt cuèi.
Ph©n hÖ chuyÓn m¹ch nhãm th-êng bao gåm m¹ng chuyÓn m¹ch nhãm,
bé ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch vµ mét sè khèi chøc n¨ng tuú thuéc vµo tõng lo¹i
 slic
 slic
Khèi
chuyÓn
m¹ch
tËp
trung
thuª
bao
Khèi ®iÒu khiÓn giao tiÕp
LOC
mfr
Tone
Gen.
M¹ng
chuyÓn
m¹ch
nhãm
atic
dtic
Anm Cas ccs
LOC
LOC
§iÒu khiÓn
chuyÓn m¹ch
Bé xö lý
trung t©m
Bé nhí
chÝnh
ThiÕt bÞ giao
tiÕp ng-êi-m¸y
Bé nhí
chung
ThiÕt bÞ
kiÓm tra
ThiÕt bÞ
c¶nh b¸o
Ph©n hÖ thuª bao vµ b¸o hiÖu thuª bao Ph©n hÖ chuyÓn m¹ch nhãm
Ph©n
hÖ
trung
kÕ
vµ
b¸o
hiÖu
trung
kÕ
Ph©n hÖ xö lý vµ ph©n phèi b¸o hiÖu
Ph©n hÖ xö lý trung t©m
Ph©n hÖ qu¶n lý vµ b¶o d-ìng
H×nh 1.16 S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi SPC
System Bus
Bus controller

tæng ®µi. M¹ng chuyÓn m¹ch cña chóng cã thÓ kh¸c nhau c¶ vÒ mÆt c«ng nghÖ,
c¶ vÒ cÊu tróc vµ dung l-îng. Cã thÓ lµ chuyÓn m¹ch analog hoÆc chuyÓn m¹ch
digital, cã thÓ cã cÊu tróc mét cÊp hoÆc nhiÒu cÊp tuú thuéc vµo lo¹i tæng ®µi vµ
dung l-îng. Bé ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch thùc hiÖn çc chøc n¨ng nh- : NhËn çc
b¶n tin ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch tõ ph©n hÖ xö lý trung t©m; xö lý çc b¶n tin ®ã
vµ chuyÓn chóng thµnh çc sè liÖu ®iÒu khiÓn t-¬ng øng sau ®ã ®-a ®Õn çc bé
chuyÓn m¹ch cô thÓ; thùc hiÖn chøc n¨ng chän tuyÕn theo yªu cÇu cña b¶n tin
®iÒu khiÓn; hoÆc gi¶i to¶ tuyÕn nèi theo b¶n tin gi¶i phãng cuéc gäi. Ngoµi ra,
çc bé ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch cßn cã thÓ thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng liªn quan
tíi viÖc chÌn vµ t¸ch çc b¶n tin ®iÒu khiÓn qua m¹ng chuyÓn m¹ch. Çc thiÕt bÞ
kh¸c thuéc ph©n hÖ chuyÓn m¹ch th-êng bao gåm thiÕt bÞ t¹o çc tÝn hiÖu ®Þnh
thêi trong çc tæng ®µi chuyÓn m¹ch sè ®Ó ®ång bé m¹ng chuyÓn m¹ch vµ çc
thiÕt bÞ ngo¹i vi chuyÓn m¹ch; ngoµi ra, chóng cßn cã thÓ lµ çc thiÕt bÞ dïng
chung nh- bé nhí çc b¶n ghi tù ®éng tr¶ lêi, bé nhí çc ®Þa chØ th-êng gäi, thiÕt
bÞ chuyÓn m¹ch nhiÒu ®-êng...
Ph©n hÖ trung kÕ vµ b¸o hiÖu trung kÕ bao gåm çc m¹ch giao tiÕp çc
lo¹i trung kÕ t-¬ng tù ATIC-Analog trunk interface circuit, trung kÕ sè (DTIC-
Digital trunk Interface), xö lý tÝn hiÖu trung kÕ sè, xö lý b¸o hiÖu trung kÕ vµ
çc bé ®iÒu khiÓn kÌm theo. Tuú theo tõng lo¹i trung kÕ cã çc m¹ch ®iÖn giao
tiÕp trung kÕ kh¸c nhau. §èi víi trung kÕ analog cã thÓ cã lo¹i 2 d©y vµ 4 d©y.
Nh×n chung çc m¹ch giao tiÕp nµy cã çc chøc n¨ng gièng giao tiÕp thuª bao
t-¬ng tù, tuy nhiªn cã mét vµi chøc n¨ng kh¸c biÖt vÒ b¸o hiÖu vµ cÊp nguån.
§iÒu nµy sÏ ®-îc ®Ò cËp ë ch-¬ng riªng. Çc m¹ch giao tiÕp trung kÕ sè thùc
hiÖn çc chøc n¨ng GAPZACHO (G-Generation of frame t¹o khung, A-
Alignment of frame ®ång chØnh khung, P-Polar conversion ®¶o cùc, Z-Zero
string compression nÐn chuçi bÝt 0 liªn tiÕp, A-Alarm c¶nh b¸o, C-Clock
recovery t¸i t¹o nhÞp, H-Hunt during reframe t¸i ®ång bé, O-office signaling
b¸o hiÖu liªn ®µi). Ngoµi ra, ph©n hÖ nµy cßn cã bé phËn ghÐp vµ t¸ch kªnh, çc
bé ®iÒu khiÓn nhãm trung kÕ LOC ®Ó phèi hîp víi hÖ thèng xö lý ®iÒu khiÓn.
HÖ thèng xö lý ®iÒu khiÓn ®-îc chia thµnh çc ph©n hÖ: ph©n hÖ xö lý vµ
ph©n phèi b¸o hiÖu, ph©n hÖ xö lý trung t©m, ph©n hÖ qu¶n lý vµ b¶o d-ìng.
Ph©n hÖ xö lý vµ ph©n phèi b¸o hiÖu th-êng bao gåm çc thiÕt bÞ thu,
ph¸t b¸o hiÖu, xö lý vµ ph©n phèi b¸o hiÖu cung cÊp kÕt qu¶ xö lý cho çc bé ®iÒu
khiÓn chuyÓn m¹ch vµ xö lý cuéc gäi. Tuú thuéc tõng lo¹i tæng ®µi cã thÓ cã çc
thiÕt bÞ b¸o hiÖu CAS-Channel Associated Signaling hoÆc b¸o hiÖu CCS-
Common Channel Signaling. §a sè çc tæng ®µi chuyÓn m¹ch sè hiÖn ®¹i ®Òu

xem xÐt øng dông CCS ®Ó thÝch øng víi sù ph¸t triÓn cña m¹ng viÔn th«ng trong
t-¬ng lai. Tuy nhiªn, còng cÇn cã thiÕt bÞ CAS ®Ó liªn kÕt víi çc hÖ thèng hiÖn
hµnh.
Ph©n hÖ xö lý trung t©m ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña toµn bé tæng ®µi th«ng
qua çc bé ®iÒu khiÓn cÊp thÊp h¬n nh- çc bé ®iÒu khiÓn giao tiÕp LOC trong
çc ph©n hÖ cña hÖ thèng tho¹i. Çc bé ®iÒu khiÓn LOC trao ®æi th«ng tin ®iÒu
khiÓn víi bé xö lý trung t©m th«ng qua Bus hÖ thèng (System Bus) d-íi d¹ng çc
b¶n tin ®iÒu khiÓn. Bé xö lý trung t©m xö lý çc th«ng tin ®iÒu khiÓn nhËn ®-îc
tõ çc bé ®iÒu khiÓn LOC trong qu¸ tr×nh xö lý cuéc gäi vµ t¹o ra çc b¶n tin ®iÒu
khiÓn göi l¹i çc bé ®iÒu khiÓn ®ã ®Ó ®iÒu hµnh çc qu¸ tr×nh phôc vô cuéc gäi.
Bé nhí chÝnh MM-Main Memory chøa ch-¬ng tr×nh ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña bé
xö lý vµ çc th«ng tin cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh xö lý. Bé nhí chung chøa ch-¬ng
tr×nh gèc cña tæng ®µi vµ çc d÷ liÖu thuª bao, d÷ liÖu trung kÕ vµ d÷ liÖu chung
cña tæng ®µi. Bé xö lý trung t©m vµ çc bé ®iÒu khiÓn kh¸c cã thÓ truy cËp bé nhí
chung ®Ó sö dông çc c¬ së d÷ liÖu ®ã.
Ph©n hÖ qu¶n lý vµ b¶o d-ìng thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng
cña toµn bé tæng ®µi th«ng qua viÖc gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña çc bé ®iÒu khiÓn
LOC, bé xö lý trung t©m vµ th«ng qua çc thiÕt bÞ kiÓm tra, ®o thö. Nã sÏ ®-a ra
çc tÝn hiÖu hoÆc b¶n tin c¶nh b¸o, çc h-íng dÉn t-¬ng øng theo mçi tr¹ng th¸i
cña hÖ thèng. ThiÕt bÞ giao tiÕp Ng-êi-m¸y gióp cho nh©n viªn vËn hµnh vµ çn
bé kü thuËt cã thÓ theo dâi ho¹t ®éng cña hÖ thèng vµ cã kh¶ n¨ng giao tiÕp víi
hÖ thèng ®Ó thay ®æi çc tham sè vµ chÕ ®é ho¹t ®éng cña çc khèi chøc n¨ng cña
tæng ®µi.
Nh×n chung çc tæng ®µi SPC dung l-îng nhá th-êng x©y dùng hÖ thèng
xö lý ®iÒu khiÓn tËp trung ®a xö lý ®a chøc n¨ng. Çc tæng ®µi SPC dung l-îng
th-êng lín tæ chøc theo cÊu h×nh nhiÒu bé xö lý chuyªn dông, ph©n cÊp, ph©n
dung l-îng .
1.3.4 S¬ ®å khèi tæng qu¸t cña tæng ®µi sè SPC (DSS–Digital Switching
Systems)
Çc tæng ®µi SPC chuyÓn m¹ch sè gäi chung lµ HÖ thèng chuyÓn m¹ch sè
DSS ra ®êi vµo nöa cuèi thÕ kû 20. Ngµy nay trªn m¹ng viÔn th«ng n-íc ta vµ
nhiÒu n-íc kh¸c cã çc DSS cña nhiÒu h·ng s¶n xuÊt nh- NEC, Fujitsu NhËt b¶n,
Siemems §øc, Eriscon Thôy ®iÓn, Northern telecom Cana®a, AT&T Mü, Alcatel
Ph¸p, L-G Hµn Quèc… T¹i ViÖt nam, ngµnh b-u chÝnh viÔn th«ng ®· tiÕn hµnh
nghiªn cøu chÕ t¹o vµ ®-a vµo sö dông trªn m¹ng mét sè DSS, ®ång thêi ®· cïng

çc bªn liªn doanh x©y dùng mét sè c¬ së s¶n xuÊt chÕ t¹o çc lo¹i tæng ®µi DSS
®¸p øng nhu cÇu trong n-íc vµ h×nh thµnh çc c¬ së nghiªn cøu chuyªn ngµnh.
Nh×n chung tæng ®µi DSS lµ mét hÖ thèng tæng hîp c«ng nghÖ cao, tËp
trung héi tô rÊt nghiÒu ngµnh c«ng nghiÖp: C«ng nghiÖp ®iÖn tö, vi m¹ch, kü
H×nh 1.17 : S¬ ®å tæng quan tæng ®µi SPC chuyÓn m¹ch sè.
 slic
 slic
tsac
dlcd
loc
AT
atic
AT
atic
Mux
dmux
loc
mdf
DT
dtg
mfr
dtic
ddf
dtic
dtic
Tds
W
n
bt
Marker
Scanner
Distributor
Cas
ccs
bc
cc mm
ioc m-mi vdu prt
dku
mtu
To omc
Oa&ms
aps Swns
pcs
Sigs
cps

thuËt vi xö lý, c«ng nghÖ viÔn th«ng, c«ng nghÖ th«ng tin, kü thuËt ®IÒu khiÓn, c¬
khÝ chÝnh x¸c… Cã thÓ nãi, ngay c¶ nh÷ng tæng ®µi DSS dung l-îng kh«ng lín
l¾m nh-ng còng ®· lµ mét hÖ thèng tæng thÓ rÊt phøc t¹p trªn quan ®iÓm tæng hîp
cña çc ngµnh kü thuËt. Do ®ã, víi ph¹m vi cña tµi liÖu nµy chØ xem xÐt çc DSS
d-íi møc ®é ®¬n gi¶n nhÊt.
H×nh1.17 tr×nh bµy cÊu tróc tæng quan cña HÖ thèng chuyÓn m¹ch sè DSS
®iÒu khiÓn theo ch-¬ng tr×nh l-u tr÷ SPC.
Toµn bé tæng ®µi ®-îc chia thµnh çc ph©n hÖ chøc n¨ng, ®ã lµ : Ph©n hÖ
øng dông APS-Application subsystem, ph©n hÖ chuyÓn m¹ch SWNS-Switching
Network subsystem, ph©n hÖ xö lý trung t©m CPS-Central Processing subsystem,
ph©n hÖ b¸o hiÖu SiGS-Signaling subsystem, ph©n hÖ ngo¹i vi ®iÒu khiÓn PCS-
Peripheral control subsystem vµ ph©n hÖ ®iÒu hµnh, qu¶n lý vµ b¶o d-ìng
OA&MS-Operation, Administration & Maintenance subsystem.
Ph©n hÖ øng dông APS bao gåm çc m¹ch giao tiÕp ®-êng d©y thuª bao
SLic (Subscribers Line Interface Circuit) vµ çc m¹ch trung kÕ t-¬ng tù AT
(Analog Trunk Interface Circuit). Mçi ®-êng thuª bao ®-îc kÕt cuèi t¹i tæng ®µi
b»ng mét m¹ch SLIC riªng qua gi¸ phèi d©y chÝnh MDF (Main Distribution
Frame). Çc thuª bao ®-îc chia thµnh tõng nhãm, mçi nhãm ®-îc ®iÒu khiÓn bëi
bé ®iÒu khiÓn vïng LOC (Local Controller), mét bé ph©n phèi çc tÝn hiÖu ®Þnh
thêi TSAC (Time Slot Assignment Circuit) cÇn ®Ó g¸n çc khe thêi gian ph¸t, thu
cho tõng m¹ch slic phôc vô chøc n¨ng m· hãa vµ gi¶i m· CODEC. Bé chuyÓn
m¹ch ®-êng d©y sè DLCD (Digital Line Concentration Device) thùc hiÖn chøc
n¨ng chuyÓn m¹ch tËp trung t¶i thuª bao vµ chuyÓn m¹ch tÝn hiÖu phôc vô tõ bé
t¹o tÝn hiÖu ©m tÇn d¹ng sè DTG (Digital Tone Generator), chuyÓn m¹ch ®-êng
d©y tíi bé thu tÝn hiÖu chän sè ®a tÇn MF (Multi Frequency Receiver).
Mçi ®-êng d©y trung kÕ t-¬ng tù còng ®-îc kÕt cuèi t¹i tæng ®µi b»ng
m¹ch ATIC(Analog Trunk Interface Circuit) chóng còng ®-îc tæ chøc thµnh tõng
nhãm vµ do bé ®iÒu khiÓn vïng LOC ®iÒu khiÓn. Mçi nhãm cã mét bé t¸ch vµ
ghÐp kªnh MUX/ DEMUX ( Multiplexer vµ Demultiplexer) ®Ó ghÐp tÝn hiÖu tõ
çc m¹ch ATIC theo h-íng vµo vµ t¸ch tÝn hiÖu theo h-íng ra ®Ó ®-a tíi tõng
m¹ch ATIC.
Çc tuyÕn tÝn hiÖu sè PCM gi÷a ph©n hÖ øng dông vµ ph©n chuyÓn m¹ch
®-îc ®-a qua gi¸ ph©n phèi tÝn hiÖu sè DDF (Digital Distribution Frame), mçi
tuyÕn qua mét m¹ch giao tiÕp truyÒn dÉn sè DTIC(Digital Trunk Interface
Circuit). Çc giao tiÕp nµy thùc hiÖn çc chøc n¨ng GAPZACHO phôc vô cho

viÖc x¸c ®Þnh khung, khe theo h-íng vµo vµ tæ chøc khung khe theo h-íng ra,
chuyÓn ®æi m· truyÒn dÉn phï hîp, t¸i t¹o xung nhÞp vµ ®ång bé …
Ph©n hÖ chuyÓn m¹ch SWNS bao gåm çc thiÕt bÞ cña m¹ng chuyÓn m¹ch
SwN-Switching Network vµ çc thiÕt bÞ phôc vô kh¸c. M¹ng chuyÓn m¹ch cña
tæng ®µi cã cÊu tróc phô thuéc vµo dung l-îng cña tõng lo¹i tæng ®µi vµ thiÕt kÕ
riªng cña tõng h·ng s¶n suÊt. Tuy nhiªn, ®a sè chóng lµ m¹ng chuyÓn m¹ch ph©n
chia thêi gian (Time Division Switching Network), chóng th-êng cã çc cÊu tróc
T, TS, ST, TST vµ TSST trong ®ã T lµ ký hiÖu chuyÓn m¹ch thêi gian sè Tsw-
Time Switch, cßn S lµ ký hiÖu chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè Ssw Space Switch. Çc
chuyÓn m¹ch ®ã ®Òu lµm viÖc theo nguyªn lý ph©n khe thêi gian v× vËy m¹ng
chuyÓn m¹ch cña çc tæng ®µi sè cßn ®-îc gäi lµ m¹ng ph©n thêi TDNw Time
Division Network. Ngoµi m¹ng chuyÓn m¹ch, trong ph©n hÖ nµy cÇn ph¶i cã
module ®ång hå chuÈn BT–Base time, th-êng lµ bé dao ®éng cã ®é æn ®Þnh cao
vÒ tÇn sè vµ çc bé chia t¹o çc tÝn hiÖu nhÞp cung cÊp cho ho¹t ®éng cña çc bé
chuyÓn m¹ch sè, çc thiÕt bÞ truyÒn dÉn tÝn hiÖu sè vµ çc bé ph©n phèi thêi
gianTSAC cña ph©n hÖ øng dông.
Ph©n hÖ b¸o hiÖu SiGS ®¶m nhËn chøc n¨ng xö lý vµ ph©n phèi b¸o hiÖu,
®iÒu khiÓn çc qu¸ tr×nh chÌn, t¸ch b¸o hiÖu. §èi víi tÝn hiÖu b¸o hiÖu CAS
(Channel Associated Signaling) khi qua chuyÓn m¹ch sè còng ®-îc chuyÓn thµnh
d¹ng sè gièng çc tÝn hiÖu tin tøc kh¸c vµ ®-îc phèi hîp víi hai phÝa cña m¹ng
chuyÓn m¹ch b»ng çc bé thÝch nghi. B¸o hiÖu CCS (Common Channel
Signaling) dïng ®Ó trao ®æi gi÷a çc hÖ thèng DSS víi nhau.
Çc b¸o hiÖu ®-êng d©y thuª bao hoÆc sÏ ®-îc thu vµ xö lý s¬ bé t¹i ph©n
hÖ øng dông sau ®ã míi göi tíi ph©n hÖ ngo¹i vi ®iÒu khiÓn PCS-Peripheral
Control Subsystem hoÆc lµ ®-îc nhËn trùc tiÕp t¹i bé quÐt tr¹ng th¸i (Scanner),
çc b¶n tin ®iÒu khiÓn tõ bé xö lý trung t©m ®-îc chuyÓn qua bé ph©n phèi
Distributor. NhiÖm vô cña bé ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch Marker lµ ®Öm b¶n tin
®iÒu khiÓn tõ ph©n hÖ xö lý trung t©m CPS ®Ó chuyÓn thµnh nh÷ng sè liÖu ®iÒu
khiÓn chuyÓn m¹ch .
Ph©n hÖ xö lý trung t©m CPS ®¶m nhËn chøc n¨ng ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng
cña toµn bé tæng ®µi. Tuú thuéc vµo dung l-îng vµ cÊu h×nh tæng ®µi mµ ph©n hÖ
nµy cã cÊu tróc kiÓu mét bé xö lý hay nhiÒu bé xö lý. Trong cÊu tróc nhiÒu bé xö
lý th-êng xö lý theo kiÓu ph©n cÊp, mét bé xö lý cao nhÊt qu¶n lý ho¹t ®éng toµn
bé çc bé xö lý cÊp thÊp h¬n, mét sè bé xö lý ®¶m nhiÖm viÖc xö lý cuéc gäi vµ
ph©n chia t¶i theo khu vùc. Mçi bé xö lý th-êng cã bé nhí chÝnh ®Ó l-u ch-¬ng

tr×nh vµ çc kÕt qu¶ xö lý vµ cã kh¶ n¨ng truy cËp tíi bé nhí chung ®Ó nhËn thªm
d÷ liÖu thuª bao vµ b¶ng ®Þnh tuyÕn hoÆc tµi nguyªn khi cÇn thiÕt.
Ph©n hÖ ®iÒu hµnh, qu¶n lý vµ b¶o d-ìng OA&MS th-êng bao gåm
çc thiÕt bÞ tù ®éng theo dâi ho¹t ®éng cña hÖ thèng, ®iÒu khiÓn çc qu¸ tr×nh
chuyÓn ®æi dù phßng, c¶nh b¸o khi cã sù cè, çc thiÕt bÞ hiÓn thÞ, ©m thanh c¶nh
b¸o ®Ó ng-êi ®iÒu hµnh ®iÒu khiÓn vËn hµnh vµ theo dâi ho¹t ®éng cña hÖ thèng,
mét sè tµi nguyªn ®Ó l-u tr÷ sè liÖu l©u dµi vµ ch-¬ng tr×nh gèc. Cung cÊp kh¶
n¨ng ®iÒu khiÓn tõ xa vµ b¶o d-ìng tõ xa tËp trung t¹i trung t©m b¶o d-ìng.

Ch-¬ng 2
ChuyÓn m¹ch kªnh (Circuit switching)
2.1.Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch kªnh
Th«ng tin ®-îc trao ®æi qua m¹ng viÔn th«ng rÊt ®a d¹ng nh- th«ng tin
tho¹i, th«ng tin ¶nh, v¨n b¶n, sè liÖu. Mçi lo¹i cã yªu cÇu riªng ®èi víi thiÕt bÞ
truyÒn dÉn vµ chuyÓn m¹ch. Cã lo¹i th«ng tin rÊt nh¹y c¶m víi trÔ nh- th«ng tin
tho¹i, th«ng tin h×nh ¶nh; v× vËy chóng yªu cÇu thiÕt bÞ dïng ®Ó truyÒn dÉn vµ
chuyÓn m¹ch chóng ph¶i kh«ng g©y trÔ hoÆc cã trÔ th× ph¶i rÊt nhá ®Ó ng-êi sö
dông kh«ng c¶m nhËn ®-îc vµ gi¸ trÞ thêi gian trÔ ®ã ph¶i lµ h»ng sè trong suèt
thêi gian cña cuéc liªn l¹c ®Ó kh«ng g©y mÐo tÇn sè tÝn hiÖu. §èi víi lo¹i th«ng
tin nµy nªn dïng chuyÓn m¹ch kªnh ®Ó phôc vô–th«ng tin dÞch vô thêi gian thùc.
Tªn gäi chuyÓn m¹ch kªnh thÓ hiÖn ë nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¹ng. Khi
phôc vô mét cuéc liªn l¹c gi÷a hai thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµo ®ã th× mét kªnh th«ng tin
(®¬n c«ng hoÆc song c«ng tuú thuéc h×nh thøc liªn l¹c) hoÆc mét tuyÕn nèi ®-îc
thiÕt lËp xuyªn qua m¹ng tõ m¹ch ®iÖn cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy tíi m¹ch ®iÖn
cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi kia. Kªnh th«ng tin hoÆc tuyÕn nèi ®ã tån t¹i dµnh riªng cho
cuéc liªn l¹c ®ã suèt tõ khi b¾t ®Çu tíi khi kÕt thóc cuéc gäi. Çc cuéc gäi ®-îc
tiÕn hµnh ®ång thêi qua m¹ng ph¶i ®-îc phôc vô trªn çc kªnh ®éc lËp nhau.
Trong lÞch sö ph¸t triÓn kü thuËt chuyÓn m¹ch mét sè ph-¬ng thøc chuyÓn m¹ch
kªnh ®· ®-îc ¸p dông trong çc hÖ thèng tæng ®µi, ®ã lµ: chuyÓn m¹ch ph©n kªnh
Tæ hîp
ChuyÓn m¹ch kªnh
ChuyÓn m¹ch
kh«ng gian t-¬ng tù
ChuyÓn m¹ch PAM ChuyÓn m¹ch sè
PCM
Nh©n c«ng Tù ®éng 2 d©y 4 d©y Tsw ssw
Tõ
th¹ch
§iÖn
chung
Nh¶y
nÊc
To¹
®é
Ma
trËn
H×nh 2.1 Ph©n lo¹i chuyÓn m¹ch kªnh

theo kh«ng gian dïng cho tÝn hiÖu liªn tôc, chuyÓn m¹ch ph©n kªnh theo thêi
gian ®èi víi tÝn hiÖu rêi r¹c ho¸ (tÝn hiÖu ®iÒu biªn xung PAM-Pulse Amplitude
Modulation), chuyÓn m¹ch sè PCM ( cho tÝn hiÖu ®iÒu chÕ xung m· pcm-
Pulse Code Modulation). Thèng kª çc lo¹i chuyÓn m¹ch kªnh ®-îc chØ ra trªn
h×nh 2.1.
Trong çc tæng ®µi nh©n c«ng, tæng ®µi kiÓu nhÈy nÊc, tæng ®µi täa ®é
hoÆc tæng ®µi dïng bé nèi d©y ma trËn khi mét cuéc gäi ®-îc tiÕn hµnh th× çc
phÇn tö chuyÓn m¹ch sÏ t¹o thµnh m¹ch nèi d©y liªn tiÕp tõ m¹ch ®iÖn cña thiÕt
bÞ ®Çu cuèi nµy tíi m¹ch ®iÖn cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®èi tho¹i víi nã. Sau ®ã tÝn
hiÖu trao ®æi gi÷a çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi nµy sÏ ®i qua m¹ch nèi d©y ®ã. NÕu cã çc
cÆp thuª bao kh¸c cïng lµm viÖc ®ång thêi th× gi÷a tõng cÆp m¹ch ®iÖn cña çc
thuª bao ®ã còng cã tuyÕn nèi gi÷a chóng vµ çc tuyÕn nµy hoµn toµn ®éc lËp
nhau vÒ bè trÝ trong kh«ng gian. Khi kÕt thóc mçi cuéc gäi çc phÇn tö chuyÓn
m¹ch ®· dïng cho cuéc gäi ®ã sÏ ®-îc gi¶i phãng vµ çc cuéc gäi tiÕp tiÕp theo
gi÷a çc thuª bao kh¸c cã thÓ sö dông l¹i chóng ®Ó t¹o tuyÕn míi. Çc thiÕt bÞ
chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù cã ®Æc ®iÓm lµ trªn tuyÕn nèi ®· ®-îc thiÕt lËp
gi÷a hai thuª bao cã thÓ truyÒn tÝn hiÖu theo c¶ hai h-íng, nghÜa lµ cã thÓ phôc vô
cuéc gäi song c«ng trªn hai d©y vµ cã thÓ cho qua c¶ tÝn hiÖu analog vµ tÝn hiÖu
digital, thËm chÝ c¶ tÝn hiÖu rêi r¹c PAM.
Nguyªn lý chuyÓn m¹ch PAM dùa trªn viÖc ph©n chia çc khe thêi gian.
Mét phÇn tö chuyÓn m¹ch cã thÓ phôc vô cho nhiÒu cuéc gäi ®-îc tiÕn hµnh ®ång
thêi theo nguyªn t¾c cho tÝn hiÖu cña çc cuéc gäi kh¸c nhau qua nã trong çc
khe thêi gian kh¸c nhau theo tõng chu kú. TÝn hiÖu qua phÇn tö chuyÓn m¹ch lµ
tÝn hiÖu ®· ®-îc rêi r¹c ho¸ cã chu kú lÆp cña çc xung ®iÒu biªn b»ng víi chu kú
lÆp çc khe dµnh cho tõng m¹ch cho tÝn hiÖu cña mçi cuéc gäi ®i qua. Tuy çc
chuyÓn m¹ch PAM kh«ng ®-îc ¸p dông mét çch réng r·i do nhiÒu h¹n chÕ cña
chóng, nh-ng chóng còng t¹o nÒn t¶ng cho c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch tiªn tiÕn h¬n
sau nµy mµ hiÖn ®ang ®-îc sö dông réng r·i ®ã lµ çc chuyÓn m¹ch sè PCM.
Çc xung ®iÒu biªn cña tÝn hiÖu PAM rÊt m¶nh (hÑp), c«ng suÊt tÝn hiÖu
rÊt nhá, v× vËy trong truyÒn dÉn rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng cña çc tÝn hiÖu kh¸c lµm biÕn
d¹ng, tõ ®ã, viÖc kh«i phôc l¹i d¹ng ban ®Çu gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ kü thuËt PCM
kh¾c phôc nh-îc ®iÓm nµy rÊt hiÖu qu¶. Trong kü thuËt sè ho¸ tÝn hiÖu PCM, çc
xung PAM cßn tr¶i qua çc c«ng ®o¹n l-îng tö vµ m· ho¸. Mçi xung ®iÒu biªn
®-îc m· ho¸ b»ng mét tæ hîp çc bÝt t-¬ng øng vµ sau ®ã chóng ®-îc truyÒn
d-íi d¹ng çc tæ hîp bÝt ®ã. T¹i ®Çu thu, tõ çc tæ hîp bÝt thu ®-îc sÏ kh«i phôc
l¹i d¹ng cña tÝn hiÖu ®· ®-îc truyÒn ®i gÇn ®óng víi tÝn hiÖu gèc. ViÖc chuyÓn

m¹ch tÝn hiÖu PCM còng ®-îc thùc hiÖn theo nguyªn lý ph©n khe thêi gian. Cã
çc lo¹i bé chuyÓn m¹ch PCM c¬ b¶n ®ã lµ chuyÓn m¹ch thêi gian sè Tsw-Time
switch vµ chuyÓn m¹ch kh«ng gian sè Ssw-Space switch, chóng kh¸c nhau vÒ
cÊu t¹o vµ tÝnh n¨ng. M¹ng chuyÓn m¹ch cña tõng tæng ®µi ®-îc x©y dùng trªn c¬
së kÕt hîp çc Tsw vµ Ssw theo mét trong çc cÊu h×nh T, TS, ST, TST, TSST,
STS, ....
2.2. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù
2.2.1 Kh¸i qu¸t vÒ chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù
Çc tæng ®µi th-êng ®-îc thiÕt kÕ cho viÖc chuyÓn th«ng tin hai h-íng
(song c«ng), vÝ dô ®iÖn tho¹i th-êng truyÒn tÝn hiÖu thu vµ ph¸t trªn cïng ®«i d©y,
mÆc dï mét vµi ®iÓm cña tuyÕn truyÒn dÉn çc tÝn hiÖu h-íng ph¸t vµ h-íng thu
vÉn cã thÓ ®-îc t¸ch riªng ®Ó phôc vô viÖc khuyÕch ®¹i lÆp, t¨ng cù ly truyÒn,
nh-ng nh×n chung çc tÝn hiÖu tho¹i nãi riªng vµ çc tÝn hiÖu t-¬ng tù nãi chung
vÉn th-êng sö dông ph-¬ng thøc truyÒn hai h-íng trªn cïng ®«i d©y. Tõ ®ã çc
bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù còng ph¶i cã kh¶ n¨ng chuyÓn m¹ch tÝn
hiÖu hai h-íng gi÷a m¹ch ®iÖn cña thuª bao nµo ®ã víi m¹ch ®iÖn cña thuª bao
kh¸c ®ang liªn l¹c víi nã. ChuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù t¹o ra tuyÕn nèi
truyÒn th«ng tin hai h-íng qua çc phÇn tö chuyÓn m¹ch ®Ó nèi gi÷a m¹ch ®iÖn
cña thuª bao nµy vµ m¹ch ®iÖn cña thuª bao kh¸c ®ang liªn l¹c víi nã. Çc cuéc
liªn l¹c ®ång thêi qua chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù ph¶i ®-îc tiÕn hµnh qua
çc tuyÕn nèi riªng biÖt xuyªn qua m¹ng chuyÓn m¹ch kh«ng gian ®ã, nghÜa lµ
gi÷a çc tuyÕn nµy kh«ng cã çc ®o¹n m¹ch ®iÖn dïng chung.
1
2
N
.
.
1
2
M
.
.
H×nh 2.2 : M« h×nh chøc n¨ng chuyÓn m¹ch kh«ng gian
C(,)
Çc
®Çu
vµo
(I)
Çc
®Çu
ra
(O)
Çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn

Tr-êng chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù cã thÓ ®-îc t¹o thµnh tõ mét
hoÆc nhiÒu bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian c¬ b¶n theo çc cÊu tróc ghÐp kh¸c nhau.
Sè phÇn tö chuyÓn m¹ch dïng ®Ó t¹o ra mét tuyÕn nèi xuyªn qua tr-êng chuyÓn
m¹ch cña mét tæng ®µi phô thuéc vµo sè cÊp chän, sè kh©u trong mçi cÊp chän vµ
çch ghÐp nèi çc bé chuyÓn m¹ch. Mçi bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian c¬ b¶n ®-îc
ký hiÖu vµ ®-îc m« t¶ chøc n¨ng nh- trªn h×nh 2.2
§Æc ®iÓm chung cña çc chuyÓn m¹ch lo¹i nµy lµ:
- Sè ®Çu vµo Input vµ sè ®Çu ra output cã thÓ gièng hoÆc kh¸c nhau.
- NÕu cã nhiÒu cuéc gäi ®i qua bé chuyÓn m¹ch th× ph¶i ®¶m b¶o mét ®Çu
vµo chØ nèi víi kh«ng qu¸ mét ®Çu ra nghÜa lµ çc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn C(, ) vµ
C(x, y) tån t¹i ®ång thêi khi vµ chØ khi x   vµ y .
2.2.2 CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian c¬
b¶n
Nh×n chung çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù cã cÊu tróc ma trËn
nh- h×nh 2.3
PhÇn ma trËn chuyÓn m¹ch gåm çc ®Çu vµo 1, 2 ... N vµ çc ®Çu ra
1,2,3.... M, giao ®iÓm gi÷a mét ®Çu ra víi mçi ®Çu vµo lµ mét phÇn tö chuyÓn
m¹ch . Nh- vËy mçi phÇn tö chuyÓn m¹ch ®-îc dïng ®Ó "nèi xuyªn" tõ mét ®Çu
vµo tíi mét ®Çu ra cô thÓ, VÝ dô: phÇn tö chuyÓn m¹ch 31 dïng ®Ó nèi ®Çu vµo I1
víi ®Çu ra O3, cßn phÇn tö 25 l¹i dïng ®Ó nèi ®Çu vµo I5 víi ®Çu ra O2. PhÇn ®iÒu
khiÓn chuyÓn m¹ch th-êng lµ bé nhí vµ gi¶i m· sè liÖu ®iÒu khiÓn ®Ó ®-a ra tÝn
hiÖu ®iÒu khiÓn tõng phÇn tö cña ma trËn chuyÓn m¹ch.
Yªu cÇu ®èi víi çc phÇn tö chuyÓn m¹ch cña bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian
t-¬ng tù lµ kh«ng lµm suy hao tÝn hiÖu, kh«ng g©y xuyªn ©m, kh«ng t¹o ra t¹p ©m
nÒn. §iÒu nµy cã thÓ hiÓu ®¬n gi¶n lµ khi ë tr¹ng th¸i më (nèi th«ng) th× trë
kh¸ng cña phÇn tö chuyÓn m¹ch ph¶i cùc nhá (lý t-ëng lµ = 0), nh- thÕ sÏ
kh«ng lµm tæn hao tÝn hiÖu truyÒn qua nã. Cßnkhi ë tr¹ng th¸i ®ãng(ng¾t m¹ch,
hë m¹ch) ph¶i cã trë kh¸ng rÊt lín () ®Ó tÝn hiÖu tõ mét ®Çu vµo kh«ng bÞ truyÒn
tíi çc ®Çu ra kh«ng mong muèn, dï chØ lµ rÊt nhá, nh- thÕ tÝn hiÖu ë kªnh th«ng
tin nµy kh«ng bÞ xuyªn sang cuéc nèi kh¸c.
VÝ dô: Khi phÇn tö 32 më th× ®Çu vµo I2 vµ ®Çu ra O3 ®-îc nèi th«ng, tÝn
hiÖu tõ ®Çu vµo I2 ®-îc truyÒn tíi ®Çu ra O3 hoÆc ng-îc l¹i mµ kh«ng bÞ suy hao.
Khi ®ã çc phÇn tö kh¸c trªn hµng 2 vµ cét 3 ph¶i ®ãng hoµn toµn ®Ó tr¸nh dß tÝn
hiÖu ra çc cuéc gäi ®ang tiÕn hµnh ®ång thêi trªn çc ®Çu vµo vµ ®Çu ra kh¸c.

Gi¶ sö phÇn tö 31 bÞ dß (trë kh¸ng hë m¹ch kh«ng ®ñ lín) th× tÝn hiÖu cña
cuéc gäi trªn phÇn tö 32 cã thÓ bÞ lät tíi cuéc gäi ®ang tiÕn hµnh gi÷a ®Çu vµo I1
víi ®Çu ra nµo ®ã. Hai chØ tiªu trªn cã thÓ biÓu diÔn th«ng qua ®iÒu kiÖn cÇn cña
phÇn tö chuyÓn m¹ch t-¬ng tù ®ã lµ hÖ sè chuyÓn m¹ch.
Ngoµi ra çc phÇn tö chuyÓn m¹ch khi nèi m¹ch ph¶i kh«ng g©y ra t¹p ©m
néi (t¹p ©m nÒn). T¹p ©m nÒn t¹o ra nh÷ng nhiÔu rµo trong tÝn hiÖu, c¶n trë viÖc
truyÒn vµ thu çc tÝn hiÖu h÷u Ých. Çc t¹p ©m nÒn do tiÕp xóc cña tiÕp ®iÓm, chÊt
l-îng linh kiÖn g©y ra.
Çc phÇn tö chuyÓn m¹ch cã thÓ lµ r¬ le ®iÖn tõ, r¬ le èng kÝn (Heccon),
çc lo¹i b¸n dÉn nh- diode, tranzistor ... Mét vµi phÇn tö chuyÓn m¹ch dïng trong
çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù ®-îc m« t¶ trªn h×nh 2.4
VÒ thùc chÊt phÇn tö chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù lµ phÇn tö dïng ®Ó
nèi th«ng tõ m¹ch ®Çu vµo tíi m¹ch ®Çu ra khi cã tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn nèi vµ lµm
hë m¹ch khi cã tÝn hiÖu ng¾t m¹ch.
PhÇn ®iÒu khiÓn chuyÓn m¹ch
I1
I2
I3
I4
In
.
.
o1 O2 O3 O4 Om
. .
11
12
13
14
1N
21
22
23
24
2N
31
32
33
34
3N
41
42
43
44
4N
51
52
53
54
5N
Çc ®Çu ra
Çc
®Çu
vµo
Ma
trËn
chuyÓn
m¹ch
PhÇn
tö
chuyÓn
m¹ch
H×nh 2.3 CÊu tróc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian c¬ b¶n
Sl®k
H=
Trë kh¸ng hë m¹ch
Trë kh¸ng kÝn m¹ch
108

Çc phÇn tö chuyÓn m¹ch kiÓu c¬ ®iÖn nh- r¬ le ®iÖn tõ hoÆc r¬ le èng kÝn
th-êng cã hÖ sè chuyÓn m¹ch H tèt h¬n so víi çc linh kiÖn b¸n dÉn. Tuy nhiªn
chóng cã kÝch th-íc lín, tiªu thô n¨ng l-îng cao h¬n, ®iÒu khiÓn phøc t¹p h¬n vµ
tèc ®é chuyÓn m¹ch thÊp. Do yªu cÇu vÒ trë kh¸ng th«ng vµ trë kh¸ng hë m¹ch
nªn chØ mét sè lo¹i linh kiÖn b¸n dÉn cã thÓ dïng ®Ó lµm phÇn tö chuyÓn m¹ch,
chóng tiªu thô n¨ng l-îng thÊp, dÔ phèi hîp víi phÇn ®iÒu khiÓn logic vµ çc hÖ
thèng ®iÒu khiÓn dïng vi xö lý.
PhÇn ®iÒu khiÓn cña bé chuyÓn m¹ch thùc hiÖn chøc n¨ng phèi hîp gi÷a
phÇn ®iÒu khiÓn chung víi çc phÇn tö chuyÓn m¹ch. Tuú thuéc vµo tõng lo¹i bé
chuyÓn m¹ch mµ phÇn ®iÒu khiÓn nµy cã thÓ cã cÊu tróc vµ tÝnh n¨ng kh¸c nhau
c¶ vÒ çch thøc ®iÒu khiÓn, d¹ng tÝn hiÖu vµ møc tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn. Nh×n chung
phÇn ®iÒu khiÓn cña bé chuyÓn m¹ch nhËn sè liÖu ®iÒu khiÓn tõ phÇn ®iÒu khiÓn
chung vµ chuyÓn nã thµnh tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn ®Ó ®-a tíi phÇn tö chuyÓn m¹ch cô
thÓ cña bé chuyÓn m¹ch, nghÜa lµ nã thùc hiÖn chøc n¨ng nhí ®Öm vµ gi¶i m· sè
liÖu ®iÒu khiÓn .
Theo nguyªn lý ph©n kªnh kh«ng gian, khi tuyÕn nèi cho mét cuéc gäi
®-îc thiÕt lËp ®i qua mét bé chuyÓn m¹ch c¬ b¶n nµo ®ã th× phÇn tö chuyÓn m¹ch
®-îc dïng ®Ó thiÕt lËp tuyÕn nèi cho cuéc gäi ®ã sÏ bÞ chiÕm tõ khi b¾t ®Çu thiÕt
Cuén
d©y
§Çu
vµo
§Çu
ra
§Çu ®iÒu
khiÓn
Nguån
PhÇn tö chuyÓn m¹ch b»ng R¬le ®iÖn tõ
§Çu
vµo
§Çu
ra
§Çu ®iÒu
khiÓn
PhÇn tö chuyÓn m¹ch Heccon
Nguån
§Çu vµo
§Çu
ra
§iÒu
khiÓn
PhÇn tö chuyÓn m¹ch
dïng Tranzistor
§Çu vµo §Çu ra
R1
R2
R3
R4
L1
D1
§iÒu khiÓn
PhÇn tö chuyÓn m¹ch
dïng Diode
H×nh 2.4 Mét sè phÇn tö chuyÓn m¹ch dïng trong çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng
gian c¬ b¶n
V+

lËp tuyÕn nèi ®Ó ®µm tho¹i cho tíi khi tuyÕn nèi ®ã ®-îc gi¶i phãng vµ nã ®-îc
dµnh riªng cho cuéc gäi ®ã trong suèt thêi gian tiÕn hµnh cuéc gäi. Çc cuéc gäi
®-îc tiÕn hµnh ®ång thêi qua bé chuyÓn m¹ch ®ã sÏ ®i qua çc phÇn tö chuyÓn
m¹ch ®éc lËp cho mçi cuéc gäi. ViÖc truyÒn tÝn hiÖu cÇn ®-îc tiÕn hµnh trªn 2
hoÆc nhiÒu d©y, v× vËy phÇn ma trËn chuyÓn m¹ch th-êng gåm 2 hoÆc nhiÒu líp,
phÇn tö chuyÓn m¹ch t¹i mçi giao ®iÓm ph¶i cã nhiÒu cÆp tiÕp ®iÓm, mçi cÆp
dïng cho mét líp vµ cã chung ®iÒu khiÓn hoÆc mçi líp cã phÇn tö chuyÓn m¹ch
t¹i mçi giao ®iÓm nh-ng çc phÇn tö cña tõng giao ®iÓm cïng tªn cã ®Çu ®iÒu
khiÓn chung. §èi víi bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù, khi mét phÇn tö ®· ë
tr¹ng th¸i nèi th× tÝn hiÖu truyÒn qua nã nh- qua mét ®iÓm nèi d©y th«ng th-êng,
nghÜa lµ kh«ng ph©n biÖt ®Çu vµo vµ ®Çu ra, tÝn hiÖu ®-îc truyÒn theo hai h-íng
vµ nh- thÕ ®èi víi bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù còng kh«ng cã kh¸i niÖm
®Çu vµo vµ ®Çu ra cña bé chuyÓn m¹ch. ViÖc gäi lµ ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña bé
chuyÓn m¹ch chØ ®Ó tiÖn cho viÖc gi¶i thÝch theo tiÕn tr×nh thiÕt lËp tuyÕn nèi cho
mçi cuéc gäi chø kh«ng cã ý nghÜa ®èi víi tÝn hiÖu truyÒn qua bé chuyÓn m¹ch.
Çc quy -íc vµ kh¸i niÖm chung
*Ký hiÖu bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian (Xem h×nh 2.5)
*Kh¶ th«ng cña bé chuyÓn m¹ch:
1
2
3
N
1 2 3 M
Ký hiÖu kiÓu ma trËn tiÕp ®iÓm
1
2
3
N
1 2 3 M
Ký hiÖu kiÓu ma trËn giao ®iÓm
1
2
3
N
1
2
3
M
Ký hiÖu kiÓu quy -íc Ký hiÖu kiÓu bé chän
N M
H×nh 2.5 Çc ký hiÖu cña bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù

Bé chuyÓn m¹ch tiÕp th«ng hoµn toµn (toµn th«ng) lµ bé chuyÓn m¹ch mµ
mçi ®Çu vµo ®Òu cã kh¶ n¨ng nèi tíi ®Çu ra bÊt kú. §èi víi lo¹i bé chuyÓn m¹ch
nµy ph¶i cã quan hÖ 1:1 gi÷a ®Çu vµo-phÇn tö chuyÓn m¹ch-®Çu ra, nghÜa lµ trªn
giao ®iÓm gi÷a mét ®Çu vµo bÊt kú víi mét ®Çu ra bÊt kú ®Òu ph¶i cã phÇn tö
chuyÓn m¹ch t-¬ng øng (h×nh 2.6a)
Bé chuyÓn m¹ch kh«ng toµn th«ng (tiÕp th«ng kh«ng hoµn toµn) lo¹i nµy
kh¸c lo¹i trªn lµ ë mét sè giao ®iÓm cña ma trËn chuyÓn kh«ng cã phÇn tö chuyÓn
m¹ch. Nh- thÕ mét sè ®Çu vµo kh«ng thÓ nèi tíi mét sè ®Çu ra nµo ®ã (h×nh 2.6b)
Bé chuyÓn m¹ch gËp : NÕu phÐp nèi C(i , j)  C (j, i) vµ C (, )  1 th×
çc phÇn tö cã thÓ tËp trung ë mét phÝa cña ®-êng chÐo chÝnh trªn ma
trËn chuyÓn m¹ch vµ ta ®-îc bé chuyÓn m¹ch gËp víi n(n-1)/2 phÇn tö chuyÓn
m¹ch nh- h×nh (2.6c)
*KÝch th-íc bé chuyÓn m¹ch
ChuyÓn m¹ch vu«ng : Khi sè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña bé chuyÓn m¹ch b»ng
nhau vµ toµn th«ng
ChuyÓn m¹ch ch÷ nhËt : ChuyÓn m¹ch toµn th«ng nh-ng sè ®Çu vµo vµ
®Çu ra kh¸c nhau.
Ngoµi ra tuú thuéc vµo øng dông cô thÓ th× sè líp cña bé chuyÓn m¹ch
còng cã thÓ kh¸c nhau.
2.2.3 X©y dùng çc tr-êng chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù trªn c¬ së
bé chuyÓn m¹ch c¬ b¶n
a. Kh¸i qu¸t chung vÒ øng dông chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù
VÒ c¬ b¶n çc bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian t-¬ng tù ®-îc chÕ t¹o ®Ó x©y
dùng tr-êng chuyÓn m¹ch cña çc tæng ®µi ph©n kªnh theo kh«ng gian. Chóng
1
2
3
N
1 2 3 M
a. Bé chuyÓn m¹ch toµn th«ng
1
2
3
N
1 2 3 M
b. Bé chuyÓn m¹ch kh«ng toµn th«ng
1
2
3
5
5 4 3 1
c. Bé chuyÓn m¹ch gËp
4
2
H×nh 2.6 Minh ho¹ kh¶ th«ng cña bé chuyÓn m¹ch kh«ng gian

ki_thuat_chuyen_mach_ HVKTQS.pdf

ki_thuat_chuyen_mach_ HVKTQS.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to ki_thuat_chuyen_mach_ HVKTQS.pdf

Similar to ki_thuat_chuyen_mach_ HVKTQS.pdf (20)

ki_thuat_chuyen_mach_ HVKTQS.pdf