Gebelik, plasenta, amniyon sıvısı, umbilikal kordon

1. PLASENTA VE
EKLERİNİN
PATOLOJİLERİ
Prof. Dr. Sebahat ATAR

2. PLASENTA MUAYENESİ-I
 Plasenta: 2-3 cm kalınlıkta, 15-20 cm çapında, 500 gr
ağırlığında, 15-20 kotiledondan oluşur.
 Plasentanin patolojik incelemesi
 Şeker hast Dölütte anomali varlığı
 Preeklampsi Ölü doğum
 Enfeksiyon Çoğul gebelik
 Mekonyum varlığı

3. PLASENTA MUAYENESİ-II
 Kotiledon eksikliği
 Zarların tam olup
olmadığı
 Genel görünümü
 Göbek bağının
boyu, yapışma
yeri, damar sayısı,
düğüm varlığı

4. PLASENTANIN ŞEKİL
BOZUKLUKLARI-I
 Plasenta
bilobata/trilobata
 Dubleks
plasenta/tripleks
 Aksesuar plasenta
(placenta
succenturiata)

5. PLASENTANIN ŞEKİL
BOZUKLUKLARI-II
 Annular plasenta
 Membranöz
plasenta
 Plasenta
fenestrata
 Plasenta
circumvallata
 Koryon tabakası
bazal tabakadan daha
küçük
 Daha sık görülür
 Doğum öncesi
kanama
 Erken doğum
 Perinatal ölüm
 Fetal anomali

6. PLASENTA GELİŞİM BOZUKLUKLARI
BÜYÜK PLASENTA
 Plasenta/Fetus ağırlığı: 1/5-
1/6
 Büyük plasenta
 Sifiliz
 Şeker hastalığı
 Eritroblastosis fetalis
 İkizden ikize kan geçişi
 Doğuşsal tümörler (ör.
teratom)
 Alfa talasemi
 Fetal patoloji (ör. Beckwith
Wiedeman sendr

7. PLASENTA GELİŞİM BOZUKLUKLARI-
KÜÇÜK PLASENTA
 Fetal-plasental
yetmezlik
 Gebede kronik
beslenme
yetersizliği
 Fazla sigara içme
 Kısa aralar ile gebe
kalma

8. PLASENTAL İNFARKT-I
 En sık görülen plasenta patolojisi
 Normal plasentada sıklık: 1/4
 Ufak (çap <1 cm) infakt çok sık
 Klinik açıdan önemli olanlar merkezde yer alanlardır
 İki nedenle oluşur
 Trofoblastlarda yaşlanma
 Uterus-plasenta kan dolaşımında bozulma

9. PLASENTAL İNFARKT-II
 Histopatoloji:
 Trofoblastta fibrinoid dejenerasyon veya villöz
arter trombozuna bağlı damarda tıkanma →
iskemik infakt → kalsifikasyon
 İleri düzeyde olursa: IUGR, fetal ölüm

10. PLASENTANIN YAPIŞMA
BOZUKLUKLARI-I
 Plasenta desidua
spongioza tabakasına
tutunur
 Plasenta akreata
 Plasenta inkreata
 Plasenta perkreata
 Risk faktörleri
 Plasenta previa
 Geçirilmiş sezaryen
 Geçirilmiş myomektomi
 Submüköz miyom
 Asherman sendromu
 Gebenin yaşı ≥ 36

11. PLASENTANIN YAPIŞMA
BOZUKLUKLARI-II
 Plasenta previa +
sezaryen öyküsü
olanlarda risk
katlanarak artıyor
C/S
sayısı
Pl. Previa
(%)
Pl. Previa +
Pl. Acreata (%)
0 0.26 5
1 0.56 24
2 1.8 40
3 3 47
4 10 67

12. PLASENTANIN YAPIŞMA
BOZUKLUKLARI-III
 Tanı: Ultrason, MR
 Klinik: Postpartum
aşırı kanama
 Tedavi
 Uygun kan hazırlığı
ile planlı C/S
 Sıklıkla
histerektomi

13. PLASENTA PREVİA-1
 Tanım
 Sınıflama
 Tam plasenta
previa
 Kısmi Plasenta
previa
 Aşağı yerleşimli
plasenta
 Tanı: Ultrason

14. PLASENTA PREVİA-II
 Antepartum kanamaların %20’sinden
sorumlu
 Doğumda sıklık 1/200-1/300
 Risk faktörleri
 Geçirilmiş sezaryen
 Plasenta previa öyküsü
 İleri anne yaşı
 Sigara içme
 Çoğul gebelik
 36-37. hf sezaryen

15. GÖBEK KORDONUNUN
PATOLOJİLERİ
 İki arter, bir venden oluşur
 Bağ dokusunu wharton jeli oluşturur
 Acordia: Göbek kordonunun olmaması
 Tur sayısı: 0.2 ± 0.1 tur/cm
 Ortalama uzunluğu: 35-70 cm (0-300 cm)
 Kısa kordon: < 25-30 cm
 Plasentanın erken ayrılması
 Uzun kordon: > 70-75 cm
 Gerçek düğüm
 Tromboz

16. TEK UMBİLİKAL ARTER
 Sıklık:
 Tekil gebelik: %0.2-%1
 İkiz gebelik: %6
 Sık görüldüğü durumlar:
 Konjenital anomaliler
Kromozom anomalileri
 Polihidramnioz
 Oligohidramnioz
 Riskleri
 Gelişme geriliği

17. GÖBEK KORDONUNUN PLASENTAYA
GİRİŞ ANOMALİLERİ-I
 Normal giriş yeri
 Marjinal insersiyo
(Kenardan girim)
 battledore plasenta
 Sıklık: %7
 Klinik önemi yok

18. GÖBEK KORDONUNUN PLASENTAYA
GİRİŞ ANOMALİLERİ-II
 İnsersiyo
velamentoza:
(Zarlardan girim)
 Tekil gebelikler: %1
 İkiz gebelikler :
%5-%10
 Fetal kanama ve
ölüm riski
 Vaza previa (damar
gelişi)

19. GÖBEK KORDONU
PATOLOJİLERİ-I
 Aşırı kıvrımlı veya düz
kordon
 Gerçek veya yalancı düğüm
 Gerçek düğüm: %1 g,
 perinatal ölüm %6,
 monoamniyotik ikizlerde sık
 Kordon dolanması:
 Boyuna 1 defa dolanma:
%21,
 3 defa dolanma: %0.2
 Kalp atımlarında değişken
azalma

21. GÖBEK KORDONU
PATOLOJİLERİ-II
 Kordon torsiyonu
 Monoamniyotik
ikizlerde yüksek
perinatal ölüm
 Kordonda daralma
 ölü doğumda sık
 Kordonda ödem
 Hidrops
 Kordonda hematom
 Umbilikal vende
yırtılma
 Kordonun kistler
 Gerçek kist: küçük,
allantois kalıntısı
 Yalancı kist: büyük,
wharton jelinin
sıvılaşması

22. ZARLARIN PATOLOJİLERİ
 Amniyon nodozum
 5 mm, amniyotik nodüller
 Oligohidroamniosda sık görülür
 Amniyotik bant
 Sıklık: 1/1200-1/15000
 Fetal kısımlarda eksilme, hipoplazi, fetal
anomali

24. AMNİYON SIVISI
 36. hf da yaklaşık 1 lt
 24 saatte 700/1000 ml’si yenilenir
 Yapım yerleri
 Deri ve zarlardan sızıntı
 Fetusun idrarı
 İşlevleri
 Fetusu enfeksiyon ve darbelerden korur
 Fetusun vücut ısısının düzenlenmesine yardımcı olur
 Fetusun serbest hareket etmesine sağlar
 Fetusun normal gelişimi ve beslenmesine yardımcı
olur

25. OLİGOHİDRAMNİOZ
 Oligohidramniozu düşündüren durumlar
 Leopold değerlendirmesinin daha kolay yapılması
 Fetus kalp atımlarının kolay duyulması
 Fundus-pubis mesafesinin azalması
 USG ile tanı
 En derin cep < 2 cm
 amniyotik sıvı indeksi < 5 cm
Dört bölümden amniyon sıvısı ölçümünü etkileyen
etmenler
 Yükseklik
 Gebenin yeterli sıvı almaması

27. OLİGOHİDRAMNİOZ
NEDENLERİ-I
 Fetal nedenler
 Kromozom anomalileri
 Fetal kayıp
 Doğuşsal anomaliler (%15-%20)
 Böbrek ve idrar boşaltım kanalı ile ilgili
 Gün aşımı
 Gelişme geriliği
 Zarların açılması
 Plasental nedenler
 Dekolman plasenta (plasentanın erken
ayrılması)
 İkizden ikize kanama

28. OLİGOHİDRAMNİOZ
NEDENLERİ-II
 Anne ile ilgili nedenler
 Yüksek kan basıncı
 Şeker hastalığı
 Preeklampsi
 Uteroplasental yetmezlik
 İlaçlar
 Prostoglandin sentetaz inhibitörleri
 ACE inhibitörleri
 Nedeni bilinmeyen

29. OLİGOHİDRAMNİOZDA
SONUÇ
 Akciğer hipoplazisi
 Amniyotik bant sendromu
 İskelet sisteminde şekil bozuklukları
 Ör. Çarpık ayak (clubfoot)
 Perinatal ölüm sıklığında artış
 Erken doğum sıklığında artış

31. AKCİĞER HİPOPLAZİSİ
 Sıklık: %15
 Nedenleri:
 Göğüs kafesine baskı nedeniyle
akciğerlerin genişleyememesi
 Fetal solunum hareketlerinin bulunmaması
nedeniyle akciğerlere sıvı girişinin
olmaması
 Akciğerlerin giren sıvıyı tutamaması

32. GEÇ GEBELİKTE
OLİGOHİDRAMNİOZ
 34. hf sonra amniyonsıvısında azalma:
 Kalp atımlarında değişken azalma (variabl
deselerasyon) sıklığında artış
 Fetal sıkıntı nedenli sezaryen sıklığında
artış
 Düşük Apgar sayısı (< 7) sıklığında artış
 Amniyoinfüzyon

33. POLİHİDRAMNİOZ
 Amniyon sıvı miktarı > 2 lt
 Hafif/orta düzeyde polihidramnioz (2-3 lt):
%1
 Polihidramniozu düşündüren durumlar
 Leopold değerlendirmesinin güç yapılması
 Fetus kalp atımlarının güç duyulması
 Simfiz-fundus mesafesinin artması
 Tanı: USG
 Amniyotik sıvı indeksi > 24 cm
 En derin cep ≥ 8 cm
 8-11 cm: hafif, 12-15 cm: orta, > 15 cm: ciddi

34. POLİHİDRAMNİOZ
NEDENLERİ
 Doğuşsal anomaliler: %50
 En sık görülen anomaliler
 Anensefali (ADH yokluğu, bol idrar yapma)
 Özefagus atrezisi (amniyon sıvısını fetusun
yutamaması)
 Barsakta atrezi (amniyon sıvısının
emilememesi)
 Meningosel, meningomiyelosel (sıvı sızıntısı)
 Gebenin hastalıkları
 Şeker hastalığı
 Sifiliz
 Nefrit

35. POLİHİDRAMNİOZ-KLİNİK
 Nefes darlığı
 Bacak, karın duvarı ve
vulvada ödem
 İdrar çıkışında azalma
(üretere baskı, nadir)
 Fiziksel yakınmalarda
artış
 Erken doğum

36. POLİHİDRAMNİOZ-GEBELİK
SONUÇLARI
 Perinatal ölüm ↑
 Erken doğum ↑
 Anormal geliş ↑
 Sezaryen ↑
 Doğuşsal anomali ↑
 Kromozom anomali ↑
 Plasentanın erken ayrılması ↑
 Uterus kasılganlığında ↓
 Doğum sonu kanama ↑

37. POLİHİDRAMNİOZ-TEDAVİ
 Amniyodirenaj
 Zarların açılması
 Ani boşalma: dekolman,
 kordon sarkması riskinde artış
 Tıbbi tedavi
 Endometazin
 Doz: 1.5-3 mg/kg
 Duktus arteriosusun erken kapanma riski
 Etkileri:
 Akciğerlerde sıvı yapımını baskılar, sıvı emilimini
arttırır
 Fetal idrar çıkarımında azalma
 Zarlardan sıvı emiliminde artma