1. mgr inż. Piotr Rościszewski
Audyt trasy rowerowej nr 20 w Tarnowskich Górach w dniu 2012-11-04
Audyt miał charakter wyrywkowy. Jego celem było sprawdzenie, jakie prace znakarskie zostały
wykonane w miejscu planowanej trasy nr 20 Śląskiej Sieci Tras Rowerowych, w związku
z informacjami w Internecie o oznakowaniu trasy rowerowej Tarnowskie Góry – Kopalnia
Zabytkowa – Segiet – Dolomity Sportowa Dolina przez Stowarzyszenie Trasy Rowerowe
w Tarnowskich Górach. Audyt przeprowadzono na odcinku Tarnowskie Góry – Kopalnia
Zabytkowa.
A. Trasy rowerowe istniejące i planowane w okolicach Tarnowskich Gór.
(liniami ciągłymi zaznaczono trasy istniejące)
Planowana trasa rowerowa nr 20 o przebiegu Katowice-Kokociniec – Chorzów – Bytom –
Tarnowskie Góry – Woźniki – Boronów – Krzepice – Wąsosz Górny powinna mieć kolor niebieski.
Jak dotąd została częściowo oznakowana w granicach Bytomia, a w granicach Chorzowa została
przygotowana infrastruktura drogowa. Projekty oznakowania zostały wykonane dla gmin Woźniki,
Herby, Kochanowice i Ciasna, ale nie zrealizowano ich w terenie. Odcinek wykonany w granicach
Tarnowskich Gór zamiast w kolorze niebieskim został wykonany w kolorze czarnym, niezgodnie
z zobowiązaniem Starostwa Powiatowego w Tarnowskich Górach, że oznakowanie tras
rowerowych pokrywających się z trasami Śląskiej Sieci Tras Rowerowych będzie uzgadniane
ze Śląskim Klubem Znakarzy Tras Turystycznych PTTK przy O/Kolejowym w Gliwicach.

2. 2
Zastosowanie do oznakowania krótkiej trasy Tarnowskie Góry – Dolomity Sportowa Dolina
znaków w kolorze czarnym uniemożliwi w przyszłości oznakowanie planowanej trasy nr 412
łączącej Piekary Śląskie, Radzionków i Tarnowskie Góry. W rejonie Dolomitów Sportowej Doliny
trasa w kolorze czarnym niepotrzebnie zdubluje istniejącą trasę nr 409 w kolorze czerwonym.
B. Trasy rowerowe lokalne na południe od Tarnowskich Gór (przed oznakowaniem trasy nr 20).
A. Nawierzchnia. W centrum Tarnowskich Gór trasa prowadzi jezdniami ulic o nawierzchni
asfaltowej, a w rejonie Rynku o nawierzchni z bruku granitowego. W rejonie Kopalni Zabytkowej
i Os. Segiet drogi mają nawierzchnię tłuczniową. Większość dróg jest w dość dobrym stanie
technicznym, z wyjątkiem początku ul. Małej, gdzie po odcinku nawierzchni z betonowych kostek
brukowych następuje odcinek z potężnymi, głębokimi dziurami, uniemożliwiającymi przejazd
rowerem.

3. 3
1. Tarnowskie Góry, początek ul. Małej, łączącej centrum Tarnowskich Gór z Os. Segiet.
Wielkie dziury uniemożliwiają jazdę rowerem.
B. Oznakowanie turystyczne trasy. Na oznakowanie trasy rowerowej składają się 4 grupy
znaków:
a/ znaki drogowe ogólnego przeznaczenia regulujące ruch rowerowy, zastosowane zgodnie
z Prawem o Ruchu Drogowym,
b/ znaki dodatkowe tras rowerowych typu R-1 i modyfikacje znaków typu R-3/K, z paskami,
kropkami i strzałkami w kolorach czerwonym, niebieskim, zielonym, żółtym i czarnym, przy
czym dobór kolorów znaków powinien być zgodny z koncepcją Śląskiej Sieci Tras
Rowerowych, a ich rozmieszczenie zgodne z instrukcją znakowania szlaków turystycznych
PTTK,
c/ drogowskazy tras rowerowych typu R-3, jako uzupełnienie znaków typu R-1,
d/ tablice informacyjne z mapami schematycznymi sieci tras rowerowych.
Tylko niektóre elementy oznakowania zostały wykonane prawidłowo.
a/ Znaki drogowe ogólnego przeznaczenia
Na Rynku i prowadzących do niego uliczkach dopuszczony jest wyłącznie ruch samochodów
posiadających stosowne zezwolenia. Pod znakami B-1 brak jest tabliczek T-22 dopuszczających
ruch rowerowy.
b/ Znaki dodatkowe tras rowerowych typu R-1
W centrum trasa powinna być szczególnie dobrze oznakowana z uwagi na liczne skrzyżowania
i kręty przebieg. W kierunku południowym pomiędzy Rynkiem a ul. Legionów jest 6 skrzyżowań
i 4 zakręty trasy, a w kierunku północnym 5 skrzyżowań. Ponieważ znaki powinny znajdować się
na początku i końcu trasy oraz za każdym skrzyżowaniem i przed każdym zakrętem (z uwagi
na bliskość skrzyżowań niektóre znaki mogą być wspólne) łatwo policzyć, że w kierunku
południowym powinno być 9 znaków, a w kierunku północnym 6 znaków, tymczasem w ogóle
brak jest znaków początku i końca trasy, a wszystkich znaków w kierunku południowym jest aż 4,
w tym niepotrzebnie zdublowany znak skrętu z ul. Legionów w ul. Górniczą.

4. 4
W miejscach rozwidleń jednokierunkowych
odcinków trasy oznakowanie powinno być
szczególnie staranne, aby nie zasugerować
rowerzyście jazdy w przeciwnym kierunku,
tymczasem na obu takich rozwidleniach nie ma
żadnych kierunkowskazów typu R-3/K,
zawierających nazwy miejscowości docelowych.
Na pozostałej części trasy znaki występują
z należytą częstotliwością, ale niepotrzebnie część
z nich została zastąpiona drogowskazami.
Wątpliwości budzi zbyt niskie usytuowanie
niektórych znaków malowanych na dolnych
partiach betonowych słupów, narażonych na
zasłonięcie przez parkujące samochody. Byłoby
lepiej, gdyby zostały zastąpione umieszczonymi
na właściwej wysokości znakami metalowymi.
C. Oznakowany odcinek trasy nr 20
w centrum Tarnowskich Gór
D. Wzory kierunkowskazów typu R-3/K
do stosowania na rozwidleniach jednokierunkowych odcinków trasy rowerowej.
c/ Drogowskazy
Na omawianej trasie w jednym kierunku powieszone są po 2 drogowskazy, z 2 nazwami
miejscowości na każdym z nich. Zgodnie z wzorami znaków, które są ujęte w instrukcji znakowania
tras rowerowych Śląskiego Klubu Znakarzy Tras Turystycznych, na jednym drogowskazie mieszczą
się 4 nazwy miejscowości, a więc wystarczające powinno być zmniejszenie ilości
drogowskazów do jednego w każdym kierunku.
Omawiana trasa ma odgałęzienie do Kopalni
Zabytkowej nie oznakowane znakami typu R-1.
Odgałęzienie to zostało nieprawidłowo
oznakowane drogowskazami ze strzałkami w tym
samym kolorze, co zasadnicza trasa. W tym
przypadku na drogowskazach kierujących
w stronę Kopalni i obok niej powinny być
zastosowane strzałki białe z czarnym konturem.
E. Wzór drogowskazu typu R-3 dla
nieoznakowanych odgałęzień trasy rowerowej.

5. 5
2 i 3. Tarnowskie Góry, Rynek i wylot ul. Górniczej.
Brak znaków początku i końca trasy R-1a oraz znaku R-1 wskazującego dalszy kierunek jazdy.
Brak znaku R-1b wskazującego kierunek jazdy na następnym skrzyżowaniu.
4. Tarnowskie Góry, ul. Górnicza. 5. Tarnowskie Góry, ul. Górnicza.
Zbyt nisko namalowany znak R-1 Drogowskazy zamiast znaku R-1.

6. 6
6. Tarnowskie Góry, Rynek. 7. Tarnowskie Góry, ul. Mała.
Nazwy 4 miejscowości sztucznie rozbite Drogowskaz do Kopalni Zabytkowej powinien
na 2 drogowskazy. mieć białą strzałkę z czarnym konturem.
d/ Tablice informacyjne
Na omawianej trasie nie stwierdzono ustawienia żadnej tablicy tego rodzaju, co może zniechęcić
potencjalnych turystów do skorzystania z przebycia trasy.
Podsumowanie.
1. Konfiguracja tras rowerowych. Trasa rowerowa Tarnowskie Góry – Dolomity Sportowa
Dolina została oznakowana kolorem czarnym, chociaż jej przebieg w znacznej części
pokrywa się z planowaną trasą rowerową nr 20 Śląskiej Sieci Tras Rowerowych w kolorze
niebieskim, a pozostały odcinek dubluje istniejącą trasę nr 409 w kolorze czerwonym.
2. Kolor czarny został zarezerwowany dla trasy nr 412 łączącej Piekary Śląskie, Radzionków
i Tarnowskie Góry. Wykorzystanie tego koloru do trasy oznakowania lokalnej uniemożliwi
w przyszłości jej oznakowanie.
3. Modernizacja nawierzchni. Nawierzchnie dróg, po których poprowadzono trasę rowerową
w większości nadają się do jazdy rowerem, z wyjątkiem początku ul. Małej, gdzie występuje
odcinek z potężnymi, głębokimi dziurami, uniemożliwiającymi przejazd rowerem.
4. Znaki drogowe ogólnego przeznaczenia. Na Rynku i prowadzących do niego uliczkach
dopuszczony jest wyłącznie ruch samochodów posiadających stosowne zezwolenia. Pod
znakami B-1 brak jest tabliczek T-22 dopuszczających ruch rowerowy.
5. Znaki dodatkowe tras rowerowych typu R-1 i R-3/K. Tylko niektóre elementy
oznakowania zostały wykonane prawidłowo. W centrum trasa powinna być szczególnie
dobrze oznakowana z uwagi na liczne skrzyżowania i kręty przebieg, tymczasem w ogóle brak
jest znaków początku i końca trasy, a na niektórych skrzyżowaniach nie ma żadnych znaków.

7. 7
6. W miejscach rozwidleń jednokierunkowych odcinków trasy oznakowanie powinno być
szczególnie staranne, aby nie zasugerować rowerzyście jazdy w przeciwnym kierunku,
tymczasem na obu takich rozwidleniach nie ma żadnych kierunkowskazów, tj. modyfikacji
drogowskazów R-3, zawierających nazwy miejscowości docelowych.
7. Drogowskazy mają prawidłową treść, ale zamiast umieścić 4 nazwy miejscowości na jednym
drogowskazie, treść takich drogowskazów została rozbita i w każdym takim miejscu wiszą
po 2 drogowskazy, z 2 nazwy miejscowości na każdym z nich.
8. Na odgałęzieniu do Kopalni Zabytkowej nie oznakowanym znakami typu R-1, znajdują się
nieprawidłowo wykonane drogowskazy ze strzałkami w tym samym kolorze, co zasadnicza
trasa. W tym przypadku na drogowskazach powinny być zastosowane strzałki białe z czarnym
konturem.
9. Tablice informacyjne. Na omawianej trasie nie stwierdzono ustawienia żadnej tablicy tego
rodzaju, co może zniechęcić potencjalnych turystów do skorzystania z przebycia trasy.
Wnioski
1. Konfiguracja tras rowerowych. Oznakowanie trasy rowerowej Tarnowskie Góry –
Dolomity Sportowa Dolina powinno zostać dostosowane do Śląskiej Sieci Tras Rowerowych
– powinno zostać rozbite na odcinek trasy nr 20 w kolorze niebieskim (oznakowanej już
od strony Bytomia) i odcinek istniejącej już trasy nr 409 w kolorze czerwonym.
2. Modernizacja nawierzchni. Należy wyremontować nawierzchnię odcinka ul. Małej, na
której występują dziury uniemożliwiające jazdę rowerem.
3. Znaki drogowe ogólnego przeznaczenia. Na Rynku i prowadzących do niego uliczkach
dopuszczony pod znakami B-1 powinny znaleźć się tabliczki T-22 dopuszczające ruch
rowerowy.
4. Znaki dodatkowe tras rowerowych typu R-1 i R-3/K. Należy uzupełnić oznakowanie
w centrum trasa, dodając znaki początku i końca trasy R-1a, brakujące znaki zmiany kierunku
R-1b i znaki zwykłe R-1 za skrzyżowaniami, a także kierunkowskazy R-3 w miejscach
rozwidleń jednokierunkowych odcinków trasy.
5. Na nie oznakowanym (znakami typu R-1) odgałęzieniu do Kopalni Zabytkowej należy
zastosować drogowskazy R-3 z białymi strzałki z czarnym konturem.