ความหมาย ขอบข่ายและพัฒนาการของเทคโนโลยีการศึกษา..Week 1

1. โดยโดย
1.1. นางสาวจันทิมา บุญโชติ รหัสนางสาวจันทิมา บุญโชติ รหัส
565050036-5565050036-5
2.2. นางสาวพิมพ์พร ชาวแสน รหัสนางสาวพิมพ์พร ชาวแสน รหัส
565050045-4565050045-4
3.3. นางอุไรวรรณ ชาญกัน รหัสนางอุไรวรรณ ชาญกัน รหัส
565050222-8
สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลัยขอนแก่นมหาวิทยาลัยขอนแก่น

2. เทคโนโลยีการศึกษา หรือเทคโนโลยี
การสอน
(Instructional Technology)
หมายถึง ทฤษฎี และการปฏิบัติเกี่ยว
กับการออกแบบ การพัฒนา การใช้
การจัดการ และการประเมินของ
กระบวนการ และแหล่งการเรียนเพื่อ
การเรียนรู้ (1994)

3. ความหมายของ
นวัตกรรม
มอร์ตัน (J.A. Morton, 1973)
“ ”กล่าวว่า นวัตกรรม หมายถึง การ
ปรับปรุงของเก่า ให้ใหม่ขึ้น และพัฒนา
ศักยภาพของบุคลากร หน่วยงาน หรือ
องค์กรนั้น
“ ”นวัตกรรมการศึกษา
คือ การนำาสิ่งใหม่ๆ ซึ่งอาจจะเป็นความคิด
หรือการกระทำา หรือสิ่งประดิษฐ์ขึ้น โดย
อาศัยหลักการ ทฤษฎีที่ได้ผ่านการทดลอง
วิจัยจนเชื่อถือได้ เข้ามาใช้ในการศึกษา
เพื่อเพิ่มพูนประสิทธิภาพของการเรียนการ
สอน

4. ลักษณะเด่น
“นวัตกรรม
การศึกษา
2. มีการศึกษา
ทดลอง โดยอาศัย
หลักการ ทฤษฎี มา
ใช้อย่างเป็นระบบ
3. มีการพิสูจน์ด้วย
การทดลองหรือการ
วิจัย
1. เป็นสิ่งใหม่
ทั้งหมด หรือบาง
ส่วนอาจเป็นของเก่า
แล้วนำามาปรับปรุง
ใหม่
4. ยังไม่เป็นส่วน
หนึ่งของระบบงาน
ในปัจจุบัน

5. 2. มีการศึกษาทดลอง
โดยอาศัยหลักการ
ทฤษฎี มาใช้อย่าง
เป็นระบบ
2. มีการศึกษาทดลอง
โดยอาศัยหลักการ
ทฤษฎี มาใช้อย่าง
เป็นระบบ
3. มีการพิสูจน์ด้วย
การทดลองหรือการ
วิจัย
3. มีการพิสูจน์ด้วย
การทดลองหรือการ
วิจัย
4. ยังไม่เป็นส่วนหนึ่ง
ของระบบงานใน
ปัจจุบัน
4. ยังไม่เป็นส่วนหนึ่ง
ของระบบงานใน
ปัจจุบัน
1. เป็นสิ่งใหม่ทั้งหมด
หรือบางส่วนอาจเป็น
ของเก่าแล้วนำามา
ปรับปรุงใหม่
1. เป็นสิ่งใหม่ทั้งหมด
หรือบางส่วนอาจเป็น
ของเก่าแล้วนำามา
ปรับปรุงใหม่
ลักษณะเด่น
“นวัตกรรม
การศึกษา

6. ความเป็นมาของ
เทคโนโลยีการศึกษา
ความเป็นมาของ
เทคโนโลยีการศึกษา
กลุ่มโซ
ฟิสต์
(Sophist)
กลุ่มโซ
ฟิสต์
(Sophist)
นัก
เทคโนโลยี
การศึกษา
กลุ่มแรก
นัก
เทคโนโลยี
การศึกษา
กลุ่มแรก
ชาว
กรีก
ชาว
กรีก
ใช้วัสดุ
สิ่งของที่
เป็นของ
จริงและ
รูปภาพ
เข้ามาช่วย
ใช้วัสดุ
สิ่งของที่
เป็นของ
จริงและ
รูปภาพ
เข้ามาช่วย
คศ.
1592-167
0
คศ.
1592-167
0
โจฮัน อะมอส
คอมินิอุส
(Johannes
Amos
Comenius)
โจฮัน อะมอส
คอมินิอุส
(Johannes
Amos
Comenius)
หนังสือObis
Sensualium
Pictus หรือที่
เรียกว่า
“ ”โลกในรูปภาพ
หนังสือObis
Sensualium
Pictus หรือที่
เรียกว่า
“ ”โลกในรูปภาพ
บิดา
แห่งโสต
ทัศนศึกษา
บิดา
แห่งโสต
ทัศนศึกษา
โสเครติส
(Socretes)
พลาโต (Plato)
อริสโตเติล
(Aristotle)
โสเครติส
(Socretes)
พลาโต (Plato)
อริสโตเติล
(Aristotle)

7. ปี1898 ธอร์นไดค์
(Edward
L.Thornlike)
ปี1898 ธอร์นไดค์
(Edward
L.Thornlike)
ออกแบบการสอน ที่
สามารถตอบสนองความ
แตกต่างระหว่างบุคคล
สอนแบบโปรแกรม
ออกแบบการสอน ที่
สามารถตอบสนองความ
แตกต่างระหว่างบุคคล
สอนแบบโปรแกรม
ปี 1920-1930 ฟรา
นกลิน
Franklin Bobbilt
ปี 1920-1930 ฟรา
นกลิน
Franklin Bobbilt
การออกแบบการสอน และ
สร้างความเชื่อมโยงระหว่าง
ผลการสอนกับการปฏิบัติการ
สอน พัฒนาการสอนราย
บุคคล
การออกแบบการสอน และ
สร้างความเชื่อมโยงระหว่าง
ผลการสอนกับการปฏิบัติการ
สอน พัฒนาการสอนราย
บุคคล
ปี 1930 Ralph W.
Tyler
ปี 1930 Ralph W.
Tyler
ช่วงสงครามโลก
ครั้งที่ 2
ช่วงสงครามโลก
ครั้งที่ 2
กำาหนดวัตถุประสงค์การ
สอนในรูปของ
พฤติกรรมของผู้เรียน
(Student Behaviors)
กำาหนดวัตถุประสงค์การ
สอนในรูปของ
พฤติกรรมของผู้เรียน
(Student Behaviors)
เน้นวิจัยด้านการศึกษา/การ
ใช้สื่อการศึกษา ในการฝึก
อบรม
เน้นวิจัยด้านการศึกษา/การ
ใช้สื่อการศึกษา ในการฝึก
อบรม

8. บี เอฟ สกินเนอร์
(B.F. Skinner)
(Operant
บี เอฟ สกินเนอร์
(B.F. Skinner)
(Operant
เสนอแนวทฤษฎีการวาง
เงื่อนไข (Operant)
การเสริมแรง
(Reinforcement)
เสนอแนวทฤษฎีการวาง
เงื่อนไข (Operant)
การเสริมแรง
(Reinforcement)
โรเบิร์ต กาเย่
(Robert Gange) 1960
โรเบิร์ต กาเย่
(Robert Gange) 1960
นำาแนวคิดทางพุทธิปัญญา
(Cognitive Theories) มาใช้
Instructional System
นำาแนวคิดทางพุทธิปัญญา
(Cognitive Theories) มาใช้
Instructional System
ปี 1970
เป็นต้นมา
ปี 1970
เป็นต้นมา
ปัจจุบันปัจจุบัน
Cognitive Theories +Information
Processing
Cognitive Theories +Information
Processing
Cognitivism+ConstructivismCognitivism+Constructivism

9. เริ่มต้นเมื่อศตวรรษที่ 20
การสอนโดยการใช้ภาพ
(Visual instruction)
หรือจักษุศึกษา (Visual
education)
เริ่มต้นเมื่อศตวรรษที่ 20
การสอนโดยการใช้ภาพ
(Visual instruction)
หรือจักษุศึกษา (Visual
education)
เครื่องฉาย
สไลด์
สเตอริโอ
เครื่องฉาย
สไลด์
สเตอริโอ
ฟิล์มฟิล์มโทมัส
เอดดิสัน
โทมัส
เอดดิสัน
สื่อทางด้าน
เสียง
(Audio)
สื่อทางด้าน
เสียง
(Audio)
โทรทัศน์โทรทัศน์
โสต
ทัศนศึกษา
(Audiovisu
al
Education
โสต
ทัศนศึกษา
(Audiovisu
al
Education
สื่อ
มัลติมีเ
ดีย
สื่อ
มัลติมีเ
ดีย

10. ความเป็นมาของคอมพิวเตอร์
เพื่อการสอน
ความเป็นมาของคอมพิวเตอร์
เพื่อการสอน
เทคโนโลยีหลอดสูญ
ญากาศ
เทคโนโลยีหลอดสูญ
ญากาศยุคที่ 1ยุคที่ 1
ยุคที่ 2ยุคที่ 2
เทคโนโลยี
ทรานซิสเตอร์
(Transistor)
เทคโนโลยี
ทรานซิสเตอร์
(Transistor)
ยุคที่ 3ยุคที่ 3 ชิฟ (Chip)ชิฟ (Chip)
ยุคที่ 4ยุคที่ 4
ไมโคร
โพรเซสเซอร์ (Microprocess
or)
ไมโคร
โพรเซสเซอร์ (Microprocess
or)

11. ขอบข่ายของขอบข่ายของ
เทคโนโลยีการศึกษาเทคโนโลยีการศึกษา
การ
ออกแบบ
(Design)
การพัฒนา
(Developm
ent)
การใช้
(Utilizatio
n)
การจัดการ
(Management
)
การ
ประเมิน
(Evaluatio
n) ทฤษฎี/ปฏิบั
ติ
(Theory &
Practice)
ทฤษฎี/ปฏิบั
ติ
(Theory &
Practice)

12. systems design)
คือ กระบวนการที่กำาหนดว่าต้องการให้ผู้เรียนได้รับ
อะไรจากการเรียน ต้องเรียนในเนื้อหาอะไรบ้างการ
ออกแบบ
1.2 ออกแบบสาร (message design) เป็นการวางแผน
เปลี่ยนแปลงสารเน้นทฤษฎีการเรียนที่ประยุกต์ความรู้
บนพื้นฐานของความสนใจ การรับรู้ ความจำา การ
ออกแบบสารมีจุดประสงค์เพื่อการสื่อความหมายกับผู้
เรียน
1.3 กลยุทธ์การสอน (instructional strategies) เน้นที่
การเลือก ลำาดับเหตุการณ์ และกิจกรรมในบทเรียน ใน
ทางปฏิบัติกลยุทธ์การสอนมีความสัมพันธ์กับสถานการณ์
การเรียน ผลของปฏิสัมพันธ์นี้สามารถอธิบายได้โดย
โมเดลการสอน การเลือกยุทธศาสตร์การสอนและโมเดล
การสอนต้องขึ้นอยู่กับสถานการณ์การเรียน รวมถึง
ลักษณะผู้เรียน ธรรมชาติของเนื้อหาวิชา และจุด
ประสงค์ของผู้เรียน

13. ผลิต หรือส่งสาร สื่อด้านวัสดุ เช่น หนังสือ โสตทัศนวัสดุพื้น
ฐานประเภทภาพนิ่ง ภาพถ่าย รวมถึงสื่อข้อความ กราฟิก วัสดุ
ภาพสิ่งพิมพ์ ทัศนวัสดุ สิ่งเหล่านี้เป็นพื้นฐานของการพัฒนา
การใช้สื่อวัสดุการสอ
นอื่นๆ
2.2 เทคโนโลยีโสตทัศนูปกรณ์ (audiovisual
technologies)
เป็นวิธีการในการจัดหา หรือส่งถ่ายสาร โดยใช้เครื่องมือ
อุปกรณ์ หรือเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์เพื่อนำาเสนอสารต่างๆ
ด้วยเสียง และภาพ โสตทัศนูปกรณ์จะช่วยแสดงสิ่งที่เป็น
ธรรมชาติจริง ความคิดที่เป็นนามธรรม เพื่อผู้สอนนำาไปใช้ให้
มีปฏิสัมพันธ์กับผู้เรียน
2.3 เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ (computer – based
technologies)
เป็นวิธีการในการจัดหา หรือส่งถ่ายสารโดยการใช้ไมโคร
โพรเซสเซอร์ เพื่อรับและส่งข้อมูลแบบดิจิตอล ประกอบด้วย
คอมพิวเตอร์ช่วยสอน คอมพิวเตอร์จัดการสอน โทรคมนาคม
การสื่อสารทางอิเล็กทรอนิกส์ การเข้าถึงและใช้แหล่งข้อมูล
ในเครือข่าย

14.
3.1 การใช้สื่อ (media utilization) เป็นระบบของ
การใช้สื่อ แหล่งทรัพยากรเพื่อ การเรียน โดยใช้
กระบวนการตามที่ผ่านการออกแบบการสอน
3.2 การแพร่กระจายนวัตกรรม (diffusion of
innovations) เป็นกระบวนการสื่อความหมาย รวม
ถึงการวางยุทธศาสตร์ หรือจุดประสงค์ให้เกิดการ
ยอมรับนวัตกรรม
3.3 วิธีการนำาไปใช้ และการจัดการ
(implementation and institutionalization) เป็นการ
ใช้สื่อการสอนหรือยุทธศาสตร์ในสถานการณ์จริง
อย่างต่อเนื่องและใช้นวัตกรรมการศึกษาเป็นประจำา
ในองค์การ
3.4 นโยบาย หลักการและกฎระเบียบข้อบังคับ
(policies and regulations) เป็นกฎระเบียบ ข้อบังคับ
ของสังคมที่ส่งผลต่อการแพร่กระจาย และการใช้

15. ของสาขานี้ เพราะจะต้องเกี่ยวข้องกับแหล่งเรียนรูที่
จะต้องสนับสนุนในทุกๆองค์ประกอบ ซึ่งจะต้องมีการ
จัดระเบียบและแนะนำา หรือการจัดการ
4.1 การจัดการโครงการ (Project
Management) เป็นการวางแผน กำากับ ควบคุม การ
ออกแบบ และพัฒนาโครงการ
4.2 การจัดการทรัพยากร (Resources
Management) เป็นการวางแผน กำากับ ควบคุม
แหล่งทรัพยากร ที่ช่วยระบบและการบริการ
4.3 การจัดการระบบส่งผ่าน (Delivery System
Management) เป็นการวางแผน กำากับ ควบคุมวิธี
การซึ่งแพร่กระจายสื่อการสอนในองค์การ รวมถึง
สื่อ และวิธีการใช้ที่จะนำาเสนอสารไปยังผู้เรียน
4.4 การจัดการสารสนเทศ (Information
Management) เป็นการวางแผน กำากับ ควบคุม
การเก็บ การส่งถ่าย หรือกระบวนการของข้อมูล

16. 5. การประเมิน (Evaluation) เป็นการประเมินเพื่อปรับปรุง
5.1 การวิเคราะห์ปัญหา (Problem Analysis)
เป็นการทำาให้ปัญหาสิ้นสุด โดยการใช้ข้อมูลต่างๆ และวิธี
การที่จะช่วยตัดสินใจ
5.2 การวัดผลอิงเกณฑ์ ( Criterion-Referenced
measurement) เทคนิคการใช้เกณฑ์เพื่อการประเมินการ
สอนหรือประเมินโครงการเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา
5.3 การประเมินความก้าวหน้า (Formative
Evaluation) มีการใช้ข้อมูลอย่างเหมาะสมจากการประเมิน
ความก้าวหน้าเพื่อเป็นฐานในการพัฒนาต่อไป
5.4 การประเมินขั้นสรุป (Summative Evaluation) มี
การใช้ข้อมูลอย่างเหมาะสมที่จะตัดสินใจกับการดำาเนิน
งานโปรแกรม หรือโครงการต่อไป