1. MS-Excel2007 Insert‐Illustrations‐Chart
EXCEL-ИЙН ГРАФИКИЙН ХЭРЭГСЛҮҮД
Excel-ийн график (Chart) бол ажлын хуудсан дээрх өгөгдлүүдийн график
дүрслэл юм. Ажлын хуудсан дээрх өгөгдлүүдээр хоёр ба гурван хэмжилтийн
графикуудын байгуулж болно. Графикийг байгуулж түүний хэлбэрийг
өөрчлөхдөө графикийн хэрэгслийн самбар ба графикийн цэсүүдийг эсвэл Excel
ийн график мастерыг (Chart Wizard) хэрэглэдэг.
Та байгуулсан графикаа ажлын хавтсан дотроос хэвлэж нууж, засаж, тэр ч
байтугай MS Officе- ийн баримтанд (Word Power Point г.м ) хавсаргаж болно.
Графикууд голдуу ажлын хуудасны нэг хэсэг болон хадгалагддаг боловч та
түүнийг .XLC өргөтгөлтэй бие даасан дээрх файл болгон хадгалаж болно. Хэрэв
та тулгуурлаж байгуулагдсан графикийг Excel автоматаар шинэчилнэ.
ГРАФИКИЙН НЭР ТОМЪЁОНУУД
Та графиктай ажиллаж сурахын тулд түүнд хэрэглэгддэг нэр
томъёонуудыг мэддэг байх ёстой.
Графикийн өгөгдлийн цуваа (data series). График дээр ижил өнгө, тэмдгээр
дүрслэгдэж байгаа бүлэг утгыг өгөгдлийн цуваа гэж нэрлэнэ. Зураг дээр ажлын
хуудас тал хээрийн бүс, говь цөлийн бүс, хангайн бүс гэсэн гурван өгөгдлийн
цувааг агуулж байна.
Графикийн өгөгдлийн ангилал (data category). График дээр дүрслэгдсэн
өгөгдлийн цувааны утгууд нь data category (өгөгдлийн ангилал ) байрладаг.
Өгөгдлийн ангилал нь голдуу сар, улирал, жил г.м тодорхой цаг хугацааны
мөчлөг дэх өгөгдлүүдийг агуулдаг. Жишээ нь Зураг дээр өгөгдлийн цуваа нь
зун, намар, өвөл, хавар гэсэн дөрвөн улиралд ангилагдсан байна.
Өгөгдөл дүрслэх.(data markers) График дотор тоон утгуудыг дүрсэлж байгаа
янз бүрийн өнгө, хээтэй тэгш өнцөгтүүд, дугуй, хэрчим, дугуй сектор г.м
дүрсүүдийг өгөгдөл дүрслэгч
гэнэ.
Графикийн тэнхлэгүүд.
(Axes) Графкийн утгын ба
ангиллын тэнхлүүд нь
графикийн масштабыг
тохируулахад туслана. Түүнээс
гадна түүн дээр торон шугам
(gridlines ) зурагдаг. Зайг
хэмнэлтэй ашиглах зорилгоор
ангиллын нэрүүд заримдаа
хоёр дахь нэр бүрийг алгасаж
гардгийг анхаараарай.
Графикийн гарчиг(Chart title ).
Графикийн гарчиг нь графикийн
дээд талд байрлаж, түүн дээр
дүрслэгдсэн өгөгдлүүдийг
илэрхийлнэ. Графикийн талбар дээр графикийн ба тэнхлэгийн гарчиг, тайлбар
тестийг шууд оруулж болно.
Графикийн таних тэмдэг (Legend). Графикийн таних тэмдэг нь өгөгдлийн
цуваа болгоны эхэнд байралдаг тухайн өгөгдлийн цувааны нэрийг агуулна.
Графикийн үндсэн хэсэг (Legend). Бүх өгөгдлийн цувааг агуулж байгаа, утгын
ба ангиллын тэнхлэгүүдээр хашигдсан хэсгийг графикийн үндсэн хэсэг Plot area
гэнэ.
Графикийн талбар (Chart area). Графикийн үндсэн хэсэг ба тойрон байгаа
Хуудас 1

2. MS-Excel2007 Insert‐Illustrations‐Chart
бусад бүх элементүүдийг агуулж буй хэсгийг графикийн талбар Chart area гэнэ.
Өөрөөр хэлбэл график бүхэлдээ графикийн талбарыг илэрхийлнэ.
ГРАФИКИЙН СТАНДАРТ ТӨРЛҮҮД
Excel графикийн стандарт 18 төрөлтэй. Графикийн төрлийг графикийг
байгуулж байх явцдаа сонгоод, шаардлагатай бол дараа нь Chart (График )
цэсний Chart Type Графикийн төрөл командаар өөрчилнө.
Column (Баганан ) график дээр утгын цуваа бүр босоо тэгш
өнцөгтүүдээр дүрслэгдэнэ. Энэ графикийн хэлбэр нь тусдаа утгуудыг
(Ялангуяа утгын ангилал нь хугацааны мөчлөгүүд байвал) харьцуулахад
яг тохирдог.
Bar (Шулуун шугаман ) график дээр утгын цуваа бүр хэвтээ тэгш
өнцөгтөөр дүрслэгдэнэ. Энэ график дээр утгуудыг харьцуулахад
амархан байдаг.
Pie (Дугуй ) график дээр утгын зөвхөн нэг цуваа дүрслэгдэнэ. Цувааны
утга бүр нь дугуй сектор хэлбэрээр дүрслэгдэнэ. Утгын зөвхөн нэг цуваа,
цөөн тооны утгаар дүрслэлийг хязгаарладаг. Хэтэрхий олон секторт
хуваагдсан дугуй нь харахад төвөгтэй байдаг.
X-Y Scatter (Х-Ү цэгэн ) график дээр утгын элементүүд нэг шугамын
дагуу дүрслэгдэнэ. Хоёр өгөгдлийн цувааны утгын харьцааг хянах
боломжийг олгодог учираас энэ төрлийн график нь хамгийн үр ашигтай
нь ба тохиромжтой нь байдаг.
Area (Хавтгай ) график дээр эхлээд утгын эхний цуваа хэрчмээр
дүрслэгдээд, харин хэрчим ба ангиллын тэнхлэгийн хоородох хавтгай
тодорхой өнгөөр будагдана. Дараа нь эхний цувааны утга бүр дээр
хоёрдугаар цувааны утгууд нэмэгдэж хоёрдох хэрчим байгуулагдаж , нэг ба
хоёрдугаар цувааны хоорондох хавтгай өөр өнгөөр будагдана. Гурав дахь ба
дараа дараагийн утгын цуваанууд мөн ийм байдлаар дүрслэгдэнэ.
Doughnut (Цагираг) график дээр утгын цуваа цагираг хэлбэрээр
дүрслэгдэх ба хэсэг бүр нь цувааны ямар нэгэн утганд харьяалагдана.
Radar (Радаран )график дээр утгын цуваанууд нь нэг цэгээс цацарсан
туяаны цацралаар дүрслэгдэнэ. Утгын ангилал бүрд тодорхой нэг
цацрал харьяалагдана.
Surface (Гадаргуун ) график дээр эхлээд утгын цуваануууд гурван
хэмжилтийн торны шугаман хэлбэрээр дүрлэгдээд, дараа нь
шугамуудын хоорондох гадаргуйн хавтгай будагдана. Графикийн энэ
төрөл нь утгын тэгш өнцөгтөн картыг байгуулахад маш тохиромжтой. Утгын карт
нь хөндлөн ба босоо координатуудыг хэрэглэн утгыг нь дүрсэлдэг.
Bubble ( Хөөсөнцрөн) график нь 3 утгыг бүрдлийг харьцуулна. Гурав
дахь утга нь хөөсний хэмжээг харуулж байгаа цэгэн графиктай адил
байдаг.
Stock (Хувьцаа ) графикийг “Нээх-Өндөр-Хаан-Нам” гэж нэрэлдэг ба
Хуудас 2

3. MS-Excel2007 Insert‐Illustrations‐Chart
хувьцааны үнийг харуулахад голдуу хэрэглэнэ. Мөн энэ графикийг халуун
хүйтний өөрчлөлтийг харуулах г.м шинжлэх ухааны өгөгдлүүдэд бас хэрэглэдэг.
Cylender (Цилиндрэн ) график нь 3 хэмжилтийн баганан ба шулуун
шугаман графикийн төрөл юм.
Cone (Конусан ) график нь 3 хэмжилтийн баганан ба шулуун шугаман
графикийн төрөл юм.
Pyramid (Пирамидан ) график нь бас 3 хэмжилтийн баганан ба шулуун
шугаман графикийн төрөл юм.
ГРАФИК БАЙГУУЛАХ
Та графикийг Insert табын Charts
бүлгийн товчнуудаар амархан байгуулж
болно. Ажлын хуудсан график орж ирсэний
дараа Design, Loyout ,Format табуудтай Chart
Tools (График хэрэгслүүд) гарч ирнэ. Энэ
табууд нь графиктай ажиллахад хэрэглэдэх командуудын товчнуудыг агуулна.
Графиктай ажиллаж дуусаад түүний гадна талд маузаар дарвал Chart Tools
харагдахаа болино. Харин график дээр дарвал гарч ирнэ.
Хуудас 3