ΕΛΠ 11 - Οι σχέσεις των Πόλεων - Κρατών - Οι πόλεμοι εναντίων των Βαρβάρων -Σημειώσεις -onlearn.gr

1. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
ΚΟΙΝΑ
- Ήταν κρατικοί ομοσπονδιακοί σχηματισμοί.
- Αποτελούντο από συγγενείς φυλετικά ομάδες ή πόλεις – κράτη που συνδέθηκαν
με πολιτικούς δεσμούς κάτω από μια κεντρική εξουσία.
- Ονομαστά: το Κοινό των Θεσσαλών, των Ακαρνάνων, των Αιτωλών.
- Το Κοινό των Αιτωλών εξελίχτηκε σε Συμπολιτεία
- Δύο οι συμπολιτείες: Η Αιτωλική κι η Αχαϊκή που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στα
ελληνιστικά χρόνια όταν η πόλις κράτος παρήκμασε ως θεσμός.
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ
- Έγιναν για αμυντικούς ή επιθετικούς λόγους
- Η πρώτη , το 481 πΧ στην Κόρινθο με υποκίνηση Αθήνας και Σπάρτης έναντι του
περσικού κινδύνου-----→ 31 πόλεις συμμάχησαν εναντίον των Περσών
παραχωρώντας την αρχηγία στη Σπάρτη
- Η δεύτερη υποκινήθηκε από τον Φίλιππο Β’ σε συνέδριο πάλι στην Κόρινθο , το
337 πΧ.
α) απαγόρευε συγκρούσεις μεταξύ πόλεων,
β) απαγόρευε τη βίαια μεταβολή των καθεστώτων,
γ) προστάτευε την ελεύθερη ναυσιπλοία ,
δ) καταδίκαζε την πειρατεία,
ε) οι πόλεις συμμετείχαν ανάλογα με το μέγεθός τους,
στ) Έπειτα , ο Φίλιππος Β’ δημιουργεί πανελλήνια συμμαχία με χαρακτήρα
αμυντικό κι επιθετικό και ισόβια αναγνώριση της ηγεμονίας του και απώτερο
σκοπό την κατάκτηση του περσικού κράτους.
ζ) ένα χρόνο αργότερα, μετά τη δολοφονία του, ο Αλέξανδρος συγκαλεί δεύτερο
συνέδριο στην Κόρινθο όπου ανανεώνεται ο όρκος που είχε δοθεί στον πατέρα
του, στο πρόσωπο του γιού του.
ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΕΝΑΝΤΙΩΝ ΤΩΝ ΒΑΡΒΑΡΩΝ
ΟΙ ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ή ΜΗΔΙΚΑ

2. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
- Επαναστατούν οι Ιωνικές πόλεις της Μ. Ασίας που ήταν υποτελείς στους Πέρσες ,
στα τέλη του 6ου αι, για να κερδίσουν την ανεξαρτησία τους. Ηττώνται .
- Ο Μαρδόνιος (492 πΧ) καταλαμβάνει τη Θάσο και τη Θράκη , κάνει υποτελή τη
Μακεδονία αλλά ο στόλος του καταστρέφεται στον Άθω.
- Οι Δάτης και Αρταφέρνης ( 490 πΧ) καταλαμβάνουν νησιά των Κυκλάδων,
καταστρέφουν την Ερέτρια, αποβιβάζονται στο Μαραθώνα για να καταλάβουν
την Αττική. Ηττώνται χάρη στο σχέδιο του μιλτιάδη
- Ο Ξέρξης με ναυτικές και χερσαίες δυνάμεις (483 πΧ) από τα στενά μέσω
Μακεδονίας και Θεσσαλίας κατεβαίνει νότια. Ο Λεωνίδας με 300 Σπαρτιάτες και
700 Θεσπιείς δεν καταφέρνει στις Θερμοπύλες να ανακόψει την πορεία του, οι
δυό στόλοι συγκρούονται στο Αρτεμίσιο με απώλειες κι από τις δύο μεριές κι οι
Πέρσες καταλαμβάνουν και καταστρέφουν την Αθήνα ( Τα γυναικόπαιδα -→ στη
Σαλαμίνα, Αίγινα, Τροιζήνα, οι ηλικιωμένοι και οι φτωχοί --→ στην ακρόπολη, οι
ικανοί για πόλεμο --→ στον αθηναϊκό στόλο) Όμως στη Σαλαμίνα τους νικά ο
Θεμιστοκλής.
- Τον επόμενο χρόνο ο Μαρδόνιος --→ β κατάληψη- καταστροφή Αθήνας , ηττάται
όμως στις Πλαταιές από τους συνασπισμένους Λακεδαιμόνιους, Αθηναίους,
Κορίνθιους, Μεγαρείς, Αιγινήτες, Πλαταιείς, κλπ με αρχηγό τον Σπαρτιάτη
Παυσανία.
- Ο Σπαρτιάτης Λεωτυχίδης κι ο Αθηναίους Ξάνθιππος νικούν και πυρπολούν τον
περσικό στόλο στο ακρωτήριο της Μυκάλης.
Ο ΑΓΩΝΑΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΡΧΗΔΟΝΙΩΝ
- Συρακούσες και Ακράγας, ελληνικές πόλεις της Σικελίας νικούν τους Καρχηδόνιους
στην Ιμέρα. ( 480 πΧ)
Η νίκη των Ελλήνων στους Περσικούς πολέμους
- Είναι επίτευγμα της δυναμικής του θεσμού της πόλης- κράτους
- Είναι επίτευγμα της ένωσης όλων των Ελλήνων
- Είναι η νίκη του πολιτισμού, του συστήματος αξιών, του τρόπου ζωής των Ελλήνων
έναντι των αντιστοίχων περσικών.
ΜΕΤΑ ΤΑ ΜΗΔΙΚΑ
- Συνεχίζουμε τις συγκρούσεις με τους Πέρσες , επιθετικά αυτή τη φορά , μέχρι τα
μέσα του 5ου αι με σκοπό την απελευθέρωση των ελληνικών πόλεων της Μ. Ασίας.

3. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
- Το 449 πΧ με την ειρήνη του Καλλία οι ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας αποκτούν
την αυτονομία τους.
ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΝ 4ο πΧ αι
- Τέλος 5ου αι ο Κύρος διεκδικεί το θρόνο από τον αδερφό του , Αρταξέρξη,
χρησιμοποιώντας και 13.000 Έλληνες μισθοφόρους. Όταν ο Κύρος πεθαίνει , τους
οδηγεί ο Ξενοφώντας ως τις ακτές του Εύξεινου Πόντου ( Κάθοδος των Μυρίων)
- Έτσι οι Έλληνες της Μ. Ασίας μένουν εκτεθειμένοι στην εκδίκηση του Αρταξέρξη.
Την προστασία τους αναλαμβάνει η Σπάρτη.
- Ο βασιλιάς της Σπάρτης Αγησίλαος εκστρατεύει στη Μ. Ασία για να
απελευθερώσει τις ιωνικές πόλεις. Τελικά υπογράφεται η Ανταλκίδειος ειρήνη ,
που δίνει λύση σε βάρος των Ελλήνων.
- Λύση στην περσική απειλή δίνει ο Αλέξανδρος με την κατάλυση της περσικής
αυτοκρατορίας.
ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ – ΚΡΑΤΩΝ
- Για να εξασφαλίσουν ελευθερία- αυτονομία- αυτάρκεια, οι πόλεις όξυναν τις
διαφορές τους
- Οι ηγεμονικές τάσεις μερικών πόλεων ----→ ανταγωνισμό, συγκρούσεις.
- Η πιο μεγάλη σύγκρουση : ανάμεσα σε Αθήνα και Σπάρτη
- Μικρός Πελ/νησιακός:
πεδία συγκρούσεων : Πελ/νησος και Βοιωτία. Πότε νικά Αθήνα, πότε Σπάρτη.
Λήγει με υπογραφή ειρήνης για 30 χρόνια μεταξύ Αθήνας – Σπάρτης (
τριακοντούτεις σπονδές)
- Ακολουθεί η πιο μεγάλη και σκληρή σύγκρουση, ο Πελ/νησιακός πόλεμος.
Ο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Αίτια:
- Οι ανταγωνιστικές τάσεις των δύο πόλεων διαμόρφωσαν συνθήκες ανοιχτής
ρήξης
- Η τριακονταετής ειρήνη δεν έδωσε λύση στις διαφορές τους
- Οι συμμαχίες της Αθήνας και της Σπάρτης δημιούργησαν πολιτικό και οικονομικό
ανταγωνισμό
- Αντιθέσεις φυλετικές : Ίωνες- Δωριείς
- Αντιθέσεις πολιτειακές: Δημοκρατία – Ολιγαρχία

4. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
- Οι ηγεμονικές τάσεις της Αθήνας.
Κράτησε 30 χρόνια. Τον κατέγραψαν ο Θουκυδίδης και ο Ξενοφώντας. Χωρίζεται σε τρεις
περιόδους:
Α) Αρχιδάμειος ή Δεκαετής πόλεμος ( 431-421 πΧ)
Β) Σικελική εκστρατεία (415-413 πΧ)
Γ) Δεκελεικός ή Ιωνικός πόλεμος ( 413- 404 πΧ)
Αποτελέσματα:
- Εξόντωσε όλες τις ελληνικές πόλεις ιδίως εκείνες που πρωταγωνίστησαν στις
συγκρούσεις
- Υλικές καταστροφές
- Εξαχρείωση των ηθών
- Ανάμειξη των Περσών στα εσωτερικά των ελληνικών πόλεων
- Ήττα Αθηναίων
- Αναγνώριση Σπαρτιατικής ηγεμονίας από όλες τις πόλεις.
ΟΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΤΟΥ 4ου αι πΧ
- Αρχές 4ου αι, συνεχίζονται ο ανταγωνισμός των ελληνικών πόλεων και οι
συγκρούσεις
- Οι Πέρσες παρεμβαίνουν στοχεύοντας στη διαίρεση των Ελλήνων με την παροχή
χρημάτων
- Δημιουργείται αντι - Σπαρτιατικός συνασπισμός( Θήβα- Κόρινθος- Άργος- Αθήνα)
- Βοιωτικός ή Κορινθιακός πόλεμος με αποτέλεσμα τη Βασίλειο ή Ανταλκίδειο
Ειρήνη :
α) οι ιωνικές πόλεις και η Κύπρος παραδίδονται στο βασιλιά της Περσίας
β) κηρύσσεται η αυτονομία των ελληνικών πόλεων ( πλην Ίμβρου- Λήμνου-
Σκύρου που παραμένουν στους Αθηναίους)
γ) ορίζονται τοποτηρητές για την εφαρμογή της συνθήκης οι Σπαρτιάτες
- Μετά τους Σπαρτιάτες διεκδικούν την ηγεμονία του ελληνικού κόσμου για λίγο οι
Θηβαίοι. Δυο σημαντικές μάχες : Στα Λεύκτρα ( 371 πΧ) και στη Μαντίνεια ( 362 πΧ) κρίνουν
την άνοδο και την πτώση της θηβαϊκής ηγεμονίας

5. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
- ενώ μια Τρίτη στη Χαιρώνεια (338 πΧ) επιβάλλει την ηγεμονία του Φιλίππου Β’.
- στο β μισό του 4ου αι δημιουργείται----→ η ιδέα του πανελλήνιου συνασπισμού (
λόγω της αποδυνάμωσης των πόλεων- κρατών)
- Ο Φίλιππος ο Β’ από το 335- 337 πΧ επεμβαίνει στις υποθέσεις των πόλεων της Ν.
Ελλάδας ----→ καθιερώνεται ως ο αδιαφιλονίκητος ηγέτης που μπορεί να οδηγήσει τους
Έλληνες κατά των Περσών.
Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ – ΚΡΑΤΟΥΣ
1) Οι συγκρούσεις ανάμεσα στις πόλεις – κράτη αποδυνάμωσαν τις εσωτερικές τους δομές
κι επέτειναν τα οικονομικά και κοινωνικά τους προβλήματα
2) Η κοινωνική συνοχή των πολιτών εξασθένησε
3) Η μέριμνα για την επιβίωση και την ανάπτυξη έγινε πρόβλημα ατομικό κι όχι συλλογικό
4) Η επικράτηση ολιγαρχικών καθεστώτων σε πολλές πόλεις – κράτη , φιλικών στη Σπάρτη
ευνόησαν τη συγκέντρωση πλούτου σε περιορισμένο αριθμό πολιτών κι επέτειναν την
εξαθλίωση του πλήθους
5) Παρήκμασε ως θεσμός η πόλη- κράτος και οι προϋποθέσεις ύπαρξής της ( ελευθερία-
αυτονομία- αυτάρκεια)
6) Η ελευθερία μεταβλήθηκε σε αίτημα προστασίας που παρείχε ένας ισχυρός ηγεμόνας
7) Η αυτονομία στηρίχτηκε στον στρατό κατοχής, ( σπαρτιατικές – θηβαϊκές και
μακεδονικές φρουρές που επέβαλαν οι νικητές στους νικημένους)
8) Η αυτάρκεια δεν επιτεύχθηκε διότι οι πλούσιοι αύξησαν την περιουσία τους , ενώ οι
φτωχοί έγιναν επαγγελματίες μισθοφόροι ή παρασιτούσαν μέσα στην πόλη
9) Αρχίζουν να αντικαθιστούν την πόλη – κράτος νέα σχήματα πολιτικής οργάνωσης όπως
οι συμπολιτείες ή η ιδέα της πανελλήνιας ένωσης υπο την ηγεσία ενός ισχυρού μονάρχη
όπως ο Φίλιππος Β΄ ή ο Αλέξανδρος.
Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ – ΚΡΑΤΟΥΣ
Το πολιτικό σύστημα που κυριάρχησε τα ελληνιστικά χρόνια ήταν η απόλυτη μοναρχία.
Έτσι η πόλη- κράτος επιβιώνει ως εξής:
1) Οι περισσότερες πόλεις κράτη ενσωματώθηκαν στις ελληνιστικές μοναρχίες
2) Άλλες , απομονωμένων περιοχών, συγκρότησαν ομοσπονδιακά κράτη όπως η
Αιτωλική κι Αχαϊκή Συμπολιτεία
3) Άλλες διατήρησαν την αυτονομία τους κερδίζοντας
κάποια προνόμια όπως η Αθήνα, η Σπάρτη, η Ρόδος, η Δήλος

6. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
Ωστόσο όλες ακόμα κι εκείνες που ενσωματώθηκαν στις μοναρχίες κληροδότησαν
πολιτισμό, σκέψη, γλώσσα, τέχνη, θρησκεία.
Κεφάλαιο τρία: Η ηγεμονία των Μακεδόνων
Α ΄ενότητα -------→ Η πολιτική του Φιλίππου και η ηγεμονία του μακεδονικού
βασιλείου σε όλο τον Ελληνικό χώρο.
Β’ ενότητα -------→Οι κατακτήσεις του Αλεξάνδρου στην Ασία κι ο τρόπος
οργάνωσης της αυτοκρατορίας του.
Τρία σημαντικά μέτρα της πολιτικής του Φιλίππου
1) Η αναδιοργάνωση του στρατού
2) Η ενίσχυση της γεωργίας
3) Η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου
Η αναδιοργάνωση του μακεδονικού βασιλείου
Ο Φίλιππος ανέλαβε την εξουσία το 359 πΧ
1) Αναδιοργάνωσε τον μακεδονικό στρατό με την σάρισα, ένα μακρύ δόρυ πέντε μέτρων
με κοφτερή λεπίδα στο ένα άκρο . Την κρατούσε ο σαρισοφόρος και με τα δύο χέρια κι
έριχνε πάνω της όλο του το βάρος όταν χτυπούσε. Υπερείχε της φάλαγγας των οπλιτών
των ελληνικών πόλεων
2) Δημιούργησε μακεδονικές πόλεις μετακινώντας πληθυσμούς. Έτσι ενίσχυσε την γεωργία
και το εμπόριο και περιόρισε τους νομάδες.
3) Στρατολόγησε άντρες από τις πόλεις : παλιοί στρατιώτες= πεζέταιροι, νέοι από τις νέες
πόλεις= ασθέταιροι. Κάθε πόλη είχε τοπική πολιτοφυλακή για την τοπική άμυνα.
4) Ενίσχυσε τα ανατολικά και δυτικά σύνορα του μακεδονικού κράτους
5) Επέκτεινε τα ανατολικά σύνορα στην περιοχή του Στρυμόνα ( κατάληψη Αμφίπολης ,
ίδρυση αποικίας Φιλίππων για να ελέγχει τα μεταλλεία χρυσού και αργύρου του
Παγγαίου, ίδρυση νέων πόλεων στην Α. Μακεδονία μετακινώντας πληθυσμούς από την
Δυτική)

7. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
6) Προσπάθησε να ανακτήσει τις πόλεις της Μακεδονίας που βρίσκονταν υπο την εξουσία
της Αθήνας ( κατάληψη της Πύδνας και της Μεθώνης, επιχειρήσεις στη Χαλκιδική,
καταστροφή της Ολύνθου)
Η οργάνωση της παραγωγής από τον Φίλιππο Β΄στο μακεδονικό
βασίλειο
1) Δόθηκε ώθηση στην καλλιέργεια της γης με την πληθυσμιακή ενίσχυση των πόλεων
και την ίδρυση νέων
2) Έγιναν αρδευτικά έργα για την ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής στις εύφορες
πεδιάδες της Μακεδονίας. Αποξηράνθηκαν οι ελώδεις πεδιάδες του Δίου και των
Φιλίππων , ενώ αρδευτικά έργα έγιναν και στην Πέλλα για αντιμετώπιση της
υπερχείλισης του Αξιού.
3) Έγινε συστηματική εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της Μακεδονίας με τα έργα
για την εξόρυξη χρυσού και αργύρου από τα μεταλλεία του Παγγαίου και της
Χαλικιδικής.
4) Κόπηκαν νομίσματα από πολύτιμα μέταλλα . Πρώτα χρυσά νομίσματα με έμβλημα
τον Ηρακλή κι έπειτα χρυσοί στατήρες που ονομάστηκαν Φιλίππειοι, με έμβλημα τον
Απόλλωνα. Τέλος εκδόθηκαν χάλκινα νομίσματα για το τοπικό εμπόριο.
Οι σχέσεις του Φιλίππου και των ελληνικών πόλεων – κρατών
1) Μόλις ο Φίλιππος ενδυνάμωσε το βασίλειό του και επέκτεινε τα σύνορά του
εξασφαλίζοντάς τα από επιθέσεις άλλων λαών άρχισε να διεισδύει στις υποθέσεις
των ελληνικών πόλεων. Σκοπός του : να πάρει η Μακεδονία το ρόλο της Αθήνας στην
Αθηναϊκή συμμαχία και να αναλάβει τα ηνία στον πόλεμο κατά της Περσίας που την
έβλεπε ως πηγή πλούτου και προσάρτησης νέων εδαφών.
2) Ο Φίλιππος ενεπλάκη στον Ιερό Πόλεμο ( 356-346 πΧ) που είχε σχέση με τον
πολιτικό και οικονομικό έλεγχο του ιερού του Απόλλωνα στους Δελφούς. Τελικά
πέτυχε διπλωματική νίκη και πλειοψηφία των Μακεδόνων και των συμμάχων τους
στο Αμφικτυονικό Συνέδριο. Ο Φίλιππος κι οι Μακεδόνες πέτυχαν την στρατιωτική
ηγεμονία στον Ελλαδικό χώρο.
3) Στις πόλεις κράτη κάποιες φιλομακεδονικές παρατάξεις εμπιστεύονταν το Φίλιππο ,
άλλοι ήταν καχύποπτοι και έλεγαν πως ο Φίλιππος αποβλέπει στην υποταγή τους,
υπενθυμίζοντας την Όλυνθο και την Ποτίδαια που τις κατέστρεψε όταν
αντιστάθηκαν. Στην Αθήνα ο Δημοσθένης προσπαθεί να συνάψει συμμαχίες για να
ανακόψει την πορεία του Φιλίππου.

8. Eμμανουήλ Μπενάκη 76, Αθήνα Τ.Κ. 10681 Τηλ:2121069039 Φαξ:2110123481 email:info@onlearn.gr
www.onlearn.gr
4) Οι ειρηνευτικές προσπάθειες μεταξύ Μακεδονίας και Αθήνας αποδείχθηκαν άκαρπες
. Στη μάχη της Χαιρώνειας νίκησε ο Φίλιππος , διαλύθηκε η Αθηναϊκή συμμαχία κι
υπογράφτηκε συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Μακεδονίας.
5) Αφού ο Φίλιππος πέτυχε την επικυριαρχία της Μακεδονίας στον ελληνικό χώρο,
πρότεινε στις ελληνικές πόλεις ένα σχέδιο για τη δημιουργία μιας ομοσπονδίας που
α) θα εξασφάλιζε την ενότητα και την ομόνοια μεταξύ τους
β) θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την κήρυξη πολέμου στην Περσία------→
δημιουργήθηκε συμμαχία ( το Κοινό των Ελλήνων). Τα μέλης της ονομάζονταν
Έλληνες, περιφρουρούσαν την ειρήνη ανάμεσά τους κι αποφάσισαν το 337 πΧ
πόλεμο εναντίον της Περσίας όπου ο Φίλιππος ορίστηκε αρχιστράτηγος. Τα σχέδια
του Φιλίππου για την εκστρατεία ανακόπηκαν βίαια με τη δολοφονία του, το 336 πΧ
Άλλες πτυχές της πολιτικής του Φιλίππου – πώς επιβαλλόταν-
παράγοντες της επιτυχίας του
1) Ο Φίλιππος πραγματοποίησε τους σκοπούς του με τη βοήθεια των Μακεδόνων που
στις συνελεύσεις συμφωνούσαν με τις αποφάσεις του βασιλιά τους.
2) Παράγοντας επιτυχίας ήταν κι η συμπεριφορά των μελών της βασιλικής οικογένειας
και των ανώτερων αξιωματούχων στους οποίους ανέθετε στρατιωτικές,
διπλωματικές και πολιτικές αρμοδιότητες. Ο Φίλιππος εκπαίδευε άριστα εκείνους
που εμπιστευόταν ενώ δε δίσταζε να σκοτώσει όποιο μέλος της οικογένειας δεν
υπάκουε.
3) Διοργάνωνε δαπανηρά συμπόσια για τους αξιωματούχους του για να κερδίσει την
εύνοιά τους προς εκείνον και την πολιτική του. Αντάμειβε τους ικανούς με δώρα ή
την παραχώρηση γης.
4) Παντρεύτηκε 4 φορές ως πολιτική σύναψης συμμαχιών και ως τρόπο διαιώνισης της
εξουσίας με δημιουργία απογόνων ( Αλέξανδρος από την Ολυμπιάδα)
5) Ο πλούτος και η δύναμη του βασιλείου του στάθηκε πόλος έλξης για καλλιτέχνες και
ανθρώπους του πνεύματος( ιστορικοί, φιλόσοφοι, συγγραφείς)
6) Ήταν γενναιόδωρος οικοδεσπότης και καλός ρήτορας. Άριστος στη διπλωματία και
στην πρώτη γραμμή του πολέμου ( κουτσός και τυφλός έπειτα από μάχες)
7) Μετά το θάνατό του λατρεύτηκε σα θεός