SlideShare a Scribd company logo

Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330

•
•
N
nurulsuhada13

nota

Education
1 of 219
Download to read offline
1 PENGGAL 1 1. SEJARAH DAN PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU 1.1 Asal Usul Bahasa Melayu 1.1.1 Konsep Melayu Definisi Melayu Bangsa Dikaitkan dengan istilah kawasan/kerajaan dan antara bukti sejarah: (a) M. Ptolemy menggunakan istilah maleu-kolon dalam Geographike Sintaxis sekitar (100-150M). Gerini mengatakan Melayu berasal daripada kata Sanskrit, iaitu malayakolam/malaikurra m yang merujuk Tanjung Kuantan di utara Tanah Melayu. (b) Kitab Hindu Purba, Purana; istilah Malaya Dvipa merujuk Pulau Sumatera. (c) Catatan pengembara Cina antara 644-645M zaman Dinasti T‟sang mengandungi istilah Mo- lo-yu/Mo-lo-yue (d) Catatan rahib Buddha 675M ; I-Tsing menggunakan kata Mo-lo-yu tentang kerajaan Melayu di Sungai Batang dan kerajaan Sriwijaya di -Palembang (e) Catatan kesusasteraan China; penduduk pada zaman Sriwijaya menuturkan bahasa Kw’un-lun (bahasa Melayu kuno)yang berasal dari Pulau Kundur. Awal Etimologi Berdasarkan kajian asal usul dan makna perkataan. (a) Slametmuljana; Melayu berasal daripada perkataan Sanskrit. (b) Van Der Tuuk; Mlayu bermaksud menyeberang. (c) Batu Bersurat Bukit Gombak Satu di Sumatera Barat; Terdapat kata Malayapura yang bermaksud Kota Melayu/ Kerajaan Melayu. (d) Bahasa Jawa kuno; Perkataan Mlayu bermaksud mengembara bersesuaian dengan penghijrahan manusia dari Yunan menyeberangi Selat Melaka dan mendarat di Pulau Sumatera. (a) Kajian awal bangsa Melayu; Nenek- moyang orang Melayu yang berasal dari Asia Tengah sebagai Melayu- Deutro(1500M) dan Melayu-Proto (2000M) (b) UNESCO 1972; Melayu merujuk kepada suku bangsa Melayu di Malaysia, Thailand, Indonesia,Filipina, dan Madagaskar. (c) Colin; suku bangsa serumpun di Nusantara yang mempunyai kesamaan warna kulit, bentuk badan, pakaian, adat resam, dan upacara (d) Perlembagaan Persekutuan- Perkara 153; Orang Melayu menuturkan bahasa Melayu sebagai bahasa ibunda,beragama Islam, dan mengamalkan adat istiadat Melayu.
2 1.1.2 Salasilah Bahasa Melayu Susur galur bahasa Melayu menggunakan faktor usia bahasa sebagai kriteria untuk memeringkatkan bahasa. Salasilah Perkembangan Bahasa Melayu dari Segi Faktor Usia
3 1.1.3 Hipotesis tentang Tempat Asal Bahasa Melayu Terdapat dua hipotesis tentang asal bahasa Melayu, iaitu: Hipotesis Asia Tengah Nusantara Hendrick Casper Kern - Jumpaan beliung di Kepulauan Melayu , Sumatera Selatan, Sungai Hwang Ho, Sungai Mekong, Sungai Irrawady,Sungai Salween, dan Sungai Brahmaputra Faktor geografi- Orang Melayu merupakan peribumi Nusantara kerana Pentas Sunda dan Pentas Sahul terpisah akibat pencairan glasier J.Crawfurd - Jumpaan fosil manusia Jawa yang berusia dua juta tahun di Nusantara - Kebudayaan Sumatera dan Jawa telah menonjol pada abad ke-19 William Marsden -Serumpun dengan bahasa Austronesia Timur bukannya dari Asia Tengah Von Heine Geldern - Zaman Neolitik ((2000M-Melayu-Proto) mengamalkan budaya Dongson dari Yunan berhijrah ke Asia Tenggara - Zaman Logam (1500M-Melayu- Deutro) mahir ilmu pelayaran dan bintang, ilmu membuat peralatan perburuan dan pertanian, dan menuturkan bahasa Melayu purba Dyen (perkembangan) - Berasal dari Melanesia dan Formosa kerana kesamaan aspek bentuk kata dan struktur bahasa
4 CONTOH SOALAN SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Bahasa-bahasa yang serumpun dengan bahasa Melayu ialah bahasa I Cam IV Sunda II Tagalog V Papua III Batak A 1,11 dan V B I, IV, dan V C 11,111 dan 1V D 11,111, 1V dan V E 1,11,111,1V dan V [1992:16] 2 Cabang-cabang bahasa yang tergolong dalam rumpun bahasa Austronesia ialah A Nusantara, Austroasia,Polinesia, Melanesia B Nusantara,Polinesia,Melanesia, Mikronesia C Nusantara,Austroasia,Melanesia,Mikronesia D Nusantara,Austronesia,Polinesia,Melanesia E Nusantara,Tibet-China,Melanesia,Mikronesia [1994:17] 3 Antara yang berikut, yang manakah yang benar tentang bahasa nusantara? I Dipercayai berasal dari daerah Yunan II Termasuk ke dalam golongan bahasa Austroasia III Tersebar meluas sehingga ke Pulau Madagaskar IV Mempunyai jumlah bahasa antara 200 hingga 300 A 1 dan 11 B 11 dan 111 C 1, 11 dan 111 D 1, 111 dan 1V E 11,111 dan 1V [1999:17]
5 4 Pengkaji-pengkaji bahasa berpendapat bahawa bahasa Melayu tergolong dalam keluarga Nusantara. Istilah keluarga dalam asal usul bahasa merujuk kepada bahasa Melayu yang telah berusia A lebih daripada 5000 tahun B lebih daripada 6000 tahun C kurang daripada 1000 tahun D kurang daripada 2500 tahun [2006:11] 5 Yang manakah padanan yang betul bagi cabang bahasa dan contoh bahasa dalam rumpun Austronesia? Cabang bahasa Contoh bahasa A Melanesia Hawaii,Tonga, dan Maori B Nusantara Tagalog, Irian, dan Aceh C Mikronesia Kepulauan Marianna, Marshall, dan Carolina D Polinesia Kepulauan Fiji, New Caledonia, dan Gilbert [2007:11]
6 1.2 Bahasa Melayu Kuno 1.2.1 Konsep Bahasa Melayu Kuno 1.2.2 Ciri Bahasa Melayu Kuno Berkembang di Nusantara pada abad ke-7 hingga abad ke-13 Penuturnya tinggal di sekitar Semenanjung Tanah Melayu, Kepulauan Riau, dan Sumatera Dipengaruhi oleh bahasa Sanskrit kerana : i) pengaruh Hindu- Buddha ii) bahasa Sanskrit ialah bahasa bangsawan yang bertamadun tinggi iii) bahasa Melayu kekurangan kosa kata iv) bahasa Melayu ingin dinaik taraf Sistem Tulisan dan Ejaan (a) Sebelum kedatangan pengaruh India terdapat beberapa sistem tulisan, iaitu: Tulisan Lontar (Sulawesi Selatan) Tulisan Batak (Sumatera Utara) Tulisan Rencong (Sumatera Selatan) (b) Tulisan pada batu bersurat: Tulisan Palava Tulisan Nagiri Tulisan Kawi Kosa Kata CIRI CONTOH (a) terdapat rangkap atau gugusan konsonan. tlu (tiga) (b) geluncuran [w] menjadi [b] wanyak (banyak) (c) tiada e pepet dangan (dengan) (d) sengauan gusi /n/ dalam bahasa melayu kuno menjadi sengauan lelangit /ny/ dalam bahasa melayu moden mulana (mulanya) (e) dieja dengan aspirasi bh, dh, kh, dan th bhumi (bumi) (f) awalan mar- menjadi ber- marsila (bersila) (g) awalan ni- menjadi di- niparwuat (diperbuat) (h) kata kerja aktif berimbuhan mar-dan mang- menjadi me- mawawa (membawa) (i) apitan par-…an- menjadi per-…an persumpahan (persumpahan)
7 1.2.3 Bahan Bukti Batu Bersurat (i) Kedukan Bukit 683M Tulisan Palava (ii) Karang Brahi 686M Tulisan Palava (iii) Kota Kapur 686M Tulisan Palava (iv) Talang Tuwo 684M Tulisan Palava (v) Gandasuli (kurun ke-9) 832M Tulisan Nagiri Bukti lain (i) Catatan pengembara Cina I-tsing Wu-hing (ii) Patung gangsa yang bertarikh 1029M dijumpai di Padang Lawas, Tapanuli (iii) Patung di Padang Rocore yang bertarikh 1286M dijumpai di Batanghari
8 CONTOH SOALAN SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Apakah salah satu sebab bahasa Melayu kuno banyak sekali menerima pengaruh bahasa Sanskrit? A Bahasa Sanskrit merupakan bahasa agama B Bahasa Sanskrit mempunyai status yang tinggi C Bahasa Sanskrit boleh menyaingi bahasa Jawa kuno D Bahasa Sanskrit digunakan secara meluas dalam kalangan masyarakat (STPM 2009:13) 2 Batu bersurat di Kedukan Bukit di Talang Tuwo di Kota Kapur di Karang Brahi Yang berikut ialah penyataan yang benar tentang batu bersurat di atas kecuali A ditemukan pada abad ketujuh B menggunakan bahasa Melayu kuno C ditulis dengan menggunakan huruf Nagiri D ditulis semasa pemerintahan kerajaan Sriwijaya (STPM 2008:13) 3 Kumpulan batu bersurat yang menggunakan bahasa Melayu kuno telah ditemukan A di Talang Tuwo di Karang Brahi di Sungai Teresat B di Kota Kapur di Minye Tujuh di Talang Tuwo C di Kota Kapur di Talang Tuwo di Karang Brahi D di Karang Brahi di Minye Tujuh di Kedukan Bukit (STPM 2006:12)
9 4 Yang manakah penyataan yang benar tentang bahasa Melayu kuno? I Vokal e pepet tidak digunakan dalam bahasa Melayu kuno II Terdapat konsonan dz dan kh yang dipinjam dalam bahasa Sanskrit III Awalan par- dalam bahasa Melayu kuno berubah menjadi ber- dalam bahasa Melayu moden IV Fonem w dalam bahasa Melayu kuno berubah menjadi b secara tekal dalam bahasa Melayu moden A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV (STPM 2007:12) 5 Yang manakah penyataan yang bukan ciri bahasa Melayu kuno? A dieja dengan aspirasi bh, dh, kh, dan th B kata kerja pasifnya ditandai oleh awalan ni- C Kata kerja aktif ditandai oleh awalan ma-, mar- atau mang- D Konsonan /v/ berubah menjadi /b/ dalam bahasa Melayu moden
10 1.3 BAHASA MELAYU KLASIK 1.3.1 Konsep bahasa Melayu Klasik 1.3.2 Ciri bahasa Melayu Klasik Aspek Ciri-ciri (a) Sistem tulisan dan ejaan  masih memperlihatkan pengaruh kebudayaan India  terdapat tulisan Arab berbentuk Kufi dan kaligraf Niski  tulisan lontar (Sulawesi Selatan)  tulisan Batak (Sumatera Utara)  tulisan Rencong (Sumatera Selatan) (b) Kosa kata  diperkaya dengan kosa kata atau istilah bahasa Arab  dipengaruhi konsep agama Islam  bahasa Sanskrit masih digunakan tetapi konsepnya diubah suai dengan konsep Islam KONSEP KONSEP Fungsi Lingua franca bahasa pentadbiran bahasa ilmu pengetahuan Bahasa undang- undang Bahasa persuratan Zaman transisi abad 11 & 12 peralihan daripada pengaruh Hindu kepada pengaruh Islam Zaman bahasa Melayu klasik abad 14 hingga 19 mengalami evolusi kedua dengan mengandungi aksara jawi Pengaruh Islam / Arab kerajaan Kesultanan Melaka kerajaan Acheh kerajaan Johor-Riau
11 Aspek Ciri-ciri (c) Tatabahasa Aspek Struktur Ayat  Ayat majmuk yang panjang  banyak menggunakan ayat songsang  banyak ayat pasif (awalan ter- dan di-)  terdapat unsur pengulangan kata dalam ayat Aspek Penggunaan Perkataan  penggunaan bahasa istana  penggunaan bahasa Melayu klasik  pengulangan kata pangkal ayat  penggunaan partikel atau kata penegas (-lah dan pun)  penggunaan kosa kata Arab 1.3.3 Perkembangan Aksara Jawi Terdapat empat tahap perkembangan aksara Jawi TAHAP HURAIAN Tahap 1 − tulisan Jawi mengikut ejaan Arab − menggunakan tanda baris/diakritik − tiada lambang vokal e pepet Tahap 2 − tulisan Jawi tanpa baris − tulisan Arab gondola − menghasilkan perkataan homograf (ejaan yang sama) Tahap 3 − sistem ejaan Jawi dengan pengaruh Melayu − menggunakan huruf-huruf saksi atau vokal; alif, wau, ya − diletakkan pada suku kata pertama sahaja Tahap 4 − huruf-huruf saksi digunakan dalam suku kata pertama dan kedua
12 1.3.4 Bahan Bukti BAHAN BUKTI CONTOH BUKTI (a) Batu bersurat/prasasti (i) Batu Bersurat Pagar Ruyung (1356M) − batu bersurat pertama yang menunjukkan perkembangan bahasa Melayu klasik − ditemui di Pagar Ruyung Minangkabau, Sumatera Barat − ditulis dengan menggunakan huruf India mengandungi prosa Melayu kuno (bahasa Sanskrit) (ii) Batu Bersurat Minye Tujuh (1380M) − merupakan batu nisan − dijumpai di Minye Tujuh, Acheh − ditulis dengan menggunakan huruf India tetapi banyak terdapat penggunaan kata-kata Arab − masih menggunakan bahasa Melayu kuno dan bahasa Sanskrit (iii) Batu Bersurat Sungai Teresat (1303 M) − dikenali sebagai Batu Bersurat Terengganu atau Batu Bersurat Kuala Berang − ditulis dengan menggunakan tulisan Jawi dan banyak terdapat perkataan Arab − bukti bermulanya kedatangan Islam ke Tanah Melayu − mengandungi undang-undang Islam (b) Batu nisan Batu nisan Sultan Malik al-Salleh − ditemui di Parsi, menggunakan bahasa Arab − menggunakan kaligrafi niski − diukir nama dan tarikh kemangkatan Sultan Malik al- Salleh − terdapat dalam al-Quran surah al-Hasyar ayat 22-24 − puisi sufi Arab
13 BAHAN BUKTI CONTOH BUKTI (c) Hukum Kanun (i) Hukum Kanun Melaka − disusun semasa pemerintahan Sultan Muhammad Syah, sultan Melaka pertama yang memeluk Islam − tambahan isi dilakukan semasa pemerintahan Sultan Muzzafar Syah dan dikanunkan secara bertulis − Hukum Kanun yang berasaskan hukum Islam merangkumi undang-undang jenayah, muamalat dan kekeluargaan. (ii) Hukum Kanun Pahang − Ditulis semasa pemerintahan Sultan Abdul Ghafur Muhaiyuddin Shah (1592-1614) − Merupakan lanjutan daripada Hukum Kanun Melaka − Banyak dipengaruhi oleh pandangan Islam (d) Surat awal − melibatkan surat-surat yang dikirimkan oleh para raja Melayu kepada raja raja-raja Melayu yang lain, para pedagang atau tokoh-tokoh terkemuka Barat − bukti terpenting ialah dua pucuk surat Sultan Ternate, Sultan Abu Hayat kepada raja Portugal − menggunakan tulisan Jawi (e) Naskah sastera klasik (i) Sejarah Melayu/ Sulalatus Salatin − Telah dihasilkan pada zaman Kesultanan Melaka − Dihasilkan di Melaka sewaktu pemerintahan Sultan Mahmud Shah (ii) Misa Melayu − Dihasilkan di Perak − Ditulis dalam bentuk prosa dan puisi dalam tulisan Jawi − Pengarangnya seorang pujangga istana bernama Raja Chulan Ibni Raja Abdul Hamid
14 BAHAN BUKTI CONTOH BUKTI − Dikarang semasa pemerintahan Sultan Iskandar Zulkarnain − Mengesahkan sejarah raja-raja Melayu yang memerintah negeri Perak (iii) Hikayat Hang Tuah − Dihasilkan pada zaman kesultanan Melaka − Merupakan epic Melayu yang menggambarkan Hang Tuah sebagai wira Melayu Menggambarkan sifat ketaatan yang mutlak kepada raja oleh Hang Tuah yang sanggup menerima hukuman mati 1.3.5 Fungsi bahasa Melayu klasik Fungsi Bahasa Melayu Bahasa Pentadbiran Bahasa Ilmu (agama) Bahasa Undang-undang Bahasa Persuratan Lingua Franca
15 CONTOH SOALAN SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah padanan yang betul antara bahan bukti, tempat ditemukan, dan pengaruh bahasa asing yang dapat membantu pengkaji meneliti perkembangan bahasa Melayu klasik? (STPM 2011/14) 2 Yang manakah penyataan yang benar tentang bahasa Melayu klasik? I Ditulis dengan huruf Kawi II Banyak menggunakan ayat aktif III Sering menggunakan bahasa dalam IV Banyak menggunakan ayat songsang A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV (STPM 2012/3) 3 Antara prasasti berikut, yang manakah yang menggunakan tulisan Jawi? I Batu nisan Malik al-Salleh II Batu bersurat di Minye Tujuh III Batu bersurat di Pagar Ruyung IV Batu bersurat di Sungai Teresat A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV (STPM 2005/13) 4 Yang berikut ialah ciri bahasa Melayu klasik kecuali A banyak menggunakan partikel B menggunakan kata pangkal ayat yang ketara C banyak menggunakan kata pinjaman daripada bahasa Jawa D banyak menggunakan ayat yang panjang dan berbelit-belit (STPM 2008/14) Bahan bukti Tempat ditemukan Pengaruh bahasa A Batu nisan Sultan Malik al-Salleh Pasai Arab B Batu bersurat Terengganu Kuala Berang Sanskrit C Batu bersurat Pagar Ruyung Acheh Arab D Batu bersurat Minye Tujuh Minangkabau Sanskrit
16 1.4 Bahasa Melayu Moden 1.4.1 Konsep bahasa Melayu moden KONSEP − bermula pada abad ke-19 − ditandai oleh karangan Abdullah Munsyi BAHASA MELAYU MODEN FUNGSI BAHASA − Bahasa ilmu − Bahasa komunikasi − Bahasa perpaduan CIRI-CIRI BAHASA − mempunyai bunyi-bunyi bahasa (fonologi) − mempunyai sistem (morfologi) − mempunyai bentuk (sintaksis) − mempunyai makna (semantik) − mengalami perubahan
17 1.4.2 Tahap Perkembangan bahasa Melayu moden (a) Bahasa Melayu Moden Pramerdeka (i) Sumbangan tokoh asing TOKOH SUMBANGAN KARYA William Marsden (1754-1836)  mengkaji bidang persuratan  Menyatakan bahawa bahasa Melayu termasuk dalam keluarga bahasa Nusantara  menyatakan bahawa tulisan jawi mengandungi 28 huruf Arab yang dipinjam oleh bahasa Melayu serta 6 huruf ciptaan orang Melayu sendiri  membincangkan tanda-tanda ortografi dalam tulisan Jawi  menghasilkan kamus pertama yang menepati istilah kamus  History of Sumatera (1783)  A Grammar of The Malayan Laguage  A Dictionary of The Malayan Language R. J. Wilkinson (1867-1941)  Mencadangkan penubuhan Maktab Melayu Melaka  menyusun Malay-English Dictionary (1901)  orang pertama yang mengalih huruf Arab ke huruf Rumi.  Menghasilkan Sistem Ejaan Wilkinson.  Malay-English Dictionary (1901) R. O. Winstedt (1878-1966)  Menghasilkan dua buah kamus lengkap.  Menyusun tatabahasa Melayu berdasarkan Sejarah Melayu dan Hikayat Abdullah.  A Practical Modern Malay-English Dictionary (1952)  An Unabridged English Dictionary (1958)  Dictionary of Colloquial Malay  Malay Grammar (1914)  A History of Classical Malay Literature O. T. Dussek  Melalui Pejabat Karang Mengarang, beliau berusaha memajukan pendidikan di sekolah Melayu, meningkatkan pelbagai bidang ilmu dalam bahasa Melayu, dan menerbitkan buku-buku untuk sekolah Melayu dan masyarakat Melayu.  Menggalakkan guru dan penulis agar menghasilkan karya dalam bahasa Melayu sama ada dalam bentuk karya asli atau karya terjemahan.  Kitab Pelita Mengarang (1923)  Kitab Pedoman Guru Penggal 1 dan 2 (1926)  Kitab Hisab II (1952)  Macbeth (1943)  Topeng Hitam (1934)
18 (ii) Sumbangan tokoh tempatan TOKOH SUMBANGAN KARYA Abdullah bin Abdul Kadir Munsyi (1796-1854)  Penanda zaman permulaan bahasa Melayu Moden  Karya-karya yang dihasilkan memperlihatkan pembaharuan dari segi pemikiran berdasarkan pengamatan dan pengalaman  Menerbitkan Sejarah Melayu dengan gaya tersendiri  Syair Singapura Terbakar (1830)  Kisah Pelajaran Abdullah ke Kelantan (1838)  Hikayat Abdullah (1849)  Kisah Pelayaran Abdullah ke Jeddah (1854)  Dewa-ul-Kulub (1883)  Hikayat Kalilah  Daminah Raja Ali Haji (1809-1870)  menerapkan sistem tatabahasa Arab ke dalam struktur ayat bahasa Melayu  meletakkan asas pembinaan dan pembakuan bahasa Melayu  pencatat sejarah Nusantara yang pertama  menghasilkan puisi khasnya pantun, syair, dan gurindam.  Menghasilkan dua buah karya undang-undang (ketatanegaraan)  menghasilkan pelbagai karya yang dapat mengungkapkan pelbagai ilmu pengetahuan.  Bustanul Katibin Lissubyanil-muta'alimi (Kitab Perkebunan Jurutulis bagi Kanak- kanak yang Hendak Menuntut Belajar akan Dia)  Kitab Pengetahuan Bahasa  Kitab Salasialah Melayu dan Bugis dan Segala Raja-raja (1865)  Tuhfat al-Nafis (Hadiah yang Bernilai) 1866  Gurindam Dua Belas (puisi nasihat)  Syair Jatuhnya Negeri Johor  Syair Tanam Permata  Syair Abdul Muluk  Syair Siti Sianah  Syair Hukum nikah  Thamarat al- muhimmah diyafat lil- umara' wa al-kibriya' li-ahli al-mahkamah (Thamarat al- Muhimmah)  Muqaddimah fi Intizam al-Wazaif al-Malik
19 TOKOH SUMBANGAN KARYA Mohd Said bin Haji Sulaiman (1876-1955)  Tokoh persuratan Melayu Johor  Peneraju penting dalam Pakatan Bahasa Melayu Persuratan Buku Diraja Johor (Pakatan)  mengerakkan kegiatan kebahasan dan kesusasteraan  menerbitkan buku dan makalah yang mencakupi pelbagai bidang ilmu  Buku Katan PbmPB Diraja Johor (1936)  Jalan Bahasa Melayu (1937)  Syair Alam dan Bangsa Melayu (1935)  Hikayat Johor dan Tawarikh Almarhum Sultan Abu Bakar (1911)  Pohon Agama (1948)  Pemaknaan Melayu al-Quran al-Karim  Mohamedan Calendar (1923)  Johor Zaman Baru Persekutuan Zainal Abidin Ahmad (1895-1973)  Tokoh bahasa  sumbangan besar dalam bidang tatabahasa  Ketua Pengarang dan Penterjemahan Kanan Pejabat Karang Mengarang di Maktab Penguruan Sultan Idris  Ketua Jabatan Pengajian Melayu di Universiti Malaya  Pengarah Dewan Bahasa dan Pustaka  menubuhkan Jabatan Pengajian Melayu, Universiti Malaya di Singapura  memperjuangkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi negara.  Berperanan penting dalam penubuhan Dewan Bahasa dan Pustaka.  Pelita Bahasa  Kitab Ilmu Bahasa Melayu (1926)  Kitab Rahsia Ejaan Jawi (1929)  Rahsia Ejaan Jawi (1931)  Daftar Ejaan Melayu [Jawi-Rumi] (1938)  Ilmu Mengarang Melayu (1951)  Petua-petua Ejaan Rumi Melayu di Malaya
20 (iii) Sumbangan pertubuhan dan institusi PERTUBUHAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN Pakatan Belajar Mengajar Pengetahuan Bahasa (PbmPB atau Pakatan)  Memelihara, melengkapkan, dan memodenkan bahasa Melayu  memelihara tulisan jawi  menstandardkan ejaan dan perkataan  membentuk/mencipta perkataan-perkataan baharu  mengembangkan pengetahuan melalui penyelidikan dan ceramah  menerbitkan Peredar atau jurnal bagi setiap enam bulan  mewujudkan perpustakaan  Pertubuhan bahasa yang pertama untuk mengembangkan bahasa Melayu  mengadakan majlis-majlis ceramah dan perbincangan tentang pelbagai aspek ilmu bahasa Melayu  menerbitkan buku termasuk buku tentang ilmu bahasa Melayu  mengubal istilah Persaudaraan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)  Mengeratkan hubungan pencinta-pencinta bahasa Melayu  Menggalakkan penulis dan pembacaan buku-buku bahasa Melayu  Menimbulkan kesedaran persaudaraan dalam kalangan orang Melayudi Seluruh Tanah Melayu melalui bidang persuratan dan kebahasaan  menubuhkan Lembaga Bahasa yang berperanan menerbitkan buku dan kamus Melayu, menggalakan peraduan mengarang dan menggubl perkataan Melayu baharu daripada perkataan Bahasa Inggeris Pejabat Karangan Mengarang  Mengeluarkan/menerbitkan buku-buku sekolah Melayu  menerbitkan/mengeluarkan bahan-bahan bacaan untuk masyarakat Melayu  menerbitkan jurnal bergambar  mewujudkan perpustakaan bergerak ke desa-desa  Membina asas pengetahuan bahasa Melayu dan ilmu karang-mengarang  menerbitkan buku bacaan umum termasuk karya terjemahan  memajukan pendidikan orang Melayu Maktab Perguruan Sultan Idris (MPSI) atau Sultan Idris Training College (SITC)  Mengatasi kekurangan guru di sekolah-sekolah Melayu pada masa itu  sebagai pusat maktab- maktab Melayu  Melahirkan ramai intelektual Melayu
21 PERTUBUHAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN Angkatan Sasterawan 50 (ASAS 50)  Mengembangkan bahasa dan kesusasteraan Melayu  melindungi hak-hak ahli dan para pengarang  memperkenalkan pembaharuan dalam sastera tanpa mengetepikan sastera lama  Menghimpunkan persatuan bahasa, sastera, dan budaya  mencadangkan bahasa diberi nilai ekonomi dengan mengutamakan kelulusan Bahasa Melayu untuk memperoleh pekerjaan  berperanan dalam ejaan dan peristilahan  Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu (1952) – memutuskan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan  Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu (1954) – memutuskan tulisan rumi sebagai tulisan rasmi  Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu (1956) – penubuhan Balai Pustakan (Dewan Bahasa dan Pustaka), menyatukan bahasa Melayu dan bahasa Indonesia, serta menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di sekolah. Jawi Peranakan (1976-1895)  Akhbar berbahasa Melayu pertama  Membolehkan karya berbahasa Melayu disalurkan kepada masyarakat, sekali mengembangkan bahasa Melayu moden pada masa itu
22 (b) Bahasa Melayu Moden Pasca Merdeka DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA (DBP) 1) PENUBUHAN 22 Jun 1956 – ditubuhkan sebgai sebuah jabatan di bawah Kementerian Pelajaran. Pada mulanya – Balai Pustaka. Diubah – Dewan Bahasa dan Pustaka ( atas cadangan Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu ke-3). Tahun 1959 – DBP menjadi badan berkanun (Ordinan Dewan Bahasa dan Pustaka) 2) PERANAN Sebagai agensi perancangan bahasa, DBP mempunyai 3 matlamat ;  matlamat perancangan bahasa Melayu baku  matlamat perancangan kesusasteraan kebangsaan  matlamat pengembangan ilmu (terutama melalui penerbitan) PERANCANGAN BAHASA MELAYU Perancangan taraf Perancangan korpus Akta Bahasa Kebangsaan 1963/67 Perkara 152 Pelembagaan Malaysia Akta DBP 1959 Akta Hasutan 1970 Akta Pendidikan 1996 Akta-akta Berkaitan dengan Pelaksanaan bahasa Melayu
23 Perancangan Taraf − Merujuk usaha untuk memupuk, membaik, mengembangkan sesuatu bahasa ke arah bahasa moden. − Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan bahasa rasmi bahasa pengantar Perancangan Korpus − Aktiviti perancangan korpus – melibatkan usaha pembinaan bahan bahasa. − Menetapkan kosa kata , ejaan, istilah, tatabahasa, dan sebutan. − Terdiri daripada dua bahagian pengekodan (kodifikasi) Pemupukan Pengekodan − bermaksud penyeragaman bahan-bahan bahasa supaya menghasilkan suatu variasi bahasa baku atau bahasa standard yang sempurna dan seragam. − Istilah lain untuk pengekodan, termasuklah pembakuan, penyeragaman, kodifikasi dan standardisasi bahasa. Pemupukan − Bermaksud usaha-usaha untuk mengembangkan bahasa supaya tercapai keadaan saling menterjemah dengan beberapa bahasa moden lain. − Aktiviti pemupukan bahasa melibatkan penciptaan istilah baharu Pembakuan tatabahasa ( T ) SejarahPerkembangan Sistem Ejaan Rumi ( E ) Penggubalan danPenyelarasan istilah ( I ) Penyusunan Kamus ( K ) Pembakuan sebutan ( S ) PENGEKODAN
24 NOTA (RINGKASAN) − TEKSI Sejarah Perkembangan Sistem Ejaan Rumi  Sistem Ejaan Wilkinson  Sistem Ejaan Fajar Asia  Ejaan Za‟ba  Ejaan Malindo  Sistem Ejaan Rumi Bahasa Melayu Baharu Bahasa kebangsaan Bahasa rasmi Bahasa Perpaduan Bahasa Komunikasi Bahasa Ilmu Penubuhan Universiti Kebangsaan Malaysia Asas penubuhan Pendaulatan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa ilmu Kemuncak memperkukuh sistem pelajaran kebangsaan Menampung lulusan sekolah menengah aliran Melayu Melahirkan warganegara yang setia kepada negara ini FUNGSI BAHASA MELAYU MODEN
25 PERSATUAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN SITC Tujuan asal – melatih guru-guru ke sekolah Melayu * Menyedarkan penuntut-penuntut Melayu tentang tanggungjawab meninggikan tahap pelajaran anak-anak Melayu * membawa perkembangan golongan terpelajar Melayu yang bersemangat kebangsaan Universiti Malaya Untuk menyediakan sebuah pusat umum bagi pelbagai kaum, agama, dan ekonomi bercampur gaul dalam usaha untuk menyatupadukan masyarakat Penubuhan Jabatan Pengajian Melayu PENA Untuk memperkembangkan bidang bahasa, sastera, dan ilmu pengetahuan yang bersesuaian dengan kepentingan nasional dan tidak terikat kepada dasar politik * Menyatukan penulis-penulis tanah air daripada semua peringkat dan aliran melalui semangat kebangsaan. * Mendaulatkan bahasa Melayu sebagai wadah jati diri bangsa * Menjadikan sastera dan bahasa sebagai saluran untuk memperjuangkan keadilan sosioekonomi masyarakat Institut Bahasa Untuk meningkatkan taraf bahasa Melayu (1) Kursus Perguruan Asas dikhususkan untuk Pengajian Melayu Sekolah Rendah dan Pengajian Melayu Sekolah Menengah (2) Pendidikan Menyeluruh Guru bahasa Melayu Persekutuan Bahasa Melayu Universiti Malaya (PBMUM) Untuk mengembangkan bahasa dan sastera Melayu * Mengadakan seminar bahasa kebangsaan * memperjuangkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa pengantar dalam sistem pendidikan negara
26 PERSATUAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN Persatuan Pelajar-pelajar Maktab Perguruan Bahasa (PPMPB) Untuk melatih guru-guru untuk mengajar bahasa Melayu sebagai bahasa kedua dan bahasa pertama Menentang dasar maktab yang tidak menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar tunggal untuk mengajarkan kursus. Badan Bertindak Bahasa Kebangsaan (BBBK) * Untuk mendaulatkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi yang tunggal menjelang 1967 * Melaksanakan kehendak-kehandak perlembagaan Negara (Perkara 152) * Menimbulkan semangat cinta akan perjuangan mendaulatkan bahasa Melayu Membela dan memberikan sokongan kepada pejuang-pejuang bahasa Melayu Perhimpunan raksasa di Balai Budaya, DBP (membantah Rang Undang-undang Bahasa Kebangsaan 1967 yang mengekalkan penggunaan bahasa Inggeris). Hasilnya; Dasar Pelajaran Kebangsaan dilaksanakan dan menukarkan bahasa Melayu kepada bahasa Malaysia
27 Tokoh-Tokoh Tempatan Pascamerdeka NAMA TOKOH SUMBANGAN KARYA HASSAN AHMAD Memartabatkan bahasa dan sastera Melayu  Bahasa Melayu dalam Era Teknologi Maklumat (Kertas Kerja – 2002)  Bahasa Melayu sebagai Alat Pembinaan Jati Diri Negara Bangsa Malaysia (kertas kerja 2009)  Ke Luar Jendela (Buku 2009)  Sukarnya Membuat Pilihan (Terjemahan – 1986) NIK SAFIAH KARIM Banyak menghasilkan karya yang berkaitan dengan ilmu bahasa  Tatabahasa Dewan (1986)  Bahasa Kita Jilid 1 dan 2  Beberapa Persoalan Sosiolinguistik Bahasa Melayu(1981)  Dialek Kelantan- Satu lambing Sosio Budaya Wilayahnya (kertas kerja 1980) PROFESOR EMERITUS DATO’ ASMAH HAJI OMAR Melalui karya yang merangkumi bidang nahu, sosiologi bahasa, dialektologi, perancangan bahasa, dan perbandingan bahasa  Morfologi-Sintaksis Bahasa Melayu dan Bahasa Indonesia: Satu Perbandingan Pola (1968)  Bahasa Malaysia Kini: Satu Perkenalan Melalui Struktur (1971) Terdapat karya yang lain (sila rujuk sumber berkaitan)
28 CADANGAN AKTIVITI ; 1. Secara berkumpulan, bincangkan salah satu tajuk di bawah. (a) Penubuhan dan peranan Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) (b) Perancangan bahasa Melayu (c) Fungsi bahasa Melayu moden SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah aktiviti yang tergolong dalam perancangan korpus bahasa? A Menggubal istilah dalam pelbagai bidang ilmu B Memperbanyak bahan bacaan dalam bahasa Melayu C Merancang penggunaan bahasa Melayu dalam pentadbiran D Mensyaratkan kelulusan bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan 2 “…penyerapan variasi bahasa dari segi daerah dan sosial melalui penyediaan tatabahasa, kamus panduan ejaan, dan sebagainya…” Pernyataan di atas merujuk kepada konsep A Penilaian B Pemupukan C Pengekodan D Pemasyaraktan bahasa 3 Yang manakah tujuan utama penubuhan Dewan Bahasa dan Pustaka? A Menyusun dan menerbitkan buku ilmiah B Menjadi badan penyelaras persidangan bahasa C Memajukan dan memperkaya bahasa kebangsaan D Melaksanakan kempen penggunaan bahasa Melayu 4 Mengemaskinikan tatabahasa Menyusun kamus Membakukan sebutan Memantapkan sistem ejaan Dalam perancangan bahasa, langkah di atas termasuk dalam proses A pemupukan B pemodenan C pengekodan D perancangan strategi
29 5 Bahasa Melayu dipilih sebagai bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan negara ini kerana bahasa Melayu I merupakan bahasa pengantar. II pernah menjadi lingua franca. III digunakan oleh majoriti rakyat Malaysia. IV merupakan bahasa pertuturan penduduk Nusantara. A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV
30 1.5 Unsur Asing dalam Bahasa Melayu 1.5.1 Latar belakang peminjaman unsur bahasa asing Peminjaman Terjemahan − dilakukan dengan mengambil makna dan konsep perkataan asing itu, kemudian dipadankan dalam perkataan bahasa melayu Kelebihan – dapat mempertahankan ketulenan bahasa Melayu Membantu menjadikan bahasa Melayu menjadi bahasa Moden Sifat dinamik bahasa Melayu, iaitu bahasa Melayu mudah menerima pengaruh bahasa asing dan hal ini membolehkan bahasa Melayu terus hidup dan berkembang. Keperluan untuk menamakan sesuatu benda, konsep atau fenomena baharu kerana bahasa Melayu tidak mempunyai perkataan perkataan yang sesuai untuk menjelaskan hal itu. Perkataan bahasa Melayu tidak menepati maksud bahasa asing Sikap mengagungkan bahasa asing sehingga perkataan bahasa Melayu dianggap lapuk atau tidak bergaya. Kekerapan penggunaan perkataan asing yang lebih tinggi berbanding dengan penggunaan perkataan dalam bahasa Melayu sehingga menjadikan perkataan dalam bahasa asing lebih mudah diingati dan difahami. Peminjaman tulen, misalnya wuquf dan strategi Peminjaman kacukan, contohnya kasut but Peminjaman pemerian, contohnya kapal terbang, pencakar langit Peminjaman dialek, contohnya hangpa (dialek Pulau Pinang) Pemindahan kuno, contohnya mergastua dan purnama Pemindahan berpindah, contohnya vokal/vowel Peminjaman Bahasa − dilakukan untuk memperkaya kosa kata bahasa Melayu Peminjaman Terus − dilakukan dengan menyesuaikan ejaan dan sebutan sesuatu kata asing dengan sistem bahasa Melayu. Jenis-jenis peminjaman Sebab-sebab peminjaman
31 1.5.2 Bahasa Sumber Bahasa Sumber Bahasa Sanskrit Bahasa Arab Bahasa Jawa Bahasa Parsi Dikesan pada abad ke – 7, melalui catatan pada batu bersurat, epik Ramayana dan Mahabharata Banyak memperkayakan bahasa Melayu dari beberapa aspek seperti : (a) Kosa kata – terdapat 677 kosa kata bahasa Melayu berasal daripada bahasa Sanskrit yang merangkumi bidang : − alam : angka, bumi, bayu, suria, cahaya − flora : melati, angsana, seroja, teratai, melur − waktu : senja, dinihari, purnama, senjakala − abstrak : cinta, asmara, rahsia, bahaya, bencana − perkakas : peti, jala, kendi, keranda, kecapi − kebesaran : putera, puteri, baginda, raja, sida-sida − sifat : mesra, merdu, suka, duka, dahaga − logam : emas, suasa, raksa, permata, mutiara − persaudaraan : saudara, saudari, suami, ayah, (b) Imbuhan awalan iaitu, pra, dwi, tata, tuna, tri, swa, eka, maha, dan panca. (c) Bunyi bahasa sanskrit seperti, /sy/. /sw/ dan /dw/ Pengaruh bahasa Jawa menjadi dominan pada zaman kerajaan Majapahit. Faktor lain yang menyebabkan bahasa Jawa meresap ke dalam bahasa Melayu ialah tamadun orang Jawa yang amat tinggi sehingga mereka mampu membentuk keperibadian sendiri. Kosa kata bahasa Jawa ialah adegan, ayu, awet, beres, bibit, calon, lakon, lapor, oleh-oleh, pundak, ronggeng, wenang, saring, semberono, sering, soto, tulen, wali, waras, wenang, pingkal, lontong. Pengaruh Arab datang dari Gujerat, India, dan Parsi Pengaruh Arab lebih dominan berbanding pengaruh bahasa Sanskrit Tujuan peminjaman untuk memenuhi keperluan berkaitan dengan pengertian kerohanian dalam bidang keagamaan dan kepercayaan Menyebabkan wujudnya tulisan jawi. Bahasa Arab mempengaruhi aspek : (a) Kosa kata − agama : mufti, hadis, doa, nabi, iman, wali, umrah − perasaan : insaf, fakir, maksud, nasihat, yakin − hukuman : tertib, mahkamah, wakaf, wilayah, zalim − ilmu : tarikh, ilmu, falak, takwim, sejarah, kalam − kejadian : wajah, insan, haiwan, salji, akhirat (b) Imbuhan akhiran seperti : -ah, -at, - i, - iah, - in, dan -wi (c) Bunyi : /dh/, /kh/, /f/, /gh/, /kh/, /q/, /sy/, /th/, /z/ (d) Tulisan – terciptanya askara Jawi yang membolehkan orang menulis dalam bahasa Melayu. (e) Struktur ayat – penggunaan ayat songsang atau ayat pasif. Bermula selepas munculnya pengaruh agama Islam Lebih tertumpu kepada kesusasteraan Melayu sahaja Bahasa Parsi mempengaruhi aspek : (a) Kosa kata agar. andai, nobat, anggur, pahlawan, pelana, pasar, firman, juadah, banjir, kahwin, kawah, kebab, kelasi, pinggan, temasya, trompet, kurma, nakhoda, nafiri, kapur, kamar, seruling, saudagar, syahbandar, takhta, seluar, serban, lawak, laksa, dram, firasat, bazar. (b) Imbuhan – awalan bi yang bererti tidak (biadap, bilazim, bitara)
32 Dituturkan oleh penduduk yang mendiami kawasan Jawa Barat. Terkandung dalam bahasa Nusantara dan terkategori dalam bahasa Jawa. Kosa kata bahasa Sunda ialah akang (abang, kakak), aki (datuk, nenek), balong (kolam ikan, empang), halimun (kabus), kantin (sejenis benang tenun), tahapan (sejenis tempe), timburu (cemburu), tegal (ladang), jempol (ibu jari) Bahasa Sunda Dituturkan oleh penduduk di kawasan kalimantan selatan Terdapat banyak kosa kata yang sama antara bahasa Banjar dengan bahasa Melayu Banjar Kosa kata bahasa Banjar ialah baju, bakar, bantal, dapur, duduk, gigi, gula, makan, mandi, mayat, nakal, nyaring, panas, rambut, sarung, tangan, tikar, tuang, anyar (baru), banyu (air), lawang (pintu), maling (pencuri), sugih (kaya), wani (berani), pupur (bedak), lawas (lama), awak (tubuh) Bahasa Banjar Dituturkan oleh penduduk di kawasan Sumatera Barat dan Barat Riau. Di Malaysia, orang Minangkabau duduk di negeri Sembilan Kosa kata bahasa Minangkabau ialah acak-acak (tergesa-gesa), alimbubu (pusaran angin), cangah (buka), dongkak (lompat- lompat), hana (kosong tidak didiami), jilam (jilat), nanang (berfikir dalam-dalam), pondik (angkuh, sombong), udo (kakak), walak (taruh), satir (setia), olak (hilir) Bahasa Minangkabau Perhubungan antara masyarakat Melayu dengan masyarakat Cina menyebabkan kata-kata bahasa Cina meresap ke dalam bahasa Melayu. Kebanyakan kata pinjaman daripada bahasa Cina mengekalkan bunyi dan makna asal walaupun sesetengahnya mengalami perubahan makna. Antara kosa kata bahasa Cina yang mempengaruhi bahasa Melayu ialah: − budaya dan seni : Chap Goh Mei, cingge, kung fu − peralatan : sempoa, camca, tanglung, teko, beca − manusia panggilan : abah, amoi, tauke, encik, bohsia − makanan dan minuman : beng, kopi o, kuaci, lobak − pakaian dan barangan : koyok, gincu, bak, ceongsam Bahasa Cina Jumlah perkataan bahasa Tamil yang diserap ke dalam bahasa Melayu amatlah sedikit Kata pinjaman tersebut mengalami penyesuaian fonologi seperti : − melenyapkan penggandaan konsonan. Contoh : cetti – ceti, kappal – kapal − menggantikan vokal /a/ dengan /e-pepet/. Contohnya : kadai – kedai, mampalam – mempelam − menggantikan konsonan /v/ dengan konsonan /b/ atau /w/. Contohnya : vagai – bagai, kaval – kawal − menggantikan vokal /u/ dengan vokal /o/. Contohnya : mutal – modal, kulam – kolam − menggantikan vokal panjang di hujung perkataan dengan bunyi geseran glotis atau hentian glotis. Contohnya : ayyaa – ayah, akkaa - kakak Bahasa Tamil Bahasa Sumber
33 Pengaruhi bahasa Portugis bermula apabila kuasa Barat ini berjaya menakluki Melaka pada tahun 1511. Kosa kata bahasa Portugis seperti berikut : armanda, baldi, bangku, bendera, mentega, meja, nanas, nona, paderi, palsu, roda, sepatu, tembakau, tinta, tuala, kemeja, kebaya, sekolah, sepatu, peluru, jendela, bola, beranda. Pengaruhi bahasa Belanda muuncul pada tahun 1641, setelah Belanda berjaya menakluki Melaka Kosa kata bahasa Belanda seperti berikut : balkoni, buncis, dansa, dinas, duit, engsel, kamar, kontor, komentar, kontan, korupsi, kronis, laci, ongkos, pabrik, pam, permisi, rokok, senapang, wesel, dan wortel. Pengaruh bahasa Inggeris meresap masuk pada abad ke-18 semasa Inggeris bertapak di Pulau Pinang Terdapat beberapa faktor menyebabkan bahasa Inggeris begitu berpengaruh terhadap bahasa Melayu. Antaranya termasuklah : (a) Dasar pemerintah Inggeris (b) Bahasa Inggeris dijadikan bahasa rasmi oleh pemerintah Inggeris (c) Pendidikan Inggeris meningkatkan jumlah penutur bahasa Inggeris dalam kalangan orang Melayu (d) Banyak istilah bahasa Inggeris diserapkan ke dalam bahasa Melayu. (e) Bahasa Inggeris dijadikan bahasa pengantar untuk mengajar subjek Sains dan Teknologi (f) Pengaruh media cetak dan media elektronik. Bahasa Inggeris mempengaruhi dalam aspek : (a) Kosa kata – terus mempengaruhi bahasa Melayu hingga kini. Bahasa Melayu terus meminjam kosa kata bahasa Ingggeris bagi meningkatkan keupayaan bahasa Melayu sebagai bahasa Ilmu. (b) Peribahasa. Contohnya : beban kerja (work load), bulan madu (honey moon), kebudayaan kuning (Yellow Culture), hitam putih (black and white) (c) Pengaruh terhadap imbuhan (d) Awalan (anti-, auto -, makro-, mono-, multi -, supra) (e) Akhiran (-al, -grafi, - if, - asi, - isme, - logi) (f) Bunyi - /f/, /v/, dan /x/ (g) Vokal rangkap – ai, au, ia, iu, ua, ui (h) Gugus konsonan dalam bunyi dan sebutan bahasa Melayu. Contoh : bl, br, kn, ps, spr (awal kata), br, mp, nk, ns, str, tr (tengah kata), hm, nd, rg, rtz (hujung kata) Pengaruh bahasa Inggeris telah menyebabkan bahasa Melayu menerima sistem ejaan rumi sebagai tulisan untuk bahasa Melayu moden menyebabkan tulisan Jawi semakin terpinggir. Pengaruh bahasa Inggeris terhadap nahu bahasa Melayu. Penggunaan kata pemeri adalah dan ialah yang berfungsi sebagai kopula bahasa Inggeris is atau are. Pengaruh lain ialah penggunaan kata seorang, sebuah, seekor, dan sebagainya padanan “a” dan “an” dalam bahasa Inggeris. Pengaruh bahasa Inggeris daripada aspek nahu juga dapat dikesan daripada penggunaan beberapa rangkai kata dalam bahasa Melayu moden sekarang seperti berhubung dengan itu (in connection), berkenaan dengan (with regard to), tidak dapat dinafikan bahawa (it cannot be denied that) Kesan peminjaman bahasa Inggeris ke atas bahasa Melayu. (a) Pencemaran bahasa dalam bentuk ayat iaitu ayat yang tidak mematuhi sistem tatabahasa bahasa Melayu. (b) Kesalahan penggunaan frasa di mana (which) sebagai kata hubung, kesalahan bentuk jamak, semua pemimpin-pemimpin (all leaders) (c) Muncul gejala bahasa rojak akibat sikap segelintir masyarakat Malaysia yang memandang enteng soal bahasa. Bahasa Portugis Bahasa Belanda Bahasa Inggeris Bahasa Cina
34 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Kedatangan agama Hindu ke alam Melayu membawa pengaruh yang ketara terhadap perkembangan bahasa Melayu dari segi A sebutan B kosa kata C sistem tulisan D pembentukan kata 2 Faktor utama yang menyebabkan mudahnya penyerapan bahasa Sanskrit ke dalam bahasa Melayu adalah disebabkan oleh A kesesuaian kata-kata B sifat bahasa Melayu yang dinamis C bahasa Sanskrit lebih tinggi mutunya D tanggapan bahawa bahasa Sanskrit merupakan bahasa sarjana 3 Dalam pembentukan istilah bahasa Melayu, susunan kriteria yang betul mengikut keutamaan ialah I mencari perkataan dalam bahasa Melayu yang lazim digunakan II mencari perkataan dalam bahasa serumpun yang lazim digunakan III mencari perkataan dalam bahasa-bahasa yang bukan bahasa serumpun IV mencari perkataan dalam bahasa Melayu yang kurang lazim digunakan V mencari perkataan dalam bahasa serumpun yang kurang lazim digunakan A I, II, IV, V, dan III B I, IV, II, V, dan III C I, IV, III, II, dan IV D III, I, IV, II, dan V
35 FONOLOGI FONETIK FONEMIK Auditori (pendengaran) Akustik (sifat bunyi) Artikulasi (penyebutan) Bidang yang mengkaji fenomena bunyi bahasa dari segi; pendengaran, sifat bunyi, dan cara penyebutan. Menghuraikan; bunyi bahasa , alat penyebutan yang terlibat, memberikan simbol kepada bunyi bahasa , dan menggolongkannya kepada golongan bunyi bahasa Bidang yang menganalisis sistem bunyi bahasa dan ejaan bagi menghasilkan simbol untuk sistem tulisan sesuatu bahasa 2. BIDANG FONOLOGI 2.1 Definisi fonetik dan fonemik Bidang kajian tentang bunyi bahasa yang berfungsi dalam sistem bunyi sesuatu bahasa. Terdapat dua cabang kajian dalam fonologi, iaitu fonetik dan fonemik. 2.1.1 Konsep bunyi 2.1.2 Konsep fonem 2.1.3 Konsep alofon 2.1.4 Konsep huruf 2.1.5 Konsep suku kata
36 Dalam bidang fonologi, konsep-konsep berikut perlu difahami
37 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Bidang fonologi ialah bidang yang mengkaji A bahasa secara saintifik B bunyi-bunyi yang dihasilkan oleh manusia C fonem-fonem dalam sesuatu bahasa tersebut D bunyi dalam sesuatu bahasa dan lambing kepada bunyi tersebut (2004:30) 2 Yang manakah padanan yang betul antara istilah dengan takrifnya? 3 Unit terkecil dalam bahasa yang berfungsi gramatis atau yang menjalankan tugas nahu dikenal sebagai A bunyi B fonem C morfem D suku kata [2005:32] 4 Yang manakah perkataan yang mengalami proses peleburan fonem? A Mengecil B Mengecat C Mengutus D Mengumpan [2007:32] 5 Yang manakah perkataan yang mengandungi suku kata berpola KKKV A Traktor B Strategi C Tragedi D Struktur [2013:20] Istilah Takrif I Morfologi P Ilmu yang mengkaji makna II Semantik Q Ilmu yang mengkaji bahasa III Sintaksis R Ilmu yang mengkaji perkataan dan pembentukannya IV Fonologi S Ilmu yang mengkaji aspek yang berkaitan dengan ayat I II III IV A R Q S P B S P R Q C Q S P R D R P S Q
38 2.2 Penggolongan dan Penghasilan Bunyi Bahasa Penggolongan dan penghasilan bunyi bahasa VOKAL KONSONAN ASLI DAN PINJAMAN DIFTONG  Vocal ialah bunyi- bunyi bahasa yang bersuara  udara keluar dari paru-paru berterusan  udara keluar tanpa sekatan atau geseran  konsonan ialah bunyi-bunyi bahasa selain bunyi vokal  ada yang bersuara dan tidak bersuara  diftong ialah rentetan dua vokal yang dihasilkan dengan satu hembusan nafas  mempunyai satu puncak kelantangan Penghasilan bunyi vocal ditentukan oleh ciri berikut;  keadaan bibir  keadaan bahagian Lidah  turun naik anak Tekak  keadaan lelangit Lembut  keadaan glotis Konsonan mempunyai ciri berikut;  pita suara digetarkan (bersuara)  pita suara tidak digetarkan (tidak bersuara)  berlaku sekatan dan geseran apabila udara keluar dari paru- paru  melibatkan rongga tekak dan rongga mulut  ada konsonan sengau dan tidak sengau bergantung pada keadaan lelangit lembut Diftong mempunyai ciri berikut;  bertindak sebagai satu fonem  berlaku geluncuran lidah  pita suara bergetar  satu kelantangan, iaitu hanya pada vocal pertamanya.  lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan  rongga hidung ditutup
39 VOKAL 1. Terdapat enam vokal asli bahasa Melayu [a, e, I, o, u], iaitu tiga vokal depan, satu vokal tengah dan dua vokal belakang. Terdapat dua vokal pinjaman, iaitu [ɛ , ɔ ]. Kedudukan Lidah Keadaan bibir Depan Tengah Belakang Sempit [i] [u] Separuh sempit [e] (e taling) Contoh: leher [o] Separuh luas e ([ə]) e pepet contoh: beras Luas [a] 2. Kedudukan enam vokal asli adalah seperti rajah di bawah. Depan Tengah Belakang hadapa [i] [u] belakang sempit sempit separuh sempit [e] [o] separuh sempit [ə] separuh luas [ɛ ] [ɔ ] separuh luas luas [a] Bibir leper/terhampar Neutral Bibir bundar
40 KONSONAN 1 Bunyi-bunyi konsonan ialah bunyi-bunyi bahasa selain bunyi vokal, sama ada bersuara atau tidak bersuara. Bunyi-bunyi konsonan mempunyai ciri-ciri berikut: (a) Konsonan bersuara dan tidak bersuara bergantung pada pita suara sama ada ia digetarkan atau tidak. (b) Arus udara yang keluar dari paru-paru menerima sekatan atau geseran. (c) Semasa menghasilkannya berlaku sekatan atau geseran dalam rongga tekak atau rongga mulut hasil daripada sentuhan antara alat artikulasi dengan daerah artikulasi. (d) Ada konsonan sengau dan nada konsonan tidak sengau bergantung pada keadaaan lelangit lembut semasa bunyi itu dihasilkan. 2 Terdapat tujuh jenis konsonan dalam bahasa Melayu, iaitu letupan, letusan, getaran, sisian, geseran, sengauan, dan separuh vokal. 3 Dalan bahasa Melayu ada konsonan asli dan konsonan pinjaman. Peminjaman adalah daripada bahasa Arab dan bahasa Inggeris. Semua konsonan pinjaman merupakan konsoanan geseran. KONSONAN ASLI BAHASA ELAYU TITIK / DAERAH ARTIKULASI Cara sebutan Dua bibir Gusi Lelangit keras Lelangit lembut glotis Letupan tak bersuara [p] [t] [k] [ɂ] Letupan bersuara [b] [d] [g] Letusan tak bersuara [Č] Letusan bersuara [ǰ ] Geseran tak bersuara [s] [h] Getaran [r] Sisian [l] Sengauan [m] [n] [ɂ] [ɂ] Separuh vokal [w] [y] KONSONAN PINJAMAN DALAM BAHASA MELAYU TITIK / DAERAH ARTIKULASI Jenis konsonan Bibir-Gigi Gigi Gusi Gusi-Lelangit keras Lelangit lembut Glottis Geseran tak bersuara [f] (th) [ɵ ] (sy)[Š]/ʃ (kh)[x] [q] Geseran bersuara [v] (dz/dh) [ð] [z] [ž] (gh)[ɤ ] [ɦ ]
41 PROSES PENGUJARAN FONEM KONSONAN Cara Sebutan Kata Kunci Proses Pengujaran Letupan …udara disekat dan dilepaskan serta-merta… Letusan …udara disekat dan dilepaskan perlahan-lahan… Sengauan …lelangit lembut diturunkan…udara keluar melalui rongga hidung… Geseran …udara dari paru-paru akan bergeser… Getaran …udara dari paru-paru ditekan keluar hingga menggetarkan lidah… Sisian …udara dikeluarkan dari kiri dan kanan lidah… Separuh vokal …kedudukan lidah dan ruang udara di dalam mulut sama kedudukannya seperti ketika menyebut bunyi vocal, tetapi dilakukan separuh jalan sahaja.. DIFTONG 1 Urutan vokal yang salah satunya terdiri daripada vokal penuh dan yang lainnya geluncuran. Penghasilan urutan vokal ini adalah dalam satu hembusan nafas sahaja dan mempunyai satu puncak kelantangan. Semasa penghasilannya pita suara bergetar. 2 Bunyi diftong dilambangkan dengan dua lambing vocal, iaitu /ai/, /ou/, dan /au/. Vokal pertama menunjukkan keadaan lidah pada masa mula-mula hendak menyebut diftong dan vokal kedua menunjukkan keadaan lidah pada akhir sebutan diftong. 3 Diftong berbeza daripada rangkap vokal kerana diftong terdiri daripada satu suku kata, manakala rangkap vokal membina dua suku kata. Rangkap vokal mempunyai urutan dua vokal penuh. Rajah arah pergerakan bunyi diftong Depan Tengah Belakang [i] [u] [o] [a] Bibir leper/terhampar Neutral Bibir bundar
42 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah kata yang bermula dengan bunyi konsonan letupan dua bibir tak bersuara dan berakhir dengan bunyi konsonan sengauan dua bibir? A Pitam B Pohon C Badam D Binatang (STPM 2011/24) 2 Yang manakah padanan yang betul antara cara penyebutan dengan daerah penyebutan bagi bunyi konsonan [s]? (STPM 2011/25) 3 Yang manakah kata yang dimulai oleh konsonan letupan dua bibir bersuara dan diakhiri oleh vokal sempit? A Bantu B Tauge C Kunci D Delima (STPM 2010/27) 4 Yang manakah kata yang mengandungi vokal rangkap? I Paut III Taubat II Kain IV Amboi A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV (STPM 2010/28) Cara penyebutan Daerah penyebutan A Geseran Gusi B Getaran Gigi-gusi C Sisisan Gusi D Letusan Gusi-lelangit keras
43 5 Yang manakah ayat yang mempunyai kata yang mengandungi diftong? I Kemerduan suaranya mengagumkan. II Biarkan dia berpaut pada dahan pokok. III Ikatan persaudaraan mereka erat sekali. IV Penonton kehairanan menyaksikan pertunjukkan sarkas itu. A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 2.3.1 Struktur suku kata asli 2.3.2 Struktur suku kata pinjaman Konsep suku kata : Pecahan pada sesuatu perkataan yang terdiri daripada satu vokal atau gabungan vokal dengan konsonan. Contoh : Perkataan api terdiri daripada dua suku kata, iaitu a dan pi Berdasarkan Sistem Ejaan Rumi Bahasa Melayu, terdapat 11 pola suku kata dalam bahasa Melayu. Pola-pola berkenaan adalah seperti yang ditunjukkan dalam jadual berikut: Bil. Pola Contoh Penggunaannya 1 V air, ria 2 VK unsur, lauk 3 KV budak, kunci 4 KVK masuk, laksa 5 KKV kroni, tragik 6 KKVK span, traktor 7 VKK eksperimen, institut 8 KVKK bank, konteks 9 KKVKK trend, kompleks 10 KKKV skru, stratifikasi 11 KKKVK spring, insfrastruktur Daripada 11 pola ini, empat pola yang pertama ialah struktur suku kata asli, manakala tujuh pola yang berikutnya merupakan struktur kata pinjaman (bahasa Inggeris) ASLI 1. V 2. VK 3. KV 4. KVK PINJAMAN 1. KKV 2. KKVK 3. VKK 4. KVKK 5. KKVKK 6. KKKV 7. KKKVK
44 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah struktur suku kata pertamanya berpola VK? A abu B alih C angsa D aneka 2 Pilih padanan yang tepat antara struktur suku kata asli dan struktur suku kata pinjaman Struktur suku kata asli Struktur suku kata pinjaman A V, VK, KV, dan KVK KKV, KKVK, VKK dan KVKK B V, VK, KV, dan KVK KVK, KKVK, VKK dan KVKK C V, VK, KV, dan KKV KKV, KKVK, VKK dan KVKV D V, VK, KV, dan KKV KKV, KVVK, VKK dan KVKK 3 Yang manakah kata yang mengandungi struktur suku kata asli KVK pada suku kata pertama? A pusat B pasang C pisahan D panggang 4 Yang manakah kata yang mengandungi struktur suku kata pinjaman? A aspirasi B inisiatif C ekspres D intensif 5 Yang manakah kata yang mengandungi struktur suku kata pola V pada suku kata awal? A asli B asap C antah D ampun
45 2.4 Sistem Ejaan Bahasa Melayu 2.4.1 Pola Keselarasan Vokal (i) Konsep => Susunan kesesuaian dua huruf vokal membentuk dua suku kata pada kata dasar (ii) Prinsip (1) mengeja kata dasar dalam bahasa Melayu sahaja dan bukannya kata pinjaman * (2) merujuk kepada dua suku kata akhir (Contoh : sekolah – yang dirujuk ialah ko/ dan/lah) (3) Perkataan mesti mempunyai sekurang-kurangnya dua suku kata. (4) Suku kata akhir mesti tertutup (diakhiri dengan konsonan). Contoh ; balak *Nota: kata pinjaman dikecualikan daripada Pola Keselarasan vokal (vokal bagi kata pinjaman tidak selaras). Contoh ; Kata yang dipinjam daripada bahasa Indonesia seperti perabot (dikecualikan daripada mematuhi pola keselarasan vokal a + u), aneh (dikecualikan daripada mematuhi pola keselarasan vokal a + i), calon (dikecualikan daripada mematuhi pola keselarasan vokal a + u) Rajah Keratan Rentas Lidah (Kedudukan vokal asli dalam bahasa Melayu) a + (u, i. a) e + (a, e, o) o + (a, e, o) (e taling) i + (u, i, a) e + (u, i, a) u + (u, i, a) (e pepet) Keterangan; Rajah di atas menggambarkan keselarasan dua huruf vokal asli dalam bahasa Melayu yang membentuk dua suku kata akhir pada kata dasar.
46 Contoh : Pola Keselarasan Vokal Contoh a + (u, i. a) batuk, balik, malam i + (u, i, a) biduk, gilis, kipas u + (u, i, a) buruk, tikar, kusam e (pepet) + (u, i, a) sejuk, pekik, seram u + (u, i, a) buluh, sumpit, bulat e (taling) + (a, e, o) elak, geleng, selekoh o + (a, e, o) sekolah, boleh, seronok 2.4.2 Pengejaan (a) Kata pinjaman Prinsip dalam mengeja kata pinjaman Prinsip Contoh Mengeja Bentuk visual dan ejaan dikekalkan (Perubahan fonem dibuat apabila perlu sahaja) industri (industry), tuisyen (tuition), psikologi (psychology) Gugus konsonan bahasa Inggeris dikekalkan (dengan penyesuaian) dr : drebar kl : klinik pr : prakata sp : span gl : glasier kr : kritik sk : skema st : stabil gr : granit pl : plagiat skr : skru str : straw Ejaan lama berhuruf „e‟ tidak menggunakan gugus konsonan kelas, kelab, pelan, setem Kata yang telah lazim digunakan dikekalkan ejaannya kastam, gudang, stesen, moden Prefiks Inggeris tertentu dikekalkan penulisannya au (audit), elek (elektron), psi (psikiatri), dia (diari), tele (teleks), dwi (dwisyarat), tri (tribunal) Fonem [g] yang diujar [j] dalam bahasa Inggeris diterima sebagai fonem asal [g] psikologi (psychology), teknologi (technology) Fonem [g] yang diujar [j] dalam bahasa Inggeris dan telah disuai kekal sebagai fonem [j] ejen (agent), enjin (engine), lejar (ledger)
47 (b) Kata Berimbuhan Dalam bahasa Melayu, kata berimbuhan atau kata terbitan ditulis dalam bentuk awalan, akhiran, sisipan, atau apitan dalam ejaan rumi. (a) Akhiran kata nama Pakaian, sasterawan, seniman, olahragawati, nasionalisme, hadirin, hadirat, ustazah. (b) Akhiran kata kerja buatkan, turuti Kata Terbitan Berapitan (a) Apitan kata nama pelaksanaan, pembuatan, pentakrifan, penggunaan, pengesahan, pekarangan, permainan, pelajaran, kelebihan (b) Apitan kata kerja memainkan, mendermakan, memvariasikan, menghiraukan, mengepinkan, beralaskan, berjauhan, digunakan, memasuki, menziarahi, mempercayai, mengekori, dimulai, diperdengarkan, diperingati, memperdengarkan, memperingati, kehujanan (c ) Apitan kata adjektif kecinaan Kata terbitan berawalan Awalan kata adjektif Awalan kata nama Awalan kata kerja Contoh ; pelakon, pemveto, penjana, pengkhianat, pengecat, pelajar, pertapa, pesara, ketua, juruwang, mahasiswa, tatacara, prasejarah,subsistem, suprakelas, ekabahasa, dwifungsi terbesar, teringan, senipis Contoh : Merasa, memveto, mendaki, menggali, mengetut, memperlebar, berjalan, beraja, belunjur, terbentuk, diatur, diperoleh Kata Terbitan Berakhiran
48 Kata Terbitan Bersisipan (a) Sisipan kata nama kelengkeng, keruping (b) Sisipan kata adjektif gelembung, gerodak, gemilang, sinambung (c) sisipan kata kerja jelajah (c) Kata Majmuk Kata majmuk tidak mantap dieja terpisah, manakala kata majmuk mantap dieja bercantum. Bentuknya tidak boleh menerima sebarang penyisipan unsur lain. Misalnya, kapal terbang ialah kata majmuk sebab tidak boleh disisipkan unsur lain seperti „yang‟. Sebaliknya, ibu bapa bukan kata majmuk kerana boleh diselitkan kata hubung „dan‟ pada perkataan ibu bapa. JENIS/BENTUK KATA MAJMUK CARA MENGEJA (CONTOH) (1) rangkaian kata bebas jalan raya, terima kasih, air hujan, Menteri Besar (2) Istilah khusus urus setia, kertas cadangan, kajian tindakan (3) Kiasan simpulan bahasa mati katak, kepala batu, ringan tulang (4) Bentuk yang telah mantap Dieja bercantum sebagai satu perkataan warganegara, kakitangan, setiausaha (5) kata majmuk ejaan terpisah. (Penggandaan pada unsur pertama sahaja) ketua-ketua menteri, suku-suku kaum, Penolong-penolong Pengarah (6) kata majmuk bentuk mantap (penggandaan pada keseluruhan unsur) warganegara-warganegara, pesuruhjaya-pesuruhjaya, setiausaha- setiausaha (7) kata majmuk ejaan terpisah ( Jika menerima imbuhan awalan atau akhiran sahaja, ejaannya tetap terpisah) cari gali => mencari gali Ibu tiri => beribu tiri (8) kata majmuk ejaan terpisah. (Menerima imbuhan apitan, ejaannya menjadi bercantum) ubah suai => pengubahsuaian suratkhabar => persuratkhabaran
49 (d) Kata ganda JENIS KATA GANDA CARA MENGEJA (CONTOH) (1) kata ganda penuh baldi-baldi, jentolak-jentolak, jurufoto- jurufoto, ilmuwan-ilmuwan (2) penggandaan separa lelabi, buah-buahan, sayur-mayur, batu-batan (3) penggandaan berentak pengulangan vokal kuih-muih, lauk-pauk, gotong-royong (4) Penggandaan berentak pengulangan konsonan batu-batan, dolak-dalik, kucar-kacir (5) Penggandaan berentak bebas saudara-mara, ipar-duai, lintang-pukang, ulang-alik (6) kata ganda semu (Kata ganda yang kata dasarnya tidak mempunyai makna dan tidak dapat berdiri sendiri). masing-masing, sia-sia, kura-kura, agar-agar Klitik 1. Juga dikenali sebagai kata ganti diri singkat, berasal daripada kata ganti diri penuh. 2. Empat kata klitik dalam bahasa Melayu iaitu „ku‟(aku), „kau‟ (engkau), „mu‟ (kamu) dan „nya‟(dia atau ia). CARA MENGEJA (CONTOH) Kata klitik ditulis bercantum dan boleh hadir dihadapan kata atau di belakang kata kauambil, kaujauhi, membantuku, kukenang, budimu, tanggungjawabnya Kata yang bersifat zat ketuhanan, mestilah diletakkan tanda sempang, dan digunakan huruf besar rahmat-Nya, hamba-Mu (a) Frasa Sendi Nama dengan kata sendi “di” dan “ke” Bil Kata sendi “di‟ Kata sendi “ke” 1. Digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang menunjukkan tempat Digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang menunjukkan waktu atau masa, tempat atau arah 2. Ditulis terpisah daripada kata nama atau frasa nama yang mengikutinya. Ditulis terpisah daripada kata nama atau frasa nama yang mengikutinya. 3. Contoh : di tengah, di Kuala Lumpur, di rumah Contoh : dari semasa ke semasa, hingga ke minit terakhir, ke Kuala Lumpur, ke kiri dan ke kanan, ke kampung
50 Bil Kata sendi “di‟ Kata sendi “ke” 4. Tidak boleh digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang menerangkan waktu, masa atau zaman. Contoh kesalahan ; di pagi (X), di ketika (X), di kurun (X) Tidak boleh digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang merujuk manusia atau binatang. Contoh kesalahan ; ke pihak jabatan (X), ke Hamid (X), ke kambing (X) Perbezaan Fungsi Kata Sendi Nama “di” dan “ke” (a) “di” dan “ke” sebagai kata sendi nama Ditulis terpisah daripada kata nama atau frasa nama yang mengikutinya. Contoh ; di Kuala Lumpur, ke Kuala Lumpur, di tengah, ke tengah, di kiri, ke kiri (b) “di” dan “ke” sebagai imbuhan awalan Ditulis bercantum dan hadir di hadapan kata dasar. Contoh ; diambil, dimakan, ketua, keluar
51 SOALAN ANEKA PILIHAN 1. Antara yang berikut, yang manakah ayat yang menggungakan kata kerja berimbuhan yang betul? I Kunjungilah pusat pameran dan jualan kami. II Kita mesti galakkan anak-anak supaya tidur awal. III Kami sudah berbincang tentang hal itu dengan guru kelas. IV Pemimpin kedua-dua buah negara itu memperihalkan peranan masing-masing. A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 2. Yang manakah ayat yang menggunakan kata sendi „di antara‟ dengan betul? A Di antara dia dengan adiknya, adiknya lebih bergaya. B Jarak di antara rumahnya dengan sekolah hanya sepelaung. C Ada di antara mereka berasa tidak puas hati dengan keputusan itu. D Masih banyak di antara penduduk kampung itu yang belum celik computer. 3. Ayat yang manakah yang mengandungi perkataan yang menggunakan kata klitik dengan betul? I Kaudatang dengan siapa semalam? II Akan kucuba mengatasi masalah itu. III Aku berdoa kepadaNya agar aku berjaya. IV Segala budimu tidak mungkin ku lupakan. A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 4. Penggunaan kata sendi nama yang berikut adalah betul, kecuali I Kambing diikat ke tiang II Ahmad keluar kelas sejak tadi III Berjumpa lagi di masa hadapan IV Moga bahagia hingga ke anak cucu A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 5. Perkataan yang manakah yang dapat menerima sisipan? I Serak II Kejang III Ganggang IV Gabus A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV
52 2.5 Tanda Baca Tanda baca penting untuk membantu kita memahami ayat dan menimbulkan kejelasan dan ketepatan makna dalam ayat tersebut. Yang berikut ialah jenis-jenis tanda baca serta penggunaannya dalam penulisan bahasa Melayu. Tanda baca Fungsi Contoh penggunaannya Huruf besar menandakan permulaan ayat Merah tanda berani. menulis nama khas Sandakan, Syafiq, Kedai Ah Ming Tanda titik atau noktah (.) Menandakan berakhirnya sesuatu ayat sama ada ayat penyata atau perintah.  Rumahnya tidak jauh dari sini.  Menangislah sekuat-kuat hati kamu. Menandakan sesuatu perkataan telah mengalami penyingkatan  Dr.  Sdn. Bhd.  kpd. Menunjukkan tanda perpuluhan 8.1 Memisahkan nilai sen daripada nilai ringgit RM250.35 Menulis tarikh 27.05.2007 Tanda soal (?) digunakan pada akhir ayat tanya Siapakah nama awak? Digunakan dalam ragam bahasa ingkar Bukankah kemajuan itu menghalang kita daripada jumud? Tanda seru (!) Digunakan pada akhir ayat seruan Wah, cantiknya rumah ini! Digunakan pada akhir ayat perintah (ayat suruhan, permintaan, larangan, dan silaan Keluar! Digunakan pada akhir ayat tanya yang bersifat keluhan, iaitu tidak memerlukan jawapan dan ditujukan kepada diri sendiri Mengapakah nasib malang selalu menimpa diriku! Sebagai penekanan atau penegasan Tawaran istimewa hanya diberikan pada hari ini sahaja! Tanda koma (,) Menandakan pengguguran sesuatu unsur dalam ayat Ayah suka menontot rancangan berita, ibu pula, drama bersiri. Menggantikan kata hubunga gabungan yang telah digugurkan Sabrina, Izzati, dan Eryna sedang membaca buku cerita. Digunakan selepas penanda wacana Oleh itu, kita perlu bekerjasama menangani masalah ini. Digunakan selepas frasa atau klausa keterangan yang mendahului ayat induk. Sejak kecil lagi, kami bersahabat baik. Memisahkan kata sapaan atau rujukan langsung dalam ayat berbentuk cakap ajuk. “Ojah, buatkan saya kopi,” kata Puan Wani.
53 Tanda baca Fungsi Contoh penggunaannya Memisahkan bahagian-bahagian yang bertentangan maksudnya dalam sesuatu ayat Saya menyuruh kamu membuat latihan, bukan berbuat bising. Memisahkan tempat atau bulan daripada tahun  Dia berasal Miri, Sarawak.  3 Januari, 2010 Digunakan sebelum atau selepas menulis cakap ajuk. Katanya, “Saya akan datang esok.” Digunakan selepas nama orang yang diikuti kelulusan atau anugerah yang dimilikinya  Abdullah, MA, PhD (Universiti Malaya)  Ismail Hussin, AMN Menunjukkan angka ribu dan juta  50,000  7,800,300 Memisahkan kata tanya yang mengikuti ayat penyata Dia anak awak, bukan? Menyelitkan unsur tambahan Puan Maisara, Pengetua sekolah itu, menyampaikan ucapan. Menandakan contoh Masyarakat Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum, seperti Melayu, Cina, dan India. Koma bertitik (;) Sebagai unsur kaitan antara dua ayat Di laman rumah, ibu menyiram bunga; ayah mencuci kereta. titik bertindih (:) Menunjukkan keterangan tambahan Saya perlu membeli barang-barang tersebut: buku, pensil, dan warna. Menunjukkan kadar atau nisbah 04:02:00 AM Menunjukkan masa 1:00 petang Menulis kata bual berbentuk dialog Ibu : Bila awak mula bersekolah? Farhan : Minggu depan. Tanda sempang (-) Menulis kata ganda Kuih-muih, bergulung-gulung Menjelaskan kata dan ungkapan  Ber-evolusi  be-revolusi Merangkaikan huruf besar dengan huruf kecil Anti-Amerika, hamba-Mu Merangkaikan ke dengan nombor ordinal ke-100 Merangkaikan tahun dengan akhiran -an 1990-an Menyatakan hubungan antara kata pada rangkai kata setara tertentu atau pada kata istilah Geseran gii-gusi bersuara Menyambung suku kata yang terpisah kerana penggantian baris Dia amat memer- lukan bantuan. Menandakan penulisan transliterasi huruf Arab-Rumi Al-Quran
54 Tanda baca Fungsi Contoh penggunaannya Tanda kurungan ( ) Mengapit keterangan lanjut tentang sesuatu yang telah disebutkan sebelumnya Pendatang-pendatang tanpa izin (kebanyakkannya dari Indonesia) diseru supaya pulang ke negara mereka. Mengapit keterangan atau penjelasan sumber bahan Abdullah Hassan (1990) menyatakan bahawa bahasa itu indah. Tanda petikan (“ ”) Mengapit cakap ajuk “Siapkan kerja sekolah kamu,” Kata Cikgu Then kepada murid- muridnya Menonjolkan sesuatu kata atau frasa tertentu dalam ayat Para remaja hari ini suka menggunakan kata “cun”. Mengapit judul sesuatu seperti buku, filem, novel, sajak, dan lagu Sajak “Gadis Kecil” itu ditulis oleh Usman Awang. Mengapit kata pinjaman Kini sudah ada tetikus atau “mouse” yang pelbagai bentuk Tiga titik (...) Menunjukkan petikan yang tidak lengkap atau bahagian yang digugurkan Oleh itu, kami berharap agar...
55 BAHAGIAN B PEMBACAAN KRITIS DAN ANALITIS Bahagian B (30 markah) Baca petikan di bawah dengan teliti, kemudian jawab semua soalan. Seperti kebanyakan daripada penduduk di negara membangun, sebahagian besar rakyat Malaysia enggan bercakap banyak tentang isu perlindungan alam sekitar. Kebanyakan rakyat negara ini hanya menganggukkan kepala dan bising-bising sikit apabila pertubuhan bukan kerajaan (NGO) membangkitkan soal alam sekitar. Rakyat negara ini belum pernah mengalami sungai bertukar menjadi lautan api seperti yang berlaku di Sungai Ohio pada tahun 1960-an kerana sungai tersebut terlalu teruk tercemar dengan bahan mudah terbakar. Rakyat negara ini juga tidak pernah mengalami hujan asid seperti yang berlaku di beberapa buah negara Scandinavia pada tahun 1980-an. Hakikatnya, semua ini tidak mustahil berlaku di negara ini. Mungkin banyak pihak berasa selesa dengan statistik yang sering kali disebut iaitu 60 peratus daripada muka bumi Malaysia masih diliputi hutan hijau. Sebenarnya, angka tersebut mengelirukan kita kerana separuh daripada angka yang disebutkan itu merupakan kawasan ladang dan selebihnya ialah tanah yang terlalu curam dan berbahaya untuk dieksploitasi. Kini, negara ini mempunyai terlalu sedikit hutan tanah rendah kerana kebanyakannya ditebang dan dimusnahkan untuk aktiviti pembalakan atau pembangunan. Keadaan ini mengakibatkan peningkatan suhu, hakisan tanah, banjir kilat, dan kekurangan bekalan air bersih. Kebanyakan negeri yang mengalami masalah kekurangan air biasanya terdiri daripada negeri yang kebanyakan hutannya diteroka. Oleh sebab itu, semua negeri di Pantai Timur Semenanjung jarang-jarang mengalami masalah kekurangan air. Isu ini sebenarnya sudah dibangkitkan dahulu dan banyak janji daripada pelbagai pihak telah dibuat untuk membetulkan keadaan. Konflik utamanya ialah pembangunan perlu diteruskan demi kepentingan bersama. Persoalannya, bagaimanakah untuk menyeimbangkan pembangunan fizikal dengan tanggungjawab memelihara alam sekitar? Hal ini membawa banyak perjanjian antarabangsa seperti Deklarasi Rio dan Protokol Kyoto tetapi sehingga kini tidak banyak negara yang berjaya mencapai matlamat yang digariskan.
56 Terdapat beberapa faktor tertentu yang menyebabkan kebanyakan negara gagal mencapai matlamat itu. Antaranya, gesaan untuk memaksimumkan keuntungan dalam jangka masa pendek. Kebanyakan orang berfikiran bahawa apa-apa yang berlaku pada masa 100 tahun lagi sudah tidak bermakna kerana mereka sudah tiada. Walaupun kenyataan itu ada kebenarannya, bumi ini bakal diwarisi oleh generasi seterusnya untuk meneruskan kehidupan. Jika hanya keuntungan jangka masa pendek yang diutamakan, generasi seterusnya bakal menghuni bumi yang tenat dan hampir mati! (Disesuaikan daripada Dewan Masyarakat, Julai 2007) 1 Jelaskan maksud frasa (a) …hanya menganggukkan kepala dan bising-bising sikit (baris 3) [2] (b) …gesaan untuk memaksimumkan keuntungan dalam jangka masa pendek (baris 27) [2] 2 Apakah mesej yang mahu disampaikan oleh penulis melalui petikan di atas? (baris 30,31, dan 32) [6] 3 Jika hanya keuntungan jangka masa pendek yang diutamakan, generasi seterusnya bakal menghuni bumi yang tenat dan hampir mati! Berikan ulasan anda tentang pendapat ini dengan mengemukakan bukti-bukti yang sesuai. Panjang jawapan anda hendaklah tidak lebih daripada 150 patah perkataan [20]
57 Baca petikan di bawah dengan teliti, kemudian jawab semua soalan. Sejak tahun 2000, saman yang membabitkan kecuaian perubatan dan aduan yang dilaporkan media semakin meningkat. Walaupun terdapat laporan dan paparan yang dikeluarkan media yang pasti untuk menganggarkan jumlah sebenar kes kesilapan pembedahan adalah masih samar. Berdasarkan statistik terbaharu tentang pendaftaran masuk pesakit ke hospital di negara ini oleh Persatuan Pengguna Pulau Pinang menganggarkan kira-kira 2 700 sehingga 6 000 rakyat Malaysia meninggal dunia akibat kesilapan perubatan setiap tahun. Sehubungan dengan itu, kesilapan dan kecuaian semasa pembedahan boleh menjadi antara punca atau pembunuh nombor dua di Malaysia selepas penyakit jantung. Di Malaysia, dianggarkan ribuan kematian berlaku akibat kesilapan ketika pembedahan. Bagi setiap satu kes kecuaian perubatan dilaporkan, 10 kes seumpamanya tidak dilaporkan. Oleh itu, boleh disimpulkan secara kasar kesilapan pembedahan di Malaysia berada di tangga kedua. Insiden ini boleh mengorbankan lebih banyak mangsa berbanding dengan kematian akibat serangan kanser, kencing manis, dan kemalangan jalan raya. Melihat pada anggaran kematian, ia mungkin ada kaitan dengan sikap pesakit yang kurang berpengetahuan mengenai penyakit dan mengetahui hak yang sepatutnya diperoleh oleh mereka sebaik sahaja melangkah ke pusat perubatan untuk mendapatkan rawatan. Kes seumpama ini berlaku ada kaitan dengan pesakit yang terlalu percaya kepada doktor tanpa bertanya tentang risiko yang akan dihadapinya sama ada sebelum atau sewaktu menerima rawatan. Apabila berlaku kematian, mereka lebih reda dan menganggap semuanya suratan takdir. Fenomena ini menunjukkan ramai orang yang tidak mengambil inisiatif untuk mengetahui hak mereka sebagai pesakit. Mereka tidak mengetahui cara yang terbaik untuk mendapatkan rawatan penjagaan kesihatan. Doktor sememangnya mempunyai pelbagai maklumat dan pengetahuan yang tinggi untuk merawat pesakit. Namun begitu, yang menjadi persoalan adalah dari segi peluang masa yang ada pada seseorang doktor untuk berkongsi ilmu mereka dengan pesakit . Masa doktor amat terhad untuk bersama dengan pesakit, menerangkan kondisi dan berkongsi ilmu agar pesakit lebih jelas tentang penyakit dan risiko yang akan dihadapinya . Dilaporkan bahawa doktor on-call bekerja antara 32 hingga 33 jam dengan jumlah pesakit yang ramai. Budaya kerja yang membebankan seumpama ini menyebabkan ramai doktor keletihan bekerja sedangkan mereka memerlukan rehat yang secukupnya agar risiko kesilapan ketika pembedahan dan merawat pesakit dapat dielakkan.
58 ( Disesuaikan daripada “Silap Bedah: Pembunuh Nombor 2 Di Malaysia” oleh Noor Hidayah Shafiee, iSihat, April 2012,m.s 12 – 13) 1 Nyatakan dua mesej yang ingin disampaikan oleh penulis [4] 2 Huraikan tiga pandangan penulis tentang punca berlakunya kesilapan ketika pembedahan yang menyebabkan kematian pesakit. [6] 3 Di Malaysia, dianggarkan ribuan kematian berlaku akibat kesilapan ketika pembedahan Cadangkan langkah-langkah yang berkesan untuk mengelakkan gejala kesilapan ketika pembedahan yang boleh membawa maut kepada pesakit. Panjang jawapan anda hendaklah tidak lebih daripada 150 patah perkataan. [20]
59 BAHAGIAN C PENULISAN KARANGAN STPM Soalan esei: (Bidang bahasa) 1 Dalam memartabatkan Bahasa Malaysia sebagai bahasa rasmi dan bahasa ilmu, kerajaan telah memperkenalkan dasar „Memartabatkan Bahasa Malaysia, Memperkukuh Bahasa Inggeris (MBMMBI)‟. Bincangkan langkah-langkah untuk menjayakan dasar tersebut. Rangka Jawapan Pendahuluan − Definisi „Memartabatkan Bahasa Malaysia‟- meletakkan Bahasa Malaysia pada tempat yang sepatutnya, sesuai dengan kedudukannya sebagai bahasa kebangsaan mengikut perlembagaan Malaysia (perkara 152) − Definisi „Memperkukuh Bahasa Inggeris‟ – memantapkan penguasaan Bahasa Inggeris sebagai bahasa yang wajib dipelajari, bahasa komunikasi dan bahasa ilmu pada peringkat nasional dan antarabangsa − Langkah-langkah yang proaktif perlu untuk menjayakan dasar tersebut Isi-isi (langkah-langkah) Isi 1 Penggunaan Bahasa Malaysia standard merentas kurikulum- Bahasa Malaysia diguna pakai semasa proses P&P dalam semua mata pelajaran Isi 2 Program bacaan seperti KOMSAS dan NILAM diteruskan dan beberapa penambahbaikan dilakukansupaya pembacaan bahan sastera ditingkatkan Isi 3 Guru Bahasa Malaysia yang berkualiti perlu ditambah melalui pengubahsuaian kurikulum di peringkat IPT/IPG Isi 4 Menjadikan keputusan Bahasa Malaysia (yang mendapat kepujian) sebagai kelayakan untuk mengikuti pengajian di universiti. Isi 5 Penambahan masa P&P Bahasa Inggeris di sekolah menengah dan sekolah rendah. Cth- Sekolah rendah ditambah menjadi 90 minit, sekolah menengah ditambah menjadi 80 minit Isi 6 Transformasi kurikulum Bahasa Inggeris di sekolah rendah dengan menitikberatkan penguasaan literasi asas dan pengukuhan Bahasa Inggeris melalui pendekatan modular Isi 7 Mewujudkan pembelajaran yang kondusif – memastikan saiz kelas, keadaan fizikal bilik darjah dan sekolah lebih kondusif untuk P&P Isi 8 Perkongsian dan jaringan guru bagi membina sinergi dalam kalangan guru untuk berkongsi pengalaman dan pengetahuan tentang P&P yang terkini dan berkesan.
60 Kesimpulan − Semua pihak perlu memainkan peranan dalam menjayakan dasar tersebut − Mengkaji/membuat penilaian dari semasa ke semasa untuk melihat keberkesanan dasar tersebut − Dasar ini diharap dapat melahirkan rakyat yang berkebolehan untuk berbahasa dengan baik dan berbangga apabila bertutur dalam Bahasa Malaysia Bidang Pendidikan 2 Langkah Kementerian Pelajaran Malaysia memasukkan komponen Kesusasteraan Melayu dalam mata pelajaran Bahasa Melayu bagi para pelajar tingkatan satu hingga lima boleh memberikan kesan yang positif kepada pelajar. Jelaskan penyataan ini. Rangka Jawapan Pendahuluan Sejak lebih sedekad yang lalu, Kementerian Pelajaran telah memasukkan kesusteraan sebagai satu komponen dalam mat apelajaran bahasa Melayu. Pada hakikatnya, hal ini memang ada manfaatnya. Isi-isi (Kesan-kesan) − Membolehkan pelajar meningkatkan penguasaan bahasa Melayu dalam pelbagai aspek, misalnya aspek kosa kata, tatabahasa, pemahaman, dan adpek estetik. Hal ini demikian kerana penggunaan bahasa dalam karya merupakan penggunaan bahasa konteks yang sebenar. − Menambah minat dan kecenderungan mereka terhadap karya sastera tanah air dan dengan itu mereka dapat menghayati dan menghargai karya seni. − Meningkatkan kemahiran mengimaginasi, menginterpretasi, dan menilai sesuatu karya seni sastera. Dengan kata lain, kebolehan dalam bidang kritikan sastera dapat ditingkatkan dalam kalangan pelajar. − Menyemai minat untuk menghasilkan karya seni sastera. Mereka yang berbakat dapat dibimbing untuk menggunakan bahasa secara kreatif dan dengan itu bakat mereka dapat diperkembang, justeru mereka berpotensi untuk menjadi karyawan sastera tanh air yang terkenal. − Menyemai nilai akhlak yang murni dalam kalangan pelajar. Hal ini dapat diterapkan melalui pemilihan karya sastera yang memaparkan watak-watak yang boleh dijadikan idola oleh mereka. − Memperkenalkan penulis-penulis tanah air yang terkenal dalam bidang atau genre penulisan masing-masing.
61 − Mewujudkan perkembangan yang seimbang dalam diri pelajar kerana karya seni dapat memenuhi keperluan rohani, emosi, dan sahsiah seseorang. Keperluan untuk perkembangan individu yang lain, seperti jasmani dan intelek dapat dipenuhi oleh mata pelajaran lain. Kesimpulan Banyak manfaat yang dapat diperoleh oleh pelajar daripada KOMSAS. Oleh itu, langkah memasukkan komponen sastera dalam mata pelajaran bahasa patut diteruskan dan kaedah pengajarannya dalam bilik darjah harus dipastikan keberkesanannya. CONTOH KARANGAN LENGKAP KARANGAN STPM 1 Isu bahasa, seni, budaya, dan sastera Soalan Filem merupakan salah satu elemen seni budaya yang diminati ramai. Huraikan peranan filem dalam masyarakat. Filem merupakan salah satu elemen seni budaya yang diminati ramai iaitu sama ada golongan dewasa mahupun kanak-kanak. Kewujudan filem pada hari ini memberikan impak yang sangat besar dalam dunia perfileman. Hal ini boleh dilihat apabila banyak karyawan filem berusaha untuk menghasilkan filem yang berkualiti bagi menarik minat banyak golongan penggemar filem. Hal ini terbukti dengan karya yang telah dihasilkan dalam pelbagai bentuk filem seperti filem seram, komedi, cinta, fantasi, kehidupan dan sebagainya. Filem juga memainkan peranan yang penting terhadap masyarakat dan sepatutnya mereka memanfaatkan peluang keemasan itu dengan sebaik- baiknya. Elemen yang sangat mempengaruhi para karyawan menghasilkan sesuatu filem adalah sebagai alat hiburan terhadap golongan masyarakat. Pelbagai masalah yang menerjah fikiran banyak golongan boleh ditenangkan melalui filem yang sarat dengan pelbagai unsur terutamanya unsur komedi yang boleh mengurangkan tekanan pada akal fikiran mereka. Masyarakat masih boleh berhibur walaupun ada pandangan yang mengatakan perbuatan tersebut membuang masa sahaja. Kita memerlukan elemen filem yang sedemikian bagi mengelakkan diri kita daripada terbeban oleh tugas seharian.
62 Oleh itu, seseorang itu perlu memerlukan hiburan seperti filem agar mereka tidak terkongkong dalam satu cabang kehidupan sahaja. Filem juga penting sebagai medium bagi memberi nasihat dan pengajaran terhadap golongan masyarakat. Sekiranya tiada unsur perfileman, sudah tentu sukar untuk kita memupuk nilai-nilai murni dalam kehidupan seharian kita. Tidak semua filem yang diketengahkan kepada masyarakat hanya hiburan semata-mata. Hal ini boleh dilihat apabila ada filem yang mengetengahkan nilai-nilai murni yang menasihatkan masyarakat mengikuti amalan sedemikian. Ada filem yang memaparkan kejahilan seseorang itu tentang sesuatu perkara yang menyarankan masyarakat untuk mengelakkan diri daripada menjadi sedemikian. Oleh itu, filem sebegini sentiasa menasihatkan masyarakat tentang pentingnya pengajaran yang dipaparkan supaya yang baik dijadikan teladan dan yang buruk dijadikan sempadan. Kehidupan masyarakat pada hari ini ada pelbagai jenis dan kadangkala sukar untuk dicapai oleh akal. Melalui filem, mudah untuk masyarakat mengetahui situasi sebenar yang berlaku di dalam dunia hari ini. Kebanyakan filem yang dipaparkan berkisar tentang kehidupan dunia hari ini dan kita boleh mengetahui hakikat kehidupan sebenar seperti yang diimpikan oleh semua orang. Hal ini boleh dilihat apabila terdapat golongan yang hidup dalam kemewahan dan kesenangan tetapi hakikatnya jiwa mereka mengalami kekusutan yang berpanjangan. Sebagai contohnya, golongan selebriti yang indah khabar daripada rupa yang berlagak profesional di hadapan kamera tetapi kehidupan sebenar mereka tidak seindah seperti dalam filem. Oleh itu, melalui filem, kita akan berfikir dua kali untuk mengagumi mereka kerana kehidupan mereka penuh dengan ranjau yang perlu ditempuh. Hubungan kekeluargaan juga boleh dipererat dengan adanya karya dalam bidang perfileman ini. Perkara ini boleh didapati apabila banyak golongan masyarakat pada zaman sekarang yang sentiasa sibuk dengan kerjaya seharian mereka. Dengan adanya karya perfileman ini, ibu bapa boleh membawa anak-anak mereka terutamanya pada hujung minggu untuk ke pawagam bagi menonton filem. Sudah tentu anak-anak pula akan berasa seronok serta berasa tidak terabai kerana ibu bapa mereka prihatin terhadap diri mereka dan meluangkan masa bersama-sama dengan keluarga. Memang tidak dapat dinafikan bahawa banyak faedah yang diperoleh dengan menonton filem bersama-sama dengan keluarga. Arena perfileman ini bukan sahaja berperanan terhadap golongan masyarakat yang menggemari filem itu sahaja malah filem juga memberikan kepentingan terhadap masyarakat. Perkara ini boleh dilihat apabila sektor pekerjaan juga boleh terisi melalui dunia perfileman ini. Banyak golongan
63 yang diperlukan bagi menghasilkan sesuatu filem dengan jayanya, bukan sahaja daripada golongan yang ada di hadapan kamera tetapi juga daripada golongan di belakang tabir yang bertanggugjawab untuk menggerakkan pembikinan sesuatu filem itu. Apabila industri perfileman memerlukan tenaga kerja, masalah pengangguran dalam kalangan masyarakat akan dapat dikurangkan. Seterusnya industri perfileman dapat meningkatkan taraf hidup masyarakat apabila adanya kerjaya dalam bidang perfileman. Kesimpulannya, filem merupakan aspek yang diperlukan dalam masyarakat pada hari ini. Walaupun masyarakat beranggapan buruk terhadap sesetengah filem, tetapi karya itu sebenarnya memberikan pengajaran terhadap masyarakat. Jika masyarakat hanya tahu mengkritik karya yang dihasilkan itu tanpa mengetahui motif sebenar sesuatu filem itu, dunia perfileman sukar untuk berkembang. Seharusnya masyarakat berifkiran positif agar pengeluar filem menghasilkan karya yang lebih banyak dan barangkali lebih berkualiti untuk memajukan industri ini. Oleh itu, filem yang dihasilkan tidak harus dibiarkan begitu sahaja dan pengeluar filem haruslah menghasilkan karya yang benar- benar berkualiti. (650 patah perkataan)
64 PENGGAL 2 1. MORFOLOGI Bab 1: Pengenalan Kepada Morfologi 1.1 Definisi Bidang Morfologi Bahasa mempunyai : 3 SISTEM UTAMA FONOLOGI TATABAHASA SEMANTIK merupakan aturan bahasa yang dijelmakan dalam bentuk rumus-rumus bahasa. amat penting kerana ia menjadi panduan kepada pelajar dan bahasa untuk membina kata dan ayat dengan betul. TATABAHASA
65 Pengertian morfologi Kesimpulannya, bahasa mempunyai struktur. Setiap struktur dalam bahasa terdiri daripada unsur-unsur yang lebih kecil dan akan dicantumkan untuk membentuk perkataan, frasa dan ayat. Dalam aspek morfologi, terdapat unsur morfem dan kata bagi membentuk perkataan.
66 1.1.1 Konsep Morfem 1.1.2 Jenis Morfem
67 Perbezaan Morfem Bebas dan Morfem Terikat
68 Jenis Morfem Terikat JENIS MORFEM TERIKAT MORFEM TERIKAT SATUAN MORFEM TERIKAT TERBAHAGI MORFEM TERIKAT KOMPLEKS Morfem terikat satuan ialah morfem terikat yang utuh dalam bentuknya dan bahagian-bahagiannya tidak boleh dipisah-pisahkan. Morfem terikat satuan boleh terdiri daripada awalan seperti ber-,me-,ter-,ke-,di- ,dan sebagainya. Selain itu morfem terikat satuan boleh terdiri daripada akhiran, seperti –an,-kan,-i, dan sebagainya Satu lagi jenis morfem terikat satuan ialah morfem yang bentuknya seperti kata akar tetapi tidak dapat berdiri sendiri, seperti tawa, tapa, mudi, juang, nyala, anai, masing, tani dan sebagainya. Morfem ini hanya dapat digunakan setelah disertakan dengan morfem lain, sama ada dengan imbuhan, digandakan atau kata majmuk, contohnya: Imbuhan: ketawa, bertapa, kemudi, berjuang, menyala Gandaan: anai-anai, masing-masing Kata majmuk: pasar tani Morfem ini terdiri daripada awalan dan akhiran yang berlaku serentak sebagai satu kesatuan. Antara contoh morfem jenis ini ialah apitan ke-…-an,pen- …an, dan per-…-an, seperti pada perkataan kedudukan, penamaan dan pertanyaan. Apabila morfem terikat terbahagi pada perkataan itu digugurkan, yang tinggal mestilah perkataan yang sedia ada dalam bahasa. Misalnya bagi perkataan kedudukan, penamaan dan pertanyaan, jika salah satu morfem terikat itu digugurkan, perkataan tersebut akan menjadi dudukan, namaan dan tanyaan, perkataan tersebut tidak wujud dalam bahasa Melayu. Morfem terikat kompleks merupakan gabungan dua morfem terikat atau lebih. Terdapat gabungan morfem- morfem sama ada gabungan dua awalan, atau gabungan awalan dan akhiran, atau gabungan dua awalan dan satu akhiran. Semua morfem terikat yang terlibat hendaklah digunakan serentak. Gabungan 2 awalan: memper-,diper- (Contohnya:memperkuat,memp eroleh,diperkuat) Gabungan awalan dan akhiran: me-...kan, di-...-kan, me-...-i, di-...-i (Contohnya:mengatakan, dikatakan,membaiki) Gabungan 2 awalan dan 1 akhiran: memper-...-kan,diper-...- kan,memper-...-i,diper-...-i (Contohnya:mempersoalkan, dipersoalan,mempersenjatai)
69 PERBEZAAN ANTARA MORFEM BEBAS DAN MORFEM TERIKAT MORFEM BEBAS MORFEM TERIKAT • Jumlah perkataan dalam morfem bebas amatlah banyak dan sukar untuk disenaraikan. • Perkataan tersebut boleh bertambah. • Morfem bebas merupakan pendukung utama makna leksikal sesuatu kata • Jumlahnya terhad dan boleh atau mudah disenaraikan dalam tatabahasa sesuatu bahasa. • Morfem terikat biasanya mendukung makna tatabahasa. Jumlah morfem dalam perkataan Sesuatu morfem boleh menjadi kata, seperti minum. Sesuatu kata pula boleh terdiri daripada satu morfem atau lebih. Cth: memperkecil ialah satu kata yang mengandungi dua morfem terikat {mem-} dan {-per}, serta satu morfem bebas iaitu {kecil}
70 PERINGATAN: Apa-apa pun cara yang digunakan, yang dihasilkan pada setiap peringkat itu ialah kata penuh yang dapat diberikan maknanya. Namun begitu, cara ini tidak dapat dilakukan pada morfem terikat terbahagi. 1.1.3 Konsep Alomorf KONSEP ALOMORF Kelainan atau anggota sesuatu morfem Beberapa bentuk kelainan ini disebabkan oleh huruf awal sesuatu kata dasar Wujudnya perbezaan ini ditentukan oleh fonem pertama kata dasar yang diimbuhkan dengan meN-. Awalan meN- ialah morfem. Morfem {meN-} ini mempunyai alomorf me-, mem-, men-, meng- ,meny-, dan menge-.
71 gabungan antara morfem dengan fonem sering dilambangkan dengan huruf besar N dan R, yang membawa maksud bahawa fonem tersebut boleh berubah dalam konteks tertentu N melambangkan perubahan unsur sengau pada awalan kata kerja meN- dan awalan kata nama peN-. Apabila imbuhan tersebut bercantum dengan kata dasar, fonem pertama kata dasar akan menentukan sama ada N digugurkan atau berubah. Oleh itu,lambang N digunakan sebagai wakil bagi huruf atau bunyi yang akan hadir apabila imbuhan itu bertemu dengan huruf-huruf tertentu pada awal kata dasar. Misalnya, awalan peN- dan meN- kekal apabila bertemu dengan huruf l,m,n,ny,ng,r,w dan y. peN + lari = pelari meN + layan = melayan peN + malas = pemalas meN + makan = memakan peN + nama = penama meN + nanti = menanti 1.1.4 Konsep Morfofonem KONSEP MORFOFONEM ciri bunyi yang timbul apabila imbuhan dicantumkan dengan kata dasar lazimnya wujud antara morfem dasar dengan morfem terikat yang merupakan imbuhan CIRI MORFOFONEM Sebaliknya, peN-dan meN- menjadi pen- dan men- jika bertemu dengan morfem dasar yang bermula dengan huruf c,d,j,sy,dan z contohnya; peN + jual =penjual meN+jual = menjual PeN +ziarah =penziarah meN+zalim+i=menzalimi peN +syarah =pensyarah meN+syarat+kan=mensyaratkan Bertemu dengan kata dasar yang bermula dengan huruf atau bunyi /r/.Contohnya; berR+rasa =berasa teR+rasa =terasa beR+renang=berenang teR+rancang =terancang beR+rendam=berendam teR+rawat =terawat
72 1.1.5 Konsep Kata • Kata ialah bentuk bahasa yang bebas dan boleh berdiri sendiri sebagai ayat minimal apabila diberikan intonasi yag sesuai dan mengandungi maksud atau mesej yang lengkap. • Sebagai unsur morfologi, kata merupakan unsur bahasa yang digunakan untuk membentuk kata lain, seperti kata terbitan, kata ganda, kata majmuk, dan kata akronim. Selain itu, kata boleh berubah-ubah kedudukannya dalam ayat. (a) Kata akar (b) Kata Dasar Kata dasar ialah kata yang menjadi dasar bagi sesuatu perkataan. Kata dasar boleh teridiri daripada kata akar, kata terbitan, kata ganda, kata majmuk atau frasa. Contohnya: Kata akar ialah inti sesuatu kata. Kata akar merupakan unsur yang belum diberikan apa-apa imbuhan. Dengan kata lain, kata ialah bahagian kata yang sudah dihilangkan semua imbuhannya. Kata tunggal secara kebetulan adalah juga kata dasar. Kata akar merupakan morfem bebas dan morfem terikat. Misalnya bagi perkataan bertapa, tapa ialah morfem terikat dan menjadi akar bagi perkataan bertapa.Bagi perkataan ketawa, kata akarnya ialah tawa. Buka- kata buka ialah kata akar Terbuka- kata buka ialah kata dasar bagi perkataan terbuka Keterbukaan-kata terbuka menjadi kata dasar bagi perkataan keterbukaan, iaitu setelah diberikan apitan ke-…--an
73 Kata dasar boleh terdiri daripada kata tunggal (kata akar), kata terbitan, kata majmuk, kata ganda, dan frasa KATA AKAR • lambat − kata akar • terlambat − kata lambat ialah kata dasar bagi terlambat KATA BERIMBUHAN • perkembang − kata berimbuhan • memperkembangkan − kata perkembang ialah kata dasar bagi memperkembangkan KATA MAJMUK • setiasusaha − kata majmuk • bersetiausahakan − kata setiausaha ialah kata dasar bagi bersetiausahakan KATA GANDA • cantik-cantik − kata ganda • secantik-cantik − kata cantik ialah kata dasar bagi secantik-cantik FRASA • tidak adil − frasa • ketidakadilan − frasa tidak adil ialah kata dasar bagi ketidakadilan • ke tengah − frasa sendi nama • mengetengahkan − frasa sendi ke tengah ialah kata dasar bagi mengetengahkan Perbezaan antara morfem dengan kata MORFEM KATA Morfem ialah unsur yang membentuk kata. Kata ialah unsur yang membentuk frasa, klausa dan ayat. Morfem tidak dapat berdiri sendiri sebagai ayat minimal. Kata dapat berdiri sendiri sebagai ayat minimal jika diberikan intonasi yang sesuai dan mengandungi mesej yang lengkap
74 Kesimpulan: Semua kata ialah morfem, tetapi bukan semua morfem merupakan kata. Morfem yang dapat bertaraf kata ialah morfem bebas. Morfem yang tidak dapat menduduki taraf kata ialah morfem terikat Morfem dan kata merupakan unsur bahasa dalam kajian morfologi. Konsep morfem dan kata merupakan konsep yang bertindih kerana ada morfem yang sendirinya bertaraf kata. Yang berikut ialah perbezaan antara morfem dan kata : 1.2 Bentuk Kata
75 1.2.1 Kata Tunggal Bentuk Kata Tunggal Terdiri daripada satu morfem bebas dan terdiri daripada hanya satu bentuk dasar. Contoh: Bas, tidur, lupa, hidup, dari, mereka Semua kata tunggal ialah kata akar dan dapat dibahagikan kepada dua jenis iaitu kata sempurna dan kata tugas. Kata Sempurna Kata tunggal yang dapat berdiri sendiri dan boleh menjadi ayat minimal. Kata Tugas Memerlukan sekurang- kurangnya satu kata sempurna untuk melaksanakan tugas tatabahasa. Terdiri daripada satu suku kata, dua suku kata atau lebih. Kebanyakannya terdiri daripada dua suku kata namun ada kata tunggal yang mengandungi dua suku kata atau lebih dan kebanyakannya ialah kata pinjaman. Contoh: Dia. Itu. Cantik. Keluar! Siapa? Contoh: di sekolah dengan bas untuk siapa? Oleh mereka?
76 Struktur Kata Tunggal Contoh: tas, bom, roh, wah, beg, skrip,golf, pin, wang, syak Contoh: budi, cari, ulat, tua, makan, apa, pedang, doa, tunggu, slogan, Kata tunggal tiga suku kata Kata tunggal empat suku kata Contoh: perangkap, derhaka, cuaca, perangai, manfaat, isteri, biasa, boria, strategi, Contoh: bijaksana, sandiwara, kelemumur, universiti, kosmopolitan, Bentuk kata tunggal boleh terdiri daripada pelbagai golongan kata, sama ada kata nama, kata kerja, kata adjektif, atau kata tugas. Bentuk Kata Tunggal Kata tunggal satu suku kata Kata tunggal dua suku kata
77 1.2.2 Kata Terbitan Kata Terbitan Bentuk kata yang dihasilkan melalui proses pengimbuhan. Kata terbitan terdiri daripada kata dasar yang menerima imbuhan: awalan, sisipan, akhiran, dan akhiran. Imbuhan ialah bentuk morfem terikat yang tidak boleh hadir bersendirian dalam ayat. Terdapat dua imbuhan utama iaitu: imbuhan asli dan imbuhan pinjaman. Awalan: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Akhiran: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Apitan: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Sisipan: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Imbuhan asli Imbuhan pinjaman * Sanskrit * Arab-Parsi * Yunani-Latin- Inggeris
78 Peringatan: Proses pengimbuhan juga boleh menghasilkan makna yang berlainan. Contoh; batu = galian bukan logam berbatu = ada batu membatu = diam sahaja membatui = membubuh batu membatukan = tidak mahu bercakap Tahap-tahap Pengimbuhan Dalam bahasa Melayu, proses pengimbuhan boleh berlaku secara berperingkat- peringkat; selalunya tidak lebih daripada tiga tahap. Contoh: Tahap / Kata dasar Orang Tahu Tahap pertama Se [orang] Ke [tahu] an Tahap kedua Ke [seorang] an peN [ketahuan] Tahap ketiga Ber [keseorangan] Ber [pengetahuan] Fungsi Pengimbuhan (a) Penetap Golongan Kata (b) Pengubah Golongan Kata Contoh; Kata Dasar Imbuhan Kata Terbitan Fungsi besar ke-…-an kebesaran Pengubah (KA KN) layan pe- pelayan Pengubah (KK KN) oleh memper- memperoleh Pengubah (KT KK) sastera -wan sasterawan Penetap (KN KN) cantik se- secantik Penetap (KA KA)
79 Bentuk Kata yang boleh Menerima Imbuhan Bentuk Kata yang boleh Menerima Imbuhan Kata akar: ke + mudi = kemudi Kata terbitan: ber + halangan = berhalangan Kata dasar: pel + ajar = pelajar Kata majmuk: ber + campur aduk = bercampur aduk peng- + kuat kuasa + an = penguatkuasaan Kata ganda: ber + main-main = bermain=main Rangkai kata: ke + tidak sempurna + an = ketidaksempurnaan
80 Peringatan: Cara mengenal kata majmuk: (a) KM tidak dapat menerima sebarang penyisipan antara perkataan yang membentuknya. (b) KM mempunyai makna tertentu yang berbeza daripada makna asal perkataan tersebut. (c) Unsur yang membina KM tidak mempunyai hubungan makna antara perkataan yang membentuknya. 1.2.3 Kata Majmuk Bentuk Kata Majmuk Proses pemajmukan = proses merangkaikan dua kata dasar atau lebih dan membawa makna tertentu serta bertabiat satu perkataan. Kebanyakan kata majmuk terdiri daripada dua kata dasar tetapi ada juga yang terbina lebih daripada dua kata dasar. Contoh; olehraga, kerani kanan, alat pandang dengar, kereta api ekspres malam. Kata Majmuk mempunyai persamaan dengan frasa. Contoh; „papan hitam‟. (i) Papan hitam (KM) = papan tulis yang digunakan di bilik darjah. (ii) Papan hitam (frasa) = papan yang berwarna hitam KM terdiri daripada 4 golongan iaitu; Kata Nama Majmuk, Kata Kerja Majmuk, Kata Adjektif Majmuk, dan Kata Tugas Majmuk Kata Majmuk terdiri daripada dua iaitu kata majmuk mantap dan kata majmuk tidak mantap. KM mantap: ditulis/dieja bercantum. Contoh; matahari KM tak mantap: ditulis/dieja terpisah. Contoh; hari bulan Kata Majmuk terdiri daripada tiga jenis iaitu: Istilah Khusus Garis pusat Pita suara Lut sinar Rangkai Kata Bebas (a) Umum Kapal terbang Guru besar Terima kasih (b) Gelaran Menteri Besar Raja Muda Naib Canselor Maksud Kiasan Tumbuk rusuk Ringan tulang Anak emas Bentuk Kata Majmuk: (i) Kata Tunggal + Kata Tunggal (ii) Kata Tunggal + Kata Terbitan (iii) Kata Terbitan + Kata Terbitan
81 1.2.4 Kata Ganda Kata Ganda Konsep: Proses mengulang atau menggandakan kata dasar, sama ada diulang secara keseluruhan atau pada bahagian- bahagian tertentu, dan dengan imbuhan atau tanpa imbuhan. Ada 4 jenis kata ganda. Kata Ganda Penuh: Seluruh kata dasar diulang sama ada mempunyai imbuhan atau tidak. Kata Ganda Semu:Bentuk kata ganda yang mesti digandakan, jika tidak kata tersebut tidak memberikan apa-apa erti atau berbeza maknanya dengan kata yang digandakan. Kata Ganda Berentak: Pengulangan bunyi tertentu. Kata Ganda Separa: Hanya sebahagian kata dasar diulang. (i) Gandaan penuh kata tunggal makan makan-makan (ii) Gandaan penuh kata berimbuhan (a) dengan awalan ketua ketua-ketua (b) dengan akhiran amalan amalan-amalan (c) dengan apitan persatuan persatuan-persatuan kanak-kanak agar-agar bibit-bibit ura-ura (i) Penggandaan separa kata tunggal Konsep: pengulangan berlaku pada suku kata pertama sahaja, diletakkan di depan kata dasar, dan suku kata yang diulang tersebut mengalami pelemahan iaitu menjadi vokal e pepet [ə]. Contoh: pohon popohon pepohon (ii) Penggandaan separa kata berimbuhan Konsep: pegulangan berlaku pada kata dasar utamanya manakala imbuhan tidak digandakan. Penggandaan boleh berlaku sebelum atau selepas kata dasar. Contoh: berkali berkali-kali memasak masak-memasak Pengulangan vokal Cerai-berai Hina-dina Gotong-royong Pengulangan konsonan Batu-batan Kucar-kacir Berentak bebas Lemah-longlai Ipar-duai Simpang-siur Bersisipan Tali tali-temali Gilang gilang-gemilang Jari jari-jemari
82 1.3 Golongan Kata Kriteria Penggolongan Kata Kriteria Morfologi Kriteria Semantik Kriteria Sintaksis Kata digolongkan mengikut ciri morfologi perkataan yang berkenaan. Kata digolongkan berdasarkan makna perkataan berkenaan. Kata digolongkan mengikut fungsi sesuatu kata dalam frasa atau ayat. Contoh: Salah satu ciri kata nama ialah kata tersebut boleh disertai oleh kata bilangan sama ada dengan atau tanpa penjodoh bilangan. Misalnya; seorang pelari Contoh: Kata nama ialah kata yang merujuk kepada nama orang, tempat atau benda. Kata kerja pula merujuk sesuatu perbuatan atau tindakan. Kata adjektif ialah kata yang menerangkan atau menunjukkan sifat sesuatu. Kekurangan: sukar untuk menggolongkan kata yang menerima imbuhan (kata terbitan) berdasarkan kriteria semantik. Contoh: Penggolongan kata adjektif dilakukan berdasarkan fungsi di dalam ayat. Oleh sebab itu, kata adjektif ditakrifkan sebagai kata yang menerangkan nama. Contoh: kata „merah‟ 1. Bibir gadis itu merah (sekali). 2. Merah (sekali)* melambangkan keberanian. Nota; „merah‟ dalam ayat (1) ialah kata adjektif kerana boleh disertai oleh kata penguat. „Merah” dalam ayat (2) ialah kata nama kerana tidak boleh disertai oleh kata penguat. Golongan Kata Kata Nama Kata Kerja Kata Adjektif Kata Tugas Kata Major Kata Minor
83 1.3.1 Kata Nama Tak Tentu Hal Tempat Umum Tunjuk Tanya 1 2 3 Orang DiriKata Ganti Nama Bukan Manusia Kata Nama Kata Nama Khas Tak Hidup Hidup Bukan Manusia Manusia Tak Hidup Hidup Manusia Bukan Institus i Institusi Konkrit Abstrak Tak Berbilang Berbilang Kata Nama Am
84 1.3.2 Kata Kerja Penanda Pasif (i) di-…(-kan/-i) (a) Bangkai itu ditutup dengan kertas. (b) Dia tidak dibenarkan pergi. (c) Persembahan tarian diikuti oleh persembahan nyanyian. (ii) ber- Baju itu belum berbasuh. (iii) ter-…(-kan/-i) (a) Pintu itu masih terbuka. (b) Keindahan pantai itu tidak tergambarkan oleh saya. (c) Hajatnya tidak terpenuhi oleh kami. (iv) ke-…-an Pelajar itu kepanasan di padang sekolah. (v) kena Mereka kena tangkap oleh polis. (vi) kata ganti nama diri 1 atau 2 (a) Kuih itu sudah aku rasai. / Kuih itu sudah kurasai. (b) Baju adik belum engkau kembalikan. / Baju adik belum kaukembalikan. Kata Kerja Aktif Pasif Aktif Tak Transitif: * Tidak boleh dipasifkan Aktif Transitif: * Boleh dipasifkan * Mesti diikuti oleh objek yang terdiri daripada Kata Nama Berpelengkap: (i) Kata nama (ii) Kata Adjektif (iii) Kata Sendi Berpenerang: Kata Nama Tanpa Pelengkap
85 1.3.3 Kata Adjektif Sifatan/keadaan baik tenang aman lemah Warna merah biru hitam hijau daun Ukuran tebal besar nipis panjang Cara sengit deras jelas laju Pancaindera (a) deria rasa: masin (b) deria dengar: bising (c) deria sentuh: licin (d) deria pandang: terang (e) deria bau: hangit (f) gabungan deria: nyaman Jarak rapat jauh hampir nyaris Waktu awal lama segera baharu Perasaan sedih segan sayang rindu Bentuk lonjong cengkung bulat bengkok Kata Adjektif
86 1.3.4 Kata Tugas Kata Tugas Kata Penyambung Ayat Kata Prafrasa dan Pascafrasa Kata Praklausa Kata Pascakata Fungsi: Kata Tugas perlu hadir bersama-sama kata lain untuk mendukung fungsi tertentu. Sesetengah perkataan dapat memikul tugas yang berlainan dalam ayat yang berlainan, dan tergolong ke dalam golongan kata yang berlainan pula. Ciri-ciri Kata Tugas: (i) tidak boleh berfungsi sebagai unsur inti bagi frasa (tidak boleh berdiri sendiri) (ii) tidak mengalami perubahan bentuk dan tidak boleh mengalami proses morfologi (hampir semua kata tugas) (iii) merupakan kelas kata yang tertutup (pembentukan dan penggunaannya terhad serta tiada peminjaman asing) (iv) memerlukan kata lain untuk berfungsi dalam frasa/ayat Golongan Kata Tugas Kata Hubung 1. Kata seru 2. Kata tanya 3. Kata perintah 4. Kata pembenar 5. Kata pangkal ayat 1. Kata bantu 2. Kata penguat 3. Kata penegas 4. Kata naïf 5. Kata pemeri 6. Kata sendi nama 7. Kata arah 8. Kata bilangan 9. Kata adverba 1. Kata penekan 2. Kata pembenda
87 1.4 Proses Pembentukan Kata 1.4.1 Pengimbuhan (a) Jenis Imbuhan Golongan Kata / Imbuhan Imbuhan awalan Imbuhan akhiran Imbuhan apitan Imbuhan sisipan Kata Nama pe- peR- peN- ke- juru- maha- tata- pra- swa- tuna- eka- dwi tri- pasca- panca- sub- supra- poli- auto- -an -man -wati -nita -ah -isme -ik -logi pe-…-an peN-…-an peR-…-an ke-…-an -el- -er- -em- Kata Kerja beR- teR- meN- di- mempeR- dipeR- -kan -i meN-...-kan meN-...-i beR-...-kan beR-...-an di-...-kan di-...-i mempeR- ...kan mempeR-...-i ke-...-an dipeR-...-kan dipeR-...-i ter-...-kan ter-...-i * sisipan kata nama dan kata adjektif akan menjadi kata kerja apabila menerima imbuhan kata kerja Contoh; serak = selerak (-el-) = berselerak Kata Adjektif teR- se- pro- anti- bi- -wi -i -iah -is ke-...-an -el- -em- -er- -in-
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330
Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330

Recommended

Analisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa Melayu
Analisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa MelayuAnalisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa Melayu
Analisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa MelayuIPGK Bahasa Melayu
 
Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu KunoBahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu KunoAdha Fouat
 
Sejarah perkembangan bahasa melayu
Sejarah perkembangan bahasa melayuSejarah perkembangan bahasa melayu
Sejarah perkembangan bahasa melayuhanifah mohiji
 
Variasi bahasa Penggal 3
Variasi bahasa Penggal 3Variasi bahasa Penggal 3
Variasi bahasa Penggal 3SMK Chalok (Model Khas)
 
Bahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa Melayu
Bahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa MelayuBahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa Melayu
Bahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa MelayuFairuz Alwi
 
Bahasa melayu stpm penggal 1
Bahasa melayu stpm penggal 1Bahasa melayu stpm penggal 1
Bahasa melayu stpm penggal 1Sarbini Sarb
 
Sistem tulisan bahasa melayu kuno presentation
Sistem tulisan bahasa melayu kuno presentationSistem tulisan bahasa melayu kuno presentation
Sistem tulisan bahasa melayu kuno presentationKementerian Pelajaran Malaysia
 
BAHASA MELAYU KUNO
BAHASA MELAYU KUNOBAHASA MELAYU KUNO
BAHASA MELAYU KUNOMeera Zaheed
 

Recommended

Analisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa Melayu
Analisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa MelayuAnalisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa Melayu
Analisis Perbezaan Bahasa Melayu Kuno dan Bahasa MelayuIPGK Bahasa Melayu
 
Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu KunoBahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu KunoAdha Fouat
 
Sejarah perkembangan bahasa melayu
Sejarah perkembangan bahasa melayuSejarah perkembangan bahasa melayu
Sejarah perkembangan bahasa melayuhanifah mohiji
 
Variasi bahasa Penggal 3
Variasi bahasa Penggal 3Variasi bahasa Penggal 3
Variasi bahasa Penggal 3SMK Chalok (Model Khas)
 
Bahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa Melayu
Bahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa MelayuBahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa Melayu
Bahasa melayu penggal 1: Salasilah bahasa MelayuFairuz Alwi
 
Bahasa melayu stpm penggal 1
Bahasa melayu stpm penggal 1Bahasa melayu stpm penggal 1
Bahasa melayu stpm penggal 1Sarbini Sarb
 
Sistem tulisan bahasa melayu kuno presentation
Sistem tulisan bahasa melayu kuno presentationSistem tulisan bahasa melayu kuno presentation
Sistem tulisan bahasa melayu kuno presentationKementerian Pelajaran Malaysia
 
BAHASA MELAYU KUNO
BAHASA MELAYU KUNOBAHASA MELAYU KUNO
BAHASA MELAYU KUNOMeera Zaheed
 
Asal usul bm
Asal usul bmAsal usul bm
Asal usul bmHafizzudin Zainudin
 
Asal usu-bahasa-melayu
Asal usu-bahasa-melayuAsal usu-bahasa-melayu
Asal usu-bahasa-melayuNurul Izyan
 
Asal usul-bahasa-melayu
Asal usul-bahasa-melayuAsal usul-bahasa-melayu
Asal usul-bahasa-melayuHam Dan
 
BAHASA MELAYU PRAMERDEKA
BAHASA MELAYU PRAMERDEKABAHASA MELAYU PRAMERDEKA
BAHASA MELAYU PRAMERDEKAEddy Terinisip
 
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu KunoBahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu KunoFairuz Alwi
 
Pola keselarasan vokal
Pola keselarasan vokalPola keselarasan vokal
Pola keselarasan vokalIPG KAMPUS BAHASA MELAYU
 
Bab1bm1 asalusulbm
Bab1bm1 asalusulbmBab1bm1 asalusulbm
Bab1bm1 asalusulbmAmirul Hafeez
 
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasaBahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasaFairuz Alwi
 
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASINGBAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASINGZakira Hafizah
 
BM P1: Bahan bukti bahasa kuno
BM P1: Bahan bukti bahasa kunoBM P1: Bahan bukti bahasa kuno
BM P1: Bahan bukti bahasa kunoFairuz Alwi
 
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasikBM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasikFairuz Alwi
 
Bahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
Bahasa Melayu Kuno pada Batu BersuratBahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
Bahasa Melayu Kuno pada Batu BersuratMimi Mokhtar
 
Fonem dan alofon
Fonem dan alofonFonem dan alofon
Fonem dan alofonCikgu Isnin
 
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3Nazira M
 
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUBAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUZakira Hafizah
 
Bahasa melayu moden (2)
Bahasa melayu moden (2)Bahasa melayu moden (2)
Bahasa melayu moden (2)Eda Saayah Bakarim
 
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIKBM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIKNaimMustaffa
 
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANASTPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANAAisyahbuhari Buhari
 
PRAGMATIK STPM SEM3
PRAGMATIK STPM SEM3PRAGMATIK STPM SEM3
PRAGMATIK STPM SEM3Dg Suhaili
 
Kata tugas stpm penggal 2
Kata tugas stpm penggal 2Kata tugas stpm penggal 2
Kata tugas stpm penggal 2nurAkhma
 
23 sept 14 TAMADUN MELAYU
23 sept 14 TAMADUN MELAYU23 sept 14 TAMADUN MELAYU
23 sept 14 TAMADUN MELAYUJasmine Mit
 
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayuTugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayuAhmad NazRi
 

More Related Content

What's hot

Asal usu-bahasa-melayu
Asal usu-bahasa-melayuAsal usu-bahasa-melayu
Asal usu-bahasa-melayuNurul Izyan
 
Asal usul-bahasa-melayu
Asal usul-bahasa-melayuAsal usul-bahasa-melayu
Asal usul-bahasa-melayuHam Dan
 
BAHASA MELAYU PRAMERDEKA
BAHASA MELAYU PRAMERDEKABAHASA MELAYU PRAMERDEKA
BAHASA MELAYU PRAMERDEKAEddy Terinisip
 
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu KunoBahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu KunoFairuz Alwi
 
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasaBahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasaFairuz Alwi
 
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASINGBAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASINGZakira Hafizah
 
BM P1: Bahan bukti bahasa kuno
BM P1: Bahan bukti bahasa kunoBM P1: Bahan bukti bahasa kuno
BM P1: Bahan bukti bahasa kunoFairuz Alwi
 
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasikBM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasikFairuz Alwi
 
Bahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
Bahasa Melayu Kuno pada Batu BersuratBahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
Bahasa Melayu Kuno pada Batu BersuratMimi Mokhtar
 
Fonem dan alofon
Fonem dan alofonFonem dan alofon
Fonem dan alofonCikgu Isnin
 
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3Nazira M
 
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUBAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUZakira Hafizah
 
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIKBM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIKNaimMustaffa
 
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANASTPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANAAisyahbuhari Buhari
 
PRAGMATIK STPM SEM3
PRAGMATIK STPM SEM3PRAGMATIK STPM SEM3
PRAGMATIK STPM SEM3Dg Suhaili
 
Kata tugas stpm penggal 2
Kata tugas stpm penggal 2Kata tugas stpm penggal 2
Kata tugas stpm penggal 2nurAkhma
 

What's hot (20)

Asal usul bm
Asal usul bmAsal usul bm
Asal usul bm
 
Asal usu-bahasa-melayu
Asal usu-bahasa-melayuAsal usu-bahasa-melayu
Asal usu-bahasa-melayu
 
Asal usul-bahasa-melayu
Asal usul-bahasa-melayuAsal usul-bahasa-melayu
Asal usul-bahasa-melayu
 
BAHASA MELAYU PRAMERDEKA
BAHASA MELAYU PRAMERDEKABAHASA MELAYU PRAMERDEKA
BAHASA MELAYU PRAMERDEKA
 
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu KunoBahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
Bahasa Melayu Penggal 1: Bahasa Melayu Kuno
 
Pola keselarasan vokal
Pola keselarasan vokalPola keselarasan vokal
Pola keselarasan vokal
 
Bab1bm1 asalusulbm
Bab1bm1 asalusulbmBab1bm1 asalusulbm
Bab1bm1 asalusulbm
 
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasaBahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
Bahasa Melayu Penggal 1: Perancangan korpus bahasa
 
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASINGBAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
BAB 2 - BAHASA MELAYU MODEN & UNSUR ASING
 
BM P1: Bahan bukti bahasa kuno
BM P1: Bahan bukti bahasa kunoBM P1: Bahan bukti bahasa kuno
BM P1: Bahan bukti bahasa kuno
 
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasikBM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
BM P1: Bahan bukti penggunaan bahasa melayu klasik
 
Bahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
Bahasa Melayu Kuno pada Batu BersuratBahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
Bahasa Melayu Kuno pada Batu Bersurat
 
Fonem dan alofon
Fonem dan alofonFonem dan alofon
Fonem dan alofon
 
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
Ragam Bahasa (Fungsi-fungsi) BM Penggal 3
 
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYUBAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
BAB 1- SEJARAH & PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU
 
Bahasa melayu moden (2)
Bahasa melayu moden (2)Bahasa melayu moden (2)
Bahasa melayu moden (2)
 
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIKBM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
BM SEM 1 STPM: BAHASA MELAYU KLASIK
 
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANASTPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
STPM BAHASA MELAYU P3 BAB1 : WACANA
 
PRAGMATIK STPM SEM3
PRAGMATIK STPM SEM3PRAGMATIK STPM SEM3
PRAGMATIK STPM SEM3
 
Kata tugas stpm penggal 2
Kata tugas stpm penggal 2Kata tugas stpm penggal 2
Kata tugas stpm penggal 2
 

Similar to Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330

23 sept 14 TAMADUN MELAYU
23 sept 14 TAMADUN MELAYU23 sept 14 TAMADUN MELAYU
23 sept 14 TAMADUN MELAYUJasmine Mit
 
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayuTugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayuAhmad NazRi
 
PERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
PERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIAPERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
PERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIAdini201550
 
Sejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesia
Sejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesiaSejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesia
Sejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesiaAbdul Wahab
 
Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)
Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)
Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)STPMVi
 
Sejarah bahasa melayu individu copy
Sejarah bahasa melayu individu copySejarah bahasa melayu individu copy
Sejarah bahasa melayu individu copyShaleh Vs Lampard
 
Sejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptx
Sejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptxSejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptx
Sejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptxRamaAdi14
 
Makalah bi makalah statistik
Makalah bi makalah statistikMakalah bi makalah statistik
Makalah bi makalah statistikMuhammad Baidowi
 
Bahasa melayu klasik
Bahasa melayu klasikBahasa melayu klasik
Bahasa melayu klasikAzahaIbrahim1
 
Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan Melayu
Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan MelayuSejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan Melayu
Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan MelayuHaniza Abdul Rahim
 
BAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayu
BAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayuBAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayu
BAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayusaadiah alidrus
 
SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1
SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1
SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1Mira Sandrana
 
bahasa melayu sebagai bahasa ilmu
bahasa melayu sebagai bahasa ilmubahasa melayu sebagai bahasa ilmu
bahasa melayu sebagai bahasa ilmuCikgu Naza Zaza
 
Bahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut Tahu
Bahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut TahuBahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut Tahu
Bahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut Tahufunkseoul
 

Similar to Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330 (20)

23 sept 14 TAMADUN MELAYU
23 sept 14 TAMADUN MELAYU23 sept 14 TAMADUN MELAYU
23 sept 14 TAMADUN MELAYU
 
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayuTugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
Tugasan bmm 3112 perkembangan bahasa melayu
 
Bb
BbBb
Bb
 
PERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
PERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIAPERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
PERANAN BAHASA MELAYU DALAM PEMBINAAN TAMADUN MALAYSIA
 
Sejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesia
Sejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesiaSejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesia
Sejarah Perkembangan bahasa melayu sebagai bahasa indonesia
 
Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)
Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)
Bahasa Melayu Klasik (STPM Sem 1)
 
Pengantar bm kuno
Pengantar bm kunoPengantar bm kuno
Pengantar bm kuno
 
Sejarah bahasa melayu individu copy
Sejarah bahasa melayu individu copySejarah bahasa melayu individu copy
Sejarah bahasa melayu individu copy
 
BAHASA
BAHASA BAHASA
BAHASA
 
Sejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptx
Sejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptxSejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptx
Sejarah,fungsi,kedudukan BI (1).pptx
 
Makalah bi makalah statistik
Makalah bi makalah statistikMakalah bi makalah statistik
Makalah bi makalah statistik
 
Bahasa melayu klasik
Bahasa melayu klasikBahasa melayu klasik
Bahasa melayu klasik
 
sejarah tulisan jawi
sejarah tulisan jawi sejarah tulisan jawi
sejarah tulisan jawi
 
Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan Melayu
Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan MelayuSejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan Melayu
Sejarah Bahasa, Kesusasteraan dan Kebudayaan Melayu
 
Asal usul bahasa melayu
Asal usul bahasa melayuAsal usul bahasa melayu
Asal usul bahasa melayu
 
BAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayu
BAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayuBAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayu
BAHASA MELAYU STPM - hipotesis asal bahasa melayu
 
Bbm 3104 nota (1)
Bbm 3104 nota (1)Bbm 3104 nota (1)
Bbm 3104 nota (1)
 
SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1
SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1
SEJARAH BAHASA MELAYU Bab1
 
bahasa melayu sebagai bahasa ilmu
bahasa melayu sebagai bahasa ilmubahasa melayu sebagai bahasa ilmu
bahasa melayu sebagai bahasa ilmu
 
Bahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut Tahu
Bahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut TahuBahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut Tahu
Bahasa Melayu - 6 Perkara Yang Anda Patut Tahu
 

Recently uploaded

Jurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptx
Jurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptxJurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptx
Jurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptxBambang440423
 
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdfKelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdfmaulanayazid
 
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru PenggerakAksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggeraksupriadi611
 
LAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdf
LAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdfLAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdf
LAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdfChrodtianTian
 
PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...
PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...
PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...Kanaidi ken
 
Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)
Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)
Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)3HerisaSintia
 
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxMateri Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxRezaWahyuni6
 
polinomial dan suku banyak kelas 11..ppt
polinomial dan suku banyak kelas 11..pptpolinomial dan suku banyak kelas 11..ppt
polinomial dan suku banyak kelas 11..pptGirl38
 
HARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdf
HARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdfHARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdf
HARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdfkustiyantidew94
 
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau tripletMelianaJayasaputra
 
Panduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptx
Panduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptxPanduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptx
Panduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptxsudianaade137
 
alat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptx
alat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptxalat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptx
alat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptxRioNahak1
 
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajiiEdukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajiiIntanHanifah4
 
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxPrakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxSyaimarChandra1
 
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASMATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASKurniawan Dirham
 
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPASaku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPASreskosatrio1
 
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docxLembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docxbkandrisaputra
 
1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf
1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf
1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdfShintaNovianti1
 
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptxIPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptxErikaPuspita10
 
Kelompok 4 : Karakteristik Negara Inggris
Kelompok 4 : Karakteristik Negara InggrisKelompok 4 : Karakteristik Negara Inggris
Kelompok 4 : Karakteristik Negara InggrisNazla aulia
 

Recently uploaded (20)

Jurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptx
Jurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptxJurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptx
Jurnal Dwi mingguan modul 1.2-gurupenggerak.pptx
 
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdfKelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
 
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru PenggerakAksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
Aksi Nyata Modul 1.1 Calon Guru Penggerak
 
LAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdf
LAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdfLAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdf
LAPORAN PKP KESELURUHAN BAB 1-5 NURUL HUSNA.pdf
 
PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...
PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...
PELAKSANAAN + Link2 Materi Pelatihan "Teknik Perhitungan & Verifikasi TKDN & ...
 
Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)
Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)
Karakteristik Negara Mesir (Geografi Regional Dunia)
 
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptxMateri Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
Materi Pertemuan Materi Pertemuan 7.pptx
 
polinomial dan suku banyak kelas 11..ppt
polinomial dan suku banyak kelas 11..pptpolinomial dan suku banyak kelas 11..ppt
polinomial dan suku banyak kelas 11..ppt
 
HARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdf
HARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdfHARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdf
HARMONI DALAM EKOSISTEM KELAS V SEKOLAH DASAR.pdf
 
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
04-Gemelli.- kehamilan ganda- duo atau triplet
 
Panduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptx
Panduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptxPanduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptx
Panduan Substansi_ Pengelolaan Kinerja Kepala Sekolah Tahap Pelaksanaan.pptx
 
alat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptx
alat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptxalat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptx
alat-alat liturgi dalam Gereja Katolik.pptx
 
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajiiEdukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
 
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxPrakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
 
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATASMATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
MATERI EKOSISTEM UNTUK SEKOLAH MENENGAH ATAS
 
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPASaku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
aku-dan-kebutuhanku-Kelas 4 SD Mapel IPAS
 
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docxLembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
 
1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf
1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf
1.2.a.6. Demonstrasi Konstektual - Modul 1.2 (Shinta Novianti - CGP A10).pdf
 
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptxIPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
 
Kelompok 4 : Karakteristik Negara Inggris
Kelompok 4 : Karakteristik Negara InggrisKelompok 4 : Karakteristik Negara Inggris
Kelompok 4 : Karakteristik Negara Inggris
 

Notaringkasbahasamelayutingkatan6stpmpenggal123 180205142330

  • 1. 1 PENGGAL 1 1. SEJARAH DAN PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU 1.1 Asal Usul Bahasa Melayu 1.1.1 Konsep Melayu Definisi Melayu Bangsa Dikaitkan dengan istilah kawasan/kerajaan dan antara bukti sejarah: (a) M. Ptolemy menggunakan istilah maleu-kolon dalam Geographike Sintaxis sekitar (100-150M). Gerini mengatakan Melayu berasal daripada kata Sanskrit, iaitu malayakolam/malaikurra m yang merujuk Tanjung Kuantan di utara Tanah Melayu. (b) Kitab Hindu Purba, Purana; istilah Malaya Dvipa merujuk Pulau Sumatera. (c) Catatan pengembara Cina antara 644-645M zaman Dinasti T‟sang mengandungi istilah Mo- lo-yu/Mo-lo-yue (d) Catatan rahib Buddha 675M ; I-Tsing menggunakan kata Mo-lo-yu tentang kerajaan Melayu di Sungai Batang dan kerajaan Sriwijaya di -Palembang (e) Catatan kesusasteraan China; penduduk pada zaman Sriwijaya menuturkan bahasa Kw’un-lun (bahasa Melayu kuno)yang berasal dari Pulau Kundur. Awal Etimologi Berdasarkan kajian asal usul dan makna perkataan. (a) Slametmuljana; Melayu berasal daripada perkataan Sanskrit. (b) Van Der Tuuk; Mlayu bermaksud menyeberang. (c) Batu Bersurat Bukit Gombak Satu di Sumatera Barat; Terdapat kata Malayapura yang bermaksud Kota Melayu/ Kerajaan Melayu. (d) Bahasa Jawa kuno; Perkataan Mlayu bermaksud mengembara bersesuaian dengan penghijrahan manusia dari Yunan menyeberangi Selat Melaka dan mendarat di Pulau Sumatera. (a) Kajian awal bangsa Melayu; Nenek- moyang orang Melayu yang berasal dari Asia Tengah sebagai Melayu- Deutro(1500M) dan Melayu-Proto (2000M) (b) UNESCO 1972; Melayu merujuk kepada suku bangsa Melayu di Malaysia, Thailand, Indonesia,Filipina, dan Madagaskar. (c) Colin; suku bangsa serumpun di Nusantara yang mempunyai kesamaan warna kulit, bentuk badan, pakaian, adat resam, dan upacara (d) Perlembagaan Persekutuan- Perkara 153; Orang Melayu menuturkan bahasa Melayu sebagai bahasa ibunda,beragama Islam, dan mengamalkan adat istiadat Melayu.
  • 2. 2 1.1.2 Salasilah Bahasa Melayu Susur galur bahasa Melayu menggunakan faktor usia bahasa sebagai kriteria untuk memeringkatkan bahasa. Salasilah Perkembangan Bahasa Melayu dari Segi Faktor Usia
  • 3. 3 1.1.3 Hipotesis tentang Tempat Asal Bahasa Melayu Terdapat dua hipotesis tentang asal bahasa Melayu, iaitu: Hipotesis Asia Tengah Nusantara Hendrick Casper Kern - Jumpaan beliung di Kepulauan Melayu , Sumatera Selatan, Sungai Hwang Ho, Sungai Mekong, Sungai Irrawady,Sungai Salween, dan Sungai Brahmaputra Faktor geografi- Orang Melayu merupakan peribumi Nusantara kerana Pentas Sunda dan Pentas Sahul terpisah akibat pencairan glasier J.Crawfurd - Jumpaan fosil manusia Jawa yang berusia dua juta tahun di Nusantara - Kebudayaan Sumatera dan Jawa telah menonjol pada abad ke-19 William Marsden -Serumpun dengan bahasa Austronesia Timur bukannya dari Asia Tengah Von Heine Geldern - Zaman Neolitik ((2000M-Melayu-Proto) mengamalkan budaya Dongson dari Yunan berhijrah ke Asia Tenggara - Zaman Logam (1500M-Melayu- Deutro) mahir ilmu pelayaran dan bintang, ilmu membuat peralatan perburuan dan pertanian, dan menuturkan bahasa Melayu purba Dyen (perkembangan) - Berasal dari Melanesia dan Formosa kerana kesamaan aspek bentuk kata dan struktur bahasa
  • 4. 4 CONTOH SOALAN SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Bahasa-bahasa yang serumpun dengan bahasa Melayu ialah bahasa I Cam IV Sunda II Tagalog V Papua III Batak A 1,11 dan V B I, IV, dan V C 11,111 dan 1V D 11,111, 1V dan V E 1,11,111,1V dan V [1992:16] 2 Cabang-cabang bahasa yang tergolong dalam rumpun bahasa Austronesia ialah A Nusantara, Austroasia,Polinesia, Melanesia B Nusantara,Polinesia,Melanesia, Mikronesia C Nusantara,Austroasia,Melanesia,Mikronesia D Nusantara,Austronesia,Polinesia,Melanesia E Nusantara,Tibet-China,Melanesia,Mikronesia [1994:17] 3 Antara yang berikut, yang manakah yang benar tentang bahasa nusantara? I Dipercayai berasal dari daerah Yunan II Termasuk ke dalam golongan bahasa Austroasia III Tersebar meluas sehingga ke Pulau Madagaskar IV Mempunyai jumlah bahasa antara 200 hingga 300 A 1 dan 11 B 11 dan 111 C 1, 11 dan 111 D 1, 111 dan 1V E 11,111 dan 1V [1999:17]
  • 5. 5 4 Pengkaji-pengkaji bahasa berpendapat bahawa bahasa Melayu tergolong dalam keluarga Nusantara. Istilah keluarga dalam asal usul bahasa merujuk kepada bahasa Melayu yang telah berusia A lebih daripada 5000 tahun B lebih daripada 6000 tahun C kurang daripada 1000 tahun D kurang daripada 2500 tahun [2006:11] 5 Yang manakah padanan yang betul bagi cabang bahasa dan contoh bahasa dalam rumpun Austronesia? Cabang bahasa Contoh bahasa A Melanesia Hawaii,Tonga, dan Maori B Nusantara Tagalog, Irian, dan Aceh C Mikronesia Kepulauan Marianna, Marshall, dan Carolina D Polinesia Kepulauan Fiji, New Caledonia, dan Gilbert [2007:11]
  • 6. 6 1.2 Bahasa Melayu Kuno 1.2.1 Konsep Bahasa Melayu Kuno 1.2.2 Ciri Bahasa Melayu Kuno Berkembang di Nusantara pada abad ke-7 hingga abad ke-13 Penuturnya tinggal di sekitar Semenanjung Tanah Melayu, Kepulauan Riau, dan Sumatera Dipengaruhi oleh bahasa Sanskrit kerana : i) pengaruh Hindu- Buddha ii) bahasa Sanskrit ialah bahasa bangsawan yang bertamadun tinggi iii) bahasa Melayu kekurangan kosa kata iv) bahasa Melayu ingin dinaik taraf Sistem Tulisan dan Ejaan (a) Sebelum kedatangan pengaruh India terdapat beberapa sistem tulisan, iaitu: Tulisan Lontar (Sulawesi Selatan) Tulisan Batak (Sumatera Utara) Tulisan Rencong (Sumatera Selatan) (b) Tulisan pada batu bersurat: Tulisan Palava Tulisan Nagiri Tulisan Kawi Kosa Kata CIRI CONTOH (a) terdapat rangkap atau gugusan konsonan. tlu (tiga) (b) geluncuran [w] menjadi [b] wanyak (banyak) (c) tiada e pepet dangan (dengan) (d) sengauan gusi /n/ dalam bahasa melayu kuno menjadi sengauan lelangit /ny/ dalam bahasa melayu moden mulana (mulanya) (e) dieja dengan aspirasi bh, dh, kh, dan th bhumi (bumi) (f) awalan mar- menjadi ber- marsila (bersila) (g) awalan ni- menjadi di- niparwuat (diperbuat) (h) kata kerja aktif berimbuhan mar-dan mang- menjadi me- mawawa (membawa) (i) apitan par-…an- menjadi per-…an persumpahan (persumpahan)
  • 7. 7 1.2.3 Bahan Bukti Batu Bersurat (i) Kedukan Bukit 683M Tulisan Palava (ii) Karang Brahi 686M Tulisan Palava (iii) Kota Kapur 686M Tulisan Palava (iv) Talang Tuwo 684M Tulisan Palava (v) Gandasuli (kurun ke-9) 832M Tulisan Nagiri Bukti lain (i) Catatan pengembara Cina I-tsing Wu-hing (ii) Patung gangsa yang bertarikh 1029M dijumpai di Padang Lawas, Tapanuli (iii) Patung di Padang Rocore yang bertarikh 1286M dijumpai di Batanghari
  • 8. 8 CONTOH SOALAN SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Apakah salah satu sebab bahasa Melayu kuno banyak sekali menerima pengaruh bahasa Sanskrit? A Bahasa Sanskrit merupakan bahasa agama B Bahasa Sanskrit mempunyai status yang tinggi C Bahasa Sanskrit boleh menyaingi bahasa Jawa kuno D Bahasa Sanskrit digunakan secara meluas dalam kalangan masyarakat (STPM 2009:13) 2 Batu bersurat di Kedukan Bukit di Talang Tuwo di Kota Kapur di Karang Brahi Yang berikut ialah penyataan yang benar tentang batu bersurat di atas kecuali A ditemukan pada abad ketujuh B menggunakan bahasa Melayu kuno C ditulis dengan menggunakan huruf Nagiri D ditulis semasa pemerintahan kerajaan Sriwijaya (STPM 2008:13) 3 Kumpulan batu bersurat yang menggunakan bahasa Melayu kuno telah ditemukan A di Talang Tuwo di Karang Brahi di Sungai Teresat B di Kota Kapur di Minye Tujuh di Talang Tuwo C di Kota Kapur di Talang Tuwo di Karang Brahi D di Karang Brahi di Minye Tujuh di Kedukan Bukit (STPM 2006:12)
  • 9. 9 4 Yang manakah penyataan yang benar tentang bahasa Melayu kuno? I Vokal e pepet tidak digunakan dalam bahasa Melayu kuno II Terdapat konsonan dz dan kh yang dipinjam dalam bahasa Sanskrit III Awalan par- dalam bahasa Melayu kuno berubah menjadi ber- dalam bahasa Melayu moden IV Fonem w dalam bahasa Melayu kuno berubah menjadi b secara tekal dalam bahasa Melayu moden A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV (STPM 2007:12) 5 Yang manakah penyataan yang bukan ciri bahasa Melayu kuno? A dieja dengan aspirasi bh, dh, kh, dan th B kata kerja pasifnya ditandai oleh awalan ni- C Kata kerja aktif ditandai oleh awalan ma-, mar- atau mang- D Konsonan /v/ berubah menjadi /b/ dalam bahasa Melayu moden
  • 10. 10 1.3 BAHASA MELAYU KLASIK 1.3.1 Konsep bahasa Melayu Klasik 1.3.2 Ciri bahasa Melayu Klasik Aspek Ciri-ciri (a) Sistem tulisan dan ejaan  masih memperlihatkan pengaruh kebudayaan India  terdapat tulisan Arab berbentuk Kufi dan kaligraf Niski  tulisan lontar (Sulawesi Selatan)  tulisan Batak (Sumatera Utara)  tulisan Rencong (Sumatera Selatan) (b) Kosa kata  diperkaya dengan kosa kata atau istilah bahasa Arab  dipengaruhi konsep agama Islam  bahasa Sanskrit masih digunakan tetapi konsepnya diubah suai dengan konsep Islam KONSEP KONSEP Fungsi Lingua franca bahasa pentadbiran bahasa ilmu pengetahuan Bahasa undang- undang Bahasa persuratan Zaman transisi abad 11 & 12 peralihan daripada pengaruh Hindu kepada pengaruh Islam Zaman bahasa Melayu klasik abad 14 hingga 19 mengalami evolusi kedua dengan mengandungi aksara jawi Pengaruh Islam / Arab kerajaan Kesultanan Melaka kerajaan Acheh kerajaan Johor-Riau
  • 11. 11 Aspek Ciri-ciri (c) Tatabahasa Aspek Struktur Ayat  Ayat majmuk yang panjang  banyak menggunakan ayat songsang  banyak ayat pasif (awalan ter- dan di-)  terdapat unsur pengulangan kata dalam ayat Aspek Penggunaan Perkataan  penggunaan bahasa istana  penggunaan bahasa Melayu klasik  pengulangan kata pangkal ayat  penggunaan partikel atau kata penegas (-lah dan pun)  penggunaan kosa kata Arab 1.3.3 Perkembangan Aksara Jawi Terdapat empat tahap perkembangan aksara Jawi TAHAP HURAIAN Tahap 1 − tulisan Jawi mengikut ejaan Arab − menggunakan tanda baris/diakritik − tiada lambang vokal e pepet Tahap 2 − tulisan Jawi tanpa baris − tulisan Arab gondola − menghasilkan perkataan homograf (ejaan yang sama) Tahap 3 − sistem ejaan Jawi dengan pengaruh Melayu − menggunakan huruf-huruf saksi atau vokal; alif, wau, ya − diletakkan pada suku kata pertama sahaja Tahap 4 − huruf-huruf saksi digunakan dalam suku kata pertama dan kedua
  • 12. 12 1.3.4 Bahan Bukti BAHAN BUKTI CONTOH BUKTI (a) Batu bersurat/prasasti (i) Batu Bersurat Pagar Ruyung (1356M) − batu bersurat pertama yang menunjukkan perkembangan bahasa Melayu klasik − ditemui di Pagar Ruyung Minangkabau, Sumatera Barat − ditulis dengan menggunakan huruf India mengandungi prosa Melayu kuno (bahasa Sanskrit) (ii) Batu Bersurat Minye Tujuh (1380M) − merupakan batu nisan − dijumpai di Minye Tujuh, Acheh − ditulis dengan menggunakan huruf India tetapi banyak terdapat penggunaan kata-kata Arab − masih menggunakan bahasa Melayu kuno dan bahasa Sanskrit (iii) Batu Bersurat Sungai Teresat (1303 M) − dikenali sebagai Batu Bersurat Terengganu atau Batu Bersurat Kuala Berang − ditulis dengan menggunakan tulisan Jawi dan banyak terdapat perkataan Arab − bukti bermulanya kedatangan Islam ke Tanah Melayu − mengandungi undang-undang Islam (b) Batu nisan Batu nisan Sultan Malik al-Salleh − ditemui di Parsi, menggunakan bahasa Arab − menggunakan kaligrafi niski − diukir nama dan tarikh kemangkatan Sultan Malik al- Salleh − terdapat dalam al-Quran surah al-Hasyar ayat 22-24 − puisi sufi Arab
  • 13. 13 BAHAN BUKTI CONTOH BUKTI (c) Hukum Kanun (i) Hukum Kanun Melaka − disusun semasa pemerintahan Sultan Muhammad Syah, sultan Melaka pertama yang memeluk Islam − tambahan isi dilakukan semasa pemerintahan Sultan Muzzafar Syah dan dikanunkan secara bertulis − Hukum Kanun yang berasaskan hukum Islam merangkumi undang-undang jenayah, muamalat dan kekeluargaan. (ii) Hukum Kanun Pahang − Ditulis semasa pemerintahan Sultan Abdul Ghafur Muhaiyuddin Shah (1592-1614) − Merupakan lanjutan daripada Hukum Kanun Melaka − Banyak dipengaruhi oleh pandangan Islam (d) Surat awal − melibatkan surat-surat yang dikirimkan oleh para raja Melayu kepada raja raja-raja Melayu yang lain, para pedagang atau tokoh-tokoh terkemuka Barat − bukti terpenting ialah dua pucuk surat Sultan Ternate, Sultan Abu Hayat kepada raja Portugal − menggunakan tulisan Jawi (e) Naskah sastera klasik (i) Sejarah Melayu/ Sulalatus Salatin − Telah dihasilkan pada zaman Kesultanan Melaka − Dihasilkan di Melaka sewaktu pemerintahan Sultan Mahmud Shah (ii) Misa Melayu − Dihasilkan di Perak − Ditulis dalam bentuk prosa dan puisi dalam tulisan Jawi − Pengarangnya seorang pujangga istana bernama Raja Chulan Ibni Raja Abdul Hamid
  • 14. 14 BAHAN BUKTI CONTOH BUKTI − Dikarang semasa pemerintahan Sultan Iskandar Zulkarnain − Mengesahkan sejarah raja-raja Melayu yang memerintah negeri Perak (iii) Hikayat Hang Tuah − Dihasilkan pada zaman kesultanan Melaka − Merupakan epic Melayu yang menggambarkan Hang Tuah sebagai wira Melayu Menggambarkan sifat ketaatan yang mutlak kepada raja oleh Hang Tuah yang sanggup menerima hukuman mati 1.3.5 Fungsi bahasa Melayu klasik Fungsi Bahasa Melayu Bahasa Pentadbiran Bahasa Ilmu (agama) Bahasa Undang-undang Bahasa Persuratan Lingua Franca
  • 15. 15 CONTOH SOALAN SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah padanan yang betul antara bahan bukti, tempat ditemukan, dan pengaruh bahasa asing yang dapat membantu pengkaji meneliti perkembangan bahasa Melayu klasik? (STPM 2011/14) 2 Yang manakah penyataan yang benar tentang bahasa Melayu klasik? I Ditulis dengan huruf Kawi II Banyak menggunakan ayat aktif III Sering menggunakan bahasa dalam IV Banyak menggunakan ayat songsang A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV (STPM 2012/3) 3 Antara prasasti berikut, yang manakah yang menggunakan tulisan Jawi? I Batu nisan Malik al-Salleh II Batu bersurat di Minye Tujuh III Batu bersurat di Pagar Ruyung IV Batu bersurat di Sungai Teresat A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV (STPM 2005/13) 4 Yang berikut ialah ciri bahasa Melayu klasik kecuali A banyak menggunakan partikel B menggunakan kata pangkal ayat yang ketara C banyak menggunakan kata pinjaman daripada bahasa Jawa D banyak menggunakan ayat yang panjang dan berbelit-belit (STPM 2008/14) Bahan bukti Tempat ditemukan Pengaruh bahasa A Batu nisan Sultan Malik al-Salleh Pasai Arab B Batu bersurat Terengganu Kuala Berang Sanskrit C Batu bersurat Pagar Ruyung Acheh Arab D Batu bersurat Minye Tujuh Minangkabau Sanskrit
  • 16. 16 1.4 Bahasa Melayu Moden 1.4.1 Konsep bahasa Melayu moden KONSEP − bermula pada abad ke-19 − ditandai oleh karangan Abdullah Munsyi BAHASA MELAYU MODEN FUNGSI BAHASA − Bahasa ilmu − Bahasa komunikasi − Bahasa perpaduan CIRI-CIRI BAHASA − mempunyai bunyi-bunyi bahasa (fonologi) − mempunyai sistem (morfologi) − mempunyai bentuk (sintaksis) − mempunyai makna (semantik) − mengalami perubahan
  • 17. 17 1.4.2 Tahap Perkembangan bahasa Melayu moden (a) Bahasa Melayu Moden Pramerdeka (i) Sumbangan tokoh asing TOKOH SUMBANGAN KARYA William Marsden (1754-1836)  mengkaji bidang persuratan  Menyatakan bahawa bahasa Melayu termasuk dalam keluarga bahasa Nusantara  menyatakan bahawa tulisan jawi mengandungi 28 huruf Arab yang dipinjam oleh bahasa Melayu serta 6 huruf ciptaan orang Melayu sendiri  membincangkan tanda-tanda ortografi dalam tulisan Jawi  menghasilkan kamus pertama yang menepati istilah kamus  History of Sumatera (1783)  A Grammar of The Malayan Laguage  A Dictionary of The Malayan Language R. J. Wilkinson (1867-1941)  Mencadangkan penubuhan Maktab Melayu Melaka  menyusun Malay-English Dictionary (1901)  orang pertama yang mengalih huruf Arab ke huruf Rumi.  Menghasilkan Sistem Ejaan Wilkinson.  Malay-English Dictionary (1901) R. O. Winstedt (1878-1966)  Menghasilkan dua buah kamus lengkap.  Menyusun tatabahasa Melayu berdasarkan Sejarah Melayu dan Hikayat Abdullah.  A Practical Modern Malay-English Dictionary (1952)  An Unabridged English Dictionary (1958)  Dictionary of Colloquial Malay  Malay Grammar (1914)  A History of Classical Malay Literature O. T. Dussek  Melalui Pejabat Karang Mengarang, beliau berusaha memajukan pendidikan di sekolah Melayu, meningkatkan pelbagai bidang ilmu dalam bahasa Melayu, dan menerbitkan buku-buku untuk sekolah Melayu dan masyarakat Melayu.  Menggalakkan guru dan penulis agar menghasilkan karya dalam bahasa Melayu sama ada dalam bentuk karya asli atau karya terjemahan.  Kitab Pelita Mengarang (1923)  Kitab Pedoman Guru Penggal 1 dan 2 (1926)  Kitab Hisab II (1952)  Macbeth (1943)  Topeng Hitam (1934)
  • 18. 18 (ii) Sumbangan tokoh tempatan TOKOH SUMBANGAN KARYA Abdullah bin Abdul Kadir Munsyi (1796-1854)  Penanda zaman permulaan bahasa Melayu Moden  Karya-karya yang dihasilkan memperlihatkan pembaharuan dari segi pemikiran berdasarkan pengamatan dan pengalaman  Menerbitkan Sejarah Melayu dengan gaya tersendiri  Syair Singapura Terbakar (1830)  Kisah Pelajaran Abdullah ke Kelantan (1838)  Hikayat Abdullah (1849)  Kisah Pelayaran Abdullah ke Jeddah (1854)  Dewa-ul-Kulub (1883)  Hikayat Kalilah  Daminah Raja Ali Haji (1809-1870)  menerapkan sistem tatabahasa Arab ke dalam struktur ayat bahasa Melayu  meletakkan asas pembinaan dan pembakuan bahasa Melayu  pencatat sejarah Nusantara yang pertama  menghasilkan puisi khasnya pantun, syair, dan gurindam.  Menghasilkan dua buah karya undang-undang (ketatanegaraan)  menghasilkan pelbagai karya yang dapat mengungkapkan pelbagai ilmu pengetahuan.  Bustanul Katibin Lissubyanil-muta'alimi (Kitab Perkebunan Jurutulis bagi Kanak- kanak yang Hendak Menuntut Belajar akan Dia)  Kitab Pengetahuan Bahasa  Kitab Salasialah Melayu dan Bugis dan Segala Raja-raja (1865)  Tuhfat al-Nafis (Hadiah yang Bernilai) 1866  Gurindam Dua Belas (puisi nasihat)  Syair Jatuhnya Negeri Johor  Syair Tanam Permata  Syair Abdul Muluk  Syair Siti Sianah  Syair Hukum nikah  Thamarat al- muhimmah diyafat lil- umara' wa al-kibriya' li-ahli al-mahkamah (Thamarat al- Muhimmah)  Muqaddimah fi Intizam al-Wazaif al-Malik
  • 19. 19 TOKOH SUMBANGAN KARYA Mohd Said bin Haji Sulaiman (1876-1955)  Tokoh persuratan Melayu Johor  Peneraju penting dalam Pakatan Bahasa Melayu Persuratan Buku Diraja Johor (Pakatan)  mengerakkan kegiatan kebahasan dan kesusasteraan  menerbitkan buku dan makalah yang mencakupi pelbagai bidang ilmu  Buku Katan PbmPB Diraja Johor (1936)  Jalan Bahasa Melayu (1937)  Syair Alam dan Bangsa Melayu (1935)  Hikayat Johor dan Tawarikh Almarhum Sultan Abu Bakar (1911)  Pohon Agama (1948)  Pemaknaan Melayu al-Quran al-Karim  Mohamedan Calendar (1923)  Johor Zaman Baru Persekutuan Zainal Abidin Ahmad (1895-1973)  Tokoh bahasa  sumbangan besar dalam bidang tatabahasa  Ketua Pengarang dan Penterjemahan Kanan Pejabat Karang Mengarang di Maktab Penguruan Sultan Idris  Ketua Jabatan Pengajian Melayu di Universiti Malaya  Pengarah Dewan Bahasa dan Pustaka  menubuhkan Jabatan Pengajian Melayu, Universiti Malaya di Singapura  memperjuangkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi negara.  Berperanan penting dalam penubuhan Dewan Bahasa dan Pustaka.  Pelita Bahasa  Kitab Ilmu Bahasa Melayu (1926)  Kitab Rahsia Ejaan Jawi (1929)  Rahsia Ejaan Jawi (1931)  Daftar Ejaan Melayu [Jawi-Rumi] (1938)  Ilmu Mengarang Melayu (1951)  Petua-petua Ejaan Rumi Melayu di Malaya
  • 20. 20 (iii) Sumbangan pertubuhan dan institusi PERTUBUHAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN Pakatan Belajar Mengajar Pengetahuan Bahasa (PbmPB atau Pakatan)  Memelihara, melengkapkan, dan memodenkan bahasa Melayu  memelihara tulisan jawi  menstandardkan ejaan dan perkataan  membentuk/mencipta perkataan-perkataan baharu  mengembangkan pengetahuan melalui penyelidikan dan ceramah  menerbitkan Peredar atau jurnal bagi setiap enam bulan  mewujudkan perpustakaan  Pertubuhan bahasa yang pertama untuk mengembangkan bahasa Melayu  mengadakan majlis-majlis ceramah dan perbincangan tentang pelbagai aspek ilmu bahasa Melayu  menerbitkan buku termasuk buku tentang ilmu bahasa Melayu  mengubal istilah Persaudaraan Sahabat Pena Malaya (PASPAM)  Mengeratkan hubungan pencinta-pencinta bahasa Melayu  Menggalakkan penulis dan pembacaan buku-buku bahasa Melayu  Menimbulkan kesedaran persaudaraan dalam kalangan orang Melayudi Seluruh Tanah Melayu melalui bidang persuratan dan kebahasaan  menubuhkan Lembaga Bahasa yang berperanan menerbitkan buku dan kamus Melayu, menggalakan peraduan mengarang dan menggubl perkataan Melayu baharu daripada perkataan Bahasa Inggeris Pejabat Karangan Mengarang  Mengeluarkan/menerbitkan buku-buku sekolah Melayu  menerbitkan/mengeluarkan bahan-bahan bacaan untuk masyarakat Melayu  menerbitkan jurnal bergambar  mewujudkan perpustakaan bergerak ke desa-desa  Membina asas pengetahuan bahasa Melayu dan ilmu karang-mengarang  menerbitkan buku bacaan umum termasuk karya terjemahan  memajukan pendidikan orang Melayu Maktab Perguruan Sultan Idris (MPSI) atau Sultan Idris Training College (SITC)  Mengatasi kekurangan guru di sekolah-sekolah Melayu pada masa itu  sebagai pusat maktab- maktab Melayu  Melahirkan ramai intelektual Melayu
  • 21. 21 PERTUBUHAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN Angkatan Sasterawan 50 (ASAS 50)  Mengembangkan bahasa dan kesusasteraan Melayu  melindungi hak-hak ahli dan para pengarang  memperkenalkan pembaharuan dalam sastera tanpa mengetepikan sastera lama  Menghimpunkan persatuan bahasa, sastera, dan budaya  mencadangkan bahasa diberi nilai ekonomi dengan mengutamakan kelulusan Bahasa Melayu untuk memperoleh pekerjaan  berperanan dalam ejaan dan peristilahan  Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu (1952) – memutuskan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan  Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu (1954) – memutuskan tulisan rumi sebagai tulisan rasmi  Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu (1956) – penubuhan Balai Pustakan (Dewan Bahasa dan Pustaka), menyatukan bahasa Melayu dan bahasa Indonesia, serta menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di sekolah. Jawi Peranakan (1976-1895)  Akhbar berbahasa Melayu pertama  Membolehkan karya berbahasa Melayu disalurkan kepada masyarakat, sekali mengembangkan bahasa Melayu moden pada masa itu
  • 22. 22 (b) Bahasa Melayu Moden Pasca Merdeka DEWAN BAHASA DAN PUSTAKA (DBP) 1) PENUBUHAN 22 Jun 1956 – ditubuhkan sebgai sebuah jabatan di bawah Kementerian Pelajaran. Pada mulanya – Balai Pustaka. Diubah – Dewan Bahasa dan Pustaka ( atas cadangan Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu ke-3). Tahun 1959 – DBP menjadi badan berkanun (Ordinan Dewan Bahasa dan Pustaka) 2) PERANAN Sebagai agensi perancangan bahasa, DBP mempunyai 3 matlamat ;  matlamat perancangan bahasa Melayu baku  matlamat perancangan kesusasteraan kebangsaan  matlamat pengembangan ilmu (terutama melalui penerbitan) PERANCANGAN BAHASA MELAYU Perancangan taraf Perancangan korpus Akta Bahasa Kebangsaan 1963/67 Perkara 152 Pelembagaan Malaysia Akta DBP 1959 Akta Hasutan 1970 Akta Pendidikan 1996 Akta-akta Berkaitan dengan Pelaksanaan bahasa Melayu
  • 23. 23 Perancangan Taraf − Merujuk usaha untuk memupuk, membaik, mengembangkan sesuatu bahasa ke arah bahasa moden. − Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan bahasa rasmi bahasa pengantar Perancangan Korpus − Aktiviti perancangan korpus – melibatkan usaha pembinaan bahan bahasa. − Menetapkan kosa kata , ejaan, istilah, tatabahasa, dan sebutan. − Terdiri daripada dua bahagian pengekodan (kodifikasi) Pemupukan Pengekodan − bermaksud penyeragaman bahan-bahan bahasa supaya menghasilkan suatu variasi bahasa baku atau bahasa standard yang sempurna dan seragam. − Istilah lain untuk pengekodan, termasuklah pembakuan, penyeragaman, kodifikasi dan standardisasi bahasa. Pemupukan − Bermaksud usaha-usaha untuk mengembangkan bahasa supaya tercapai keadaan saling menterjemah dengan beberapa bahasa moden lain. − Aktiviti pemupukan bahasa melibatkan penciptaan istilah baharu Pembakuan tatabahasa ( T ) SejarahPerkembangan Sistem Ejaan Rumi ( E ) Penggubalan danPenyelarasan istilah ( I ) Penyusunan Kamus ( K ) Pembakuan sebutan ( S ) PENGEKODAN
  • 24. 24 NOTA (RINGKASAN) − TEKSI Sejarah Perkembangan Sistem Ejaan Rumi  Sistem Ejaan Wilkinson  Sistem Ejaan Fajar Asia  Ejaan Za‟ba  Ejaan Malindo  Sistem Ejaan Rumi Bahasa Melayu Baharu Bahasa kebangsaan Bahasa rasmi Bahasa Perpaduan Bahasa Komunikasi Bahasa Ilmu Penubuhan Universiti Kebangsaan Malaysia Asas penubuhan Pendaulatan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa ilmu Kemuncak memperkukuh sistem pelajaran kebangsaan Menampung lulusan sekolah menengah aliran Melayu Melahirkan warganegara yang setia kepada negara ini FUNGSI BAHASA MELAYU MODEN
  • 25. 25 PERSATUAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN SITC Tujuan asal – melatih guru-guru ke sekolah Melayu * Menyedarkan penuntut-penuntut Melayu tentang tanggungjawab meninggikan tahap pelajaran anak-anak Melayu * membawa perkembangan golongan terpelajar Melayu yang bersemangat kebangsaan Universiti Malaya Untuk menyediakan sebuah pusat umum bagi pelbagai kaum, agama, dan ekonomi bercampur gaul dalam usaha untuk menyatupadukan masyarakat Penubuhan Jabatan Pengajian Melayu PENA Untuk memperkembangkan bidang bahasa, sastera, dan ilmu pengetahuan yang bersesuaian dengan kepentingan nasional dan tidak terikat kepada dasar politik * Menyatukan penulis-penulis tanah air daripada semua peringkat dan aliran melalui semangat kebangsaan. * Mendaulatkan bahasa Melayu sebagai wadah jati diri bangsa * Menjadikan sastera dan bahasa sebagai saluran untuk memperjuangkan keadilan sosioekonomi masyarakat Institut Bahasa Untuk meningkatkan taraf bahasa Melayu (1) Kursus Perguruan Asas dikhususkan untuk Pengajian Melayu Sekolah Rendah dan Pengajian Melayu Sekolah Menengah (2) Pendidikan Menyeluruh Guru bahasa Melayu Persekutuan Bahasa Melayu Universiti Malaya (PBMUM) Untuk mengembangkan bahasa dan sastera Melayu * Mengadakan seminar bahasa kebangsaan * memperjuangkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa pengantar dalam sistem pendidikan negara
  • 26. 26 PERSATUAN/INSTITUSI OBJEKTIF/TUJUAN PENUBUHAN SUMBANGAN Persatuan Pelajar-pelajar Maktab Perguruan Bahasa (PPMPB) Untuk melatih guru-guru untuk mengajar bahasa Melayu sebagai bahasa kedua dan bahasa pertama Menentang dasar maktab yang tidak menjadikan bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar tunggal untuk mengajarkan kursus. Badan Bertindak Bahasa Kebangsaan (BBBK) * Untuk mendaulatkan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dan bahasa rasmi yang tunggal menjelang 1967 * Melaksanakan kehendak-kehandak perlembagaan Negara (Perkara 152) * Menimbulkan semangat cinta akan perjuangan mendaulatkan bahasa Melayu Membela dan memberikan sokongan kepada pejuang-pejuang bahasa Melayu Perhimpunan raksasa di Balai Budaya, DBP (membantah Rang Undang-undang Bahasa Kebangsaan 1967 yang mengekalkan penggunaan bahasa Inggeris). Hasilnya; Dasar Pelajaran Kebangsaan dilaksanakan dan menukarkan bahasa Melayu kepada bahasa Malaysia
  • 27. 27 Tokoh-Tokoh Tempatan Pascamerdeka NAMA TOKOH SUMBANGAN KARYA HASSAN AHMAD Memartabatkan bahasa dan sastera Melayu  Bahasa Melayu dalam Era Teknologi Maklumat (Kertas Kerja – 2002)  Bahasa Melayu sebagai Alat Pembinaan Jati Diri Negara Bangsa Malaysia (kertas kerja 2009)  Ke Luar Jendela (Buku 2009)  Sukarnya Membuat Pilihan (Terjemahan – 1986) NIK SAFIAH KARIM Banyak menghasilkan karya yang berkaitan dengan ilmu bahasa  Tatabahasa Dewan (1986)  Bahasa Kita Jilid 1 dan 2  Beberapa Persoalan Sosiolinguistik Bahasa Melayu(1981)  Dialek Kelantan- Satu lambing Sosio Budaya Wilayahnya (kertas kerja 1980) PROFESOR EMERITUS DATO’ ASMAH HAJI OMAR Melalui karya yang merangkumi bidang nahu, sosiologi bahasa, dialektologi, perancangan bahasa, dan perbandingan bahasa  Morfologi-Sintaksis Bahasa Melayu dan Bahasa Indonesia: Satu Perbandingan Pola (1968)  Bahasa Malaysia Kini: Satu Perkenalan Melalui Struktur (1971) Terdapat karya yang lain (sila rujuk sumber berkaitan)
  • 28. 28 CADANGAN AKTIVITI ; 1. Secara berkumpulan, bincangkan salah satu tajuk di bawah. (a) Penubuhan dan peranan Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) (b) Perancangan bahasa Melayu (c) Fungsi bahasa Melayu moden SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah aktiviti yang tergolong dalam perancangan korpus bahasa? A Menggubal istilah dalam pelbagai bidang ilmu B Memperbanyak bahan bacaan dalam bahasa Melayu C Merancang penggunaan bahasa Melayu dalam pentadbiran D Mensyaratkan kelulusan bahasa Melayu menjadi bahasa kebangsaan 2 “…penyerapan variasi bahasa dari segi daerah dan sosial melalui penyediaan tatabahasa, kamus panduan ejaan, dan sebagainya…” Pernyataan di atas merujuk kepada konsep A Penilaian B Pemupukan C Pengekodan D Pemasyaraktan bahasa 3 Yang manakah tujuan utama penubuhan Dewan Bahasa dan Pustaka? A Menyusun dan menerbitkan buku ilmiah B Menjadi badan penyelaras persidangan bahasa C Memajukan dan memperkaya bahasa kebangsaan D Melaksanakan kempen penggunaan bahasa Melayu 4 Mengemaskinikan tatabahasa Menyusun kamus Membakukan sebutan Memantapkan sistem ejaan Dalam perancangan bahasa, langkah di atas termasuk dalam proses A pemupukan B pemodenan C pengekodan D perancangan strategi
  • 29. 29 5 Bahasa Melayu dipilih sebagai bahasa rasmi dan bahasa kebangsaan negara ini kerana bahasa Melayu I merupakan bahasa pengantar. II pernah menjadi lingua franca. III digunakan oleh majoriti rakyat Malaysia. IV merupakan bahasa pertuturan penduduk Nusantara. A I dan II C II dan III B I dan IV D III dan IV
  • 30. 30 1.5 Unsur Asing dalam Bahasa Melayu 1.5.1 Latar belakang peminjaman unsur bahasa asing Peminjaman Terjemahan − dilakukan dengan mengambil makna dan konsep perkataan asing itu, kemudian dipadankan dalam perkataan bahasa melayu Kelebihan – dapat mempertahankan ketulenan bahasa Melayu Membantu menjadikan bahasa Melayu menjadi bahasa Moden Sifat dinamik bahasa Melayu, iaitu bahasa Melayu mudah menerima pengaruh bahasa asing dan hal ini membolehkan bahasa Melayu terus hidup dan berkembang. Keperluan untuk menamakan sesuatu benda, konsep atau fenomena baharu kerana bahasa Melayu tidak mempunyai perkataan perkataan yang sesuai untuk menjelaskan hal itu. Perkataan bahasa Melayu tidak menepati maksud bahasa asing Sikap mengagungkan bahasa asing sehingga perkataan bahasa Melayu dianggap lapuk atau tidak bergaya. Kekerapan penggunaan perkataan asing yang lebih tinggi berbanding dengan penggunaan perkataan dalam bahasa Melayu sehingga menjadikan perkataan dalam bahasa asing lebih mudah diingati dan difahami. Peminjaman tulen, misalnya wuquf dan strategi Peminjaman kacukan, contohnya kasut but Peminjaman pemerian, contohnya kapal terbang, pencakar langit Peminjaman dialek, contohnya hangpa (dialek Pulau Pinang) Pemindahan kuno, contohnya mergastua dan purnama Pemindahan berpindah, contohnya vokal/vowel Peminjaman Bahasa − dilakukan untuk memperkaya kosa kata bahasa Melayu Peminjaman Terus − dilakukan dengan menyesuaikan ejaan dan sebutan sesuatu kata asing dengan sistem bahasa Melayu. Jenis-jenis peminjaman Sebab-sebab peminjaman
  • 31. 31 1.5.2 Bahasa Sumber Bahasa Sumber Bahasa Sanskrit Bahasa Arab Bahasa Jawa Bahasa Parsi Dikesan pada abad ke – 7, melalui catatan pada batu bersurat, epik Ramayana dan Mahabharata Banyak memperkayakan bahasa Melayu dari beberapa aspek seperti : (a) Kosa kata – terdapat 677 kosa kata bahasa Melayu berasal daripada bahasa Sanskrit yang merangkumi bidang : − alam : angka, bumi, bayu, suria, cahaya − flora : melati, angsana, seroja, teratai, melur − waktu : senja, dinihari, purnama, senjakala − abstrak : cinta, asmara, rahsia, bahaya, bencana − perkakas : peti, jala, kendi, keranda, kecapi − kebesaran : putera, puteri, baginda, raja, sida-sida − sifat : mesra, merdu, suka, duka, dahaga − logam : emas, suasa, raksa, permata, mutiara − persaudaraan : saudara, saudari, suami, ayah, (b) Imbuhan awalan iaitu, pra, dwi, tata, tuna, tri, swa, eka, maha, dan panca. (c) Bunyi bahasa sanskrit seperti, /sy/. /sw/ dan /dw/ Pengaruh bahasa Jawa menjadi dominan pada zaman kerajaan Majapahit. Faktor lain yang menyebabkan bahasa Jawa meresap ke dalam bahasa Melayu ialah tamadun orang Jawa yang amat tinggi sehingga mereka mampu membentuk keperibadian sendiri. Kosa kata bahasa Jawa ialah adegan, ayu, awet, beres, bibit, calon, lakon, lapor, oleh-oleh, pundak, ronggeng, wenang, saring, semberono, sering, soto, tulen, wali, waras, wenang, pingkal, lontong. Pengaruh Arab datang dari Gujerat, India, dan Parsi Pengaruh Arab lebih dominan berbanding pengaruh bahasa Sanskrit Tujuan peminjaman untuk memenuhi keperluan berkaitan dengan pengertian kerohanian dalam bidang keagamaan dan kepercayaan Menyebabkan wujudnya tulisan jawi. Bahasa Arab mempengaruhi aspek : (a) Kosa kata − agama : mufti, hadis, doa, nabi, iman, wali, umrah − perasaan : insaf, fakir, maksud, nasihat, yakin − hukuman : tertib, mahkamah, wakaf, wilayah, zalim − ilmu : tarikh, ilmu, falak, takwim, sejarah, kalam − kejadian : wajah, insan, haiwan, salji, akhirat (b) Imbuhan akhiran seperti : -ah, -at, - i, - iah, - in, dan -wi (c) Bunyi : /dh/, /kh/, /f/, /gh/, /kh/, /q/, /sy/, /th/, /z/ (d) Tulisan – terciptanya askara Jawi yang membolehkan orang menulis dalam bahasa Melayu. (e) Struktur ayat – penggunaan ayat songsang atau ayat pasif. Bermula selepas munculnya pengaruh agama Islam Lebih tertumpu kepada kesusasteraan Melayu sahaja Bahasa Parsi mempengaruhi aspek : (a) Kosa kata agar. andai, nobat, anggur, pahlawan, pelana, pasar, firman, juadah, banjir, kahwin, kawah, kebab, kelasi, pinggan, temasya, trompet, kurma, nakhoda, nafiri, kapur, kamar, seruling, saudagar, syahbandar, takhta, seluar, serban, lawak, laksa, dram, firasat, bazar. (b) Imbuhan – awalan bi yang bererti tidak (biadap, bilazim, bitara)
  • 32. 32 Dituturkan oleh penduduk yang mendiami kawasan Jawa Barat. Terkandung dalam bahasa Nusantara dan terkategori dalam bahasa Jawa. Kosa kata bahasa Sunda ialah akang (abang, kakak), aki (datuk, nenek), balong (kolam ikan, empang), halimun (kabus), kantin (sejenis benang tenun), tahapan (sejenis tempe), timburu (cemburu), tegal (ladang), jempol (ibu jari) Bahasa Sunda Dituturkan oleh penduduk di kawasan kalimantan selatan Terdapat banyak kosa kata yang sama antara bahasa Banjar dengan bahasa Melayu Banjar Kosa kata bahasa Banjar ialah baju, bakar, bantal, dapur, duduk, gigi, gula, makan, mandi, mayat, nakal, nyaring, panas, rambut, sarung, tangan, tikar, tuang, anyar (baru), banyu (air), lawang (pintu), maling (pencuri), sugih (kaya), wani (berani), pupur (bedak), lawas (lama), awak (tubuh) Bahasa Banjar Dituturkan oleh penduduk di kawasan Sumatera Barat dan Barat Riau. Di Malaysia, orang Minangkabau duduk di negeri Sembilan Kosa kata bahasa Minangkabau ialah acak-acak (tergesa-gesa), alimbubu (pusaran angin), cangah (buka), dongkak (lompat- lompat), hana (kosong tidak didiami), jilam (jilat), nanang (berfikir dalam-dalam), pondik (angkuh, sombong), udo (kakak), walak (taruh), satir (setia), olak (hilir) Bahasa Minangkabau Perhubungan antara masyarakat Melayu dengan masyarakat Cina menyebabkan kata-kata bahasa Cina meresap ke dalam bahasa Melayu. Kebanyakan kata pinjaman daripada bahasa Cina mengekalkan bunyi dan makna asal walaupun sesetengahnya mengalami perubahan makna. Antara kosa kata bahasa Cina yang mempengaruhi bahasa Melayu ialah: − budaya dan seni : Chap Goh Mei, cingge, kung fu − peralatan : sempoa, camca, tanglung, teko, beca − manusia panggilan : abah, amoi, tauke, encik, bohsia − makanan dan minuman : beng, kopi o, kuaci, lobak − pakaian dan barangan : koyok, gincu, bak, ceongsam Bahasa Cina Jumlah perkataan bahasa Tamil yang diserap ke dalam bahasa Melayu amatlah sedikit Kata pinjaman tersebut mengalami penyesuaian fonologi seperti : − melenyapkan penggandaan konsonan. Contoh : cetti – ceti, kappal – kapal − menggantikan vokal /a/ dengan /e-pepet/. Contohnya : kadai – kedai, mampalam – mempelam − menggantikan konsonan /v/ dengan konsonan /b/ atau /w/. Contohnya : vagai – bagai, kaval – kawal − menggantikan vokal /u/ dengan vokal /o/. Contohnya : mutal – modal, kulam – kolam − menggantikan vokal panjang di hujung perkataan dengan bunyi geseran glotis atau hentian glotis. Contohnya : ayyaa – ayah, akkaa - kakak Bahasa Tamil Bahasa Sumber
  • 33. 33 Pengaruhi bahasa Portugis bermula apabila kuasa Barat ini berjaya menakluki Melaka pada tahun 1511. Kosa kata bahasa Portugis seperti berikut : armanda, baldi, bangku, bendera, mentega, meja, nanas, nona, paderi, palsu, roda, sepatu, tembakau, tinta, tuala, kemeja, kebaya, sekolah, sepatu, peluru, jendela, bola, beranda. Pengaruhi bahasa Belanda muuncul pada tahun 1641, setelah Belanda berjaya menakluki Melaka Kosa kata bahasa Belanda seperti berikut : balkoni, buncis, dansa, dinas, duit, engsel, kamar, kontor, komentar, kontan, korupsi, kronis, laci, ongkos, pabrik, pam, permisi, rokok, senapang, wesel, dan wortel. Pengaruh bahasa Inggeris meresap masuk pada abad ke-18 semasa Inggeris bertapak di Pulau Pinang Terdapat beberapa faktor menyebabkan bahasa Inggeris begitu berpengaruh terhadap bahasa Melayu. Antaranya termasuklah : (a) Dasar pemerintah Inggeris (b) Bahasa Inggeris dijadikan bahasa rasmi oleh pemerintah Inggeris (c) Pendidikan Inggeris meningkatkan jumlah penutur bahasa Inggeris dalam kalangan orang Melayu (d) Banyak istilah bahasa Inggeris diserapkan ke dalam bahasa Melayu. (e) Bahasa Inggeris dijadikan bahasa pengantar untuk mengajar subjek Sains dan Teknologi (f) Pengaruh media cetak dan media elektronik. Bahasa Inggeris mempengaruhi dalam aspek : (a) Kosa kata – terus mempengaruhi bahasa Melayu hingga kini. Bahasa Melayu terus meminjam kosa kata bahasa Ingggeris bagi meningkatkan keupayaan bahasa Melayu sebagai bahasa Ilmu. (b) Peribahasa. Contohnya : beban kerja (work load), bulan madu (honey moon), kebudayaan kuning (Yellow Culture), hitam putih (black and white) (c) Pengaruh terhadap imbuhan (d) Awalan (anti-, auto -, makro-, mono-, multi -, supra) (e) Akhiran (-al, -grafi, - if, - asi, - isme, - logi) (f) Bunyi - /f/, /v/, dan /x/ (g) Vokal rangkap – ai, au, ia, iu, ua, ui (h) Gugus konsonan dalam bunyi dan sebutan bahasa Melayu. Contoh : bl, br, kn, ps, spr (awal kata), br, mp, nk, ns, str, tr (tengah kata), hm, nd, rg, rtz (hujung kata) Pengaruh bahasa Inggeris telah menyebabkan bahasa Melayu menerima sistem ejaan rumi sebagai tulisan untuk bahasa Melayu moden menyebabkan tulisan Jawi semakin terpinggir. Pengaruh bahasa Inggeris terhadap nahu bahasa Melayu. Penggunaan kata pemeri adalah dan ialah yang berfungsi sebagai kopula bahasa Inggeris is atau are. Pengaruh lain ialah penggunaan kata seorang, sebuah, seekor, dan sebagainya padanan “a” dan “an” dalam bahasa Inggeris. Pengaruh bahasa Inggeris daripada aspek nahu juga dapat dikesan daripada penggunaan beberapa rangkai kata dalam bahasa Melayu moden sekarang seperti berhubung dengan itu (in connection), berkenaan dengan (with regard to), tidak dapat dinafikan bahawa (it cannot be denied that) Kesan peminjaman bahasa Inggeris ke atas bahasa Melayu. (a) Pencemaran bahasa dalam bentuk ayat iaitu ayat yang tidak mematuhi sistem tatabahasa bahasa Melayu. (b) Kesalahan penggunaan frasa di mana (which) sebagai kata hubung, kesalahan bentuk jamak, semua pemimpin-pemimpin (all leaders) (c) Muncul gejala bahasa rojak akibat sikap segelintir masyarakat Malaysia yang memandang enteng soal bahasa. Bahasa Portugis Bahasa Belanda Bahasa Inggeris Bahasa Cina
  • 34. 34 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Kedatangan agama Hindu ke alam Melayu membawa pengaruh yang ketara terhadap perkembangan bahasa Melayu dari segi A sebutan B kosa kata C sistem tulisan D pembentukan kata 2 Faktor utama yang menyebabkan mudahnya penyerapan bahasa Sanskrit ke dalam bahasa Melayu adalah disebabkan oleh A kesesuaian kata-kata B sifat bahasa Melayu yang dinamis C bahasa Sanskrit lebih tinggi mutunya D tanggapan bahawa bahasa Sanskrit merupakan bahasa sarjana 3 Dalam pembentukan istilah bahasa Melayu, susunan kriteria yang betul mengikut keutamaan ialah I mencari perkataan dalam bahasa Melayu yang lazim digunakan II mencari perkataan dalam bahasa serumpun yang lazim digunakan III mencari perkataan dalam bahasa-bahasa yang bukan bahasa serumpun IV mencari perkataan dalam bahasa Melayu yang kurang lazim digunakan V mencari perkataan dalam bahasa serumpun yang kurang lazim digunakan A I, II, IV, V, dan III B I, IV, II, V, dan III C I, IV, III, II, dan IV D III, I, IV, II, dan V
  • 35. 35 FONOLOGI FONETIK FONEMIK Auditori (pendengaran) Akustik (sifat bunyi) Artikulasi (penyebutan) Bidang yang mengkaji fenomena bunyi bahasa dari segi; pendengaran, sifat bunyi, dan cara penyebutan. Menghuraikan; bunyi bahasa , alat penyebutan yang terlibat, memberikan simbol kepada bunyi bahasa , dan menggolongkannya kepada golongan bunyi bahasa Bidang yang menganalisis sistem bunyi bahasa dan ejaan bagi menghasilkan simbol untuk sistem tulisan sesuatu bahasa 2. BIDANG FONOLOGI 2.1 Definisi fonetik dan fonemik Bidang kajian tentang bunyi bahasa yang berfungsi dalam sistem bunyi sesuatu bahasa. Terdapat dua cabang kajian dalam fonologi, iaitu fonetik dan fonemik. 2.1.1 Konsep bunyi 2.1.2 Konsep fonem 2.1.3 Konsep alofon 2.1.4 Konsep huruf 2.1.5 Konsep suku kata
  • 36. 36 Dalam bidang fonologi, konsep-konsep berikut perlu difahami
  • 37. 37 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Bidang fonologi ialah bidang yang mengkaji A bahasa secara saintifik B bunyi-bunyi yang dihasilkan oleh manusia C fonem-fonem dalam sesuatu bahasa tersebut D bunyi dalam sesuatu bahasa dan lambing kepada bunyi tersebut (2004:30) 2 Yang manakah padanan yang betul antara istilah dengan takrifnya? 3 Unit terkecil dalam bahasa yang berfungsi gramatis atau yang menjalankan tugas nahu dikenal sebagai A bunyi B fonem C morfem D suku kata [2005:32] 4 Yang manakah perkataan yang mengalami proses peleburan fonem? A Mengecil B Mengecat C Mengutus D Mengumpan [2007:32] 5 Yang manakah perkataan yang mengandungi suku kata berpola KKKV A Traktor B Strategi C Tragedi D Struktur [2013:20] Istilah Takrif I Morfologi P Ilmu yang mengkaji makna II Semantik Q Ilmu yang mengkaji bahasa III Sintaksis R Ilmu yang mengkaji perkataan dan pembentukannya IV Fonologi S Ilmu yang mengkaji aspek yang berkaitan dengan ayat I II III IV A R Q S P B S P R Q C Q S P R D R P S Q
  • 38. 38 2.2 Penggolongan dan Penghasilan Bunyi Bahasa Penggolongan dan penghasilan bunyi bahasa VOKAL KONSONAN ASLI DAN PINJAMAN DIFTONG  Vocal ialah bunyi- bunyi bahasa yang bersuara  udara keluar dari paru-paru berterusan  udara keluar tanpa sekatan atau geseran  konsonan ialah bunyi-bunyi bahasa selain bunyi vokal  ada yang bersuara dan tidak bersuara  diftong ialah rentetan dua vokal yang dihasilkan dengan satu hembusan nafas  mempunyai satu puncak kelantangan Penghasilan bunyi vocal ditentukan oleh ciri berikut;  keadaan bibir  keadaan bahagian Lidah  turun naik anak Tekak  keadaan lelangit Lembut  keadaan glotis Konsonan mempunyai ciri berikut;  pita suara digetarkan (bersuara)  pita suara tidak digetarkan (tidak bersuara)  berlaku sekatan dan geseran apabila udara keluar dari paru- paru  melibatkan rongga tekak dan rongga mulut  ada konsonan sengau dan tidak sengau bergantung pada keadaan lelangit lembut Diftong mempunyai ciri berikut;  bertindak sebagai satu fonem  berlaku geluncuran lidah  pita suara bergetar  satu kelantangan, iaitu hanya pada vocal pertamanya.  lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan  rongga hidung ditutup
  • 39. 39 VOKAL 1. Terdapat enam vokal asli bahasa Melayu [a, e, I, o, u], iaitu tiga vokal depan, satu vokal tengah dan dua vokal belakang. Terdapat dua vokal pinjaman, iaitu [ɛ , ɔ ]. Kedudukan Lidah Keadaan bibir Depan Tengah Belakang Sempit [i] [u] Separuh sempit [e] (e taling) Contoh: leher [o] Separuh luas e ([ə]) e pepet contoh: beras Luas [a] 2. Kedudukan enam vokal asli adalah seperti rajah di bawah. Depan Tengah Belakang hadapa [i] [u] belakang sempit sempit separuh sempit [e] [o] separuh sempit [ə] separuh luas [ɛ ] [ɔ ] separuh luas luas [a] Bibir leper/terhampar Neutral Bibir bundar
  • 40. 40 KONSONAN 1 Bunyi-bunyi konsonan ialah bunyi-bunyi bahasa selain bunyi vokal, sama ada bersuara atau tidak bersuara. Bunyi-bunyi konsonan mempunyai ciri-ciri berikut: (a) Konsonan bersuara dan tidak bersuara bergantung pada pita suara sama ada ia digetarkan atau tidak. (b) Arus udara yang keluar dari paru-paru menerima sekatan atau geseran. (c) Semasa menghasilkannya berlaku sekatan atau geseran dalam rongga tekak atau rongga mulut hasil daripada sentuhan antara alat artikulasi dengan daerah artikulasi. (d) Ada konsonan sengau dan nada konsonan tidak sengau bergantung pada keadaaan lelangit lembut semasa bunyi itu dihasilkan. 2 Terdapat tujuh jenis konsonan dalam bahasa Melayu, iaitu letupan, letusan, getaran, sisian, geseran, sengauan, dan separuh vokal. 3 Dalan bahasa Melayu ada konsonan asli dan konsonan pinjaman. Peminjaman adalah daripada bahasa Arab dan bahasa Inggeris. Semua konsonan pinjaman merupakan konsoanan geseran. KONSONAN ASLI BAHASA ELAYU TITIK / DAERAH ARTIKULASI Cara sebutan Dua bibir Gusi Lelangit keras Lelangit lembut glotis Letupan tak bersuara [p] [t] [k] [ɂ] Letupan bersuara [b] [d] [g] Letusan tak bersuara [Č] Letusan bersuara [ǰ ] Geseran tak bersuara [s] [h] Getaran [r] Sisian [l] Sengauan [m] [n] [ɂ] [ɂ] Separuh vokal [w] [y] KONSONAN PINJAMAN DALAM BAHASA MELAYU TITIK / DAERAH ARTIKULASI Jenis konsonan Bibir-Gigi Gigi Gusi Gusi-Lelangit keras Lelangit lembut Glottis Geseran tak bersuara [f] (th) [ɵ ] (sy)[Š]/ʃ (kh)[x] [q] Geseran bersuara [v] (dz/dh) [ð] [z] [ž] (gh)[ɤ ] [ɦ ]
  • 41. 41 PROSES PENGUJARAN FONEM KONSONAN Cara Sebutan Kata Kunci Proses Pengujaran Letupan …udara disekat dan dilepaskan serta-merta… Letusan …udara disekat dan dilepaskan perlahan-lahan… Sengauan …lelangit lembut diturunkan…udara keluar melalui rongga hidung… Geseran …udara dari paru-paru akan bergeser… Getaran …udara dari paru-paru ditekan keluar hingga menggetarkan lidah… Sisian …udara dikeluarkan dari kiri dan kanan lidah… Separuh vokal …kedudukan lidah dan ruang udara di dalam mulut sama kedudukannya seperti ketika menyebut bunyi vocal, tetapi dilakukan separuh jalan sahaja.. DIFTONG 1 Urutan vokal yang salah satunya terdiri daripada vokal penuh dan yang lainnya geluncuran. Penghasilan urutan vokal ini adalah dalam satu hembusan nafas sahaja dan mempunyai satu puncak kelantangan. Semasa penghasilannya pita suara bergetar. 2 Bunyi diftong dilambangkan dengan dua lambing vocal, iaitu /ai/, /ou/, dan /au/. Vokal pertama menunjukkan keadaan lidah pada masa mula-mula hendak menyebut diftong dan vokal kedua menunjukkan keadaan lidah pada akhir sebutan diftong. 3 Diftong berbeza daripada rangkap vokal kerana diftong terdiri daripada satu suku kata, manakala rangkap vokal membina dua suku kata. Rangkap vokal mempunyai urutan dua vokal penuh. Rajah arah pergerakan bunyi diftong Depan Tengah Belakang [i] [u] [o] [a] Bibir leper/terhampar Neutral Bibir bundar
  • 42. 42 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah kata yang bermula dengan bunyi konsonan letupan dua bibir tak bersuara dan berakhir dengan bunyi konsonan sengauan dua bibir? A Pitam B Pohon C Badam D Binatang (STPM 2011/24) 2 Yang manakah padanan yang betul antara cara penyebutan dengan daerah penyebutan bagi bunyi konsonan [s]? (STPM 2011/25) 3 Yang manakah kata yang dimulai oleh konsonan letupan dua bibir bersuara dan diakhiri oleh vokal sempit? A Bantu B Tauge C Kunci D Delima (STPM 2010/27) 4 Yang manakah kata yang mengandungi vokal rangkap? I Paut III Taubat II Kain IV Amboi A I dan II B I dan IV C II dan III D III dan IV (STPM 2010/28) Cara penyebutan Daerah penyebutan A Geseran Gusi B Getaran Gigi-gusi C Sisisan Gusi D Letusan Gusi-lelangit keras
  • 43. 43 5 Yang manakah ayat yang mempunyai kata yang mengandungi diftong? I Kemerduan suaranya mengagumkan. II Biarkan dia berpaut pada dahan pokok. III Ikatan persaudaraan mereka erat sekali. IV Penonton kehairanan menyaksikan pertunjukkan sarkas itu. A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 2.3.1 Struktur suku kata asli 2.3.2 Struktur suku kata pinjaman Konsep suku kata : Pecahan pada sesuatu perkataan yang terdiri daripada satu vokal atau gabungan vokal dengan konsonan. Contoh : Perkataan api terdiri daripada dua suku kata, iaitu a dan pi Berdasarkan Sistem Ejaan Rumi Bahasa Melayu, terdapat 11 pola suku kata dalam bahasa Melayu. Pola-pola berkenaan adalah seperti yang ditunjukkan dalam jadual berikut: Bil. Pola Contoh Penggunaannya 1 V air, ria 2 VK unsur, lauk 3 KV budak, kunci 4 KVK masuk, laksa 5 KKV kroni, tragik 6 KKVK span, traktor 7 VKK eksperimen, institut 8 KVKK bank, konteks 9 KKVKK trend, kompleks 10 KKKV skru, stratifikasi 11 KKKVK spring, insfrastruktur Daripada 11 pola ini, empat pola yang pertama ialah struktur suku kata asli, manakala tujuh pola yang berikutnya merupakan struktur kata pinjaman (bahasa Inggeris) ASLI 1. V 2. VK 3. KV 4. KVK PINJAMAN 1. KKV 2. KKVK 3. VKK 4. KVKK 5. KKVKK 6. KKKV 7. KKKVK
  • 44. 44 SOALAN ANEKA PILIHAN 1 Yang manakah struktur suku kata pertamanya berpola VK? A abu B alih C angsa D aneka 2 Pilih padanan yang tepat antara struktur suku kata asli dan struktur suku kata pinjaman Struktur suku kata asli Struktur suku kata pinjaman A V, VK, KV, dan KVK KKV, KKVK, VKK dan KVKK B V, VK, KV, dan KVK KVK, KKVK, VKK dan KVKK C V, VK, KV, dan KKV KKV, KKVK, VKK dan KVKV D V, VK, KV, dan KKV KKV, KVVK, VKK dan KVKK 3 Yang manakah kata yang mengandungi struktur suku kata asli KVK pada suku kata pertama? A pusat B pasang C pisahan D panggang 4 Yang manakah kata yang mengandungi struktur suku kata pinjaman? A aspirasi B inisiatif C ekspres D intensif 5 Yang manakah kata yang mengandungi struktur suku kata pola V pada suku kata awal? A asli B asap C antah D ampun
  • 45. 45 2.4 Sistem Ejaan Bahasa Melayu 2.4.1 Pola Keselarasan Vokal (i) Konsep => Susunan kesesuaian dua huruf vokal membentuk dua suku kata pada kata dasar (ii) Prinsip (1) mengeja kata dasar dalam bahasa Melayu sahaja dan bukannya kata pinjaman * (2) merujuk kepada dua suku kata akhir (Contoh : sekolah – yang dirujuk ialah ko/ dan/lah) (3) Perkataan mesti mempunyai sekurang-kurangnya dua suku kata. (4) Suku kata akhir mesti tertutup (diakhiri dengan konsonan). Contoh ; balak *Nota: kata pinjaman dikecualikan daripada Pola Keselarasan vokal (vokal bagi kata pinjaman tidak selaras). Contoh ; Kata yang dipinjam daripada bahasa Indonesia seperti perabot (dikecualikan daripada mematuhi pola keselarasan vokal a + u), aneh (dikecualikan daripada mematuhi pola keselarasan vokal a + i), calon (dikecualikan daripada mematuhi pola keselarasan vokal a + u) Rajah Keratan Rentas Lidah (Kedudukan vokal asli dalam bahasa Melayu) a + (u, i. a) e + (a, e, o) o + (a, e, o) (e taling) i + (u, i, a) e + (u, i, a) u + (u, i, a) (e pepet) Keterangan; Rajah di atas menggambarkan keselarasan dua huruf vokal asli dalam bahasa Melayu yang membentuk dua suku kata akhir pada kata dasar.
  • 46. 46 Contoh : Pola Keselarasan Vokal Contoh a + (u, i. a) batuk, balik, malam i + (u, i, a) biduk, gilis, kipas u + (u, i, a) buruk, tikar, kusam e (pepet) + (u, i, a) sejuk, pekik, seram u + (u, i, a) buluh, sumpit, bulat e (taling) + (a, e, o) elak, geleng, selekoh o + (a, e, o) sekolah, boleh, seronok 2.4.2 Pengejaan (a) Kata pinjaman Prinsip dalam mengeja kata pinjaman Prinsip Contoh Mengeja Bentuk visual dan ejaan dikekalkan (Perubahan fonem dibuat apabila perlu sahaja) industri (industry), tuisyen (tuition), psikologi (psychology) Gugus konsonan bahasa Inggeris dikekalkan (dengan penyesuaian) dr : drebar kl : klinik pr : prakata sp : span gl : glasier kr : kritik sk : skema st : stabil gr : granit pl : plagiat skr : skru str : straw Ejaan lama berhuruf „e‟ tidak menggunakan gugus konsonan kelas, kelab, pelan, setem Kata yang telah lazim digunakan dikekalkan ejaannya kastam, gudang, stesen, moden Prefiks Inggeris tertentu dikekalkan penulisannya au (audit), elek (elektron), psi (psikiatri), dia (diari), tele (teleks), dwi (dwisyarat), tri (tribunal) Fonem [g] yang diujar [j] dalam bahasa Inggeris diterima sebagai fonem asal [g] psikologi (psychology), teknologi (technology) Fonem [g] yang diujar [j] dalam bahasa Inggeris dan telah disuai kekal sebagai fonem [j] ejen (agent), enjin (engine), lejar (ledger)
  • 47. 47 (b) Kata Berimbuhan Dalam bahasa Melayu, kata berimbuhan atau kata terbitan ditulis dalam bentuk awalan, akhiran, sisipan, atau apitan dalam ejaan rumi. (a) Akhiran kata nama Pakaian, sasterawan, seniman, olahragawati, nasionalisme, hadirin, hadirat, ustazah. (b) Akhiran kata kerja buatkan, turuti Kata Terbitan Berapitan (a) Apitan kata nama pelaksanaan, pembuatan, pentakrifan, penggunaan, pengesahan, pekarangan, permainan, pelajaran, kelebihan (b) Apitan kata kerja memainkan, mendermakan, memvariasikan, menghiraukan, mengepinkan, beralaskan, berjauhan, digunakan, memasuki, menziarahi, mempercayai, mengekori, dimulai, diperdengarkan, diperingati, memperdengarkan, memperingati, kehujanan (c ) Apitan kata adjektif kecinaan Kata terbitan berawalan Awalan kata adjektif Awalan kata nama Awalan kata kerja Contoh ; pelakon, pemveto, penjana, pengkhianat, pengecat, pelajar, pertapa, pesara, ketua, juruwang, mahasiswa, tatacara, prasejarah,subsistem, suprakelas, ekabahasa, dwifungsi terbesar, teringan, senipis Contoh : Merasa, memveto, mendaki, menggali, mengetut, memperlebar, berjalan, beraja, belunjur, terbentuk, diatur, diperoleh Kata Terbitan Berakhiran
  • 48. 48 Kata Terbitan Bersisipan (a) Sisipan kata nama kelengkeng, keruping (b) Sisipan kata adjektif gelembung, gerodak, gemilang, sinambung (c) sisipan kata kerja jelajah (c) Kata Majmuk Kata majmuk tidak mantap dieja terpisah, manakala kata majmuk mantap dieja bercantum. Bentuknya tidak boleh menerima sebarang penyisipan unsur lain. Misalnya, kapal terbang ialah kata majmuk sebab tidak boleh disisipkan unsur lain seperti „yang‟. Sebaliknya, ibu bapa bukan kata majmuk kerana boleh diselitkan kata hubung „dan‟ pada perkataan ibu bapa. JENIS/BENTUK KATA MAJMUK CARA MENGEJA (CONTOH) (1) rangkaian kata bebas jalan raya, terima kasih, air hujan, Menteri Besar (2) Istilah khusus urus setia, kertas cadangan, kajian tindakan (3) Kiasan simpulan bahasa mati katak, kepala batu, ringan tulang (4) Bentuk yang telah mantap Dieja bercantum sebagai satu perkataan warganegara, kakitangan, setiausaha (5) kata majmuk ejaan terpisah. (Penggandaan pada unsur pertama sahaja) ketua-ketua menteri, suku-suku kaum, Penolong-penolong Pengarah (6) kata majmuk bentuk mantap (penggandaan pada keseluruhan unsur) warganegara-warganegara, pesuruhjaya-pesuruhjaya, setiausaha- setiausaha (7) kata majmuk ejaan terpisah ( Jika menerima imbuhan awalan atau akhiran sahaja, ejaannya tetap terpisah) cari gali => mencari gali Ibu tiri => beribu tiri (8) kata majmuk ejaan terpisah. (Menerima imbuhan apitan, ejaannya menjadi bercantum) ubah suai => pengubahsuaian suratkhabar => persuratkhabaran
  • 49. 49 (d) Kata ganda JENIS KATA GANDA CARA MENGEJA (CONTOH) (1) kata ganda penuh baldi-baldi, jentolak-jentolak, jurufoto- jurufoto, ilmuwan-ilmuwan (2) penggandaan separa lelabi, buah-buahan, sayur-mayur, batu-batan (3) penggandaan berentak pengulangan vokal kuih-muih, lauk-pauk, gotong-royong (4) Penggandaan berentak pengulangan konsonan batu-batan, dolak-dalik, kucar-kacir (5) Penggandaan berentak bebas saudara-mara, ipar-duai, lintang-pukang, ulang-alik (6) kata ganda semu (Kata ganda yang kata dasarnya tidak mempunyai makna dan tidak dapat berdiri sendiri). masing-masing, sia-sia, kura-kura, agar-agar Klitik 1. Juga dikenali sebagai kata ganti diri singkat, berasal daripada kata ganti diri penuh. 2. Empat kata klitik dalam bahasa Melayu iaitu „ku‟(aku), „kau‟ (engkau), „mu‟ (kamu) dan „nya‟(dia atau ia). CARA MENGEJA (CONTOH) Kata klitik ditulis bercantum dan boleh hadir dihadapan kata atau di belakang kata kauambil, kaujauhi, membantuku, kukenang, budimu, tanggungjawabnya Kata yang bersifat zat ketuhanan, mestilah diletakkan tanda sempang, dan digunakan huruf besar rahmat-Nya, hamba-Mu (a) Frasa Sendi Nama dengan kata sendi “di” dan “ke” Bil Kata sendi “di‟ Kata sendi “ke” 1. Digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang menunjukkan tempat Digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang menunjukkan waktu atau masa, tempat atau arah 2. Ditulis terpisah daripada kata nama atau frasa nama yang mengikutinya. Ditulis terpisah daripada kata nama atau frasa nama yang mengikutinya. 3. Contoh : di tengah, di Kuala Lumpur, di rumah Contoh : dari semasa ke semasa, hingga ke minit terakhir, ke Kuala Lumpur, ke kiri dan ke kanan, ke kampung
  • 50. 50 Bil Kata sendi “di‟ Kata sendi “ke” 4. Tidak boleh digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang menerangkan waktu, masa atau zaman. Contoh kesalahan ; di pagi (X), di ketika (X), di kurun (X) Tidak boleh digunakan di hadapan kata nama atau frasa nama yang merujuk manusia atau binatang. Contoh kesalahan ; ke pihak jabatan (X), ke Hamid (X), ke kambing (X) Perbezaan Fungsi Kata Sendi Nama “di” dan “ke” (a) “di” dan “ke” sebagai kata sendi nama Ditulis terpisah daripada kata nama atau frasa nama yang mengikutinya. Contoh ; di Kuala Lumpur, ke Kuala Lumpur, di tengah, ke tengah, di kiri, ke kiri (b) “di” dan “ke” sebagai imbuhan awalan Ditulis bercantum dan hadir di hadapan kata dasar. Contoh ; diambil, dimakan, ketua, keluar
  • 51. 51 SOALAN ANEKA PILIHAN 1. Antara yang berikut, yang manakah ayat yang menggungakan kata kerja berimbuhan yang betul? I Kunjungilah pusat pameran dan jualan kami. II Kita mesti galakkan anak-anak supaya tidur awal. III Kami sudah berbincang tentang hal itu dengan guru kelas. IV Pemimpin kedua-dua buah negara itu memperihalkan peranan masing-masing. A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 2. Yang manakah ayat yang menggunakan kata sendi „di antara‟ dengan betul? A Di antara dia dengan adiknya, adiknya lebih bergaya. B Jarak di antara rumahnya dengan sekolah hanya sepelaung. C Ada di antara mereka berasa tidak puas hati dengan keputusan itu. D Masih banyak di antara penduduk kampung itu yang belum celik computer. 3. Ayat yang manakah yang mengandungi perkataan yang menggunakan kata klitik dengan betul? I Kaudatang dengan siapa semalam? II Akan kucuba mengatasi masalah itu. III Aku berdoa kepadaNya agar aku berjaya. IV Segala budimu tidak mungkin ku lupakan. A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 4. Penggunaan kata sendi nama yang berikut adalah betul, kecuali I Kambing diikat ke tiang II Ahmad keluar kelas sejak tadi III Berjumpa lagi di masa hadapan IV Moga bahagia hingga ke anak cucu A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV 5. Perkataan yang manakah yang dapat menerima sisipan? I Serak II Kejang III Ganggang IV Gabus A I dan II C II dan IV B I dan III D III dan IV
  • 52. 52 2.5 Tanda Baca Tanda baca penting untuk membantu kita memahami ayat dan menimbulkan kejelasan dan ketepatan makna dalam ayat tersebut. Yang berikut ialah jenis-jenis tanda baca serta penggunaannya dalam penulisan bahasa Melayu. Tanda baca Fungsi Contoh penggunaannya Huruf besar menandakan permulaan ayat Merah tanda berani. menulis nama khas Sandakan, Syafiq, Kedai Ah Ming Tanda titik atau noktah (.) Menandakan berakhirnya sesuatu ayat sama ada ayat penyata atau perintah.  Rumahnya tidak jauh dari sini.  Menangislah sekuat-kuat hati kamu. Menandakan sesuatu perkataan telah mengalami penyingkatan  Dr.  Sdn. Bhd.  kpd. Menunjukkan tanda perpuluhan 8.1 Memisahkan nilai sen daripada nilai ringgit RM250.35 Menulis tarikh 27.05.2007 Tanda soal (?) digunakan pada akhir ayat tanya Siapakah nama awak? Digunakan dalam ragam bahasa ingkar Bukankah kemajuan itu menghalang kita daripada jumud? Tanda seru (!) Digunakan pada akhir ayat seruan Wah, cantiknya rumah ini! Digunakan pada akhir ayat perintah (ayat suruhan, permintaan, larangan, dan silaan Keluar! Digunakan pada akhir ayat tanya yang bersifat keluhan, iaitu tidak memerlukan jawapan dan ditujukan kepada diri sendiri Mengapakah nasib malang selalu menimpa diriku! Sebagai penekanan atau penegasan Tawaran istimewa hanya diberikan pada hari ini sahaja! Tanda koma (,) Menandakan pengguguran sesuatu unsur dalam ayat Ayah suka menontot rancangan berita, ibu pula, drama bersiri. Menggantikan kata hubunga gabungan yang telah digugurkan Sabrina, Izzati, dan Eryna sedang membaca buku cerita. Digunakan selepas penanda wacana Oleh itu, kita perlu bekerjasama menangani masalah ini. Digunakan selepas frasa atau klausa keterangan yang mendahului ayat induk. Sejak kecil lagi, kami bersahabat baik. Memisahkan kata sapaan atau rujukan langsung dalam ayat berbentuk cakap ajuk. “Ojah, buatkan saya kopi,” kata Puan Wani.
  • 53. 53 Tanda baca Fungsi Contoh penggunaannya Memisahkan bahagian-bahagian yang bertentangan maksudnya dalam sesuatu ayat Saya menyuruh kamu membuat latihan, bukan berbuat bising. Memisahkan tempat atau bulan daripada tahun  Dia berasal Miri, Sarawak.  3 Januari, 2010 Digunakan sebelum atau selepas menulis cakap ajuk. Katanya, “Saya akan datang esok.” Digunakan selepas nama orang yang diikuti kelulusan atau anugerah yang dimilikinya  Abdullah, MA, PhD (Universiti Malaya)  Ismail Hussin, AMN Menunjukkan angka ribu dan juta  50,000  7,800,300 Memisahkan kata tanya yang mengikuti ayat penyata Dia anak awak, bukan? Menyelitkan unsur tambahan Puan Maisara, Pengetua sekolah itu, menyampaikan ucapan. Menandakan contoh Masyarakat Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum, seperti Melayu, Cina, dan India. Koma bertitik (;) Sebagai unsur kaitan antara dua ayat Di laman rumah, ibu menyiram bunga; ayah mencuci kereta. titik bertindih (:) Menunjukkan keterangan tambahan Saya perlu membeli barang-barang tersebut: buku, pensil, dan warna. Menunjukkan kadar atau nisbah 04:02:00 AM Menunjukkan masa 1:00 petang Menulis kata bual berbentuk dialog Ibu : Bila awak mula bersekolah? Farhan : Minggu depan. Tanda sempang (-) Menulis kata ganda Kuih-muih, bergulung-gulung Menjelaskan kata dan ungkapan  Ber-evolusi  be-revolusi Merangkaikan huruf besar dengan huruf kecil Anti-Amerika, hamba-Mu Merangkaikan ke dengan nombor ordinal ke-100 Merangkaikan tahun dengan akhiran -an 1990-an Menyatakan hubungan antara kata pada rangkai kata setara tertentu atau pada kata istilah Geseran gii-gusi bersuara Menyambung suku kata yang terpisah kerana penggantian baris Dia amat memer- lukan bantuan. Menandakan penulisan transliterasi huruf Arab-Rumi Al-Quran
  • 54. 54 Tanda baca Fungsi Contoh penggunaannya Tanda kurungan ( ) Mengapit keterangan lanjut tentang sesuatu yang telah disebutkan sebelumnya Pendatang-pendatang tanpa izin (kebanyakkannya dari Indonesia) diseru supaya pulang ke negara mereka. Mengapit keterangan atau penjelasan sumber bahan Abdullah Hassan (1990) menyatakan bahawa bahasa itu indah. Tanda petikan (“ ”) Mengapit cakap ajuk “Siapkan kerja sekolah kamu,” Kata Cikgu Then kepada murid- muridnya Menonjolkan sesuatu kata atau frasa tertentu dalam ayat Para remaja hari ini suka menggunakan kata “cun”. Mengapit judul sesuatu seperti buku, filem, novel, sajak, dan lagu Sajak “Gadis Kecil” itu ditulis oleh Usman Awang. Mengapit kata pinjaman Kini sudah ada tetikus atau “mouse” yang pelbagai bentuk Tiga titik (...) Menunjukkan petikan yang tidak lengkap atau bahagian yang digugurkan Oleh itu, kami berharap agar...
  • 55. 55 BAHAGIAN B PEMBACAAN KRITIS DAN ANALITIS Bahagian B (30 markah) Baca petikan di bawah dengan teliti, kemudian jawab semua soalan. Seperti kebanyakan daripada penduduk di negara membangun, sebahagian besar rakyat Malaysia enggan bercakap banyak tentang isu perlindungan alam sekitar. Kebanyakan rakyat negara ini hanya menganggukkan kepala dan bising-bising sikit apabila pertubuhan bukan kerajaan (NGO) membangkitkan soal alam sekitar. Rakyat negara ini belum pernah mengalami sungai bertukar menjadi lautan api seperti yang berlaku di Sungai Ohio pada tahun 1960-an kerana sungai tersebut terlalu teruk tercemar dengan bahan mudah terbakar. Rakyat negara ini juga tidak pernah mengalami hujan asid seperti yang berlaku di beberapa buah negara Scandinavia pada tahun 1980-an. Hakikatnya, semua ini tidak mustahil berlaku di negara ini. Mungkin banyak pihak berasa selesa dengan statistik yang sering kali disebut iaitu 60 peratus daripada muka bumi Malaysia masih diliputi hutan hijau. Sebenarnya, angka tersebut mengelirukan kita kerana separuh daripada angka yang disebutkan itu merupakan kawasan ladang dan selebihnya ialah tanah yang terlalu curam dan berbahaya untuk dieksploitasi. Kini, negara ini mempunyai terlalu sedikit hutan tanah rendah kerana kebanyakannya ditebang dan dimusnahkan untuk aktiviti pembalakan atau pembangunan. Keadaan ini mengakibatkan peningkatan suhu, hakisan tanah, banjir kilat, dan kekurangan bekalan air bersih. Kebanyakan negeri yang mengalami masalah kekurangan air biasanya terdiri daripada negeri yang kebanyakan hutannya diteroka. Oleh sebab itu, semua negeri di Pantai Timur Semenanjung jarang-jarang mengalami masalah kekurangan air. Isu ini sebenarnya sudah dibangkitkan dahulu dan banyak janji daripada pelbagai pihak telah dibuat untuk membetulkan keadaan. Konflik utamanya ialah pembangunan perlu diteruskan demi kepentingan bersama. Persoalannya, bagaimanakah untuk menyeimbangkan pembangunan fizikal dengan tanggungjawab memelihara alam sekitar? Hal ini membawa banyak perjanjian antarabangsa seperti Deklarasi Rio dan Protokol Kyoto tetapi sehingga kini tidak banyak negara yang berjaya mencapai matlamat yang digariskan.
  • 56. 56 Terdapat beberapa faktor tertentu yang menyebabkan kebanyakan negara gagal mencapai matlamat itu. Antaranya, gesaan untuk memaksimumkan keuntungan dalam jangka masa pendek. Kebanyakan orang berfikiran bahawa apa-apa yang berlaku pada masa 100 tahun lagi sudah tidak bermakna kerana mereka sudah tiada. Walaupun kenyataan itu ada kebenarannya, bumi ini bakal diwarisi oleh generasi seterusnya untuk meneruskan kehidupan. Jika hanya keuntungan jangka masa pendek yang diutamakan, generasi seterusnya bakal menghuni bumi yang tenat dan hampir mati! (Disesuaikan daripada Dewan Masyarakat, Julai 2007) 1 Jelaskan maksud frasa (a) …hanya menganggukkan kepala dan bising-bising sikit (baris 3) [2] (b) …gesaan untuk memaksimumkan keuntungan dalam jangka masa pendek (baris 27) [2] 2 Apakah mesej yang mahu disampaikan oleh penulis melalui petikan di atas? (baris 30,31, dan 32) [6] 3 Jika hanya keuntungan jangka masa pendek yang diutamakan, generasi seterusnya bakal menghuni bumi yang tenat dan hampir mati! Berikan ulasan anda tentang pendapat ini dengan mengemukakan bukti-bukti yang sesuai. Panjang jawapan anda hendaklah tidak lebih daripada 150 patah perkataan [20]
  • 57. 57 Baca petikan di bawah dengan teliti, kemudian jawab semua soalan. Sejak tahun 2000, saman yang membabitkan kecuaian perubatan dan aduan yang dilaporkan media semakin meningkat. Walaupun terdapat laporan dan paparan yang dikeluarkan media yang pasti untuk menganggarkan jumlah sebenar kes kesilapan pembedahan adalah masih samar. Berdasarkan statistik terbaharu tentang pendaftaran masuk pesakit ke hospital di negara ini oleh Persatuan Pengguna Pulau Pinang menganggarkan kira-kira 2 700 sehingga 6 000 rakyat Malaysia meninggal dunia akibat kesilapan perubatan setiap tahun. Sehubungan dengan itu, kesilapan dan kecuaian semasa pembedahan boleh menjadi antara punca atau pembunuh nombor dua di Malaysia selepas penyakit jantung. Di Malaysia, dianggarkan ribuan kematian berlaku akibat kesilapan ketika pembedahan. Bagi setiap satu kes kecuaian perubatan dilaporkan, 10 kes seumpamanya tidak dilaporkan. Oleh itu, boleh disimpulkan secara kasar kesilapan pembedahan di Malaysia berada di tangga kedua. Insiden ini boleh mengorbankan lebih banyak mangsa berbanding dengan kematian akibat serangan kanser, kencing manis, dan kemalangan jalan raya. Melihat pada anggaran kematian, ia mungkin ada kaitan dengan sikap pesakit yang kurang berpengetahuan mengenai penyakit dan mengetahui hak yang sepatutnya diperoleh oleh mereka sebaik sahaja melangkah ke pusat perubatan untuk mendapatkan rawatan. Kes seumpama ini berlaku ada kaitan dengan pesakit yang terlalu percaya kepada doktor tanpa bertanya tentang risiko yang akan dihadapinya sama ada sebelum atau sewaktu menerima rawatan. Apabila berlaku kematian, mereka lebih reda dan menganggap semuanya suratan takdir. Fenomena ini menunjukkan ramai orang yang tidak mengambil inisiatif untuk mengetahui hak mereka sebagai pesakit. Mereka tidak mengetahui cara yang terbaik untuk mendapatkan rawatan penjagaan kesihatan. Doktor sememangnya mempunyai pelbagai maklumat dan pengetahuan yang tinggi untuk merawat pesakit. Namun begitu, yang menjadi persoalan adalah dari segi peluang masa yang ada pada seseorang doktor untuk berkongsi ilmu mereka dengan pesakit . Masa doktor amat terhad untuk bersama dengan pesakit, menerangkan kondisi dan berkongsi ilmu agar pesakit lebih jelas tentang penyakit dan risiko yang akan dihadapinya . Dilaporkan bahawa doktor on-call bekerja antara 32 hingga 33 jam dengan jumlah pesakit yang ramai. Budaya kerja yang membebankan seumpama ini menyebabkan ramai doktor keletihan bekerja sedangkan mereka memerlukan rehat yang secukupnya agar risiko kesilapan ketika pembedahan dan merawat pesakit dapat dielakkan.
  • 58. 58 ( Disesuaikan daripada “Silap Bedah: Pembunuh Nombor 2 Di Malaysia” oleh Noor Hidayah Shafiee, iSihat, April 2012,m.s 12 – 13) 1 Nyatakan dua mesej yang ingin disampaikan oleh penulis [4] 2 Huraikan tiga pandangan penulis tentang punca berlakunya kesilapan ketika pembedahan yang menyebabkan kematian pesakit. [6] 3 Di Malaysia, dianggarkan ribuan kematian berlaku akibat kesilapan ketika pembedahan Cadangkan langkah-langkah yang berkesan untuk mengelakkan gejala kesilapan ketika pembedahan yang boleh membawa maut kepada pesakit. Panjang jawapan anda hendaklah tidak lebih daripada 150 patah perkataan. [20]
  • 59. 59 BAHAGIAN C PENULISAN KARANGAN STPM Soalan esei: (Bidang bahasa) 1 Dalam memartabatkan Bahasa Malaysia sebagai bahasa rasmi dan bahasa ilmu, kerajaan telah memperkenalkan dasar „Memartabatkan Bahasa Malaysia, Memperkukuh Bahasa Inggeris (MBMMBI)‟. Bincangkan langkah-langkah untuk menjayakan dasar tersebut. Rangka Jawapan Pendahuluan − Definisi „Memartabatkan Bahasa Malaysia‟- meletakkan Bahasa Malaysia pada tempat yang sepatutnya, sesuai dengan kedudukannya sebagai bahasa kebangsaan mengikut perlembagaan Malaysia (perkara 152) − Definisi „Memperkukuh Bahasa Inggeris‟ – memantapkan penguasaan Bahasa Inggeris sebagai bahasa yang wajib dipelajari, bahasa komunikasi dan bahasa ilmu pada peringkat nasional dan antarabangsa − Langkah-langkah yang proaktif perlu untuk menjayakan dasar tersebut Isi-isi (langkah-langkah) Isi 1 Penggunaan Bahasa Malaysia standard merentas kurikulum- Bahasa Malaysia diguna pakai semasa proses P&P dalam semua mata pelajaran Isi 2 Program bacaan seperti KOMSAS dan NILAM diteruskan dan beberapa penambahbaikan dilakukansupaya pembacaan bahan sastera ditingkatkan Isi 3 Guru Bahasa Malaysia yang berkualiti perlu ditambah melalui pengubahsuaian kurikulum di peringkat IPT/IPG Isi 4 Menjadikan keputusan Bahasa Malaysia (yang mendapat kepujian) sebagai kelayakan untuk mengikuti pengajian di universiti. Isi 5 Penambahan masa P&P Bahasa Inggeris di sekolah menengah dan sekolah rendah. Cth- Sekolah rendah ditambah menjadi 90 minit, sekolah menengah ditambah menjadi 80 minit Isi 6 Transformasi kurikulum Bahasa Inggeris di sekolah rendah dengan menitikberatkan penguasaan literasi asas dan pengukuhan Bahasa Inggeris melalui pendekatan modular Isi 7 Mewujudkan pembelajaran yang kondusif – memastikan saiz kelas, keadaan fizikal bilik darjah dan sekolah lebih kondusif untuk P&P Isi 8 Perkongsian dan jaringan guru bagi membina sinergi dalam kalangan guru untuk berkongsi pengalaman dan pengetahuan tentang P&P yang terkini dan berkesan.
  • 60. 60 Kesimpulan − Semua pihak perlu memainkan peranan dalam menjayakan dasar tersebut − Mengkaji/membuat penilaian dari semasa ke semasa untuk melihat keberkesanan dasar tersebut − Dasar ini diharap dapat melahirkan rakyat yang berkebolehan untuk berbahasa dengan baik dan berbangga apabila bertutur dalam Bahasa Malaysia Bidang Pendidikan 2 Langkah Kementerian Pelajaran Malaysia memasukkan komponen Kesusasteraan Melayu dalam mata pelajaran Bahasa Melayu bagi para pelajar tingkatan satu hingga lima boleh memberikan kesan yang positif kepada pelajar. Jelaskan penyataan ini. Rangka Jawapan Pendahuluan Sejak lebih sedekad yang lalu, Kementerian Pelajaran telah memasukkan kesusteraan sebagai satu komponen dalam mat apelajaran bahasa Melayu. Pada hakikatnya, hal ini memang ada manfaatnya. Isi-isi (Kesan-kesan) − Membolehkan pelajar meningkatkan penguasaan bahasa Melayu dalam pelbagai aspek, misalnya aspek kosa kata, tatabahasa, pemahaman, dan adpek estetik. Hal ini demikian kerana penggunaan bahasa dalam karya merupakan penggunaan bahasa konteks yang sebenar. − Menambah minat dan kecenderungan mereka terhadap karya sastera tanah air dan dengan itu mereka dapat menghayati dan menghargai karya seni. − Meningkatkan kemahiran mengimaginasi, menginterpretasi, dan menilai sesuatu karya seni sastera. Dengan kata lain, kebolehan dalam bidang kritikan sastera dapat ditingkatkan dalam kalangan pelajar. − Menyemai minat untuk menghasilkan karya seni sastera. Mereka yang berbakat dapat dibimbing untuk menggunakan bahasa secara kreatif dan dengan itu bakat mereka dapat diperkembang, justeru mereka berpotensi untuk menjadi karyawan sastera tanh air yang terkenal. − Menyemai nilai akhlak yang murni dalam kalangan pelajar. Hal ini dapat diterapkan melalui pemilihan karya sastera yang memaparkan watak-watak yang boleh dijadikan idola oleh mereka. − Memperkenalkan penulis-penulis tanah air yang terkenal dalam bidang atau genre penulisan masing-masing.
  • 61. 61 − Mewujudkan perkembangan yang seimbang dalam diri pelajar kerana karya seni dapat memenuhi keperluan rohani, emosi, dan sahsiah seseorang. Keperluan untuk perkembangan individu yang lain, seperti jasmani dan intelek dapat dipenuhi oleh mata pelajaran lain. Kesimpulan Banyak manfaat yang dapat diperoleh oleh pelajar daripada KOMSAS. Oleh itu, langkah memasukkan komponen sastera dalam mata pelajaran bahasa patut diteruskan dan kaedah pengajarannya dalam bilik darjah harus dipastikan keberkesanannya. CONTOH KARANGAN LENGKAP KARANGAN STPM 1 Isu bahasa, seni, budaya, dan sastera Soalan Filem merupakan salah satu elemen seni budaya yang diminati ramai. Huraikan peranan filem dalam masyarakat. Filem merupakan salah satu elemen seni budaya yang diminati ramai iaitu sama ada golongan dewasa mahupun kanak-kanak. Kewujudan filem pada hari ini memberikan impak yang sangat besar dalam dunia perfileman. Hal ini boleh dilihat apabila banyak karyawan filem berusaha untuk menghasilkan filem yang berkualiti bagi menarik minat banyak golongan penggemar filem. Hal ini terbukti dengan karya yang telah dihasilkan dalam pelbagai bentuk filem seperti filem seram, komedi, cinta, fantasi, kehidupan dan sebagainya. Filem juga memainkan peranan yang penting terhadap masyarakat dan sepatutnya mereka memanfaatkan peluang keemasan itu dengan sebaik- baiknya. Elemen yang sangat mempengaruhi para karyawan menghasilkan sesuatu filem adalah sebagai alat hiburan terhadap golongan masyarakat. Pelbagai masalah yang menerjah fikiran banyak golongan boleh ditenangkan melalui filem yang sarat dengan pelbagai unsur terutamanya unsur komedi yang boleh mengurangkan tekanan pada akal fikiran mereka. Masyarakat masih boleh berhibur walaupun ada pandangan yang mengatakan perbuatan tersebut membuang masa sahaja. Kita memerlukan elemen filem yang sedemikian bagi mengelakkan diri kita daripada terbeban oleh tugas seharian.
  • 62. 62 Oleh itu, seseorang itu perlu memerlukan hiburan seperti filem agar mereka tidak terkongkong dalam satu cabang kehidupan sahaja. Filem juga penting sebagai medium bagi memberi nasihat dan pengajaran terhadap golongan masyarakat. Sekiranya tiada unsur perfileman, sudah tentu sukar untuk kita memupuk nilai-nilai murni dalam kehidupan seharian kita. Tidak semua filem yang diketengahkan kepada masyarakat hanya hiburan semata-mata. Hal ini boleh dilihat apabila ada filem yang mengetengahkan nilai-nilai murni yang menasihatkan masyarakat mengikuti amalan sedemikian. Ada filem yang memaparkan kejahilan seseorang itu tentang sesuatu perkara yang menyarankan masyarakat untuk mengelakkan diri daripada menjadi sedemikian. Oleh itu, filem sebegini sentiasa menasihatkan masyarakat tentang pentingnya pengajaran yang dipaparkan supaya yang baik dijadikan teladan dan yang buruk dijadikan sempadan. Kehidupan masyarakat pada hari ini ada pelbagai jenis dan kadangkala sukar untuk dicapai oleh akal. Melalui filem, mudah untuk masyarakat mengetahui situasi sebenar yang berlaku di dalam dunia hari ini. Kebanyakan filem yang dipaparkan berkisar tentang kehidupan dunia hari ini dan kita boleh mengetahui hakikat kehidupan sebenar seperti yang diimpikan oleh semua orang. Hal ini boleh dilihat apabila terdapat golongan yang hidup dalam kemewahan dan kesenangan tetapi hakikatnya jiwa mereka mengalami kekusutan yang berpanjangan. Sebagai contohnya, golongan selebriti yang indah khabar daripada rupa yang berlagak profesional di hadapan kamera tetapi kehidupan sebenar mereka tidak seindah seperti dalam filem. Oleh itu, melalui filem, kita akan berfikir dua kali untuk mengagumi mereka kerana kehidupan mereka penuh dengan ranjau yang perlu ditempuh. Hubungan kekeluargaan juga boleh dipererat dengan adanya karya dalam bidang perfileman ini. Perkara ini boleh didapati apabila banyak golongan masyarakat pada zaman sekarang yang sentiasa sibuk dengan kerjaya seharian mereka. Dengan adanya karya perfileman ini, ibu bapa boleh membawa anak-anak mereka terutamanya pada hujung minggu untuk ke pawagam bagi menonton filem. Sudah tentu anak-anak pula akan berasa seronok serta berasa tidak terabai kerana ibu bapa mereka prihatin terhadap diri mereka dan meluangkan masa bersama-sama dengan keluarga. Memang tidak dapat dinafikan bahawa banyak faedah yang diperoleh dengan menonton filem bersama-sama dengan keluarga. Arena perfileman ini bukan sahaja berperanan terhadap golongan masyarakat yang menggemari filem itu sahaja malah filem juga memberikan kepentingan terhadap masyarakat. Perkara ini boleh dilihat apabila sektor pekerjaan juga boleh terisi melalui dunia perfileman ini. Banyak golongan
  • 63. 63 yang diperlukan bagi menghasilkan sesuatu filem dengan jayanya, bukan sahaja daripada golongan yang ada di hadapan kamera tetapi juga daripada golongan di belakang tabir yang bertanggugjawab untuk menggerakkan pembikinan sesuatu filem itu. Apabila industri perfileman memerlukan tenaga kerja, masalah pengangguran dalam kalangan masyarakat akan dapat dikurangkan. Seterusnya industri perfileman dapat meningkatkan taraf hidup masyarakat apabila adanya kerjaya dalam bidang perfileman. Kesimpulannya, filem merupakan aspek yang diperlukan dalam masyarakat pada hari ini. Walaupun masyarakat beranggapan buruk terhadap sesetengah filem, tetapi karya itu sebenarnya memberikan pengajaran terhadap masyarakat. Jika masyarakat hanya tahu mengkritik karya yang dihasilkan itu tanpa mengetahui motif sebenar sesuatu filem itu, dunia perfileman sukar untuk berkembang. Seharusnya masyarakat berifkiran positif agar pengeluar filem menghasilkan karya yang lebih banyak dan barangkali lebih berkualiti untuk memajukan industri ini. Oleh itu, filem yang dihasilkan tidak harus dibiarkan begitu sahaja dan pengeluar filem haruslah menghasilkan karya yang benar- benar berkualiti. (650 patah perkataan)
  • 64. 64 PENGGAL 2 1. MORFOLOGI Bab 1: Pengenalan Kepada Morfologi 1.1 Definisi Bidang Morfologi Bahasa mempunyai : 3 SISTEM UTAMA FONOLOGI TATABAHASA SEMANTIK merupakan aturan bahasa yang dijelmakan dalam bentuk rumus-rumus bahasa. amat penting kerana ia menjadi panduan kepada pelajar dan bahasa untuk membina kata dan ayat dengan betul. TATABAHASA
  • 65. 65 Pengertian morfologi Kesimpulannya, bahasa mempunyai struktur. Setiap struktur dalam bahasa terdiri daripada unsur-unsur yang lebih kecil dan akan dicantumkan untuk membentuk perkataan, frasa dan ayat. Dalam aspek morfologi, terdapat unsur morfem dan kata bagi membentuk perkataan.
  • 67. 67 Perbezaan Morfem Bebas dan Morfem Terikat
  • 68. 68 Jenis Morfem Terikat JENIS MORFEM TERIKAT MORFEM TERIKAT SATUAN MORFEM TERIKAT TERBAHAGI MORFEM TERIKAT KOMPLEKS Morfem terikat satuan ialah morfem terikat yang utuh dalam bentuknya dan bahagian-bahagiannya tidak boleh dipisah-pisahkan. Morfem terikat satuan boleh terdiri daripada awalan seperti ber-,me-,ter-,ke-,di- ,dan sebagainya. Selain itu morfem terikat satuan boleh terdiri daripada akhiran, seperti –an,-kan,-i, dan sebagainya Satu lagi jenis morfem terikat satuan ialah morfem yang bentuknya seperti kata akar tetapi tidak dapat berdiri sendiri, seperti tawa, tapa, mudi, juang, nyala, anai, masing, tani dan sebagainya. Morfem ini hanya dapat digunakan setelah disertakan dengan morfem lain, sama ada dengan imbuhan, digandakan atau kata majmuk, contohnya: Imbuhan: ketawa, bertapa, kemudi, berjuang, menyala Gandaan: anai-anai, masing-masing Kata majmuk: pasar tani Morfem ini terdiri daripada awalan dan akhiran yang berlaku serentak sebagai satu kesatuan. Antara contoh morfem jenis ini ialah apitan ke-…-an,pen- …an, dan per-…-an, seperti pada perkataan kedudukan, penamaan dan pertanyaan. Apabila morfem terikat terbahagi pada perkataan itu digugurkan, yang tinggal mestilah perkataan yang sedia ada dalam bahasa. Misalnya bagi perkataan kedudukan, penamaan dan pertanyaan, jika salah satu morfem terikat itu digugurkan, perkataan tersebut akan menjadi dudukan, namaan dan tanyaan, perkataan tersebut tidak wujud dalam bahasa Melayu. Morfem terikat kompleks merupakan gabungan dua morfem terikat atau lebih. Terdapat gabungan morfem- morfem sama ada gabungan dua awalan, atau gabungan awalan dan akhiran, atau gabungan dua awalan dan satu akhiran. Semua morfem terikat yang terlibat hendaklah digunakan serentak. Gabungan 2 awalan: memper-,diper- (Contohnya:memperkuat,memp eroleh,diperkuat) Gabungan awalan dan akhiran: me-...kan, di-...-kan, me-...-i, di-...-i (Contohnya:mengatakan, dikatakan,membaiki) Gabungan 2 awalan dan 1 akhiran: memper-...-kan,diper-...- kan,memper-...-i,diper-...-i (Contohnya:mempersoalkan, dipersoalan,mempersenjatai)
  • 69. 69 PERBEZAAN ANTARA MORFEM BEBAS DAN MORFEM TERIKAT MORFEM BEBAS MORFEM TERIKAT • Jumlah perkataan dalam morfem bebas amatlah banyak dan sukar untuk disenaraikan. • Perkataan tersebut boleh bertambah. • Morfem bebas merupakan pendukung utama makna leksikal sesuatu kata • Jumlahnya terhad dan boleh atau mudah disenaraikan dalam tatabahasa sesuatu bahasa. • Morfem terikat biasanya mendukung makna tatabahasa. Jumlah morfem dalam perkataan Sesuatu morfem boleh menjadi kata, seperti minum. Sesuatu kata pula boleh terdiri daripada satu morfem atau lebih. Cth: memperkecil ialah satu kata yang mengandungi dua morfem terikat {mem-} dan {-per}, serta satu morfem bebas iaitu {kecil}
  • 70. 70 PERINGATAN: Apa-apa pun cara yang digunakan, yang dihasilkan pada setiap peringkat itu ialah kata penuh yang dapat diberikan maknanya. Namun begitu, cara ini tidak dapat dilakukan pada morfem terikat terbahagi. 1.1.3 Konsep Alomorf KONSEP ALOMORF Kelainan atau anggota sesuatu morfem Beberapa bentuk kelainan ini disebabkan oleh huruf awal sesuatu kata dasar Wujudnya perbezaan ini ditentukan oleh fonem pertama kata dasar yang diimbuhkan dengan meN-. Awalan meN- ialah morfem. Morfem {meN-} ini mempunyai alomorf me-, mem-, men-, meng- ,meny-, dan menge-.
  • 71. 71 gabungan antara morfem dengan fonem sering dilambangkan dengan huruf besar N dan R, yang membawa maksud bahawa fonem tersebut boleh berubah dalam konteks tertentu N melambangkan perubahan unsur sengau pada awalan kata kerja meN- dan awalan kata nama peN-. Apabila imbuhan tersebut bercantum dengan kata dasar, fonem pertama kata dasar akan menentukan sama ada N digugurkan atau berubah. Oleh itu,lambang N digunakan sebagai wakil bagi huruf atau bunyi yang akan hadir apabila imbuhan itu bertemu dengan huruf-huruf tertentu pada awal kata dasar. Misalnya, awalan peN- dan meN- kekal apabila bertemu dengan huruf l,m,n,ny,ng,r,w dan y. peN + lari = pelari meN + layan = melayan peN + malas = pemalas meN + makan = memakan peN + nama = penama meN + nanti = menanti 1.1.4 Konsep Morfofonem KONSEP MORFOFONEM ciri bunyi yang timbul apabila imbuhan dicantumkan dengan kata dasar lazimnya wujud antara morfem dasar dengan morfem terikat yang merupakan imbuhan CIRI MORFOFONEM Sebaliknya, peN-dan meN- menjadi pen- dan men- jika bertemu dengan morfem dasar yang bermula dengan huruf c,d,j,sy,dan z contohnya; peN + jual =penjual meN+jual = menjual PeN +ziarah =penziarah meN+zalim+i=menzalimi peN +syarah =pensyarah meN+syarat+kan=mensyaratkan Bertemu dengan kata dasar yang bermula dengan huruf atau bunyi /r/.Contohnya; berR+rasa =berasa teR+rasa =terasa beR+renang=berenang teR+rancang =terancang beR+rendam=berendam teR+rawat =terawat
  • 72. 72 1.1.5 Konsep Kata • Kata ialah bentuk bahasa yang bebas dan boleh berdiri sendiri sebagai ayat minimal apabila diberikan intonasi yag sesuai dan mengandungi maksud atau mesej yang lengkap. • Sebagai unsur morfologi, kata merupakan unsur bahasa yang digunakan untuk membentuk kata lain, seperti kata terbitan, kata ganda, kata majmuk, dan kata akronim. Selain itu, kata boleh berubah-ubah kedudukannya dalam ayat. (a) Kata akar (b) Kata Dasar Kata dasar ialah kata yang menjadi dasar bagi sesuatu perkataan. Kata dasar boleh teridiri daripada kata akar, kata terbitan, kata ganda, kata majmuk atau frasa. Contohnya: Kata akar ialah inti sesuatu kata. Kata akar merupakan unsur yang belum diberikan apa-apa imbuhan. Dengan kata lain, kata ialah bahagian kata yang sudah dihilangkan semua imbuhannya. Kata tunggal secara kebetulan adalah juga kata dasar. Kata akar merupakan morfem bebas dan morfem terikat. Misalnya bagi perkataan bertapa, tapa ialah morfem terikat dan menjadi akar bagi perkataan bertapa.Bagi perkataan ketawa, kata akarnya ialah tawa. Buka- kata buka ialah kata akar Terbuka- kata buka ialah kata dasar bagi perkataan terbuka Keterbukaan-kata terbuka menjadi kata dasar bagi perkataan keterbukaan, iaitu setelah diberikan apitan ke-…--an
  • 73. 73 Kata dasar boleh terdiri daripada kata tunggal (kata akar), kata terbitan, kata majmuk, kata ganda, dan frasa KATA AKAR • lambat − kata akar • terlambat − kata lambat ialah kata dasar bagi terlambat KATA BERIMBUHAN • perkembang − kata berimbuhan • memperkembangkan − kata perkembang ialah kata dasar bagi memperkembangkan KATA MAJMUK • setiasusaha − kata majmuk • bersetiausahakan − kata setiausaha ialah kata dasar bagi bersetiausahakan KATA GANDA • cantik-cantik − kata ganda • secantik-cantik − kata cantik ialah kata dasar bagi secantik-cantik FRASA • tidak adil − frasa • ketidakadilan − frasa tidak adil ialah kata dasar bagi ketidakadilan • ke tengah − frasa sendi nama • mengetengahkan − frasa sendi ke tengah ialah kata dasar bagi mengetengahkan Perbezaan antara morfem dengan kata MORFEM KATA Morfem ialah unsur yang membentuk kata. Kata ialah unsur yang membentuk frasa, klausa dan ayat. Morfem tidak dapat berdiri sendiri sebagai ayat minimal. Kata dapat berdiri sendiri sebagai ayat minimal jika diberikan intonasi yang sesuai dan mengandungi mesej yang lengkap
  • 74. 74 Kesimpulan: Semua kata ialah morfem, tetapi bukan semua morfem merupakan kata. Morfem yang dapat bertaraf kata ialah morfem bebas. Morfem yang tidak dapat menduduki taraf kata ialah morfem terikat Morfem dan kata merupakan unsur bahasa dalam kajian morfologi. Konsep morfem dan kata merupakan konsep yang bertindih kerana ada morfem yang sendirinya bertaraf kata. Yang berikut ialah perbezaan antara morfem dan kata : 1.2 Bentuk Kata
  • 75. 75 1.2.1 Kata Tunggal Bentuk Kata Tunggal Terdiri daripada satu morfem bebas dan terdiri daripada hanya satu bentuk dasar. Contoh: Bas, tidur, lupa, hidup, dari, mereka Semua kata tunggal ialah kata akar dan dapat dibahagikan kepada dua jenis iaitu kata sempurna dan kata tugas. Kata Sempurna Kata tunggal yang dapat berdiri sendiri dan boleh menjadi ayat minimal. Kata Tugas Memerlukan sekurang- kurangnya satu kata sempurna untuk melaksanakan tugas tatabahasa. Terdiri daripada satu suku kata, dua suku kata atau lebih. Kebanyakannya terdiri daripada dua suku kata namun ada kata tunggal yang mengandungi dua suku kata atau lebih dan kebanyakannya ialah kata pinjaman. Contoh: Dia. Itu. Cantik. Keluar! Siapa? Contoh: di sekolah dengan bas untuk siapa? Oleh mereka?
  • 76. 76 Struktur Kata Tunggal Contoh: tas, bom, roh, wah, beg, skrip,golf, pin, wang, syak Contoh: budi, cari, ulat, tua, makan, apa, pedang, doa, tunggu, slogan, Kata tunggal tiga suku kata Kata tunggal empat suku kata Contoh: perangkap, derhaka, cuaca, perangai, manfaat, isteri, biasa, boria, strategi, Contoh: bijaksana, sandiwara, kelemumur, universiti, kosmopolitan, Bentuk kata tunggal boleh terdiri daripada pelbagai golongan kata, sama ada kata nama, kata kerja, kata adjektif, atau kata tugas. Bentuk Kata Tunggal Kata tunggal satu suku kata Kata tunggal dua suku kata
  • 77. 77 1.2.2 Kata Terbitan Kata Terbitan Bentuk kata yang dihasilkan melalui proses pengimbuhan. Kata terbitan terdiri daripada kata dasar yang menerima imbuhan: awalan, sisipan, akhiran, dan akhiran. Imbuhan ialah bentuk morfem terikat yang tidak boleh hadir bersendirian dalam ayat. Terdapat dua imbuhan utama iaitu: imbuhan asli dan imbuhan pinjaman. Awalan: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Akhiran: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Apitan: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Sisipan: * Kata nama * Kata kerja * Kata adjektif Imbuhan asli Imbuhan pinjaman * Sanskrit * Arab-Parsi * Yunani-Latin- Inggeris
  • 78. 78 Peringatan: Proses pengimbuhan juga boleh menghasilkan makna yang berlainan. Contoh; batu = galian bukan logam berbatu = ada batu membatu = diam sahaja membatui = membubuh batu membatukan = tidak mahu bercakap Tahap-tahap Pengimbuhan Dalam bahasa Melayu, proses pengimbuhan boleh berlaku secara berperingkat- peringkat; selalunya tidak lebih daripada tiga tahap. Contoh: Tahap / Kata dasar Orang Tahu Tahap pertama Se [orang] Ke [tahu] an Tahap kedua Ke [seorang] an peN [ketahuan] Tahap ketiga Ber [keseorangan] Ber [pengetahuan] Fungsi Pengimbuhan (a) Penetap Golongan Kata (b) Pengubah Golongan Kata Contoh; Kata Dasar Imbuhan Kata Terbitan Fungsi besar ke-…-an kebesaran Pengubah (KA KN) layan pe- pelayan Pengubah (KK KN) oleh memper- memperoleh Pengubah (KT KK) sastera -wan sasterawan Penetap (KN KN) cantik se- secantik Penetap (KA KA)
  • 79. 79 Bentuk Kata yang boleh Menerima Imbuhan Bentuk Kata yang boleh Menerima Imbuhan Kata akar: ke + mudi = kemudi Kata terbitan: ber + halangan = berhalangan Kata dasar: pel + ajar = pelajar Kata majmuk: ber + campur aduk = bercampur aduk peng- + kuat kuasa + an = penguatkuasaan Kata ganda: ber + main-main = bermain=main Rangkai kata: ke + tidak sempurna + an = ketidaksempurnaan
  • 80. 80 Peringatan: Cara mengenal kata majmuk: (a) KM tidak dapat menerima sebarang penyisipan antara perkataan yang membentuknya. (b) KM mempunyai makna tertentu yang berbeza daripada makna asal perkataan tersebut. (c) Unsur yang membina KM tidak mempunyai hubungan makna antara perkataan yang membentuknya. 1.2.3 Kata Majmuk Bentuk Kata Majmuk Proses pemajmukan = proses merangkaikan dua kata dasar atau lebih dan membawa makna tertentu serta bertabiat satu perkataan. Kebanyakan kata majmuk terdiri daripada dua kata dasar tetapi ada juga yang terbina lebih daripada dua kata dasar. Contoh; olehraga, kerani kanan, alat pandang dengar, kereta api ekspres malam. Kata Majmuk mempunyai persamaan dengan frasa. Contoh; „papan hitam‟. (i) Papan hitam (KM) = papan tulis yang digunakan di bilik darjah. (ii) Papan hitam (frasa) = papan yang berwarna hitam KM terdiri daripada 4 golongan iaitu; Kata Nama Majmuk, Kata Kerja Majmuk, Kata Adjektif Majmuk, dan Kata Tugas Majmuk Kata Majmuk terdiri daripada dua iaitu kata majmuk mantap dan kata majmuk tidak mantap. KM mantap: ditulis/dieja bercantum. Contoh; matahari KM tak mantap: ditulis/dieja terpisah. Contoh; hari bulan Kata Majmuk terdiri daripada tiga jenis iaitu: Istilah Khusus Garis pusat Pita suara Lut sinar Rangkai Kata Bebas (a) Umum Kapal terbang Guru besar Terima kasih (b) Gelaran Menteri Besar Raja Muda Naib Canselor Maksud Kiasan Tumbuk rusuk Ringan tulang Anak emas Bentuk Kata Majmuk: (i) Kata Tunggal + Kata Tunggal (ii) Kata Tunggal + Kata Terbitan (iii) Kata Terbitan + Kata Terbitan
  • 81. 81 1.2.4 Kata Ganda Kata Ganda Konsep: Proses mengulang atau menggandakan kata dasar, sama ada diulang secara keseluruhan atau pada bahagian- bahagian tertentu, dan dengan imbuhan atau tanpa imbuhan. Ada 4 jenis kata ganda. Kata Ganda Penuh: Seluruh kata dasar diulang sama ada mempunyai imbuhan atau tidak. Kata Ganda Semu:Bentuk kata ganda yang mesti digandakan, jika tidak kata tersebut tidak memberikan apa-apa erti atau berbeza maknanya dengan kata yang digandakan. Kata Ganda Berentak: Pengulangan bunyi tertentu. Kata Ganda Separa: Hanya sebahagian kata dasar diulang. (i) Gandaan penuh kata tunggal makan makan-makan (ii) Gandaan penuh kata berimbuhan (a) dengan awalan ketua ketua-ketua (b) dengan akhiran amalan amalan-amalan (c) dengan apitan persatuan persatuan-persatuan kanak-kanak agar-agar bibit-bibit ura-ura (i) Penggandaan separa kata tunggal Konsep: pengulangan berlaku pada suku kata pertama sahaja, diletakkan di depan kata dasar, dan suku kata yang diulang tersebut mengalami pelemahan iaitu menjadi vokal e pepet [ə]. Contoh: pohon popohon pepohon (ii) Penggandaan separa kata berimbuhan Konsep: pegulangan berlaku pada kata dasar utamanya manakala imbuhan tidak digandakan. Penggandaan boleh berlaku sebelum atau selepas kata dasar. Contoh: berkali berkali-kali memasak masak-memasak Pengulangan vokal Cerai-berai Hina-dina Gotong-royong Pengulangan konsonan Batu-batan Kucar-kacir Berentak bebas Lemah-longlai Ipar-duai Simpang-siur Bersisipan Tali tali-temali Gilang gilang-gemilang Jari jari-jemari
  • 82. 82 1.3 Golongan Kata Kriteria Penggolongan Kata Kriteria Morfologi Kriteria Semantik Kriteria Sintaksis Kata digolongkan mengikut ciri morfologi perkataan yang berkenaan. Kata digolongkan berdasarkan makna perkataan berkenaan. Kata digolongkan mengikut fungsi sesuatu kata dalam frasa atau ayat. Contoh: Salah satu ciri kata nama ialah kata tersebut boleh disertai oleh kata bilangan sama ada dengan atau tanpa penjodoh bilangan. Misalnya; seorang pelari Contoh: Kata nama ialah kata yang merujuk kepada nama orang, tempat atau benda. Kata kerja pula merujuk sesuatu perbuatan atau tindakan. Kata adjektif ialah kata yang menerangkan atau menunjukkan sifat sesuatu. Kekurangan: sukar untuk menggolongkan kata yang menerima imbuhan (kata terbitan) berdasarkan kriteria semantik. Contoh: Penggolongan kata adjektif dilakukan berdasarkan fungsi di dalam ayat. Oleh sebab itu, kata adjektif ditakrifkan sebagai kata yang menerangkan nama. Contoh: kata „merah‟ 1. Bibir gadis itu merah (sekali). 2. Merah (sekali)* melambangkan keberanian. Nota; „merah‟ dalam ayat (1) ialah kata adjektif kerana boleh disertai oleh kata penguat. „Merah” dalam ayat (2) ialah kata nama kerana tidak boleh disertai oleh kata penguat. Golongan Kata Kata Nama Kata Kerja Kata Adjektif Kata Tugas Kata Major Kata Minor
  • 83. 83 1.3.1 Kata Nama Tak Tentu Hal Tempat Umum Tunjuk Tanya 1 2 3 Orang DiriKata Ganti Nama Bukan Manusia Kata Nama Kata Nama Khas Tak Hidup Hidup Bukan Manusia Manusia Tak Hidup Hidup Manusia Bukan Institus i Institusi Konkrit Abstrak Tak Berbilang Berbilang Kata Nama Am
  • 84. 84 1.3.2 Kata Kerja Penanda Pasif (i) di-…(-kan/-i) (a) Bangkai itu ditutup dengan kertas. (b) Dia tidak dibenarkan pergi. (c) Persembahan tarian diikuti oleh persembahan nyanyian. (ii) ber- Baju itu belum berbasuh. (iii) ter-…(-kan/-i) (a) Pintu itu masih terbuka. (b) Keindahan pantai itu tidak tergambarkan oleh saya. (c) Hajatnya tidak terpenuhi oleh kami. (iv) ke-…-an Pelajar itu kepanasan di padang sekolah. (v) kena Mereka kena tangkap oleh polis. (vi) kata ganti nama diri 1 atau 2 (a) Kuih itu sudah aku rasai. / Kuih itu sudah kurasai. (b) Baju adik belum engkau kembalikan. / Baju adik belum kaukembalikan. Kata Kerja Aktif Pasif Aktif Tak Transitif: * Tidak boleh dipasifkan Aktif Transitif: * Boleh dipasifkan * Mesti diikuti oleh objek yang terdiri daripada Kata Nama Berpelengkap: (i) Kata nama (ii) Kata Adjektif (iii) Kata Sendi Berpenerang: Kata Nama Tanpa Pelengkap
  • 85. 85 1.3.3 Kata Adjektif Sifatan/keadaan baik tenang aman lemah Warna merah biru hitam hijau daun Ukuran tebal besar nipis panjang Cara sengit deras jelas laju Pancaindera (a) deria rasa: masin (b) deria dengar: bising (c) deria sentuh: licin (d) deria pandang: terang (e) deria bau: hangit (f) gabungan deria: nyaman Jarak rapat jauh hampir nyaris Waktu awal lama segera baharu Perasaan sedih segan sayang rindu Bentuk lonjong cengkung bulat bengkok Kata Adjektif
  • 86. 86 1.3.4 Kata Tugas Kata Tugas Kata Penyambung Ayat Kata Prafrasa dan Pascafrasa Kata Praklausa Kata Pascakata Fungsi: Kata Tugas perlu hadir bersama-sama kata lain untuk mendukung fungsi tertentu. Sesetengah perkataan dapat memikul tugas yang berlainan dalam ayat yang berlainan, dan tergolong ke dalam golongan kata yang berlainan pula. Ciri-ciri Kata Tugas: (i) tidak boleh berfungsi sebagai unsur inti bagi frasa (tidak boleh berdiri sendiri) (ii) tidak mengalami perubahan bentuk dan tidak boleh mengalami proses morfologi (hampir semua kata tugas) (iii) merupakan kelas kata yang tertutup (pembentukan dan penggunaannya terhad serta tiada peminjaman asing) (iv) memerlukan kata lain untuk berfungsi dalam frasa/ayat Golongan Kata Tugas Kata Hubung 1. Kata seru 2. Kata tanya 3. Kata perintah 4. Kata pembenar 5. Kata pangkal ayat 1. Kata bantu 2. Kata penguat 3. Kata penegas 4. Kata naïf 5. Kata pemeri 6. Kata sendi nama 7. Kata arah 8. Kata bilangan 9. Kata adverba 1. Kata penekan 2. Kata pembenda
  • 87. 87 1.4 Proses Pembentukan Kata 1.4.1 Pengimbuhan (a) Jenis Imbuhan Golongan Kata / Imbuhan Imbuhan awalan Imbuhan akhiran Imbuhan apitan Imbuhan sisipan Kata Nama pe- peR- peN- ke- juru- maha- tata- pra- swa- tuna- eka- dwi tri- pasca- panca- sub- supra- poli- auto- -an -man -wati -nita -ah -isme -ik -logi pe-…-an peN-…-an peR-…-an ke-…-an -el- -er- -em- Kata Kerja beR- teR- meN- di- mempeR- dipeR- -kan -i meN-...-kan meN-...-i beR-...-kan beR-...-an di-...-kan di-...-i mempeR- ...kan mempeR-...-i ke-...-an dipeR-...-kan dipeR-...-i ter-...-kan ter-...-i * sisipan kata nama dan kata adjektif akan menjadi kata kerja apabila menerima imbuhan kata kerja Contoh; serak = selerak (-el-) = berselerak Kata Adjektif teR- se- pro- anti- bi- -wi -i -iah -is ke-...-an -el- -em- -er- -in-