Tiểu Luận Tiềm Năng Và Thực Trạng Phát Triển Du Lịch Văn Hoá Ở Hà Nội

1. TiÓu luËn
Lêi më ®Çu
V¨n ho¸ lµ mét s¶n phÈm do con ngêi t¹o nªn, nã kh«ng do mét c¸ nh©n
mµ do c¶ mét céng ®ång, tËp thÓ ngêi. T¬ng øng víi mçi mét thêi kú ph¸t
triÓn cña loµi ngêi lµ mét nÒn v¨n ho¸ tËp trung riªng. §ång thêi v¨n ho¸ tù
®¸nh gi¸ phÇn nµo sù ph¸t triÓn cña v¨n minh nh©n lo¹i vµ ngµy nay v¨n ho¸
cßn lµ mét yÕu tè cÊu thµnh thóc ®Èy ®éng c¬ ®i du lÞch. Mçi mét quèc gia vµ
mét d©n téc cã nh÷ng nÐt ®Æc trng v¨n ho¸ riªng do vËy ®Ó hiÓu biÕt, giao lu
t×m hiÓu vµ thëng thøc buéc con ngêi ph¶i cã ho¹t ®éng ®i du lÞch vµ th«ng
qua du lÞch c¶m thÊy gÇn gòi th©n thiÕt víi nhau h¬n.
ë ViÖt Nam b¾t ®Çu tõ nÒn v¨n ho¸ ®Êt níc tr¶i dµi theo thêi gian
th«ng qua n¨m th¸ng ®· tÝch lòy ®îc mét kho tµng v¨n ho¸ lín vµ nã ngµy
cµng cã søc thu hót sù quan t©m chó ý cña mäi ngêi ë c¸c quèc gia kh¸c
nhau. H¬n bÊt cø mét ngµnh nµo du lÞch ngµy cµng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt
víi v¨n ho¸. V¨n ho¸ kh«ng chØ lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn mµ cßn ®îc gäi
lµ ®iÓm tùa, lµ nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. V¨n ho¸ du lÞch ®ang trë
thµnh xu thÕ chñ ®¹o trong chiÕn lîc ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch thÕ giíi.
Trong NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®· nªu râ "Ph¸t triÓn du lÞch t¬ng
xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch to lín cña ®Êt níc theo híng du lÞch v¨n ho¸ sinh
th¸i, m«i trêng x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh vµ c¸c ®iÓm hÊp dÉn du lÞch vÒ v¨n
ho¸, di tÝch lÞch sö vµ danh lam th¾ng c¶nh.
Hµ Néi ®îc coi lµ c¸i n«i v¨n ho¸ cña c¶ níc, n¬i tËp trung nhiÒu gi¸
trÞ v¨n ho¸ gåm c¶ v¨n ho¸ vËt chÊt vµ v¨n ho¸ tinh thÇn, cã søc thu hót l«i
cuèn ngµy cµng nhiÒu kh¸ch du lÞch.
§Ó ph¸t triÓn du lÞch kh«ng mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi l¹i kh«ng coi
träng sù ph¸t triÓn cña du lÞch v¨n ho¸ bëi v× du lÞch v¨n ho¸ lµ mét lo¹i h×nh
du lÞch cã nhiÒu u ®iÓm kh«ng phô thuéc vµo thêi tiÕt cã thÓ ph¸t triÓn quanh
n¨m. Nguån thu tõ du lÞch v¨n hãa lµ nguån thu æn ®Þnh víi møc t¨ng trëng
ngµy cµng lín nã gióp con ngêi hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ thÕ giíi xung quanh. §iÒu
®ã rÊt phï hîp víi thêi ®¹i ngµy nay quan träng h¬n viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng
v¨n ho¸ truyÒn thèng trong kinh doanh du lÞch còng lµ mét c¸ch tèt nhÊt ®îc
tiÕn hµnh ®ång thêi ®· ®îc b¶o tån t«n t¹o chóng. Ph¸t triÓn mét c¸ch hiÖu
qu¶ c¸c tiÒm n¨ng, khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña du lÞch v¨n ho¸ trong giai
®o¹n míi.
1

2. TiÓu luËn
Môc lôc
Trang
Lêi më ®Çu 1
Ch¬ng I. Sù cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ trong thêi kú
®Èy m¹nh CNH - H§H
2
I. Vai trß vµ vÞ trÝ cña du lÞch v¨n ho¸ trong sù ph¸t triÓn cña du lÞch 2
II. Mèi quan hÖ gi÷a du lÞch v¨n ho¸ víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ -
hiÖn ®¹i ho¸
6
Ch¬ng II. TiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ë
Hµ Néi
9
I. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ë Hµ Néi 9
II. Thùc tr¹ng du lÞch v¨n ho¸ Hµ Néi 21
Ch¬ng III. KiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p 25
KÕt luËn 30
Tµi liÖu tham kh¶o 31
2

3. TiÓu luËn
Ch¬ng I. Sù cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn Du lÞch v¨n ho¸
trong thêi kú ®Èy m¹nh CNH-H§H
I. Vai trß vµ vÞ trÝ cña Du lÞch v¨n ho¸ trong sù
ph¸t triÓn cña Du lÞch
1. Nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ Du lÞch v¨n ho¸
Cã lÏ hiÕm cã mét quèc gia nµo trªn thÕ giíi muèn ph¸t triÓn ngµnh Du
lÞch cña m×nh mµ l¹i kh«ng coi träng du lÞch v¨n ho¸? Nhng kh«ng ph¶i bÊt
cø quèc gia nµo còng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸.
Du lÞch v¨n ho¸ chØ ph¸t triÓn ë nh÷ng níc cã nÒn v¨n minh cæ ®¹i næi
tiÕng, cã nghÖ thuËt d©n téc ®Æc s¾c, cã nh÷ng c¶nh ®Ñp lµm ®¾m say lßng ng-
êi. NÕu Ai CËp kh«ng cã kim tù th¸p ®å sé, Hy L¹p kh«ng cã nh÷ng ®Ò tµi
nguy nga... th× mçi n¨m kh«ng thÓ cã hµng chôc triÖu kh¸ch ®Õn du lÞch ë níc
nµy.
Cã thÓ hiÓu Du lÞch v¨n ho¸ lµ mét lo¹i du lÞch mµ môc ®Ých chÝnh lµ
n©ng cao hiÓu biÕt cho c¸ nh©n ®¸p øng sù ham hiÓu biÕt. Qua c¸c chuyÕn ®i
®Õn nh÷ng vïng ®Êt míi, t×m hiÓu vµ nghiªn cøu lÞch sö, kiÕn tróc, kinh tÕ, chÕ
®é x· héi, cuéc sèng vµ phong tôc tËp qu¸n cña ®Þa ph¬ng ®Êt níc ®Õn du lÞch
hoÆc lµ kÕt hîp víi nh÷ng môc ®Ých kh¸c n÷a.
Du lÞch v¨n ho¸ võa lµ ph¬ng tiÖn, võa lµ môc ®Ých cña kinh doanh du
lÞch. Du lÞch v¨n ho¸ nh»m chuyÓn ho¸ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸. C¸c gi¸ trÞ vËt
chÊt còng nh tinh thÇn cho ho¹t ®éng du lÞch. Du lÞch v¨n ho¸ lµ ph¬ng thøc
hÊp dÉn v× nã gi¶i quyÕt nh÷ng nhu cÇu vÒ c¶m thô c¶nh quan cña quèc gia vµ
du lÞch v¨n ho¸ thêng ®Ó dµnh cho nh÷ng du kh¸ch cã tr×nh ®é cao trong x·
héi.
Du lÞch v¨n ho¸ ®îc xem lµ tæng thÓ cña Du lÞch - xem ®ã lµ mét hiÖn t-
îng v¨n ho¸ nh»m thu hót kh¸ch ë c¸c ®iÓm du lÞch ph¶i mang tÝnh v¨n ho¸.
Tuú theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau mµ ngêi ta cã thÓ chia du lÞch v¨n ho¸ ra
nhiÒu lo¹i.
+ Du lÞch t×m hiÓu b¶n s¾c v¨n ho¸: Kh¸ch ®i t×m hiÓu c¸c nÒn v¨n ho¸
lµ chñ yÕu. Môc ®Ých chuyÕn ®i mang tÝnh chÊt kh¶o cøu nghiªn cøu. §èi t-
îng kh¸ch chñ yÕu lµ c¸c nhµ nghiªn cøu, häc sinh, sinh viªn.
3

4. TiÓu luËn
+ Du lÞch tham quan v¨n ho¸: §©y lµ lo¹i h×nh du lÞch phæ biÕn nhÊt du
kh¸ch thêng kÕt hîp gi÷a tham quan. Víi nghiªn cøu t×m hiÓu v¨n ho¸ trong
mét chuyÕn ®i. §èi tîng tham gia vµo lo¹i h×nh du lÞch nµy rÊt phong phó,
bªn c¹nh nh÷ng kh¸ch võa kÕt hîp ®i ®Ó tham quan võa ®Ó nghiªn cøu cßn cã
nh÷ng kh¸ch chØ ®Ó chiªm ngìng ®Ó biÕt, ®Ó tho¶ m·n sù t×m hoÆc cã thÓ theo
trµo lu... Do vËy trong mét chuyÕn du lÞch du kh¸ch thêng ®i ®Õn nhiÒu ®iÓm
du lÞch, trong ®ã võa cã nh÷ng ®iÓm du lÞch v¨n ho¸, võa cã nh÷ng ®iÓm du
lÞch nói, du lÞch biÓn, du lÞch d· ngo¹i, s¨n b¾n... §èi tîng kh¸ch lµ nh÷ng ng-
êi a phiªu lu m¹o hiÓm, thÝch t×m c¶m gi¸c míi vµ chñ yÕu lµ nh÷ng ngêi trÎ
tuæi.
+ Du lÞch kÕt hîp gi÷a th¨m quan v¨n ho¸ víi c¸c môc ®Ých kh¸c. Môc
®Ých chÝnh cña kh¸ch lµ trong chuyÕn ®i nh»m thùc hiÖn c«ng t¸c hoÆc nghÒ
nghiÖp nµo ®ã vµ cã kÕt hîp víi tham quan v¨n ho¸. §èi tîng cña lo¹i h×nh
nµy lµ nh÷ng ngêi ®i tham dù héi nghÞ, héi th¶o, kû niÖm nh÷ng ngµy lÔ lín,
c¸c cuéc triÓn l·m. Lo¹i kh¸ch nµy ®ßi hái tr×nh ®é phôc vô hiÖn ®¹i, phong
phó cã chÊt lîng cao, quy tr×nh phôc vô ®ång bé, chÝnh x¸c, hä cã kh¶ n¨ng
thanh to¸n cao, nhng nãi chung thêi gian dµnh cho du lÞch cña hä rÊt Ýt. ThÓ
lo¹i du lÞch cô thÓ cña lo¹i h×nh du lÞch nµy lµ du lÞch c«ng vô.
Tuy nhiªn, sù ph©n lo¹i Du lÞch v¨n ho¸ thµnh c¸c lo¹i h×nh trªn chØ lµ t-
¬ng ®èi. V× trong mét ch¬ng tr×nh ®îc kÕt hîp víi nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau.
Du lÞch v¨n ho¸ lµ lo¹i h×nh du lÞch tiÒm n¨ng vµ nã Ýt chÞu sù chi phèi
cña yÕu tè thêi vô du lÞch (thêi tiÕt, khÝ hËu) nhng nã phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm
nh©n khÈu häc nh: giíi tÝnh, ®é tuæi, tr×nh ®é v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp, t«n gi¸o...
cña du kh¸ch.
2. VÞ trÝ vµ vai trß cña du lÞch v¨n ho¸ víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc:
a) VÞ trÝ cña du lÞch v¨n ho¸
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi thêi kú CNH-H§H hiÖn nay,
vÊn ®Ò gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc lµ sîi chØ ®á trong ®êng lèi v¨n ho¸
cña §¶ng ta. Bëi v× nãi ®Õn v¨n ho¸ lµ nãi ®Õn d©n téc Níc ViÖt Nam ta ®·
tr¶i qua hµng ngh×n n¨m sinh tö trong gian tru©n, vÊt v¶, nh©n d©n c¸c d©n téc
®· s¸ng t¹o, n©ng cao, b¶o tån, ch¾t chiu ®Ó cã nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc,
®Òn chïa, miÕu m¹o cña c¸c thiªn tµi kú vÜ nh NguyÔn Tr·i, NguyÔn Du, Hå
Xu©n H¬ng, NguyÔn Gia ThiÒu, §oµn ThÞ §iÓm... lµm nªn diÖn m¹o nÒn v¨n
4

5. TiÓu luËn
häc, nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam. Tõ ngän bót th¸p bªn Hå G¬m hay nh÷ng mãn
¨n truyÒn thèng ®Òu lµ di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, ®ã lµ nh÷ng tµi s¶n quèc gia,
còng lµ mét trong nh÷ng tiÒm n¨ng cña du lÞch ngµy nay. Do vËy mµ chóng ta
cÇn ph¶i gi÷ g×n vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc ®óng nh trong diÔn
v¨n khai m¹c ThËp kû Quèc tÕ ph¸t triÓn v¨n ho¸ 1900-2000 «ng Federico
Mayor, Tæng th ký Unesco ®· nãi "CÇn ph¶i gi÷ g×n cho ®îc mäi gi¸ trÞ v¨n
ho¸ d©n téc, mét céng ®ång ngêi, thËm chÝ mét c¸ thÓ lµ nh÷ng ®iÒu kh«ng
thÓ thay thÕ ®îc".
Trªn thÕ giíi ngµy nay ®ang ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch nh du lÞch
hoµi cæ, du lÞch t×m c¸i míi, du lÞch t×m hiÓu phong tôc nhng du lÞch kiÓu nµo,
ë ®©y, ®Õn níc nghÌo hay níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn du lÞch bao giê còng g¾n
liÒn víi v¨n ho¸, víi b¶n s¾c cña mçi quèc gia lu«n ®Çy ¾p gi¸ trÞ. V× v¨n ho¸
lµ yÕu tè tiÒm Èn ho¸ th©n trong ho¹t ®éng du lÞch vµ ho¹t ®éng du lÞch tríc
hÕt lµ ho¹t ®éng nh»m ®i t×m c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc vµ nh©n lo¹i ®Ó thëng
thøc, kh¸m ph¸, hëng thô vµ s¸ng t¹o. Ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng du lÞch
kh«ng thÓ tù m×nh ph¸t triÓn ®îc nÕu kh«ng dùa trªn mét nÒn t¶ng v¨n ho¸ vµ
ngîc l¹i nhê cã du lÞch mµ c¸c d©n téc hiÓu biÕt ®îc nh÷ng thµnh tùu rùc rì
cña nÒn v¨n ho¸ nh©n lo¹i, t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho sù xÝch l¹i
gÇn nhau gi÷a c¸c nÒn v¨n ho¸ nh»m lµm cho c¸c d©n téc ngµy cµng hiÓu râ
nhau h¬n. Nhng du lÞch kh«ng chØ dõng l¹i ë sù thëng ngo¹n c¶nh ®Ñp thiªn
nhiªn, ng¾m nh×n c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸, t×m hiÓu c¸c di tÝch lÞch sö ®Ó c¶m
thô mµ du lÞch cßn lµ mét ho¹t ®éng kh¸m ph¸ s¸ng t¹o theo quy luËt cña c¸i
®Ñp.
Du lÞch vµ v¨n ho¸ lµ hai kh¸i niÖm kh¸c nhau nhng l¹i ®ång nhÊt trong
mçi kh¸t väng cña mçi con ngêi. LÞch sö ph¸t triÓn du lÞch tõ xa ®Õn nay ®·
cho thÊy nhê du lÞch mµ con ngêi ®· kh¸m ph¸ ra nhiÒu ®iÒu míi mÎ vµ ®·
chuyÓn ho¸ kh¸ nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ thµnh s¶n phÈm du lÞch hÊp dÉn. Nh vËy
du lÞch lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña con ngêi trong qu¸ tr×nh hiÓu
biÕt ®Ó hëng thô vµ s¸ng t¹o. Sù ®ãng gãp cho qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ cho
sù ph¸t triÓn nguån thu tõ du lÞch cã nguyªn nh©n tõ nhu cÇu nµy - du lÞch
ph¸t triÓn kh«ng t¸ch rêi nhu cÇu hiÓu biÕt, kh¸m ph¸, s¸ng t¹o. Theo ®Æc trng
cña v¨n ho¸ trªn c¬ së biÕt ®¸nh thøc c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña d©n téc, biÕt xem
c¸c di s¶n v¨n ho¸, di tÝch lÞch sö... Sù ph¸t triÓn cña du lÞch ë Hµ Néi, còng
5

6. TiÓu luËn
nh HuÕ, Qu¶ng Ninh, Qu¶ng Nam - §µ N½ng... lµ nhê vµo tiÒm n¨ng v« gi¸
®ã.
b) Vai trß vµ ý nghÜa cña du lÞch v¨n ho¸
Nãi ®Õn du lÞch v¨n ho¸ kh«ng cã nghÜa r»ng du lÞch lµ chç dùa duy nhÊt
cña sù ph¸t triÓn v¨n ho¸. Kh«ng nhËn thøc râ ®iÒu nµy, th× v« t×nh sù ph¸t triÓn
chØ cã thÓ thµnh c«ng xÐt vÒ gãc ®é kinh tÕ, cßn sÏ thÊt b¹i vÒ viÖc gi÷ g×n b¶n
s¾c d©n téc do sù tiÕp xóc víi du kh¸ch tõ kh¾p n¨m ch©u ®Õn ViÖt Nam.
Ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ lµ mét ®Þnh híng ®óng trong qu¸ tr×nh CNH-
H§H ®Êt níc. V¨n ho¸ chÝnh lµ nÒn t¶ng, lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn
du lÞch vµ du lÞch v¨n ho¸. Kinh nghiÖm trªn thÕ giíi vµ níc ta cho thÊy cÇn
ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi vµ ®ång bé nh: ph¶i t¹o ra mét m«i trêng v¨n ho¸
võa tiªn tiÕn võa ®Ëm ®µ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, lµm sèng l¹i c¸c gi¸ trÞ v¨n
ho¸ truyÒn thèng, gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ an ninh x· héi, x©y dùng
®éi ngò c¸n bé, nh©n viªn lµm du lÞch tèt... nh»m t¹o ra søc hÊp dÉn kh¸ch
thËp ph¬ng.
Ho¹t ®éng du lÞch cµng hiÖn ®¹i ho¸ th× cµng ph¶i lµm giµu thªm b¶n s¾c
vµ truyÒn thèng d©n téc. Nhng v¨n ho¸ ph¶i thËt sù lµ yÕu tè nh©n b¶n, lµ
nh÷ng gi¸ trÞ h÷u h×nh vµ v« h×nh. C¸i gäi lµ tµi s¶n v« h×nh ®ã chÝnh lµ sù
chuyÓn ho¸ c¸c n¨ng lùc tinh thÇn cña con ngêi vµo ho¹t ®éng kinh doanh, ®ã
chÝnh lµ v¨n ho¸.
Vai trß vµ ý nghÜa cña du lÞch v¨n ho¸ ®èi víi kinh doanh du lÞch lµ hÕt
søc quan träng, nã gãp phÇn thóc ®Èy cho du lÞch v¬n lªn, t¹o ®µ cho du lÞch
ngµy mét ph¸t triÓn ®em l¹i hiÖu qu¶ to lín vµ æn ®Þnh cho nÒn kinh tÕ. Nã cã
hiÖu qu¶ lµ cµng t¨ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ - v¨n minh, b¶n s¾c d©n téc th× hiÖu qu¶
kinh doanh du lÞch cµng cao. NhËn biÕt ®îc c¸c vÊn ®Ò ®ã c¸c nhµ kinh doanh
du lÞch, c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ ph¶i kh«ng nh÷ng kiÓm tra ng¨n chÆn nh÷ng
mÆt phi v¨n ho¸ b»ng hÖ thèng ph¸p luËt mµ vÊn ®Ò l©u dµi vµ quan träng h¬n
lµ x©y dùng t¹o ra ®Ó hÊp dÉn tõ b¶n s¾c, "thuÇn - phong - mü - tôc" d©n téc,
b¶o tån n©ng cÊp c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, kiÕn tróc.
II. Mèi quan hÖ gi÷a du lÞch v¨n ho¸ víi qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸
1. §iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸:
6

7. TiÓu luËn
Kinh doanh du lÞch lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh cao cÊp kh«ng thÓ t¸ch
rêi v¨n ho¸ v× xÐt cho cïng du lÞch lµ ho¹t ®éng v¨n ho¸. V¨n ho¸ lµ nhu cÇu
thiÕt yÕu trong ®êi sèng x· héi ®ång thêi nã còng lµ nhu cÇu ®Æc trng cña con
ngêi khi ®i du lÞch do vËy v¨n ho¸ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tÝnh hÊp dÉn cña s¶n
phÈm du lÞch v× nã gi¶i quyÕt nhu cÇu vÒ nhËn thøc vµ thÈm mü. Cã nghÜa lµ
®Õn ®iÓm du lÞch nÕu ®i ph¶i cã c¸i g× cho ngêi ta xem vµ ngîc l¹i.
XÐt vÒ hai khÝa c¹nh: ngêi ®i du lÞch vµ nh÷ng nhµ kinh doanh ®i du lÞch
®Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ th× yÕu tè ®ã lµ tµi nguyªn v¨n ho¸ bëi v×:
* Kh¸ch du lÞch: víi íc muèn t×m tßi, hiÓu biÕt thªm vÒ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n
ho¸ tinh thÇn cña mét d©n téc, mét vïng, mét ®Þa ph¬ng nµo ®ã vµ do vËy hä
sÏ ®Õn víi du lÞch v¨n ho¸. Du lÞch v¨n ho¸ chØ cã thÓ ph¸t triÓn ë mét vïng,
mét ®Þa ph¬ng, mét ®Êt níc nÕu ë ®ã cã tµi nguyªn v¨n ho¸ phong phó, ®a
d¹ng, ®éc ®¸o mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc... cïng kÕt hîp víi mét sè yÕu tè
kh¸c t¹o nªn nh÷ng ®Þa ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ ®Çy hÊp dÉn, cuèn hót. ChÝnh
nh÷ng yÕu tè ®ã ®· ®a kh¸ch du lÞch t×m ®Õn nh÷ng n¬i cã tµi nguyªn v¨n
ho¸, l«i cuèn vµ do ®ã tµi nguyªn v¨n ho¸ lµ yÕu tè quan träng nhÊt ®èi víi lu
lîng ®i du lÞch v¨n ho¸ ngµy cµng t¨ng cña kh¸ch du lÞch.
* Nhµ kinh doanh: môc ®Ých cña nh÷ng nhµ kinh doanh du lÞch lµ lµm
sao thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch tham quan, vui ch¬i gi¶i trÝ, t×m hiÓu vÒ c¸c lÜnh
vùc v¨n ho¸... ®Ó tõ ®ã cã ®îc doanh thu cao lîi nhuËn lín. Muèn ®¹t ®îc
môc ®Ých ®ã ®Ó phôc vô kh¸ch du lÞch ®Õn tham quan t×m hiÓu th× ®iÒu kiÖn
®Çu tiªn lµ ph¶i cã tµi nguyªn du lÞch th× míi cã thÓ kinh doanh du lÞch ®îc.
Khi cã tµi nguyªn du lÞch th× kh¸ch míi cã thÓ thu hót ®îc lîi nhuËn tõ ®©y
ngµnh du lÞch còng v× vËy mµ ph¸t triÓn h¬n.
§Ó ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ th× còng cÇn ph¶i cã tµi nguyªn v¨n ho¸,
®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. Tµi nguyªn v¨n ho¸ víi nh÷ng ®Æc ®iÓm kú diÖu, thó
vÞ, ®a d¹ng ®éc ®¸o sÏ ngµy cµng thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn tham quan nh»m
tho¶ m·n trÝ tß mß còng nh phÇn nµo ®¸p øng ®îc lßng mong muèn hiÓu biÕt
s©u réng vÒ c¸i hay c¸i ®Ñp cña mçi vïng, mçi ®Þa ph¬ng, mçi ®Êt níc. Tµi
nguyªn v¨n ho¸ bao gåm nh÷ng tµi nguyªn cã gi¸ trÞ vÒ v¨n ho¸ vËt chÊt qua
c¸c di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, c¸c danh lam, th¾ng c¶nh, c¸c c«ng tr×nh kiÕn
tróc... Ngoµi ra nã cßn thu hót kh¸ch du lÞch bëi c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt
chÊt ®ã lµ c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt: tuång, chÌo, móa víi móa d©n ca... lµ
nh÷ng nÐt ®Æc s¾c d©n gian vµ huyÒn tho¹i cho c¸c lÔ héi.
Kh¸c víi nguån tµi nguyªn tù nhiªn, tµi nguyªn v¨n ho¸ kh«ng hÒ bÞ can
thiÖp nÕu chóng ta biÕt duy tr× t«n t¹o, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn ®õng ®Ó cho chóng bÞ
7

8. TiÓu luËn
suy tho¸i. Theo thêi gian vµ kh«ng gian, khai th¸c hîp lý nguån tµi nguyªn v¨n
ho¸ cho ph¸t triÓn du lÞch lµ mét híng ®i ®óng hiÖn nay vµ trong t¬ng lai.
2. Ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ trong thêi kú ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt n-
íc
a) Sù ph¸t triÓn cña du lÞch v¨n ho¸ gãp phÇn lµm t¨ng thu nhËp quèc
d©n cho ®Þa ph¬ng - ®Êt níc du lÞch th«ng qua hÖ thèng thuÕ trùc tiÕp vµ gi¸n
tiÕp trong du lÞch, cã nh÷ng níc thu nhËp tõ du lÞch chiÕm trªn 50% tæng thu
nhËp b»ng ngo¹i tÖ (Mªhic«, T©y Ban Nha...) Du lÞch ph¸t triÓn t¹o ra hiÖu
qu¶ sè nhËn vÒ thu nhËp gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Þa ph-
¬ng ®Êt níc du lÞch ®¸nh thøc mét sè ngµnh s¶n xuÊt thñ c«ng cæ truyÒn cña
d©n téc, gãp phÇn gi¶i quyÕt sè lîng lín c«ng ¨n viÖc lµm cho x· héi mµ biÓu
hiÖn lµ khi du lÞch ph¸t triÓn sÏ t¹o ra hiÖu qu¶ sè nh©n vÒ viÖc lµm. MÆt kh¸c
du lÞch ph¸t triÓn sÏ thu hót nguån vèn ®Çu t tõ níc ngoµi.
b) Du lÞch v¨n ho¸ nãi riªng vµ du lÞch nãi chung lµ mét trong nh÷ng
lÜnh vùc xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ nhÊt cña nÒn kinh tÕ gãp phÇn t¨ng nguån thu
ngo¹i tÖ cho ®Êt níc vµ ®Èy m¹nh c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ: th«ng qua viÖc
tiªu dïng cña du kh¸ch ngêi ta cã thÓ thùc hiÖn xuÊt khÈu t¹i chç "xuÊt khÈu"
b»ng con ®êng du lÞch lµ xuÊt khÈu ®a sè c¸c dÞch vô (dÞch vô lu tró, dÞch vô
bæ sung, trung gian...) ®ã lµ nh÷ng ®iÒu ngo¹i th¬ng kh«ng thÓ lµm ®îc. H¬n
n÷a th«ng qua du lÞch ta cã thÓ thùc hiÖn xuÊt khÈu nh÷ng nguyªn liÖu vµ
hµng ho¸ vËt khã xuÊt khÈu qua con ®êng ngo¹i th¬ng nh hµng ¨n uèng, hoa
qu¶ hµng lu niÖm... mµ nÕu muèn xuÊt khÈu qua con ®êng ngo¹i th¬ng ®ßi hái
ph¶i ®Çu t nhiÒu chi phÝ cho ®ãng gãp, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn.
c) Ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ gãp phÇn më réng vµ cñng cè c¸c mèi quan
hÖ quèc tÕ, t¨ng cêng t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc, cñng cè nÒn hoµ b×nh
thÕ giíi. Th«ng qua sù giao lu v¨n ho¸ gi÷a c¸c vïng c¸c quèc gia t¹o sù thóc
®Èy nÒn v¨n ho¸ thÕ giíi ph¸t triÓn.
d) Du lÞch v¨n ho¸ ph¸t triÓn gióp cho c¸c quèc gia gi¶m bít sù c¨ng
th¼ng cña c¸c trung t©m ®« thÞ ho¸ cho c«ng nghiÖp mang l¹i, gi¶m bít sù «
nhiÔm m«i trêng trong ®« thÞ.
e) Sù ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ cã ý nghÜa lín ®èi víi viÖc gãp phÇn khai
th¸c b¶o tån c¸c di s¶n v¨n ho¸ d©n téc, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn m«i trêng tù
nhiªn x· héi, trong qu¸ tr×nh CNH-H§H.
h) Du lÞch v¨n ho¸ lµ mét lo¹i h×nh cã thÓ ph¸t triÓn quanh n¨m, ®ã lµ
mét lîi thÕ lín cho c¸c nhµ kinh doanh du lÞch bëi v× hä sÏ tiÕt kiÖm ®îc chi
phÝ vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®¶m b¶o chÊt lîng phôc vô vµ chÊt lîng ®éi ngò
lao ®éng tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña tõng ®Þa ®iÓm du lÞch mµ sù
8

9. TiÓu luËn
ph¸t triÓn du lÞch nãi chung vµ cô thÓ lµ sù ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ sÏ t¸c
®éng tiªu cùc ®Õn ®êi sèng kinh tÕ tõng vïng - ®Êt níc du lÞch.
Ch¬ng II. TiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch
v¨n ho¸ ë Hµ Néi
I. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸ ë Hµ Néi
1. Tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸
ViÖt Nam lµ ®Êt níc cã truyÒn thèng v¨n hiÕn. Cuéc ®Êu tranh trêng kú
cña d©n téc trong lÞch sö gi÷ níc lµ truyÒn thèng ®iÓm tùa v÷ng ch¾c cho du
lÞch v¨n ho¸. §Êt níc víi nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch tõ chèng giÆc ph¬ng
B¾c (§êng, H¸n, Tèng, Nguyªn, Minh, Thanh...). Nh÷ng kú tÝch hµo hïng
qua cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p (80 n¨m), Mü (21 n¨m) ViÖt Nam ®· trë
thµnh "l¬ng t©m thêi ®¹i".
Do nh÷ng chiÕn c«ng mµ mçi m¶nh ®Êt, mçi con s«ng, ngän nói ®Òu trë
thµnh huyÒn tho¹i.
Hµ Néi ngµn xa, chiÕc n«i hång lÞch sö, tr¸i tim thiªng liªng cña ®Êt níc,
m¶nh ®Êt "Th¨ng Long".
Hµ Néi lµ mét trong nh÷ng thµnh phè ®Ñp cña ch©u ¸. Trªn thÕ giíi cã
nhiÒu thµnh phè ®Ñp, mçi thµnh phè cã mét vÎ ®Ñp riªng vµ mang theo m×nh
nh÷ng dÊu Ên lÞch sö kh¸c nhau. Nhng kh«ng ph¶i thµnh phè nµo còng ®Ñp,
còng sang, còng ®å sé nguy nga vµ thu hót lßng ngêi.
C¸i ®Ñp cña thµnh phè kh¸c víi c¸i ®Ñp cña con ngêi hay cña thiªn
nhiªn. Thµnh phè ®Ñp c¬ b¶n lµ do con ngêi t¹o ra. Tuy nhiªn cïng cã nh÷ng
chç gièng nhau ë ®iÓm xuÊt ph¸t do "trêi phó" cho n÷a, nãi theo nghÜa bãng.
Hµ Néi còng ®· cã mét vÞ trÝ thuËn lîi c¶nh s¾c thiªn nhiªn phong phó.
* Hµ Néi - ®Æc ®iÓm vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, ®Þa thÕ
Hµ Néi n»m ë trung t©m b¾c bé gi÷a vïng ®ång b»ng phï sa ch©u thæ
s«ng Hång, næi tiÕng lµ trï phó víi diÖn tÝch 920,5 km2. Trong ®ã néi thµnh
cã diÖn tÝch 40 km2, ngo¹i thµnh cã diÖn tÝch 880,5 km2.
Víi vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®Þa thÕ tù nhiªn cña m×nh, Hµ Néi ®· sím cã mét vai
trß ®Æc biÖt trong sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña d©n téc ViÖt Nam. Tõ mét
ngh×n n¨m nay Hµ Néi ®· ®îc «ng cha ta chän lµm thñ ®«. Trong "chiÕu dêi
9

10. TiÓu luËn
®«" cña Lý C«ng UÈn viÕt vµo n¨m Canh TuÊt (1010) ®· nhËn xÐt vÒ thµnh
§¹i La (Hµ Néi ngµy nay) nh sau: "... Thµnh §¹i La n»m ë trung t©m cña trêi
®Êt cã c¸c h×nh thÓ nh hæ phôc rång chÇu ®óng c¸c vÞ trÝ bèn ph¬ng §«ng,
T©y, Nam, B¾c, tríc mÆt vµ sau lng ®Òu cã sù thuËn tiÖn cña s«ng nói. §Êt Êy
réng mµ b»ng ph¼ng, cao r¸o mµ s¸ng sña, d©n c kh«ng ph¶i c¸i n¹n tèi t¨m,
Èm thÊp, mu«n vËt cùc kú giµu thÞnh, ®«ng vui. Xem kh¾p ®Êt ViÖt, ®ã lµ chç
danh th¾ng, thËt lµ ®« héi träng yÕu ®Ó bèn ph¬ng sum häp vµ lµ ®« thµnh bËc
nhÊt ®¸ng ®Æt lµm kinh s cho mu«n ®êi...".
Tõ ®ã ®Õn nay Hµ Néi lu«n lµ trung t©m chÝnh trÞ, kinh tÕ v¨n ho¸ x· héi
cña c¶ níc. §©y còng chÝnh lµ tiÒm n¨ng cho Hµ Néi trë thµnh trung t©m du
lÞch hµng ®Çu cña níc ta.
* Hµ Néi - vÞ trÝ ®Çu mèi giao th«ng quan träng
Víi vÞ trÝ trung t©m kinh tÕ chÝnh trÞ cña c¶ níc vµ víi vÞ trÝ thuËn lîi
trung t©m ch©u thæ B¾c Bé, Hµ Néi ®· trë thµnh trung t©m ®Çu mèi c¸c hÖ
thèng m¹ng líi giao th«ng: ®êng bé, ®êng s¾t, ®êng kh«ng tõ Hµ Néi to¶ ®i
c¸c miÒn cña ®Êt níc, cßn nèi tiÕp níc ta víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ thÕ giíi.
Do ®Çu mèi giao th«ng quan träng nh vËy, kh¸ch du lÞch quèc tÕ cã thÓ
tõ tuyÕn ®êng kh«ng, qua cöa khÈu Néi Bµi vµ dõng ch©n ë Hµ Néi ®Ó lùa
chän c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng phï hîp víi c¸c ch¬ng tr×nh hÊp dÉn cña
chuyÕn ®i.
Trong vßng b¸n kÝnh xÊp xØ 60-80 km, kh¸ch du lÞch cã thÓ ®Õn ®Òn
Hïng, Tam §¶o (VÜnh Phó), Hå §¹i N¶i, Ba V×, c¸c lµng quan hä ë Hµ B¾c,
C«n S¬n - KiÕp B¹c (H¶i D¬ng), Hoa L - Cóc Ph¬ng - Nhµ thê ®¸ Ninh
B×nh...
- Trong vßng b¸n kÝnh xÊp xØ 100 km kh¸ch cã thÓ ®Õn th¨m c¶ng H¶i
Phßng, h¶i ®¶o C¸t Bµ, vÞnh H¹ Long næi tiÕng...
TÝnh ®Õn n¨m 2000 thñ ®« Hµ Néi ®· cã 201 di tÝch. MËt ®é di tÝch cña
Hµ Néi thuéc lo¹i cao nhÊt c¶ níc (0,24 di tÝch trªn 1 km2). NhiÒu quËn,
huyÖn cã tõ 25 - 50 di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, c¸c danh th¾ng ®· ®îc xÕp h¹ng.
C¸c di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, danh th¾ng tiªu biÓu ë thñ ®« Hµ Néi:
- Chïa Mét Cét: Mét trong nh÷ng c«ng tr×nh tiªu biÓu cho vÎ ®Æc s¾c cña
nghÖ thuËt kiÕn tróc ViÖt Nam. §îc dùng n¨m 1049 chïa cã tªn lµ Diªn Hùu,
nghÜa lµ phóc Êm dµi l©u. T¬ng truyÒn vua Lý Th¸i T«ng n»m méng ®îc PhËt
10

11. TiÓu luËn
bµ d¾t lªn trµ san ngù to¹ quÇn thÇn cho lµ ®iÒm gë, xin vua cho x©y dùng
ng«i chïa nh b«ng hoa sen në trªn mÆt níc ®Ó cho cÇu phóc.
Sù ®éc ®¸o cña kiÕn tróc chïa mét cét lµ toµn bé ng«i chïa ®îc ®Æt trªn
mét cét ®¸ cao 20 m. ë ®©y, cã sù kÕt hîp t¸o b¹o cña trÝ tëng tîng l·ng m¹n
®Çy thi vÞ qua h×nh tîng b«ng sen vµ nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn h¶o vÒ kÕt cÊu kiÕn
tróc gç.
Khèi kiÕn tróc ®îc phô trë bëi c¶nh quan, cã ao, cã c©y cèi ®· t¹o nªn sù
gÇn gòi, tinh khiÕt mµ vÉn thanh tÞch.
- Chïa Kim Liªn: Chïa Kim Liªn (b«ng sen Vµng) n»m trªn mét doi ®Êt
b»ng ph¼ng trong lßng Nghi Tµm, x· Qu¶ng An, huyÖn Tõ Liªm - Hµ Néi.
Bao quanh ®Êt chïa lµ g¬ng níc Hå T©y trong xanh. Cã lÏ, do b¾t nguån tõ
mét cung ®iÖn nªn phong c¸ch kiÕn tróc tam quan chïa Kim Liªn ®îm d¸ng
vÎ cung ®×nh. §©y lµ mét lo¹i h×nh kiÕn tróc gç ®Æc s¾c vµ quý hiÕm trong
kiÕn tróc chïa chiÒn ë níc ta. Trong chïa cã rÊt nhiÒu tîng ®Ñp, næi tiÕng nhÊt
lµ pho Quan ¢m Thiªn phñ ngang hµng víi nh÷ng pho cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt
cao ë níc ta... Chïa Kim Liªn ®îc coi lµ ng«i chïa ®Ñp nhÊt Hµ Néi.
- Chïa TrÊn Quèc: Cã thÓ coi ®©y lµ ng«i chïa vµo lo¹i cæ nhÊt níc ta, v×
t¬ng truyÒn lµ cã tõ thêi Lý Nam §Õ (544-548). Chïa cßn gi÷ ®îc lèi kiÕn
tróc ®éc ®¸o kh¸c víi nhiÒu chïa, phÝa tríc lµ nhµ B¾c §êng, råi ®Õn nhµ Tam
B¶o, phÝa sau míi lµ hai d·y hµnh lang thËp ®iÖn vµ g¸c chu«ng. Trong chïa
cã mét sè tîng ®Ñp, ®¸ng chó ý lµ pho tîng ThÝch Ca nhËp niÕt bµn b»ng gç
thÕp vµng. Chïa còng cã nhiÒu bia, cæ nhÊt lµ tÊm bia dùng n¨m 1639 do
tr¹ng nguyªn NguyÔn Xu©n Chinh so¹n, néi dung ghi l¹i lÞch sö x©y dùng
chïa.
- V¨n MiÕu - Quèc Tö Gi¸m: V¨n MiÕu ®îc x©y dùng vµo n¨m 1070 ®Ó
lµm n¬i biÓu d¬ng cho Nho gi¸o. S¸u n¨m sau (1076) x©y nhµ Quèc Tö gi¸m
ë kÒ s¸t V¨n MiÕu, ban ®Çu lµ n¬i häc cña c¸c hoµng tö sau më réng thu nhËn
c¶ nh÷ng häc trß giái trong c¶ níc. Ngµy nay, ë ®©y ®îc dïng lµm n¬i trng
bµy chuyªn ®Ò vÒ cæ sö cña Thñ §«.
Du kh¸ch tíi ®©y kh«ng chØ tiÕp xóc víi mét di tÝch v¨n ho¸ gi¸o dôc cã
®ñ 900 tuæi mµ cßn ®îc giíi thiÖu thªm vÒ lÞch sö h×nh thµnh cña Th¨ng Long
- §«ng §« - Hµ Néi.
- Di tÝch thµnh cæ Hµ Néi: Th¨ng Long lµ kinh ®« tõ n¨m 1010, vua Lý
Th¸i Tæ ®· x©y thµnh tr¶i qua c¸c ®êi TrÇn, Hå, Lª s¬, M¹c, Lª Trung Hng,
11

12. TiÓu luËn
T©y S¬n ®Òu sö dông thµnh nµy. N¨m 1803, vua Gia Long nhµ NguyÔn cho
lÖnh ph¸ thµnh nµy, x©y thµnh míi. Do ®ã, vÞ trÝ thµnh Th¨ng Long tõ ®êi Lý
(thÕ kû 11) ®Õn ®Çu nhµ NguyÔn (thÕ kû 19) ®Õn nay cha thÓ nãi chÝnh x¸c ë
n¬i nµo.
Cßn thµnh nhµ NguyÔn th× tuy nay kh«ng cßn nhng c¸c b¶n ®å cæ vÉn
cßn vµ cã thÓ nhËn ra ®Þa giíi. "§Þa giíi phÝa B¾c lµ ®êng Phan §×nh Phïng,
phÝa §«ng lµ ®êng Phïng Hng, phÝa T©y lµ ®êng Hïng V¬ng b©y giê".
Thµnh cæ ®· bÞ thùc d©n Ph¸p ph¸ huû tõ n¨m 1894 ®Õn n¨m 1897. Ngµy
nay chØ cßn l¹i mét di tÝch ®¸ng kÓ lµ thÒm ®iÖn KÝnh Thiªn.
- Cét cê Hµ Néi: §©y lµ mét trong nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc Ýt ái thuéc
khu vùc thµnh cæ Hµ Néi may m¾n tho¸t khái sù ph¸ huû do thùc d©n Ph¸p
tiÕn hµnh trong ba n¨m 1894-1897.
§Ønh cét cê ®îc cÊu t¹o thµnh mét c¸i lÇu b¸t gi¸c cao 3m cã 8 cöa sæ t-
¬ng øng víi 8 c¹nh. Gi÷a lÇu lµ mét trô trßn ®êng kÝnh 40 cm cao ®Õn ®Ønh
lÇu lµ chç ®Ó c¾m c¸n cê cao 8m. Nh vËy toµn bé cét cê bao gåm 3 tÇng, ®Õ
cao gÇn 20cm vµ th©n cao kho¶ng 40cm, lµ mét cao ®iÓm ®¸ng kÓ ë néi thµnh
thñ ®« Hµ Néi.
- Hå Hoµn KiÕm vµ ®Òn Ngäc S¬n: §©y lµ mét danh th¾ng næi tiÕng cña
Hµ Néi. Hå G¬m ë gi÷a Hµ Néi, n¬i ®· tõng g¾n víi bao sù kiÖn lÞch sö träng
®¹i cña d©n téc tõ ngµn xa ®Ó l¹i. Hå G¬m lµ niÒm tù hµo kh«ng nh÷ng cña
ngêi Hµ Néi mµ cña c¶ ®ång bµo ta. Nãi ®Õn ViÖt Nam th× ph¶i nãi ®Õn Hµ
Néi mµ nãi ®Õn Hµ Néi h¼n kh«ng ai kh«ng nh¾c ®Õn Hå G¬m. Ngµy nay
cïng víi sù ®i lªn cña ®Êt níc, Hå G¬m dï ®îc nhµ níc chó ý ®Õn nhiÒu.
Th¸p Rïa, ®Òn Ngäc S¬n, cÇu Thª Hóc ®· ®îc söa sang tu bæ, song kh«ng bao
giê Hå G¬m mÊt ®i nÐt cæ kÝnh, t©m linh trong lßng ngêi Hµ Néi.
Nh÷ng ngµy ë Hµ Néi, du kh¸ch cã thÓ tíi th¨m c¸c viÖn b¶o tµng ®Ó t×m
hiÓu chiÒu dµi lÞch sö, chiÒu s©u v¨n ho¸ cña d©n téc ViÖt Nam.
GÇn trung t©m Hµ Néi lµ ViÖn B¶o tµng lÞch sö. §i ngîc dßng thêi gian,
b¶o tµng trng bµy nh÷ng hiÖn vËt quý nh c©y cäc B¹ch §»ng, trèng ®ång
Ngäc Lò... tiªu biÓu cho qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ cña d©n téc ViÖt Nam qua lÞch sö
4000 n¨m dùng níc vµ gi÷ níc. Bªn c¹nh ViÖn B¶o tµng LÞch sö lµ viÖn B¶o
tµng C¸ch m¹ng, t¹i ®©y trng bµy nhiÒu hiÖn vËt quý, t¸i hiÖn lÞch sö ®Êu tranh
hµng tr¨m n¨m cña nh©n d©n ta chèng kÎ thï x©m lîc.
12

13. TiÓu luËn
§Æc biÖt lµ ViÖn b¶o tµng Hå ChÝ Minh, ®îc x©y dùng xong vµo n¨m
1990. N¬i ®©y ®· trng bµy nhiÒu hiÖn vËt g¾n liÒn víi th©n thÕ vµ sù nghiÖp
ho¹t ®éng cña B¸c Hå. Hµ Néi cßn c¸c khu vui ch¬i, gi¶i trÝ nh c«ng viªn, vên
hoa, vên b¸ch thó... ®Òu lµ nh÷ng n¬i hÊp dÉn kh¸ch du lÞch.
KiÕn tróc cña Hµ Néi còng ®Æc s¾c vµ rÊt ®a d¹ng. ë ViÖt Nam, ngoµi
Héi An ra chØ cã Hµ Néi lµ cßn gi÷ ®îc mét khu phè cæ.
Nãi vÒ ®é giíi kh«ng gian. Khu phè cæ th× cã thÓ coi ®ã lµ mét h×nh tam
gi¸c, cã ®Ønh lµ phè hµng Than, c¹nh phÝa §«ng lµ ®i s«ng Hång, c¹nh phÝa
T©y lµ c¸c phè Hµng Cãt, Hµng §iÕu, Hµng Da, cßn ®¸y lµ trôc Hµng B«ng,
Hµng Gai, CÇu Gç. T¹i khu phè nµy, cho tíi tríc khi ngêi Ph¸p tíi ®Òu chung
mét d¸ng dÊp: C¸c phè chi chÝt ngang däc kiÓu bµn cê, phÇn lín mang tªn gäi
cña c¸c mÆt hµng s¶n xuÊt hay kinh doanh t¹i n¬i ®ã: Hµng §êng, Hµng B¹c,
Hµng Bå... TÊt c¶ c¸c ng«i nhµ ë hai bªn ®êng ®Òu theo kiÓu "nhµ èng". Nhµ
nh mét c¸i èng, bÒ ngang hÑp, chiÒu dµi s©u, cã khi th«ng ra mét ngâ kh¸c,
phè kh¸c. Bè côc thêng lµ nh sau: Gian ngoµi lµ chç b¸n hµng hoÆc lµm hµng
tiÕp ®ã lµ mét kho¶ng s©n lé thiªn ®Ó lÊy ¸nh s¸ng. Trªn s©n cã bÓ c¹n (trong
®ã cã hßn Nam Bé, c¸ vµng ®Ó thu gän thiªn nhiªn vµo c¨n nhµ). Gian trong
míi lµ n¬i ¨n ë, vµ tiÕp ®ã lµ khu phô. §a sè lµ nhµ mét tÇng, lîp b»ng nh÷ng
viªn ngãi nhá nh¾n víi hai bøc têng håi vît cao lªn khái m¸i, x©y giËt cÊp nh
nh÷ng bËc thang vµ ®Çu nãc lµ hai trô ®Êt dÊu vÕt ®Æc trng. Còng cã mét sè
nhµ x©y thªm tÇng g¸c nhng thÊp vµ kh«ng mÊy khi træ cöa sæ nÕu cã th× rÊt
nhá (v× luËt lÖ cÊm d©n kh«ng ®îc ®øng cao h¬n vai kiÖu cña c¸c vua quan ®i
trªn ®êng).
C¸i hÊp dÉn cña khu phè ë Hµ Néi chÝnh lµ ë sù tæng thÓ do con ngêi xa
®· s¾p ®Æt thµnh mét c¬ thÓ ®Çy sèng ®éng, kh¨ng khÝt g¾n bã, kÒ tùa nhau mµ
tån t¹i, sinh s«i...
Bªn c¹nh c¸c nhµ èng, cßn ph¶i kÓ tíi nh÷ng ®×nh chïa, ®Òn miÕu r¶i r¸c
trong nhiÒu ®êng phè. Nh÷ng c«ng tr×nh nµy tríc hÕt lµ n¬i thê tù cña c¸c
lµng th«n, phêng cò, nh ®×nh Nh©n Néi, 33 phè B¸t §µn lµ ®×nh cña lµng
cïng tªn mµ nay phè B¸t §µn lµ mét bé phËn, §×nh §«ng M«ng, sè 8 Hµng
C©n lµ ®×nh lµng H÷u §«ng M«n, ®Òn ThuËt Mü 64 Hµng Qu¹t, chïa HuyÒn
Thuyªn ë sè 4 Hµng Khoai, ®Òn Yªn ThuËn ë 25 Hµng Than ®Òu lÊy tªn lµng
lµm tªn ®Òn chïa. Mét sè c«ng tr×nh t«n gi¸o tÝn ngìng cßn ph¶n ¶nh mét sè
13

14. TiÓu luËn
gèc g¸c cña mét sè bé phËn d©n c Th¨ng Long vèn lµ tõ nhiÒu miÒn quª §«ng
Nam, §oµi, B¾c.
Hä ë c¸c tØnh kh¸c di c vÒ Th¨ng Long - Hµ Néi lµm ¨n sinh sèng råi lËp
®×nh ®Òn thê väng vÒ quª h¬ng nh ®×nh Tróc L©m 40 Hµng Hµnh lµ cña d©n
c¸c lµng Chµm trªn Chµm díi (H¶i Hng) lµm nghÒ giÇy da lËp nªn, hay nh
®×nh Hoa Léc ë 90 Hµng §µo lµ cña d©n phêng nhuém mµu ë §ao Loan (H¶i
Hng) dùng ra §×nh Tó §×nh 2A ngâ Yªn Th¸i lµ n¬i thê «ng tæ nghÒ thªu, cña
d©n lµng thªu QuÊt §éng (Hµ T©y).
MÆt kh¸c, sù tån t¹i c¸c ®×nh miÕu nµy cßn lµ b»ng chøng cña t©m linh
ngêi Hµ Néi cò. Bªn c¹nh sù hoµ ®ång víi tù nhiªn vµ céng ®ång x· héi, ngêi
Th¨ng Long Hµ Néi cßn lu«n lu«n t×m c¸ch hoµ ®ång víi mét thÕ giíi t©m
linh v× cïng víi mét kh«ng gian ®« thÞ vËt chÊt cßn tån t¹i mét kh«ng gian ®«
thÞ huyÒn tho¹i vµ thiªng liªng, ë ®ã cã thÓ giao hoµ cïng qu¸ khø vµ t×m ®îc
còng ë ®ã mét nguån sinh lùc tiÒm Èn.
Ngµy nay, mÆc dï qua c¸c biÕn ®éng lÞch sö, qua sù thÝch øng víi ®êi
sèng x· héi, khu phè cæ cã biÕn ®éng n¬i Ýt, n¬i nhiÒu, song bãng d¸ng cña
thêi xa vÉn cßn lu l¹i ë d¨m c¨n nhµ nµy, ë vµi ®o¹n phè kia vµ ®Æc biÖt ë c¸i
kh«ng gian v¨n ho¸ vÉn ®Ëm ®µ mµu s¾c cæ truyÒn. Cho nªn khu phè cæ Hµ
Néi víi nh÷ng ng«i nhµ èng nhá nh¾n, thanh tó, nh÷ng con ®êng hÑp lßng nh-
ng Êm ¸p ngêi ®i l¹i, l¹i cßn c¶ nh÷ng kh«ng gian c©y xanh mít vµ ngät ngµo
h¬ng hoa n÷a... tÊt c¶ lµm nªn mét vÎ ®Ñp ®« thÞ cæ mµ chØ cã thµnh phè Hµ
Néi míi cã.
Bªn c¹nh khu phè cæ lµ nh÷ng khu phè kiÕn tróc theo kiÓu Ph¸p. Khi Hµ
Néi r¬i vµo tay thùc d©n Ph¸p n¨m 1882, ngêi Ph¸p ®· "cÊy" vµo m¶nh ®Êt
nµy nÒn kiÕn tróc vµ mÉu ®« thÞ cña riªng hä. Nh÷ng h×nh ¶nh thanh nh· cña
kiÕn tróc ®« thÞ Ph¸p ®· gãp phÇn lµm giµu di s¶n kiÕn tróc Hµ Néi vµ lµ ®iÒu
g©y Ên tîng rÊt nhiÒu víi kh¸ch níc ngoµi. Gi¸o s Brahm Wiesman ë Trêng
®¹i häc Tæng hîp Bristich (Canada) ®· nãi: "C¸c b¹n ®ang cã mét Hµ Néi
mang d¸ng dÊp Ph¸p, ®ã lµ ®iÒu kh«ng cã ë mét thµnh phè nµo kh¸c ë ch©u
¸. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cho chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®« thÞ nh Hµ Néi
lµ lµm sao cã thÓ duy tr× vµ b¶o tån ®îc c¸c d¸ng dÊp Ph¸p cña nã" (B¸o nh©n
d©n chñ nhËt sè Xu©n 94).
"Khu phè T©y" lµ tªn quen dïng ®Ó chØ bé phËn khu phè ë phÝa Nam
quËn Hoµn KiÕm (tõ Hå G¬m trë xuèng phÝa Nam) vµ mét bé phËn quËn Ba
14
Tải bản FULL (file doc 30 trang): bit.ly/3piTXHd
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

15. TiÓu luËn
§×nh (tõ Cöa Nam vÒ phÝa t©y thµnh phè tíi c«ng viªn B¸ch Th¶o), vµ còng cã
mét hµm ý ph©n biÖt víi "khu phè t¶" lµ c¸c khu phè thuÇn nhÊt ViÖt Nam mµ
tiªu biÓu lµ khu phè cæ "36 phè phêng". C¸c khu phè x©y dùng vµo thêi thuéc
Ph¸p ë Hµ Néi ®îc h×nh thµnh chñ yÕu trong nöa ®Çu thÕ kû 20, ®· gãp phÇn
lµm phong phó thªm khung c¶nh kiÕn tróc cña thñ ®« ta. Víi m¹ng líi ®êng
phè kiÓu « cê, c¸c ®¹i lé khang trang cã ®êng cho xe, cã hÌ ®i bé, c©y che
bãng m¸t, ®Ìn ®iÖn vµ mét sè thiÕt bÞ kü thuËt kh¸c (cÊp tho¸t níc...). C¸ch
x©y dùng ®« thÞ theo kiÓu ch©u ¢u, víi ®êng phè hoµn chØnh, nhµ cöa ngang
hµng th¼ng lèi... lµ ®iÒu míi mÎ ®èi víi ®« thÞ ViÖt Nam khi ®ã vèn ®îc h×nh
thµnh tõ thêi phong kiÕn, x©y dùng tù ph¸t, phè x¸ nhá hÑp, quanh co.
KiÕn tróc cæ ®iÓn ch©u ¢u víi mét sè c¸ch t©n thÝch hîp, khÐo vËn dông
vµo nh÷ng c«ng tr×nh míi ë nh÷ng ®Þa ®iÓm phï hîp ®· cã søc hÊp dÉn ®¸ng
kÓ nh trêng hîp trung t©m du lÞch Bê Hå. Trong viÖc c¶i t¹o vµ n©ng cÊp
kh¸ch s¹n Metropole (1901), c¸c kiÕn tróc s ®· cã ý thøc ch¾t läc vµ lu gi÷
nhiÒu nÐt kiÕn tróc tiªu biÓu cña thêi kú nµy lµ mét thÝ dô tèt cho viÖc c¶i t¹o
vµ n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh trong khu phè x©y dùng thêi thuéc Ph¸p. Còng
theo tinh thÇn ®ã, viÖc söa ch÷a mét sè c«ng thù vµ biÖt thù cho c¸c nhu cÇu
lµm viÖc hoÆc nhµ ë cña nhiÒu sø qu¸n, trô së cña mét sè ng©n hµng ë Bê Hå
vµ trªn phè Trµng Thi... ®· g©y Ên tîng tèt ®Ñp cho nh÷ng ngêi yªu mÕn vÎ
®Ñp kiÕn tróc thanh nh· cña khu phè nµy.
Song, cã lÏ Hµ Néi lµ thñ ®« duy nhÊt trªn thÕ giíi cã ®îc mét ®iÒu kú
diÖu, ®ã lµ c¸c lµng Ngäc Hµ, Nghi Tµm, Ph¬ng Liªn, Thanh Nhµn, Trung
Tù... víi d¸ng dÊp cña c¸c lµng n«ng th«n vÉn cßn ®ang gi÷ ®îc nhÞp thÓ gi÷a
lßng thµnh phè. Nhµ - vên c©y - ao c¸ trong cÊu tróc lµng ViÖt Nam ®· lu«n lµ
mét ®¬n vÞ c©n b»ng sinh th¸i cho m«i trêng sèng cña con ngêi. Nh÷ng ®¬n vÞ
nµy liªn hÖ víi nhau th«ng qua mét hÖ thèng ®êng nhá trªn ®ã ®iÓm xuyÕt c¸c
c«ng tr×nh c«ng céng phôc vô cho lµng c©y ®a, miÕu thê, ®×nh chïa yªn tÜnh
vµ s¹ch sÏ ®èi lËp víi c¸i ån µo x« bå cña n¬i ®« thÞ. Nãi theo c¸ch nãi ¸
§«ng th× cÊu tróc Hµ Néi cã c¶ ¢m - D¬ng. §ã lµ lµng vµ ®« thÞ.
Thªm vµo ®ã, nhiÒu lµng quªn Hµ Néi vÉn cßn gi÷ ®îc nghÒ truyÒn
thèng tõ xa nh: lµng sø gèm B¸t Trµng, lµng ®óc ®ång Ngò X¸, lµng hoa
Ngäc Hµ... nÕu nh÷ng lµng nghÒ nµy tiÕp tôc ®îc gi÷ g×n vµ ph¸t huy th× cã
kh¶ n¨ng trë thµnh tuyÕn du lÞch v¨n ho¸ Hµ Néi cho du kh¸ch. §©y còng lµ
tiÒm n¨ng ®éc ®¸o cÇn ®îc nghiªn cøu khai th¸c ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch.
15
Tải bản FULL (file doc 30 trang): bit.ly/3piTXHd
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

16. TiÓu luËn
* C¸c ®èi tîng v¨n ho¸ d©n téc
C¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ v¨n nghÖ cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi du lÞch: TiÒm
n¨ng v¨n ho¸ v¨n nghÖ cña Hµ Néi phôc vô cho môc ®Ých du lÞch thùc hiÖn râ
nhÊt qua ho¹t ®éng vµ sinh ho¹t v¨n ho¸ d©n gian. §Þa bµn Hµ Néi chñ yÕu lµ
ngêi Kinh sinh sèng. Ngêi Kinh cã c¸c sinh ho¹t v¨n ho¸ v¨n nghÖ d©n gian
phong phó thÓ hiÖn râ nhÊt qua c¸c ho¹t ®éng lÔ héi. Trong nh÷ng ngµy héi
nµy, du kh¸ch sÏ ®îc tiÕp xóc víi nÒn v¨n ho¸ d©n téc ®éc ®¸o cña ViÖt Nam,
sÏ ®îc sèng l¹i nh÷ng ngµy th¸ng hµo hïng cña lÞch sö d©n téc. Mét nÐt ®Æc
biÖt n÷a lµ ®a sè c¸c ngµy lÔ héi cña ngêi Kinh ®Òu diÔn ra vµo dÞp ®Çu n¨m
míi cho ®Õn hÕt th¸ng Giªng. C¸c lÔ héi ®îc biÓu hiÖn thµnh lÞch díi ®©y. Dùa
vµo ®ã nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c du lÞch cã thÓ qu¶ng c¸o, mêi chµo kh¸ch vµ
lËp kÕ ho¹ch ®ãn tiÕp kh¸ch du lÞch cho s¸t thùc.
LÔ héi ë Hµ Néi (tÝnh theo ©m lÞch)
Ngµy th¸ng Tªn lÔ héi - ®Æc ®iÓm Néi dung - nghi thøc
Th¸ng Giªng
1/1 TÕt Nguyªn ®¸n TÕt ®Çu n¨m, lÔ héi lín nhÊt
chung cho c¶ céng ®ång ngêi
ViÖt. §©y lµ thêi gian ®oµn tô
gia ®×nh, bµn vÒ dßng hä, tëng
nhí tæ tiªn
1-3/1 Khai bót, ®i th¨m ®i mõng Mïng 1 TÕt ë nhµ cha, mång
2 ë nhµ mÑ, mång 3 nhµ thµy.
4-6/1 Héi vËt Mai §éng x· Mai
§éng - Hai Bµ Trng
Thê bµ Lª Ch©n vµ «ng Tam
Trinh, «ng tæ nghÒ vËt, më lß
d¹y vËt t¹i lµng. LÔ diÔn l¹i
cuéc thi vËt ®Ó tuyÓn qu©n cña
bµ Lª Ch©n, chäi gµ, cê tíng.
4-7/1 Héi Sµi §ång huyÖn Gia L©m CÇu mïa, ch¬i trß gi¶ trang
5/1 Héi trËn §èng §a, quËn §èng
§a
Kû niÖm chiÕn th¾ng 20 v¹n
qu©n Thanh cña vua Quang
Trung 1789 ë gß §èng §a.
Chïa Béc: n¬i thê Quan
Trung. §×nh Kh¬ng Thîng: TÕ
níc
6/1 Héi Giãng Sãc S¬n, huyÖn Thê Th¸nh Giãng, thæ thÇn,
16 3509515