Thuốc Trị Tăng Huyết Ap Ths. Ds. Trần Thị Thu Hằng

1. Baøi giaûng :

2.  Beänh taêng HA trong nöôùc vaø theá giôùi coù chieàu höôùng gia taêng
ôû Vieät Nam
 Töû vong do taêng HA ñöùng haøng ñaàu trong caùc beänh tim maïch.
Taïi beänh vieän trong caû nöôùc taêng HA ñöùng haøng 9/11 nguyeân nhaân
vaøo ñieàu trò.
Trong caùc nguyeân nhaân töû vong thì taêng HA cuõng ñöùng haøng thöù 9
 ÔÛ caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån , khoaûng 1/6 daân soá ôû tuoåi tröôûng
thaønh bò taêng HA
Naêm Tyû leä maéc beänh (%)
1977 1, 9
1990 11, 5

3.  Huyeát aùp taâm thu ≥ 140mHg
 Huyeát aùp taâm tröông ≥ 90mHg

4.  Taêng HA nguyeân phaùt (primary or essential
hypertension) : taêng HA voâ caên.
 Taêng HA thöù phaùt (secondary hypertension):
bieát nguyeân nhaân.
 Taêng HA taâm thu ñôn ñoäc ISH (Isolated
systolic hypertension): HAT thu ≥ 140mmHg,
HAT tröông < 90 mmHg.

5. 1) JNC-7 (Joint National Committee on Prevention,
Evaluation and Treament of High Blood Pressuse)
ñaàu naêm 2003.
2) Baûng höôùng daãn cuûa AÂu Chaâu ESH/ESC (European
Society of Hypertension/European Society of
Cardiology) muøa heø naêm 2003.
3) Baûng höôùng daãn cuûa Toå chöùc Y teá Theá giôùi
WHO/ISH (International Society of Hypertension)
naêm 2004.

6. BAÛNG PHAÂN LOAÏI HA CUÛA NGÖÔØI LÔÙN
Phaân loaïi
HA taâm thu (mmHg)
HATth
HA taâm tröông
(mmHg) HATtr
Bình thöôøng
Tieàn taêng
HA
Taêng HA
Ñoä 1
Ñoä 2
< 120
120 – 139
140 – 159
≥ 160
< 80
80 - 89
90 - 99
≥ 100
hoaëc
vaø
hoaëc
JNC-7, 2003 (Seventh report of the Joint National
Committee on the Detection, Evaluation and Treament of
High Blood Pressuse

7. ÑIEÀU HOØA HA THOÂNG QUA
THAÀN KINH
HA giaûm Thuï aùp (quai ñoäng maïch chuû, xoang ñoäng maïch caûnh)
Trung taâm vaän maïch (haønh tuûy)
Co maïch maùu Tim (taêng co cô tim, taêng nhòp tim)
Taêng huyeát aùp

8. ÑIEÀU HOØA HA
THOÂNG QUA THEÅ DÒCH (HEÄ RAA)

9. CAÙC YEÁU TOÁ ÑIEÀU HOØA
HA

10. CÔ CHEÁ TAÙC DUÏNG CHUNG CUÛA CAÙC
NHOÙM THUOÁC TRÒ TAÊNG HA
Caùc yeáu toá aûnh
höôûng HA
Caùch thöùc laøm giaûm HA Caùc nhoùm thuoác trò
taêng HA
1. Theå tích dòch
ngoaïi baøo
2. Cung löôïng tim
3. Dung löôïng tónh
maïch
4. Söùc caûn ngoaïi
bieân
 Laøm giaûm theå tích dòch
ngoaïi baøo
Giaûm cung löôïng tim
Taêng dung löôïng tónh
maïch
Giaûm söùc caûn ngoaïi bieân
 Thuoác lôïi tieåu
Thuoác lieät giao caûm
(β blocker)
Thuoác giaõn maïch,
ÖC- Ca
Thuoác can thieäp heä
RAA (ÖCMC,
ARB)

11. LT. THIAZID
 Cô cheá taùc duïng:
 Khôûi ñaàu haï HA do giaûm theå tích dòch
 Duy trì haï HA do giaõn maïch
 Hieäu löïc haï HA:
 Ñaït HAMT: 40 – 80% beänh nhaân
 Giaûm HATth: 15 – 20 mmHg - HATtr 8.15 mmHg
 Öu ñieåm:
 Thuoác löïa choïn haøng ñaàu cho haàu heát beänh nhaân (ngöôøi
giaø) deã dung naïp nhaát, deã söû duïng, deã ñònh löôïng, nhieàu
kinh nghieäm söû duïng, reõ tieàn nhaát, ngaøy duøng 1 laàn, giaûm tæ leä töû
vong
 Thuoác löïa choïn ñeå ñieàu trò khôûi ñaàu
 Thöôøng phoái hôïp vôùi thuoác khaùc ñeå loaïi boû phaûn xaï buø
 Laøm taêng Ca2+ huyeát -> trò soûi thaän, coù lôïi cho phuï nöõ sau
maõn kinh
HYDROCHLOROTHIAZID, CHLOTHALIDON

12. LT. THIAZID
 Nhöôïc ñieåm:
 Haï kali huyeát (10-15% beänh nhaân)
 Khoâng dung naïp glucose
 Taêng lipid huyeát
 Taêng acid uric huyeát nhe ï (≤ 0,5mg/dl), phuï thuoäc
lieàu, hoài phuïc, khoâng caàn chöõa trò, tieàn söû gout khoâng
phaûi laø CCÑ
 Choáng chæ ñònh khi suy thaän (- indapamid vaø metolazon)
 Caùc taùc duïng phuï treân ít yù nghóa laâm saøng khi duøng lieàu thaáp
(12,5 – 25mg/ngaøy).

13. LT. THIAZID
Haï K+ huyeát Duøng lieàu nhoû hydroclorothiazid (12,5 – 25 mg)
< 3,5 mEg/l LT tieát kieäm K+ (amilorid, triamteren …)
Boå sung K+ (KCl), Mg2+
AÊn kieâng muoái, aên thöùc aên coù K+
 Khoâng dung naïp glucose: TLT lieàu thaáp cho ca tieåu ñöôøng typ2
Ñieàu chænh cheá ñoä aên, thuoác HÑH
Ñieàu chænh kali huyeát
 Taêng lipid huyeát: Coù theå söû duïng TLT khi keøm lipid huyeát saùt giôùi haïn
Cheá ñoä aên kieâng môõ
 Choáng chæ ñònh khi suy thaän (creatinin < 30ml/phuùt) : Thay baèng LT quai, metolazon hoaëc indapamid
 Daën beänh nhaân :
 Uoáng TLT vaøo buoåi saùng, ngaøy 1 laàn
 Neáu queân uoáng thì uoáng buø trong ngaøy luùc nhôù ra, nhöng khoâng
ñöôïc gaáp ñoâi lieàu
 Ño HA ôû vò trí ngoài vaø vò trí ñöùng ñeå phaùt hieän haï HA theá ñöùng
 Nhaän bieát daáu hieäu haï K+ huyeát (voïp beû, yeáu cô)
Khaéc phuïc nhöôïc ñieåm

14. LT. QUAI
 Taùc duïng LT nhanh, maïnh, ngaén haïn hôn LT thiazid
(- Torsemid, bumetanid)
 Ngaøy duøng 2 – 3 laàn
 Ít thoâng duïng hôn LT thiazid
 Duøng khi öù dòch nhieàu khoâng ñaùp öùng vôùi thiazid,
suy thaän, suy tim.
 Caùc taùc duïng phuï gioáng thiazid (- giaûm Ca2+ huyeát)
Furosemid, acid ethacrynic

15. LÔÏI TIEÅU KHAÙNG ALDOSTERON:
SPIRONOLACTON
 Cô cheá : gaén vaøo thuï theå cuûa Aldosteron → maát taùc
duïng Aldosteron (giöõ muoái vaø nöôùc → ↑ gaùnh naëng
tim, gaây toån thöông tröïc tieáp tim vaø maïch).
 Öu ñieåm: Baûo veä tim → trò ↑ HA keøm suy tim
 Nhöôïc ñieåm : ↑ K+ huyeát, gaây vuù to ñaøn oâng.
LT TIEÁT KIEÄM K+

16. β. BLOCKER
 Hieäu löïc : Giaûm HATth 10 – 20 mmHg, Giaûm HATtr : 10 – 15 mmHg
 Ñôn trò lieäu : Ñaït HAMT (<140 / 90) : 35 – 70% beänh nhaân, töông ñöông
Thiazid.
 Öu ñieåm :
 Thuoác haøng ñaàu trò taêng HA vì ñaùp öùng vaø dung naïp toát (< 65 tuoåi)
 Giaûm tæ leä maéc beänh vaø tæ leä töû vong
 Khi keøm ÑTN. LNT, NMCT, vaø caùc beänh khaùc
 Ích lôïi chuû yeáu laø giaûm bieán chöùng cuûa taêng HA
 Taùc duïng phuï thaáp vaø phuï thuoäc lieàu (roái loaïn sinh duïc, keùm gaéng
söùc,
meät moûi)
 Thôøi gian taùc duïng daøi (ngaøy uoáng 2 laàn), t ½ khoâng lieân quan TGTÑ.
 Reû tieàn
 Nhöôïc ñieåm vaø caùch khaéc phuïc :
 Taêng lipid huyeát ← Choïn β. Blocker loaïi ISA
 Khoâng dung naïp glucose ← Choïn β. Blocker choïn loïc treân tim
 Ngöøng thuoác ñoät ngoät gaây rebound hypertension ← Giaûm lieàu trong
14 ngaøy môùi ngöøng.

17. CAÙC TÍNH CHAÁT β. BLOCKER
1. Tính choïn loïc treân tim :
+ β. Blocker choïn loïc tim : Atenolol, acebutolol, bisoprolol, betaxolol,
metoprolol
+ Ít aûnh höôûng : suy tim, beänh heä daãn truyeàn tim, hen suyeãn , tieåu ñöôøng ,
Raynaud
2. Hoaït tính ISA (Intrinsic sympathomimetic activity)
+ β. Blocker loaïi ISA : Pindolol, carteolol, acebutolol
+ Ít gaây : Tim chaäm, hen suyeãn, roái loaïn lipid huyeát, tieåu ñöôøng
+ Chæ ñònh chuû yeáu : Beänh nhaân bò tim chaäm naëng do β. Blocker khoâng ISA
+ Choáng chæ ñònh : Khoâng duøng β. Blocker ISA phoøng ngöøa ÑTN vì taêng
nguy cô NMCT.
3. Tính tan trong lipid
+ β. Blocker tan trong lipid cao, nhö carvedelol, propranolol, penbutolol,
metoprolol gaây taùc duïng phuï TKTÖ, chæ ñònh cho beänh thaän hoaëc taêng HA keøm
migrain.
+ β. Blocker ít tan trong lipid nhö acebutolol, atenolol, betaxolol: ít taùc duïng
phuï treân TKTÖ, chæ ñònh cho beänh nhaân beänh gan.

18. β. BLOCKER
 Choáng chæ ñònh tuyeät ñoái:
 Hen suyeãn
 Nhòp tim quaù chaäm
 ÖÙc cheá daãn truyeàn nhó thaát ñoä 2 – 3
 Khoâng ngöøng thuoác ñoät ngoät
 Choáng chæ ñònh töông ñoái:
 Ngöôøi giaø coù beänh phoåi maïn
 Suy tim
 Nhoài maùu cô tim khoâng soùng Q
 Tieåu ñöôøng tuyp 2(β. Blocker choïn loïc)
 Roái loaïn lipid huyeát

19.  Giaûm Angiotensin II trong maùu
 Laøm taêng caùc chaát giaõn maïch nhö
bradykinin vaø PGE2.
 Baûo veä thaän (↓ aùp suaát caàu thaän).
 Ñaûo ngöôïc söï phì ñaïi taâm thaát do
Angiotensin II
TAÙC DUÏNG CUÛA ÖCMC

20.  Hieäu löïc:
 Vôùi nhieàu beänh nhaân taêng HA ñaëc bieät ngöôøi treû, da traéng
 Ñôn trò lieäu : Kieåm soaùt HA cho 50 –70% beänh nhaân
 ÖCMC + TLT : Kieåm soaùt HA cho 80 – 90 % beänh nhaân
 Öu ñieåm:
 Hieäu quaû, an toaøn (ít phaûn xaï buø, khoâng roái loaïn chuyeån hoùa, deã
dung naïp, ít CCÑ)
 Thuoác haøng ñaàu trò taêng HA (sau TLT vaø β. Blocker)
 Raát hieäu quaû khi phoái hôïp TLT
 Trò taêng HA keøm : Suy tim maïn, tieåu ñöôøng, sau NMCT, phì
ñaïi taâm thaát traùi, suy thaän maïn, nguy cô beänh MV cao
 Ngaøy duøng 1 – 2 laàn,ñaït hieäu löïc toái ña sau 2-4 tuaàn.
 Caàn taêng lieàu ñeán khi ñaït hieäu löïc haï aùp.
ÖCMC
Captopril (Lopril), LISINOPRIL (ZESTRIL)

21. ÖCMC
1. Taùc duïng phuï cho taát caû ÖCMC: Haï HA, taêng K+, ho, phuø maïch,
suy thaän
 Haï HA naëng ôû lieàu ñaàu : Ngöôøi cao tuoåi, ngöôøi suy nhöôïc, duøng
TLT: Baét ñaàu lieàu thaáp, uoáng luùc ñi nguû.
 Ho khan (15% beänh nhaân) ← Chuyeån sang ARB
 Taêng K+ huyeát ← Thaän troïng ngöôøi beänh thaän, tieåu ñöôøng, boå
sung K +, thuoác taêng K+ huyeát.
2. Taùc duïng phuï rieâng cho captopril: Ban ñoû da, thay ñoåi vò giaùc,
giaûm neutrophil, protein nieäu ← Giaûm lieàu captopril.
Taùc duïng phuï – Caùch khaéc phuïc

22. ÖCMC
 Heïp ñoäng maïch thaän 2 beân, hoaëc 1 beân
sau caét thaän gaây suy thaän ← Lieàu khôûi ñaàu
raát thaáp, theo doõi chöùc naêng thaän.
 Coù thai → Suy thaän baøo thai vaø cheát thai.
 Khoâng duøng chung caùc thuoác laøm ↑K+ huyeát, LT tieát kieäm
K+, NSAIDS, β. Blocker, boå sung K+
Choáng chæ ñònh

23. Candesartan, Irbesartan, Losartan,
Valsartan, Telmisartan
 ÖÙc cheá choïn loïc receptor AT1.
 Thay theá ÖCMC khi khoâng dung naïp vôùi
ÖCMC (ho khan). Hieän nay ARB ñöôïc chæ
ñònh trò beänh thaän keøm tieåu ñöôøng typ 2.
 TD phuï: Suy thaän, ↑ K+ huyeát, phuø maïch (ít
hôn ÖCMC).
 ↑ lieàu treân lieàu trung bình khoâng chaéc taêng
hieäu löïc haï aùp.
ARB (Angrotensin II receptor blocker)

24. ÖC - CA
 Nhoùm dihydropyridin (DHP) : Nifedipin, amlodipin, felodipin,
nicardipin, nisoldipin.
 Nhoùm khoâng dihydropyridin : verapamil, diltiazem
 Hieäu löïc :
 Ñôn leõ : Hieäu löïc gioáng -blocker hoaëc TLT
β
 Trò taêng HA nheï vaø vöøa (ñaït HAMT 60% beänh nhaân),
 Öu ñieåm :
 Thuoác thay theá cho TLT, β. Blocker, ÖCMC.
 Ít gaây phaûn xaï buø giöõ nöôùc vaø tim nhanh (verapamil, diltiazem)
 Trò taêng HA taâm thu ñôn ñoäc (ISA), (keùm TLT)
 Taùc duïng phuï :
 Do giaõn maïch -> tim nhanh, phuø maét caù chaân, ñoû böøng, nhöùc ñaàu
(loaïi DHP)
 Tim chaäm, öùc cheá nhó – thaát, suy tim (loaïi khoâng DHP)
 Loaïi DHP phoùng thích töùc thôøi (nifedipin) gaây haï HA naëng, thieáu
maùu tim, NMCT caáp ← Khoâng ñöôïc chæ ñònh trò taêng HA

25. α1
– BLOCKER
 Hieäu löïc :
 Keùm hôn diltiazem, atenolol, hydroclorothiazid, taùc duïng
phuï nhieàu hôn.
 Chæ ñònh khi keøm beänh caàn öùc cheá –adrenergic
α
 Öu ñieåm :
 Trò taêng HA keøm phì ñaïi tuyeán tieàn lieät, taêng lipid huyeát, hoäi
chöùng Raynaud
 Nhöôïc ñieåm :
 Hoäi chöùng lieàu ñaàu (>2mg/ngaøy) ← Lieàu khôûi ñaàu <1mg uoáng
luùc ñi nguû
 ÖÙ muoái vaø nöôùc ← Phoái hôïp TLT
 Thaän troïng vôùi ngöôøi cao tuoåi.
Prazosin, Terazosin, Doxazosin
Tải bản FULL (file PPT 57 trang): bit.ly/2MNlcv2
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

26. α.β – BLOCKER
 Cô cheá: ÖÙc cheá β1 (tim), β2 (Phoåi, maïch maùu) > α1 (maïch maùu).
 Öu ñieåm:
- Hieäu quaû haï HA töông ñöông TLT,β.Blocker.
- Thuoác löïa choïn trò côn taêng HA naëng, khaån caáp vì khôûi phaùt
taùc duïng nhanh nhöng haï HA töø töø, khoâng gaây haï HA quaù ñoä
vaø di chöùng tim maïch; raát höõu duïng khi keøm thieáu maùu tim.
- Trò taêng HA naëng trong thai kyø vaø do thai kyø.
 Nhöôïc ñieåm:
- Taùc duïng phuï nheï vaø taïm thôøi do öùc cheá thuï theå α vaø β nhö haï
HA theá ñöùng, co pheá quaûn, roái loaïn cöông döông buoàn nguû,
buoàn noân, oùi möûa.
labetalol
Tải bản FULL (file PPT 57 trang): bit.ly/2MNlcv2
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

27. α.β – BLOCKER
- ÖÙc cheá α vaø β1 maïnh hôn labetalol, vôùi
TGTD daøi hôn.
- Theâm taùc duïng choáng oxy hoùa cô tim.
- Hieäu quaû trò taêng HA baèng caùc
β.Blocker khaùc.
- Taùc duïng phuï vaø CCB gioáng labetalol.
CARVEDILOL
3981761