CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

1. HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN ĐÌNH HOÀNG
CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG
HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH HỒ CHÍ MINH HỌC
HÀ NỘI - 2020

2. HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN ĐÌNH HOÀNG
CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG
HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
CHUYÊN NGÀNH: HỒ CHÍ MINH HỌC
Mã số: 62 31 02 04
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. BÙI ĐÌNH PHONG
HÀ NỘI - 2020

3. LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực,
có nguồn gốc rõ ràng, được trích dẫn đầy đủ theo quy định.
Tác giả luận án
Nguyễn Đình Hoàng

4. MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU...................................... 8
1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan tới luận án.............................................. 8
1.2. Kết quả nghiên cứu đã đạt được và những vấn đề đặt ra cho luận án..... 25
Chương 2: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG ............. 29
2.1. Một số khái niệm cơ bản ....................................................................... 29
2.2. Một số nội dung cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác
tư tưởng..............................................................................................38
Chương 3: CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG
THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - THỰC TRẠNG VÀ
NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA ......................................................... 77
3.1. Khái quát những yếu tố ảnh hưởng đến công tác tư tưởng của
Thành ủy Hải Phòng ............................................................................ 77
3.2. Thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh.............................................................................. 85
3.3. Những vấn đề đặt ra cho công tác tư tưởng của Thành ủy Hải
Phòng hiện nay .................................................................................. 116
Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG
CỦA THÀNH ỦY HẢI PHÒNG THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ
MINH HIỆN NAY .................................................................... 124
4.1. Phương hướng công tác tư tưởng của Thành ủyHải Phòng......................... 124
4.2. Giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng
Hồ Chí Minh....................................................................................... 130
KẾT LUẬN.................................................................................................. 155
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ ĐÃ
CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN........................................................ 158
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 159
PHỤ LỤC

5. DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 3.1: Số lượng học viên trong chương trình Cao cấp lý luận chính
trị giai đoạn 2016 - 2019 .............................................................. 91
Bảng 3.2: Số lượng lớp, học viên chương trình Trung cấp lý luận
chính trị - hành chính của Trường Chính trị Tô Hiệu giai
đoạn 2016 - 2019 ......................................................................... 92

6. DANH MỤC CÁC BIỂU
Trang
Biểu đồ 3.1: Mức độ thường xuyên làm công tác tư tưởng của cán
bộ, đảng viên tại Hải Phòng................................................. 106
Biểu đồ 3.2: Tỷ lệ người dân quan tâm đến vấn đề chính trị tại Hải Phòng...... 109
Biểu đồ 3.3: Đánh giá của người dân về nguyên nhân hạn chế của
công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng ......................... 112
Biểu đồ 3.4: Mức độ sử dụng kỹ năng của cán bộ làm công tác tư
tưởng tại Thành ủy Hải Phòng ............................................. 114

7. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam nói chung và công tác tư tưởng
của Đảng nói riêng là nội dung lớn, nhất quán trong lý luận và hoạt động thực
tiễn cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Học tập và vận dụng tư tưởng Hồ
Chí Minh về công tác tư tưởng không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với mỗi
cán bộ, đảng viên, mà còn là nội dung xuyên suốt trong hoạt động của Đảng
cũng như cả hệ thống chính trị.
Là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, Hồ
Chí Minh hết sức chú trọng đến công tác tư tưởng của Đảng. Với Người, công
tác tư tưởng là yếu tố cốt lõi giúp Đảng luôn giữ vững bản chất giai cấp công
nhân, thực hiện vai trò tiên phong, lãnh đạo trong bất kỳ giai đoạn cách mạng
nào. Muốn kiên định, trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin, thông suốt
đường lối chính trị của Đảng, thống nhất trong Đảng… thì làm tốt công tác tư
tưởng là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Theo Người: "Giáo dục tư
tưởng và lãnh đạo tư tưởng là việc quan trọng nhất của Đảng, phải kiên quyết
chống cái thói xem nhẹ tư tưởng" [60, tr.279]. Trong Báo cáo Hội nghị lần
thứ Sáu của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa II) ngày 15-7-1954,
Người nhấn mạnh: "Công tác lãnh đạo tư tưởng là quan trọng nhất. Trong
Đảng và ngoài Đảng có nhận rõ tình hình mới, hiểu rõ nhiệm vụ mới, thì tư
tưởng mới thống nhất, tư tưởng thống nhất thì hành động mới thống nhất. Nếu
trong Đảng và ngoài Đảng từ trên xuống dưới, từ trong đến ngoài đều tư
tưởng thống nhất và hành động thống nhất thì nhiệm vụ tuy nặng nề, công
việc tuy khó khăn phức tạp, ta cũng nhất định thắng lợi" [60, tr.554-555].
Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn đặt
công tác tư tưởng ở một vị trí đặc biệt quan trọng trong xây dựng Đảng và sự
nghiệp lãnh đạo cách mạng đất nước. Quan điểm này luôn nhất quán qua các
kỳ đại hội, theo chiều dài lịch sử cách mạng Việt Nam. Với nhận thức đúng
đắn đó, Đảng ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong thực tiễn cách mạng;

8. 2
lãnh đạo đất nước phát triển trên tất cả các phương diện về kinh tế, văn hóa,
xã hội…, thế và lực của Việt Nam ngày càng được khẳng định trên trường
quốc tế; nhân dân tin tưởng vào trí tuệ, uy tín và vai trò lãnh đạo của Đảng…
Cùng với những thành tựu đã đạt được, công tác tư tưởng của Đảng
trong những năm qua còn tồn tại một số hạn chế như một bộ phận cấp ủy, cán
bộ, đảng viên còn chưa coi trọng công tác tư tưởng; công tác tư tưởng tại một
số địa phương, cơ quan, còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao… Cùng
với đó là những mặt trái của cơ chế thị trường dẫn đến nhiều vấn đề bất cập,
phức tạp; dưới tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, thông tin về mọi
lĩnh vực dễ bị xuyên tạc và lan truyền rộng rãi; một số hạn chế, yếu kém tồn tại
ngay trong nội tại của Đảng Cộng sản Việt Nam như sự tha hóa biến chất của
một bộ phận cán bộ, đảng viên… Mặt khác, tình hình quốc tế, khu vực có
nhiều bất ổn, đặc biệt là tình trạng khủng bố, trạng thái chính trị cực đoan, chủ
nghĩa dân tộc ở nhiều nước. Các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh các hoạt
động chống phá dưới các chiêu bài "lòng yêu nước" "bảo vệ chủ quyền biển,
đảo", "bảo vệ môi trường", "bảo vệ dân chủ, nhân quyền”... để kích động, gây
rối. Không những vậy, sự xuyên tạc khoa học, tấn công chủ nghĩa Mác - Lênin,
tạo ra tâm lý khủng hoảng, thiếu niềm tin vào chủ nghĩa xã hội. Trước tình hình
trong nước và quốc tế nêu trên, niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân cả
nước với Đảng dần bị xói mòn. Nếu không làm tốt công tác tư tưởng, không
tuyên truyền, thuyết phục, giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và
nhân dân thì vị thế, vai trò lãnh đạo của Đảng cũng như mục tiêu xây dựng xã
hội xã hội chủ nghĩa của Việt Nam sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Là một chiến sĩ xuất sắc trên mặt trận công tác tư tưởng, Chủ tịch Hồ
Chí Minh luôn coi công tác tư tưởng là một vũ khí sắc bén để lãnh đạo Đảng,
dân tộc giành độc lập, thống nhất và xây dựng, phát triển đất nước. Trước bối
cảnh trong nước và quốc tế hiện nay, công tác tư tưởng là hoạt động quan
trọng nhất mà toàn Đảng phải chú trọng. Để công tác này thực sự hiệu quả thì

9. 3
cần có một lý luận, thực tiễn đã được kiểm chứng qua lịch sử soi đường. Và
không có gì quý giá, ý nghĩa hơn những lý luận và phương thức mà Hồ Chí
Minh đã tôi luyện trong suốt cuộc đời làm cách mạng của Người. Do vậy,
thực hiện công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh hiện nay là yêu cầu
cấp bách trong mỗi Đảng bộ nói riêng, toàn Đảng nói chung.
Với xu hướng phát triển trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội
của thành phố Hải Phòng hiện nay, Thành ủy Hải Phòng luôn coi công tác tư
tưởng là yêu cầu cấp thiết để xây dựng Đảng bộ thành phố vững mạnh, đủ
năng lực lãnh đạo toàn diện, thực hiện thành công mọi nhiệm vụ chính trị.
Thành ủy Hải Phòng luôn đề cao vai trò tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư
tưởng, coi đây vừa là cơ sở lý luận, vừa là cơ sở thực tiễn mà Thành ủy Hải
Phòng có thể vận dụng sáng tạo nhằm thực hiện thành công công tác tư tưởng
tại địa phương. Với vị trí địa lý cũng như các tiềm năng về kinh tế, xã hội, Hải
Phòng được coi là đầu mối giao thông quan trọng cả trong nước và quốc tế,
trên đường biển, đường bộ, đường hàng không. Là điểm thu hút, giao lưu
thương mại trong nước và quốc tế nên cùng với quá trình phát triển kinh tế
của thành phố là sự xuất hiện lối sống thực dụng của kinh tế thị trường; những
luồng tư tưởng, văn hóa đối lập với văn hóa truyền thống; những tư tưởng
chống phá Đảng và Nhà nước; những cách nghĩ, nhận thức tiêu cực, mất niềm
tin vào con đường cách mạng Việt Nam... Do vậy, công tác tư tưởng của
thành phố có ý nghĩa quan trọng cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đồng
thời, phải đảm bảo vai trò lãnh đạo của Đảng, ổn định chính trị và đặc biệt là
xây dựng, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng.
Những năm qua, cùng với việc đề ra đường lối, chủ trương lãnh đạo,
chỉ đạo đúng đắn trong phát triển các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội,
Thành ủy Hải Phòng luôn thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, mà trọng
tâm là công tác tư tưởng. Thành ủy Hải Phòng xác định đây là một nội dung
quan trọng, thiết yếu nhất nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu

10. 4
của Đảng bộ thành phố, góp phần quan trọng vào phát triển thành phố giàu
mạnh về kinh tế, ổn định về chính trị, văn hóa - xã hội, vững mạnh về quốc
phòng an ninh, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Bên cạnh thành tựu đã đạt
được, quá trình thực hiện công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng còn một
số hạn chế cần được giải quyết như: một bộ phận cán bộ, đảng viên có những
biểu hiện suy thoái về nhận thức, tư tưởng chính trị, quan liêu, xa dân; có
trường hợp còn nhận thức và hành động sai trái, nhận thức về chủ nghĩa Mác-
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh còn giản đơn. Công tác tư tưởng còn biểu hiện
thiếu sắc bén, chưa linh hoạt, chưa thực sự là công cụ hiệu quả trong ngăn chặn
và đẩy lùi được những biểu hiện suy thoái về chính trị, tư tưởng trong một bộ
phận cán bộ, đảng viên và nhân dân... Do đó, trong giai đoạn này, Thành ủy
Hải Phòng cần phải làm tốt công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, góp
phần xây dựng niềm tin, xây dựng khối đại đoàn kết trong toàn Đảng, toàn dân
nói chung, Đảng bộ và nhân dân thành phố Hải Phòng nói riêng.
Với ý nghĩa là một hoạt động quan trọng của Đảng cùng những vấn đề
cấp bách đặt ra cho công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh của Thành
ủy Hải Phòng, nghiên cứu sinh lựa chọn đề tài "Công tác tư tưởng của
Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh" làm đề tài luận
án tiến sỹ của mình. Đề tài không chỉ hệ thống lý luận về công tác tư tưởng
theo tư tưởng Hồ Chí Minh mà còn làm rõ hoạt động này của Thành ủy Hải
Phòng về thành tựu, hạn chế và cả những vấn đề đặt ra, từ đó đưa ra giải pháp
nhằm nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng trong thời
gian tới.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng để vận dụng
vào công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay; từ đó, phân tích,
đánh giá thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng và đề xuất

11. 5
phương hướng, giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay
theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
2.2. Nhiệm vụ
- Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan tới đề tài luận án, chỉ ra
những vấn đề đã được nghiên cứu; xác định những vấn đề cần tập trung
nghiên cứu trong luận án
- Làm rõ nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng
- Phân tích, đánh giá thực trạng công tác tư tưởng của Thành ủy
Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Đề xuất phương hướng, giải pháp cơ bản nhằm thực hiện tốt công tác
tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận án nghiên cứu nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư
tưởng; thực trạng và giải pháp công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng
hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Luận án tập trung nghiên cứu công tác tư tưởng của
Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó, nghiên cứu làm
rõ khái niệm, nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng; công tác
tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng và định hướng giải pháp công tác tư tưởng
của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Về không gian: Luận án nghiên cứu nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh
về công tác tư tưởng; công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh trên địa bàn thành phố Hải Phòng.
Về thời gian: Luận án nghiên cứu công tác tư tưởng của Thành ủy Hải
Phòng trong giai đoạn từ năm 2015 đến nay (năm 2015 là năm diễn ra Đại hội
đại biểu Đảng bộ thành phố Hải Phòng lần thứ XV).

12. 6
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận
Luận án dựa vào cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam và các lý
thuyết về khoa học xây dựng Đảng, về công tác tư tưởng.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
- Luận án sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và duy vật lịch sử trong nghiên cứu tư tưởng, lý luận và công tác tư tưởng.
- Luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu cơ bản như phương pháp
thống nhất giữa lịch sử và logic; phương pháp phân tích, tổng hợp và so sánh;
phương pháp văn bản học; phương pháp khảo sát, tổng kết thực tiễn; phương
pháp điều tra xã hội học; phương pháp phỏng vấn… để tổng hợp, xử lý số liệu,
tạo cơ sở, căn cứ cho nhận định, đánh giá mang tính khách quan, khoa học.
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
Thứ nhất, nghiên cứu, phân tích và làm sáng tỏ một cách có hệ thống tư
tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng trong quá trình lãnh đạo cách mạng
Việt Nam.
Thứ hai, đánh giá, hệ thống hóa những thành tựu đạt được và những
hạn chế, yếu kém, nguyên nhân trong việc thực hiện công tác tư tưởng của
Thành ủy Hải Phòng hiện nay.
Thứ ba, đề xuất phương hướng, giải pháp công tác tư tưởng của Thành
ủy Hải Phòng trong thời gian tới theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận án
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận án góp phần làm rõ giá trị bền vững trong những nội dung cơ bản
của công tác tư tưởng của Đảng dưới góc độ chuyên ngành Hồ Chí Minh học,
lấy đó làm cơ sở góp phần xây dựng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng,
đấu tranh chống lại những tư tưởng và nhận thức làm phương hại đến uy tín,
vai trò lãnh đạo của Đảng.

13. 7
Luận án góp phần làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn giúp Thành ủy Hải
Phòng thực hiện tốt công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong hoạt
động xây dựng Đảng trên địa bàn thành phố.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận án góp phần cung cấp nội dung, phương hướng, giải pháp với
Thành ủy Hải Phòng trong việc thực hiện công tác tư tưởng tại địa phương.
Kết quả nghiên cứu của luận án có thể làm tài liệu tham khảo cho
việc giảng dạy và nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về lĩnh vực tư tưởng,
lý luận của Đảng ở hệ thống trường chính trị, quân sự và các cơ quan, các
ban của Đảng;
Kết quả của luận án góp phần bổ sung cơ sở dữ liệu cho các cơ quan
tham mưu, nghiên cứu khi xây dựng nghị quyết, đề án hay chuyên đề nghiên
cứu chuyên sâu về công tác tư tưởng.
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Phụ lục,
Luận án được kết cấu thành 4 chương, 9 tiết.

14. 8
Chương 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN TỚI LUẬN ÁN
Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng nói chung và công tác tư
tưởng nói riêng là nội dung được các nhà khoa học nghiên cứu và phản ánh
giá trị của nó trong thời đại ngày nay. Những nghiên cứu khoa học này được
tiếp cận ở nhiều góc độ khác nhau, tập trung ở một số hướng nghiên cứu cơ
bản sau:
1.1.1. Tình hình nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng
Các công trình nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng và
công tác tư tưởng vô cùng đồ sộ với ý nghĩa lý luận và thực tiễn phong phú.
Trong số đó, phải kể đến những cuốn sách được các nhà lý luận, học giả đánh
giá cao như:
Cuốn Chủ tịch Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng, lý luận (Kỷ yếu Hội
thảo khoa học) của Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng thuộc Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh [128] tập hợp 25 bài viết của các tác giả
trong và ngoài Học viện đã phân tích, khẳng định những đóng góp to lớn của
Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng, lý luận; về việc truyền bá lý luận
cách mạng vào thực tiễn cách mạng Việt Nam của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc
và ý nghĩa to lớn của nó trong tình hình hiện nay. Các tác giả bước đầu nghiên
cứu một số quan điểm của Hồ Chí Minh về tư tưởng, lý luận, làm rõ những
đóng góp về mặt lý luận của Người về cách mạng Việt Nam, góp phần lý giải
những sáng tạo của Hồ Chí Minh trên phương diện lý luận cách mạng đã
được thực tiễn kiểm nghiệm. Đồng thời, trong nhiều bài viết đã đề cập tới
công tác tư tưởng trong tình hình mới dưới ánh sáng của tư tưởng Hồ Chí
Minh. Các tác giả đã chỉ ra những kinh nghiệm, chỉ giáo, sáng tạo trong công
tác tư tưởng, lý luận Hồ Chí Minh, để từ đó, đúc rút những bài học quý báu,

15. 9
phục vụ cho quá trình tiến hành công tác tư tưởng, nghiên cứu và truyền bá tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng đến với mọi tầng lớp
nhân dân một cách hiệu quả, thiết thực.
Cuốn Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng do hai tác giả Hồng Vinh và
Đào Duy Quát đồng chủ biên [124] là công trình nghiên cứu chuyên sâu về
công tác tư tưởng với nhiều mảng nội dung lớn được thể hiện ở 6 phần: Phần
thứ nhất, Hồ Chí Minh phát triển chủ nghĩa Mác, Ăngghen, Lênin về lý luận
công tác tư tưởng; Phần thứ hai, Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển các giá trị
truyền thống của dân tộc, tiếp thư tinh hoa văn hóa nhân loại trong công tác tư
tưởng; Phần thứ ba, Hồ Chí Minh với từng lĩnh vực công tác tư tưởng; Phần
thứ tư, Hồ Chí Minh về phương pháp công tác tư tưởng; Phần thứ năm, Hồ
Chí Minh với công tác tư tưởng; Phần thứ sáu, vận dụng lý luận và phương
pháp công tác tư tưởng của Hồ Chí Minh trong điều kiện hiện nay. Cuốn sách
xoay quanh sự phát triển về lý luận công tác tư tưởng của Hồ Chí Minh và
những ảnh hưởng to lớn của Hồ Chí Minh với quá trình hình thành, phát triển
tư tưởng cách mạng Việt Nam. Bên cạnh đó, công trình này làm rõ hơn các
nội dung của công tác tư tưởng như nghiên cứu lý luận, tuyên truyền, cổ
động, báo chí; Hồ Chí Minh với công tác tư tưởng trong các tầng lớp xã hội
khác nhau, phương pháp và nghệ thuật làm công tác tư tưởng của Hồ Chí
Minh. Trong Phần thứ sáu, các tác giả đã nhấn mạnh sự cần thiết phải phát
huy di sản tư tưởng Hồ Chí Minh vào công tác tư tưởng của Đảng ta trong
giai đoạn hiện nay.
Cuốn Một số vấn đề trong tư tưởng Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt
Nam của hai tác giả Bùi Đình Phong và Phạm Ngọc Anh [77] là một công trình
khoa học được hình thành trên cơ sở tập hợp những tham luận khoa học, bài
nghiên cứu của hai tác giả được đăng tải trên các tạp chí khoa học chuyên
ngành. Công trình được kết cấu bằng cách sắp xếp có hệ thống nhiều nội dung
lớn nhằm làm nổi bật một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong tư tưởng Hồ Chí

16. 10
Minh về xây dựng Đảng. Trong đó, hai tác giả đã dành nhiều tâm huyết để luận
giải nhiều nội dung trong tư tưởng Hồ Chí Minh về tư tưởng, lý luận của Đảng.
Những kết quả nghiên cứu này có giá trị đối với hoạt động nghiên cứu chuyên
sâu về tư tưởng Hồ Chí Minh trên từng lĩnh vực, từng nội dung cụ thể trong
công tác xây dựng Đảng, đặc biệt là công tác tư tưởng, lý luận.
Năm 2005, cuốn sách Nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong
thời kỳ đổi mới do tác giả Nguyễn Văn Sáu chủ biên [87] đã phân tích về công
tác nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh một cách có hệ thống và toàn
diện. Tác giả làm rõ những quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về
nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh và tiến hành khảo sát thực trạng
công tác nghiên cứu, giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời kỳ đổi mới. Từ
những nội dung khảo sát và nghiên cứu, công trình đưa ra phương hướng, giải
pháp giáo dục tư tưởng trong điều kiện mới. Tuy nhiên, những nội dung trên
chủ yếu tập trung đến đối tượng trong học viên, sinh viên ở các trường học,
chưa đề cập nhiều đến các đối tượng khác, do đó, nội dung nghiên cứu, giáo
dục tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ tiếp cận dưới góc độ hẹp, chuyên sâu.
Cuốn sách Học tập phương pháp tuyên truyền cách mạng Hồ Chí Minh
do tác giả Hoàng Quốc Bảo biên soạn [10] lại tiếp cận công tác tư tưởng theo
tư tưởng Hồ Chí Minh qua việc tìm hiểu nguồn gốc và nêu lên những đặc
trưng cơ bản của phương pháp tuyên truyền Hồ Chí Minh - một bộ phận cấu
thành trong công tác tư tưởng. Trong "Học tập phương pháp tuyên truyền
cách mạng Hồ Chí Minh", tác giả khẳng định: trong công tác tư tưởng, cán
bộ làm công tác tuyên truyền là nhân tố quyết định, và phương pháp tuyên
truyền cách mạng Hồ Chí Minh là một phương pháp hiệu quả có giá trị trong
cả quá khứ và thời đại mới. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra một số giải pháp cơ
bản nhằm nâng cao, đổi mới phương pháp tuyên truyền của đội ngũ cán bộ tư
tưởng theo phương pháp tuyên truyền Hồ Chí Minh.
Cuốn Hồ Chí Minh - Nhà tư tưởng thiên tài của tác giả Trần Nhâm [69]
là công trình khoa học nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh một cách công phu,

17. 11
tiếp cận tư tưởng Hồ Chí Minh một cách toàn diện. Với 8 nội dung cơ bản, tác
giả đã luận giải và làm sáng tỏ hệ thống những vấn đề lý luận phong phú, sâu
sắc của tư tưởng Hồ Chí Minh. Trong đó, tư duy mới về Đảng cầm quyền của
tư tưởng Hồ Chí Minh được coi là trung tâm của cuốn sách. Đó là tư duy về
xây dựng Đảng ta thành một đảng trí tuệ, đảng trong sạch, xứng đáng với với
vai trò lãnh đạo cách mạng dân tộc. Công trình khoa học này có ý nghĩa lớn
trong việc tìm hiểu cuộc đời, sự nghiệp và tư tưởng Hồ Chí Minh, mở ra hướng
tiếp cận mới trong việc nghiên cứu di sản Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng.
Cuốn Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay dưới ánh
sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, tác giả Bùi Đình Phong [74] đã tiếp cận những
vấn đề thực tiễn, cấp bách hiện nay trong xây dựng Đảng trên cơ sở lý luận về
tư tưởng Hồ Chí Minh. Từ nghiên cứu Hồ Chí Minh về Đảng Cộng sản Việt
Nam trong chương 1; Tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng
Cộng sản Việt Nam trong chương 2, và chương 3 đề cập một số vấn đề cấp
bách về xây dựng Đảng hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh, tác
giả đã cho thấy những hiểu biết sâu sắc về một số vấn đề về công tác xây
dựng Đảng trong tư tưởng Hồ Chí Minh và hiện nay. Tác giả đi sâu phân tích,
làm rõ những quan điểm của Hồ Chí Minh về sự suy thoái tư tưởng, chính trị,
đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, đồng thời, đưa ra
những giải pháp góp phần vào xây dựng, chính đốn Đảng trong điều kiện hiện
nay. Một trong những giải pháp được tác giả chú trọng nhất là cần phải củng
cố, giữ vững lòng tin của nhân dân vào Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Trong cuốn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn
của các tác giả là cán bộ nghiên cứu của Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của
Đảng [129], nội dung trực tiếp và gián tiếp đề cập đến cách tiếp cận mới về tư
tưởng Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác tư
tưởng của Đảng nói riêng. Cuốn sách là tập hợp các công trình nghiên cứu
khoa học, các bài viết được chia thành hai phần. Trong đó, phần thứ nhất làm

18. 12
rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về những vấn đề chung của cách mạng Việt Nam ở
cả lý luận và thực tiễn; phần hai, các tác giả nghiên cứu, làm sáng rõ và vận
dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về các lĩnh vực cụ thể của đời sống xã hội. Trong
đó, có bài viết tập trung phân tích quan điểm của Người về vị trí, vai trò và
những vấn đề cốt lõi nhất về công tác xây dựng đội ngũ làm công tác tư tưởng
như xây dựng phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn; đồng thời, đề xuất
một số giải pháp quan trọng về xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tư
tưởng theo quan điểm Hồ Chí Minh là phải chú trọng đến đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ làm công tác tư tưởng.
Bên cạnh những cuốn sách với giá trị kể trên, nhiều luận án tiến sĩ đề
cập đến công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh với nhiều góc nhìn
khác nhau đã góp phần khẳng định về sơ sở lý luận và làm phong phú thêm về
cơ sở thực tiễn cho nội dung này, cho chuyên ngành Hồ Chí Minh học và
khoa học chính trị nói chung như:
Luận án tiến sĩ Nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ
ở đơn vị cơ sở trong quân đội hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh của
tác giả Nguyễn Văn Thắng [108] phân tích thực trạng, nguyên nhân và yêu cầu
nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị trên cơ sở lý luận về tư tưởng Hồ
Chí Minh. Luận án tiếp cận nội dung nghiên cứu với đối tượng là cán bộ đơn vị
cơ sở trong quân đội - lực lượng được tôi luyện để có lý tưởng, lý luận chính trị
vững vàng. Với cách tiếp cận trên, tác giả đã khẳng định về vai trò quan trọng
của giáo dục lý luận chính trị theo tư tưởng Hồ Chí Minh - bộ phận của công tác
tư tưởng và đề xuất giải pháp đề nâng cao chất lượng hoạt động này cho cán bộ ở
đơn vị cơ sở. Những kết quả nghiên cứu của luận án là định hướng trong nghiên
cứu những thành tố của nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng.
Luận án Tiến sĩ Tâm lý học của tác giả Đinh Thị Mai: Kỹ năng tuyên
truyền bằng lời tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức của báo cáo viên cơ sở
[52], tác giả đã đi sâu phân tích lý luận kỹ năng tuyên truyền bằng lời tư

19. 13
tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức của báo cáo viên cơ sở; thực trạng mức độ
biểu hiện kỹ năng thiết lập mối quan hệ, kỹ năng quan sát, kỹ năng thuyết
phục, kỹ năng đối thoại của báo cáo viên cơ sở trong công tác tuyên truyền.
Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Công tác tư tưởng của tác giả Đỗ Minh
Tuấn (2017): Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giáo dục lý luận chính trị
cho sinh viên các trường Đại học ở Hà Nội hiện nay [118], tiếp cận dưới góc
độ Chính trị học chuyên ngành Công tác tư tưởng đã tập trung nghiên cứu, làm
rõ triết lý, nguyên tắc, phương châm, nội dung và hiệu quả giáo dục lý luận
chính trị trong tư tưởng Hồ Chí Minh, lấy đó là căn cứ để xác lập bộ tiêu chí về
giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên làm cơ sở khảo sát. Luận án đã đánh giá
thực trạng và đề xuất phương hướng, giải pháp cho việc tăng cường giáo dục lý
luận chính trị cho sinh viên các trường đại học hiện nay. Mặc dù, luận án chưa
đề cập một cách hệ thống nội dung công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh, nhưng công trình này góp phần làm sáng tỏ giá trị bền vững trong tư
tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận chính trị - một nội dung quan trọng
trong công tác tư tưởng - đặc biệt giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên các
trường đại học, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, hội nhập và phát triển bền vững đất nước.
Cùng với những công trình nêu trên, có thể kể đến một số bài viết có
giá trị trên các tạp chí liên quan đến công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh như bài viết Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào phòng, chống suy
thoái, tự diễn biến, tự chuyển biến trong nội bộ của tác giả Trần Đình Thắng,
[110]; bài viết Tư tưởng Hồ Chí Minh về bản lĩnh chính trị cho thanh niên của
tác giả Trịnh Quốc Việt [133]...
1.1.2. Tình hình nghiên cứu sự vận dụng tư tưởng Hồ chí Minh về
công tác tư tưởng trong sự nghiệp đổi mới
Một trong những công trình đề cập tương đối toàn diện đến công tác tư
tưởng của Đảng hiện nay là cuốn Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận phục vụ

20. 14
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của tập thể các tác giả do tác giả Phạm
Tất Thắng làm chủ biên [109]. Đây là kết quả nghiên cứu của chương trình
nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước. Với những phân tích, dẫn liệu cụ thể,
sinh động và thuyết phục, công trình này nghiên cứu toàn diện về vấn đề đổi
mới công tác tư tưởng, lý luận. Các tác giả kết cấu cuốn sách thành 4 chương
được tiếp cận trên nhiều khía cạnh, nhiều tác động khác nhau cả về thực tiễn
và lý luận đối với công tác tư tưởng, lý luận của Đảng trong thời kỳ đổi mới
đất nước. Trên cơ sở chương 1 trình bày những vấn đề chung về công tác tư
tưởng, lý luận, chương 2 các tác giả đi vào phân tích thực trạng công tác tư
tưởng, lý luận trong thời kỳ đổi mới. Với những phân tích, luận giải tình hình
thế giới, trong nước một vài thập kỷ tới tác động đến tư tưởng, lý luận; dự báo
tình hình tư tưởng xã hội và những vấn đề đặt ra đối với công tác tư tưởng, lý
luận viết trong chương 3, cuốn sách trình bày quan điểm, phương hướng, giải
pháp đổi mới công tác tư tưởng, lý luận hiện nay.
Trong bộ sách Nguyên lý công tác tư tưởng do tác giả Lương Khắc
Hiếu làm chủ biên [32], các tác giả khái quát những vấn đề chung về công tác
tuyên truyền, đặc biệt đề cập đến những quan điểm có tính nguyên tắc trong
đổi mới công tác tuyên truyền và phương hướng cơ bản đổi mới công tác
tuyên truyền hiện nay. Đây là "công cụ'' rất quý định hướng cho tác giả luận
án tìm hiểu, nghiên cứu và xây dựng các khái niệm, các nội hàm cơ bản của
công tác tư tưởng của Đảng ta hiện nay.
Cuốn Một số vấn đề về công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam
của tập thể tác giả do tác giả Đào Duy Quát làm chủ biên [83] đã khái quát lại
toàn bộ quá trình hình thành và phát triển công tác tư tưởng của Đảng trên cả
bình diện lý luận và thực tiễn; khẳng định những thành tựu, nêu rõ những bài
học kinh nghiệm về công tác tư tưởng, góp phần tiếp tục nâng cao chất lượng
và hiệu quả công tác tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.
Cuốn Công tác tư tưởng - văn hóa, khoa giáo và nâng cao vai trò lãnh
đạo của Đảng của tác giả Lê Xuân Tùng [120] là công trình tuyển chọn những

21. 15
bài nói, bài viết chủ yếu của tác giả. Nét nổi bật của cuốn sách là dù ít đề cập tới
học thuật nhưng mang tính chất tổng kết thực tiễn trong công tác tư tưởng của
Đảng và gợi mở những phương hướng phát triển công tác này. Những bài viết
của tác giả cuốn sách mang tính thực tiễn cao định hướng giúp luận án tiếp
cận, phân tích và đánh giá thực trạng hoạt động công tác tư tưởng của Thành
ủy Hải Phòng hiện nay.
Cuốn Công tác tư tưởng và vấn đề đào tạo cán bộ làm công tác tư
tưởng của tác giả Trần Thị Anh Đào [27] đã hệ thống các vấn đề về công tác
tư tưởng như các khái niệm về tư tưởng, về công tác tư tưởng; phân tích sâu
sắc nội dung và phương thức hoạt động của công tác tư tưởng; đồng thời, nêu
rõ một số giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư
tưởng. Cuốn sách cũng đề cập tới phẩm chất và năng lực, những hạn chế của
đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng.
Trong cuốn Công tác tuyên truyền tư tưởng trong thời kỳ mới (Giáo
trình đào tạo bồi dưỡng cán bộ tuyên truyền) của Cục Cán bộ, Ban Tuyên
huấn Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc [16], với những luận cứ hết sức
chặt chẽ, các tác giả nghiên cứu một số vấn đề quan trọng liên quan đến công
tác tuyên truyền, công tác lý luận, công tác truyền thông báo chí, công tác văn
học nghệ thuật, công tác xuất bản, công tác điều tra, nghiên cứu thông tin,...
Nội dung các bài viết không những cung cấp kinh nghiệm, thao tác, kỹ năng
công tác tuyên truyền tư tưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc mà còn khái
quát được vị trí, vai trò của nhiệm vụ công tác lý luận, tư tưởng, văn hóa
chính trị của Đảng.
Tác giả Vũ Ngọc Am đã làm rõ vai trò của công tác giáo dục chính trị
tư tưởng với việc nâng cao tính tự giác cách mạng cho cán bộ, đảng viên
trong cuốn Đổi mới công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng
viên ở cơ sở trong giai đoạn hiện nay [01]. Cuốn sách đã phân tích khái niệm
và mối quan hệ giữa công tác giáo dục chính trị tư tưởng với các lĩnh vực khác

22. 16
của công tác tư tưởng. Tác giả đã xây dựng được những nguyên tắc, tiêu chí
đánh giá hiệu quả công tác giáo dục chính trị tư tưởng ở cơ sở; từ đó, đề xuất
những giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác này nhằm đáp
ứng yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam trong thời kỳ mới, góp phần
đấu tranh làm thất bại chiến lược "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch.
Tuy nhiên, nội dung và phạm vi nghiên cứu của công trình mới chỉ dừng lại ở
một trong những nội dung của công tác tư tưởng và thực hiện ở cấp cơ sở.
Lý luận và phương pháp nghiên cứu, giáo dục lý luận chính trị do tác
giả Phạm Huy Kỳ làm chủ biên [47] là cuốn sách có ý nghĩa lớn góp phần
nâng cao tính khoa học, chất lượng và hiệu quả công tác nghiên cứu và giáo
dục lý luận chính trị của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay. Tác giả đã trình
bày một số vấn đề lý luận và phương pháp nghiên cứu, giáo dục lý luận chính
trị và đi sâu trình bày về các phương pháp giảng dạy lý luận chính trị - một
hoạt động quan trọng và thường xuyên trong công tác giáo dục lý luận chính
trị của Đảng ta.
Cuốn Một số vấn đề về công tác lý luận, tư tưởng và tổ chức của Đảng
trong thời kỳ đổi mới của tác giả Tô Huy Rứa [86] là tập hợp 70 bài viết và
bài nói của tác giả. Các bài viết này đã phản ánh thực tiễn tình hình đất nước
trong công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo. Nhiều bài viết
khẳng định, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đặc biệt là thành
tựu về lý luận trong từng lĩnh vực nghiên cứu, ứng với các lĩnh vực của đời
sống xã hội. Trong những năm đổi mới, Việt Nam đã hình thành và phát triển
những nhận thức lý luận mới về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội. Điều này thể hiện rõ nét ở một số hoạt động như: công tác tư
tưởng đã gắn bó và phục vụ hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã đạt được nhiều kết quả tích cực; năng
lực và sức chiến đấu của Đảng không ngừng được nâng cao. Bên cạnh việc
phân tích các thành tựu đã đạt được, một số bài viết trong cuốn sách cũng tiếp

23. 17
cận những hạn chế và các vấn đề đặt ra của công tác lý luận, tư tưởng và tổ
chức của Đảng hiện nay và chỉ ra phương hướng, giải pháp nhằm tạo sự
chuyển biến mạnh mẽ về công tác xây dựng Đảng, đẩy mạnh công tác lý luận,
tư tưởng của Đảng trong tình hình mới. Đồng thời, tác giả nhấn mạnh công
tác lý luận, tư tưởng của Đảng phải tiếp tục đẩy mạnh đổi mới tư duy, nâng
cao nhận thức, trước hết là nâng cao trình độ tư tưởng, lý luận trong Đảng, tạo
ra sự chuyển biến nhận thức, thống nhất tư tưởng trong Đảng và trong xã hội,
góp phần tiếp tục bảo vệ và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ mục tiêu của chủ nghĩa xã hội và đưa sự nghiệp
đổi mới tới thắng lợi.
Cuốn Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tuyên giáo trong giai đoạn hiện nay là
tập hợp các bài viết của nhiều nhà khoa học và các giảng viên của Học viện
Báo chí và tuyên truyền [35] đã tập trung đánh giá, phân tích những thuận lợi,
khó khăn và những vấn đề đặt ra cho công tác tuyên giáo, công tác đào tạo, bồi
cán bộ tuyên giáo; đồng thời, phân tích thực trạng, đề xuất quan điểm, phương
hướng và giải pháp nhằm đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ tuyên giáo trong bối cảnh mới hiện nay.
Cuốn Giữ vững nền tảng tư tưởng, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng
trong tình hình mới do tác giả Nguyễn Tiến Quốc chủ biên [36] phản ánh tính
cấp thiết của cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận hiện nay và vấn đề bảo vệ nền tảng
tư tưởng, lý luận. Bằng lý luận sắc bén và thực tiễn cụ thể, tác giả đã vạch trần
bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch đang chống phá sự nghiệp
cách mạng Việt Nam, chống phá Đảng ta về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Cuốn
sách này cũng thể hiện cách nhìn nhận mới về sự cần thiết và phương thức tiếp
tục đẩy mạnh cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận; bảo vệ nền tảng tư tưởng hiện
nay của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.
Cũng liên quan tới việc đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống "diễn biến hòa
bình" trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận của các thế lực thù địch đối với cách
mạng nước ta trong tình hình hiện nay, cuốn Kiên định nền tảng tư tưởng của

24. 18
Đảng trong tình hình mới của tác giả Nguyễn Bá Dương và các cộng sự [22]
đã tập trung chỉ rõ, phê phán bản chất, âm mưu, thủ đoạn của các quan điểm
thù địch, sai trái trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận. Công trình này góp phần
khẳng định bản chất khoa học, cách mạng, bảo vệ và phát triển nền tảng tư
tưởng của Đảng trong tình hình mới và gợi mở nhiều vấn đề cho luận án trong
quá trình tiếp cận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và phê phán các
luồng tư tưởng sai lệch, phản động.
Đề tài khoa học mã số KHBĐ - 37: "Đổi mới và nâng cao chất lượng
công tác tư tưởng ở cơ sở xã, phường (khu vực đồng bằng)" do tác giả Trần
Thị Tâm làm chủ nhiệm [90] đi từ nghiên cứu những vấn đề lý luận chung
đến nghiên cứu từng loại hình, lĩnh vực của công tác tư tưởng ở từng địa bàn
và đối tượng cụ thể. Đề tài đề cập đến chất lượng các mặt hoạt động công tác
tư tưởng mà chủ thể là tổ chức đảng, cấp ủy và đội ngũ đảng viên cấp cơ sở
xã, phường với những đặc thù các tỉnh đồng bằng Bắc bộ; trong đó, xác định
nhân tố tác động lớn nhất đến công tác tư tưởng ở cơ sở là nhận thức của cấp
ủy cơ sở về vai trò của công tác tư tưởng, là tâm huyết, tích cực và năng lực
của đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng ở cơ sở.
Cuốn Nghiên cứu lý luận phục vụ công tác tuyên giáo của tác giả Đỗ
Khánh Tặng [89] đề cập tới công tác tuyên giáo - một trong những nội
dung trọng yếu của công tác tư tưởng. Cuốn sách là tập hợp những bài viết
của tác giả chú trọng vào hai nội dung: một là, tư tưởng Hồ Chí Minh với
nội dung, phương pháp tuyên truyền, giáo dục và báo chí; hai là, một số
vấn đề lý luận và thực tiễn chính trị - xã hội theo định hướng công tác
tuyên giáo thời kỳ đổi mới.
Tác giả Phạm Quang Nghị chủ biên cuốn Một số vấn đề lý luận và
nghiệp vụ công tác tư tưởng [70] đã làm rõ các nội dung cơ bản của công tác
tư tưởng của Đảng trong 11 chương. Những nội dung đó gồm: vai trò của lý
luận, của nghiên cứu dư luận xã hội, của văn hóa, văn nghệ trong công tác tư
tưởng; vấn đề đấu tranh bảo vệ và phát triển chủ nghĩa xã hội khoa học; công

25. 19
tác tuyên truyền, cổ động... Theo tác giả, công tác tư tưởng chiếm vị trí quan
trọng xuyên suốt toàn bộ hoạt động của Đảng ta trong quá trình lãnh đạo cách
mạng, nhất là trong giai đoạn hiện nay. Tác giả nhấn mạnh quan điểm: trong
quá trình đổi mới và phát triển đất nước cần chú trọng vào việc tăng cường sự
thống nhất về tư tưởng, chính trị trong Đảng, sự đồng thuận về chính trị, tinh
thần trong nhân dân.
Năm 2015, các tác giả Viện Khoa học xã hội nhân văn thuộc Bộ Quốc
phòng đã phân tích và phê phán, bác bỏ những quan điểm sai trái, thù địch,
góp phần vào cuộc đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn của các thế lực
thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng
trong cuốn Bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh [130]. Đây là công trình nghiên cứu cung cấp cho tác giả những giá trị
khoa học và cách mạng, tính đúng đắn và sáng tạo, sức sống trường tồn của
của những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; cung cấp cách thức tiếp cận, lý giải các luận điệu phản động, xuyên tạc
của các thế lực phản động; đồng thời, cung cấp hệ thống dữ liệu và thông tin
quan trọng định hướng tác giả tiếp cận và khai thác trong phân tích làm rõ
những thủ đoạn thâm độc của kẻ địch trong hoạt động của công tác tư tưởng.
Cuốn Công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay: Thực trạng, vấn đề
đặt ra và giải pháp do Hội đồng Lý luận Trung ương biên soạn [41] là tập
hợp những bài viết, bài tham luận trong khuôn khổ chương trình hợp tác
nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn đổi mới giữa Đảng Cộng sản Việt
Nam và Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Các bài viết đề cập tới những vẫn đế
cốt yếu nhất, quan trọng của công tác tư tưởng trong điều kiện hiện nay.
Trong cuốn sách này, các tác giả làm sáng tỏ 4 vấn đề lý luận cấp thiết: Một là,
tăng cường đổi mới công tác tư tưởng, lý luận trong điều kiện hiện nay; hai là,
nâng cao chất lượng giáo dục chính trị tư tưởng cho cán bộ, đảng viên; ba là,
tăng cường bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý;

26. 20
bốn là, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị trong Đảng.
Đồng thời, các bài viết cũng tập trung phân tích, nhấn mạnh vai trò then chốt
của Đảng trong lãnh đạo đất nước và nêu bật tính tiền phong của Đảng trong
lãnh đạo công tác tư tưởng, lý luận của Đảng.
Đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ mã số CD.XH.2012.610:
"Nghiên cứu luận cứ phục vụ đề xuất một số giải pháp đổi mới nâng cao chất
lượng, hiệu quả công tác tư tưởng ở Đảng bộ Khối các cơ quan thành phố
đến năm 2015, định hướng đến năm 2020" do tác giả Nguyễn Thành Tô làm
Chủ nhiệm đề tài [113] không chỉ nghiên cứu làm sáng rõ lý luận về công tác
tư tưởng mà còn gắn với thực tiễn tại cơ sở. Khi đánh giá về đội ngũ cán bộ,
đảng viên trong Khối các cơ quan thành phố Hải Phòng tác giả đã nêu những
ưu điểm và chỉ ra một số hạn chế. Về ưu điểm: có lập trường tư tưởng chính trị
vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, của dân tộc; chủ động, năng
động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, chấp hành tốt các nguyên tắc tổ chức sinh
hoạt Đảng, thể hiện rõ vai trò tiền phong, gương mẫu của người cán bộ đảng
viên… Về hạn chế: một số cán bộ, đảng viên dao động, thiếu niềm tin hoặc
nhận thức chưa đầy đủ về những mục tiêu lớn, lâu dài của Đảng, của đất
nước… Từ đó, tác giả phân tích thực trạng công tác tư tưởng ở Đảng bộ Khối
các cơ quan thành phố Hải Phòng và đề xuất các giải pháp đổi mới và nâng cao
chất lượng công tác tư tưởng ở đơn vị này trong những năm tới. Những phân
tích, đánh giá trên của đề tài đã giúp nghiên cứu sinh tiếp cận được cơ sở luận
cứ, cơ sở thực tiễn của Hải Phòng, và xác định bước đầu hệ thống giải pháp
công tác tư tưởng trong điều kiện thực tiễn thành phố Hải Phòng.
Đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ mã số ĐT.XH.2016.739:
"Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nâng cao kỹ năng công tác tuyên giáo
cho đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo tại thành phố Hải Phòng trong
tình hình hiện nay" do tác giả Nguyễn Quốc Khánh làm Chủ nhiệm đề tài
[45]; trên cơ sở làm rõ một số vấn đề lý luận và kinh nghiệm có liên quan, đề

27. 21
tài đánh giá thực trạng kỹ năng công tác tuyên giáo của đội ngũ cán bộ làm
công tác tuyên giáo tại thành phố Hải Phòng. Đề tài phân tích những yêu cầu
đặt ra và đề xuất một giải pháp chung với 05 nhóm giải pháp cụ thể, bao gồm
kỹ năng nghiên cứu, tham mưu, đề xuất; kỹ năng sư phạm; kỹ năng thuyết
trình, diễn thuyết, đối thoại; kỹ năng phân tích, tổng hợp và kỹ năng nắm bắt
dư luận xã hội nhằm nâng cao kỹ năng công tác tuyên giáo cho đội ngũ cán
bộ làm công tác tuyên giáo tại thành phố Hải Phòng. Đây là đề tài tập trung
đánh giá, phản ánh tương đối đầy đủ và khách quan về số lượng, chất lượng
và những vấn đề liên quan trực tiếp đến trình độ, năng lực, tính chuyên nghiệp
đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo, đội quân chủ lực làm công tác tư
tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay.
Bên cạnh những công trình nghiên cứu nêu trên, liên quan tới công tác
tư tưởng của Đảng, còn có các đề tài luận án tiến sĩ với nhiều các tiếp cận
khác nhau. Nhưng tựu chung lại đều đã góp phần làm rõ, làm phong phú về
cơ sở lý luận và thực tiễn công tác tư tưởng của Đảng hiện nay, cụ thể:
Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Xây dựng Đảng: "Chất lượng công tác
tư tưởng của tổ chức cơ sở Đảng (cấp xã) vùng đồng bào dân tộc ít người ở
các tỉnh Bắc Trung Bộ trong giai đoạn hiện nay", tác giả Cao Văn Định [28]
đã nghiên cứu công tác tư tưởng của tổ chức cơ sở Đảng cấp xã (đảng bộ xã)
vùng có đông đồng bào dân tộc ít người ở 6 tỉnh Bắc Trung Bộ từ Đại hội lần
thứ VI đến năm 2001. Đề tài luận chứng các yếu tố cấu thành chất lượng công
tác tư tưởng và những nhân tố chi phối trực tiếp đến công tác tư tưởng của tổ
chức cơ sở Đảng (cấp xã) vùng đồng bào dân tộc ít người ở các tỉnh Bắc
Trung Bộ. Chương 1 của luận án, tác giả phân tích đa diện và luận giải trên cơ
sở lý luận của các nhà kinh điển để đi đến khẳng định rằng công tác tư tưởng
là bộ phận cấu thành quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Tiến hành
công tác tư tưởng là đòi hỏi khách quan đảm bảo vai trò lãnh đạo Đảng đối
với xã hội, nhất là đối với tổ chức cơ sở Đảng cấp xã với những yêu cầu rất

28. 22
đặc trưng. Luận án cũng chỉ rõ 5 yêu cầu và 4 tiêu chí đánh giá chất lượng
công tác tư tưởng của Đảng nói chung và tổ chức cơ sở đảng. Trong Chương
2, luận án phân tích thực trạng, tìm ra nguyên nhân làm cho chất lượng công
tác tư tưởng ở các địa phương này thấp, từ đó, chỉ ra 03 mâu thuẫn lớn trong
công tác tư tưởng của các tổ chức cơ sở đảng xã là mâu thuẫn giữa yêu cầu
cao và khả năng của công tác tư tưởng còn hạn chế; giữa truyền thống tốt đẹp
với sự sa sút về phẩm chất của một bộ phận cán bộ, đảng viên; giữa xây dựng
nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết, đây cũng vấn đề bức xúc đặt ra
với công tác này. Chương 3 là trọng tâm của luận án với 4 phương hướng cơ
bản và 5 giải pháp tương đối hợp ý, đáp ứng được yêu cầu đặt ra từ thực trạng
công tác tư tưởng của tổ chức cơ sở đảng (cấp xã) ở vùng đồng bào ít người
các tỉnh Bắc Trung Bộ. Tuy nhiên, luận án chưa đưa ra những dự báo cả về cơ
hội và thách thức về tình hình công tác tư tưởng của địa phương này trong
thời gian tới.
Dưới góc độ triết học, Luận án Tiến sĩ của tác giả Nguyễn Văn Cần:
"Nâng cao chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng trong quân đội trước yêu
cầu của cuộc đấu tranh tư tưởng ở nước ta hiện nay" [14] đã làm rõ cơ sở lý
luận và thực tiễn của việc nâng cao chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng
trong quân đội trước yêu cầu của cuộc đấu tranh tư tưởng ở nước ta hiện nay;
trong đó, làm rõ chất lượng giáo dục chính trị - tư tưởng; tiêu chuẩn đánh giá
chất lượng; bước đầu khái quát những đặc trưng cơ bản của cuộc đấu tranh tư
tưởng ở nước ta và những yêu cầu đặt ra đối với chất lượng giáo dục chính trị
- tư tưởng trong quân đội hiện nay. Đề tài phân tích, làm rõ chất lượng giáo
dục chính trị - tư tưởng trong quân đội; từ đó, đề xuất 02 nhóm giải pháp: 1)
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục chính trị -tư
tưởng trong quân đội. 2) Tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức giáo dục chính
trị-tư tưởng. Đây là nhóm giải pháp cơ bản, có tính khả thi, góp phần củng cố
vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong quân đội.

29. 23
Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Xây dựng Đảng: "Công tác tư tưởng của
Đảng Nhân dân Cách mạng Lào hiện nay" của tác giả Xắc Xa Vắt Xuân Thép
Phim Ma Son [88] là một công trình nghiên cứu độc lập, sáng tạo với kết cấu
3 chương, 7 tiết và 4 bảng biểu phụ lục. Luận án tiếp cận và nghiên cứu làm
rõ khái niệm, vị trí, vai trò của công tác tư tưởng của Đảng Nhân dân Cách
mạng Lào và luận giải 5 yêu cầu đổi mới của công tác tư tưởng trong giai
đoạn hiện nay. Luận án đánh giá thực trạng tư tưởng của cán bộ, đảng viên,
nhân dân các bộ tộc Lào, thực trạng công tác tư tưởng của Đảng Nhân dân
Cách mạng Lào và khái quát 5 kinh nghiệm trong công tác tư tưởng. Phương
hướng và 10 giải pháp mà luận án nêu ra nhằm tăng cường công tác tư tưởng
của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào trong giai đoạn hiện nay mang tính hệ
thống, đồng bộ và phù hợp với thực tiễn đất nước Lào.
Luận án Tiến sĩ Khoa học chính trị của tác giả Lương Ngọc Vĩnh với
đề tài "Hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên các học
viện quân sự ở nước ta hiện nay" [126] đã luận giải làm sáng tỏ những vấn đề
lý luận cơ bản về hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong học viên
các học viện quân sự. Trên cơ sở khảo sát thực trạng sử dụng nguồn lực và
đánh giá kết quả đạt được trong công tác giáo dục chính trị - tư tưởng trong các
học viện, tác giả đã khái quát được các mâu thuẫn cần giải quyết để nâng cao
hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng. Từ đó, đề xuất 4 nhóm giải
pháp theo hướng huy động tối đa tiềm năng của các học viện quân sự một cách
hợp lý, tiết kiệm để nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị - tư tưởng.
Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Công tác tư tưởng của tác giả Nguyễn
Văn Út: "Chất lượng công tác giáo dục chính trị - tư tưởng cho cán bộ, đảng
viên ở đồng bằng sông Cửu Long hiện nay" [123] tiếp cận và luận giải có hệ
thống các tư tưởng, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh, các quan điểm của Đảng ta về chất lượng công tác giáo dục chính trị -
tư tưởng cho cán bộ, đảng viên. Tác giả phân tích, đánh giá đúng thực trạng,

30. 24
xác định rõ nguyên nhân và tổng kết những bài học, kinh nghiệm góp phần
làm sáng tỏ yêu cầu cấp thiết phải nâng cao chất lượng công tác giáo dục
chính trị - tư tưởng. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất phương hướng và một số
giải pháp có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính trị - tư
tưởng cho cán bộ, đảng viên cán bộ, đảng viên ở đồng bằng sông Cửu Long
hiện nay.
Luận án Tiến sĩ chuyên ngành Chính trị học:“Đổi mới công tác tuyên
truyền của Đảng đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay"
[114] của tác giả Lê Mai Trang, trên cơ sở nghiên cứu, làm rõ những vấn đề
lý luận cần thiết, có liên quan về đổi mới công tác tuyên truyền của Đảng
trước yêu cầu của hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay, luận án đã phân tích
thực trạng và đề ra những phương hướng, giải pháp nhằm đổi mới công tác
tuyên truyền của Đảng trong điều kiện hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay.
Luận án tiếp cận công tác tuyên truyền với tính cách là một hình thức hoạt
động quan trọng và cần thiết của một chính đảng chính trị nhằm giành, giữ và
thực thi quyền lực chính trị, quyền lực nhà nước; đồng thời, là một bộ phận
cấu thành quan trọng của công tác tư tưởng nhằm truyền bá hệ tư tưởng và
đường lối cách mạng trong quần chúng, xây dựng thế giới quan, niềm tin
chính trị, tập hợp và cổ vũ quần chúng hoạt động cách mạng, góp phần làm
cho tư tưởng, lý luận thâm nhập vào quần chúng, tạo nên sự thống nhất giữa
tư tưởng và hành động thực tiễn trong Đảng và trong xã hội. Với 03 nhóm
giải pháp, luận án tập trung vào đổi mới nâng cao nhận thức, thể chế và nguồn
lực nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tuyên truyền của Đảng
trong điều kiện hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay.
Ngoài những công trình nghiên cứu nêu trên, nghiên cứu về công tác tư
tưởng của Đảng trong sự nghiệp đổi mới còn được thể hiện qua các bài viết như
bài viết Nâng cao tính thuyết phục của công tác tư tưởng của tác giả Lương
Ngọc Vĩnh [127], bài viết Công tác tư tưởng, lý luận của Đảng Cộng sản Việt

31. 25
Nam trong điều kiện hội nhập quốc tế của tác giả Tạ Ngọc Tấn [93], bài viết
Phát triển lực lượng công tác tư tưởng ở nước ta hiện nay của tác giả
Lương Khắc Hiếu - Lê Tuấn Ngọc [33], bài viết Tỉnh Bình Phước tiếp tục
nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận, báo chí trước
yêu cầu mới của tác giả Trần Tuệ Hiền [31], bài viết Đổi mới công tác tư
tưởng ở Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay của tác giả Hoàng
Trung Dũng [20]...
1.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT
RA CHO LUẬN ÁN
1.2.1. Tổng quan kết quả các công trình nghiên cứu đã đề cập
Với lượng tri thức phong phú, các công trình nghiên cứu trên đã cung
cấp cho nghiên cứu sinh một cái nhìn tổng quan tư tưởng Hồ Chí Minh về
công tác tư tưởng và sự vận dụng của Đảng trong công tác xây dựng Đảng nói
chung và công tác tư tưởng nói riêng.
Thứ nhất, về lý luận, các công trình nghiên cứu trên đã phân tích một
cách hệ thống, sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng ta về công
tác tư tưởng trong xây dựng Đảng; đặc biệt, trong thời kỳ đổi mới của đất
nước. Các công trình góp phần làm sáng tỏ nhiều khái niệm như: tư tưởng,
công tác tư tưởng, lý luận, về lý luận công tác tư tưởng… Trong những công
trình trên, các tác giả đã trực tiếp, gián tiếp khẳng định rằng: theo suốt chiều
dài lịch sử cách mạng Việt Nam, công tác tư tưởng luôn có vai trò to lớn và là
một trong những thành tố quan trọng quyết định thắng lợi của Đảng.
Thứ hai, về thực tiễn, trên nền tảng hệ thống cơ sở lý luận, các công
trình nghiên cứu quá trình hiện thực hóa tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư
tưởng của Đảng và một số địa phương vào thực tiễn trên nhiều lĩnh vực của
đời sống kinh tế - xã hội đất nước, ở nhiều đơn vị, địa phương khác nhau. Với
những góc độ tiếp cận từ tổng quan đến chi tiết, từ tình hình chung của đất
nước đến đặc thù mỗi địa phương, đơn vị, các công trình nghiên cứu đã xoay
quanh thực trạng công tác tư tưởng, đánh giá những thành tựu đã đạt được và

32. 26
chỉ ra những hạn chế của việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư
tưởng trong thực tiễn đất nước và ở nhiều cấp, nhiều địa phương. Các tác giả
đã dày công nghiên cứu và chỉ rõ trách nhiệm của các tổ chức, của đội ngũ
cán bộ làm công tác tư tưởng trong vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về công
tác tư tưởng vào thực tiễn đất nước hiện nay.
Thứ ba, luận giải của các công trình nghiên cứu trên đều hướng tới khẳng
định tính tất yếu khách quan của việc vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh
vào tăng cường, nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng nói chung và công
tác tư tưởng nói riêng. Không dừng ở đó, các công trình còn đề cập nhiều đến
nhiều nội dung giải pháp để vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về công
tác tư tưởng vào thực tiễn xã hội. Các nhóm giải pháp trong mỗi công trình
nghiên cứu, luận án, bài viết hợp thành một hệ thống giải pháp trong việc nâng
cao chất lượng công tác tư tưởng của Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Tóm lại, những công trình khoa học nghiên cứu về công tác tư tưởng theo
tư tưởng Hồ Chí Minh và sự vận dụng nội dung đó vào thực tiễn đất nước đã
được các tác giả tiếp cận, nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau, nhưng do mục
đích nghiên cứu, phạm vi và quy mô nghiên cứu khác nhau nên chưa có công
trình nào đi sâu nghiên cứu sự vận dụng tư tưởng của Hồ Chí Minh về công tác
tư tưởng ở thành phố Hải Phòng. Các công trình nghiên cứu tập trung vào những
quan điểm, tư tưởng mang tính kinh điển, nền tảng chỉ đạo hoạt động thực tiễn
xây dựng Đảng mà chưa nghiên cứu một cách hệ thống các quan điểm và giải
pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng.
Hơn nữa, việc nghiên cứu di sản tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ dừng
lại ở lý luận mà phải được vận dụng sáng tạo vào thực tiễn đất nước. Một số
công trình đã đề cập đến nội dung này nhưng chưa thật chuyên sâu hoặc dừng lại
ở những nghiên cứu bước đầu. Tuy vậy, đây là những giá trị lý luận, thực tiễn và
các quan điểm đã luận giải khoa học để tác giả tiếp tục nghiên cứu đề tài "Công
tác tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh”.

33. 27
1.2.2. Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu trong luận án
Nhìn chung, tổng quan tình hình nghiên cứu của các công trình nghiên
cứu liên quan đến đề tài cho thấy, do cách tiếp cận ở các góc độ, cấp độ nghiên
cứu khác nhau nên kết quả nghiên cứu của các công trình, tài liệu nói trên còn
một số vấn đề chưa rõ hoặc chưa thống nhất. Trên cơ sở mục đích, nhiệm vụ
của luận án, tác giả cần phải tiếp tục nghiên cứu làm rõ một số vấn đề sau:
Thứ nhất, luận án nghiên cứu, làm rõ những vấn đề cơ bản về vị trí, vai
trò, chủ thể, đối tượng, nội dung, phương thức công tác tư tưởng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh và đặc biệt là xây dựng khái niệm công tác tư tưởng theo
tư tưởng Hồ Chí Minh; những vấn đề lý luận về công tác tư tưởng của Thành
ủy Hải Phòng, góp phần làm phong phú hơn về đối tượng, phạm vi của công
tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thứ hai, trên cơ sở làm rõ những nội dung lý luận trên về công tác tư
tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, luận án nghiên
cứu, khảo sát, tổng hợp và phân tích, đánh giá thực trạng của hoạt động đó với
những thành tựu và hạn chế một cách khách quan. Đồng thời, chỉ ra những
nguyên nhân cơ bản của thực trạng; nghiên cứu những vấn đề đặt ra cần tập
trung giải quyết trong quá trình thực hiện công tác tư tưởng của Thành ủy Hải
Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
Thứ ba, luận án đề xuất phương hướng và hệ thống giải pháp công tác
tư tưởng của Thành ủy Hải Phòng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, góp phần đẩy
mạnh công tác xây dựng Đảng, thực hiện hiệu quả nhiệm vụ chính trị của
thành phố Hải Phòng trong những năm tiếp theo.
Như vậy, với những vấn đề đặt ra nêu trên, đề tài "Công tác tư tưởng
của Thành ủy Hải Phòng hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh" không trùng
lặp với các công trình được nghiên cứu trước đó. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí
Minh về công tác tư tưởng vào thực tiễn công tác xây dựng Đảng của Thành
ủy Hải Phòng - Cơ quan lãnh đạo của đảng bộ cấp địa phương trong hệ thống
tổ chức của Đảng là một nghiên cứu mang ý nghĩa thực tiễn cao mà chưa có

34. 28
một công trình khoa học nào tiếp cận trực tiếp. Đây là nội dung nghiên cứu
mới, cần làm sáng tỏ nhằm làm tốt công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh tại Thành ủy Hải Phòng, góp phần ổn định tình hình chính trị - kinh tế
và xã hội ở địa phương, nâng cao vị thế và vai trò lãnh đạo của Đảng bộ thành
phố Hải Phòng trong thời gian tới.
Tiểu kết chương 1
Công tác tư tưởng là một trong những hoạt động quan trọng, cốt lõi
trong công tác xây dựng Đảng, nhất là trong giai đoạn hiện nay. Trong thời
gian qua, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng; công tác tư tưởng của
Đảng đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu, đúc kết trong các công trình có
giá trị cả về lý luận và thực tiễn.
Trên cơ sở khảo sát, đánh giá, phân tích nội dung của các công trình
khoa học liên quan trực tiếp đến luận án, nghiên cứu sinh đã tổng hợp những
vấn đề cơ bản của những công trình này. Mỗi công trình nghiên cứu trên đều
đã góp phần làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng; làm sáng tỏ
nhiều nội dung quan trọng về lý luận công tác tư tưởng… Đặc biệt, các công
trình nghiên cứu đề cập đến sự vận dụng phong phú, sáng tạo tư tưởng Hồ
Chí Minh về công tác tư tưởng vào thực tiễn đất nước hiện nay. Cách tiếp cận
với những góc độ khác nhau, ở những địa phương, đơn vị khác nhau nhưng
các tác giả cùng hướng tới một kết quả chung là khẳng định giá trị khoa học
to lớn của tư tưởng của Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng. Tuy vậy, khái
niệm công tác tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng còn ít được các tác
giả đề cập và chưa có sự thống nhất; chưa có công trình nghiên cứu chuyên
sâu về công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh của thành ủy Hải Phòng.
Đó là những khoảng trống trong nghiên cứu, giúp cho nghiên cứu sinh có
những định hướng quan trọng để tiếp tục nghiên cứu, làm sáng tỏ những vấn
đề mà mục tiêu, nhiệm vụ mà luận án đã đề ra.

35. 29
Chương 2
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG TÁC TƯ TƯỞNG
2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
2.1.1. Khái niệm "Tư tưởng"
Theo cách hiểu thông thường, tư tưởng là sự suy nghĩ hoặc ý nghĩ của
con người về một vấn đề nào đó. Thuật ngữ "tư tưởng" có nguồn gốc từ
tiếng Hy Lạp là "idea", có nghĩa là nhận thức. Đến nay, có nhiều cách định
nghĩa về "tư tưởng" khác nhau. Theo Từ điển Tiếng Việt, tư tưởng là "những
quan điểm, ý nghĩ phản ánh thế giới vật chất trong nhận thức của con người
và thể hiện mặt này hay mặt khác của thế giới khách quan" [130, tr.542].
Theo tác giả Nguyễn Văn Hòa trong cuốn Nâng tầm tư tưởng và trí tuệ của
Đảng đáp ứng yêu cầu lãnh đạo trong giai đoạn mới thì: "Tư tưởng là sự
suy nghĩ, ý nghĩ của con người về một sự vật, hiện tượng, quá trình nào đó
trong thế giới khách quan, được thể hiện dưới các hình thức như khái niệm,
phạm trù, quy luật, là kết quả của tư duy. Tư duy đúng sẽ có tư tưởng đúng
và ngược lại" [34, tr.12].
Lý luận Mác - Lênin chỉ ra rằng, đời sống xã hội có hai nhu cầu cơ bản
là nhu cầu vật chất và nhu cầu tinh thần. Do đó, có hai lĩnh vực sản xuất để
sản xuất vật chất và sản xuất tinh thần nhằm đáp ứng hai nhu cầu ấy. Vật chất
quyết định tinh thần, nhưng mặt khác, tinh thần có tính độc lập tương đối và
tác động trở lại vật chất. Vì vậy, tư tưởng với tư cách là một bộ phận của lĩnh
vực tinh thần có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống con người.
Cũng theo các nhà kinh điển mácxít, tư tưởng là do chế độ xã hội, điều
kiện sinh hoạt vật chất của con người quyết định. Tư tưởng là sự phản ánh
hiện thực thông qua lăng kính của các nhà tư tưởng. Tuy nhiên, các nhà tư
tưởng thường bảo vệ lợi ích giai cấp mình dưới hình thức lý tưởng hóa như
gắn cho giai cấp mình một sứ mệnh đại diện chân chính. Do vậy, trong xã hội

36. 30
có giai cấp, tư tưởng cũng mang tính giai cấp. Xã hội có giai cấp luôn có sự
đấu tranh tư tưởng để truyền bá, thu phục lòng người, lôi kéo quần chúng
nhân dân theo quan điểm của giai cấp mình để giành thắng lợi trong đấu tranh
giai cấp. Cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân nhằm giành vị trí
lãnh đạo xã hội cũng không nằm ngoài quy luật đó. Đấu tranh tư tưởng của
giai cấp công nhân đã góp phần quan trọng giúp giai cấp công nhân thực hiện
cách mạng thành công. Khi đã giành được chính quyền, để ý thức xã hội chủ
nghĩa chiếm ưu thế tuyệt đối trong đời sống tinh thần của xã hội, và để chống
lại tư tưởng tàn dư của xã hội cũ, chống những khuynh hướng tư tưởng lệch
lạc, phản động thì đấu tranh tư tưởng càng phải cần được chú trọng.
Vậy có thể hiểu, tư tưởng là một hình thái của ý thức xã hội dưới dạng
khái quát, trừu tượng, thể hiện quan điểm, ý thức và qua đó, phản ánh mục
tiêu, lợi ích của một tập đoàn, giai cấp, dân tộc, thời đại nhất định. Trong xã
hội có giai cấp, luôn có sự đấu tranh tư tưởng giữa các giai cấp.
Đảng Cộng sản với mục tiêu xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa - một xã
hội mới tốt đẹp trong tương lai. Do đó, tư tưởng của Đảng Cộng sản được thể
hiện trong quan điểm, cương lĩnh, đường lối, chính sách và phản ánh sứ mệnh
lịch sử của Đảng Cộng sản: bảo vệ lợi ích giai cấp công nhân, bảo vệ nền độc
lập dân tộc. Nói đến tư tưởng của Đảng Cộng sản là nói đến tư tưởng chính trị.
2.1.2. Khái niệm "Công tác tư tưởng"
Có nhiều cách tiếp cận với những góc độ và khía cạnh khác nhau về
công tác tư tưởng. Trong Giáo trình Công tác tư tưởng, do tác giả Lương
Khắc Hiếu chủ biên, công tác tư tưởng được hiểu là "hoạt động có mục đích
của một giai cấp, một chính đảng nhằm hình thành, phát triển hệ tư tưởng,
truyền bá hệ tư tưởng vào ý thức quần chúng, thúc đẩy họ đi tới hành động"
[32, tr.11-12]. Khái niệm này cho thấy, công tác tư tưởng gắn với hoạt động
của một giai cấp, một chính đảng và được hình thành, phát triển, truyền bá
nhằm đạt được mục tiêu là thúc đẩy quần chúng hành động. Tuy nhiên, khái

37. 31
niệm chưa thể hiện rõ hành động của quần chúng là vì lợi ích của giai cấp,
chính đảng hay một chủ thể hệ tư tưởng nào mà chỉ tiếp cận một cách chung
chung là "thúc đẩy họ đi tới hành động".
Trong cuốn Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận phục vụ sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc, tác giả Phạm Tất Thắng lại cho rằng "Công tác tư
tưởng là hoạt động có mục đích của giai cấp, một chính đảng nhằm xây dựng,
xác lập, phát triển và hoàn thiện hệ tư tưởng, là quá trình phổ biến, truyền bá hệ
tư tưởng trong quần chúng, định hướng các giá trị, tạo niềm tin để thúc đẩy quần
chúng hành động vì lợi ích của chủ thể hệ tư tưởng" [109, tr.27]. Các hoạt động
của công tác tư tưởng được đề cập đến bao gồm: xây dựng, xác lập; phát triển và
hoàn thiện; truyền bá hệ tư tưởng vào quần chúng. Những hoạt động này được
nêu chi tiết, đặc biệt, phát triển hệ tư tưởng phải song hành cùng hoàn thiện hệ tư
tưởng đó. Công tác tư tưởng được đề cập không chỉ dừng ở việc thúc đẩy quần
chúng đi tới hành động mà còn là việc định hướng các giá trị, tạo dựng niềm tin
trong quần chúng. Có nhận thức đúng đắn, có niềm tin của quần chúng thì những
người hình thành, phát triển hệ tư tưởng - chủ thể hệ tư tưởng mới đạt được
những lợi ích cả về vật chất và tinh thần. Nói cách khác, hành động của quần
chúng được xác định rõ là "vì lợi ích của chủ thể hệ tư tưởng". Tuy nhiên, tùy
theo hoàn cảnh và cách tiếp cận mà chủ thể của hệ tư tưởng có thể được xác định
khác nhau. Do vậy, với cách xác định trên, trong một số trường hợp, chủ thể của
hệ tư tưởng có thể không phải là những người hình thành, phát triển, truyền bá
hệ tư tưởng này, không phải là chính đảng hoặc giai cấp thống trị.
Từ những khái niệm về công tác tư tưởng được hiểu theo nghĩa rộng
nêu trên, có thể khái quát như sau: Công tác tư tưởng là một hoạt động có
mục đích, có tổ chức trên lĩnh vực tư tưởng của con người (cá nhân, giai cấp,
chính đảng...) nhằm hình thành, phát triển và truyền bá hệ tư tưởng của mình
đến các đối tượng khác (quần chúng nhân dân, cá nhân, tập thể trong tổ
chức) để thực hiện mục tiêu nhất định.
6465969

38. 32
2.1.3. Khái niệm "Công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam"
Công tác tư tưởng của Đảng là khái niệm được một số công trình khoa
học nghiên cứu và tiếp cận theo nhiều góc độ khác nhau.
Trong cuốn Một số vấn đề lý luận và nghiệp vụ công tác tư tưởng, tác
giả Phạm Quang Nghị có nêu: công tác tư tưởng "là hoạt động đa dạng và
quan trọng vào bậc nhất của Đảng Cộng sản và nhà nước xã hội chủ nghĩa
nhằm xây dựng, xác lập, phát triển hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa, hình thành
niềm tin, định hướng giá trị đúng đắn, góp phần xây dựng thế giới quan khoa
học cho con người, thúc đẩy con người hành động tích cực và sáng tạo để
thực hiện thắng lợi lý tưởng và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội" [70, tr.22].
Khái niệm trên cho thấy, hệ tư tưởng được Đảng Cộng sản được xây dựng,
xác lập, phát triển là hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa với mục tiêu thúc đẩy con
người hành động tích cực, sáng tạo v́ mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Đề cập khái niệm này, trong Giáo trình Cao cấp lý luận chính trị: Xây
dựng Đảng Cộng sản Việt Nam của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh
thì công tác tư tưởng của Đảng được hiểu là "những hoạt động của Đảng
trong việc xác lập, phát triển, truyền bá hệ tư tưởng; đường lối, chủ trương
của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước nhằm tạo sự thống nhất tư
tưởng trong Đảng, sự đồng thuận xã hội; cổ vũ, động viên tinh thần sáng tạo
cách mạng của nhân dân; đấu tranh chống các thế lực thù địch trên mặt trận tư
tưởng, góp phần xây dựng nền văn hóa và con người mới xã hội chủ nghĩa;
quảng bá hình ảnh tươi đẹp của đất nước, con người Việt Nam ra cộng đồng
quốc tế" [37, tr.78]. Đây là một khái niệm có tính khái quát cao về công tác tư
tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam khi chỉ ra việc xác lập và phát triển,
nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; truyền bá, giáo dục hệ tư tưởng và
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước là
hoạt động lãnh đạo quan trọng hàng đầu của Đảng. Đồng thời, khái niệm cũng
thể hiện rõ nét những mục tiêu quan trọng của công tác này: hình thành thế

39. 33
giới quan, phương pháp nhận thức khoa học, tính tích cực chính trị cho cán
bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân; tạo sự thống nhất trong Đảng; thực hiện
thắng lợi mục tiêu của Đảng.
Trong cuốn Một số vấn đề về công tác tư tưởng của tác giả Đào Duy
Tùng, công tác tư tưởng còn được hiểu "là một bộ phận cấu thành rất quan
trọng trong toàn bộ hoạt động cách mạng của Đảng… Nó có nhiệm vụ giáo
dục chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chính sách của Đảng cho cán bộ, đảng
viên và quần chúng, nhằm nâng cao tính tự giác, chủ động, sáng tạo của họ
trong việc thực hiện những nhiệm vụ chính trị cụ thể do Đảng đề ra; góp phần
quan trọng vào việc xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, vào việc hình
thành thượng tầng kiến trúc mới về mặt hình thái ý thức" [119, tr.5-6]. Ở đây,
công tác tư tưởng còn được xác định là có nhiệm vụ giáo dục hệ tư tưởng của
Đảng Cộng sản Việt Nam đến cán bộ, đảng viên và quần chúng nhằm đạt
được mục tiêu: nâng cao tính tự giác, chủ động, sáng tạo của họ; xây dựng
con người xã hội chủ nghĩa; hình thành thượng tầng kiến trúc. Nhiệm vụ giáo
dục chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chính sách của Đảng là một trong
những nội dung cụ thể của công tác tư tưởng sẽ được đề cập trong phần sau
của luận án. Tuy vậy, cách tiếp cận này chưa thực sự khái quát về nội hàm
khái niệm công tác tư tưởng mà mới chỉ thể hiện một hoạt động cụ thể của
công tác tư tưởng của Đảng.
Như vậy, từ những cách tiếp cận về công tác tư tưởng của Đảng Cộng
sản Việt Nam nêu trên, có thể thấy, điểm chung công tác tư tưởng của Đảng ở
một số nội dung sau:
Thứ nhất, công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam được xác định
là hoạt động có mục đích quan trọng hàng đầu của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Thứ hai, hệ tư tưởng được Đảng Cộng sản Việt Nam phát triển, truyền
bá là chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật
Nhà nước.

40. 34
Thứ ba, mục tiêu của những hoạt động trên là động viên, thúc đẩy quần
chúng tham gia vào sự nghiệp đấu tranh cách mạng, giành độc lập dân tộc và
đưa đất nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Tuy nhiên, những nội dung trên trong công tác tư tưởng mới đề cập đến
việc bảo vệ, phát triển, truyền bá hệ tư tưởng của Đảng mà chưa nêu về việc
xác lập, hoàn thiện hệ tư tưởng này.
Vận dụng những quan điểm, lý luận được phân tích nêu trên của các
công trình khoa học về khái niệm công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt
Nam, có thể khẳng định: Công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam là
hoạt động quan trọng nhất của Đảng trong việc xác lập, phát triển và truyền
bá hệ tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của
Nhà nước nhằm tạo nền tảng, động lực tinh thần thúc đẩy cán bộ, đảng viên,
quần chúng nhân dân có nhận thức, hành động đúng đắn, đảm bảo mục tiêu,
nhiệm vụ chính trị của Đảng trong từng giai đoạn cụ thể của đất nước.
Với cách hiểu trên, khái niệm công tác tư tưởng của Đảng là một bộ
phận cấu thành rất quan trọng trong công tác xây dựng Đảng và trong toàn bộ
hoạt động lãnh đạo của Đảng với mục tiêu là xác lập hệ tư tưởng của xã hội
chủ nghĩa, xây dựng đường lối chính trị đúng đắn, nâng cao nhận thức chính
trị và bản lĩnh chính trị cho toàn Đảng, toàn dân, biến nhận thức đó thành
hành động cách mạng sáng tạo không ngừng, để Đảng luôn vững mạnh về tư
tưởng, chính trị và tổ chức, đủ sức lãnh đạo cách mạng, làm tròn vai trò,
nhiệm vụ của mình với dân tộc, đất nước.
2.1.4. Khái niệm "Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng"
Tư tưởng Hồ Chí Minh có thể hiểu là toàn bộ hệ thống quan điểm, lý
luận của Người về một lĩnh vực nào đó như: giải phóng dân tộc; chủ nghĩa xã
hội; văn hóa; công tác tư tưởng; công tác dân vận.... được Người đúc kết từ sự
vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin dựa trên nền tảng kế thừa, phát triển
những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tinh hoa nhân loại.

41. 35
Trên cơ sở lý luận chung về công tác tư tưởng và khái niệm tư tưởng
Hồ Chí Minh, cùng những bài viết, bài nói của Người về tư tưởng, công tác tư
tưởng, tác giả đưa ra định nghĩa tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng
như sau: Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng là hệ thống quan điểm
toàn diện và sâu sắc của Người về vai trò của tư tưởng - lý luận; truyền bá
chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước vào cán bộ, đảng
viên và quần chúng; cổ động, khích lệ hành động đúng đắn của họ; tập hợp
lực lượng; xây dựng, củng cố niềm tin trong Đảng và trong nhân dân, hoàn
thành tốt nhiệm vụ chính trị.
Luận án tiếp cận khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng
ở phạm vi chuyên ngành Hồ Chí Minh học, với tính cách là một chỉnh thể,
một đối tượng nghiên cứu độc lập với những đặc điểm sau:
Thứ nhất, hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về công tác tư tưởng
của Hồ Chí Minh là những nguyên lý, quan điểm chính trị liên hệ chặt chẽ với
nhau, thể hiện rõ tính liên tục, nhất quán, bao quát trên nhiều lĩnh vực trong
công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam như công tác lý luận, công tác
giáo dục tư tưởng lý luận chính trị, công tác tuyên truyền, công tác cổ động...
Thứ hai, công tác tư tưởng theo quan điểm Hồ Chí Minh có vị trí, vai
trò quan trọng trong phong trào cách mạng Việt Nam, là hoạt động chính yếu,
xuyên suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam ở mọi thời kỳ, mọi giai đoạn trong
quá trình cách mạng từ đấu tranh giành độc lập dân tộc đến xây dựng chủ
nghĩa xã hội.
Thứ ba, mục tiêu, nhiệm vụ của công tác tư tưởng theo quan điểm Hồ
Chí Minh là định hướng, tuyên truyền, giáo dục, tạo chuyển biến về nhận thức
cho quần chúng nhân dân về chủ nghĩa Mác - Lênin, về chủ trương, đường lối
của Đảng, Nhà nước; xây dựng niềm tin trong quần chúng nhân dân về thắng
lợi của sự nghiệp cách mạng, nhằm tạo sự đồng thuận xã hội, cổ vũ, động
viên tinh thần sáng tạo, đề từ đó, thúc đẩy hành động cách mạng của nhân

42. 36
dân, vì mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập,
dân chủ, giàu mạnh.
Thứ tư, chủ thể của công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh cũng bao
gồm toàn Đảng, cấp ủy các cấp, cán bộ, đảng viên, cả hệ thống chính trị mà nòng
cốt là cơ quan tham mưu của Đảng về công tác tư tưởng và đội ngũ cán bộ làm
công tác tư tưởng, coi đây là cái gốc, hạt nhân trong hoạt động xây dựng tư tưởng
của Đảng. Đối tượng của công tác tư tưởng là cán bộ, đảng viên và nhân dân,
Thứ năm, Hồ Chí Minh xác định những phương pháp công tác tư tưởng
cần linh hoạt nhằm tạo mối quan hệ biện chứng giữa chủ thể công tác tư
tưởng và đối tượng công tác tư tưởng. Phương pháp thực hiện các hoạt động
của công tác tư tưởng có thể là tuyên truyền, giáo dục.... tùy thuộc vào nội
dung, mục tiêu và đối tượng của công tác này.
Như vậy, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác tư tưởng là một bộ phận
cấu thành quan trọng trong tư tưởng của Người về hoạt động của Đảng và
cách mạng Việt Nam. Với năm đặc điểm nêu trên, tư tưởng Hồ chí Minh về
công tác tư tưởng là nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam về công
tác tư tưởng, là tài sản tinh thần quý giá cho Đảng, cho dân tộc. Không chỉ
vậy, những tư tưởng, lý luận của Người còn trở thành một lực lượng vật chất
quan trọng trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước đầy vẻ
vang, tự hào của dân tộc.
2.1.5. Khái niệm "Công tác tư tưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh"
Có thể khẳng định, cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh đã và đang có vị trí, vai trò quyết định đến mọi hoạt động của Đảng và
xã hội Việt Nam. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống lý luận được đúc
kết từ hoạt động thực tiễn cuộc sống dựa trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ
nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh cụ thể Việt Nam, nó tuân thủ các quy luật
thực tiễn khách quan. Hoạt động thực tiễn và thông qua hoạt động thực tiễn
giúp thực hiện được chức năng cải tạo của lý luận, chứng minh giá trị khoa