Tải Luận văn thạc sĩ xây dựng đảng và chính quyền nhà nước, đề tài dành cho những bạn làm luận văn tham khảo, đề tài: Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở đảng bộ quân sự thành phố Hồ Chí Minh hiện nay

1. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
  
PHẠM ĐÌNH TIẾN
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT
CHI BỘ Ở ĐẢNG BỘ QUÂN SỰ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
HÀ NỘI - 2014

2. 2
BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ
  
PHẠM ĐÌNH TIẾN
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT
CHI BỘ Ở ĐẢNG BỘ QUÂN SỰ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
CHUYÊNNGÀNH: XÂYDỰNG ĐẢNG VÀCHÍNH QUYỀNNHÀNƯỚC
MÃ SỐ: 60 31 02 03
NGƯỜIHƯỚNGDẪNKHOAHỌC:PGS.TSNGUYỄNPHƯƠNGĐÔNG
HÀ NỘI - 2014

3. BẢNG CHỮ VIẾT TẮT
Viết đầy đủ Viết tắt
Ban chấp hành trung ương BCHTW
Chủ nghĩa xã hội CNXH
Công tác Đảng, công tác chính trị CTĐ, CTCT
Quân ủy Trung ương QUTW
Nhà xuất bản Nxb
Trong sạch vững mạnh TSVM
Tổng cục Chính trị TCCT
Xã hội chủ nghĩa XHCN
Vững mạnh toàn diện VMTD
3

4. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 3
Chương 1: CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT CHI BỘ Ở ĐẢNG BỘ
QUÂN SỰ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - MỘT SỐ
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 11
1.1 Sinh hoạt chi bộ và chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ
Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh 11
1.2 Thực trạng, nguyên nhân và một số kinh nghiệm nâng cao
chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố
Hồ Chí Minh 35
Chương 2: YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CƠ BẢN NÂNG
CAO CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT CHI BỘ Ở ĐẢNG
BỘ QUÂN SỰ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN
NAY 52
2.1 Những yếu tố tác động và yêu cầu nâng cao chất lượng sinh
hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
hiện nay 52
2.2 Những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng sinh hoạt chi
bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay 63
KẾT LUẬN 92
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 94
PHỤ LỤC 97
MỞ ĐẦU
4

5. 1. Lý do chọn đề tài
Chi bộ là tổ chức tế bào cơ bản lập thành nền tảng của Đảng; là nơi trực
tiếp quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên, kết nạp đảng viên và thi hành kỷ luật
đối với đảng viên, phân công kiểm tra công tác của đảng viên; là cầu nối liền giữa
Đảng với quần chúng; là hạt nhân chính trị của Đảng ở cơ sở. Sự vững mạnh,
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng phụ thuộc vào sự vững mạnh của chi
bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Để lãnh đạo cách mạng Đảng phải mạnh. Đảng
mạnh là do chi bộ tốt” [36, tr.92], “chi bộ tốt thì mọi việc sẽ tốt” [34, tr.352].
Sinh hoạt chi bộ là chế độ hoạt động của tổ chức Đảng, nhằm phát huy
trí tuệ, tinh thần dân chủ của đội ngũ đảng viên trong xây dựng và tổ chức
thực hiện nghị quyết, lãnh đạo nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Vì thế chất
lượng sinh hoạt chi bộ là một trong những yếu tố quyết định sức sống, sự tồn
tại và phát triển của chi bộ.
Các chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh có vị trí vai trò
hết sức quan trọng; là hạt nhân lãnh đạo, trung tâm đoàn kết của cơ quan đơn
vị; là nơi quản lý, duy trì sinh hoạt của đảng viên, phát huy dân chủ, nêu cao
vai trò tiên phong gương mẫu của đảng viên; lãnh đạo cơ quan, đơn vị thực
hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao.
Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của chi bộ và nâng cao chất lượng
sinh hoạt chi bộ, những năm qua Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
đã quán triệt và thực hiện có hiệu quả chỉ thị, nghị quyết của Đảng, đặc biệt là
chỉ thị về “nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” của Ban Bí thư [2], hướng
dẫn của cơ quan cấp trên, triển khai nhiều nội dung, biện pháp nâng cao chất
lượng sinh hoạt chi bộ. Sinh hoạt chi bộ đã có tiến bộ, nề nếp sinh hoạt ở các
chi bộ được giữ vững, ý thức trách nhiệm của đảng viên, năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của chi bộ không ngừng được nâng cao; phương thức lãnh đạo
của Đảng ở cơ sở từng bước được đổi mới; vai trò lãnh đạo của Đảng được
5

6. giữ vững, niềm tin của quần chúng với Đảng được củng cố. Đa số cán bộ,
đảng viên có ý thức rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống,
được quần chúng tin tưởng.
Tuy nhiên, công tác xây dựng Đảng nói chung, chất lượng sinh hoạt chi
bộ nói riêng ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh vẫn còn những hạn
chế như: một số cấp ủy chưa nhận thức đầy đủ về vai trò sinh hoạt chi bộ;
công tác chuẩn bị nội dung, thực hiện quy trình sinh hoạt ở một số chi bộ
chưa nghiêm túc; nội dung sinh hoạt hàng tháng ở chi bộ chưa phong phú,
tinh thần tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt còn chưa được phát huy…
Bước vào giai đoạn cách mạng mới, Đảng ta xác định phát triển kinh tế
là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt [9, tr.255]. Những năm qua, Đảng
đã có nhiều chủ trương nhằm khắc phục hạn chế của công tác xây dựng Đảng,
chỉ rõ nội dung biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng.
Vì vậy, nghiên cứu đề tài “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở
Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” là vấn đề cấp thiết, có ý
nghĩa về lý luận và thực tiễn sâu sắc.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ là nhiệm vụ cơ bản, quan trọng
của công tác xây dựng Đảng. Những vấn đề liên quan đến hoạt động lãnh đạo
của Đảng, của các tổ chức cơ sở đảng được Đảng ta đề cập thường xuyên
trong các văn kiện, nghị quyết qua các kỳ Đại hội Đảng, chỉ thị, nghị quyết
của đảng bộ các cấp, trong bài nói, bài viết của đồng chí lãnh đạo, trong các
chỉ thị, hướng dẫn của QUTW, của TCCT và Cục Tổ chức về nghiệp vụ công
tác xây dựng Đảng, xây dựng chi bộ TSVM.
Trong lĩnh vực xây dựng Đảng, vấn đề này cũng đã được nhiều nhà
khoa học, nhiều cơ quan, học viện, nhà trường quan tâm nghiên cứu dưới
6

7. nhiều góc độ, phạm vi khác nhau như đề tài, luận văn, luận án, sách tham
khảo, giáo trình và bài báo khoa học...
* Những bài viết luận bàn về sinh hoạt Đảng, tổ chức cơ sở Đảng
Bài: “Vận dụng Tư tưởng Hồ Chí Minh trong công tác xây dựng chỉnh
đốn Đảng hiện nay” của PGS,TS Trần Đình Huỳnh, Tạp chí dân vận số 3-2012
tr45; “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng gắn
với việc thực hiện nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) trong Quân đội” của Đại
tá PGS, TS Nguyễn Hồng Châu, Phó Cục trưởng Cục Tổ chức, TCCT - Tạp chí
Xây dựng Đảng số 12-2012 tr5;…
Các bài viết này đã luận bàn về vai trò, tầm quan trọng của tổ chức cơ sở
đảng, nhất là vai trò của chi bộ trong việc lãnh đạo thực hiện nghị quyết của
Đảng, việc phát huy dân chủ trong tổ chức cơ sở đảng, vai trò của cấp ủy trong
việc chuẩn bị nội dung cuộc họp, triển khai các văn bản của Đảng đến đảng
viên, phân công đảng viên thực hiện nghị quyết của Đảng. Tầm quan trọng của
tổ chức cơ sở đảng trong triển khai nghị quyết của Đảng nhất là việc mở rộng
và phát huy dân chủ, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo
cá nhân phụ trách.
* Những bài viết luận bàn về sinh hoạt chi bộ, phát huy dân chủ trong
sinh hoạt chi bộ
Bài:“Một số vấn đề nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trường Sĩ quan
Lục quân 2 hiện nay” của Nguyễn Công Hữu, Tạp chí Khoa học và Chiến thuật,
số 15-2011 tr40; "Một số giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ” của
TS Hoàng Văn Lê, Sổ tay Xây dựng Đảng, tháng 1-2012 tr29; “Vai trò của
người chủ trì trong sinh hoạt chi bộ” của Trúc Giang, Sổ tay Xây dựng Đảng,
tháng 1-2013 tr42; “Điều cốt lõi vẫn là nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”
của Nguyễn Văn Cự, Sổ tay Tuyên giáo, số 9-2012 tr31; “Chú trọng kiểm điểm
công việc trong tháng tại các kỳ sinh hoạt chi bộ” của Trúc Giang, Sổ tay Xây
7

8. dựng Đảng, tháng 1-2012 tr29; “Vì sao chất lượng sinh hoạt chi bộ thấp?" của
Hồng Vân, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 12-2012 tr18; “Việc biểu dương trong
sinh hoạt chi bộ” của Trúc Giang, Sổ tay Xây dựng Đảng, tháng 2-2013 tr22;
“Về phổ biến văn bản trong sinh hoạt” của Minh Tâm, Sổ tay Xây dựng Đảng,
tháng 3-2013 tr26; “Cần chú trọng công tác xây dựng Đảng trong sinh hoạt chi
bộ” của Minh Tâm, Sổ tay Xây dựng Đảng, tháng 4-2013 tr25…
Các tác giả đã luận bàn về chất lượng sinh hoạt chi bộ hiện nay, sinh hoạt
chi bộ theo quy định của Đảng, quy trình tổ chức sinh hoạt chi bộ. Tính chất của
sinh hoạt chi bộ. Nội dung sinh hoạt chi bộ và phát huy dân chủ trong sinh hoạt
chi bộ; sinh hoạt chi bộ để kiểm điểm, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ
của chi bộ, của đảng viên, biểu dương khen thưởng những đảng viên hoàn thành
nhiệm vụ và phê phán những đảng viên chưa hoàn thành nhiệm vụ. Sinh hoạt chi
bộ đúng thực chất để phát huy dân chủ trong chi bộ; phát huy ý thức trách
nhiệm, vai trò của đảng viên tham gia xây dựng Đảng.
* Những bài viết luận bàn về đảng viên và vai trò đảng viên trong sinh
hoạt chi bộ
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh “Mỗi đảng viên là một người thay mặt cho
Đảng trước quần chúng, để giải thích chính sách của Đảng và của Chính phủ
cho quần chúng hiểu rõ và vui lòng thi hành. Mà muốn quần chúng hăng hái
thi hành thì đảng viên ắt phải xung phong làm gương mẫu để quần chúng bắt
chước làm theo” [31, tr.189]; “Mỗi người đảng viên phải cho xứng đáng là
một người trong những người đại biểu cuả dân tộc” [30, tr.253]; “Về đảng
viên - mỗi người phải ra sức học tập vừa lý luận và thực hành, nghiệp vụ công
tác, phải cố gắng làm gương cho quần chúng. Làm nhiều hơn nói” [30, tr.166].
Bài: “Cách phân công nhiệm vụ cho đảng viên" của Hồng Phúc, Sổ tay
Xây dựng Đảng, số 11-2012 tr19; “Bàn về chất lượng đảng viên” của TS
Hoàng Văn Lê, Sổ tay Xây dựng Đảng, tháng 4, 5-2012 tr20; “Việc phân công
8

9. đảng viên trong sinh hoạt chi bộ” của Trúc Giang, Sổ tay Xây dựng Đảng,
tháng 12-2012 tr2; “Quyền của đảng viên và vấn đề thực hành dân chủ trong
Đảng” của Vĩnh Trọng, Sổ tay xây dựng Đảng, số 8-2012 tr21; “Để nâng cao
hiệu quả tự phê bình và phê bình” của Thượng tá Vũ Thế Kỳ, Trung uý Lê
Minh Tuấn, Học viện an ninh nhân dân, Sổ tay Xây dựng Đảng, số 1- 2013…
Các bài viết luận bàn về vai trò của đảng viên trong sinh hoạt chi bộ,
mỗi đảng viên ở bất cứ địa vị nào cũng phải làm gương về dân chủ, mở rộng
và phát huy dân chủ, tích cực tham gia thảo luận ý kiến đóng góp xây dựng
nghị quyết của chi bộ. Đó là một yêu cầu tất yếu nhằm phát huy sức mạnh trí
tuệ của từng đảng viên và của toàn Đảng, đảm bảo cho Đảng luôn là đội tiên
phong chính trị của giai cấp, đủ sức hoạch định những chủ trương, đường lối
cách mạng đúng đắn, sáng tạo.
Bài báo khoa học: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi
bộ trong Đảng bộ Quân đội”, của đồng chí Phạm Đình Nhịn, Tạp chí Giáo dục
chi bộ trong Đảng bộ Quân đội hiện nay.
* Bàn về vấn đề chất lượng và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ,
có các công trình
Đề tài “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ học viên đào tạo cán bộ
cấp chiến thuật, chiến dịch ở Học viện Chính trị - Quân sự hiện nay”, luận
văn thạc sĩ, chuyên ngành xây dựng Đảng, của tác giả Nguyễn Năng Lượng,
Học viện Chính trị - Quân sự, năm 2000.
Đề tài “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ khoa giáo viên ở Học
viện Hải quân hiện nay”, luận văn thạc sĩ, chuyên ngành xây dựng Đảng, của
tác giả Hoàng Minh Tiến, Học viện Chính trị - Quân sự, năm 2002.
Đề tài “Nâng cao chất lượng hoạt động lãnh đạo của Tổ chức cơ sở
Đảng ở các cơ quan thuộc trường Sĩ quan Chính trị hiện nay”, luận văn thạc
9

10. sĩ, chuyên ngành xây dựng Đảng và Chính quyền Nhà nước, của tác giả Phạm
Minh Sơn, Học viện Chính trị, năm 2013.
Các luận văn trên, vấn đề sinh hoạt chi bộ và nâng cao chất lượng sinh
hoạt lãnh đạo của chi bộ được đề cập khá toàn diện, hệ thống trong phạm vi, đối
tượng nghiên cứu cụ thể. Từ cơ sở lý luận, thực tiễn của sinh hoạt chi bộ, các
luận văn đã tập trung nghiên cứu làm rõ những vấn đề về chất lượng sinh hoạt
của các chi bộ ở một số loại hình tổ chức cơ sở Đảng. Trên cơ sở đánh giá thực
trạng sinh hoạt chi bộ và chất lượng sinh hoạt chi bộ, tác giả đã chỉ rõ nguyên
nhân của thực trạng đó, rút ra được một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng
sinh hoạt, làm cơ sở để xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp cơ bản có
tính khả thi trong nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở một số loại hình tổ
chức cơ sở đảng ở đối tượng đặc thù thời gian tới. Tác giả đã tiếp thu kế thừa có
chọn lọc kết quả và phương pháp nghiên cứu của các công trình, đề tài trên. Tuy
nhiên, chưa có tác giả nào nghiên cứu trực tiếp đến nâng cao chất lượng sinh
hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh; luận văn nghiên
cứu không trùng lặp với các công trình đã được nghiệm thu và công bố.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
* Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ một số vấn đề cơ bản về lý luận, thực tiễn, đề xuất
những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề cơ bản về chất lượng và nâng cao chất lượng sinh
hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh.
Đánh giá đúng thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ, chỉ ra nguyên
nhân và rút ra một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở
Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh.
10

11. Xác định yêu cầu và đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao chất
lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
* Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là chất lượng sinh hoạt của các chi bộ
ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
* Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu, khảo sát các chi bộ ở 10 Đảng bộ bộ
phận, Đảng bộ cơ sở thuộc Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh (bao
gồm: 23 Chi bộ trực thuộc các Đảng bộ bộ phận và 49 Chi bộ thuộc các Đảng
bộ cơ sở). Luận văn không đề cập đến các chi bộ trực thuộc Đảng bộ Quân sự
quận, huyện và các chi bộ quân sự phường, xã, thị trấn. Thời gian và các số
liệu khảo sát, điều tra sử dụng trong luận văn giới hạn từ năm 2009 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu.
* Cơ sở lý luận
xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam.
* Cơ sở thực tiễn
khoa học có liên quan đã được nghiệm thu, công bố.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin; luận văn sử
dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của khoa học liên ngành và
chuyên ngành, trong đó chú trọng phương pháp phân tích, tổng hợp, lôgic,
lịch sử, tổng kết thực tiễn, phương pháp thống kê so sánh, điều tra xã hội học
và phương pháp chuyên gia.
11

12. 6. Ý nghĩa của luận văn
Kết quả nghiên cứu của luận văn cung cấp những cơ sở khoa học giúp
cấp ủy, tổ chức đảng ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh nghiên cứu
vận dụng để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ nhằm đáp ứng tốt yêu cầu
nhiệm vụ của Bộ Tư lệnh Thành phố trong giai đoạn mới.
Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo nghiên
cứu khoa học, giảng dạy, học tập môn CTĐ, CTCT trong các nhà trường Quân đội.
7. Kết cấu của luận văn
Chương 1
CHẤT LƯỢNG SINH HOẠT CHI BỘ Ở ĐẢNG BỘ QUÂN SỰ
THÀNHPHỐHỒCHÍMINH - MỘTSỐVẤNĐỀLÝLUẬNVÀTHỰCTIỄN
1.1. Sinh hoạt chi bộ và chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ
Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
1.1.1. Chi bộ và sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí
Minh
* Chi bộ thuộc Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
Theo quy định số 49- QĐ/TW ngày 21 tháng 11 năm 2011 của BCHTW
(khóa XI) về tổ chức Đảng trong Quân đội Nhân dân Việt Nam: “Đảng bộ quân
12

13. sự tỉnh, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của tỉnh ủy, đồng thời chấp
hành nghị quyết của đảng ủy quân sự cấp trên về nhiệm vụ quốc phòng toàn
dân và công tác quân sự địa phương. Đảng ủy quân sự tỉnh trực thuộc tỉnh ủy,
là cấp ủy cấp trên trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng” [41, tr.12].
Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là đảng bộ cấp trên trực tiếp
cơ sở, được đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp về mọi mặt của Thành ủy Thành
phố Hồ Chí Minh, đồng thời chấp hành nghị quyết của Đảng ủy Quân sự
Quân khu 7 về nhiệm vụ quốc phòng toàn dân và công tác quân sự quốc
phòng địa phương. Với nhiệm vụ “tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo của
các tổ chức đảng, làm tốt vai trò tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền huy
động và sử dụng tốt mọi nguồn lực, xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững
mạnh, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc; xây dựng lực lượng vũ trang
có chất lượng tổng hợp và sẵn sàng chiến đấu cao, thực hiện thắng lợi mọi
nhiệm vụ được giao, nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, phòng gian bảo
mật, không để bị bất ngờ trong mọi tình huống, giữ vững ổn định chính trị xã
hội, góp phần cùng Thành phố phát triển nhanh, bền vững” [12, tr.3].
Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức theo quy định
của Điều lệ Đảng, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ, đặc điểm, điều kiện của cơ
quan, đơn vị. Hiện nay, cơ cấu tổ chức các chi bộ thuộc Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh như sau:
Đảng bộ Trung đoàn Gia Định là đảng bộ cơ sở 3 cấp: đảng bộ cơ sở ở
Trung đoàn; đảng bộ bộ phận ở các Tiểu đoàn (Tiểu đoàn BB1, Tiểu đoàn BB2,
Tiểu đoàn BB3); chi bộ đại đội và ở các ban trực thuộc Trung đoàn.
Đảng bộ Tiểu đoàn trực thuộc Bộ Tư lệnh Thành phố (Tiểu đoàn Kiểm
soát Quân sự 31; Tiểu đoàn Thiết giáp) là đảng bộ cơ sở 2 cấp: đảng bộ cơ sở
Tiểu đoàn, chi bộ ở các đại đội và tiểu đoàn bộ.
13

14. Đảng bộ Trường Quân sự Thành phố là đảng bộ cơ sở 2 cấp: đảng bộ
cơ sở Nhà trường; chi bộ ở đại đội, lớp học viên, khoa, ban, đơn vị phục vụ.
Đảng bộ các phòng thuộc Bộ Tư lệnh Thành phố: có 04 Phòng (Tham
mưu; Chính trị; Hậu cần; Kỹ thuật) là đảng bộ cơ sở 2 cấp: đảng bộ cơ sở 04
phòng, chi bộ ở các ban và đơn vị trực thuộc.
Đảng bộ Công ty Minh Thành, Địa đạo Củ Chi là đảng bộ cơ sở 2 cấp:
đảng bộ cơ sở doanh nghiệp; chi bộ ở các phân xưởng, đội sản xuất, phòng,
ban ở cơ quan.
Vị trí, vai trò của chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh:
Trong Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh, chi bộ được tổ chức
và hoạt động ở đại đội, các ban trực thuộc phòng, lớp học viên, khoa trực
Thực tiễn xây dựng, chiến đấu trưởng thành của Bộ Tư lệnh Thành phố
Hồ Chí Minh cho thấy: Có chi bộ tốt mới có cơ quan, đơn vị mạnh; chi bộ có
TSVM, thật sự là hạt nhân lãnh đạo ở cơ sở thì bất kỳ điều kiện hoàn cảnh
nào cơ quan, đơn vị vẫn vững vàng, thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ. Vì
vậy, trong xây dựng Đảng bộ Quân sự Thành phố vững mạnh, phải luôn coi
trọng xây dựng chi bộ, phải đặt công tác xây dựng chi bộ thành nội dung
trọng tâm, khâu then chốt của công tác xây dựng tổ chức cơ sở đảng; là một
nhiệm vụ cơ bản trong hoạt động CTĐ, CTCT ở cơ sở. Mọi biểu hiện coi nhẹ,
hạ thấp vai trò của chi bộ, thiếu ý thức trách nhiệm trong xây dựng chi bộ đều
làm suy yếu sự lãnh đạo của Đảng bộ Quân sự Thành phố, vi phạm nguyên
tắc Đảng lãnh đạo Quân đội.
Chức năng, nhiệm vụ của các loại hình chi bộ ở Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh:
14

15. Theo Quy định số 49-QĐ/TW ngày 21 tháng 11 năm 2011 của BCHTW
(khóa XI) về tổ chức Đảng trong Quân đội Nhân dân Việt Nam thì các loại hình
chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phốHồChí Minh có chức năng, nhiệm vụ như sau:
Về chức năng: các chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
có chức năng là hạt nhân chính trị, lãnh đạo mọi mặt hoạt động trong đơn vị;
nghiên cứu, đề xuất với cấp ủy cấp trên những vấn đề liên quan đến thực hiện
nhiệm vụ chính trị và CTĐ, CTCT. Xây dựng Chi bộ TSVM gắn với xây
dựng cơ quan, đơn vị VMTD.
vu
: chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện đầy đủ 5 nhiệm vụ
đã ghi trong Điều lệ Đảng và các quy định của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ
của tổ chức cơ sở đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam:
Thường xuyên giáo dục, quán triệt để cán bộ, đảng viên, Hạ sĩ quan -
liên quan để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Lãnh đạo xây dựng nề nếp
chính quy, duy trì nghiêm kỷ luật. Cụ thể ở các loại hình chi bộ như:
Chi bộ ở các đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu: Lãnh đạo nâng
cao chất lượng huấn luyện, trình độ sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, xây dựng
chính quy, rèn luyện kỷ luật; xây dựng đơn vị VMTD gắn với xây dựng chi
bộ TSVM; giữ gìn và sử dụng có hiệu quả vũ khí trang bị, cơ sở vật chất hậu
cần - kỹ thuật trong đơn vị. Tổ chức tốt đời sống vật chất, tinh thần cho bộ
đội, bảo đảm đơn vị hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trong mọi tình huống.
Chi bộ ở nhà trường: Lãnh đạo thực hiện đổi mới nâng cao chất lượng
nghiên cứu, dạy và học, tiếp tục hoàn thiện nội dung, chương trình, giáo trình,
quy trình đào tạo; xây dựng tiềm lực vật chất, khoa học kỹ thuật của nhà
trường; xây dựng nhà trường chính quy, tiên tiến, mẫu mực.
15

16. Chi bộ ở cơ quan: Lãnh đạo quán triệt và chấp hành quan điểm, đường
lối chính trị, quân sự, chủ trương, chính sách, nghị quyết của Đảng, pháp luật
của Nhà nước, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên. Nâng cao chất lượng nghiên
cứu tham mưu đúng đường lối, chủ trương, quan điểm, nguyên tắc của Đảng,
hướng dẫn, kiểm tra thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ của cơ quan; bồi
dưỡng nâng cao kiến thức, năng lực, đổi mới phong cách và phương pháp
công tác cho cán bộ, đảng viên.
Chi bộ ở các đơn vị sản xuất kinh doanh: Lãnh đạo quán triệt và thực
hiện quan điểm của Đảng về công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hoàn thành nhiệm
vụ sản xuất quốc phòng và kinh tế đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế-
xã hội cao, đúng chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
quy định của Quân đội. Chăm lo đời sống vật chất, tinh thần người lao động.
: Thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho cán bộ, đảng viên và quần chúng; phát
Lãnh đạo công tác tổ chức, cán bộ: lãnh đạo xây dựng và thực hiện quy
hoạch, kế hoạch công tác cán bộ, bồi dưỡng, quản lý, sử dụng cán bộ trong cơ
quan, đơn vị đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong mọi tình huống, bảo đảm sự
phát triển vững chắc, có tính kế thừa liên tục của đội ngũ cán bộ. Nhận xét,
đánh giá, đề bạt, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật, điều chuyển, giải quyết
chính sách theo đúng quyền hạn, quy chế, bảo đảm dân chủ. Chăm lo đời
sống vật chất, tinh thần và sự tiến bộ của cán bộ và hậu phương gia đình cán
bộ. Đề nghị với cấp trên xem xét, quyết định các vấn đề về tổ chức, cán bộ
thuộc quyền hạn, trách nhiệm quản lý giải quyết của cấp trên, phát huy sức
mạnh của mọi tổ chức và cá nhân ở cơ quan, đơn vị trong các hoạt động.
Lãnh đạo xây dựng tổ chức quần chúng vững mạnh xuất sắc và Hội đồng
quân nhân: Lãnh đạo xây dựng tổ chức quần chúng và Hội đồng quân nhân thực
sự vững mạnh về mọi mặt; hoạt động đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn quy
16

17. định. Tôn trọng tính độc lập, tự chủ; khuyến khích tính sáng tạo trong đổi mới nội
dung, hình thức, phương pháp hoạt động nhằm phát huy quyền làm chủ của quần
chúng trong cơ quan, đơn vị. Định kỳ tổ chức để quần chúng và Hội đồng quân
nhân đóng góp ý kiến cho chi uỷ, chi bộ và đảng viên. Lãnh đạo thực hiện đúng các chủ
trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, quy định của Quân đội về bảo đảm đời sống vật chất, tinh
hỏng.
Xây dựng chi bộ TSVM: Sự TSVM của chi bộ là nhân tố quyết định sự
trưởng thành, vững mạnh và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn
vị. Vì vậy, chi bộ phải được xây dựng thật sự TSVM; có năng lực lãnh đạo
toàn diện và sức chiến đấu cao. Chi bộ phải quán triệt sâu sắc và vận dụng
sáng tạo chỉ thị, nghị quyết, mệnh lệnh của cấp trên vào tình hình cụ thể của
chi bộ, đơn vị đề ra chủ trương, biện pháp xây dựng chi bộ sát đúng và tổ
chức thực hiện nghiêm túc. Xây dựng chi bộ, tổ đảng đáp ứng yêu cầu nhiệm
vụ lãnh đạo; quản lý, phân công công tác, kiểm tra giám sát và thi hành kỷ
luật đảng viên. Giáo dục rèn luyện đảng viên, phát triển đảng viên, đưa người
không đủ tư cách đảng viên ra khỏi Đảng. Xây dựng chi uỷ đủ về số lượng, có
phẩm chất, năng lực và hoạt động hiệu quả, được quần chúng tín nhiệm. Duy
trì sinh hoạt chi bộ đúng chế độ, nguyên tắc, quy định.
* Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
Quan niệm về sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ
Chí Minh
Theo Từ điển tiếng Việt xác định: “Sinh hoạt là cuộc họp để tiến hành
những hoạt động tập thể” [42, tr.139].
Sinh hoạt là một thuộc tính, một hoạt động tất yếu của mọi tổ chức xã hội,
nhằm nghiên cứu, xác định chủ trương, kế hoạch công tác, đánh giá kết quả hoạt
động thực tiễn đã đạt được, giúp cho tổ chức và các thành viên thấy rõ ưu điểm,
khuyết điểm của việc tổ chức thực hiện; kịp thời rút ra kinh nghiệm, sửa chữa
17

18. những thiếu sót, chưa phù hợp hoặc sai lầm, lệch lạc; bảo đảm chủ trương, kế
hoạch được thực hiện đúng đắn, chuẩn xác hơn, chất lượng hiệu quả tốt hơn.
Sinh hoạt là tất yếu khách quan, là thuộc tính đặc biệt quan trọng của chính
đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Học thuyết Mác - Lênin về chính đảng
cách mạng của giai cấp công nhân đã chỉ ra những nguyên tắc xây dựng đảng về
chính trị, tư tưởng và tổ chức. Theo C.Mác: sự thống nhất về tư tưởng chỉ có thể
trở thành sức mạnh vật chất nếu có sự thống nhất về tổ chức. C.Mác viết: nếu
thống nhất và có tổ chức thì chúng ta sẽ là một lực lượng không gì khuất phục
được. Sinh hoạt đảng vừa là một thuộc tính, vừa là một biện pháp quan trọng đảm
bảo sự thống nhất trong Đảng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
rách nhiệm, ý thức kỷ luật của Đảng. Ngay từ đầu thế kỷ XIX, trong
Điều lệ Liên đoàn những người cộng sản C.Mác và Ph.Ăngghen viết: “Các
chi bộ và các ban chấp hành khu bộ, cũng như BCHTW họp ít nhất hai tuần
một lần" [39, tr.735].
Chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh mạnh để thực hiện
Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh hiện theo
ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh ộng thường xuyên của chi bộ và
đảng viên nhằm huy động và phát huy cao nhất trí tuệ, tinh thần dân chủ và
trách nhiệm của đảng viên; nhằm nâng cao năng lực lãnh dạo, sức chiến đấu
của chi bộ. Từ cách tiếp cận trên, có thể quan niệm:
Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là một
hình thức cụ thể của sinh hoạt Đảng. Phát huy dân chủ, tinh thần tích cực,
chủ động, sáng tạo và vai trò trách nhiệm tiên phong, gương mẫu của đội ngũ
đảng viên trong tham gia bàn bạc, thảo luận, quyết định các chủ trương, biện
pháp lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị, tăng cường quản lý,
18

19. giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ đảng viên bảo đảm cho chi bộ quán
triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng. Đề ra nghị quyết lãnh đạo sát
đúng và khả thi, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi
bộ, xây dựng chi bộ TSVM, lãnh đạo cơ quan đơn vị VMTD, hoàn thành
thắng lợi nhiệm vụ được giao.
Mục đích sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là
VMTD.
Nội dung sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
Thực hiện theo Hướng dẫn số: 09-HD/BTCTW ngày 02 tháng 3 năm
2012 của Ban Tổ chức Trung ương về nội dung sinh hoạt chi bộ; đồng thời
căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ, điều kiện, khả năng của đơn vị để xác định nội
dung sinh hoạt cho phù hợp. Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố
Hồ Chí Minh hiện nay tập trung vào những nội dung chính như: Quán triệt
cho cán bộ, đảng viên, hạ sĩ quan - chiến sĩ nắm vững nhiệm vụ chính trị của
đơn vị; giải pháp thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết, mệnh lệnh của cấp
trên và xây dựng nghị quyết của chi bộ; lãnh đạo việc bồi dưỡng, giáo dục,
phát huy truyền thống tốt đẹp của lực lượng vũ trang nhân dân; xây dựng chi
bộ TSVM gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD. Lãnh đạo thực hiện điều
lệnh, điều lệ và ý thức tổ chức, chấp hành kỷ luật của Quân đội; lãnh đạo
nhiệm vụ xây dựng nề nếp chính quy; lãnh đạo đấu tranh phòng, chống tham
nhũng, lãng phí, tiêu cực ở cơ quan, đơn vị; lãnh đạo công tác bồi dưỡng cán
bộ và tạo nguồn phát triển đảng viên.
Tính chất của sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
Tính lãnh đạo: thể hiện trong sinh hoạt chi bộ mọi đảng viên dân chủ bàn
bạc và ra nghị quyết bảo đảm định hướng chính trị những hoạt động chủ yếu của
cơ quan đơn vị, bảo đảm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cũng như giải quyết kịp
19

20. thời những vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn. Chỉ rõ nội dung, mục tiêu, biện
pháp và trách nhiệm thực hiện của từng tổ chức, từng cán bộ, đảng viên.
Tính giáo dục: chi bộ là nơi giáo dục toàn diện cho cán bộ, đảng viên và
quần chúng trong đơn vị. Mỗi chi bộ phải nhận rõ trách nhiệm trước Đảng về
công tác tuyên truyền, giác ngộ đối với đảng viên, quần chúng thuộc đơn vị mình.
Trong sinh hoạt chi bộ cần nghiên cứu, thảo luận nghiêm túc các quan điểm,
đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; chỉ thị, nghị
quyết của cấp trên.
Tính chiến đấu: thể hiện trong sinh hoạt chi bộ có tác dụng phát huy
những ưu điểm, đồng thời dám nhìn thẳng vào những nhận thức lệch lạc, hạn
chế, khuyết điểm của chi bộ và mỗi đảng viên để từ đó có những sửa chữa
tích cực. Tính chiến đấu trong sinh hoạt chi bộ còn là khả năng phát huy dân
chủ nội bộ, thực hiện nghiêm túc nề nếp, chế độ tự phê bình và phê bình trên
tinh thần thẳng thắn, trung thực, đúng mức, làm rõ đúng, sai và bám sát yêu
cầu xây dựng chi bộ, xây dựng đơn vị.
Hình thức sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
thực hiện ở cả ba hình thức sinh hoạt cơ bản:
o
năng quán triệt, cụ thể hóa chỉ thị, nghị quyết của cấp trên cũng như vai trò,
trách nhiệm, nghệ thuật, phương pháp tác phong của tập thể chi uỷ mà trước
hết là bí thư chi bộ.
Sinh hoạt học tập trị, đặc biệt góp phần quan trọng vào nâng cao tầm trí
tuệ của chi bộ, đảm bảo cho chi bộ đủ sức lãnh đạo mọi hoạt động của đơn vị.
Sinh hoạt học tập của chi bộ hiện nay tập trung bồi dưỡng cho đảng viên nắm
20

21. vững quan điểm đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, kỷ
luật và nhiệm vụ của Quân đội.
Sinh hoạt tự phê bình và phê bình nhằm làm cho tổ chức đảng, đảng
viên phát huy những ưu điểm, thấy được hạn chế, khuyết điểm, xác định
nguyên nhân và hướng khắc phục sửa chữa làm cho chi bộ thật sự TSVM,
từng đảng viên tu dưỡng, rèn luyện phấn đấu ngày càng tốt hơn. Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã dạy: “…đảng viên và cán bộ cũng là người. Ai cũng có tính tốt
và tính xấu. Song đã hiểu biết, đã tình nguyện vào một Ðảng vì dân, vì nước,
đã là một người cách mạng thì phải cố gắng phát triển những tính tốt và sửa
bỏ những tính xấu. Vì tính xấu của một người thường chỉ có hại cho người
đó; còn tính xấu của một đảng viên, một cán bộ sẽ có hại đến Ðảng, có hại
đến nhân dân…” [30, tr.254]. Tự phê bình và phê bình chính là làm cho mặt
tốt phát triển cao hơn và mặt chưa tốt, thậm chí mặt xấu mất dần đi.
Vai trò sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh có vai trò
quan trọng, thể hiện nguyên tắc lãnh đạo, tổ chức và xây dựng, chỉnh đốn Đảng.
tắc lãnh đạo tập thể, nguyên tắc lãnh đạo cao nhất của Đảng; đồng thời phải đề
bổ.
Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là biện
pháp quán triệt, cụ thể hóa đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà
nước, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên vào cơ quan, đơn vị mình. Là môi trường
21

22. tr.161].
Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là biện pháp
cơ bản để thực hiện và phát huy quyền làm chủ của cán bộ, đảng viên. Thông qua
viên.
1.1.2. Chất lượng sinh hoạt chi bộ và tiêu chí đánh giá chất lượng
sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
* Quan niệm chất lượng sinh hoạt chi bộ
Thuật ngữ chất lượng được sử dụng rộng rãi trong đời sống và được hiểu
với nhiều nghĩa khác nhau. Triết học Mác - Lênin chỉ rõ: bất kỳ sự vật, hiện tượng
nào của thế giới khách quan đều là sự thống nhất biện chứng giữa chất và lượng.
Sự chuyển hoá lẫn nhau giữa chất và lượng làm cho sự vật, hiện tượng luôn vận
động và phát triển không ngừng. Chất và lượng không phải là cái gì trừu tượng
không thể cân, đong, đo, đếm hay lượng hoá được. Không có chất lượng chung
chung cho mọi sự vật, hiện tượng mà mỗi sự vật, hiện tượng đều có lượng và chất
riêng đặc trưng cho sự vật, hiện tượng đó. Theo Từ điển Tiếng việt: Chất lượng là
“cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con người, sự vật, sự việc” [43, tr.144].
Như vậy, từ quan niệm trên có thể thấy rằng mọi sự vật, hiện tượng, quá trình đều
nhau.
22

23. thấp.
đảng viên trong chuẩn bị, tham gia sinh hoạt. Do đó, khi đánh giá chất lượng
sinh hoạt chi bộ cần phải xem xét đầy đủ các yếu tố tác động đến chất lượng
sinh hoạt, phải vận dụng sáng tạo quan điểm xem xét của chủ nghĩa Mác -
Lênin (khách quan, toàn diện, lịch sử, cụ thể và phát triển) để xác định tính
định hướng chính trị, tính khoa học và sát thực của nội dung sinh hoạt, tính
chặt chẽ, hợp lý của quy trình tổ chức, hình thức sinh hoạt; trình độ trí tuệ, ý
thức chấp hành nguyên tắc, tinh thần trách nhiệm và mối quan hệ qua lại của
tất cả mọi thành viên trong chi bộ và cuối cùng là mức độ khả thi của những
chủ trương, biện pháp, kế hoạch được thông qua.
tuệ, trình độ dân chủ, ý thức trách nhiệm của cấp ủy, đảng viên trong thực hiện
nghiêm túc, đúng đắn, đầy đủ nội dung, hình thức, qui trình, chế độ và nguyên
thành tốt nhiệm vụ được giao.
Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là một quy
trình dựa trên cơ sở khoa học, gồm nhiều khâu, nhiều bước, nhiều yếu tố tạo
thành. Chất lượng sinh hoạt chi bộ là sự kết tinh tổng hợp chất lượng của các
khâu, các bước, các yếu tố. Nếu một khâu, một bước nào đó yếu kém đều làm
giảm sút chất lượng sinh hoạt chi bộ. Vấn đề này đã được Chủ tịch Hồ Chí
Minh đề cập trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”: “Lãnh đạo đúng có nghĩa
là gì? Quyết định mọi vấn đề cho đúng. Phải tổ chức sự thi hành cho đúng.
Phải tổ chức sự kiểm soát” [30, tr.285, 286].
Như vậy, khi nghiên cứu chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh nhất thiết phải nghiên cứu chất lượng các khâu, các
23

24. bước, các nội dung với tư cách là các yếu tố, bộ phận tạo thành chất lượng sinh
hoạt Đảng. Sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là dạng
đặc thù của hoạt động xã hội - hoạt động lãnh đạo của Đảng. Vì vậy, nghiên cứu
chất lượng sinh hoạt của chi bộ cần căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, điều kiện,
hoàn cảnh, chất lượng đội ngũ đảng viên đồng thời phải gắn với kết quả hoàn
thành nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị để đánh giá cho đúng đắn và đầy đủ.
Từ những cách tiếp cận như trên, có thể quan niệm: Chất lượng sinh
hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh là tổng hợp chất
lượng các khâu, các bước của quy trình sinh hoạt chi bộ; được tạo nên bởi
năng lực nghiên cứu, quán triệt, đề xuất và tổ chức điều hành của cấp ủy, bí
thư, năng lực, phẩm chất và tinh thần trách nhiệm tham gia ý kiến của đội
ngũ đảng viên; biểu hiện ở việc chấp hành nghiêm túc quy trình, nề nếp sinh
hoạt, xây dựng nghị quyết lãnh đạo sát đúng, khả thi, tạo sự thống nhất, đồng
thuận cao trong chi bộ; lãnh xây dựng chi bộ TSVM, cơ quan đơn vị VMTD
hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao
* Các yếu tố tạo thành chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh
Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên: Đây là yếu tố quan trọng,
yếu tố này chi phối đến công tác chỉ đạo, hướng dẫn của đảng ủy các cấp đến chi
bộ nói chung và chất lượng sinh hoạt chi bộ nói riêng. Thực hiện nhiệm vụ Quân
sự Quốc phòng địa phương và công tác xây dựng Đảng bộ Quân sự Thành phố;
sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy, các cơ quan ban ngành của Thành
ủy và Đảng ủy Quân sự Quân khu 7 góp phần quan trọng vào mức độ hoàn
thành nhiệm vụ chung của Bộ Tư lệnh Thành phố; đặc biệt là hoàn thành nhiệm
vụ chính trị trung tâm, lãnh đạo Đảng bộ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Quân sự
Quốc phòng địa phương; xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, đáp ứng yêu
cầu, nhiệm vụ mà Thành ủy Thành phố, Đảng ủy - Bộ Tư lệnh Quân khu giao.
Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Bộ Tư lệnh Thành phố, Phòng
24

25. Chính trị/Bộ Tư lệnh Thành phố có vai trò quan trọng đến kết quả công tác xây
dựng Đảng ở các Đảng bộ trực thuộc. Đảng ủy cơ sở, Đảng ủy bộ phận là Đảng
ủy cấp trên trực tiếp của chi bộ; sự quan tâm, lãnh đạo chỉ đạo sâu sát, cụ thể, tỉ
mỉ sẽ giúp chi bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Các chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh cần có sự lãnh
đạo, chỉ đạo, hướng dẫn của Đảng ủy cấp trên trong thực hiện nghị quyết; chỉ
đạo, hướng dẫn các nội dung công tác xây dựng chi uỷ, chi bộ TSVM; xây
dựng đội ngũ đảng viên; công tác kiểm tra giám sát; công tác cán bộ; công tác
lãnh đạo xây dựng, phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng và Hội đồng
quân nhân của đơn vị... Bí thư đảng uỷ trực tiếp bồi dưỡng nâng cao phẩm
chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác cho các bí thư chi bộ
thuộc quyền, nhất là kiến thức, kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng.
Vì vậy sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên là yếu tố quan trọng tạo
thành chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh.
Năng lực nghiên cứu, quán triệt và đề xuất của cấp ủy, bí thư: Bí thư chi
bộ là người chủ trì công tác của chi uỷ, chi bộ, do đại hội chi bộ bầu ra, được
đảng uỷ cấp trên trực tiếp chuẩn y. Bí thư chi bộ có trách nhiệm thay mặt chi uỷ,
chi bộ chủ động giải quyết công việc hàng ngày về Đảng ở chi bộ theo chức
trách. Trên cơ sở nắm vững chỉ thị, nghị quyết của cấp mình và cấp trên, bí thư
chi bộ trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn, điều hành mọi hoạt động của đảng viên
trong chi bộ thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo cơ quan, đơn vị; xây dựng chi uỷ, chi
bộ, tổ đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, làm tốt công tác vận động quần
chúng trong và ngoài đơn vị. Cấp ủy, bí thư chi bộ cần quán triệt sâu sắc chỉ thị,
nghị quyết của cấp trên; nắm chắc tình hình thực tiễn của chi bộ, nhiệm vụ của
cơ quan, đơn vị. Trên cơ sở đó cấp ủy, bí thư phải đề xuất với chi bộ những nội
dung, biện pháp để lãnh đạo xây dựng chi bộ TSVM; cơ quan, đơn vị VMTD.
25

26. Bí thư chi bộ là hạt nhân chính trị, trung tâm đoàn kết trong chi uỷ, chi
bộ; là người luôn tuyệt đối phục tùng mệnh lệnh, chỉ thị của cấp trên, chấp
hành nghiêm chỉnh đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
điều lệnh, điều lệ của Quân đội. Phẩm chất và năng lực của bí thư chi bộ ảnh
hưởng rất lớn đến hiệu quả lãnh đạo và uy tín của chi uỷ, chi bộ. Cùng với tập
thể chi uỷ, chi bộ, bí thư chi bộ luôn là người giương cao ngọn cờ lãnh đạo,
chiến đấu, đoàn kết; phối hợp chặt chẽ với đội ngũ cán bộ chỉ huy và chính trị
viên trong tuyên truyền, vận động, tổ chức và hướng dẫn quần chúng thực hiện
thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị
quyết của cấp trên, nghị quyết của chi bộ và nhiệm vụ chính trị của cơ quan,
đơn vị. Là người chủ trì về công tác chi bộ, mọi hoạt động của bí thư chi bộ
đều hướng vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị. Do đó, bí thư chi bộ
có vai trò quan trọng góp phần tăng cường hiệu lực, củng cố uy tín của người
chỉ huy, tạo mọi điều kiện thuận lợi để người chỉ huy hoàn thành tốt nhiệm vụ
chỉ huy, quản lý, điều hành cơ quan, đơn vị. Vì vậy, bí thư chi bộ phải có đầy
đủ phẩm chất và năng lực theo quy định, đồng thời phải không ngừng học tập,
rèn luyện, phấn đấu vươn lên đáp ứng yêu cầu chức trách, nhiệm vụ được giao.
Năng lực nghiên cứu, quán triệt và đề xuất của cấp ủy, bí thư chi bộ có
vai trò quan trọng, là yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sinh hoạt chi
bộ. Vì cấp ủy, bí thư chi bộ là những người có trách nhiệm cao nhất trong chi
bộ và trực tiếp tiến hành công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức lối
sống cho cán bộ đảng viên ở chi bộ. Sự gương mẫu, năng lực nghiên cứu,
quán triệt và đề xuất của cấp ủy, bí thư chi bộ là tấm gương, là chỗ dựa tinh
thần cho cán bộ, đảng viên. Nếu cấp ủy, bí thư chi bộ có năng lực tốt, bản lĩnh
chính trị vững vàng, trong sáng về đạo đức lối sống, luôn coi trọng công tác
xây dựng chi bộ, xây dựng cơ quan, đơn vị, gương mẫu chấp hành nghiêm chỉ
thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước thì sẽ phát huy được dân
26

27. chủ, tính tích cực của cán bộ, đảng viên, tạo dư luận lành mạnh, phê bình
những biểu hiện tiêu cực. Ngược lại nếu cấp ủy, bí thư chi bộ thụ động trong
nghiên cứu, quán triệt các văn bản, hướng dẫn của cấp trên; không chủ động
đề xuất những chủ trương, biện pháp trong công tác xây dựng chi bộ thì sẽ
không phát huy được vai trò của đảng viên, sẽ dẫn đến tình trạng hình thức
trong sinh hoạt chi bộ, chất lượng sinh hoạt thấp. Chính vì vậy, cần tập trung
xây dựng đội ngũ cấp ủy, bí thư chi bộ có năng lực công tác tốt, gương mẫu
trong công tác, thực hiện nghiêm túc các quy chế, quy định nhằm xác định rõ
trách nhiệm của cấp ủy trong nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.
Chấp hành quy trình, nề nếp, nguyên tắc sinh hoạt chi bộ: đây là yếu tố
trực tiếp quy định chất lượng sinh hoạt chi bộ vì nếu không chấp hành tốt quy
trình, nề nếp, nguyên tắc sinh hoạt thì chi bộ đó sẽ không mạnh. Quy trình
lãnh đạo của chi bộ phải được đặc biệt quan tâm từ khâu chuẩn bị dự thảo
nghị quyết, tổ chức thực hiện nghị quyết và đánh giá kết quả thực hiện nghị
quyết. Nề nếp sinh hoạt của chi bộ thực hiện theo quy định của Điều lệ Đảng:
chi bộ cơ sở họp thường lệ mỗi tháng một lần; họp bất thường khi cần [10,
tr.39]. Nguyên tắc sinh hoạt chi bộ là tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo phân
công cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình.
Mức độ chấp hành quy trình, nề nếp, nguyên tắc sinh hoạt chi bộ là một
trong những yếu tố quan trọng tạo thành chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng
bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh vì vậy cấp ủy, bí thư chi bộ phải luôn
nhận thức sâu sắc và thường xuyên nêu cao tinh thần trách nhiệm cũng như
làm tốt công tác giáo dục cho cán bộ, đảng viên trong chi bộ chấp hành
nghiêm quy trình, nề nếp, nguyên tắc sinh hoạt chi bộ.
Nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức sinh hoạt chi bộ: Đây là yếu
tố quyết định đến chất lượng sinh hoạt chi bộ. Nếu xác định tốt nội dung, hình
thức, phương pháp tổ chức sinh hoạt chi bộ sẽ góp phần quan trọng trong nâng
27

28. cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Một buổi sinh hoạt chi bộ có chất lượng phải
đạt được các yêu cầu như: Có nội dung chính trị, tư tưởng cụ thể, thiết thực; thể
hiện rõ ba tính chất lãnh đạo, giáo dục, chiến đấu; chấp hành đúng thủ tục,
nguyên tắc, tiêu chuẩn sinh hoạt đảng. Nội dung sinh hoạt chi bộ luôn là thước
đo, chuẩn mực để đánh giá chất lượng một buổi sinh hoạt chi bộ; bên cạnh đó,
bí thư chi bộ cần vận dụng sáng tạo các hình thức và phương pháp tổ chức sinh
hoạt chi bộ. Nội dung sinh hoạt chi bộ luôn gắn chặt với nhiệm vụ chính trị
trung tâm của cơ quan, đơn vị; thông qua các hình thức, phương pháp sinh hoạt
để thực hiện thắng lợi nghị quyết. Bên cạnh đó thể hiện rõ vai trò của bí thư chi
bộ trong công tác chuẩn bị, xác định đúng, trúng nội dung sinh hoạt trong từng
nhiệm vụ, từng giai đoạn cụ thể có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.
Ý thức trách nhiệm, năng lực của đội ngũ đảng viên và khả năng điều
hành, tổng hợp của bí thư chi bộ:
Đây là yếu tố trực tiếp quy định chất lượng sinh hoạt chi bộ, có vị trí rất
quan trọng. Đảng viên là thành viên của chi bộ; sự vững mạnh của đội ngũ đảng
viên ảnh hưởng trực tiếp đến sự TSVM của chi bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy:
“Chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt” [36, tr.92]; “muốn có đảng bộ tốt, chi bộ
tốt phải có đảng viên tốt” [35, tr.617].
Giữ vững nề nếp, chế độ sinh hoạt và nâng cao chất lượng sinh hoạt chi
bộ có quan hệ chặt chẽ với nâng cao chất lượng giáo dục, rèn luyện đảng viên.
Thông qua sinh hoạt kịp thời chỉ ra những ưu điểm, hạn chế khuyết điểm
trong quá trình phấn đấu, rèn luyện của mỗi đảng viên, từ đó có cơ sở đề ra
biện pháp để phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm. Thông qua sinh hoạt
còn có tác dụng giúp đảng viên nắm vững quan điểm của Đảng, tiếp nhận
được thông tin, kinh nghiệm, hiểu biết mới, tăng thêm ý thức trách nhiệm. Chi
bộ phải thường xuyên coi trọng việc giữ vững nề nếp chế độ sinh hoạt theo
quy định và tích cực đổi mới nâng cao chất lượng sinh hoạt.
28

29. Chi bộ cần nắm vững tình hình mọi mặt của đảng viên, căn cứ vào hình
thức, tính chất và chế độ sinh hoạt để làm tốt công tác chuẩn bị nội dung sinh hoạt,
thông qua đó để giáo dục rèn luyện đảng viên. Sinh hoạt chi bộ phải thực sự thảo
luận một cách kỹ lưỡng, quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm, nghị quyết của
Đảng; bàn chủ trương, biện pháp quán triệt, tổ chức triển khai chỉ thị, nghị quyết
của cấp trên và cấp mình; là nơi đấu tranh bảo vệ quan điểm, nguyên tắc, đường
lối, bảo vệ tổ chức và bảo vệ đảng viên. Phải thực hiện tốt tự phê bình và phê bình
thẳng thắn, nghiêm túc trên tình đồng chí; những vấn đề về phẩm chất, đạo đức lối
sống, năng lực của cán bộ, đảng viên... chống tư tưởng hữu khuynh, thoả hiệp, e
dè nể nang. Sinh hoạt phải có tác dụng thiết thực đối với mỗi cá nhân đảng viên và
chi bộ trong nhận thức cũng như hành động. Chi bộ phải thường xuyên giáo dục
cho đảng viên ý thức đầy đủ, phát huy trách nhiệm cao trong sinh hoạt, gắn bó với
tổ chức, tuân thủ sự phân công, kiểm tra giám sát của Đảng.
Qua sinh hoạt giúp đảng viên thấy rõ mình hơn, góp phần nâng cao chất
lượng sinh hoạt, đấu tranh giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Đồng thời chi bộ cần có biện
pháp cụ thể để giáo dục, rèn luyện đối với từng đảng viên; phát huy mặt tốt, kịp thời
khắc phục hạn chế khuyết điểm. Cần khắc phục biểu hiện buông lỏng trong sinh
hoạt, sinh hoạt theo kiểu hình thức, không có nội dung cụ thể, không thiết thực…
Khả năng điều hành, tổng hợp của bí thư chi bộ là yếu tố trực tiếp ảnh
hưởng đến chất lượng của một buổi sinh hoạt chi bộ. Năng lực công tác là yếu
tố cơ bản cấu thành phẩm chất của người bí thư chi bộ, là điều kiện quan
trọng bảo đảm cho bí thư chi bộ thực hiện tốt chức trách nhiệm vụ được giao.
Nếu bí thư chi bộ điều hành sinh hoạt có nề nếp sẽ phát huy được tính dân
chủ trong sinh hoạt; tổng hợp tốt các ý kiến của đảng viên trong sinh hoạt sẽ
góp phần nâng cao chất lượng nghị quyết.
* Tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh
29

30. Một là: nhận thức trách nhiệm của cấp ủy, năng lực của Bí thư chi bộ
trong chuẩn bị, duy trì sinh hoạt chi bộ
Đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ trước hết thể hiện ở nhận thức trách
nhiệm của cấp ủy. Chi uỷ có nhiệm vụ thay mặt chi bộ thống nhất lãnh đạo, chỉ
đạo các mặt hoạt động ở cơ quan, đơn vị theo đúng nghị quyết của đại hội, nghị
quyết của chi bộ; chỉ thị, nghị quyết của cấp trên.
Tập thể cấp uỷ và các chi uỷ viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên
định mục tiêu con đường mà Đảng và nhân dân đã chọn; tuyệt đối trung thành với
Tổ quốc Việt Nam XHCN, với Đảng, với chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ
Chí Minh; nhạy bén, sắc sảo về chính trị, tiêu biểu về phẩm chất đạo đức cách
mạng, có lối sống trong sáng, trung thực; kiên quyết đấu tranh với những quan
điểm, tư tưởng, hành động sai trái để bảo vệ đường lối, quan điểm, nguyên tắc, chỉ
thị, nghị quyết của Đảng. Có trình độ, khả năng quán triệt, vận dụng và cụ thể hoá
để tổ chức thực hiện có hiệu quả đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, chỉ
thị nghị quyết của cấp trên vào cấp mình một cách sáng tạo, thiết thực; có năng
lực lãnh đạo toàn diện, biết gắn xây dựng chi bộ TSVM với xây dựng cơ quan,
đơn vị VMTD; lãnh đạo đơn vị luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao trong mọi
tình huống. Chấp hành nghiêm nguyên tắc, chế độ sinh hoạt và kỷ luật của Đảng,
giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tính
chiến đấu trong sinh hoạt, thực hiện tốt tự phê bình và phê bình; nội bộ đoàn kết
thống nhất. Khắc phục biểu hiện gia trưởng, dân chủ hình thức, tự do tuỳ tiện, hữu
khuynh, né tránh, chấm dứt vi phạm kỷ luật. Có phong cách làm việc sâu sát cơ
sở, thường xuyên lắng nghe ý kiến của cán bộ, đảng viên, quần chúng; kịp thời
xem xét giải quyết những vấn đề nảy sinh trong hoạt động của cơ quan đơn vị,
bảo đảm sự thống nhất cao trong cấp uỷ trên cơ sở quan điểm, nguyên tắc của
Đảng. Thực hiện nghiêm quy chế dân chủ ở cơ sở, xây dựng nhiều điển hình tiên
tiến.
30

31. Nếu cấp ủy nhận thức đầy đủ, đúng đắn về vị trí vai trò, ý nghĩa của
sinh hoạt chi bộ; đề cao vai trò trách nhiệm của cấp ủy trong công tác chuẩn
bị, xác định rõ mục đích yêu cầu, thời gian sinh hoạt chi bộ và triển khai thực
hiện theo đúng quy trình, nguyên tắc thì sẽ phát huy được tính dân chủ trong
sinh hoạt, sinh hoạt chi bộ sẽ đạt được chất lượng cao.
Bí thư chi bộ có vai trò rất quan trọng trong chuẩn bị dự thảo nghị
quyết, chủ trì điều hành hội nghị chi bộ, tổ chức thực hiện nghị quyết. Bí thư
phải thực sự là hạt nhân, trung tâm đoàn kết; phẩm chất và năng lực của bí
thư chi bộ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả lãnh đạo và uy tín của chi uỷ, chi
bộ.
Hai là: Chấp hành quy trình, nguyên tắc trong sinh hoạt chi bộ của
cấp ủy, bí thư và đảng viên trong chi bộ
Một trong những tiêu chí đánh giá chất lượng sinh hoạt chi bộ, đó là việc
chấp hành các nguyên tắc trong quá trình chuẩn bị và tổ chức sinh hoạt. Đó là
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tự phê bình
và phê bình, các chế độ nề nếp sinh hoạt Đảng. Nguyên tắc này được thể hiện
trong chấp hành các nguyên tắc tổ chức lãnh đạo, sinh hoạt, trong các hội nghị
của cấp ủy, chi bộ; trong giải quyết các mối quan hệ giữa cấp ủy với chỉ huy;
giữa bí thư cấp ủy với chỉ huy cơ quan, đơn vị; trong việc xác định chủ trương,
biện pháp giải quyết các tình huống, vấn đề nảy sinh trong thực tiễn của cơ
quan, đơn vị; phát huy dân chủ của đảng viên trong sinh hoạt chi bộ.
Ba là: nội dung sinh hoạt là tiêu chí cơ bản để đánh giá chất lượng
sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
31

32. nội dung nghị quyết lãnh đạo theo phạm vi, trách nhiệm của chi bộ.
Mục đích của sinh hoạt chi bộ là thể hiện chức năng lãnh đạo, nguyên
tắc tổ chức sinh hoạt của Đảng, vì thế một trong những yêu cầu của nội dung
sinh hoạt là đề xuất được chủ trương giải pháp sát đúng, có tính khả thi cao.
Cấp ủy, chi bộ thực hiện chức năng lãnh đạo trước hết là bằng nghị quyết,
biện pháp lãnh đạo. Nghị quyết lãnh đạo là sản phẩm trí tuệ, bản lĩnh, năng
lực của cấp ủy, đội ngũ đảng viên, do đó chất lượng nghị quyết phản ánh chất
lượng sinh hoạt của chi bộ. Chất lượng nghị quyết, biện pháp lãnh đạo biểu
hiện như sau: 1) Đúng với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp
luật của Nhà nước, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên. 2) Phù hợp với tình hình
thực tiễn của cơ quan, đơn vị. Không có biểu hiện xa rời thực tế, mang tính
hình thức, đối phó. 3) Những quan điểm, chủ trương, biện pháp lãnh đạo tập
trung vào lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm, những vấn đề then
chốt, trọng điểm, giải quyết dứt điểm những khâu yếu, mặt yếu; tạo ra những
bước đột phá đối với cơ quan, đơn vị; nội dung, biện pháp cụ thể thiết thực,
có khả năng thực hiện cao, không chung chung, mô phỏng nghị quyết của cấp
trên, máy móc, giáo điều.
Nội dung sinh hoạt chi bộ có chất lượng phải thực hiện theo đúng
hướng dẫn của đảng ủy cấp trên, phong phú về nội dung; quán triệt nghiêm
túc chỉ thị, nghị quyết của các cấp; phản ánh kịp thời, đầy đủ tâm tư, ý chí,
nguyện vọng của tập thể đảng viên và cán bộ, chiến sĩ trong cơ quan, đơn vị.
Bốn là: thái độ, trách nhiệm, chất lượng thảo luận ý kiến của đảng viên
Nghị quyết của chi bộ chỉ thực sự có chất lượng khi là sản phẩm của trí
tuệ của tập thể; sinh hoạt chi bộ thực sự có chất lượng khi mọi vấn đề đều
được đảng viên quán triệt, trao đổi, thảo luận, bàn bạc dân chủ và công khai.
Tham gia ý kiến thảo luận trong sinh hoạt chi bộ là trách nhiệm, nghĩa vụ của
32

33. mỗi đảng viên. Khi nói về công tác đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn
mạnh: “…bất cứ về vấn đề nào đảng viên đều phải hết sức thảo luận và phát
biểu ý kiến, khi đa số đã nghị quyết thì tất cả đảng viên phải phục tùng mà thi
hành…” [28, tr.7]. Ý kiến của đảng viên phải thể hiện rõ tính lãnh đạo, tính
chiến đấu cao, gắn với trách nhiệm và cương vị của đảng viên cũng như yêu
cầu nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị nơi đảng viên công tác.
Chất lượng thảo luận ý kiến không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm
của đảng viên trước chi bộ mà còn thể hiện trình độ nhận thức, năng lực vận
dụng, quán triệt chỉ thị, nghị quyết của cấp trên vào yêu cầu nhiệm vụ cụ thể
của cơ quan, đơn vị mà đảng viên đảm nhiệm. Chất lượng thảo luận ý kiến
của đảng viên bảo đảm cho nội dung sinh hoạt chi bộ thực sự phát huy được
trí tuệ tập thể, khắc phục được biểu hiện xuôi chiều, dân chủ hình thức.
Thông qua sinh hoạt chi bộ, thể hiện sự thống nhất, tính đồng thuận
trên cơ sở dân chủ bàn bạc, thảo luận nội dung; thống nhất cả về nhận thức và
hành động; thể hiện trong trách nhiệm tuyên truyền, giáo dục và tiền phong
gương mẫu thực hiện nghị quyết của đảng viên.
1.2 Thực trạng, nguyên nhân và một số kinh nghiệm nâng cao chất
lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
1.2.1 Thực trạng chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự
Thành phố Hồ Chí Minh
* Những ưu điểm
Quán triệt, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI
của Đảng, các nghị quyết của BCHTW (khóa X, khóa XI), Nghị quyết 51-
NQ/TW của Bộ Chính trị (khóa IX), Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI),
Nghị quyết 79 của ĐUQSTW về đổi mới và chỉnh đốn đảng trong Đảng bộ
Quân đội; Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ IX (Nhiệm
kỳ 2010- 2015); đặc biệt là Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ Thành phố
Hồ Chí Minh lần thứ IX (Nhiệm kỳ 2010- 2015) và Nghị quyết Đại hội đại
33

34. biểu Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ X (Nhiệm kỳ 2010-
2015); những năm qua, các chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố đã có nhiều
chủ trương, biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ để lãnh đạo, xây
dựng củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và chất lượng đội
ngũ cán bộ, đảng viên, coi đó là nhân tố quyết định để xây dựng cơ quan, đơn
vị VMTD, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị được giao.
Một là, Về cơ bản cấp ủy, trước hết là bí thư chi bộ đã nhận thức đúng và
phát huy tốt vai trò trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ
Nhận thức đúng và phát huy tốt vai trò trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ
được thể hiện ở tổ chức nghiên cứu, quán triệt chỉ thị, nghị quyết của cấp trên
đã được tiến hành một cách thiết thực, hiệu quả, không phô trương hình thức,
đã kết hợp tốt giữa việc giới thiệu, phổ biến, quán triệt tại hội nghị với tự học
tập, nghiên cứu của cán bộ, đảng viên. Chi bộ đã thường xuyên coi trọng đổi
; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc triển khai học tập và tổ chức
thực hiện nghị quyết. Qua khảo sát thực tế, có 93,33% số người được hỏi ý
kiến cho rằng: Các chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố đã quán triệt đầy đủ
nghị quyết của cấp trên và có nghị quyết lãnh đạo của cấp mình sát đúng và
kịp thời.[Phụ lục 2]
Hai là, cấp ủy, bí thư chi bộ thường xuyên duy trì nghiêm các chế độ
sinh hoạt chi bộ
Về sinh hoạt lãnh đạo: ạt theo Chỉ thị số 10 của Ban Bí thư và Chỉ thị
235 của Thường vụ Đảng ủy Quân sự Quân khu 7, gắn với “tiếp tục đẩy mạnh
việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” góp phần tăng
cường ý thức trách nhiệm trong xây dựng Đảng… duy trì nghiêm túc các chế
độ sinh hoạt chi bộ, nhất là chất lượng sinh hoạt lãnh đạo” [12, tr.7]. Ưu điểm
nổi lên trong sinh hoạt lãnh đạo ở các chi bộ đã tập trung được trí tuệ của
đảng viên trong thảo luận dân chủ, xác định biện pháp lãnh đạo toàn diện trên
34

35. các mặt công tác. Tập thể chi uỷ, chi bộ đoàn kết nhất trí cao nên đã tạo điều
kiện thuận lợi để phát huy dân chủ, tính chiến đấu của đảng viên trong tổ chức
sinh hoạt. Nề nếp sinh hoạt lãnh đạo được tiến hành đều kỳ và kịp thời. "Giữ
vững nguyên tắc tập trung dân chủ; tập thể lãnh đạo, phân công cá nhân phụ
trách và trách nhiệm của cấp uỷ trong giáo dục, quản lý, rèn luyện đảng viên,
nêu cao tinh thần đoàn kết…" [12, tr.8].
Về sinh hoạt học tập: Nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng
trong tình hình mới; thời gian qua, ở Đảng bộ Quân sự Thành phố việc học
tập đã trở thành nhu cầu của mỗi đảng viên. Các chi bộ đã xây dựng nghị
quyết chuyên đề, kế hoạch thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị; tập trung
lãnh đạo làm theo gương của Bác một cách thiết thực, hiệu quả, đã chú trọng
làm tốt việc nêu gương người tốt, việc tốt; lấy nhân tố tích cực để đẩy lùi tiêu
cực; đồng thời phê phán, đấu tranh với những biểu hiện sa sút về tư tưởng,
chính trị, thiếu tinh thần trách nhiệm, vụ lợi cá nhân, vi phạm những chuẩn
mực đạo đức, lối sống. “nhận thức của đảng viên được nâng lên, hiệu quả của
cuộc vận động đã đi vào chiều sâu, biểu hiện cụ thể là cán bộ đảng viên luôn
hoàn thành tốt nhiệm vụ, Đảng bộ, chi bộ đạt TSVM” [17, tr.7]. Đổi mới công
tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ,
đảng viên gắn với việc kiểm điểm, đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ của
bản thân theo chức trách được giao. Cấp ủy chi bộ luôn chủ động nắm bắt tâm
tư, nguyện vọng; đánh giá, dự báo diễn biến tư tưởng của cán bộ, đảng viên
và có biện pháp giải quyết kịp thời. Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm
mưu “diễn biến hòa bình” gây bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Chủ
động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong nội bộ Đảng.
Giữ gìn sự đoàn kết, thống nhất trong chi bộ. Tổ chức cho đảng viên
tham gia nghiên cứu, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; thường
xuyên quan tâm đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ, đảng viên.
35

36. Về sinh hoạt tự phê bình và phê bình: mỗi chi bộ, việc tổ chức sinh
hoạt tự phê bình và phê bình đã được tiến hành có nề nếp. Cấp ủy chi bộ đã
chu đáo về nội dung, thống nhất trong chi bộ về tiêu chuẩn, nguyên tắc tiến
hành. Mục đích sinh hoạt tự phê bình và phê bình rõ ràng, khách quan vì sự
tiến bộ của mỗi đảng viên và sức mạnh của chi uỷ, chi bộ.
phê bình cho cán bộ, đảng viên. Nhờ đó đã góp phần hạn chế được các
cực" [12, tr.8].
Ba là, Chất lượng xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD và xây dựng cấp
uỷ, chi bộ TSVM ngày càng nâng cao và toàn diện hơn
Các chi uỷ, chi bộ thường xuyên tổ chức sinh hoạt xác định chủ trương,
biện pháp xây dựng cơ quan, đơn vị VMTD hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao. Tổ chức nhiều buổi sinh hoạt nhằm giáo dục chính trị tư tưởng cho cán
bộ, chiến sĩ; làm chuyển biến nhận thức, đề cao trách nhiệm, gắn bó với đơn
vị. Xây dựng cơ quan đơn vị VMTD theo chỉ thị 917 của Bộ trưởng Bộ Quốc
phòng. Lãnh đạo tổ chức tốt phong trào thi đua quyết thắng của đơn vị. Duy
trì nghiêm hoạt động CTĐ, CTCT, đảm bảo tốt đời sống vật chất, tinh thần
cho cán bộ, chiến sĩ. Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, duy trì nghiêm
việc chấp hành kỷ luật Quân đội. Lãnh đạo thực hiện tốt công tác bảo đảm vũ
khí trang bị kỹ thuật “có chuyển biến tích cực, thường xuyên nắm chắc số
lượng, chất lượng từng chủng loại, bảo đảm kịp thời, đồng bộ vũ khí trang bị
kỹ thuật cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, diễn tập và các nhiệm
vụ đột xuất…triển khai thực hiện cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí
trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn tiết kiệm và an toàn giao thông” [20, tr.5].
Hàng năm, qua đánh giá chất lượng đảng viên, cấp uỷ, tổ chức đảng ở
cơ quan, đơn vị có từ 90,28 % đến 92,42 % đảng viên đủ tư cách hoàn thành
tốt nhiệm vụ, trong đó có từ 20,02 % đến 23,48 % hoàn thành xuất sắc nhiệm
vụ [Phụ lục 3]; 100% Cấp uỷ viên đủ tư cách, hoàn thành tốt nhiệm vụ, trong
36

37. đó có từ 21,29 % đến 23,14 % hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ [Phụ lục 4]; có
trên 87,87 % chi bộ đạt TSVM [Phụ lục 5].
Bốn là, nghị quyết của chi bộ đã cơ bản tập trung vào lãnh đạo thực
hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị
triệt sâu sắc đường lối, quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước
và Quân đội, nhiệm vụ của cơ quan đơn vị
Sau khi có nghị quyết, cấp uỷ đã tổ chức tốt việc quán triệt tới đảng viên
và phân công tổ chức thực hiện nghiêm túc. Phần lớn các chi bộ ở Đảng bộ
Quân sự Thành phố xây dựng nghị quyết cụ thể, khắc phục tình trạng chung
chung, dàn trải, sao chép hoặc mô phỏng nghị quyết của cấp trên; không áp đặt
ý kiến chủ quan, khó tổ chức thực hiện. Bí thư chi bộ và người chủ trì cơ quan,
đơn vị đã tổ chức triển khai cụ thể nghị quyết thông qua việc xây dựng kế
hoạch thực hiện nghị quyết; phân công nội dung công việc đối với từng lực
lượng. Xác định thời gian, yêu cầu chất lượng hoàn thành công việc.
Năm là, Cấp ủy, bí thư chi bộ thường xuyên giữ vững nguyên tắc trong
sinh hoạt; cơ bản đáp ứng yêu cầu công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng và nâng
cao chất lượng sinh hoạt chi bộ
Các cấp uỷ, chi bộ nhìn chung đều thực hiện đúng nguyên tắc trong
sinh hoạt chi bộ; phát huy tốt vai trò lãnh đạo, trí tuệ của tập thể cấp uỷ chi
bộ, đồng thời đề cao được trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu cấp uỷ,
người chủ trì cơ quan, đơn vị trong sinh hoạt chi bộ. Các nguyên tắc tổ chức,
lãnh đạo và sinh hoạt đảng đã được nghiên cứu quán triệt, xây dựng quy chế
làm việc và thường xuyên được bổ sung, hoàn thiện theo hướng dẫn, quy định
của cấp trên nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.
Chất lượng thực hiện nguyên tắc sinh hoạt chi bộ giải quyết các vấn đề
như: công tác cán bộ, công tác tuyển chọn quân nhân chuyên nghiệp, nhân
37

38. viên, trong lãnh đạo công tác tài chính, quản lý cơ sở vật chất...Do thực hiện
tốt nguyên tắc trong sinh hoạt chi bộ nên đã củng cố được sự đoàn kết thống
nhất trong trong cấp ủy, chi bộ; “luôn gắn nhiệm vụ chính trị trung tâm của cơ
quan đơn vị, kịp thời phát hiện và ngăn chặn những sai phạm của đảng viên
và kịp thời đề ra biện pháp khắc phục khi có dấu hiệu vi phạm” [15, tr.12].
* Những hạn chế, khuyết điểm
Bên cạnh những ưu điểm, trước yêu cầu nhiệm vụ của công tác xây
dựng Đảng hiện nay, chất lượng sinh hoạt của một số chi bộ còn bộc lộ những
hạn chế, khuyết điểm chính như sau:
n nghị quyết còn hạn chế.
Tổ chức sinh hoạt học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng theo phân cấp
còn hạn chế. Công tác tổ chức, quản lý các lớp quán triệt nghị quyết thiếu chặt
chẽ. Chưa dành thời gian thích đáng để cán bộ đảng viên nghiên cứu, thảo luận
trong quá trình học tập. Một số ít cán bộ đảng viên tinh thần, thái độ học tập
chưa nghiêm túc... Trong sinh hoạt lãnh đạo, ra nghị quyết “một số cấp ủy
năng lực cụ thể hóa nghị quyết của cấp trên vào tình hình thực tiễn ở cấp mình
và tổ chức thực hiện nghị quyết còn hạn chế” [12, tr.9].
Nghị quyết ở một số chi bộ còn chưa xác định chủ trương, biện pháp đột
phá để làm chuyển biến căn bản những khâu yếu, mặt yếu của cơ quan, đơn vị.
Vì vậy, hiệu quả lãnh đạo chưa cao “…chuẩn bị dự thảo Nghị quyết còn chưa
sát với nhiệm vụ của đơn vị. Chất lượng sinh hoạt chi bộ còn thấp” [13, tr.8].
Tính tiền phong gương mẫu của một số đảng viên trước quần chúng
chưa được phát huy, “nhận thức của đảng viên, nhất là đảng viên trẻ đối với
nhiệm vụ còn hạn chế, chưa phát huy tốt tinh thần trách nhiệm, thiếu rèn
luyện, phấn đấu dẫn đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ chưa cao” [16, tr.12].
Hai là: nội dung sinh hoạt và lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị ở
một số chi bộ còn hạn chế
Một số cấp ủy chưa nghiên cứu kỹ các văn bản hướng dẫn của Đảng ủy
cấp trên nên khi triển khai thực hiện còn lúng túng. Sinh hoạt triển khai nghị
38

39. quyết ở một số chi bộ chưa kết hợp nội dung sinh hoạt chi bộ với tiếp tục đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh “một số
đảng viên trong đăng ký làm theo hàng tháng nội dung chưa sát thực, còn
chung chung; kể chuyện tấm gương làm theo Bác trước khi sinh hoạt chi bộ
dù đã đi vào nề nếp nhưng chất lượng còn thấp” [19, tr.7].
Công tác giáo dục đối với đảng viên có chuyển biến tích cực, song chất
lượng chưa đồng bộ. Thường xuyên làm tốt công tác quán triệt các văn bản,
hướng dẫn, chỉ thị nghị quyết của Đảng, tuy nhiên “công tác tuyên truyền,
giáo dục pháp luật, chấp hành kỷ luật và giải quyết tư tưởng ở một số chi bộ
còn hạn chế” [22, tr.5]. Công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu ở một số chi
bộ, nhất là chi bộ đại đội chất lượng đạt được chưa thực sự vững chắc; “chất
lượng huấn luyện tuy có nâng lên nhưng so với yêu cầu, chỉ tiêu nghị quyết
hàng năm kết quả chưa vững chắc; công tác tham mưu huấn luyện chưa thực
sự đi vào chiều sâu” [21, tr.8]. Trong huấn luyện binh chủng, “lãnh đạo công
tác hiệp đồng chiến đấu của kíp xe và phân đội còn lúng túng, đặc biệt là chỉ
huy hiệp đồng bằng thông tin liên lạc trên xe Thiết giáp” [23, tr.7].
Kết quả đánh giá chất lượng đảng viên ở một số chi bộ chưa chặt chẽ, vẫn
còn biểu hiện nể nang, chạy theo thành tích, chưa phản ánh đúng thực chất. “vai
trò tiên phong gương mẫu ở một số cán bộ, đảng viên chưa cao, cấp ủy, chỉ huy
một số ban chưa sâu sát trong kiểm tra, đôn đốc thực hiện nhiệm vụ” [18, tr.6].
Mặt khác một số đảng viên chưa thực sự tích cực tự học tập, nâng cao trình độ
kiến thức và năng lực “trước yêu cầu chung của nhiệm vụ cách mạng, trình độ
kiến thức còn hạn chế do chưa chủ động học tập, nghiên cứu” [24, tr.6].
Một số cấp ủy, chi bộ chưa làm tốt công tác triển khai thực hiện nghị
quyết gắn với cương vị, chức trách được giao. Vì thế, có nội dung nghị quyết
39

40. chưa được quán triệt và triển khai thực hiện chu đáo, không quy trách nhiệm cá
nhân cho các đồng chí cấp ủy viên, cán bộ chủ trì khi có những vấn đề nảy sinh.
Trong kiểm tra thực hiện nghị quyết của cấp ủy, chi bộ chưa thật sâu
sát, chủ yếu theo báo cáo kết quả từ hoạt động của chính quyền. Đánh giá kết
quả thực hiện nghị quyết của cấp ủy, chi bộ còn chung chung, không rõ trách
nhiệm cá nhân cấp ủy viên, cán bộ, đảng viên thuộc phạm vi thẩm quyền
quyết định, thậm chí dẫn đến trường hợp “tranh công đổ lỗi”, đùn đẩy trách
nhiệm. “Chất lượng ra nghị quyết, triển khai và kiểm tra thực hiện nghị quyết
ở một số chi bộ còn hạn chế, đấu tranh tự phê bình và phê bình, nhất là thực
hiện kiểm điểm đảng viên theo tiêu chí “5 tốt” chưa sâu”. [14, tr.6].
Bốn là: Công tác kiểm tra, giám sát ở một số chi bộ chưa được tiến
hành thường xuyên, chưa sát với yêu cầu nhiệm vụ
Công tác giám sát đối với chi bộ: chưa tập trung giám sát việc chấp hành
các nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, kết luận của cấp uỷ cấp trên và cấp
mình. Giám sát giữ vững mối liên hệ với quần chúng ở một số chi bộ chưa thực
hiện tốt. Giám sát đảng viên trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được
giao; giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống; giữ mối liên hệ với tổ chức đảng
nơi cư trú duy trì chưa đạt hiệu quả cao.
1.2.2. Nguyên nhân và một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng sinh
hoạt chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
* Nguyên nhân của những ưu điểm
Một là: Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Thành ủy Thành phố Hồ
Chí Minh; Đảng ủy Quân sự Quân khu 7 và các cơ quan chức năng cấp trên.
Sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy cấp trên là một trong những
c về chuyên môn, nghiệp vụ, đúng chuyên ngành, có kinh nghiệm thực tiễn,
có phương pháp, tác phong công tác tốt. Đồng thời kiểm tra uốn nắn các hoạt
động sinh hoạt của cấp uỷ, chi bộ bảo đảm cho hoạt động lãnh đạo của chi ủy,
chi bộ luôn đúng hướng, có chất lượng và hiệu quả. Thời gian qua, Thường
vụ Đảng ủy Quân khu 7 phát động phong trào “xây dựng tổ chức Đảng và
40

41. đảng viên” trong Đảng bộ Quân khu nhằm kịp thời khắc phục những yếu kém
ở các chi bộ, đảng bộ cơ sở. Cấp ủy chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố đã
quán triệt và thực hiện nghiêm túc tiêu chí xây dựng “chi bộ 4 tốt, đảng viên 5
tốt” [6]
Hai là: Hệ thống văn bản quy định, hướng dẫn về công tác xây dựng
Đảng, hoạt động CTĐ, CTCT ngày càng được bổ sung và hoàn thiện.
Trong suốt quá trình lãnh đạo, Đảng ta thường xuyên quan tâm đến
công tác xây dựng Đảng. Từ Đại hội VI đến nay đã đề cập toàn diện và sâu
sắc những vấn đề về xây dựng Đảng. BCHTW đã có nghị quyết chuyên đề về
đổi mới, xây dựng chỉnh đốn Đảng như: Nghị quyết TW3 (khoá VII), Nghị
quyết TW6 (lần 2) khoá VIII, Nghị quyết TW4 (khoá XI)… cùng nhiều nghị
quyết có liên quan khác và các chỉ thị, quy định, hướng dẫn thi hành Điều lệ
Đảng là cơ sở để các cấp ban hành văn bản, quy định, hướng dẫn về công tác
xây dựng Đảng giúp cấp uỷ, chi bộ từng bước nâng cao chất lượng sinh hoạt
chi bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của thực tiễn trong tình hình mới.
Ba là: Chi ủy, chi bộ thường xuyên được củng cố, kiện toàn, xây dựng
chi bộ TSVM, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu là điều kiện cơ
bản nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ
Bốn là: .
Cấp ủy, bí thư chi bộ, đảng viên luôn tiêu biểu cho trí tuệ của chi bộ ở
cơ quan, đơn vị; có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiến thức khá toàn diện,
đồng thời có kiến thức về lĩnh vực được phân công; luôn nắm vững chỉ thị,
nghị quyết của cấp trên và khả năng vận dụng, cụ thể hoá vào hoạt động thực
tiễn; có phẩm chất đạo đức tốt, phương pháp, tác phong công tác sâu sát.
41

42. Chi bộ nào phát huy tốt vai trò trách nhiệm của cán bộ đảng viên trong
nâng cao chất lượng sinh hoạt thì chi bộ đó luôn được giữ vững và đạt tiêu
chuẩn TSVM.
* Nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm
Một là: Sự tác động của tình hình thế giới, khu vực và trong nước.
Trong giai đoạn hiện nay, cuộc đấu tranh giai cấp và dân tộc vẫn diễn
biến phúc tạp. Khu vực Châu Á- Thái Bình Dương, trong đó có khu vực Đông
Nam Á là khu vực phát triển năng động nhưng vẫn tồn tại nhiều nhân tố gây
mất ổn định, tranh chấp lãnh thổ, biển đảo ngày càng gay gắt. Ở trong nước
những biểu hiện xa rời mục tiêu của CNXH, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
có diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm mưu “diễn
biến hòa bình” gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân
quyền” hòng làm thay đổi chính trị ở nước ta [9, tr.28,29].
Mặt trái của nền kinh tế thị trường, phân hóa giàu nghèo; tiêu cực của tệ
nạn xã hội; tình trạng suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống trong
một bộ phận cán bộ, đảng viên đã ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt chi bộ ở
Đảng bộ Quân sự Thành phố. Xuất phát từ đặc điểm nơi đóng quân của đơn vị
- Thành phố Hồ Chí Minh được trung ương xác định là một trong hai thành
phố lớn và đông dân nhất nước ta. Chính phủ xác định Thành phố Hồ Chí
Minh là đơn vị hành chính loại đặc biệt [40], có tiềm năng lớn về kinh tế; là địa
bàn rất nhạy cảm về chính trị, kinh tế - xã hội. Trên địa bàn Thành phố hiện có
42 cơ quan đại diện ngoại giao, 22 tổng lãnh sự quán, 20 cơ quan lãnh sự danh
dự, 5 tổ chức quốc tế, 152 tổ chức phi chính phủ, 2.405 văn phòng đại diện
công ty thuộc 73 nước; có 03 khu chế xuất và 11 khu công nghiệp lớn…
Hai là: Một số chi ủy, chi bộ chưa nhận thức đầy đủ và quan tâm đúng
mức đến nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Năng lực lãnh đạo, tổ chức
sinh hoạt của một số bí thư, chi ủy viên còn lúng túng.
42

43. Đây là nguyên nhân chủ quan, có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng
sinh hoạt chi bộ. Do nhận thức chưa đầy đủ và sự quan tâm chưa đúng mức về
nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ của một số cấp ủy, chi bộ là nguyên
nhân dẫn đến những hạn chế, khuyết điểm.
Công tác quán triệt, cụ thể hóa, tổ chức thực hiện Nghị quyết số
147/NQ-ĐUQSTW ngày 04 tháng 4 năm 2008 của Đảng uỷ Quân sự Trung
ương (nay là Quân ủy Trung ương) về “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên
trong Đảng bộ Quân đội giai đoạn mới” của cấp ủy các cấp chưa được tiến
hành thường xuyên. Cá biệt còn có cấp ủy, chi bộ chưa thực hiện đúng quy
trình tổ chức sinh hoạt chi bộ. Nguyên nhân chính là do cấp ủy mà trực tiếp là
đồng chí bí thư chi bộ chưa lựa chọn được nội dung sinh hoạt sát, đúng, phù
hợp với đặc điểm, tính chất và yêu cầu nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị mình; chi
bộ thảo luận xây dựng nghị quyết chưa tập trung vào những vấn đề trọng tâm,
trọng điểm, những khâu yếu, mặt yếu, chưa làm chuyển biến tình hình của cơ
quan, đơn vị. Những mục tiêu, nhiệm vụ chưa đạt được hoặc chất lượng thấp;
những tồn tại, yếu kém của đơn vị chưa làm rõ được nguyên nhân, chưa kịp
thời rút kinh nghiệm, tìm biện pháp khả thi để giải quyết dứt điểm.
Ba là: Nội dung sinh hoạt chi bộ chưa được thường xuyên đổi mới.
Đây là nguyên nhân chính dẫn đến chất lượng sinh hoạt ở một số chi bộ
còn thấp, nội dung sinh hoạt còn dàn trải, chưa tập trung vào trọng tâm trọng
điểm. Trong nội dung sinh hoạt chi bộ chưa kết hợp nhuần nhuyễn sinh hoạt
tự phê bình và phê bình với các nội dung như: sinh hoạt học tập, kiểm điểm
kết quả thực hiện nhiệm vụ, trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong tổ chức
thực hiện nghị quyết, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng
viên, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của cấp
trên, năng lực công tác và giải quyết mối quan hệ giữa lãnh đạo và chỉ huy có
nơi chưa tốt. Đi đôi với việc giữ vững chế độ sinh hoạt định kỳ và nguyên tắc
43

44. tập trung dân chủ, còn có đồng chí bí thư chi bộ chưa chuẩn bị chu đáo nội
dung sinh hoạt, mở rộng dân chủ, khuyến khích đảng viên thảo luận thẳng
thắn, phát huy trí tuệ tập thể bổ sung vào dự thảo nghị quyết trước khi chi bộ
biểu quyết, tổ chức thực hiện còn chưa cao.
Bốn là: Tính tiên phong, tinh thần trách nhiệm trong sinh hoạt chi bộ
của một số cán bộ, đảng viên chưa được phát huy.
Một số cán bộ, đảng viên nhất là đảng viên trẻ chưa nhận thức rõ vị trí,
vai trò của chi bộ và sinh hoạt chi bộ; chưa thấm nhuần tư tưởng "Chi bộ là
gốc rễ của Đảng"; chưa thực sự nâng cao nhận thức tư tưởng chính trị vì thế
thực tiễn công tác chưa giữ vững và phát huy tính tiên phong, gương mẫu
trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Thể hiện vai trò trách nhiệm của đảng
viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ còn yếu, chưa có đóng góp cho tập
thể chi bộ trong đoàn kết thống nhất thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đề ra. Qua
khảo sát, có 11,1% số đảng viên được hỏi ý kiến trả lời trong các buổi sinh
hoạt chi bộ tham gia ý kiến không thường xuyên hoặc không tham gia ý kiến.
Có 42,43% số đảng viên được hỏi ý kiến trả lời chỉ tham gia phát biểu ý kiến
khi người chủ trì chỉ định hoặc ý kiến theo sự phân công trước khi sinh hoạt
chi bộ của Tổ trưởng đảng. Chỉ có 45,55 % số đảng viên được khảo sát trả lời
là thường xuyên chủ động phát biểu ý kiến [Phụ lục 2]. Có thể thấy rằng tính
tiên phong, tinh thần trách nhiệm của đảng viên trong sinh hoạt chi bộ nói
chung và trong tham gia phát biểu ý kiến xây dựng nghị quyết nói riêng chưa
được phát huy. Đây chính là nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt
của chi bộ ở Đảng bộ Quân sự Thành phố.
* Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ
Quân sự Thành phố Hồ Chí Minh
Một là: Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ phải có sự lãnh đạo, chỉ
đạo của Đảng ủy cấp trên và hướng dẫn của cơ quan chính trị các cấp.
Đây là kinh nghiệm có ý nghĩa quan trọng hàng đầu vì sự quan tâm của
Đảng ủy cấp trên và sự hướng dẫn của cơ quan chức năng là yếu tố đặc biệt
44

45. ng nguyên tắc, quan điểm chỉ đạo, quy chế, quy định, vừa đảm bảo chất lượng
hoạt động; không để xảy ra tình trạng tự ý giải quyết, vi phạm nguyên tắc,
quy định.
Hai là: nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ phải thường xuyên củng cố,
kiện toàn và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, bí thư chi bộ.
Đây là kinh nghiệm thiết thực trong nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ
ở Đảng bộ Quân sự Thành phố. Thực tế đã cho thấy nếu chi ủy, chi bộ thiếu kéo
dài, không được bổ sung, kiện toàn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động lãnh
đạo của chi ủy, chi bộ; duy trì sinh hoạt của chi ủy, kết quả thảo luận những chủ
trương, biện pháp lãnh đạo và triển khai, kiểm tra thực hiện nghị quyết.
Kiện toàn chi ủy phải đảm bảo chất lượng của chi ủy viên, nhất là bí
rì trệ hoạt động của chi ủy, làm giảm sút năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của chi bộ.
Ba là: nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ phải chấp hành nghiêm
nguyên tắc sinh hoạt đảng, giữ vững chế độ sinh hoạt nhất là chế độ sinh
hoạt ra nghị quyết.
Đây là kinh nghiệm thể hiện rõ chức năng, vai trò lãnh đạo của chi ủy,
chi bộ. Phải chấp hành nghiêm nguyên tắc lãnh đạo và sinh hoạt đảng, các chế
độ nề nếp sinh hoạt đảng, nhất là chế độ sinh hoạt ra nghị quyết. Cấp ủy cấp
trên, cơ quan chính trị cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn,
giúp đỡ các chi ủy, chi bộ thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc, chế độ, nề
nếp trong sinh hoạt.
hất lượng sinh hoạt chi bộ, tăng cường năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của chi bộ.
.
Đây là kinh nghiệm đặc biệt quan trọng đối với nâng cao chất lượng sinh
hoạt chi bộ. Nếu vận dụng máy móc các quy định, nề nếp, chế độ sinh hoạt
45