Nhận viết luận văn Đại học , thạc sĩ - Zalo: 0917.193.864 Tham khảo bảng giá dịch vụ viết bài tại: vietbaocaothuctap.net Download luận văn thạc sĩ với đề tài: Công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, cho các bạn tham khảo

1. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊHỌC VIỆN CHÍNH TRỊ

TRẦN THẾ THUẬN
CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẢNG VIÊN
CỦACÁC ĐẢNG BỘ PHƯỜNG
TRÊN ĐỊABÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC
HÀ NỘI -2014

2. BỘ QUỐC PHÒNG
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊHỌC VIỆN CHÍNH TRỊ

TRẦN THẾ THUẬN
CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẢNG VIÊN
CỦACÁC ĐẢNG BỘ PHƯỜNG
TRÊN ĐỊABÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
CHUYÊNNGÀNH: XÂYDỰNG ĐẢNG VÀCHÍNH QUYỀNNHÀNƯỚC
MÃ SỐ: 60 31 02 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS PHẠM VĂN THẮNG
HÀ NỘI - 2014

3. MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 3
Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ
CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẢNG VIÊN CỦA CÁC
ĐẢNG BỘ PHƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH
8
1.1. Đảng bộ phường và những vấn đề cơ bản công tác quản
lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh.
8
1.2. Công tác quản lý đội ngũ đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh - Thực
trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm.
29
Chương 2 MỤC TIÊU, YÊU CẦU, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ
NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG CƯỜNG
CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐẢNG VIÊN CỦA CÁC
ĐẢNG BỘ PHƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH
PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY
51
2.1. Những yếu tố tác động và mục tiêu, yêu cầu, phương hướng
tăng cường công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
51
2.2. Những giải pháp chủ yếu tăng cường công tác quản lý
đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh hiện nay.
62
KẾT LUẬN 87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 89
PHỤ LỤC 93

4. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Công tác quản lý đảng viên là một nội dung của công tác xây dựng đội
ngũ đảng viên. Công tác xây dựng đội ngũ đảng viên bao gồm: Quản lý, giáo
dục, rèn luyện, sàng lọc đảng viên và phát triển đảng viên mới. Cả lý luận
thực tiễn đã khẳng định quản lý tốt đảng viên là điều kiện, tiền đề để giáo
dục, rèn luyện, đánh giá, phân công công tác, sàng lọc đảng viên
Hiện nay việc quản lý đảng viên cực kỳ phức tạp. Đảng Cộng sản Việt
Nam là đảng cầm quyền, sự lãnh đạo của Đảng bao quát toàn bộ các lĩnh
vực của đời sống xã hội. Đảng viên của Đảng giữ các cương vị lãnh đạo
trong bộ máy tổ chức của hệ thống chính trị. Đất nước phát triển kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều thành phần kinh tế. Điều này
đặt ra nhiều vấn đề mới đối với công tác quản lý đảng viên. Thực trạng hiện
nay cho thấy, quản lý đảng viên gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Điều
đáng lo ngại là việc nắm các quan hệ chính trị - xã hội của đội ngũ đảng
viên. Những năm qua, quán triệt các quan điểm, chủ trương của Đảng về xây
dựng đội ngũ đảng viên, các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí
Minh đã có nhiều chủ trương, giải pháp quản lý đảng viên. Nhờ đó đã trực
tiếp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên; xây dựng tổ chức
đảng trong sạch vững mạnh.
Mặc dù vậy công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh còn nhiều sơ hở, thiếu sót, nhất là chưa
nắm chắc các quan hệ chính trị - xã hội phức tạp của đội ngũ đảng viên;
chưa ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống
của một bộ phận trong đội ngũ đảng viên. Có nhiều nguyên nhân của tình
hình, trong đó nguyên nhân cơ bản là một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa thấy
rõ sự cần thiết, tính chất khó khăn, phức tạp của công tác quản lý đảng viên
để có các chủ trương, giải pháp quản lý đảng viên một cách có hiệu quả.
Tình hình nhiệm vụ, của các đảng bộ phường, đời sống kinh tế - xã hội ở các
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đang phát triển nhanh chóng
3

5. và diễn biến ngày càng phức tạp. Sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù
địch. Tình trạng suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống trong
một bố phận cán bộ đảng viên. Những tiêu cực và tệ nạn xã hội diễn biến
ngày càng phức tạp ở các phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
Nhiệm vụ đổi mới, chính đốn Đảng, nâng cao chất lượng cán bộ đảng viên ở
cơ sở có bước phát triển mới, yêu cầu ngày càng cao.Vì vậy, nghiên cứu
công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh hiện nay đang là vấn đề cấp bách của công tác xây dựng Đảng.
Với lý do đó, tác giả lựa chọn vấn đề “Công tác quản lý đảng viên
của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay”
làm đề tài luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước.
2. Tình hình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Quản lý đảng viên đã được đề cập trong các tác phẩm của Chủ tịch Hồ
Chí Minh, các văn kiện, nghị quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam. Quán triệt
quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh, đã có nhiều tập thể, cá nhân
cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ khoa học nghiên cứu về công tác quản lý
đảng viên trong các giai đoạn cách mạng. Trực tiếp đề cập đến công tác quản
lý cán bộ, đảng viên có các công trình:
- Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình Xây dựng
Đảng, Nxb CTQG, Hà Nội, 2004.
- Viện khoa học xã hội nhân văn quân sự: Từ điển công tác đảng,
công tác chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Nxb QĐND, Hà Nội, 2007.
- Sổ tay công tác đảng: Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2008.
- Cẩm nang nghiệp vụ công tác đảng: Nxb CTQG, Hà Nội, 2005.
- Nguyễn Phi Long (2007), Quản lý đội ngũ cán bộ chủ chốt các xã ở
tỉnh Ninh Bình trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị.
- Nguyễn Phi Long, Quản lý các quan hệ xã hội - Một nội dung trong
quản lý đội ngũ cán bộ, đảng viên, Tạp chí Xây dựng Đảng số 5/2005.
4

6. - Nguyễn Văn Doãn (2008), Quản lý đảng viên là người công giáo ở
các đảng bộ của huyện Tân Hiệp, tỉnh Kiên Giang trong giai đoạn hiện nay,
Luận văn thạc sĩ khoa học chính trị.
- Nguyễn Đình Hương, Tăng cường công tác quản lý cán bộ, Tạp chí
Xây dựng Đảng số 10/2004.
- Hồng Sơn, Sơ kết làm điểm sử dụng bộ chương trình quản lý cơ sở dữ
liệu ở Đảng bộ Hải Dương, Tạp chí Xây dựng Đảng số 5/2004.
- Lê Đức Bình, Nhân dân giám sát tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên,
Tạp chí Xây dựng Đảng số 5/2004.
- Trần Quốc Huy, Bàn về quản lý và đánh giá cán bộ, đảng viên, Tạp
chí Xây dựng Đảng số 7/2006.
- Cao Ngọc Hải, Một số biện pháp tăng cường công tác quản lý cán bộ,
Tạp chí Xây dựng Đảng số 8/2006.
- Vũ Ngọc Dũng, Việc chi bộ phân công nhiệm vụ cho đảng viên ở xã,
phường, thị trấn, Tạp chí Xây dựng Đảng số 12/2006.
- Mạch Quang Thắng, Một số vấn đề đặt ra cho việc xây dựng, nâng
cao chất lượng đội ngũ đảng viên, Tạp chí Tư tưởng - Văn hóa số 9/2006.
Tiếp cận vấn đề nghiên cứu dưới góc độ của khoa học xây dựng Đảng
các đề tài trên đã nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn công tác quản lý đảng
viên gắn với đặc điểm tổ chức, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Quán triệt
tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng, các tác giả đều khẳng định vai
trò đặc biệt quan trọng của quản lý đảng viên. Các công trình đã đánh giá thực
trạng công tác này; rút ra các bài học kinh nghiệm về quản lý đảng viên.
Khẳng định những yêu cầu khách quan của quản lý đảng viên. Tuy mỗi đề tài
có mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu khác nhau,
nhưng đều thống nhất cho rằng, quản lý đảng viên là một tất yếu khách quan.
Vì vậy, phải quán triệt quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc, nhiệm vụ, nội dung
công tác quản lý đảng viên đã xác định trong nghị quyết, văn kiện của Đảng
vào xác định phương hướng, mục tiêu, chủ trương, giải pháp quản lý đảng
viên ở các tổ chức đảng.
5

7. Kết quả nghiên cứu của các đề tài đã cung cấp cơ sở khoa học cho việc xác định
các chủ trương, giải pháp quản lý đảng viên của mỗi tổ chức đảng. Cho đến nay chưa có
đề tài nào nghiên cứu một cách cơ bản, hệ thống công tác quản lý đảng viên của các đảng
bộ phường Thành phố Hồ Chí Minh với tính chất là một công trình khoa học độc lập. Vì
vậy, đề tài luận văn không trùng lặp với các công trình khoa học, luận văn, luận án đã
công bố trong những năm gần đây. Tác giả luận văn trân trọng, kế thừa kết quả của các
công trình trên để nghiên cứu vấn đề “Công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay”.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
* Mục đích nghiên cứu
Luận giải làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, thực tiễn; đề xuất những
giải pháp tăng cường quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ một số vấn đề lý luận về công tác quản lý đảng viên của các
đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
- Đánh giá thực trạng, nguyên nhân và rút ra một số kinh nghiệm quản
lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
hiện nay.
- Xác định mục tiêu, yêu cầu, phương hướng và đề xuất những giải pháp
tăng cường quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu : Công tác quản lý đảng viên của các đảng
bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
* Phạm vi nghiên cứu : Nghiên cứu lý luận, thực tiễn, giải pháp quản lý
đảng viên của 259 đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh từ 2010
đến nay; các giải pháp có giá trị ứng dụng đến năm 2025.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu của đề tài
* Cơ sở lý luận: Luận văn dựa trên cơ sở lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
6

8. tưởng Hồ Chí Minh , quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Đảng.
* Cơ sở thực tiễn : Thực tế công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, nghiên cứu các báo cáo tổng kết về
công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ
Chí Minh; điều tra khảo sát thực tế, trao đổi tọa đàm với cán bộ lãnh đạo, đảng
viên để rút ra những kết luận cần thiết phục vụ cho nội dung nghiên cứu đề tài.
* Phương pháp nghiên cứu: Đề tài dựa trên phương pháp luận của
chủ nghĩa Mác - Lênin, sử dụng tổng hợp các phương pháp nghiên cứu của
các khoa học xã hội và nhân văn, trong đó chú trọng sử dụng các phương
pháp nghiên cứu: Lôgic-lịch sử; tổng kết thực tiễn; phân tích, tổng hợp; khảo
sát, điều tra thực tế và phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm rõ hơn những vấn đề lý
luận và thực tiễn, cung cấp cơ sở khoa học cho cấp ủy, tổ chức đảng các cấp,
trước hết là đảng bộ phường ở Thành phố Hồ Chí Minh xác định các chủ
trương, giải pháp tăng cường công tác quản lý đảng viên. Đề tài có thể sử
dụng làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy, học tập môn Xây
dựng Đảng ở các trường chính trị tỉnh, thành phố, huyện, quận
7. Kết cấu của đề tài. Đề tài gồm: Phần mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết
luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.
7

9. Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC
QUẢN LÝ ĐẢNG VIÊN CỦA CÁC ĐẢNG BỘ PHƯỜNG
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
1.1. Đảng bộ phường và những vấn đề cơ bản về công tác quản lý
đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
1.1.1.Đảng bộ phường và đội ngũ đảng viên ở các đảng bộ phường
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
* Khái quát tình hình, đặc điểm Thành phố Hồ Chí Minh
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay là một trong 5 Thành phố trực thuộc
Trung ương của Nước ta, về mặt hành chính, Thành phố được chia thành 19
quận và 5 huyện, toàn Thành phố có 322 đơn vị hành chính cấp xã, phường,
bao gồm: 259 phường, 58 xã và 5 thị trấn… với tổng diện tích: 2.095,01
km2
, theo kết quả điều tra dân số ngày 01/4/2009, dân số thành phố là
7.162.864 người; mật độ 3.419 người/ km2
, lượng dân tập trung chủ yếu
trong nội thành, gồm 5.881.511 người, mật độ lên đến 11.906 người/ km2
.
Sự phân bố dân cư ở Thành phố Hồ Chí Minh không đồng đều, ngay
cả các quận nội thành. Trong khi các quận 3, 4, 5, 11 có mật độ lên đến trên
40.000 người/ km2
thì các Quận 2, 9, 12 chỉ khoảng 2000 - 6000 người/km2
,
các huyện ngoại thành rất thấp.
Mặc dù Thành phố Hồ Chí Minh có thu nhập bình quân đầu người rất
cao so với mức bình quân của cả nước (năm 2013 bình quân 4.500 USD),
nhưng khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn do những tác động của nền
kinh tế thị trường, những người hoạt động trong lĩnh vực thương mại cao
hơn nhiều so với ngành sản xuất, sự khác biệt xã hội còn thể hiện rõ giữa các
quận nội thành so với các huyện ngoại thành
Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố đông dân nhất, đồng thời cũng
là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục quan trọng của Nước ta.
8

10. * Đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
Đảng bộ phường trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh là tổ chức cơ sở
đảng ở đơn vị hành chính trong hệ thống tổ chức 4 cấp của Nhà nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hệ thống tổ chức hành chính các cấp của
Nhà nước ta có: cấp trung ương, cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương
và tương đương, cấp quận, huyện và tương đương; cấp xã, phường, thị trấn.
Căn cứ Quy định số 94-QĐ/TW ngày 03 tháng 3 năm 2004 của Ban
Bí thư về chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở phường, thị trấn,
các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có chức năng:
Đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh là hạt nhân
chính trị, lãnh đạo thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước; lãnh đạo thực hiện chức năng quản lý hành chính
Nhà nước và quản lý đô thị trên địa bàn; xây dựng hệ thống chính trị
phường vững mạnh, xây dựng phường giàu đẹp văn minh; không ngừng
nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, động viên nhân dân làm
tròn nghĩa vụ đối với Nhà nước.
* Nhiệm vụ của đảng bộ phường trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh
Một là, lãnh đạo nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc
phòng. Đảng bộ phường lãnh đạo chính quyền phường thực hiện các chủ
trương, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội theo nghị quyết đại hội đảng bộ và
cấp trên; tạo môi trường thuận lợi để khuyến khích các thành phần kinh tế và
hộ gia đình phát triển sản xuất kinh doanh, dịch vụ đúng chính sách, pháp luật
Nhà nước, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người lao động; không ngừng
nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; động viên nhân dân làm
tròn nghĩa vụ đối với Nhà nước; xây dựng phường giàu đẹp văn minh.
Lãnh đạo chính quyền thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ quản lý
hành chính nhà nước, quản lý đô thị trên địa bàn; thực hiện nhiệm vụ xây
dựng cơ sở hạ tầng theo quy hoạch; chăm lo phát triển sự nghiệp văn hóa,
giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường, xóa đói giảm nghèo.
9

11. Lãnh đạo xây dựng thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, thực hiện
phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát mọi hoạt
động của chính quyền theo đúng đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật
Nhà nước, mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương; kịp thời
giải quyết những vướng mắc nảy sinh trong cộng đồng dân cư ở phường theo
đúng pháp luật, không để tích tụ mâu thuẫn trở thành điểm nóng, không để
xảy ra tình trạng khiếu kiện tập thể, vượt cấp hoặc lợi dụng dân chủ để gây
mất ổn định chính trị.
Lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ quốc phòng toàn dân và chính sách hậu
phương quân đội, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, đề cao
tinh thần cảnh giác cách mạng, bảo vệ nội bộ, bảo vệ tài sản của Nhà nước,
của tập thể, tính mạng và tài sản của nhân dân; ngăn chặn và đẩy lùi các tệ
nạn xã hội, nhất là tệ ma túy, mại dâm.
Hai là, lãnh đạo công tác tư tưởng. Thường xuyên giáo dục, bồi
dưỡng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và phát huy truyền
thống yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội trong các tầng lớp nhân dân, nhất là
trong thanh, thiếu niên; xây dựng tình đoàn kết thương yêu, gắn bó, giúp đỡ
lẫn nhau; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh ở tổ dân phố, khu dân cư
và trong từng gia đình; chú trọng tuyên truyền và nhân rộng người tốt, việc
tốt, các nhân tố tích cực trên mọi lĩnh vực.
Tuyên truyền, vận động làm cho nhân dân hiểu và chấp hành đúng
đường lối chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước và các
nhiệm vụ ở địa phương, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng
lớp nhân dân để báo cáo lên cấp trên.
Lãnh đạo cán bộ, đảng viên và nhân dân đấu tranh chống các quan
điểm sai trái, những hành vi nói, viết và làm trái với đường lối chính sách
của Đảng, pháp luật Nhà nước; đấu tranh ngăn chặn bệnh thực dụng, cục bộ,
bè phái, gia trưởng, bảo thủ và các hủ tục lạc hậu, mê tín, dị đoan, phòng
chống sự suy thoái về đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên.
10

12. Ba là, lãnh đạo công tác tổ chức cán bộ. Lãnh đạo xây dựng chính
quyền, các tổ chức đảng trong hệ thống chính trị phường, các đơn vị hành
chính, sự nghiệp, kinh tế ở phường vững mạnh; xây dựng và thực hiện quy
hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, tích cực tạo nguồn cán bộ tại
chỗ, từng bước trẻ hóa đội ngũ cán bộ công chức phường.
Đảng ủy phường xây dựng quy chế về công tác tổ chức, cán bộ; nhận
xét, đánh giá, bổ nhiệm, miễn nhiệm, khen thưởng, kỷ luật, đãi ngộ đối với
cán bộ thuộc quyền; quản lý và kiểm tra việc thực hiện chính sách đối với
cán bộ ở cơ sở theo phân cấp; giới thiệu người đủ tiêu chuẩn, có tín nhiệm
trong tổ chức đảng và nhân dân vào các chức danh chủ chốt của hội đồng
nhân dân, ủy ban nhân dân phường, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân
dân theo luật định và điều lệ của mỗi tổ chức. Đảng ủy phường đề xuất ý
kiến trong việc lựa chọn, giới thiệu cán bộ vào các cơ quan lãnh đạo của
Đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân ở cấp trên và cán bộ chủ chốt do cấp
trên quản lý.
Bốn là, lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân. Đảng
bộ phường lãnh đạo xây dựng Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân
ở phường vững mạnh, thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ theo luật định
và điều lệ của mỗi tổ chức. Thực hiện tốt các chính sách về dân tộc, tôn
giáo của Đảng, Nhà nước, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy
quyền làm chủ của nhân dân, thi đua thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ
được giao.
Lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân tham gia xây
dựng, bảo vệ đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà
nước và các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của phường, trước hết là
những chủ trương, chính sách về xây dựng và quản lý đô thị, giải quyết việc
làm và các chính sách xã hội khác.
Năm là, Xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh. Đảng bộ
phường đề ra chủ trương, nhiệm vụ và biện pháp xây dựng đảng bộ và chi
bộ trong sạch vững mạnh, gắn với xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, nâng
11

13. cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ đảng
viên, nhất là việc phát hiện và đấu tranh chống tệ quan liêu, tham nhũng,
lãng phí và các biểu hiện tiêu cực khác; xây dựng và nâng cao chất lượng
lãnh đạo của các chi bộ, tổ đảng ở tổ dân phố, khu dân cư. Thực hiện đúng
nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ,
chế độ tự phê bình và phê bình; thực hiện có nền nếp và nâng cao chất lượng
sinh hoạt đảng, nhất là sinh hoạt chi bộ, bảo đảm tính lãnh đạo, tính giáo dục
và tính chiến đấu.
Giáo dục, rèn luyện đội ngũ đảng viên, nêu cao vai trò tiền phong
gương mẫu, phấn đấu trở thành người lao động giỏi, công dân mẫu mực;
nghiêm chỉnh chấp hành, tuyên truyền và vận động nhân dân, thuyết phục
nhân dân chấp hành nghị quyết của tổ chức đảng, quyết định của chính
quyền và chương trình hành động của các đoàn thể nhân dân. Đảng ủy
phường xây dựng kế hoạch và tạo điều kiện để đảng viên thực hiện nhiệm vụ
học tập, không ngừng nâng cao trình độ về mọi mọi mặt.
Đảng ủy phường xây dựng kế hoạch, biện pháp quản lý, phân công
nhiệm vụ và tạo điều kiện để đảng viên hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Làm tốt công tác động viên, khen thưởng, kỷ luật đảng viên, xử lý nghiêm,
kịp thời những vấn đề cán bộ, đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng, pháp luật
Nhà nước.
Làm tốt công tác tạo nguồn phát triển đảng viên, bảo đảm về điều kiện
và quy trình, chú trọng đối tượng là đoàn viên thanh niên và những người
lao động giỏi có uy tín trong quần chúng.
Xây dựng cấp ủy và bí thư cấp ủy bảo đảm tiêu chuẩn về phẩm chất
chính trị, đạo đức, năng lực, thực sự là trung tâm đoàn kết, hoạt động có
hiệu quả được đảng viên và nhân dân tín nhiệm. Định kỳ hàng tháng, năm
cấp ủy tổ chức để quần chúng tham gia góp ý xây dựng Đảng. Bí thư cấp ủy
cơ sở, chủ tịch Hội đồng nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân tự phê bình
trước đại diện của nhân dân và chịu trách nhiệm khi để xảy ra quan liêu,
tham nhũng, lãng phí ở địa phương.
12

14. Đảng ủy phường thường xuyên kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên
chấp hành Điều lệ, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật Nhà nước và quy
định của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về những điều đảng viên không
được làm. Phối hợp với các tổ chức cơ sở đảng trên địa bàn và các tổ chức
cơ sở đảng có đảng viên, cán bộ công chức đang cư trú trên địa bàn thực
hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, pháp luật Nhà nước và các nhiệm vụ
của địa phương.
Tóm lại, đảng bộ phường là tổ chức cơ sở đảng, là hạt nhân chính trị ở
cơ sở: đây là nơi quán triệt, chấp hành chủ trương, đường lối, nhiệm vụ
chính trị của cấp trên; cụ thể hóa, đề ra nhiệm vụ của cấp mình và trực tiếp
lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ đó, biến chủ trương, đường
lối, nhiệm vụ của Đảng thành hiện thực trong cuộc sống. Đảng bộ phường là
nơi quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, lắng nghe ý
kiến, tâm tư nguyện vọng của quần chúng nhân dân; đây là nơi tổng kết thực
tiễn, bổ sung vào chủ trương, đường lối của Đảng ngày càng hoàn thiện và
đúng đắn, có lý có tình, hợp với ý Đảng lòng dân, là cơ sở vững chắc thực
hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng của Đảng.
* Một số đặc điểm các đảng bộ phường ở thành phố Hồ Chí Minh
Hiện nay Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh có 2.762 tổ chức cơ sở đảng,
trong đó khối phường là 259 phường; quận có số đảng bộ phường cao nhất là
Quận Bình Thạnh với 20 đảng bộ phường, quận có số đảng bộ phường thấp
nhất là Quận Bình Tân với 9 đảng bộ phường, các quận còn lại bình quân có
15, 16 đảng bộ phường như Quận 4, 5, 8, 10, Tân Bình, Gò Vấp…
Tổ chức cơ sở đảng của Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh so với năm
2009 đến nay tăng 75 cơ sở, trong đó khối phường tăng 5 cơ sở.
Các đảng bộ phường ở Thành phố Hồ Chí Minh có những điểm khác
nhau về cơ cấu tổ chức, địa giới hành chính, mật độ dân cư và đặc điểm tình
hình ở từng khu vực: tùy số lượng đảng viên của đảng bộ phường, số lượng
cấp ủy có khác nhau dao động từ 9 đến 15 cấp ủy viên và từ 3 đến 5 cấp ủy
là ban thường vụ đảng ủy phường; một số địa bàn phường tập trung đồng
13

15. bào tôn giáo, dân tộc...; do đặc điểm có quận hình thành từ sau giải phóng
chủ yếu các quận nằm trung tâm Thành phố như Quận 1, 3, 4, 5, Bình
Thạnh, Tân Bình... Có quận thành lập sau như: Quận 9, 2, Bình Tân, Tân
Phú... Nên các phường cũng có những đặc điểm khác nhau; phần lớn đều
đang trong quá trình đô thị hóa, chỉnh trang đô thị nên có phường là đô thị
hoàn chỉnh, có phường bán đô thị, có phường đô thị một phần; có phường
tập trung nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất... Chính vì vậy ít nhiều tác
động đến đảng viên và công tác quản lý điều hành của cấp ủy về phát triển
kinh tế,văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh, công tác xây dựng Đảng và
vận động nhân dân trên địa bàn từng phường.
* Đội ngũ đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh
Đội ngũ đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh là những đảng viên đang công tác trong hệ thống chính trị
phường, những đảng viên nghỉ hưu. Ngoài ra còn có những đảng viên công
tác ở các cơ quan, đơn vị, các cấp, các ngành của thành phố và Trung ương
có gia đình cư trú trên địa bàn phường.
Năm 2009 Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh có tổng số là 127.574
đảng viên đến năm 2013 tăng lên là 156.377 đảng viên trong đó khối quận là
88.992 đảng viên và khối phường là 65.765 đảng viên chiếm tỷ lệ 73,89%,
độ tuổi bình quân hiện nay là 48,42 tuổi; đảng viên khối phường bình quân
chiếm tỷ lệ từ 65% đến 75% tổng số đảng viên của quận, số lượng đảng viên
của các đảng bộ phường thuộc quận cũng giống như các đảng bộ quận thuộc
Thành phố Hồ Chí Minh, phân bổ không đồng đều có phường quá đông
đảng viên, song cũng có phường quá ít đảng viên. Đảng viên khối phường
phần đông là đảng viên hưu trí, đảng viên cao tuổi đảng chiếm tỷ lệ từ 50%
đến 60% tổng số đảng viên phường [Phụ lục 2].
Đội ngũ đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn thành phố Hồ
Chí Minh sống và hoạt động trong hoàn cảnh có nhiều đặc điểm mới; trước
thời cơ và thách thức quyết liệt, đội ngũ đảng viên vẫn từng bước trưởng
thành. Tuyệt đại đa số đảng viên vững vàng trước những biến động trong
14

16. nước và thế giới, kiên định mục tiêu và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội do
Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, hăng hái đi đầu trong công cuộc
đổi mới, hoàn thành các nhiệm vụ được giao, giữ vững phẩm chất, đạo đức
cách mạng trong sáng, lối sống trong sạch, lành mạnh. Nhiều đảng viên tại
các địa bàn phức tạp về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, điều kiện khó
khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước
dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu
quả cao, được nhân dân tin yêu, ủng hộ, góp phần nâng cao uy tín, vai trò,
lãnh đạo của Đảng trong điều kiện mới. Đại bộ phận đảng viên của các đảng
bộ phường có ý thức tổ chức kỷ luật cao, chấp hành nghiêm chỉnh đường lối,
Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước, những quy định của địa phương.
Tuy nhiên, vẫn còn không ít đảng viên yếu kém. Tình trạng quan liêu, cục
bộ địa phương, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, kém về trình
độ chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, tụt hậu về trí tuệ, năng lực tư duy, năng
lực tổ chức và hoạt động thực tiễn trước yêu cầu đổi mới, phát triển luôn đòi
hỏi sự năng động của thành phố Hồ Chí Minh, đồng thời cũng là địa bàn trọng
điểm tập trung chống phá bằng nhiều âm mưu, thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt
trong chiến lược “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, phản động.
Do lịch sử để lại, với vị trí trung tâm - thủ phủ của chế độ Mỹ - ngụy,
một bộ phận đảng viên nói chung và đảng viên của các phường trên địa bàn
thành phố Hồ Chí Minh nói riêng có mối quan hệ chính trị - xã hội khá phức
tạp. Mối quan hệ này đan xen trong từng gia đình, từng địa phương.
Một đặc điểm đáng quan ngại là tuổi đời bình quân của đội ngũ đảng viên
của các đảng bộ phường khá cao [Bảng 1.3]. Số đông các đồng chí là cán bộ
hưu trí về sinh hoạt chi bộ trên địa bàn phường, tuyệt đại đa số các đồng chí
sống dựa vào lương hưu và tiền tiết kiệm, cơ bản trang trải được cuộc sống
nhưng khá chật vật, khó khăn do hoàn cảnh, tuổi cao, sức khỏe kém đã làm hạn
chế rất lớn đến sự tham gia đóng góp xây dựng chi bộ, đảng bộ phường.
1.1.2. Những vấn đề cơ bản về công tác quản lý đảng viên của các
15

17. đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
* Quan niệm công tác quản lý đội ngũ đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
Quản lý là một thuộc tính khách quan trong hoạt động của con người và
tổ chức xã hội. Trong xã hội, quản lý xã hội nói chung là quá trình tổ chức,
điều hành các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu, yêu cầu nhất định, dựa trên
những quy luật khách quan. Mỗi một lĩnh vực hoạt động có đối tượng, chức
năng xã hội khác nhau mà hoạt động quản lý có mục đích, nhiệm vụ, nội
dung, phương pháp khác nhau. Quản lý nhà nước là sự tác động, tổ chức, điều
chỉnh mang tính quyền lực nhà nước, thông qua hoạt động của bộ máy nhà
nước, bằng phương tiện, công cụ, cách thức tác động của nhà nước đối với
các lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và các lĩnh vực
khác của đời sống xã hội theo đường lối, quan điểm của giai cấp cầm quyền.
Đặc trưng của quản lý nhà nước là tổ chức, điều hành các hoạt động kinh tế -
xã hội theo pháp luật.
Trong lĩnh vực kinh tế, quản lý được hiểu là quá trình điều khiển các
hoạt động các bộ phận của một tổ chức kinh tế, yếu tố của sản xuất làm cho
hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức kinh tế ấy được vận hành một
cách thông suốt và đạt được mục đích xác định. Trong quản lý kinh tế, người
ta còn có các khái niệm riêng cho từng yếu tố, bộ phận của sản xuất kinh
doanh như quản lý nguồn nhân lực, quản lý tài chính, quản lý công
nghệ.......Theo từ điển tiếng Việt khái niệm quản lý có các nghĩa: “1. Trông
coi, giữ gìn theo những yêu cầu nhất định; 2. Tổ chức và điều khiển các hoạt
động theo những yêu cầu nhất định”.
Những quan niệm trên về quản lý tuy có cách diễn đạt cụ thể khác
nhau, nhưng đều có điểm chung là: Quản lý là sự tác động của chủ thể quản
lý đến khách thể quản lý. Chủ thể quản lý là tổ chức, cá nhân được ủy quyền,
trao quyền để thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý của tổ chức nào đó.
Hoạt động quản lý là hoạt động có tổ chức và điều khiển, có tính chủ
16

18. động và sáng tạo. Điều này có nghĩa là, hoạt động quản lý bao giờ cũng có
nhiệm vụ, yêu cầu, nội dung, phương thức và phải tuân theo những nguyên tắc
xác định. Là quá trình tổ chức, điều hành của chủ thể đối với một quá trình xã
hội và hành vi hoạt động của con người, vì vậy phải xác định rõ mục đích,
nhiệm vụ, phương thức quản lý. Mục đích quy định tính chất và phương thức
quản lý. Mục đích, nhiệm vụ quản lý càng xác định rõ ràng, chính xác, đầy đủ
và hiện thực bao nhiêu thì sẽ tạo tiền đề cho xác định phương thức quản lý
chính xác bấy nhiêu. Phương thức quản lý là cách thức, biện pháp tác động vào
đối tượng quản lý để thực hiện mục mục đích, nhiệm vụ quản lý đã xác định.
Khi bàn về phương thức quản lý người ta thường đề cập đến xây dựng các kế
hoạch, các chế độ, quy chế, quy định, công tác giám sát, kiểm tra, kiểm soát, sử
dụng cơ sở vật chất, các phương tiện kỹ thuật.....
Hoạt động quản lý luôn chịu sự chi phối bởi tính chất, đặc điểm của
ngành, lĩnh vực hoạt động của tổ chức, cá nhân. Chẳng hạn, do chức năng,
nhiệm vụ của nhà nước mà phương thức quản lý hành chính nhà nước sẽ
khác với phương thức quản lý của các tổ chức chính trị - xã hội khác. Nhà
nước sử dụng pháp luật và các công cụ cưỡng chế của Nhà nước để tổ chức
và điều chỉnh các quá trình xã hội và các hành vi của công dân. Các tổ chức
chính trị - xã hội như Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Nông
dân, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh... hoạt động trong khuôn khổ
Hiến pháp và pháp luật Nhà nước, các tổ chức này dựa vào điều lệ, các nghị
quyết, quy chế, chương trình, kế hoạch hoạt động của mình để tổ chức và
điều chỉnh các mối quan hệ nội bộ và hành vi các thành viên, hội viên.
Vì vậy, khi nghiên cứu khái niệm quản lý một mặt phải nắm vững
những vấn đề có tính quy luật chung của hoạt động quản lý, đồng thời phải
nắm vững tính đặc thù của từng lĩnh vực hoạt động, từng tổ chức để xác định
nội dung, hình thức, phương pháp quản lý của từng ngành, từng lĩnh vực hoạt
động cho phù hợp.
Như đã phân tích khái niệm quản lý tồn tại với tư cách là một hệ
17

19. thống có mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện hoạt động và chúng
được thực hiện bởi các chủ thể nhất định nhằm thực hiện mục đích, nội
dung, nhiệm vụ quản lý đã xác định.
Từ cách tiếp cận đó, có thể quan niệm: Quản lý đội ngũ đảng viên của
các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh là quá trình cấp
ủy, tổ chức đảng, từng đảng viên thực hiện các nội dung, hình thức, biện
pháp của công tác quản lý đảng viên theo đúng quy định của Điều lệ Đảng
và quy định, hướng dẫn của Ban Chấp hành Trung ương làm cơ sở cho việc
giáo dục, rèn luyện, phân công công tác, góp phần nâng cao chất lượng đội
ngũ đảng viên.
Thực chất của công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh là quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức điều
chỉnh của cấp ủy, chi bộ thông qua thực hiện các nguyên tắc, các biện pháp,
các chế độ quy định của Đảng để am hiểu, nắm chắc mọi mặt của từng đảng
viên, giúp họ phấn đấu rèn luyện đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn đảng viên.
Mục đích quản lý đảng viên ở đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh là để cấp ủy, chi bộ nắm chắc tình hình mọi mặt của đảng viên,
làm cơ sở để giáo dục, rèn luyện đảng viên về phẩm chất chính trị, tư tưởng,
đạo đức, lối sống, năng lực theo tiêu chuẩn đảng viên mà Điều lệ Đảng quy
định, đáp ứng nhiệm vụ lãnh đạo của các đảng bộ phường.
Chủ thể quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh là cấp ủy, chi bộ, cán bộ quản lý, trong đó cấp ủy, chi bộ
dưới sự lãnh đạo của đảng ủy phường.
Đối tượng quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh là các đảng viên bao gồm các đảng viên có chức vụ, là cán
bộ, công chức và đảng viên không giữ chức vụ, đảng viên đang công tác cũng
như đảng viên nghỉ hưu đang sinh hoạt và chịu sự quản lý của đảng bộ
phường. Mặt khác đảng bộ phường còn phải quản lý đội ngũ đảng viên công
tác ở khác nhưng đang cư trú ở phường. Đội ngũ đảng viên phải phục tùng sự
18

20. lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra của cấp ủy, chi bộ. Báo cáo trung thực, thật thà với
cấp ủy chi bộ tình hình mọi mặt của bản thân và gia đình.Từng đảng viên và
đội ngũ đảng viên của đảng bộ phường là đối tượng của công tác quản lý đảng
viên. Đối tượng cụ thể trực tiếp chịu tác động của hoạt động quản lý đó là:
phẩm chất, năng lực, các mối quan hệ xã hội, lịch sử chính trị của từng đảng
viên; cơ cấu, chất lượng đội ngũ đảng viên. Tuy nhiên, giữa chủ thể quản lý
và đối tượng quản lý ở từng mối quan hệ cụ thể có thể có sự chuyển hóa.
Quản lý đảng viên là hoạt động quản lý đặc biệt có đối tượng là con
người và chịu tác động của nhiều yếu tố nên mỗi khi điều kiện, hoàn cảnh
cũng như đối tượng quản lý thay đổi thì nội dung, hình thức, biện pháp quản
lý cũng phải thay đổi cho phù hợp.
Công tác quản lý đảng viên cần phải được các tổ chức đảng quán triệt
và chấp hành nghiêm chỉnh theo những quy định của Trung ương. Các tổ
chức đảng và chi bộ cần tăng cường công tác quản lý đảng viên, đồng thời,
mỗi đảng viên phải tự giác đặt mình trong sự quản lý của chi bộ, tự giác
chấp hành kỷ luật Đảng, không một đảng viên nào đứng ngoài sự quản lý
của tổ chức đảng.
Đặc biệt trong điều kiện hiện nay, khi mà đất nước ta đang đẩy nhanh
quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thực hiện nền kinh tế thị trường
định hướng xã hội chủ nghĩa, mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế và khu vực,
các mối quan hệ của cán bộ, đảng viên trở nên đa dạng, phong phú. Hơn
nữa, các thế lực thù địch đang từng ngày, từng giờ chống phá Đảng ta với
nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hòng xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng thì
công tác quản lý đảng viên càng có vai trò quan trọng. Có làm tốt công tác
quản lý đảng viên mới đánh giá đúng thực trạng chất lượng đảng viên, chất
lượng đội ngũ đảng viên, phân loại đảng viên chính xác và có những giải
pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên, ngăn ngừa có
hiệu quả kẻ địch và những phần tử thoái hóa thâm nhập vào Đảng, bảo vệ
nội bộ Đảng trong sạch, đáng ứng yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng.
19

21. * Nội dung quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa bàn Thành
phố Hồ Chí Minh
- Quản lý về chính trị - tư tưởng. Là sự quản lý về quan điểm, lập
trường chính trị của tổ chức đối với cán bộ, đảng viên, biểu hiện ở quan điểm,
tình cảm, niềm tin, thái độ đối với với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ
của đảng bộ, của địa phương, cơ sở. Quản lý về chính trị - tư tưởng bảo đảm
cho đảng viên có lập trường tư tưởng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt
đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, tạo nên sự thống nhất ý
chí, hành động của toàn Đảng. Mỗi đảng viên phải nói và làm theo nghị quyết
của Đảng, nêu cao tính tiên phong, gương mẫu trong lao động, công tác. Đồng
thời qua sự quản lý này phát hiện những tư tưởng lệch lạc, hoặc những nhận
thức mơ hồ để có biện pháp giúp đỡ, tạo điều kiện cho đảng viên khắc phục
những nhận thức sai trái, không để cho tư tưởng, nhận thức sai trái, mơ hồ lây
lan làm ảnh hưởng đến nhận thức chung của chi bộ, đảng bộ. Trong điều kiện
hiện nay, khi sự nghiệp đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa có
nhiều vấn đề mới nảy sinh càng cần có sự thống nhất về tư tưởng chính trị. Các
thế lực thù địch đã và đang tăng cường phá hoại về tư tưởng chính trị của cán
bộ, đảng viên với những âm mưu thủ đoạn cực kỳ thâm độc xảo quyệt, đòi hỏi
càng cần phải quản lý chặt chẽ đảng viên về chính trị, tư tưởng. Thực hiện
nghiêm túc đảng viên nói và theo nghị quyết của Đảng
- Quản lý về trình độ, năng lực công tác. Mỗi đảng viên đều phải
thực hiện nhiệm vụ đảng viên theo quy định của Điều Lệ Đảng và trọng
trách được Đảng giao. Vì vậy tổ chức đảng, trước hết là cấp ủy phải nắm
vững trình độ, năng lực của đảng viên, thể hiện ở ý thức trách nhiệm, kết
quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ. Tổ chức đảng phải quản lý chặt chẽ,
nắm vững những mặt mạnh, ưu điểm, khuyết điểm, hạn chế của đảng viên
để giúp đỡ đảng viên không ngừng nâng cao trình độ và năng lực hoạt động
thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao.
- Quản lý hoạt động chính trị - xã hội. Các mối quan hệ xã hội của
đảng viên thể hiện ở việc tham gia vào các hoạt động, các phong trào thi đua;
20

22. quan hệ đồng chí đồng đội, quan hệ cấp trên cấp dưới, quan hệ với địa
phương nơi gia đình cư trú, quan hệ gia đình... Việc quản lý này giúp cho tổ
chức đảng đánh giá đúng tư cách đảng viên, ngăn ngừa, đề phòng và ngăn
chặn những tiêu cực, những tệ nạn xã hội đang hàng ngày, hàng giờ tác động
vào mỗi người hòng làm tha hóa, biến chất cán bộ, đảng viên.
- Quản lý đảng viên qua hồ sơ đảng viên. Hồ sơ đảng viên sẽ giúp cấp
ủy, chi bộ nắm được lai lịch chính trị, các quan hệ xã hội, hoàn cảnh gia đình,
quá trình công tác của mỗi đảng viên, làm cơ sở cho đánh giá và bồi dưỡng
giúp đỡ đảng viên trong học tập công tác và rèn luyện. Quản lý hồ sơ đảng
viên bao gồm: Hồ sơ kết nạp đảng; giấy chuyển sinh hoạt đảng; bổ sung hồ sở
đảng viên theo định kỳ; hồ sơ đảng viên từ nơi khác chuyển đến; sổ danh sách
đảng viên; phiếu đảng viên; phiếu bổ sung hồ sơ đảng viên.
Hồ sơ đảng viên phải được sắp xếp theo yêu cầu dễ tìm, dễ thấy, dễ bảo
quản. Định kỳ đối chiếu danh sách đảng viên với hồ sơ đảng viên; kịp thời
phát hiện những hư hỏng trong hồ sơ đảng viên để xử lý ngay. Nơi lưu giữ hồ
sơ đảng viên phải có phương tiện chống mối mọt, ẩm ướt, phòng hỏa, lũ lụt,
thực hiện đúng chế độ phòng gian, bảo mật. Cán bộ, đảng viên muốn nghiên
cứu hồ sơ đảng viên phải được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền và thực hiện
đúng quy định hướng dẫn. Trong quá trình nghiên cứu tuyệt đối không được
tẩy xóa, sửa chữa hoặc ghi thêm, đưa thêm hoặc rút bớt tài liệu trong hồ sơ.
Khi đảng viên xem hồ sơ của mình nếu thấy có vấn đề gì chưa đồng tình thì
phải báo cáo cấp ủy quản lý hồ sơ xem xét, giải quyết.
Quản lý đội ngũ đảng viên bao gồm quản lý về số lượng và chất lượng
đảng viên; các vấn đề về cơ cấu, giới tính, dân tộc, tôn giáo, tuổi đời, tuổi
đảng. Quản lý về chất lượng là quản lý về trình độ, năng lực, khả năng và
mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng đảng viên và cả đội ngũ đối với việc
thực hiện nhiệm vụ chính trị của tổ chức đảng.
* Hình thức, biện pháp quản lý đảng viên
Kết hợp giữa quản lý của chi bộ với đảng viên tự quản lý; kết hợp
quản lý đảng viên với quản lý cán bộ; quản lý thông qua kiểm tra, phân tích
đánh giá chất lượng đảng viên; quản lý bằng thực hiện các quy định chế độ
về sinh hoạt và thủ tục hành chính đảng ở chi bộ; phát huy vai trò trách
21

23. nhiệm của các tổ chức, các lực lượng để quản lý đảng viên; dựa vào cấp ủy,
chính quyền nơi gia đình đảng viên cư trú. Mỗi hình thức, biện pháp có vị
trí, vai trò tác dụng và cách tiến hành khác nhau nhưng đều nhằm mục tiêu
nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.
- Qu n lý thông qua ho t đ ng t phê bình và phê bình trong sinh ho tả ạ ộ ự ạ
đ ng.ả T phê bình và phê bình trong Đ ng là ho t đ ng đ u tranh gi i quy tự ả ạ ộ ấ ả ế
nh ng mâu thu n trong n i b Đ ng (g m đ ng viên và t ch c đ ng), gi aữ ẫ ộ ộ ả ồ ả ổ ứ ả ữ
nh ng m t t t, tích c c v i nh ng m t, nh ng khuynh h ng, nh ng y u t tiêuữ ặ ố ự ớ ữ ặ ữ ướ ữ ế ố
c c l c h u, nh m khuy n khích phát huy nh ng m t t t, m t tích c c, lo i b ,ự ạ ậ ằ ế ữ ặ ố ặ ự ạ ỏ
h n ch , kh c ph c m t tiêu c c l c h u, làm cho đ ng viên và t ch c đ ngạ ế ắ ụ ặ ự ạ ậ ả ổ ứ ả
không ng ng ti n b .ừ ế ộ
T phê bình và phê bình nh m qu n lý, giáo d c rèn luy n đ ng viên, làmự ằ ả ụ ệ ả
cho b n thân và đ ng chí c a mình không ng ng ti n b , phê bình không ph iả ồ ủ ừ ế ộ ả
đ nói x u, đ kích, h uy tín c a đ ng chí mình. Thông qua t phê bình và phêể ấ ả ạ ủ ồ ự
bình làm cho n i b t ch c đ ng m nh h n, đoàn k t th ng nh t đ c c ng c ,ộ ộ ổ ứ ả ạ ơ ế ố ấ ượ ủ ố
ch ng chia r bè phái.ố ẽ
- Qu n lý thông qua ki m tra, giám sát.ả ể Công tác ki m tra, giám sát là ho tể ạ
đ ng th ng xuyên c a toàn Đ ng, đ c ti n hành đ i v i t ch c đ ng và đ ngộ ườ ủ ả ượ ế ố ớ ổ ứ ả ả
viên nh m theo dõi, xem xét tình hình ch p hành C ng lĩnh chính tr , Đi u lằ ấ ươ ị ề ệ
Đ ng, các ngh quy t, ch th , chính sách, pháp lu t, th c hi n nhi m v quy nả ị ế ỉ ị ậ ự ệ ệ ụ ề
h n đ c phân công.ạ ượ
C p y, chi b ti n hành ki m tra, giám sát đ ng viên trong vi c ch p hànhấ ủ ộ ế ể ả ệ ấ
Đi u l Đ ng, các nguyên t c t ch c c a Đ ng, ngh quy t, ch th c a c p trênề ệ ả ắ ổ ứ ủ ả ị ế ỉ ị ủ ấ
và c a c p mình; ki m tra, giám sát các ho t đ ng c a đ ng viên, vi c gi gìnủ ấ ể ạ ộ ủ ả ệ ữ
ph m ch t đ o đ c, l i s ng và vi c gi m i quan h v i t ch c đ ng n i c trú.ẩ ấ ạ ứ ố ố ệ ữ ố ệ ớ ổ ứ ả ơ ư
Qua ki m tra, giám sát c p y, chi b s có đ y đ thông tin v đ ng viên và đ iể ấ ủ ộ ẽ ầ ủ ề ả ộ
ngũ đ ng viên đ k p th i ch n ch nh, u n n n nh ng h n ch l ch l c.ả ể ị ờ ấ ỉ ố ắ ữ ạ ế ệ ạ
- Ph i h p v i chi b n i c trú trong công tác qu n lý đ ng viên.ố ợ ớ ộ ơ ư ả ả Qu n lýả
đ ng viên là qu n lý toàn di n, trong tình hình hi n nay, qu n lý đ o đ c, l iả ả ệ ệ ả ạ ứ ố
s ng đ c xem là n i dung quan tr ng; mu n qu n lý t t n i dung này t ch cố ượ ộ ọ ố ả ố ộ ổ ứ
đ ng có đ ng viên đang công tác c n k t h p ch t ch v i chi b n i đ ng viênả ả ầ ế ợ ặ ẽ ớ ộ ơ ả
đang c trú theo Quy đ nh s 76-QĐ/TW ngày 15 tháng 6 năm 2000 c a Bư ị ố ủ ộ
Chính tr “V vi c đ ng viên đang công tác c quan, doanh nghi p, đ n v sị ề ệ ả ở ơ ệ ơ ị ự
nghi p th ng xuyên gi m i liên h v i chi y, đ ng y c s và g ng m uệ ườ ữ ố ệ ớ ủ ả ủ ơ ở ươ ẫ
22

24. th c hi n nghĩa v công dân n i c trú” đ k p th i ngăn ng a, ch n ch nh nh ngự ệ ụ ơ ư ể ị ờ ừ ấ ỉ ữ
vi ph m có th x y ra.ạ ể ả
- Qu n lý đ ng viên thông qua phong trào cách m ng c a qu n chúngả ả ạ ủ ầ ở
đ a ph ng.ị ươ Đ ng viên là ng i tuyên truy n đ a đ ng l i ch tr ng, chínhả ườ ề ư ườ ố ủ ươ
sách c a Đ ng vào qu n chúng nhân dân, tr c ti p t ch c, giáo d c và lãnhủ ả ầ ự ế ổ ứ ụ
đ o qu n chúng th c hi n. Đ ng viên là ng i duy trì và tăng c ng m i quan hạ ầ ự ệ ả ườ ườ ố ệ
gi a Đ ng v i qu n chúng nhân dân. M t khác, phong trào cách m ng c a qu nữ ả ớ ầ ặ ạ ủ ầ
chúng là môi tr ng t t nh t đ qu n lý, giáo d c, rèn luy n đ ng viên,ườ ố ấ ể ả ụ ệ ả sàng l cọ
đ i ngũ đ ng viên. Chính phong trào cách m ng c a qu n chúng c s là môiộ ả ạ ủ ầ ở ơ ở
tr ng l n đ đ i ngũ đ ng viên th hi n ph m ch t và năng l c c a mình, đ ng th i,ườ ớ ể ộ ả ể ệ ẩ ấ ự ủ ồ ờ
phong trào cách m ng c a qu n chúng nhân dân giúp đ ng viên t hoàn ch nh mìnhạ ủ ầ ả ự ỉ
và giúp c p y, chi b làm t t công tác qu n lý đ ng viên.ấ ủ ộ ố ả ả
- Phát huy vai trò t qu n lý c a t ng đ ng viên.ự ả ủ ừ ả Ch t l ng qu n lý đ ngấ ượ ả ả
viên là quá trình gi i quy t đúng đ n m i quan h gi a t ch c đ ng v i tráchả ế ắ ố ệ ữ ổ ứ ả ớ
nhi m c a t ng đ ng viên. Đó là hai m t c a m t quá trình, trong đó phát huyệ ủ ừ ả ặ ủ ộ
tính tích c c, t giác t qu n lý c a t ng đ ng viên bao gi cũng có ý nghĩaự ự ự ả ủ ừ ả ờ
quy t đ nh tr c ti p. S hình thành, phát tri n v ph m ch t và năng l c, đ oế ị ự ế ự ể ề ẩ ấ ự ạ
đ c, l i s ng c a đ ng viên nói chung là m t quá trình ph n đ u lâu dài b n b ,ứ ố ố ủ ả ộ ấ ấ ề ỉ
thông qua nhi u hình th c đào t o, b i d ng nhà tr ng, s t giác rèn luy nề ứ ạ ồ ưỡ ở ườ ự ự ệ
c a đ ng viên trong ho t đ ng th c ti n.ủ ả ạ ộ ự ễ
* Vai trò của công tác quản lý đảng viên. Quản lý đảng viên là khâu
quan trọng của công tác xây dựng đội ngũ đảng viên, xây dựng cấp ủy, chi
bộ trong sạch vững mạnh, làm cơ sở cho việc giáo dục bồi dưỡng rèn luyện
đảng viên về phẩm chất chính trị tư tưởng, đạo đức, phát triển hoàn thiện
năng lực đáp ứng tiêu chuẩn đảng viên.
Chi bộ là trường học giáo dục, rèn luyện đảng viên, nơi kết nạp đảng
viên và thi hành kỷ luật đối với đảng viên. Do đó đội ngũ đảng viên được
quản lý tốt sẽ là điều kiện quan trọng để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của chi bộ. Chỉ có quản lý tốt đội ngũ đảng viên, luôn phát huy vai
trò tiên phong gương mẫu của họ thì mới bảo đảm cho cấp ủy, chi bộ lãnh
đạo đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị.
Không thể có chi bộ trong sạch vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn
diện, nếu công tác quản lý đội ngũ đảng viên ở đó bị buông lỏng, có nhiều
23

25. đảng viên yếu kém. Quản lý đảng viên bảo đảm cho cấp ủy, tổ chức đảng am
hiểu đầy đủ, nắm chắc mọi mặt của từng đảng viên và cả đội ngũ, trên cơ sở
đó đề ra chủ trương, kế hoạch, biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục rèn
luyện đảng viên theo tiêu chuẩn đảng viên. Vì vậy quản lý đảng viên là điều
kiện nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến xây dựng chi bộ trong sạch vững
mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Quản lý đảng viên sẽ giúp cho mỗi đảng viên nhận rõ những điểm mạnh
và điểm yếu của mình, trên cơ sở đó phát huy tính tích cực chủ động tự giác
trong sinh hoạt, rèn luyện để không ngừng phát triển về phẩm chất năng lực của
người đảng viên. Quản lý đảng viên sẽ trực tiếp góp phần nâng cao nhận thức,
xây dựng động cơ, thái độ phấn đấu đúng đắn; nâng cao ý thức tu dưỡng phẩm
chất đạo đức cách mạng và năng lực; có khả năng tự đánh giá, tự xem xét, tự
phát triển hoàn thiện bản thân theo tiêu chuẩn của người đảng viên cộng sản.
* Đặc điểm quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh
Một là, Quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh dựa trên những quy định chặt chẽ của Điều lệ
Đảng, gắn chặt với quản lý xã hội, quản lý nhà nước ở cơ sở. Điều lệ Đảng
Cộng sản Việt Nam là bộ luật của Đảng quy định tôn chỉ mục đích, hệ tư
tưởng, các nguyên tắc về tổ chức, sinh hoạt, bộ máy, quy định về tiêu chuẩn,
trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền hạn của đảng viên. Tổ chức đảng và đảng viên
phải chấp hành nghiêm túc Điều lệ Đảng. Vì vậy việc quản lý đảng viên phải
dựa trên những quy định chặt chẽ của Điều Lệ Đảng. Việc quản lý đảng viên
theo Điều lệ Đảng là thể hiện tính khoa học, tính nghiêm túc trong hoạt động
quản lý đảng viên của cấp ủy, chi bộ.
Quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ
Chí Minh được tiến hành đồng thời gắn chặt với quá trình quản lý xã hội,
quản lý nhà nước ở cơ sở. Đặc điểm này đòi hỏi quá trình phải kết hợp chặt
chẽ nội dung, hình thức, biện pháp quản lý đảng viên với quản lý xã hội,
quản lý nhà nước ở cơ sở.
24

26. Hai là, Đối tượng quản lý là đội ngũ đảng viên của đảng bộ phường
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đa dạng về cương vị công tác, nghề
nghiệp chuyên môn, phức tạp về quan hệ chính trị - xã hội. Đối tượng quản lý
là những đảng viên đang công tác, những người đã về hưu sinh hoạt tại các
đảng bộ phường. Với những đảng viên đang công tác, do tính chất đa dạng về
chức danh và cương vị công tác nên mỗi một chức danh có các yêu cầu, nội
dung cụ thể khác nhau về kiến thức, kỹ năng, phương pháp công tác. Đặc
điểm này đòi hỏi việc quản lý đội ngũ này phải căn cứ vào chức trách, nhiệm
vụ, tiêu chuẩn đảng viên, cán bộ, công chức để xác định nội dung, hình thức,
phương pháp quản lý cho phù hợp, tránh kiểu quản lý như đối với một công
thức, lược đồ đã định sẵn. Đội ngũ đảng viên đã về hưu đã trải qua cương vị
khác nhau, có người là cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, nhưng giữa họ có
sự khác biệt nhất định về bản lĩnh chính trị, về kinh nghiệm, vốn sống. Được
sự giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện của Đảng, Nhà nước; sự tu dưỡng, rèn
luyện của bản thân trong thực tiễn hoạt động chính trị - xã hội, nên họ có
trình độ giác ngộ chính trị, có khả năng tự định hướng, phân biệt giữa chân lý
và sai lầm…. Nhưng do hoàn cảnh và cuộc sống, thường là đội ngũ này ngại
va chạm, hoặc có cách nhìn “trọng cổ, khinh kim” khi đánh giá đội ngũ đảng
viên trẻ, những người đang công tác. Nắm vững đặc điểm này, việc quản lý
đảng viên phải nắm vững những điểm mạnh, những thiếu hụt về kiến thức,
kinh nghiệm, điểm mạnh và hạn chế của đảng viên để có sự cụ thể hóa về nội
dung, hình thức, phương pháp quản lý đảng viên.
Ba là, Quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh chịu tác động mạnh của môi trường kinh tế - xã hội. Hoạt động
quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
chịu sự tác động của công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ
Thành phố trong sạch vững mạnh; đẩy mạnh cuộc vận động học tập và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Đó là môi trường văn hóa giáo dục tốt,
tạo thuận lợi nhiều mặt cho công tác quản lý đảng viên của đảng bộ phường
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên việc quản lý đảng viên của
25

27. đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh chịu sự tác động mạnh
của môi trường kinh tế văn hóa xã hội. Cùng với các điều kiện thuận lợi đáp
ứng nhu cầu chính đáng về đời sống văn hóa tinh thần là sự phát sinh các tệ
nạn tiêu cực xã hội như không chấp hành luật khi tham gia giao thông, nghiện
ma túy, rượu bia, số đề, cờ bạc, mại dâm… Đó là những thách thức khó khăn
không nhỏ đối với công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, nhất là đối với những đảng viên ý thức tự
giác tu dưỡng rèn luyện kém.
* Tiêu chí đánh giá công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
Tiêu chí là thuật ngữ dùng để chỉ tính chất, dấu hiệu làm căn cứ để
nhận biết, xếp loại một sự vật, một khái niệm. Bất cứ một sự vật, hiện tượng
nào đó trong thế giới khách quan đều có những tính chất, thuộc tính riêng để
chỉ rõ nó là cái gì, tác dụng, giá trị và làm cho nó khác với những sự vật,
hiện tượng khác. Vì vậy, để nhận biết, phân biệt, xếp loại, so sánh một sự
vật, hiện tượng nào đó người ta phải tìm ra những thuộc tính, những dấu
hiệu đặc trưng của sự vật, hiện tượng ấy. Thuộc tính, dấu hiệu đặc trưng của
sự vật, hiện tượng luôn mang tính khách quan, phản ánh bản chất của sự vật,
hiện tượng ấy. Nhưng việc nhận thức chúng lại phụ thuộc vào trình độ trí
tuệ, sự hiểu biết của con người. Nhận thức đúng những tính chất, dấu hiệu
đặc trưng của sự vật, hiện tượng cho phép nhận rõ nét độc đáo, riêng biệt
của chúng, trên cơ sở đó đề ra các giải pháp tác động để phục vụ cho nhu
cầu, lợi ích của con người.
Căn cứ vào quan niệm có thể xác định tiêu chí đánh giá công tác quản
lý đội ngũ đảng viên của các đảng bộ phường ở Thành phố Hồ Chí Minh
Một là, Tiêu chí đánh giá nhận thức, trách nhiệm, năng lực của chủ
thể và lực lượng tham gia công tác quản lý đội ngũ đảng viên của các đảng
bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Chi ủy, chi bộ, đội ngũ
đảng viên đóng vai trò là chủ thể của quá trình quản lý đảng viên. Vì vậy,
đánh giá quản lý đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố
26

28. Hồ Chí Minh phải đặc biệt coi trọng việc đánh giá nhận thức trách nhiệm
của chủ thể đối với hoạt động này. Tiêu chí này biểu hiện ở các nội dung sau
đây: Sự thống nhất cao trong nhận thức và hành động của cấp ủy, chi bộ đối
với các hoạt động quản lý đảng viên. Tính đúng đắn, khả thi của các chủ
trương, biện pháp, kế hoạch quản lý đảng viên. Hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo
tổ chức kiểm tra, sơ tổng kết đánh giá kết quả quản lý đảng viên. Hoạt động
của cấp ủy, đội ngũ đảng viên trong quản lý đảng viên.
Hai là, Tiêu chí đánh giá việc thực hiện nội dung, hình thức phương
pháp quản lý đảng viên. Công tác quản lý đảng viên phải được thực hiện bằng
những nội dung, hình thức, biện pháp đúng đắn. Nội dung hình thức biện
pháp đúng đắn, chính xác sẽ mang lại kết quả cao và do đó quản lý đảng viên
của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh sẽ thiết thực,
hiệu quả hơn.
Ba là, Tiêu chí đánh giá kết quả công tác quản lý đảng viên và chất
lượng đảng viên. Đây là nhóm tiêu chí đánh giá kết quả quản lý đảng viên
đối với việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên; xây dựng chi
bộ trong sạch vững mạnh, xây dựng Đảng bộ phường trong sạch vững mạnh.
Đối với mỗi đảng viên thể hiện ở ý thức tự quản lý, trách nhiệm, thái độ,
động cơ đúng đắn. Đối với cấp ủy, chi bộ thể hiện ở việc quản lý đảng viên
góp phần trực tiếp xây dựng cấp ủy, chi bộ trong sạch vững mạnh, nâng cao
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, chi bộ, hoàn thành xuất sắc
nhiệm vụ chính trị. Sự trưởng thành về phẩm chất chính trị, đạo đức, năng
lực của đội ngũ đảng viên dưới tác động của các hoạt động quản lý đảng
viên ở chi bộ.
Những tiêu chí trên đây phản ánh quản lý đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó khi đánh giá cần làm rõ ưu
điểm khuyết điểm; phải quán triệt quan điểm khách quan, toàn diện, cụ thể gắn
chặt với chức năng, nhiệm vụ và chức trách của các chủ thể và đối tượng quản lý
đảng viên của các đảng bộ phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
27

29. 1.2. Công tác quản lý đội ngũ đảng viên của các đảng bộ phường trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh - Thực trạng, nguyên nhân và kinh nghiệm
1.2.1. Thực trạng công tác quản lý đảng viên của các đảng bộ
phường trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh
* Những ưu điểm
Một là, cấp ủy, các đảng bộ phường đã đã nhận thức ngày càng đúng
đắn sâu sắc và đề cao trách nhiệm trong công tác quản lý đảng viên. Kết quả
trưng cầu ý kiến cho thấy, có tới 79,8% số người được hỏi cho là quản lý
đảng viên có vai trò rất quan trọng trong nâng cao năng lực lãnh đạo của đảng
bộ phường và xây dựng đội ngũ đảng viên [phụ lục 12]. Điều này thể hiện ở
tuyệt đại đa số cấp ủy, đảng bộ phường đã nhận thức rõ vị trí vai trò của đảng
bộ đối với công tác quản lý đảng viên, coi đó là một nội dung trọng tâm của
công tác xây dựng đảng bộ. Đã đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ
chức thực hiện công tác quản lý đảng viên. Các đảng bộ phường đã quán triệt
sâu sắc Nghị quyết Trung ương 6 lần 2 khóa VIII, Nghị quyết Đại hội XI của
Đảng, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI “ Một số vấn đề cấp bách
về xây dựng Đảng hiện nay”, Nghị quyết Đảng bộ Thành phố về xây dựng và
chỉnh đốn Đảng. Trên cơ sở đó các đảng bộ phường đã ra nghị quyết, chủ
trương lãnh đạo về công tác quản lý đảng viên [7, tr.3].
Hai là, nội dung, hình thức, biện pháp quản lý đảng viên được các
đảng bộ phường quán triệt và thực hiện nghiêm túc, sáng tạo và hiệu quả.
Nghị quyết của các đảng bộ phường đã tập trung đánh giá làm rõ những
mạnh yếu công tác quản lý đảng viên gắn với công tác rèn luyện đảng viên.
Trong nghị quyết của các đảng bộ phường hàng tháng đều có nội dung đánh
giá việc quản lý đảng viên. Các cấp ủy, đảng bộ phường đã quy định và duy
trì thường xuyên chế độ đảng viên báo cáo với tổ chức đảng về kết quả hoàn
thành nhiệm vụ, chức trách và phấn đấu rèn luyện từng tháng. Trong sinh hoạt
đảng đã chỉ đạo tốt việc từng đảng viên báo cáo tình hình tâm tư nguyện vọng
của mình trước tổ đảng; đã đưa việc quản lý đảng viên là một nội dung quan
28

30. trọng của công tác kiểm tra đảng viên chấp hành Điều lệ Đảng. Nhờ đó cấp
ủy, các đảng bộ phường đã quản lý khá chặt chẽ, nắm vững những mặt mạnh,
mặt yếu cụ thể về phẩm chất, năng lực để có biện pháp thiết thực uốn nắn
từng người về tư tưởng, nghề nghiệp, giúp mọi đảng viên rèn luyện về phẩm
chất chính trị, đạo đức lối sống, khắc phục khó khăn trong cuộc sống và sinh
hoạt; trực tiếp đấu tranh khắc phục những thiếu sót khuyết điểm, tạo điều kiện
cho đảng viên phấn đấu xây dựng hoàn thiện tư cách đảng viên [7, tr.4].
Các chế độ sinh hoạt đã được các đảng bộ phường duy trì chặt chẽ, nề
nếp theo quy định của Chỉ thị 10-CT/TW của Ban Bí thư, Hướng dẫn
09-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương về nâng cao chất lượng sinh
hoạt chi bộ, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, sinh hoạt có nội dung cụ
thể, thiết thực. Trong các lần sinh hoạt việc quản lý đảng viên luôn được coi
là một nội dung quan trọng. Cùng với nâng cao chất lượng sinh hoạt, các cấp
ủy, chi bộ, thuộc các đảng bộ phường đã thường xuyên chú trọng công tác
kiểm tra đảng viên ở chi bộ.
Thông qua các hình thức sinh hoạt lãnh đạo, sinh hoạt học tập, sinh
hoạt tự phê bình và phê bình của các chi bộ thuộc các đảng bộ phường để
kiểm điểm, đánh giá, quản lý về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, kiến
thức, trình độ, năng lực, phương pháp, phong cách, các mối quan hệ xã hội
của đội ngũ đảng viên. Trong các đợt tổng kết thực hiện nhiệm vụ cuối năm,
cuối nhiệm kỳ, chi ủy, chi bộ thuộc các đảng bộ phường đều lãnh đạo, chỉ
đạo, hướng dẫn đội ngũ đảng viên viết tự kiểm điểm trên các phương diện
phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; kiến thức, trình độ, năng lực, việc học
tập, tu dưỡng, rèn luyện; kết quả hoàn thành nhiệm vụ; tuyên truyền vận
động, thực hiện các mối quan hệ với nhân dân; chấp hành nguyên tắc, chế độ
sinh hoạt đảng; chấp hành kỷ luật Đảng, pháp luật của Nhà nước. Từng đảng
viên tự đánh giá ưu điểm, khuyết điểm, tự xếp loại đảng viên. Tổ đảng sinh
hoạt, yêu cầu đảng viên trình bày bản tự kiểm điểm; tổ đảng góp ý, đánh giá,
nhận xét đối với từng đảng viên và tổng hợp báo cáo chất lượng đảng viên
của tổ đảng lên chi ủy. Chi ủy họp để đánh giá chất lượng đảng viên của chi
29

31. bộ và tổ chức họp chi bộ để thông báo chất lượng của từng đảng viên. Bằng
hình thức kiểm điểm, nhận xét, góp ý, đánh giá chất lượng đảng viên như trên
các chi bộ thuộc các đảng bộ phường đã quản lý chặt chẽ chất lượng của từng
đảng viên cũng như chất lượng của cả đội ngũ. Những đảng viên có dấu hiệu
vi phạm đường lối, nghị quyết của Đảng, pháp luật của Nhà nước, vi phạm
Điều lệ Đảng, về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống đều được Ủy ban
kiểm tra của đảng ủy phường tiến hành kiểm tra làm rõ tính chất, mức độ vi
phạm và xử lý công minh, chính xác, kịp thời. Hoạt động của Ủy ban kiểm tra
đảng ủy phường đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng công tác quản
lý đảng viên của các đảng bộ phường.
Kiểm tra, giám sát được coi là một nội dung biện pháp quan trọng của
công tác quản lý đảng viên. Nội dung kiểm tra được tiến hành một cách toàn
diện, trong đó tập trung vào việc kiểm tra đảng viên chấp hành Điều lệ Đảng,
chấp hành nghị quyết đảng bộ; thực hiện nhiệm vụ học tập rèn luyện; kiểm tra
về đạo đức lối sống của đảng viên. Qua kiểm tra cấp ủy, các đảng bộ phường
nắm chắc tình hình mọi mặt của đảng viên; phát hiện kịp thời những sai lầm
khuyết điểm để có biện pháp khắc phục làm cho đảng viên tiến bộ nhanh, góp
phần xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh [6, tr.13].
Cấp ủy, các đảng bộ phường đã tích cực chủ động phối hợp với các
đoàn thể chính trị - xã hội, phát huy được sức mạnh tổng hợp từ cấp trên đến
cấp dưới, từ cơ quan đến địa phương vào công tác quản lý đảng viên ở đảng
bộ. Từng thời gian, cấp ủy, các đảng bộ phường lấy kết quả thực hiện nhiệm
vụ đảng viên, lấy các nội dung quản lý đảng viên làm tiêu chuẩn để đánh giá
và xác định các biện pháp quản lý đảng viên. Không ít vụ việc tiêu cực ở cơ
sở liên quan đế cán bộ, đảng viên đã được giải quyết dứt điểm, có tác dụng
cảnh báo, ngăn chặn, răn đe bệnh tham nhũng, lãng phí và các biểu hiện tiêu
cực khác, góp phần nâng cao vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng, tạo không khí
dân chủ, đoàn kết trong đảng, trong nhân dân, thúc đẩy việc thực hiện nhiệm
vụ chính trị của phường. Kết quả trưng cầu ý kiến cho thấy có tới 72,8% số
30

32. người được hỏi đánh giá tốt sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, đảng bộ phường
đối với công tác quản lý đảng viên [phụ lục 12].
Ba là, đã thực hiện tương đối tốt sự phối hợp giữa các tổ chức trong hệ
thống chính trị và phát huy vai trò của nhân dân đối với công tác quản lý
đảng viên. Kết quả trưng cầu ý kiến cho thấy đã có sự nhận thức khá thống
nhất về sự phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị và phát huy vai
trò của nhân dân đối với công tác quản lý đảng viên. Đáng chú ý là sự quan
tâm của nhân dân đối với công tác quản lý đảng viên. Chính quyền phường và
Mặt trận Tổ quốc phường, đã triển khai nhiều hoạt động tổ chức cho nhân dân
góp ý cho cán bộ, đảng viên được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình
hưởng ứng. Hầu hết số cán bộ, đảng viên được hỏi cho rằng việc nhân dân
giám sát thực hiện dân chủ cơ sở, chống tệ quan liêu, xa dân của cán bộ, đảng
viên đã góp phần cung cấp những thông tin chính xác cho tổ chức đảng đánh
giá, quản lý cán bộ, đảng viên. Đảng ủy phường đã lãnh đạo chính quyền, Mặt
trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội triển khai các hoạt động giám
sát và vận động nhân dân giám sát các hoạt động của chính quyền và cán bộ,
đảng viên ở cơ sở; tham gia giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân.
Đối với công tác xây dựng Đảng đã tổ chức cho nhân dân đóng góp ý kiến vào
các văn kiện của Đảng ở cơ sở, xây dựng chương trình hành động để thực hiện
nghị quyết, đóng góp ý kiến cho cán bộ, đảng viên tham gia sinh hoạt ở nơi cư
trú. Trong những năm qua, đặc biệt từ khi thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở,
công tác xây dựng, củng cố và giám sát hoạt động của chính quyền, của cán bộ,
đảng viên đã thực sự được coi trọng và từng bước được thực hiện có nề nếp góp
phần xây dựng đội ngũ đảng viên vững mạnh. Các khâu đánh giá cán bộ, lựa
chọn nhân sự của cấp ủy đều tham khảo, lấy ý kiến của nhân dân. Đánh giá về
sự phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị và phát huy vai trò của
nhân dân đối với công tác quản lý đảng viên, có tới 75,2% số cán bộ, đảng
viên được hỏi đánh giá cao, trung bình là 14,8%, có tới 50% số người dân
được hỏi đánh giá tốt [phụ chú 12]. Kết quả này khẳng định các đảng bộ
phường đã thực hiện khá tốt việc phối hợp giữa các tổ chức trong hệ thống
31

33. chính trị và phát huy vai trò của nhân dân đối với công tác quản lý đảng viên.
Định kỳ hàng quý, tổ chức hội nghị đối thoại trực tiếp giữa cấp ủy đảng, chính
quyền với nhân dân để trả lời những thắc mắc, kiến nghị, đề xuất của nhân dân về các vấn
đề được nhân dân đặc biệt quan tâm như: phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững,
quản lý đất đai, giải phóng mặt bằng, xây dựng nông thôn mới, phòng chống các tệ nạn xã
hội, bệnh tham nhũng…
Bốn là, ý thức tự quản lý của mỗi đảng viên được nâng lên, có sự
trưởng thành về phẩm chất, năng lực, phong cách công tác đáp ứng tiêu chuẩn
đảng viên. Đại đa số đảng viên đã phát huy tốt vai trò tiên phong gương mẫu
trong các hoạt động tự quản lý và đề cao trách nhiệm đối với công tác quản lý
đảng viên của đảng bộ phường. Nhìn chung mọi đảng viên đã có tinh thần
trách nhiệm cao, tích cực chủ động học tập, rèn luyện, có ý thức tổ chức kỷ
luật cao, chấp hành nghiêm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
đề cao tính đảng, tính nguyên tắc, tính kỷ luật trong chấp hành các chế độ quy
định tại địa phương.
Hầu hết các đảng viên đều nhiệt tình, trách nhiệm cao, cố gắng hoàn
thành tốt nhiệm vụ được phân công, nhiều đảng viên phát huy tinh thần độc
lập sáng tạo, cố gắng tìm tòi mạnh dạn tham gia đề xuất với cấp ủy, chi bộ,
đảng bộ các biện pháp nâng cao chất lượng quản lý đảng viên. Kết quả bình
xét đảng viên các năm cho thấy tuyệt đại đa số các đảng viên đủ tư cách hoàn
thành tốt nhiệm vụ, có nhiều đồng chí được khen thưởng.
Mỗi đảng viên đều nhận rõ trách nhiệm của mình đối với việc tham gia
quản lý đảng viên của cấp ủy, đảng bộ phường và vai trò của tự quản lý. Luôn
có ý thức cầu tiến bộ, rèn luyện đạo đức cách mạng, có lối sống lành mạnh,
khiêm tốn giản dị, gương mẫu, sống chan hòa, chân tình cởi mở, không vụ lợi
hẹp hòi, xây dựng tác phong gương mẫu. Qua điều tra thực thế cho thấy điểm
mạnh nổi bật về tự quản lý của đảng viên chính là ở ý thức tự rèn về phẩm
chất chính trị, đạo đức lối sống, tinh thần trách nhiệm cao, cầu tiến bộ.
Đảng viên đều nhận rõ tầm quan trọng đặc biệt của công tác quản lý
đảng viên. Từ đó mỗi người đều xây dựng kế hoạch phấn đấu rèn luyện cụ thể
32

34. từng tháng, từng quý. Được cấp ủy, chi bộ đảng bộ quan tâm giúp đỡ theo dõi
kiểm tra đôn đốc hướng dẫn thực hiện. Được trang bị những kiến thức lý luận
cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính sách
của Đảng. Các đảng viên đều có khả năng phân tích, đánh giá những vấn đề do
cuộc sống đặt ra, những hiện tượng tiêu cực, vi phạm các quy định chế độ về
quản lý đảng viên, quản lý con người. Nhiều đảng viên đã tích cực tham gia
đóng góp ý kiến vào các hoạt động của cấp ủy, chi bộ, đảng bộ đóng góp ý kiến
về những thiếu sót khuyết điểm của một số đảng viên chưa tích cực tu dưỡng
rèn luyện quản lý mình. Trước những vấn đề bức xúc tuyệt đại đa số đảng viên
đều có thái độ, quan điểm rõ ràng, kiên quyết bảo vệ đường lối quan điểm của
Đảng, đấu tranh thẳng thắn không khoan nhượng với những hiện tượng sai trái
vi phạm các chế độ quy định về quản lý đảng viên [6, tr.12].
Kết quả đánh giá chất lượng đảng viên năm 2013 cho thấy, có 12,12%
(6.962/57.401) đảng viên đủ tư cách hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; 77,86%
(44.698/57.401) đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ. Điều này đã
phản ánh sát công tác quản lý đảng viên ở các đảng bộ phường trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh [phụ lục 5].
* Những hạn chế khuyết điểm
Một là, còn một số cấp ủy, chi bộ, đảng bộ phường chưa coi trọng đúng
mức công tác quản lý đảng viên, tiến hành chưa chặt chẽ, thiếu tích cực chủ
động đề ra các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Còn nhiều
nghị quyết của cấp ủy, chi bộ, đảng bộ phường đề ra nội dung về quản lý đảng
viên còn dàn trải chung chung, chưa nêu bật được những vấn đề trung tâm,
then chốt trong công tác quản lý đảng viên ở mỗi đảng bộ để tập trung lãnh
đạo. Có lúc, có thời gian xác định các chủ trương biện pháp lãnh đạo, xây dựng
kế hoạch quản lý đảng viên chưa phù hợp với tình hình đảng viên của đảng bộ.
Việc chấp hành các chế độ sinh hoạt, kiểm tra đảng viên chấp hành Điều lệ
Đảng ở một số đảng bộ phường còn biểu hiện hình thức, nội dung thiếu thiết
thực, đơn điệu. Trong sinh hoạt tự phê bình và phê bình còn thiếu tích cực chủ
động, còn biểu hiện giản đơn, e dè, né tránh, nể nang mang tính thụ động nhất
33

35. là khi góp ý cho đồng chí, đồng đội. Việc sơ kết, tổng kết đánh giá mạnh yếu,
chỉ rõ nguyên nhân, rút ra bài học về công tác quản lý đảng viên ở một số đảng
bộ phường chưa được quan tâm đúng mức, chất lượng công tác sơ kết, tổng kết
còn hạn chế [7, tr.5].
Hai là, một số nội dung, hình thức, biện pháp quản lý đảng viên chưa
được thực hiện đầy đủ, còn gặp khó khăn, lúng túng, hiệu quả thấp.
Công tác quản lý các mối quan hệ xã hội của đội ngũ đảng viên ở các
đảng bộ phường còn gặp nhiều khó khăn lúng túng. Trong khi số lượng đảng
viên ở các đảng bộ phường rất đông; công việc, điều kiện sinh hoạt, mức
sống, hoàn cảnh gia đình, các mối quan hệ xã hội của từng đảng viên và cả
đội ngũ rất đa dạng, phong phú và đan xen chằng chịt. Rất nhiều mối quan hệ
làm ăn, bạn bè, riêng tư của đảng viên vượt khỏi tầm quản lý của tổ chức
đảng. Đặc biệt là những quan hệ không chính đáng, thiếu lành mạnh thì càng
được đảng viên giấu kỹ. Hơn nữa tình hình kinh tế - xã hội ở các phường trên
địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh diễn biến nhanh chóng và rất phức tạp. Công
tác quản lý các mối quan hệ xã hội của đội ngũ đảng viên trong điều kiện, môi
trường kinh tế - xã hội đó lại càng phức tạp và gặp nhiều khó khăn. Các đảng
bộ phường chưa tìm ra những giải pháp khả thi để quản lý các mối quan hệ xã
hội của đảng viên.
Việc đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng, đặc biệt là sinh hoạt
chi ủy, chi bộ, sinh hoạt lãnh đạo, sinh hoạt học tập, sinh hoạt tự phê bình và phê
bình ở các đảng bộ phường chưa được thực hiện thường xuyên, còn hạn chế, bất
cập. Phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng có những chi bộ còn hình thức, chiếu
lệ. Tính đảng, tính chiến đấu trong tự phê bình và phê bình chưa cao. Không ít
đảng viên không phát biểu ý kiến, không bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, chính kiến
của mình trong các buổi sinh hoạt đảng. Điều đó dẫn tới tình trạng chi ủy, chi bộ
khó nắm bắt, quản lý tư tưởng, tình cảm, thái độ của đảng viên.
Công tác quản lý, đấu tranh, khắc phục những hiện tượng sai trái, tiêu
cực, tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, chạy thành tích trong một bộ phận cán
bộ, đảng viên còn nhiều hạn chế, bất cập. Có những sai lầm, khuyết điểm, tiêu
34

36. cực của đảng viên không được phát hiện bằng công tác quản lý của tổ chức đảng
mà bằng đơn thư tố cáo của nhân dân. Công tác kiểm tra, xử lý dấu hiệu vi phạm
của đảng viên đôi khi còn thiếu chính xác, kịp thời, hiệu quả chưa cao.
Năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, khả năng xử trí một số tình huống phức tạp
về quản lý đảng viên của một số cấp ủy còn khá lúng túng. Một số đảng viên
nhận thức về công tác quản lý đảng viên ở đảng bộ phường còn đơn giản,
công thức, đơn điệu một chiều, chưa kết hợp tốt các biện pháp quản lý hành
chính với các biện pháp giáo dục, tâm lý để đề phòng, phát hiện, nắm tình
hình, diễn biến tư tưởng của đảng viên. Chưa phối hợp chặt chẽ giữa các hoạt
động lãnh đạo chỉ đạo và quản lý. Thường là chỉ đến khi vụ việc có liên quan
đến hoạt động quản lý đảng viên xảy ra mới biết mà chưa có khả năng dự báo,
dự phòng về các vi phạm công tác quản lý đảng viên. Trách nhiệm tham gia
quản lý đảng viên của các cơ quan có liên quan cũng chưa được đề cao; chưa
thực sự phát huy tốt vai trò đóng góp ý kiến cho đảng viên, nhất là chưa mạnh
dạn thẳng thắn phê bình những yếu kém khuyết điểm trong tự quản lý, ý thức tự
giác chấp hành kỷ luật của đảng viên [7, tr.6].
Ba là, ý thức tự quản lý một số đảng viên yếu, chưa tự giác chịu sự
quản lý của cấp ủy, chi bộ, đảng bộ phường thiếu tính gương mẫu, tính chiến
đấu và chưa tích cực tham gia vào các hoạt động quản lý đảng viên ở đảng
bộ. Trước yêu cầu nâng cao chất lượng đảng viên thì việc tự quản lý của đảng
viên vẫn còn những hạn chế, bất cập cần phải khắc phục kịp thời. Một trong
những yếu kém của công tác quản lý đảng viên của đảng bộ phường trên địa
bàn Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay là một bộ phận đảng viên thiếu tu
dưỡng rèn luyện, thiếu gương mẫu, thiếu ý thức tự giác chịu sự quản lý của tổ
chức đảng.
Biểu hiện rõ nhất là sự thiếu trung thực, thái độ thiếu trong sáng, có
biểu hiện thiếu chuẩn mực, thiếu gương mẫu trong hành vi, thiếu tu dưỡng rèn
luyện thường xuyên. Không ít đảng viên chưa nhận thức rõ mối quan hệ giữa
35

37. quản lý, giáo dục rèn luyện đảng viên với việc phát triển hoàn thiện phẩm
chất năng lực phong cách công tác. Cá biệt có đảng viên còn có biểu hiện tiêu
cực, chưa tích cực tự giác ghép mình vào khuôn khổ kỷ luật, có người vi
phạm kỷ luật đảng.
Một trong những vấn đề nổi cộm nhất hiện nay là năng lực thực hành
và tổ chức các hoạt động quản lý theo chức trách nhiệm vụ của không ít đảng
viên còn rất hạn chế. Nắm chưa chắc các nguyên tắc, thủ tục, các bước tiến
hành công tác quản lý đảng viên ở chi bộ.
Bốn là, một số đoàn thể chính trị - xã hội, một bộ phận nhân dân chưa
đề cao trách nhiệm trong tham gia quản lý đảng viên. Trong những năm qua,
cùng với sự phát triển của đất nước, trình độ dân trí của nhân dân đã được
nâng lên trên nhiều phương diện. Tuy nhiên, một bộ phận nhân dân ở các
phường chưa đề cao trách nhiệm chính trị đối với thực hiện quyền lợi và
nghĩa vụ của mình tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, quản lý
cán bộ, đảng viên, công chức. Một bộ phận dân cư nhận thức chưa đầy đủ về
quyền dân chủ của công dân, chưa thật hăng hái, tích cực tham gia đấu tranh
với những hành vi vi phạm quyền làm chủ của nhân dân, vi phạm Quy chế
dân chủ ở cơ sở, thậm chí có không ít trường hợp vì những lợi ích cục bộ, cá
nhân bao che cho những trường hợp cán bộ, đảng viên xâm phạm đến quyền
làm chủ của nhân dân, gây ra sự bất bình trong dư luận xã hội ở địa phương,
mất đoàn kết trong cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, một bộ phận nhân dân do
chưa nhận thức đúng quyền và nghĩa vụ công dân, nên bị một số phần tử cơ
hội, tiêu cực, chống đối lợi dụng, kích động để vu khống, nói xấu cán bộ,
đảng viên với danh nghĩa đấu tranh vì quyền lợi của nhân dân, chống tham
nhũng, thậm chí có nơi bị các thế lực thù địch xúi giục, kích động, hòng chia
rẽ sự đoàn kết giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân ở địa phương.
Trong nhiều cuộc họp nhân dân đóng góp cho cán bộ, đảng viên, tỷ lệ
nhân dân dự họp còn thấp và tỷ lệ người dân tham gia góp ý còn ít, nội dung
chưa cụ thể, thiết thực. Việc góp ý trước khi lấy phiếu tín nhiệm cán bộ chủ
chốt cấp phường ở khá nhiều nơi còn hình thức. Còn nhiều phường, việc góp
ý còn biểu hiện e dè, nể nang, né tránh, có những quần chúng tâm huyết
36

38. nhưng chưa có cơ hội góp ý đúng nơi, đúng lúc, nên đã phê phán quá giới
hạn, thậm chí vi phạm quy định của pháp luật. Có nhiều nơi chưa tổ chức
được các cuộc đối thoại trực tiếp giữa nhân dân với người đứng đầu cấp ủy,
chính quyền phường [7, tr.7].
1.2.2. Thực trạng đội ngũ đảng viên
* Những ưu điểm
- Số lượng đảng viên các quận của Thành phố Hồ Chí Minh hàng năm
đều tăng từ 70.653 đảng viên năm 2009 đến năm 2013 tăng lên 88.992 đảng
viên, song sự phân bố số lượng đảng viên trên địa bàn các quận ở Thành phố
Hồ Chí Minh không đồng đều, đa phần tập trung đông tại các quận nằm
trong khu vực trung tâm của Thành phố như Quận 1, 3, 5, 10, Tân Bình,
Bình Thạnh, Gò Vấp; các quận vùng ven số lượng đảng viên thấp như: Quận
2, 4, 7, 8, Bình Tân… đảng viên khối phường tùy theo đặc điểm từng quận
bình quân chiếm tỷ lệ từ 65% đến 85% tổng số đảng viên của quận. Việc
phân bố đảng viên của các đảng bộ phường thuộc quận không đồng đều có
phường quá đông đảng viên, song cũng có phường quá ít đảng viên.
Công tác phát triển đảng viên các quận được các chi, đảng bộ quan
tâm, số lượng kết nạp đảng viên mới hàng năm tăng nhưng không đáng kể so
với mật độ dân cư: năm 2009 kết nạp 2.736 đảng viên, đến năm 2013 kết
nạp 3.180 đảng viên, tăng 372 đảng viên; đối tượng được kết nạp chủ yếu là
cán bộ, đoàn viên hội viên các đoàn thể; đối tượng thanh niên công nhân,
dân tộc, tôn giáo, giáo viên còn rất hạn chế.
Bảng 1.1: Số lượng đảng viên các quận, phường trên địa bàn
Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
STT Đơn vị
Tổng số
đảng viên
Trong đó đảng viên
khối phường/ tỷ lệ
%
1 Quận 1 7045 4733/67,81
2 Quận 2 2621 1873/71,46
3 Quận 3 4902 2970/60,58
4 Quận 4 2767 1945/70,29
5 Quận 5 5046 3661/72,55
6 Quận 6 3848 2677/69,56
7 Quận 7 3136 2326/74,17
37

39. 8 Quận 8 3494 2467/70,60
9 Quận 9 3532 2721/77,03
10 Quận 10 5355 4208/78,58
11 Quận 11 3474 2423/69,74
12 Quận 12 4221 3202/75,85
13 Tân Bình 8429 6778/80,41
14 Gò Vấp 7229 5996/82,94
15 Phú Nhuận 3882 2517/64,83
16 Tân Phú 4280 3100/72,42
17 Bình Thạnh 7367 6307/85,61
18 Bình Tân 3787 2636/69,60
19 Thủ Đức 4577 3225/70,46
Tổng cộng 88992 65765/73,89
Nguồn: Ban Tổ chức Thành ủy cung cấp tháng 02/2014.
- Cơ cấu đội ngũ đảng viên các quận ở Thành phố Hồ Chí Minh trong
thời gian qua thay đổi theo hướng cân đối và đồng bộ hơn. Tuy nhiên, hiện
nay cơ cấu vẫn chưa hợp lý và đồng bộ; cơ cấu một số thành phần tỷ lệ còn
thấp như: đảng viên mới 3,49% [phụ lục 5], đảng viên trong tổ chức đoàn
9,43%, tôn giáo 0,92% và dân tộc ít người 1,17%; còn nhiều nơi nhất là địa
bàn tổ dân phố hiện không có đảng viên tại chỗ [Bảng 1.2].
Bảng 1.2: Cơ cấu đảng viên các quận
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh năm 2013
TT Đơn vị
Tổng số
đảng
viên
Cơ cấu đảng viên
Dự bị Phụ nữ
Dân
tộc ít
người
Tôn
giáo
Đoàn
viên
TNCS
HCM
Quân
nhân
xuất
ngũ
1 Quận 1 7045 225 2721 59 84 525 1682
2 Quận 2 2621 136 935 9 37 262 636
3 Quận 3 4902 124 2049 28 63 302 1219
38