ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ-ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
&
ΑΝΕΡΓΙΑ
Σταματοπούλου Θεοδώρα
Τσακανίκας Δημήτρης
Σαββάκης Γρηγόρης

2. Εισαγωγή
Σε αυτή την παρουσίαση θα δείτε τα δύο
μεγαλύτερα προβλήματα που μαστίζουν, όχι
μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την Ευρώπη.
 Την ανεργία και τις κατηγορίες της καθώς και
τις επιπτώσεις της
 Την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της
Στην παρουσίαση επίσης θα συμπεριληφθεί
και σχεδιάγραμμα που θα περιγράφει την
ανεργία στη χώρας μας.

3. 1α.Πληροφορίες
για την ανεργία
Ανεργία είναι η κατάσταση ενός
ατόμου, που, ενώ είναι ικανό,
πρόθυμο και διαθέσιμο να
απασχοληθεί, δεν δύναται να
βρει εργασία.
Το εργατικό δυναμικό
αποτελείται από όσους έχουν
εργασία (απασχολούμενοι) και
εκείνους που δεν απασχολούνται
(άνεργοι) αλλά έχουν δηλώσει ότι
επιθυμούν και είναι διαθέσιμοι
να εργασθούν. Τα άτομα αυτά
συνήθως καταφεύγουν στην
αναζήτηση εργασίας με
αποστολή του βιογραφικού
σημειώματος τους σε εταιρείες
κτλ.

4. 1β.Πληροφορίες
για την ανεργία
Το μη-εργατικό δυναμικό είναι το
μέρος του ενήλικου πληθυσμού
που ασχολείται με τα οικιακά,
είναι συνταξιούχοι, ασθενούν
σοβαρά ώστε απέχουν από την
εργασία, ή δεν ψάχνουν για
εργασία.
Το ποσοστό ανεργίας είναι ο
αριθμός των ανέργων
διαιρούμενος με το σύνολο του
εργατικού δυναμικού.

5. 2.Οι κατηγορίες της ανεργίας
Οι κύριες κατηγορίες της ανεργίας είναι οι εξής:
 Η Ανεργία τριβής προκύπτει λόγω της ακατάπαυστης κίνησης των
ανθρώπων μεταξύ περιοχών και θέσεων εργασίας ή διαφόρων
σταδίων του κύκλου ζωής. Επίσης, περιλαμβάνονται τα άτομα που,
λόγω φυσικών αιτιών, καθίστανται ανίκανα προς εργασία.
 Η Δομική ανεργία (ή διαρθρωτική ανεργία), οφείλεται στις
αναντιστοιχίες μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, καθώς κάποιοι
κλάδοι (ή ειδικότητες, ή γεωγραφικές περιοχές) έχουν αυξανόμενη
ζήτηση και κάποιοι άλλοι πτωτική ζήτηση.
 Η Κυκλική ανεργία οφείλεται στην μειωμένη συνολική ζήτηση
προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτή η μορφή ανεργίας είναι
αποτέλεσμα της επιβράδυνσης της ανάπτυξης σε περιόδους
οικονομικής ύφεσης, η οποία έχει ως επακόλουθο την αδυναμία
απορρόφησης του εργατικού δυναμικού.

6. 3.Η ανεργία στην Ελλάδα κατά τα έτη
2009-2015

7. 4.Οι συνέπειες της ανεργίας
Η ανεργία έχει τρεις βασικές οικονομικές συνέπειες.
1. Αποτελεί απώλεια παραγωγικών δυνάμεων, δηλαδή της
εργασίας των ανέργων, η οποία θα μπορούσε να
χρησιμοποιηθεί στην παραγωγική διαδικασία.
2. Σημαίνει απώλεια εισοδήματος για τον άνεργο και την
οικογένειά του.
3. Επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, λόγω της παροχής
των επιδομάτων ανεργίας προς τους ανέργους.

8. 5.Πληροφορίες για
την οικονομική
κρίση
Οικονομική κρίση είναι τo
φαινόμενο κατά το οποίο μια
οικονομία χαρακτηρίζεται από
μια διαρκή και αισθητή
μείωση της οικονομικής της
δραστηριότητας. Όταν λέμε
οικονομική δραστηριότητα
αναφερόμαστε σε όλα τα
μακροοικονομικά μεγέθη της
οικονομίας, όπως η
απασχόληση, το εθνικό προϊόν, οι
τιμές, οι επενδύσεις κ.λπ.

9. 6.Η οικονομική κρίση στην Ευρώπη
Η κρίση της Ευρωζώνης (συχνά αναφέρεται και ως ευρωκρίση)
είναι μια συνεχιζόμενη κρίση που επηρεάζει τις χώρες της
ευρωζώνης από τις αρχές του 2009, όταν μια ομάδα 10
τραπεζών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης ζήτησαν να
λάβουν πακέτο διάσωσης.
Η κρίση έκανε δύσκολο ή αδύνατο για κάποιες χώρες της
ευρωζώνης να εξοφλήσουν ή να αναχρηματοδοτήσουν το
δημόσιο χρέος τους χωρίς τη βοήθεια τρίτων μερών όπως η ΕΚΤ
ή το ΔΝΤ. Οι τράπεζες της ευρωζώνης ήταν
υποκεφαλαιοποιημένες και αντιμετώπιζαν προβλήματα
ρευστότητας και χρέους.

10. 7α.Η κρίση στην Ελλάδα
Σε αυτήν την ενότητα θα παρουσιαστεί η ανασκόπηση της ελληνικής
κρίσης μετά την μεταπολίτευση του 1974.
 1974-2009: Η Ελλάδα μετά το 1974 έκανε πολλά δάνεια με
συνέπεια τη διόγκωση του χρέους της.
 Οκτώβριος 2009-Ιανουάριος 2010:Ο υπουργός Οικονομικών
ανακοίνωσε στο ECOFIN ότι το έλλειμμα για το 2009 θα εκτιναχτεί
στο 12,5% από 6% που εκτιμούσε η προηγούμενη κυβέρνηση (το
2010 αναθεωρήθηκε στο 15,4%).
 Φεβρουάριος 2010: Πρώτο πακέτο μέτρων:Ο πρωθυπουργός
ευρισκόμενος στο Νταβός (Ελβετία, ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό
Φόρουμ) δέχτηκε έντονες πιέσεις από ξένους ηγέτες για άμεση
λήψη μέτρων. H κυβέρνηση ανακοίνωσε μέτρα για τον δημόσιο
τομέα που περιλάμβαναν: πάγωμα μισθών, περικοπές
επιδομάτων, υπερωριών και οδοιπορικών.

11. 7β.Η κρίση στην Ελλάδα
 Μάρτιος 2010: Δεύτερο πακέτο μέτρων: Έντονη φημολογία
χρεοκοπίας. Λήψη νέων σκληρών μέτρων, όπως: Μειώσεις 30%
δώρων, 12% επιδομάτων ∆ημοσίου, 7% αποδοχών υπαλλήλων
∆ΕΚΟ, ΟΤΑ, ΝΠΙ∆, αυξήσεις ΦΠΑ και φόρου βενζίνης κλπ.
 Απρίλιος-Μάιος 2010: Μνημόνιο και τρίτο πακέτο μέτρων: Η
Ελλάδα δεν κατάφερε να βελτιώσει την θέση της στις διεθνείς
αγορές, παρά την λήψη των μέτρων, και στις 23 Απριλίου ο
πρωθυπουργός ανακοινώνει στο Καστελόριζο την προσφυγή της
χώρας στο μηχανισμό στήριξης (ΟΝΕ,ΕΚΤ,∆ΝΤ) και λήψη μέτρων,
όπως: Αντικατάσταση 13/14ου μισθού των δημοσίων υπαλλήλων
με επίδομα 500€ σε όλους όσους έχουν αποδοχές μέχρι 3.000€ και
πλήρης κατάργηση των δύο μισθών για μεγαλύτερες αποδοχές,
Αντικατάσταση 13/14ηςσύνταξης με επίδομα 800€ για συντάξεις
ως 2500€, Αύξηση ΦΠΑ κλπ.

12. 7γ.Η κρίση στην Ελλάδα
 Ιούνιος-Οκτώβριος, 2011: ∆εύτερο Μνημόνιο και Τέταρτο-Πέμπτο
Πακέτο Μέτρων: Στις 29 Ιουνίου 2011 η Βουλή των Ελλήνων εψήφισε το
Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο ∆ημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015. Το
μεσοπρόθεσμο προβλέπει σειρά μέτρων περιορισμού δαπανών και
αύξησης εσόδων, όπως: Περιορίζονται μισθολογικές και λειτουργικές
δαπάνες και νέα φορολογικά μέτρα.
 Οκτώβ, 2011-Νοέμβ, 2012: Κούρεμα, Πρόσθετο Πακέτο Στήριξης,
Εκλογές, Ανακεφαλαιοποίηση: Στις 23 Οκτωβρίου έκτακτη
σύνοδος κορυφής ΕΕ για την κατάρτιση ενός σχεδίου
αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη. Στις 27
Οκτωβρίου η σύνοδος συμφώνησε σε: Κούρεμα κατά 50%
ελληνικού χρέους, πρόσθετο πακέτο βοήθειας ύψους 130Β€,
πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής μέχρι το 2021.

13. 7δ.Η κρίση στην Ελλάδα
Ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου ανακοινώνει ξαφνικά διεξαγωγή
δημοψηφίσματος με θέμα την νέα δανειακή σύμβαση. Οι Μέρκελ και
Σαρκοζί ανακοίνωσαν πως το δημοψήφισμα θα κρίνει την παραμονή της
Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Ακολούθησαν τετραήμερες διαβουλεύσεις με
συμμετοχή των κομματικών επιτελείων του ΠΑΣΟΚ, της Ν∆ και του ΛΑΟΣ, για
την επιλογή προσώπου που θα ηγηθεί στο νέο κυβερνητικό σχήμα. Στις
10/11 επιλέχτηκε ο Λ. Παπαδήμος ως νέος πρωθυπουργός.
Τα νέα μέτρα του δεύτερου μνημονίου περιλαμβάνουν τα εξής:
Μείωση κατά 22% κατώτατου μισθού σε όλα τα κλιμάκια του βασικού
μισθού και 32% στους νεοεισερχόμενους
μέχρι 25 ετών. Κατάργηση 150.000 θέσεων από το δημόσιο τομέα έως το
2015, εκ των οποίων 15.000 μέσα
στο 2012. κλείσιμο 200 εφοριών, κατάργηση φοροαπαλλαγών και χαμηλού
ΦΠΑ στα νησιά κλπ.

14. 7ε.Η κρίση στην Ελλάδα
 Ιούνιος-Νοέμβριος, 2012: Τρίτο Μνημόνιο και Έκτο Πακέτο
Μέτρων: Από τον Αύγουστο τρίμηνες σκληρές διαπραγματεύσεις
κυβέρνησης & τρόικας κατέληξαν στην κατάρτιση του
Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου ∆ημοσιονομικής Στρατηγικής, ΜΠ∆Σ-
2013-16 (προβλέπει μέτρα ύψους 18,9Β€, από τα οποία τα 9,4Β€
αφορούν το έτος 2013), που υπερψηφίστηκε στις 7 Νοεμβρίου
(153ψήφοι Ν∆, ΠΑΣΟΚ). Το νέο πακέτο μέτρων περιλαμβάνει
μεταξύ άλλων: Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά 2
έτη, από 1-1-2013, Μείωση συντάξεων από 5-15%, από τα1.000€
και άνω, Περικοπές στα ειδικά μισθολόγια , Ένταξη στο ενιαίο
μισθολόγιο εργαζομένων στις ∆ΕΚΟ κλπ

15. 8α.Τα αίτια της Ελληνικής
οικονομικής κρίσης
 Πτωχό, πελατειακό και ως επί το πλείστον κληρονομικό πολιτικό σύστημα.
 Κακοδιοίκηση των φορέων δημοσίων οικονομικών, ∆ΕΚΟ και
Ασφαλιστικών Ταμείων
 Συνεχή πρωτογενή ελλείμματα από το 1974
 Κακοδιοικούμενος, κακοκαμωμένος, φτωχά μηχανοοργανωμένος,
διεφθαρμένος, γραφειοκρατικός, υπερδιογκωμένος και πελατειακός
δημόσιος τομέας
 ∆ιεφθαρμένος, κομματικός και πελατειακός συνδικαλισμός
 Κρατικίστικη ανάπτυξη και περιορισμός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας (πχ.
αγροτικές επιδοτήσεις, κρατικοποίηση ιδιωτικών επιχειρήσεων). Τα μέλη
της κυβέρνησης ανήκουν στην εκτελεστική εξουσία αλλά και στη
νομοθετική με συνέπεια να δαπανούν περισσότερα και να αποταμιεύουν
λιγότερα για να μη δυσαρεστήσουν τους ψηφοφόρους τους

16. 8β.Τα αίτια της Ελληνικής
οικονομικής κρίσης
 Απόκρυψη του δανεισμού καθώς οι πολιτικοί ήθελαν να ικανοποιήσουν τα
κριτήρια Μάστριχτ.
 Καμιά συστηματική προσπάθεια για έλεγχο: των δαπανών, της εκτεταμένης
φοροδιαφυγής, της φοροείσπραξης, της διαφθοράς του δημόσιου τομέα σε
υψηλές βαθμίδες (πολεοδομία, εφορίες), των χρεών των οργανισμών τοπικής
αυτοδιοίκησης
 Μεταφορά/κατάθεση χρήματος σε τράπεζες εξωτερικού, σκάνδαλα
προμηθειών, ξέπλυμα μαύρου χρήματος
 Είσοδος της χώρας στην ΟΝΕ χωρίς επαρκή προετοιμασία, συνεχής
χειροτέρευση της ανταγωνιστικότητας και πτώση της παραγωγής μετά την
είσοδο στη ΟΝΕ
 Η Ελλάδα ζούσε πέρα από τις δυνατότητές της ακόμη και προ ΟΝΕ,
φουσκωμένες δημόσιες δαπάνες, αύξηση μισθών/συντάξεων/εφάπαξ πολύ
πέρα από τις χώρες της ΟΝΕ, συντάξεις και επιδόματα μαϊμού, πολλαπλές
συντάξεις, συντάξιμη ηλικία κλπ.
 Υπερδιόγκωση των συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης

17. 9.Οι συνέπειες της οικονομικής
κρίσης
 Η ανεργία πλήττει όλα τα κοινωνικά στρώματα.
 Η φτώχια φτάνει σε επίπεδα που πολλές φορές δεν μπορεί να
καταπολεμηθεί από τις κυβερνήσεις.
 Μετανάστευση του εργατικού δυναμικού της χώρας προς την
εύρεση μιας καλύτερης καριέρας.
 Λιγότερα κονδύλια για την υγεία αλλά και την παιδεία.
 Μείωση μισθών και συντάξεων που προκαλεί την αγανάκτηση του
λαού.
 Κατάρρευση του πρωτογενή τομέα της χώρας.
 Άνθηση του μαύρου χρήματος στις αγορές της χώρας αλλά και της
μαύρης εργασίας.