Κεντρική Ομιλία: Δρ. Μιράντα Ξαφά, Οικονομολόγος - Senior Scholar, Centre for International Governance Innovation (CIGI)- Πρώην Στέλεχος ΔΝΤ Τίτλος Ομιλίας: «Εκτός προγράμματος, και εκτός αγορών»

1. 1
Ελληνική Οικονομία:
Εκτός προγράμματος, και εκτός αγορών
Μιράντα Ξαφά
Οκτώβριος 2018

2. Τα «δίδυμα ελλείμματα» μηδενίστηκαν…
2
Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος και ΔΝΤ

3. …αλλά η δημοσιονομική ανισορροπία μεταφέρθηκε
στους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα
Ληξιπρόθεσμες οφειλές Δημοσίου προς ιδιώτες:
3,0 δις 1/
Απλήρωτοι φόροι: 102 δις 1/
Σύνολο οφειλετών: 3,9 εκατ.
Μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΜΕΑ): 88,6 δις
(47,6% του συνόλου) 2/
1/ Στοιχεία Αυγούστου 2018
2/ Στοιχεία Ιουνίου 2018
3

4. Ύστερα από 3 Μνημόνια το πολιτικό
σύστημα δεν έχει καταφέρει να λύσει τα
μεγάλα διαχρονικά προβλήματα
Πολυνομία
Γραφειοκρατία
Ανικανότητα της κρατικής μηχανής
Διαφθορά και φοροδιαφυγή
Πελατειακή διαχείριση της εξουσίας
Χρεοκοπημένο συνταξιοδοτικό σύστημα
4

5. Το ασφαλιστικό παραμένει μη βιώσιμο
5
Πηγή: ΔΝΤ

6. Οι «παλαιοί» συνταξιούχοι δεν είναι και γηραιοί!
Σύμφωνα με στοιχεία ΗΛΙΟΣ, το 20% συνταξιούχων
γήρατος είναι κάτω των 66 ετών (391χιλ./1.964χιλ.), αλλά
τους αναλογεί το 25% της συνταξιοδοτικής δαπάνης
(€5.8δις/€23.2δις).
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι «παλαιοί» συνταξιούχοι
έχουν χαμηλό προσδόκιμο ζωής άρα δεν έχει νόημα η
περικοπή. Αν οι παλαιοί συνταξιούχοι ήταν και γηραιοί, αυτό
το επιχείρημα θα ήταν ισχυρότερο.
Μεγάλο τμήμα των «παλαιών συνταξιούχων που
προστατεύονται από την «προσωπική διαφορά» βγήκαν
στη σύνταξη κάτω από τα 62 χρόνια με συντάξεις που
ξεπερνούσαν κατά πολύ τις εισφορές τους (Δημόσιο,
ΔΕΚΟ, «ευγενή» ταμεία). Είναι κοινωνικά δίκαιο αυτό;
6

7. Οι δανειστές συναινούν σε πολιτικές που
δεν μας συμφέρουν
 Η περικοπή των συντάξεων από 1/1/2019 και η ανακατανομή
των πόρων προς τις επόμενες γενιές είναι μέτρα απολύτως
αναγκαία για την ελληνική κοινωνία. Φορτώσαμε €330δις
χρέος στη νέα γενιά, και επί πλέον της επιβάλλουμε υπέρογκες
ασφαλιστικές εισφορές σε σχέση με τις συντάξεις που θα
λάβουν.
 Οι δανειστές έχουν την εύλογη επιθυμία να λάβουν πίσω τα
δανεικά, δεν ενδιαφέρονται αν η διάρθρωση εσόδων/δαπανών
είναι η βέλτιστη.
 Απόλυτη προτεραιότητα είναι η τόνωση της παραγωγής με
μείωση της υπερφορολόγησης και διαρθρωτικές αλλαγές.
7

8. Το 52% των φορολογούμενων δεν
πληρώνει φόρο εισοδήματος
8Πηγή: ΔΝΤ

9. Προσχέδιο προϋπολογισμού Γεν. Κυβέρνησης 2019
9
2017 2018 2019
Βασικό
2019
Εναλλακτικό
Α. Πρωτογενές πλεόνασμα (δις) 7,5 6,9 7,9 6,8
%ΑΕΠ 4,2% 3,7% 4,1% 3,6%
Β. Στόχος (δις) 3,1 6.4 6,7 6,7
%ΑΕΠ 1,75% 3,5% 3,5% 3,5%
(Α-Β) Διαφορά (δις) 4,4 0,4 1,2 0,1
%ΑΕΠ 2,5% 0,2% 0,6% 0,1%
Τόκοι (δις) 5,6 6,4 6,4 6,4
%ΑΕΠ 3,2% 3,5% 3,4% 3,4%
Χρέος (δις) 317 335 324 324
%ΑΕΠ 179% 183% 170% 170%
Memo: ΑΕΠ% 1,4% 2,1% 2,5% 2,5%

10. Η κυβέρνηση αναιρεί τα μέτρα ενίσχυσης των
αδύναμων, προς όφελος της μεσαίας τάξης
Μέτρα στο εναλλακτικό σενάριο (εκ. ευρώ) 2019
Α. Δαπάνες -610
Κατάργηση περικοπών στις συντάξεις -2.065
Κατάργηση «αντίμετρων» (κοινωνικές δαπάνες) 1.730
Επιδότηση ενοικίου -150
Επιδότηση εισφορών νέων εργαζόμενων κάτω των 24 ετών -103
Πρόσληψη 4.500 δασκάλων -22
Β. Έσοδα -492
Μείωση ΕΝΦΙΑ 10% -263
Μείωση εισφορών αυτοαπασχολούμενων -229
(Α-Β) Επίπτωση στον προϋπολογισμό -1,102
10

11. «Αναπτυξιακό πρόγραμμα» κατά τον ΣΥΡΙΖΑ
είναι οι πολιτικές αναδιανομής εισοδήματος
Αύξηση κατώτατου ημερομισθίου, επιστροφή στις
κλαδικές συμβάσεις εργασίας, αύξηση κοινωνικών
παροχών, δημιουργία «αναπτυξιακής» τράπεζας.
Τα υπερ-πλεονάσματα μέσω υπερφορολόγησης,
ενώ υπάρχουν κραυγαλέες ελλείψεις στην υγεία,
στις υποδομές, στις μεταφορές, δεν είναι
διατηρήσιμη.
11

12. Χρειάζεται σχέδιο ανασυγκρότησης
της οικονομίας
Αυτό που λείπει είναι ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της
οικονομίας σε στέρεα βάση, με τα σωστά κίνητρα για
παραγωγή και εργασία.
Για να καταστεί η Ελλάδα πόλος έλξης επενδύσεων
χρειάζονται βαθιές μεταρρυθμίσεις στη φορολογία,
στο ρυθμιστικό πλαίσιο, στον χωροταξικό σχεδιασμό,
στη λειτουργία του κράτους και της Δικαιοσύνης.
Οι συνθήκες που θα διαμορφωθούν για την πορεία
της οικονομίας στην μεταμνημονιακή εποχή είναι
κρίσιμης σημασίας για την εξέλιξη των προσδοκιών.
12

13. Το επιχειρηματικό κλίμα παραμένει το
χειρότερο μεταξύ των 35 χωρών ΟΟΣΑ…
13

14. …με αποτέλεσμα την αδυναμία
προσέλκυσης επενδύσεων
14

15. World Bank - Doing Business Report 2018
Παγκόσμια κατάταξη (190 χώρες):
- Ιρλανδία 17η
- Ισπανία 28η
- Πορτογαλία 29η
- Ιταλία 46η
- Ελλάδα 67η (υποβαθμίστηκε 6 θέσεις)
Η Ελλάδα είναι πάτος σε δύο τομείς:
- προστασία ακίνητης περιουσίας (145η)
- επίλυση επιχειρηματικών διαφορών (131η)
15

16. Το νέο εξωστρεφές παραγωγικό μοντέλο
προϋποθέτει:
Σταθερή φορολογία
Πρόσβαση σε δανεισμό
Μείωση ενεργειακού κόστους
Εύκαμπτη αγορά εργασίας
Απλοποίηση αδειοδότησης επιχειρήσεων &
επενδύσεων
Άρση εμποδίων στον ανταγωνισμό
Χωροταξικό σχέδιο και εθνικό κτηματολόγιο
Επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης
Ηλεκτρονική διακυβέρνηση
16

17. Οι 4 συστημικές τράπεζες πέρασαν τα stress tests
του Μαίου αλλά οι προσδοκίες είναι αρνητικές
Αρχικός δείκτης
CET1 2017
Δείκτης CET1 2020
Βασικό σενάριο
Δείκτης CET1 2020
Δυσμενές σενάριο*
Alpha 18,2% 20,4% 9,7%
Eurobank 17,9% 16,6% 6,7%
ETE 16,5% 16,0% 6,9%
Τράπεζα Πειραιώς 14,9% 14,5% 5,9%
17
*Όλες οι συστημικές τράπεζες εμφανίζουν δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας αισθητά
υψηλότερες του ελάχιστου 5,5%, ακόμα και στο ακραία δυσμενές σενάριο.

18. Οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά €35δις
από το υψηλό Σεπτεμβρίου 2014
18
Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος

19. Η ελάφρυνση χρέους δίνει ανάσα ζωής
μέχρι το 2032
Οι Ευρωπαίοι δανειστές συμφώνησαν σε ελάφρυνση
χρέους ώστε οι δανειακές ανάγκες ≤ 15% ΑΕΠ
μεσοπρόθεσμα, 20% μακροπρόθεσμα.
Μέχρι το 2032 η Ελλάδα δεν θα πληρώνει τόκους και
χρεολύσια πάνω σε περίπου €100δις δάνεια του
EFSF (σχεδόν 1/3 του συνολικού δημοσίου χρέους).
Το «μαξιλάρι» ρευστών διαθεσίμων ύψους €24δις με
δάνειο του ESM αρκεί για να καλύψει τα χρεολύσια
μέχρι τέλους 2020.
19

20. Το μεγαλύτερο τμήμα του χρέους προς τους
Ευρωπαίους εταίρους είναι τα δάνεια EFSF
20
* Δεν περιλαμβάνει €11δις που αποπληρώθηκαν το 2015.
** Δεν περιλαμβάνει €2δις που αποπληρώθηκαν το 2017.

21. Το spread των Ελληνικών ομολόγων
παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη
21
Πηγή: Bloomberg

22. Η Ελλάδα παραμένει εκτός αγορών
Οι ισχυρές πιέσεις στην αγορά ομολόγων θέτουν εν
αμφιβόλω την απρόσκοπτη πρόσβαση του Δημοσίου
στις κεφαλαιαγορές.
Όσο η Ελλάδα μένει εκτός κεφαλαιαγορών οι
επενδυτές θα διερωτώνται τι θα γίνει όταν τελειώσει το
«μαξιλάρι» ρευστών διαθεσίμων.
Χωρίς πρόγραμμα οι τράπεζες έχασαν την «εξαίρεση»
(waiver) που τους επιτρέπει πρόσβαση σε χαμηλότοκη
χρηματοδότηση από ΕΚΤ παρά την χαμηλή
πιστοληπτική διαβάθμιση του ενέχυρου.
22

23. Ευχαριστώ!
23